Moskou 1963: Het Russische overheidsapparaat
overwint moeilijk zijn er in gehamerde argwaan
Ontspanning kost inspanning
DAGBOEK VAN
EEN DIALOOG I
DIALOOG IN
MOSKOU
Aanvoer van groenten en bloemen
was, ondanks slecht weer, groot
Bonen nemen nog
belangrijke plaats in
Havenberichten
Telstar ontvangt
zondag Eindhoven
émè
Moskou
Wantrouwen
De laatste indrukken
Historische argwaan
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1963
5
Voor
Kogellagers
Stalen Bouten
Gereedschap
Keerringen
V-snaren
naar
FIL. IJMUIDEN - LOGGERSTRAAT 17 - TELEF. 0 2550-7789
Reportage van
W. L. Brugsma
„De Vriendschap" tracht
koorzang te stimuleren
ru
AUTO- en SCOOTERRIJSCHOOL
H. ANEPOOL
Receptie P. R. G. Huijboom
Hoogovens voetbalt
-w.
Advertentiè
UldcU
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
HELMSTEDT. Aan de breuklijn
van twee werelden staan duizend auto's
in een queue van vijf kilometer. Zij wil
len naar de egelstelling West-Berlijn.
Het is vroeg maar al gloeiend heet. En
toch wachten de welgestelde Westduit
sers in hun glimmende Mercedessen,
Opeis en Volkswagens zonder morren
tot zij aan de beurt zijn bij de Oost-
duitse grenspolitie.
Beseffen zij dat zij doende zijn een
zeer geringe prijs voor de tweede wereld
oorlog neer te leggen? Zij morren zelfs
niet als de Westduitse politieman buiten
landse wagens direct langs de queue
naar voren stuurt. Onder zijn witte pet
staat hij op eigen houtje een politiek te
voeren die aanzienlijk van die van Bonn
verschilt: voor hem is de Duitse splitsing
een inter-Duitse aangelegenheid. Bui
tenlanders worden van deze twist vrij
gesteld.
In het grenskantoor kijkt de stalinist
Walter Ulbricht uit zijn lijst neer op de
Duitsers die elkaar het leven zuur ma
ken: de Oostduitse grenspolitie is honds,
de Westduitse bezoekers zijn onderdanig.
De buitenlanders zijn verbaasd.
KOSZTRYN Driehonderd kilometer
verderop stroomt weer een nieuwe grens,
de Oderrivier. Aan de oostkant daarvan
laten Polen zien, hoe gemakkelijk natio
nale gevoelens als ze uit leed geboren
zijn over ideologische obstakels klim
men.
Een Poolse RAF-piloot, met vakantie
over uit Engeland, stuurt zijn sportwa
gen langs een saluerende Poolse politie
man. Franse wagens vol Poolse emigran
ten van landarbeider tot boer geklom
men, tot „koelak" zou men haast zeg
gen worden vriendelijk door de douane
verder geholpen. Er is een Amerikaanse
toerist die Kowalski heet. Kapitalist of
communist, allen zijn Polen.
MOSKOU Na deze aanloop door het
omstreden Centraal-Europa, klim ik in
Warschau in een Ilyushin-turboprop, die
omstreeks middernacht op het vliegveld
Het Rode Plein
Sheremetyevo zijn wielen aan de Russi
sche grond zet. Voor de derde keer ga
ik het door afstand vervormde beeld van
de Sovjet-Unie op dat van de werkelijk
heid leggen, om te zien waar zij elkaar
dekken.
Voortschuifelend tussen Amerikaanse
toeristen, die speldjes met „goodwill am
bassador" op hun revers dragen, Britse
handelsreizigers en Fransen die graag
voor progressieve intellectuelen zouden
willen doorgaan, noteer ik de eerste in
drukken.
De douane heeft nieuwe, grijze pakken,
is hoffelijk en gemakkelijk en maakt geen
koffer meer open. Intoerist heeft een ach-
teraf-hotel voor mij uitgezocht. Maar voor
het eerst helpt een energiek protest. Dat
is dus veranderd.
De student die mij vergezelt in de Zim-
automobiel opent het gesprek. Hij studeert
Afrikaanse talen en is geïnteresseerd in
in wat hij als het belangrijkste wereldpro
bleem ziet. Niet het Oost-West-conflict,
maar de tegenstelling tussen de ontwik
kelde en onderontwikkelde landen. Hij is
Moskou op liet uur van de ontspanning
En nog staan boeren, burgers en
buitenlui voor het Mausoleum
waarin Lenin weer alleen ligt.
ook daarom verheugd, dat de proeven met
atoomwapens worden gestaakt.
Terwijl wij door de nieuwe tunneltra
verse de stad binnenrijden, geeft hij zijn
mening over de Chinezen. Hij vindt het
een geluk voor de wereld, dat de Chinezen
geen atoomwapens hebben, „revolutionai
ren van de koude grond" als zij zijn. Dat
is dus ook veranderd.
Als de Zim langs de voormalige keizer
lijke manege over de zee van asfalt zijn
weg naar het hotel Metropole zoekt, kijk
ik rechts naar de kantelen van het Kreml.
Zeven jaar geleden, bij de eerste blik er
op, gaf het bollende Rode Plein mij een
schok van ik weet niet wat. Toen wist ik
nog niet, dat de naam niets met de revo
lutie te maken heeft. Het heeft altijd zo
geheten. In oud-Russisch waren de woor
den „mooi" en „rood" identiek. Nu weet
men het dus wel. Men kijkt voor de vorm
naar de rcrens waarop nog steeds grote,
lichtende, rode sterren tegen de nacht
staan. Dat is dus niet veranderd.
.v>Xv...v v.*.<s-Xv
Plichtsgetrouw bel ik de volgende och
tend het ministerie van buitenlandse zaken
op, om te melden dat ik graag mijn op
wachting op de persafdeling wil komen
maken. Een nieuweling verwacht dan ter
stond per Zim te worden afgehaald om
gelijke delen caviaar, wodka en documen
tatie over de heilsleer in te nemen. Ge-
routineerderen weten dat men integendeel
te horen krijgt: „Wij zullen in overweging
nemen of uw bezoek aan onze afdeling
mogelijk en wenselijk is". Het apparaat
heeft ook zo lang met de deuren dicht ge
leefd.
Het apparaat stuurt wel een afgezant,
een Sovjet-journalist die uitnodigt voor een
diner met nog een collega. Beiden spreken
vloeiend Amerikaans en zijn joviaal. Maar
hun leeftijd doet voortdurend in het ach
terhoofd de vraag opkomen wat zij voor
1953 aan het doen waren.
Uit de discussie bij de Armeense lek
kernijen blijkt snel. dat men niet met twij
felaars te maken heeft: hun argumenta
tie blijft keihard. Twijfel geldt slechts de
vraag, of ik Russisch spreek. Hoewel ik
naar waarheid antwoord, dat de 30 Rus
sische woorden die ik in een Duits con
centratiekamp heb geleerd, slechts eten
en vloeken oetreffen. komt de vraag óm
de vijf minuten terug.
Eveneens om de vijf minuten verschijnt
er een ontzagijkle bel Armeense cognac
voor de neus. De ene collega drint mee.
de andere klaagt bij elke slok sodawater
over een hartaandoening. Om hun versie
van de Russische traditie niet te doorkrui
sen, leeg ik de bellen zoals zij komen,
bij voorgerecht, kip, toetje en koffie. Het
is een van de dingen waarin ook een klein
land groot kan zijn, zo merk ik met vol
doening als de meedrinkende collega half
onder tafel zakt.
Bij zijn verdwijning uit het gezichtveld
roept hij nog eenmaal wanhopig: „Als u
dan geen Russisch spreekt, dan kunt u het
misschien toch nog wel leze n?"
Daarmee eindigt niet de eerste dag,
maar wel de indrukken ervan.
Een bevriende diplomaat stelt rae de
volgende morgen gerust over deze arg
wanende ontvangst. Denken de Sovjets
een spion voor zich te hebben? Hij zegt:
„De spionnage-affaire Wynne-Penkovsky
heeft de argwaan weer tot principe en
praktijk verheven. Men gaat er weer van
uit, dat iedereen gewantrouwd en aan de
tand gevoeld moet worden. Vergeet niet,
dat bijna het hele apparaat van regering
en partij zó door de omsingeiingspolitiek
en het stalinisme is getraumatiseerd, dat
Voor het eerst komt er beweging in
de vastgevroren stellingen van de kou
de oorlog. Tussen Moskou en Peking
heeft zich een breuk voorgedaan, die
van even groot historisch belang kan
worden als die tussen Rome en Con-
stantinopel. En in Moskou is een ak
koord getekend tot gedeeltelijke stop
zetting van de proeven met kernwapens,
dat tot strekking heeft het huidige
machtsevenwicht vast te leggen. De
twee blokken beginnen eikaars bestaan
te aanvaarden en spelregels voor het
naast elkaar bestaan op te stellen.
Dit zjjn de eerste stappen op een
lange en moeilijke weg. Om te zien hoe
het Oostblok erop reageert, is onze
reisredacteur W. L. Brugsma voor de
derde maal naar Moskou en voor de
vjjfde maal naar Warschau gereisd.
Hjj sprak in Moskou met Sovjet-politici,
journalisten, schrijvers, intellectuelen
en mensen op straat. In Warschau com
pleteerde hij het beeld van het Sovjet
blok in het „uur van de dialoog".
Wjj beginnen vandaag met de publi-
katie van deze nieuwe, grote reisrepor
tage. Het eerste deel zal bestaan uit
notities over gesprekken en beelden van
alledag. Het tweede uit een analyse van
de motieven en factoren, die de Sovjet-
Unie ertoe hebben geleid met China te
breken en een akkoord met het Westen
te zoeken.
Het behandelt de vraag of het nieuwe
Russische „vredesoffensief" een tacti
sche manoeuvre is uit het arsenaal van
Lenins zig-zag-politiek. of dat het uit
wezenlijker eerder nationale dan
ideologische overwegingen is ge
boren. Het antwoord op die vraag neigt
naar het tweede, geruststellender mo
tief.
het iedere keer weer een bewuste inspan
ning moet doen om zich te ontspannen.
Het wantrouwen is instinctief geworden,
bij de geringste aanduiding komt de Pav-
lov-reflex. Er is nauwelijks een volk in de
wereld, dat een sterker vredesverlangen
heeft als het Russische. En toch sluit de
reële uiting daarvan, tenminste bij het ap
paraat, op die interne, onbewuste weer
stand.
Het is zó volledig geconditioneerd op
waakzaamheid, dat de nagestreefde ont
spanning ook vrees wekt, dat het in mili
taire ontwapening ook geestelijke ontwa
pening ducht".
Een paar uur later laat een Russische
vriend zich in niet zeer verschillende ter
men uit over Adenauer, De Gaulle en som
mige leden van de Amerikaanse Senaat.
Het is algemeen bekend, dat vooral de
laatste tijd bij de jongeren de animo sterk
is verminderd om actief lid te worden van
een zangvereniging. Ten einde te trachten
het verloren terrein enigszins te herove
ren, wordt door het mannenkoor „De
Vriendschap" uit Beverwijk een actie
voorbereid, waarbij in de eerste plaats in
de IJmond op grote schaal een circulaire
zal worden verspreid. Hier wordt men in
verzocht woensdag 4 september een bij
eenkomst te bezoeken, welke des avonds
om half acht in het gemeentelijk verga
derlokaal aan de Wijkerstraatweg in Vel-
sen-Noord een aanvang neemt. Het be
stuur hoopt deze avond de verschillende
problemen aan een uitvoerige gedachten-
wisseling te kunnen onderwerpen, van wel
ke eventuele conclusies bij de verdere pro
paganda voor de koorzang een dankbaar
gebruik zal worden gemaakt.
In het kader van deze actie wordt voorts
zaterdag 21 september onder auspiciën
van de Hoogovenharmonie in het Kenne-
mer theater in Beverwijk een concert ge
geven. waar medewerking aan wordt ver
leend door een uit tachtig leden bestaand
mannenkoor uit Dortmund-Hörde (Roer
gebied).
Op de groenteveiling Kennemerland in
Beverwijk heeft men deze week bepaald
geen gebrek aan produkten gehad. Ook
de prijzen waren, voor de producenten,
heel goed te noemen.
De bonen nemen nog een belangrijke
plaats in. Ze zijn ook duur: zo kwamen
de snijbonen tot 1.55 per kilo en betaalde
men voor een kilo sperziebonen tot bijna
een gulden. Pronkbonen liepen eveneens
in prijs op, tot 83 cent per kilo.
Sla was zeer gewild en noteerde vrijdag
van 12 tot 42 cent per krop. Daarentegen
kon de andijvie haar prijspeil van het be
gin der week niet handhaven; de prijs viel
terug naar 12-24 cent per kilo.
Ook de spinazie werd iets goedkoper. Dit
produkt deed toch nog altijd van 23 tot 52
cent per kilo. Postelein stond ook rond
de 50 cent per kilo genoteerd.
Bloemkool ging vlot weg tot 85 cent per
stuk.
De bospeen blijft nog steeds op een goed
niveau, dat tussen de 22 en 36 cent per
bos ligt. Waspeen liep zeer in prijs uiteen,
namelijk van 10 tot 35 cent per kilo.
Prei was er vrijdag even te veel, waar
door de prijs van de 29 cent per kilo terug
viel naar rond de 15 cent per kilo.
Tomaten werden weer duur en noteer
den vrijdag nog 68 cent per kilo.
Er is een ruim aanbod van pruimen uit
de Betuwe, waarvoor veel animo bestond,
de prijzen varieerden van 19 tot 100 cent
per kilo.
De noteringen waren vrijdag: andijvie
8-26, bloemkool 23-84, sla 8-42, bospeen
22-34, waspeen 12-32, snijbonen 44-145.
sperziebonen 48-98, pronkbonen 41-78, prei
8-31, spinazie 12-45, postelein 36-49, rode
kool 11-16, groenekool 22-32. pruimen 19-
102, appels 18-38, tomaten 33-68.
Stevige bloemenprijzen
Ondanks regen en wind waren er deze
week veel bloemen aan de Beverwijkse
bloemenveiling, maar er werden toch hoge
prijzen betaald.
Vrijdag kwamen in IJmuiden aan: Lapwing
naar Dagenham; Mercurius H., Dagenham; Kors-
nes, Moh i Rana, voor IJmuiden; Heinrich Wes-
sels. Hamburg; Nike, Swansea; Lady Sonia, Lo
westoft, voor IJmuiden; Confid, Londen; Mar
grit Angelika, Antwerpen, voor IJmuiden; Delft,
Bremen: Frey, Londen; Congokust, Rotterdam;
Rugen, Kopenhagen; Ser, Barcelona; Spolesto,
Dordrecht: A. Jungerhans, Walkom; sleepboot
Headman met 3 lichtertjes, Hull; Anita Thyssen,
Narvik: Tilly, Pateniemi, naar Zaandam: Peri
cles, Rotterdam; Hoop, Rotterdam; Land Hadeln,
Rotterdam; Aar, Kristinehamn, naar Zanadam;
Queensgate, Great Yarmouth, voor IJmuiden;
Leiderkerk, Rotterdam: Vigrid, Ventspils.
Vrijdag vertrokken uit IJmuiden: Tajo naar
Santos; Aaltje Rochester, van Koog a. d. Zaan
Calvijn, Domsjö. zout van IJmuiden: Liberia-
kust. Rouaan; Willemstad, Plymouth; Mercurius
H., Dagenham; Joma, Londen: Ibis, Hamburg;
Jans, Londen; sleepboot Headman, Hull, van
IJmuiden; Beatrice, Norfolk (U.S.A.) van IJmui
den; Zaanland, Hamburg; Otava, Rotterdam, van
Velsen; Nero, Odense; Aeneas, Rotterdam; Nord-
holm, Liverpool; Veendam, Delfzijl, van IJmui
den; Baden, Kristiansand; Nordsee, Kopenhagen:
Libertas, Kopenhagen; Gouwestroom, Liverpool;
Wasaland. Brahestad, van Velsen; Stad Zwolle,
Pepel; Monsoon, Thameshaven; Aagtekerk, Kaap
stad: Catherina F Sundsvlal; Esso Hamburg,
Aruba.
Zaterdag kwamen in IJmuiden aan: Liberty
van Felixtowe. voor IJmuiden: Kaethe Jonas,
Norresundet, hout voor Zaandam; Birdwood,
Immingham: Hertha, Leeuwarden voor IJmui
den; Agamemnon, Duinkerken: Reimar Edzardd
Fritzen, Gefle, erts voor IJmuiden.
Zaterdag vertrokken uit IJmuiden: Nike naar
Rotterdam; Willem Fortuin, Sundsvall; Saarland,
Lissabon; Rote, Stockholm; Brouwersgracht, Ant
werpen; Cosmotella, Thameshaven; Sophocles,
West-Indië; Magula, Odense. walsmateriaal van
IJmuiden; Korsnes, Wallangen, van IJmuiden.
(Indien achter de scheepsnaam en de haven
van herkomst of bestemming geen nadere aan
duiding volgt, betekent dit dat het schip van of
naar Amsterdam is gegaan).
Advertentie
Gedipl. V.A.M.O.R.- en
B.O.V.A.G.-instructeur
TUINDERSSTRAAT 63 - RIJNSTRAAT 91
Telefoon 4565 Telefoon 6285
Wij lessen met Dauphine. Opel en Taunus
vanaf f 7.
Dinsdag 3 september is de heer P. R.
G. Huijboom veertig jaar in dienst van
de familie Baron Van Tuyll van Seroos-
kerken. Ter gelegenheid van dit jubileum
zal dinsdagmiddag tussen vijf en zes uur
een receptie worden gehouden in „Garage
Waterland", Velsen.
Vrijdagavond speelden in het Hoog
ovens Voetbaltoernooi Boekhouding tegen
Stopstangen, welke wedstrijd werd gewon
nen door laatstgenoemd elftal en wel met
6-1.
De wedstrijd IMCT-WW eindigde in 4-3.
Eerstgenoemd elftal had echter een speler
in zijn gelederen, die, wegens zijn „for
maat" niet had mogen meespelen. IMCT
werd derhalve gediskwalificeerd en WW
werd als overwinnaar aangewezen.
Nog Steeds komen er veel gladiolen,
waarvoor tot ruim een gulden per bos werd
'neergeteld.
De chrysanten van buiten waren héél
duur: ze brachten 1.60 per bos op; de
kaschrysanten waren nog duurder en kwa
men tot 3.45 per bos!
Ook de anjers bleven, voor deze tijd
van het jaar, flink aan prijs, die tussen
de 14 en 25 cent per stuk lag.
Voor de rozen, waarvan de aanvoer niet
zo groot was, werden ook zeer goede
prijzen betaald, die tot 45 cent per stuk
kwamen.
Fresia's gmgen eveneens vlot van de
hand en gingen tot 80 cent per bosje.
Bij de buitenbloemen waren het ook de
dahlia's die in het teken der belangstel
ling stonden; ze noteerden 90 cent per bos.
Asters gingen grif weg tot 70 cent per
bosje.
Nu de lelies volop aan de markt zijn,
vallen ook hier de stevige prijzen op. Voor
de Rubrums werd van 12 tot 55 cent per
tak betaald; Nog hogere noteringen kregen
de kaslelies. De White Triumphator bracht
het tot 24 cent per kelk.
De potplanten beleefden een vlotte han
del.
Telstar speelt zondag zijn eerste thuis
wedstrijd in de eerste divisie. Het ont
vangt daartoe Eindhoven, dat afgelopen
zondag tegen het bezoekende RBC gelijk
speelde. Ook Telstar deelde vorige week
de punten. Het resultaat werd evenwel be
reikt in de zware uitwedstrijd tegen VW.
De formatie van de nieuwe en goed ge
starte eerste-divisievereniging is waar
schijnlijk gelijk aan die van de voorbije
zondag. In de sportrevue van de AVRO
wordt een nabeschouwing over de match
Telstar-Eindhoven gegeven.
Advertentie
GARAGE
L. v. d. LEDEN
R. CLAEZENSTR. 1
DAG en NACHT
BURGERLIJKE STAND VAN
VELSEN
BEVALLEN: L. Smit-Dollé, d., Molen
straat 7, Santpoort; J. A. van der Wal-
Krabbendam, z., de Zandstraat 3, Velsen-
Noord; J. Huiberts-Coule, d„ Bloemstraat
29 rd„ IJmuiden; A. Korf-Zijlstra, r„
Kerkplein 2, Velsen-Zuid; M. Kossen-Was-
sink, z., Nieuwe Groenmarkt 31 rd., Haar
lem; J. H. Ros-Meijer, d., Stratingplant-
soen 61, Velsen-Noord; Th. F. M. Zijlstra-
Osendarp, z„ Dolfijnstraat 280, IJmuiden;
Th. Th. M. Groot-Janssen, z„ Meerweiden-
laan 16 rd., Velsen-Noord.
ONDERTROUWD: A. Kwaak, de Noo-
straat 101, IJmuiden-Oost en H. M. Vir-
tanen, de Noostraat 101, IJmuiden-Oost;
C. Martens, Napierstraat 20, IJmuiden en
J. Klinkenberg, Kennemerlaan 132, IJmui
den, t.a. Kompasstraat 33, IJmuiden; H. P.
Steinhauser, Hogeweg 163 a, Uitgeest en G.
P. Botman, van Rijswijkstraat 32, Velsen-
Noord, t.a. van Rijswijkstraat 32, Velsen-
Noord; A. Flaman, de Savornin Lohman-
straat 88, Veenendaal en B. Massier, Kal-
verstraat 4, IJmuiden-Oost; G. J. Moens,
Nieuwe Achtergracht 103 III, Amsterdam,
en S. I. Kneefel, de Noostraat 86, IJmui-
cfen-Oost, tegenwoordig adres de Noo
straat 86, IJmuiden-Oost; J. Meyer, Rijn
straat 141, IJmuiden en J. Demier, Lange
Nieuwstraat 319, IJmuiden, t.a. Lange
Nieuwstraat 319; H. Balk, Hondhorst-
straat 40, 's-Gravenhage en E. J. C. Schou
ten, IJmuiderstraatweg 178, IJmuiden, t.a.
Keplerstraat 276, 's-Gravenhage; G. A. van
der Veldt, Hendrik Rozenlaan 4, Haarlem
en J. E. van Leeuwen, Moerbergplantsoen
109, IJmuiden, t.a. Hendrik Rozenlaan 4,
Haarlem; H. G. van Balen, Heemskerker-
weg 88. Beverwijk en M. A. Stijnman, Lad
derbeekstraat 59, Velsen-Noord, t.a. Lange
Graafdijkstraat 14, Beverwijk; A. Nap,
Rembrandtlaan 5, IJmuiden-Oost en M.
W. H. P. Hars. Rembrandtlaan 5. IJmuiden-
Oost; G. de Vries, Harmenjansweg no. 5,
Haarlem en J. Veerman. Berkenstraat 16,
IJmuiden-oost, t.a. Harmenjansweg no. 5,
Haarlem.
GETROUWD: G. R. Spanjaard en C. G.
Graaman. Stolstraat 9, IJmuiden-Oost; C.
C. Hermans en A. A. M. Bakker, Meervliet-
straat 77, Velsen-Zuid; N. de Haan en M.
H. Both, Grahamstraat 140, IJmuiden; J.
A. Brasser en M. E. G. Bakker, van Zijpe-
steinstraat 93, Assendelft; J. A. Depen-
brock en R. G. Wijker, Schoolstraat 6, IJ
muiden: M. J. M. Aarts en C. A. M. Hand-
graaf, Wüstelaan 68, Santpoort; G. Zijl en
H. Mulder, Homburgstraat 38. IJmuiden;
R. B. Polisini en B. Alders, Stratingplant-
soen 68 rd., Velsen-Noord.
OVERLEDEN: H. Wichmann. 60 j., e. van
J. Nol, Slingerduinlaan 2, IJmuiden-Oost.
