Koppelbazen
mI
Diem bestrijdt het communisme
maar verdient zelf bestrijding
Amerika voor een moeilijke
keuze in Zuid-Vietnam
WERELDNIEUWS
J
c
AR0
k
Van dag tot dag
Nieuwe arrestaties
in treinroof-zaak
^^raatótoel
(Op de
VP IJ DAG 2 3 AUGUSTUS 1963
Heilige moeten
Kort geding
wereldmerk- from America's BEST TOBACCOS
Staatsgreep
14.000 adviseurs
Zandkampioen
Diem
Onderdrukking
Machtige vrouw
Poppen
Schroder
Naar de Volkskrant uit Deurne in Noord-
Brabant verneemt, worden daar bruikba
re en zelfs ruime eengezinswoningen ge
bouwd voor de sprookjesachtige prijs van
minder dan tienduizend gulden. Daaruit is
een controverse tussen bestuursinstanties
ontstaan, die voortspruit uit achterdocht
tegen de prijsberekening. Deze controverse
terzijde latend, moet worden vastgesteld
dat hier een zeer interessant aspect van
het woningbouwvraagstuk aan de opper
vlakte komt, waarover men zich bij alle
zorgen over de woningnood misschien nog
te weinig het hoofd heeft gebroken: kan
de prijs van de woningen omlaag bij een
zo krap mogelijke berekening van de
„naakte" produktiekosten? Die prijs is na
melijk een belangrijk punt, niet alleen
voor de draagkracht van de koper, maar
ook voor de vraag of er al of niet een
bouwvergunning zal worden verleend. On
der de f 10.000 kan de gemeente namelijk
zelf beslissen en dus sneller werken.
Een ander aspect van deze kwestie is,
dat de belemmering van de woningbouw
blijkbaar niet uitsluitend in het gebrek
aan arbeidskrachten moet worden gezocht,
maar ook in een onvoldoende doorstroming
van kapitaal npar deze produktiesector.
De grens van f 10.000 is daarbij van grote
betekenis, aangezien zij" remmend werkt
uit een geheel andere drijfkracht dan ren
tabiliteitsoverwegingen, namelijk uit de
overweging van socialisering. Als die so
cialisering zou kunnen worden bereikt
door een herziening van het subsidiebeleid
der regering, waardoor particulier kapi
taal geen voorsprong zou kunnen verove
ren ten koste van de niet-kapitaalkrachti-
ge woningzoekende, zou er wellicht wat
meer schot in de totale voorziening kun
nen komen. In Deurne is blijkbaar bewe
zen, dat niet alleen „de rijkaard" een
eigen huis kan laten bouwen, maar dat
ook de niet-kapitaalbezitter via een nog
niet onthulde! methode gebruik van de
investeringsbereidheid der kapitaalmarkt
kan maken, mits de overheid geen spaak
tussen de wielen steekt en de produktie
niet aan een „geldgrens", maar aan een
urgentie-grens bindt. Het „geheim" van
Deurne, zoals de Volkskrant het noemt,
is misschien een interessant experiment
Voor betere ordening op het gebied van
de woningbouw, die simpel gezegd steeds
duidelijker „nationalisatie" eist.
Een krankzinnig verklaarde arrestant,
die met een halve schaar zijn oom had
vermoord, is onder krachtige politiebewa
king „opgesloten" in een psychiatrische
inrichting te Ermelo, maar daarna in de
vroege ochtend gewoonweg de deur uitge
wandeld. Hij had ook nog bedreigingen
tegen anderen geuit, waaruit mocht wor
den geconcludeerd dat hij een zeer gevaar
lijk individu was. Niettemin zijn blijkbaar
zo weinig voorzorgsmaatregelen genomen
voor zijn opsluiting, dat hij heel gemak
kelijk kon ontvluchten.
Het feit dat hij vier uur later weer werd
gevangen,Iran-, nauwelijks als 1 een - ar
gument voor mindere bezorgdheid gelden.
Dat is namelijk intensief politiewerk ge
weest, dat vermeden had kunnen Worden,
zoals ook het risico voor de bedreigden
gedurende de korte periode van vrijheid
van deze delinquent had kunnen worden
vermeden.
Plaatsgebrek in inrichtingen zal wel het
hoofdmotief voor deze zorgeloos lijkende
„insluiting" zijn geweest. Een open inrich
ting is geen geschikte verblijfplaats voor
psychopatische misdadigers-met-moord-
plannen. Hoezeer de ziekelijke toestand
van zo'n arrestant ook onmiddellijke me
dische behandeling eist, de veiligheid van
de maatschappij blijft punt nummer één.
Er zijn droevige ervaringen opgedaan met
dit soort lieden. Er zijn doden gevallen
waar mensenlevens gespaard hadden kun
nen blijven door strenger voorzieningen.
Nog steeds blijkbaar is de les van die
ervaring niet voldoende toegepast.
(Vervolg van pagina 1)
De koppelbazen komen 's avonds bij de
werknemers op bezoek en bieden werk
aan tegen een loon, dat 50 hoger ligt dan
volgens de C.A.O. mag gelden, aldus de
heer Cohen Tervaert. bat gebeurt in Rot
terdam, in Delfzijl, in Amsterdam, en waar
eigenlijk niet? Zelfs bij het plaatsen van
de vangrail in de middenberm op het ver
keersweggedeelte Utrecht-Woerden werkt
geronseld personeel, dat geleverd is door
een „uitleenbedrijf", dat in de Botlek al
gemeen bekend staat als een grote ron-
selonderneming. Ook de overheid maakt
gebruik van de koppelbazen. Niet de prijs
is beslissend, maar de tijd waarbinnen een
bepaald karwei wordt verricht.
Het is daarom duidelijk, zo zei de heer
Cohen Tervaert verder, dat het probleem
niet binnen het metaalbedrijf alleen kan
worden opgelost. De werkgevers moeten
vaak van ronselaars gebruik maken om
de werknemers, die hun zijn afgenomen
door ronselaars, terug te krijgen. Het
voorstel van de werknemersorganisaties
om een bepaling op te nemen in de CAO
is niet voldoende. Een landelijke regeling
moet volgen voor het gehele bedrijfsle
ven.
Is er een reële kans op zulk een lande
lijke regeling? Dit zou kunnen, als er een
situatie bestaat zoals b.v. bij de Rotter
damse havenbedrijven. Daar bestaat een
arbeidsreserve die bestemt is voor de ar-
beidspiek. Maar zo ligt de kwestie van de
koppelbazen niet. Hier gaat het om een
algemeen tekort aan werknemers. Niette
min is de federatie metaal bereid om
mede te werken om een oplossing te krij
gen van het probleem.
Tegen het opheffen van de artikelen
31 en 32 in de CAO bestaan ernstige be
zwaren bij de werkgevers. Het zou dan
namelijk zo .worden, dat er een bepaling
in de CAO'? zou komen te staan, die niet
door arbitrage kan worden opgelost. De
werkgevers in het metaalbedrijf voelen
dan ook meer voor een kort geding in
gevallen waarbij overtreding van een
nieuw artikel zo dit al wordt aangeno
men plaats heeft. Het blijft echter de
vraag of het mogelijk is zulk een artikel
bindend te laten verklaren. Maar in geen
geval zullen de werkgevers medewerken
aan het mogelijk maken van stakingen.
Een landelijke regeling acht het sociaal
bestuur van de FME via de Stichting
van de Arbeid zou dit mogelijk zijn de
enige mogelijkheid om uit het probleem
te komen. De organisaties aangesloten bij
de FME zullen zich in de komende dagen
ernstig beraden. Hopelijk kan op de vol
gende vergadering van de vakraad, die vol
gende week vrijdag gehouden wordt, spij
kers met koppen geslagen worden.
Advertentie
World
mifZNB
LEXINGTON
-srn ZXfi
President Kennedy treedt voorzichtig
op inzake Zuid-Vietnam. Er staat veel
op het spel en de ruimte om te manoeu
vreren is gering. Vanuit Washington ge
zien lijkt de aanval van president Diem
op de boeddhisten een ongelukkig bij
nummer, dat het hoofdnummer dreigt te
bederven.
Het hoofdnummer is de strijd tegen
de communisten uit Noord-Vietnam. De
Verenigde Staten hebben voor de guer
rilla-oorlog mensen en militaire hulp op
grote schaal ter beschikking gesteld. De
grootste zorg is echter, dat een slechte
regering in Saigon het getij zal doen
keren ten gunste van de communisten.
De drang om „iets te doen" heeft de
Verenigde Staten in Zuid-Vietnam het
klassieke- probleem opgeleverd, dat ook al
in zoveel andere landen de kop heeft op
gestoken: aan de ene kant zijn er zware
verplichtingen aangegaan in de strijd te
gen het communisme, aan de andere kant
mist het plaatselijke anti-communistische
bewind brede steun onder de bevolking.
Amerikaanse politici hebben verklaard,
dat zij op het ogenblik geen alternatief
zien voor het bewind van president Ngo
Dinh Diem. Eén van de eerste taken die
de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in
Saigon, Henry Cabot Lodge wacht, is het
bekijken welke andere mogelijkheden er
bestaan zonder dat de campagne tegen de
communisten wordt verzwakt.
Zuid-Vietnam is één van de staten die
zijn voortgekomen uit het voormalige
Frans Indo-China, dat in 1954 werd ver
deeld in Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam.
Het land heeft veertien miljoen inwoners.
De boeddhisten vormen een grote meer
derheid. Ongeveer de helft van de rooms-
katholieken is afkomstig uit het commu
nistische Noord-Vietnam, dat zij in 1954
ontvluchtten.
De katholieke president Ngo Dinh Diem
is een vurige nationalist, die in 1955 bij
een volksstemming tot staatshoofd werd
gekozen. Voortdurend zijn pogingen onder
nomen om zijn bewind omver te werpen.
In november 1960 werd zijn paleis in Sai
gon een dag lang belegerd door een batal
jon muitende parachutisten en in februari
van het vorig jaar werd een vleugel van
het paleis zwaar beschadigd bij een be
schieting door twee vliegtuigen, die be
stuurd werden door opstandige officieren
van de Zuidvietnamese luchtmacht.
In de eerste jaren van de onafhanke
lijkheid ging het Zuid-Vietnam goed. De
betrekkelijke rust leidde tot een betrekke
lijke welvaart. In 1960 begonnen de com
munisten een offensief op grote schaal met
het doel het land te verlammen. Dat of
fensief gaat onverminderd voort.
In La Baule (Frankrijk) kiVam de
wereldkampioen zandbeeldhouwen uit
de bus met een perfect nagebootste
Bhoedda. De strijd was, ondanks de
koude op het strand, heet want de
beste zandkunstenaars ter wereld
waren er bijeen.
In 1961 vroeg Diem meer Amerikaanse
hulp. Kennedy reageerde met een ver
sneld hulpprogramma, dat er toe heeft ge
leid dat er nu 14.000 Amerikanen in het
land zijn, allen militairen. Sommige ra
ken betrokken bij vuurgevechten. Er sneu
velden ook Amerikanen, hoewel zij tech
nisch de status hebben van „militaire ad
viseurs".
Washington had toen echter reeds vol
doende moeilijkheden met Diem gehad
om hervormingen te eisen van de regering
in Saigon in ruil voor meer hulp.
Er heerst in Washington echter een
groeiende onvrede over het dictatoriale op
treden van Diem.
Het boeddhistische verzet wordt be
schouwd als de ernstigste bedreiging voor
Diem sedert hij aan het bewind is geko
men. Het conflict begon op religieus ge
bied, maar het heeft zich snel uitgebreid
tot het politieke leven naarmate de boed
dhistenleiders de samenbundelende kracht
gingen vormen voor diverse oppositionele
elementen.
De strijd begon in mei van dit jaar
met een boeddhistische demonstratie in
Hue tegen een regeringsvoorschrift, waar
bij het uitsteken van boeddhistische vlag
gen werd verboden. Troepen van Diem
braken de demonstratie, waarbij acht
mensen werden gedood. Sedertdien volgde
het ene incident op het andere. Vijf boedd
histische geestelijken hebben in het open
baar zelfmoord gepleegd door verbran
ding. Nu heerst er een noodtoestand met
brute onderdrukking.
De schoonzuster van president Diem,
mevrouw Ngo Dinh Nhoe, wordt be
schouwd als de machtigste figuur achter
de schermen van het bewind. Als echtge
note van een jongere broer van president
Diem, die hoofd is van de geheime poli
tie, heeft zij een belangrijke stem in poli
tieke zaken weten te verkrijgen. Bij haar
huwelijk keerde zij zich af van de gods
dienst van haar ouders en werd katholiek.
Zij haat het communisme met een ver
bluffende felheid en heeft gepeperde uit
vallen en acties tegen de boeddhisteji ge
daan. Over de politieke zelfmoorden sprak
zij als „openlucht-vleesroosterij voor de
show".
LONDEN (Reuter-AFP) De Britse
kranten hebben op grote schaal de foto's
en signalementen verspreid van drie man
nen, die Scotland Yard „voor een goed
verloop van het onderzoek graag zou wil
len spreken" bewoordingen die er in de
regel op wijzen, dat tegen de betrokkenen
een aanhoudingsbevel is uitgevaardigd.
Het zijn de antiquair en autoverkoper
Bruce Reynolds, de bookmaker Charles
Wilson en de caféhouder James White.
De bookmaker Wilson werd twee uur na
het uitkomen van de kranten aangehou
den. Hij zou vandaag voor de rechter wor
den geleid.
De blonde vrouw die woensdagavond in
Londen werd gearresteerd, blijkt de vrouw
te zijn die de zwarte sportauto heeft ge
kocht, die zondag bij Londen Airport werd
aangetroffen. Zij is in hechtenis genomen
op verdenking van heling van 835 pond
sterling, afkomstig van de treinroof.
In de afgelopen nacht kreeg de politie
een anoniem telefoontje, dat er plannen be
stonden om de posttrein van Portsmouth
naar Londen te beroven. Vijftien politie
mannen maakten de reis naar Londen
mee, maar er gebeurde niets.
Annet is jarig geweest. Zeven jaar, ja,
ja, ea, een hele leeftijd al. Tweede klas la
gere school. Geen kleinigheid. Een vrouw
tje in de dop, oud genoeg om embryonale
moederlijke gevoelens te ontwikkelen.
Op haar verlanglijstje stonden dan ook
onder elkaar als haar drie hartewensen:
Een pop
Een pop met echt haar
Nog een pop.
Natuurlijk hebben we haar liefste wens:
een pop met echt haar, evrvuld. Ze heeft
ons de keuze gemakkelijk gemaakt, dat
moet worden gezegd. In de weken voor
de grote dag kwam ze elke dag óf op het
nippertje óf te laat op school, eenvoudig
omdat ze onmogelijk de speelgoedwinkels
in onze aan winkels zo rijke buurt voorbij
kon komen. Tijden moest ze met haar
neus tegen de etalage-ruiten gedrukt blij
ven staan om op verantwoorde wijze haar
keuze te kunnen bepalen. Maar bij de in
levering van haar wenslijstje kon ze dan
ook een nauwkeurige beschrijving van de
begeerde objecten geven.
„Zie je, als jullie nou die éérste willen
geven, dat is die uil de winkel van Van
Zon en hij zit vlak vooraan, vlak bij de
ruit, de derde van links, met een rode
jurk aan. En die met het echte haar,
maar dat is een dure hoor, die ligt in de
poppenwagen bij Van der Ster, m.iddenin.
En die derde, die heb ik gezien in dat
leuke winkeltje, je weet wel, waar jullie
die vorige ook hebben gekocht. Met een
matrozenblouse".
„En welke heb je nou het liefst?"
„Natuurlijk die met hel echte haar!"
„En waarom heb je die dan niet boven
aan gezet op je lijstje?"
„Nogal wiedes! Staat toch veel te in
halig".
Enfin, het is dus de pop met het echte
haar geworden. Met nog een kammetje
erbij en een borsteltje, ook met echt haar.
Een een heerlijke dag is het ook geweest
met vriendinnen te spelen en buikpijn van
de snoeperijen, kortom volmaakt. Het pop-
pental is nu, mede dankzij tante Betsy,
tot zeven gegroeid, oud bezit en nieuw
bezit tezamen. Annet is er gewoon ver
legen mee. Toen de laatste vriendin ver
trokken was en de buikpijn een beetje
gezakt, overzag ze haar schare met trots
en met liefde. Vatte haar dierbaren stuk
voor stuk in het oog. Noemde ze bij de
naam. Zweeg toen. Peinsde. Keek toen
plotseling om met opeens verbazing in
haar grote blauwe kijkers en zei: „Nou
barst ik van de kinderen.en ik ben
nog niet eens getrouwd!"
Advertentie
Zomertje. Een helikopter heeft voedsel en
brandstof gebracht naar een berghut in
Oostenrijk, waar zeventien toeristen door
een laag verse sneeuw van ruim een
meter dik van de buitenwereld zijn af
gesneden.
Zuid-Afrika overlegt. Zuid-Afrika heeft
zijn ambassadeurs in Washington, Lon
den en Ottawa en het hoofd van zijn
vertegenwoordiging bij de Verenigde Na
ties voor overleg naar Pretoria ontbo
den. Waarnemers achten het waarschijn
lijk, dat er overleg zal worden gepleegd
over de te volgen gedragslijn tijdens
de zitting van de Algemene Vergadering
der Verenigde Naties, die volgende
maand begint.
Een hoop geld. In New York heeft de
politie ten huize van een rijke weduwe
351.875 dollar gevonden in een vak van
de brandkast waaruit zondag 250.000
dollar werd gestolen. De „brandkast in
de brandkast" moest worden openge-
brand nadat sleutelsmeden twee dagen
lang vergeefs hadden getracht hem open
te krijgen. De dieven hadden het ook
zonder succes geprobeerd. De weduwe
had de combinatie van dat deel van de
brandkast nooit bezeten. Ze dacht dat
er niets van waarde in zat, zei ze.
Veel plezier. Een Engelse schilder is tot
een boete van 100 gulden veroordeeld.
Hij had de politie tot tweemaal toe te
lefonisch laten weten, dat de buit van
de grote treinroof in Kirkcudbright was
verborgen. Hij vertelde, dat het hem
veel plezier had gedaan te zien hoe ver
scheidene rechercheurs zich voor niets
naar de opgegeven plaats repten.
Brits protest. De Britse regering heeft bij
de Cubaanse regering geprotesteerd te
gen de landing van Cubaanse strijdkrach
ten op een der Britse Bahama-eilanden
vanwaar zij 19 Cubaanse vluchtelingen
terughaalden. Londen eist terugzending
van de vluchtelingen.
Oorlogspropaganda. De Italiaanse verte
genwoordiger op de ontwapeningsconfe
rentie in Genève heeft een beroep ge
daan op Amerika en Rusland om hun
onderhandelingen te hervatten over het
uitbannen van oorlogspropaganda.
Duitse raketten. West-Duitsland zal dit
jaar op Sardinië beginnen met het af
vuren van meteorologische raketten. De
in Amerika gemaakte raketten zullen een
hoogte van 80 km bereiken en met me
teorologische gegevens naar de aarde te
rugkeren. Sardinië is gekozen omdat
West-Duitsland te dicht is bebouwd. De
Westduitse regering heeft 140 raketten
besteld.
Geld onder de molen. Melkbussen vol
bankbiljetten worden door arbeiders op
gegraven onder een oude molen bij Troy,
in de Amerikaanse staat Ohio, nadat de
eigenaar daarvan kort voor zijn sterven
tegen zijn familie had gezegd, dat hij
het geld daar had verborgen. De over
ledene had een bekend wantrouwen in
banken. In totaal is reeds een half mil
joen dollar geborgen. De arbeiders wer
ken onder politiebewaking.
„The Liz Look". De Amerikaanse film
actrice Elizabeth Taylor acht haar naam
misbruikt door een warenhuis in Los
Angeles, dat buiten haar medeweten een
reclame-campagne is begonnen voor
„The Liz Look". Dat slaat dan op zo
genaamde ..Liz Taylor-bloesjes". De ge
krenkte ster eist een schadevergoeding
van een miljoen dollar.
„Starlifter". President Kennedy heeft
met een korte plechtigheid een nieuwe
reusachtig vliegtuig voor troepenver
voer, de C-141 Starlifter, in gebruik ge
steld. „Op plaatsen waar de vrijheid in
gevaar is, zal dit vliegtuig tonen dat
de Verenigde Staten altijd aanwezig
zijn", zei Kennedy. De C-141 kan 154
manschappen met hun uitrusting met
een snelheid van 880 km per uur ver
voeren. Het vliegtuig kan in één ruk de
Atlantische of Stille Oceaan oversteken.
Koeienhotel. Tachtig boeren uit de omge
ving van Essen (Ruhr-gebied) zullen hun
1.500 koeien in een gemeenschappelijke
koeienstal onderbrengen. De boeren zijn
tot deze maatregel overgegaan wegens
het tekort aan arbeidskrachten.
