Amerika gaat anders denken
over de geboortenbeperking
Wending in r.-k. kring is van
belang bij ontwikkelingshulp
Brandt c.s. propageren bewust
de Kennedy-lijn in Berlijn
Houding van CDU toetssteen
voor politiek van Bonn
m
WERELDNIEUWS
J
wereldmerk
Dertig miljoen en
niets veranderd
Rusland ziet niets
in plan aangaande
uranium-voorraden
Bom in lunchroom
MODUS VIVENDI MET DE DDR BEPLEIT
J*r ■"■■".i" •*.- si ft Hmd
Rakosi niet dood?
Amerikaanse spion
krijgt levenslang
<~Praatótoel
In grote
party-bottle
(niet 3/4
liter, maar
een héle
liter!)
m
1
(Dp de
v. DUIVENB0DEN
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1963
3
Interessant compromis
Downing Street 10
Genève praat weer
Modewoord „pluralisme"
A.J-Bfok
T- SchevenmgW
Cl GA R E TTE S
AMERICA'S BEST TOBACCOS
FROM AMERICA'S BEST TOBACCOS
Brandt zit te vissen
Toenadering gezocht
Kennedy's inblazing
Wat zal Erhard doen?
Lizzy Sara May
fi aluminium
jaloezieën
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Een rapport van
de Verenigde Naties heeft er op ge
wezen, dat twee miljard van 's werelds
bewoners ondervoed zijn. Ieder jaar
neemt de bevolking der aarde toe met
vijftig miljoen. Over 35 jaar zullen er
niet drie, maar zes miljard mensen zijn.
Voorlichting over geboortebeperking
zou daarom voor vele landen van grote
betekenis zijn. In de Verenigde Staten is
het sedert enige jaren een strijdvraag, of
Amerika wanneer het hulp verstrekt
aan ontwikkelingslanden tevens de
kennis over geboortebeperking mag ver
groten.
IN 1959 VERKLAARDEN de Ameri
kaanse bisschoppen, dat Amerikaanse ka
tholieken geen steun behoren te verlenen,
die kunstmatige geboortebeperking zou be
vorderen. De inzichten over dit onderwerp
zijn echter aan het veranderen, ook in ka
tholieke kring.
En dat kan invloed hebben op Amerika's
rol in 's werelds strijd tegen honger en
armoede. President Kennedy, die zelf ka
tholiek is, heeft enkele maanden geleden
verklaard, dat Amerika informatie over
geboortecontrole behoort te geven aan lan
den die daarom vragen.
TOEN IK ENKELE maanden geleden in
Puerto Rico was, viel het mij op, dat in
dit meest katholieke deel van de Verenig
de Staten, de voorlichting over geboorte
beperking zeer intensief was. De snelle
aanwas van de bevolking is daar een so
ciaal probleem van de eerste orde en de
capabele gouverneur Luis Munox Marin
heeft er krachtig voor geijverd om de be
volking van het eiland op de hoogte te
brengen van de middelen tegen ongewen
ste gezinsuitbreiding.
Dat bracht hem in strijd met de katho
lieke kerk, die drie jaren geleden een eigen
politieke partij oprichtte en die de katho
lieke bevolking verbood om te stemmen
op Munox Marin. Die partij behaalde op
dit katholieke eiland echter slechts 50.000
van de 788.000 stemmen.
Sindsdien is er 'n interessant, onofficieel
compromis tot stand gekomen tussen de
regering en de katholieke kerk: de katho
lieken mogen de voorlichtingscentra bezoe
ken, mits men daar, behalve andere mid
delen, ook de methode van periodieke ont
houding vermeldt, die bij de katholieken
door de beugel kan.
HET IS EEN TEKEN des tijds, dat in
Washington D.C. de katholieke George-
town-universiteit een afdeling heeft opge
richt, die de naam draagt „centrum voor
bevolkings-onderzoek." De man die reeds
in 1959 begonnen is om deze belangrijke
universiteit tot actie aan te zetten de
inmiddels overleden dr. O'Connor had
in Puerto Rico gewerkt als economisch as
sistent van de gouverneur en had met
eigen ogen de menselijke ellende daar le
ren kennen.
In het genoemde centrum van George
town maakt men studie van alle aspecten
van geboortecontrole, maar vooral tracht
men de methode van periodieke onthou
ding bruikbaarder en betrouwbaarder te
maken. Zoals bekend heeft de katholieke
kerk tegen laatstgenoemde methode het
Advertentie
rV*YT
inhoud iliter keep®0®:
Bottled by Raak
(Van onze correspondent)
LONDEN De verbouwing van de of
ficiële woning van de Britse premier, het
beroemde 10 Downing Street, met de aan
grenzende panden waar de kanselier van
de schatkist en de Chief Whip (bewaarder
van de fractie-discipline) van de regering
zetelen, blijkt ongeveer 30 miljoen gulden
te hebben gekost. Dat is 20 miljoen meer
dan was begroot.
Als men inplaats van deze omslachtige
restauratie een geheel nieuw complex had
gebouwd, zou dit 7'/i miljoen gulden goed
koper zijn geweest.
Het uiterlijk van Downing Street 10, dat
in zijn nieuwe vorm bijna klaar is, ver
schilt nauwelijks van het sinds eeuwen
vertrouwde beeld. Het huis doet meer den
ken aan een dokters- of notariswoning uit
dé oude tijd, dan aan de zetel van de
Britse minister-president.
De gebouwen zijn een overblijfsel van
het pleintje dat de staatsman Downing,
die in 1659 Engels gezant in Den Haag
was, er liet bouwen. Nu is er alleen maar
het smalle straatje overgebleven, dat
overschaduwd wordt door het pompeuze
bouwwerk van het Foreign Office.
GENèVE (Reuter) De V.S. hebben
gisteren meegedeeld, dat zij de Sovjet-
Unie als inleidende ontwapeningsmaatre
gel een regeling hebben aangeboden, waar
bij de V.S. 60.000 kilo uranium 235 zou
den gaan bestemmen voor vreedzame, in
plaats van militaire, doeleinden tegen
de Sovjet-Unie 40.000 kilo.
De Amerikaanse afgevaardigde op de
ontwapeningsconferentie, Charles Stelle,
zei dat de Russische reactie op dit voor
stel tot dusver negatief is geweest.
Amerika heeft het voorstel reeds in april
gedaan, maar woensdag hoorde de ontwa
peningsconferentie er voor het eerst van.
De voorgestelde overeenkomst zou ver
gezeld moeten gaan van een stopzetting
aan beide zijden van de produktie van
splijtbaar materiaal voor bewapenings
doeleinden.
In april 1962 werd een soortgelijk Ame
rikaanse plan ter tafel gebracht, volgens
welk de beide mogendheden elk 50.000 ki
lo uranium 235 voor niet-militair ge
bruik moesten bestemmen. De Russen
hebben dit van de hand gewezen omdat de
dreiging van een kernoorlog hierdoor niet
zou worden weggenomen. Zij wensen dat
in de eerste fase van een ontwapenings
plan alle transportmiddelen voor kernwa
pens garden vernietigd-
De Russische afgevaardigde in Genève,
Tsarapkin, zei gisteren tot verslaggevers,
dat. net Amerikaanse..voorstel geen ontwa
pening betekent. „Daarom kunnen wij er
niet op ingaan, want er zou zelfs al
zouden we 60.000 kilo uranium voor vreed
zame doeleinden gaan bestemmen nog
genoeg overblijven."
BIRMINGHAM (Alabama) (AP) Zes
mensen zijn in het ziekenhuis opgenomen,
nadat een onbekende blanke een traangas-
bom had gegooid in een warenhuis dat on
langs de rassenscheiding in zijn lunch
room heeft opgeheven. Politie en brand
weer gaven opdracht het gebouw te ont
ruimen.
minste bezwaar en kant zij zich vooral
tegen „kunstmatige" geboorte-beperking.
TOCH KRIJGT MEN in Amerika de in
druk, dat acceptatie van de onthoudings
methode ook een liberaler houding tegen
over andere praktijken met zich brengt.
Dat is zeker zo in protestantse kringen,
maar ook liberale katholieke intellectue
len redeneren: wanneer men de onthou
dingsmethode met behulp van eenvou
dige proeven in hoge mate effectief
maakt, dan is er moreel nauwelijks ver
schil tussen dit systeem en praktijken die
de kerk verwerpelijk acht.
OOK IN KATHOLIEKE kring gaat men
meer en meer een Amerikaans mode
woord gebruiken, dat een symptoom is van
een liberale geesteshouding: het woord
„pluralisme". Wanneer een Amerikaan er
op wijst, dat zijn land een pluralistische
maatschappij is, betekent dat doorgaans,
dat hij het bestaan accepteert van een va
riëteit van groepen en godsdiensten. Het
betekent tevens, dat hij aan de groepen en
kerkgenootschappen waar hij zelf niet toe
behoort, zijn opvattingen niet wenst op te
leggen. Aanvaarding van het pluralisme
betekent daarom in de regel respect voor
de medemens en dat kan men wellicht
de essentie noemen van democratie.
GEORGE BARRET, DIE in de New
York Times vier uitvoerige artikelen heeft
gepubliceerd over de kentering in katho
lieke kring, brengt ook dat pluralisme naar
voren. Wie niet alleen zijn land, maar ook
de wereld pluralistisch ziet, zal aan ieder
volk het recht toekennen om middelen te
zoeken om eigen problemen op te lossen.
DE KENTERING IN Amerika voltrekt
zich natuurlijk geleidelijk, maar zij kan
tot gevolg hebben dat op de duur dit
land waar de katholieken aan invloed
winnen en waar voor het eerst een katho
liek het tot president heeft gebracht ef
fectiever steun kan verlenen aan landen,
waar de groei van de bevolking reden tot
grote bezorgdheid geeft.
Advertentie
Burgemeester Willy Brandt van West-
Berlijn vist op forellen en lijkt zijn
„frontstad" te hebben vergeten tijdens
zijn vakantie in Tirol. Maar dat is
maar schijn. Bij de tweede verjaardag
van de muur leek Brandts onderbur
gemeester bewust te vissen naar de
reactie in Bonn op een Berlijns geluid
van toenadering tot de DDR. Er werd
hier duidelijk een visje uitgeworpen,
schrijft onze correspondent in Bonn.
eniging op lange termijn groter.
BONN. Jarenlang regeerden (n West-Berlijn christen-democraten en socia
listen Broederlijk tezamen in het oo^ van de hun orrtiïngeriötè gevaren) SwRls de
laatste verkiezingen in de stad (februari j.l.) zijn de C.D.U. ers echter, onder
leiding van de vroegere tweede burgemeester Franz Amrehn, in de oppositie,
niet in de laatste plaats omdat zij bij de stembusgang een grote nederlaag leden.
Desondanks bleef de samenwerking tussen Willy Brandts socialistisch-liberale
stadsregering en de oppositie redelijk goed.
De laatste dagen echter is er een strijd tussen de regeringspartij en de C.D.U
ontbrand, die herinneringen oproept aan vorig jaar herfst, toen Brandt in Oost-
Berlijn een ontmoeting wilde hebben met Kroesjtsjev, maar dat plan moest
opgeven door de tegenkanting van zijn toenmalige christen-democratische
coalitie-genoten.
Ditmaal is het niet Brandt, maar zijn
plaatsvervanger Albertz, die het moet ont
gelden. Albertz heeft naar aanleiding van
het 2-jarig bestaan van de muur een ra
dio-rede uitgesproken, waarin hij denk
beelden ontwikkelde over nieuwe wegen
om met de communisten om te gaan. Hij
critiseerde de angst van de bondsregering
voor elk politiek initiatief en zei ronduit,
dat het er nu om ging of Duitsland ooit
nog een eenheid zou worden of uiteen zou
vallen in een Sovjet-kolonie in het oosten,
een Berlijnse enclave in het midden en
een Rijnbond-staat in het westen. In Ber
lijn vinden de christen-democraten dat Al
bertz daarmee te ver is gegaan.
De partij gaat nu maandag in buiten
gewone zitting bespreken of er 'n gemeen-
schappelijke politieke basis tussen opposi
tie en regering aanwezig is. Wie de der
tiende augustus misbruikt om tweedracht
te zaaien onder de democratische krachten
van Duitsland, schaadt het aanzien van
Berlijn, zo menen de C.D.U.-ers.
Ook in Bonn is inmiddels scherp gerea
geerd op de uitlatingen van Albertz. De
kwestie staat overigens niet op zichzelf.
Al lang is bekend dat de Berlijnse senaat
Willy Brandt en zijn naaste medewerkers
vooraan, voelt voor een toenaderingspoli
tiek tegenover de communisten.
Men ziet in deze kringen twee mogelijk
heden. Of men vermijdt elk contact met
het Oosten en verschanst zich in zijn
eigen democratische bolwerk, waardoor
de koude oorlog voortduurt en men de hui
dige situatie, ook in het Oost-Duitlsland
van Ulbricht, toespitst en daardoor prolon
geert. Of men probeert een modus vivendi
te vinden, waardoor steeds meer contact
mogelijk wordt en waardoor men bijdraagt
aan een ontspanning van de situatie.
Het gevolg daarvan zal kunnen zijn, dat
Ulbricht onhoudbaar wordt, dat het leven
in de Duitse Democratische Republiek
dragelijker wordt en de kans op een her-
MOSKOU (AFP) De bewering dat de
vroegere stalinistische premier van Hon
garije, Rakosi, enkele dagen geleden in
Rusland is overleden, is ongegrond, zo is
donderdag uit goede Russische bron ver
nomen.
Het bericht van zijn overlijden is inmid
dels over de hele wereld in de pers ver
schenen.
Een betrouwbare westelijke zegsman zei
donderdagavond echter van Russen ver
nomen te hebben, dat Rakosi in het Krem
lin dekenhuis in Moskou is overleden. Men
had hem geen nadere bijzonderheden wil
len verstrekken.
NEW YORK (Reuter) De 34-jarige
Nelson C. Drummond, een matroos van de
Amerikaanse marine, die vorige maand
schuldig werd bevonden aan spionage voor
de Sovjet-Unie, is donderdag tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld.
Drummond, een neger, werd gearres
teerd toen hij in gezelschap van twee Rus
sische functionarissen geheime documen
ten bij zich had.
eniging op lange termijn groter. Dergelij
ke denkbeelden hebben Willy Brandt en
zijn perschef Egon Bahr enige tijd gele
den in Tutzing aan de Beierse Starnber-
gersee uiteengezet.
- - -- -
Het zijn ideeën, die parallel lopen met
de wijze van denken in Washington. Er
is zelfs reden om aan te nemen, dat
Brandt met Kennedy bij diens bezoek aan
Berlijn, heeft afgesproken dat hij zijn
standpunt steeds duidelijker uit de doeken
zal gaan doen.
Ook Albertz heeft hier nu aan bijgedra
gen en het is in wezen juist dat de chris
ten-democraten in Berlijn protest aanteke
nen en lont ruiken. Want het gaat hier
tenslotte om essentiële, nieuwe concepties
van het Westduitse buitenlandse beleid.
Concepties, die bij het grootste deel van
de Adenauer-regering alleen maar op ver
zet kunnen stuiten. Men heeft dat al kun
nen merken bij de moeizame behandeling
van de toetreding tot het kernstopverdrag.
Van het allergrootste belang zal daarom
zijn welke houding de nieuwe kanselier
Erhard tegenover de denkbeelden van
Brandt, die alleen maar een andere vorm
van de ideeën van de Kennedy-regering
zijn, aan zal nemen.
Mocht Erhard zich door de diehards
Von Brentano. Krone, Strauss en Barzel
laten lijmen voor een voortzetting van de
koers-Adenauer. dan ligt een nieuwe strijd
over de buitenlandse politiek in het West
duitse verschiet.
Men passé zich aan
Als u soms mocht denken dat, afge
zien van het klimaat, een Italiaanse bad
plaats ongeveer hetzelfde is als Zandvoort
aan zee, dan vergist u zich. Want past
men zich in Zandvoort aan, aan laten
we zeggen, de buitenlanders, in een Ita
liaanse badplaats moeten de buitenlan
ders zich aanpassen aan de Italianen. Ze
moeten wel. Want er bestaat waarschijn
lijk geen individualistischer volk dan voor
genoemde Italianen, die met hun meer
oostelijke broeders gemeen hebben, dat
men vooral hun eten lekker moet vinden.
Maar dit terzijde.
Bekijkt men de Italianen, hun bewegin
gen, hun manieren, hun levensstijl, dan
komt men tot de conclusie dat eeuwen
die bewegingen, manieren en levensstijl
tot een souplesse geperfectioneerd hebben,
waarmee wij vergeleken het nooit verder
gebracht hebben dan klompendansen. La
ten we als voorbeeld eens een Hollandse
moeder nemen die met haar kinderen een
dagje naar het strand gaat. Zwetend en
zuchtend strijkt zij met tassen volge
stouwd met boterhammen, schepjes, hand
doeken, emmertjes, veldflessen en wat
niet nog meer ten langen leste in de bij
Bolle of Paap gehuurde strandstoel neer
Het „waar is mijn?" van de kinderen is
niet van de lucht en er wordt onhandig
naar alles wat zich juist onder in de
tas bevindt gezocht, om juist datgene wat
men het dringendste nodig heeft verge
ten te hebben.
Laat ik u nu eens een klein filmpje
afdraaien hoe dat in Italië gaat. Welnu,
men neme een grote raffia tas waarin
groot badlaken, en zakdoek Onder de
arm klemt men een opblaasbare matras,
een ligstoel en een parasol en een (vrij
blijvend) transistorradiootje. Men zette
een bijna altijd mal zonnehoedje op en
begeve zich aldus van alles voorzien naar
het strand.
Dit strand is zes meter breed en hon
derd meter lang. Als men aankomt staan
daarop vijfhonderdnegenennegentig para
sols geplant: Daaronder liggen vijfdui-
zendnegenhonderdnegenennegentig perso
nen uitgestrekt. Onder hun eigen parasol,
d.w.zwél onder die parasol, maar in de
schaduw van iemand anders parasol die
een eindje verop staat, omdat een scha
duw nu eenmaal kruipt waar hij niet gaan
mag. V ziet hierbij dus al hoe goed de
Italiaan zich aanpast. Hij zegt niet mijn
parasol en mijn schaduw, neen, hij zegt,
mijn parasol en iemand anders schaduw.
Goed. De Italiaan graaft zijn parasol in,
ontvouwt hem, zet zijn stoel op, blaast
zijn matras op, vlijt de badhanddoek neer
en strekt zich op die laatste uit. Even
tueel zet hij meteen de transistor aan.
Of hij of zij nu met twee, een of tien
personen op dat strand is gekomen doet
niet ter zake. De volgorde blijft en zon
der „waar is mijn?" Elke parasol is het
huis, de kraal van het gezin waar nie
mand zonder goede reden onder vandaan
gaat. Zijn de kinderen die mee zijn be
neden de vier jaar, dan bestaat moeders
of vaders dag uit wiegen, knuffelen, spe
len met de kinderen. Zijn ze ouder, uit
praten, praten, kaarten, klappen geven
en schreeuwen van „-veni qui" hetgêën
zeggen wil: Kom hier'.
En nu, denkt u: zoveel mensen op een
plek, wat een hel! Mis, helemaal mis.
Tenzij u aantrekkelijke dochters hebt, be
moeit niemand zich met u. Er zijn geen
rennende jongens, voetballende pubers,
geen honden die u storen. Er zijn alleen
die families onder hun parasols die zich
gedragen of ze thuis zijn. En dat zonder
strandpolitie, zonder bordjes verboden,
zonder kinderen die hun ouders kwijt zijn.
Het enige wat ivij misten was het bord
je: „verboden luiers in zee uit te spoe
len". Bij die zee konden wij ons om
streeks het middaguur moeilijk meer aan
passen. Maar ja
Advertentie
De beste service bij
Ged. Oude Gracht 108-110 - Haarlem
Telefoon 17165 - 13608 - 18657
Vraagt prijsopgaaf
32-urige werkweek? De commissie voor
Onderwijs en Arbeid van 't Amerikaan
se Huis van Afgevaardigden houdt zich
bezig met de vraag, of de wettelijk voor
geschreven maximale 40-urige werkweek
gewijzigd moet worden in een 35- of
zelfs 32-urige. Het hoge werkloosheids
cijfer heeft velen ertoe gebracht te plei
ten voor een kortere werkweek, om op
deze wijze ruimte te scheppen voor de
arbeiders die werkloos zijn.
Tropisch toerisme. Indonesië hoopt tegen
1968 een half miljoen toeristen per jaar
aan te trekken. De autoriteiten willen
ook andere eilanden dan Java en Bali
voor het toerisme openstellen.
Snelle trein. De Westduitse spoorwegen
gaan deze herfst bij wijze van proef snel
heden van 200 km/uur ontwikkelen op
bepaalde trajecten. Hiervoor worden bij
zonder ingerichte locomotieven gebruikt.
Voor deze snelheden zal in de toekomst
een nieuw type locomotief worden ge
bruikt, dat voor het eerst te zien zal
zijn op de verkeerstentoonstelling van
1965 in München.
Journalisten. Na een staking van 13 dagen
hebben de IJslandse journalisten het
werk hervat, nadat hun een loonopslag
verkochten.
Een minuut stilte. Voor het eerst sinds
het eind van de tweede wereldoorlog
heeft de Japanse regering donderdag
een minuut stilte in het gehele land
laten houden ter nagedachtenis aan de
3.100.000 Japanse militairen en burgers
die in de oorlog zijn omgekomen. De
demonstratie werd door socialisten ge
boycot, omdat de regering zich volgens
de grondwet niet met religieuze plech
tigheden mag inlaten.
Wandelen is zo gezond. In West-Duitsland
is de „Vereniging van wandelaars" een
campagne begonnen om de mensen, ter
bevordering van hun gezondheid, meer
te laten wandelen. Men kan een boekje
krijgen waarin men zijn prestaties kan
optekenen. Iemand die in een jaar 100
uUr heeft gelopen, krijgt een bronzen in
signe dat een schoen voorstelt. Voor 200
uur krijgt men een zilveren uitvoering
en voor 300 uur een gouden.
Haar vijfde tweeling. De 40-jarige me
vrouw Janette Struthers uit een voorstad
van Sydney heeft het leven geschonken
aan haar vijfde tweeling. Alle kinderen
verkeren in goede gezondheid. Het echt
paar heeft ook nog 4 kinderen die alleen
ter wereld kwamen.
Valentina op reis. De Russische ruimte
vrouw Valentina Teresjkova is in Praag
aangekomen voor een bezoek van een
week aan Tsjechoslowakije. Het is haar
eerste buitenlandse reis.
Deksels. De Parijse politie heeft het ge
heim opgelost van de verdwenen putdek
sels in de voorstad Sceau. Zij heeft
een werkloze metselaar en zijn vrienden
gearresteerd, die de deksels als schroot
van 12,5 percent was toegezegd
De oogst binnen. Twee Oostduitse soldaten
die op een veld geposteerd waren om te
verhinderen dat boerenarbeiders, bezig
met het binnenhalen van de oogst, naar
het westen zouden ontkomen, zijn zelf
gevlucht.
Overboord. Drie Duitse leden van het
Franse Vreemdelingenlegioen zijn over
boord gesprongen toen het troepenschip
Perre Loti door het Suezkanaal voer.
Twee van hen wisten de wal te berei
ken. De derde verdronk.
