Vonkenspetterende voorstelling van
„De Schuchtere aan het hof
Twee ie éée klap
„Luitenant
Herman Wigbold brengt
ironisch „nieuwscabaret"
u
P
DE PROGRAMMA'S
Roemeens beeldhouwer
Reder overleden
I
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1963
Spaans blijspel waarover maar een schaduw hangt
Orgelconcerten in de
Grote Kerk
nabeschouwingen
Knappe Belgische show
van Het Manneke
99
SEIZOENSOPENING DOOR CENTRUM
Operette „Frühling in
Wien" in Hilversum
T elevisieprogramma
Kort
nieuws
De radio geeft dinsdag
Een oubollige satyre bij Theater
De VARA-t.v. in de komende winter
In de serie gemeentelijke gratis toe
gankelijke) orgelconcerten in de Grote of
St. Bavo Kerk zal op dinsdag 10 septem
ber des avonds van 89 uur. Albert de
Klerk een concert geven, waarvan het pro
gramma luidt als volgt:
Antonoio de Cabezon (15101566), 1.
Diferrencias sobre la Gallarda Milanesa,
2. Canción Religiosa; Juan Bautista Caba-
nilles (1644—1712), Tiento Lleno por B
cudrado; Guilain (1706), Suite pour le
Magnificat (Quatrième Ton) a) Plein Jeu
b) Cromorne en taille c) Duo d) Basse de
Cromorne e) Trio f) Dialogue g) Petit
Plein Jeu; Joh. Seb. Bach (16851750),
Praeludium und Fuge A dur; Johan Wee
genhuis (1910), Passacaglia super „O glo-
riosa Virginum"; Jehan Alain (19111940),
Trois Pièces a) Variations sur un thème
de Clément Jannequin b) Le jardin sus
pends 3) Litanies.
Op donderdag 12 september van 1516
uur zal Albert de Klerk uitvoeren;
Samuel (1587—1654), Cantio sacra:
„Warum betrübst du dich, mein Herz"
a) Choralis in Cantu b) Choralis in Cantu
c) Choralis in Tenore d) Bicinium contra-
punctio duplici e) Choralis in Cantu f)
Choralis in Basso g) Choralis in Cantu h)
Choralis in Cantu colorato; Joh. Gottfr.
Walther (1684—1748) Concert (1741 a) Ada
gio-Allegro b) Largo c) Vivace d) Aria
e) Vivace; Herman Strategier (1912), Tien
inventionen a) Poco allegretto b) Andante
tranquillo c) Allegretto d) Sostenuto e)
Fuga f) Allegretto leggiero g) Deciso h)
Alia marcia i) Adagio j) Allegro moderato
(Fuga); Charles Tournemire (1870—1939),
Suite Evocatrice a) Grave b) Tierce en
taille et Récit de Cromorne c) Flüte
d'echo d) eJu deux et voic humaine e)
Caprice.
Hans Croiset, Petra Laseur, Ton
Kuyl en H. van Elteren in Tirso de
Molina's blijspel „De schuchtere aan
het hof" tijdens de première van de
Nederlandse Comedie.
DE NEDERLANDSE COMEDIE heeft het en naar de resultaten te oor
delen, terecht! aangedurfd om de eerste grote première van het seizoen geheel
te laten voorbereiden en spelen door de jongere en jongste leden van het gezel
schap. De in 1959 van de toneelschool gekomen Hans Boswinkel werd heiast
met de regie van een van de zeer talrijke komedies van de klassieke Spaanse
toneelschrijver-monnik Tirso de Molina (1584-1648): „De Schuchtere aan het
hof (El vergonzoso en Palacio).
HOEWEL Boswin
kel zich in werk
groep-verband spe
ciaal met ultramodern
toneel heeft bezigge
houden, verklaarde
hij in een interview
toch wel degelijk een
hang naar de klassie
ken te voelen. Hij
heeft zich dan ook
kennelijk met hart
en ziel op de voor
stelling geworpen
waarvan zaterdag
avond in de Stads
schouwburg te Am
sterdam de eerste op
voering werd gege
ven. Boswinkel is in
zijn regie uitgegaan
van de uiterst sobe
re omstandigheden
waarin dergelijke
stukken in de 17e
eeuw in Spanje op
de dorpspleinen moe
ten zijn opgevoerd.
Hij werkt dus met
een leeg toneel waar
op soms één enkele
stoel. Daarbij heeft
hij de grappig wer
kende inval gehad de
vele „terzijdes" in
het stuk iedere schijn
van natuurlijkheid te onthouden, door ze
vlak voor het voetlicht recht de zaal in te
laten spreken. Weliswaar werd waarmee
weer lichtelijk ridiculiserend afstand ge
nomen van de overigens historische opzet,
maar dat deed aan het geslaagde effect
nauwelijks afbreuk. Een enkele maal kon
men wel een iets te grote ijver constateren
bij het ontwerpen van een beweeglijke
mise en scène. Vooral in het begin konden
de spelers nagenoeg geen zin zeggen of liet
hele toneel moest er voor worden overge
stoken. Toch lijkt het buiten kijf dat met
deze voorstelling een begaafd jong regis
seur zich heeft aangediend die, wanneer
hij met de jaren zijn bruisende driften nog
wat zal weten in te tomen, in zijn regie
dat zelfde beheerste evenwicht zal weten
te vinden dat hij nu al in een allereerste
bijrol als acteur toonde.
DE DECORS en kostuums waren van de
al veel ervarener ontwerper Herman van
Elteren. Zijn weelderige eA^'stijtvotl'e
Spaanse hofkostuums waren onverbeterlijk
en zijn praktisch draaiende decorstukken
handig en charmant. Soms echter schoot
ook zijn werk uit in een zekere onbesuisd
heid we hoeven maar te denken aan de
vreemde met vruchten des velds behangen
kroonluchters en de taart met kaarsjes die
Gerard Schild aan het slot tot kroon moest
dienen.
ER HING eigenlijk maar één schaduw
over dit feestelijke geheel en dat was de
schaduw van Don Gil met de groene broek,
de Tirso-voorstelling die het vorige sei
zoen van de Haagsche Comedie heeft ge
opend. Op bijna ieder punt moeten verge
lijkingen met de nog zo verse herinnerin
gen aan die opvoering ten nadele van de
Amsterdammers uitvallen. Ten eerste was
„Don Gil" als stuk een veel gaver speci
men van het klassieke Spaanse blijspel. De
intrige was hechter van constructie, de
situaties doller en de afwikkeling natuur
lijker. In „De Schuchtere" krijgt men vaak
de indruk van losstaande scènetjes die
weinig functie hebben in de gang van het
chaotische verhaal rondom twee liefdes
paren die elkaar maar moeilijk kunnen
krijgen. Weliswaar is het karakter van de
hoofdpersoon die uit pure verlegenheid
zijn liefde niet durft verklaren zodat de
hertogsdochter heel wat moeite heeft hem
de bekentenis te ontfutselen, een aardig,
speelbaar gegeven, maar hier wel wat pri
mitief van uitwerking. Ook de afloop deed,
in de waarschijnlijk nogal ingekorte
bewerking, slecht voorbereid en hopeloos
geforceerd aan.
TEN TWEEDE was indertijd de her
schepping van Dolf Verspoor, zoals men
zich zal herinneren een wonder van
woordvirtuositeit, rijmtechniek en ver
haalkunst. De Amsterdamse rijmende be
werking van Hans Croiset (de tekst was
uit het Spaans vertaald door Chris Fernig)
had herhaaldelijk aardige vondsten, maar
was speciaal in de hofscènes wel eens wat
lomp en talrijke passages vervielen tot
Sinterklaaspoëzie van het zuiverste water.
Al te vaak was er sprake van „ogenrijm",
wat voor het oor een erbarmelijk gezocht
resultaat opleyert (b.v. „copla's oplas"
en „in de piepzak op mijn gemak").
VERDER KON het spel in de meeste
rollen ondanks goede en zeer goede pres
taties niet halen bij de briljante Don Gil
in de zonder meer meesterlijke regie van
Joris Diels. Weliswaar was de ene cadens
achtige solo-scène van Kitty Courbois al
vrij virtuoos, maar miste toch volkomen
het vanzelfsprekende gemak in overeen
komstige scènes van Myra Ward. Bijzonder
verfijnd en sierlijk van houding was ove
rigens de rol van Petra Laseur die bemin
nelijk wanhopig zat te wachten op haar
schuchtere minnaar die volkomen aanne
melijk werd in de opvatting van Hans
Croiset. Door Herman van Elteren, Will
van Seist en Lec Sthoorel werd wel eens
wat al te hevig toneelgespeeld, terwijl Ton
Kuyl en Gerard Schild als de beide hoog-
geplaatsten zich kennelijk in het jeugdig
elan van het geheel niet op hun plaats
voelden en vervielen tot een wonderlijk
soort underacting, dat klonk als het on
geïnteresseerde opzeggen van huiswerk.
Femke Boersma speelde een bijzonder
aardig hofdametje, Wilbert Bank maakte
wel iets geks van een Gregoriaans zingen
de omroeper en Thérèse Steinmetz zong
buitengewoon mooie Spaanse melodieën,
op de gitaar kundig begeleid door Julian
B. Coco, waardoor het er op deze avond
nog wat Spaanser toeging dan door het
jeugdig enthousiasme en de kundigheid
van de meeste medewerkers toch al het
geval was.
Hans van den Bergh
Wij moesten een beetje aan de kostelij
ke dagdromer Walter Mitty denken, toen
wij zaterdagavond in het prgoramma van
de NCRV „Hocus Focus", de Belgische
inzending voor het t.v.-festival van Mon-
treux zagen. Het Manneke, de hoofdfiguur
van deze Vlaamse fantasie-zonder-woor
den, haalde het vergeleken bij Danny
Kaye, dan misschien niet helemaal, maar
toch raakte hij in menige kostelijke droom
verzeild. Dolle anachronismen versterk
ten deze produktie, die het gezien zijn he
le opzet in Montreux wel beter moest doen
dan de teveef op binnenlands verbruik in
gestelde inzending van onze televisie.
Lief en puur waren wederom de ta
bleaux, die de „Sweet Sixteen" aan hun
liedjes toevoegden. Hoe aardig deze meis-
kes er ook uitzien, mogelijkheden voor
een wat beweeglijker en pittiger optreden
schijnen ze niet te hebben. Zou dit met een
wat verouderde presentatie-opvatting van
de NCRV te maken hebben? Ze behoeven
heus niet te verschijnen als „Blue Bell
Girls" hoe aardig die ook zijn maar
wat meer vaart en beweging zou er nog
best bij kunnen.
Pretentieloze kolder, knap gedoseerd,
werd weer geleverd in de show van de
heerlijk clowneske Lucille Ball, een vrouw
die niet bang is, voortdurend een gek fi
guur te slaan. De rustdag, die wij met de
congregationalistische negergemeente van
Harlem aan en op de Hudson mee
maakten, werd dankzij het knappe werk
van een New Yorkse film-werkgemeen
schap het beste deel van dit zaterdag
avond-programma. De kleine genoegens
van het leven, die deze diep gelovige zwar
te Christenen zich op een zomerse zondag
toemeten, werden vastgelegd in een poë
tische film, die al was zij hier en daar
wat geënsceneerd ons meer deed dan
het vertrokken beeld, dat stunt-cineast Jan
Vrijman kort geleden van Nederlandse
dagjesmensen gaf.
Zondagavond
Wij hebben getracht de Henk Elsink-
show „Hou 't fijn" te volgen zonder te
rug te denken aan de successen, die de
VARA veelal met de Dorus-programma's
en met de t.v.-produkties van Rudy Car-
rell had. Die poging mislukte, doordat El-
sink er in tegenstelling metDorus en Car-
:a
-yronry-j
L* - V
HET NIEUWE TONEELSEIZOEN is in de Haarlemse Stadsschouwburg
Zaterdagavond door-de Toneelgroep Centrum geopend met de préVnièrt* vaifegfl'
Engels speurspel, „Twee in één klap" („Kill two birds") door Philip Levene. Het
was niet de spectaculaire seizoensopening die men wellicht had mogen ver
wachten ter viering van het feit dat dit gezelschap nu min of meer een pied-a-
terre in Haarlem heeft gekregen. Maar het is in ons land nu eenmaal een (on
gemotiveerde) traditie dat nieuwe seizoenen met een niemendalletje beginnen en
bovendien valt te bedenken dat Centrum er juist op dit ogenblik wel moeilijk is
komen voor te staan door het smartelijke verlies van Cruys Voorbergh, wiens
overlijden de opvoering van Hans Keuls „Panggilan" voorlopig onmogelijk heeft
gemaakt, en door het gedwongen uitstel om technische redenen van nog
een andere première. (Men kan zich echter afvragen of Centrum, door zijn
krachten aan drie stukken tegelijk te gaan wijden, niet al te veel hooi op zijn
artistieke vork heeft willen nemen).
PHILIP LEVENE's stuk, het tweede
van deze jonge Engelsman, is een vrij on
geloofwaardig maakwerkje, dat wel amu
sante momenten heeft maar de naam
thriller" niet verdient omdat geen ster
veling erdoor tot huiveren of sidderen ?al
worden gebracht, terwijl het voor een
speurspel ook te weinig spanning geeft.
Wij krijgen te zien hoe een nogal naïeve,
goedaardige jongeman, wiens wetenschap
pelijke carrière door de chantage van een
collega wordt bedreigt, die collega tijdens
een handgemeen „bij ongeluk" om het le
ven brengt; maar daarna raakt hij ver
strikt in de gevolgen van zijn eigen
moordplannen want plannen in die rich
ting had hij wèl, al zou hij zonder de
hulp van dat ongelukje misschien niet in
staat zijn geweest ze uit te voeren. Dit
uitgangstpunt, het moge dan psychologisch
aanvaardbaar zijn, is dramatisch bijzon
der zwak, want daardoor is de vriendelijke
jongeman geen vlees en geen vis; hij is
noch helemaal schuldig, noch helemaal
onschuldig, en deze halfslachtigheid is
fnuikend voor de belangstelling waarmee
men het verdere verloop van de handeling
volgt. Bovendien laat de geloofwaardigheid
daarvan op verscheidene punten veel te
wensen over.
GUUS HERMUS heeft als regisseur
heel goed begrepen dat de zwakheden van
dit stuk alleen met de mantel der liefde
konden worden bedekt door het geheel
over de komische boeg te gooien. Daarin
is hij over 't algemeen in zo verre ge
slaagd, dat althans het spel veel van de
avond redde, al ging de blijspelstijl hier
en daar (vooral bij Rob Milton als de con
ciërge) wel heel dicht die van de klucht
benaderen. Wim van den Heuvel kweet zich
knap van de taak, de aanvechtbare rol
Bernard Reder, de Roemeense beeld
houwer die de laatste jaren in een tot
studio verbouwde garage te Forest Hills,
in de staat New York, heeft gewerkt, is
zaterdagavond in het Mt. Sinai ziekenhuis
aan kanker overleden. Hij is 66 jaar oud
geworden.
Twee seizoenen geleden had Reder veel
succes met een tentoonstelling van 74
bronzen en stenen beeldhouwwerken in
het Whitney-museum
Voor hij in 1927 in Praag een eerste prijs
voor architpctuurcompositie kreeg, ver
diende hij als metselaar de kost. Een jaar
later hield hij te Praag een eigen tentoon
stelling.
In 1943 kwam hij naar New York. Daar
behaalde hij zijn eerste succes na 1958.
van de moordenaar-niet-helemaal-tegen-
wil-en-dank acceptabel te maken; voor zo
ver zijn tekst het toeliet creëerde hij in
derdaad een min of meer sympathieke
en menselijke figuur. Hij werd daarin
voortreffelijk bijgestaan door Karin Haa-
ge, die met heel haar onstuimige speel
vreugde de rol van de in stilte verliefde
bibliothecaresse vol leven blies. Ook Mat-
thieu van Eysden trof zoals bij hem
gebruikelijk precies de goede toon om
uit de man van Scotland Yard toch iets
meer dan een cliché-type te halen. Maxim
Hamel speelde glad en met oppervlakki
ge routine de boosaardige administrateur.
Els van Rooden had het, als debutante,
wel bijzonder moeilijk met de rol van de
fatale vrouw, terwille van wie de slecht
aard chantage pleegt, een rol waarvoor zij
van nature weinig meebrengt en die bo
vendien als karakter zo oninteressant is
dat zelfs een geroutineerde actrice er nau
welijks iets van zou kunnen maken. Ben-
Hulsman en Jan Grefe waren aardig als
bijfiguren van de politie.
Een talrijk en goedlachs publiek beloon
de het gezelschap aan het slot met een
langdurig applaus, waarvoor ook de schrij
ver en de regisseur dankten. Er waren
heel veel bloemen voor alle medewerken
den.
Vóór het begin van de voorstelling had
de directeur van Centrum, Egbert van Pa
ridon, in een korte toespraak Cruys Voor
bergh herdacht en getuigd van het grote
verlies dat diens heengaan voor de Ne
derlandse toneelkunst, en voor deze toneel
groep in het bijzonder, betekent.
Simon Koster
De hoofdstadoperette heeft zaterdagavond
in Theater Gooiland in Hilversum de pre
mière gegeven van de operette in drie
bedrijven van August Reidhart, met mu
ziek van Leon Jessel, „Frühling in Wien".
Evenals in het seizoen 1962-'63 werd ook
deze operette opgevoerd onder de regie
van Walter Kochner, eerste regisseur van
het Stadttheater van Sankt Gallen. De be
zetting in de hoofdrollen bestond ut: Her
man Valsner, Trude Bording, Lizzi
Schöfmann, Claire Clairy, Martine Cox,
Antonia Galli, Jan Handerson, Karl Frey,
Margan Graf, Harald Harsten en Franz
Stanner,
Het hoofdstadoperetteorkest stond voor
de eerste keer onder leiding van de di
rigent Willem Rietveld. Het Theater Gooi
land was, uitverkocht en het publiek toon
de zich uitermate dankbaar voor de eer
ste uitvoering van deze operette in het
nieuwe seizoen 1963-'64.
Wim van den Heuvel en Karin Haage
in de Engelse thriller „Twee in een
klap" waarvan Centrum zaterdag in
de Haarlemse Schouwburg de
première bracht.
rell niet in slaagde, aan zijn programma
een eigen karakter te geven. Zelf deed
hij ons denken aan een wat zwakke imi
tator van Sonneveld en Aznavour; zijn
medewerksters met uitzondering van
Jasperina de Jong zongen liedjes in de
stijl van de dames Blok, Brokken en
Stuart. Een beter soort dilettantenwerk
kregen wij te zien van een artieste, die
„effe" een juffrouw van een realistische
tijdschriftenwinkel zou uitbeelden en van
de conférencier René van Vooren, die wil
de boeien met het nieuwste nummer: een
niet-sprekende pop.
Een sterke ontknoping had de nieuwe
aflevering van de Dick Powell-filmserie,
waarin wij naast de inmiddels overleden
naamgever van deze reeks o.m. de Ne
derlandse akteur Jack Gimberg alias John
van Dreelen zagen.
Henk de By's nieuwe rebriek „Signale
ment," die in d'e plaats gekomen is van
„De Spiegel der Kunsten," had een ver
rassend goede start met een aflevering,
gewijd aan het Danzi-blaaskwintet dat ge
leid wordt door de in Spaarndam woon
achtige fluitist Frans Vester. Het werk, de
moeilijkheden en de betekenis van dit in-
ternationaalvermaarde vijftal topmusici
werden in dit documentaire programma
duidelijk naar voren gebracht. Het was
een veelbelovend begin van een rubriek,
die voorzien wil in een meer uitgediepte
culturele voorlichting, dan „De Spiegel der
Kunsten" geven kon.
J. Damshuizer
VOOR MAANDAG
NTS: 19.30 Huckleberry Hound, teken
film. 19.ï2. Muzikaal intermezzo. 19.58 Het
Manneke. 20.00 Journaal en weeroverzicht.
20.20 Politieke partijen: G.P.V. 20.30 Cyra
no de Bergerac, speelfilm. 22.20 Dat ziet
men alleen in Californië, filmreportage.
22.40-22.45 Journaal.
VOOR DINSDAG
AVRO: 19.30 Een reisje langs de Rijn,
Rijn, Rijn.vakantie-impressie. 19.55
Het Manneke. NTS: 20.00 Journaal. AVRO:
20.20 De onzichtbare muur, documentair
programma. 21.05 Leonard del Ferro.
van Jazz naar Opera: interviews, opera
fragmenten en jazz. 21.35 Even voorstel
len? Mijn naam is Cox, detective-film.
21.55 Met 't oog op: vooruitblik op de nieu,
we AVRO-winterprogramma's. NTS: 22.30
-22.35 Journaal.
Nazorgcollecte t.b.e. De nazorgcollecte
die dit jaar van 26 to' 31 augustus in Haar'
lem is gehouden, heeft bijna 9.200 opge
bracht. Dit betekent ten opzichte van ver
leden jaar een stijging met ongeveer
f 1.600.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws.
8.15 Lichte grammofoonmuziek. 9.00 De
Groenteman. 9.05 Klassieke grammofoon
muziek. 9.35 Waterstanden. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Arbeidsvitaminen (gr.) 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Voor de zieken.
12.00 Licht instrumentaal ensemble en
zangsolisten: Joodse muziek. 12.20 Rege
ringsuitzending: Voor de landbouw. 12.30
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.33 Lichte grammofoonmuziek. 13.00 Nws.
13.15 Mededelingen, eventueel actueel of
grammofoonmuziek. 13.25 Beursberichten.
13.30 Lichte orkestmuziek en zangsoliste.
14.00 Pianorecital: Moderne muziek. 14.35
Grammofoonplaatjes voor de kinderen.
15.00 Viool en piano, 15.30 Logboek 1947.
16.15 Lichte grammofoonmuziek. 16.30 Voor
de jeugd. 17.25 New York calling, praatje.
17.30 Lichte grammofoonmuziek voor de
jeugd. 18.00 Nieuws. 18.15 Eventueel ac
tualiteiten. 18 20 Pianospel lichte muziek.
18.30 Radio-Volksuniversiteit: de volksuni
versiteit in het leven van nu: Haar doel,
haar programma's, door Mevrouw Mr. H.
M. Scheltema-Blase. 19.00 Combo-Klanken.
20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerde gram
mofoonmuziek. 20.40 Fragmenten uit La
fleur Bleue. 21.30 Voordracht. 22.00 Piano
recital: klassieke muziek. 22.30 Nieuws.
22.40 Actualiteiten en mededelingen. 23.00
Moderne orkestw. (g,'J. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Morgengebed.
7.15 Ouverture: lichte grammofoonmuziek.
7.55 Overweging. 8.00 Nieuws. 8.15 Lichte
grammofoonmuziek. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 Voor de kin
deren. 10.15 Moderne orkestmuziek, (gr.)
11.00 Voor de vrouw. 11.30 Lichte gram
mofoonmuziek. 11.50 Volaan.vooruit,
praatje. 12.00 Middagklok-noodklok. 12.04
Operettemuziek (gr.) 12.30 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.31 Populaire
plaatjes (gr.) 12.55 Katholiek nieuws. 13.00
Nieuws. 13.15 Platennieuws. 13.30 Operette-
verzoekconcert (gr.) 14.05 Klassieke gram
mofoonmuziek. 14.35 Voor de plattelands
vrouwen. 14.45 Moderne grammofoonmu
ziek. 15.15 Lichte grammofoonmuziek.
16.00 Programma voor de zieken. 16.30
Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd. 17.45 Beurs
berichten. 17.50 Regeringsuitzending: Nws
uit de Nederlandse Antillen, door Henk
Dennert. 18.00 Hawaiian ensemble. 18.20
Politieke lezing. 18.30 Country en Western
Express (gr.) 18.50 Van klanten en wan
ten weten, vragenbeantwoording. 19.00
Nieuws. 19.10 Actualiteiten. 19.25 Lichte
grammofoonmuziek. 20.00 Sobba, een pro
gramma over land en volk van de Massai.
20.15 Radiophilharmonisch orkest en solist,
klassieke en moderne muziek. 21.20 „Soe-
karno", klankbeeld over het politieke stre
ven van Indonesië's leider. 21.50 Klassieke
orgelmuziek (gr.). 22.15 22.25 Boekbe
spreking. 22.30 Nieuws. 22.40 Nederlandse
plaatjes. 23.10 Lichte grammofoonmuziek.
23.55-24.00 Nieuws.
ïoisdih rrsv Ito-.
ACHTER IN DE JAREN twintig publi- Enigszins droefgeestig niettemin, zwerft
ceerde de Russische Joeri Tynjanow een
parodistisch verhaal met weemoedige on
dertonen dat zich rond het begin van de
Krim-oorlog in het verblijf van de tsaar
en daaromtrent afspeelde. In 1933 werd er
een film van gemaakt in de Belgo-Kino
studio's, die echter vrij snel uit de circu
latie verdween, waarbij Serge Prokoviev
kort nadien de tot de suite „Luitenant Kijé"
omgewerkte muziek componeerde. Pierre
Gripari, de in Normandië geboren zoon
van een Griekse vader en een Franse moe
der liet de oorspronkelijke geschiedenis
voor zich vertalen en maakte er een hoor
spel van, dat in maart 1961 werduitge
zonden en sterk de aandacht trof. Aan
gemoedigd door dit succes, nam hij de
stof nogmaals onder handen en daaraan
is het te danken dat Parijs sinds oktober
1962 een nog altijd veel publiek trekkend
blijspel rijker is. Onder de op het eerste
gezicht merkwaardige titel „Luitenant Te
nant" dient het thans als opening van het
nieuwe seizoen voor de toneelgroep Thea
ter.
EIGENLIJK zijn er twee hoofdpersonen,
waarvan de voornaamste onzichtbaar
blijft omdat hij alleen bestaat bij de gra
tie van een administratieve vergissing.
Tengevolge van een verdubbeling van het
misverstand moet de echte luitenant als
ambtelijk gestorvene het leven door. Dat
lijkt aanvankelijk een ongezellig lot, maar
geleidelijk begint de doodverklaarde aan
de toestand van zorgeloosheid te wennen.
Uit de plannen voor het komende win
terseizoen, die thans door de Vara-
t.v. bekendgemaakt zijn, blijkt dat niet
alleen Rudy Carel, maar ook Dorus
alias Tom Manders althans voorlopig niet
voor de camera's verschijnen. In hun
plaats zijn Henk Elsink en Corrie Brok
ken wisselend het middelpunt van amu
sementsprogramma's, die op zondagavon
den zullen worden uitgezonden. Voor de
Brokken-shows heeft de Vara zich verze
kerd van de medewerking van het koor
en ballet van de René Sleeswijk-revue, dat
22 „man" telt. Het Haags Studentencaba
ret van Rinus Ferdinandusse blijft één
maal per kwartaal, op zondagavond, ga
rant voor „K-wartaal". Een nieuw pro
gramma, op de Vara-vrijdagavonden heet
„Voorstelling". Het wordt gepresenteerd
door Denise de Weert, de Eliza van de
Vlaamse versie van „My Fair Lady".
Vele vooraanstaande kunstenaars zoals
Theo Baylé, Johan Kaart, Bill Coleman,
Wilma Driessen, Charlotte Kohier en Geor
gette Hagendoorn zullen haar gasten zijn.
De zaterdagavondprogramma's van de
Vara krijgen een geheel ander aanzien
door twee nieuwe uitzendingen: een ru
briek „In de schijnwerper", in het leven
geroepen o.m. voor het doen optreden van
artisten en ensembles die onverwacht be
schikbaar blijken en een cabaret, dat on
der leiding van Herman Wigbold met de
nodige ironie en spot actuele zaken gaat
behandelen. De Eimert Kruithof-thrillers,
zijn ook naar zaterdagavond verhuisd.
Door een t.v.-bewerking van de „detec
tive „Moord in de trein" zal men ook
in deze reeks de 40 jaar geleden gestor
ven schrijver Herman Heijermans herden
ken. Tot de televisie-spelen, die de Vara
in voorbereiding heeft, behoren „De ge
bochelde" (het oude romantische kasstuk)
en „De Zwanen van de Theems" van
Cees Nooteboom (beide onder regie van
Willy van Hemert); verder: „Het leven
dat ik U gaf" van Pirandello (regie:
Theun Lammertse); „De onachtzame
Adonis" van Cocteau (regie: Herman
Fortuyn) en „De wijze kater" van Her
man Heyermans in de voorstelling van
de toneelgroep „Studio".
De afdeling documentaires zal o.m. pro
gramma's uitzenden over het onderwijs
(onderwerp: de methodiek van het mid
delbaar en voorbereidend hoger onderwijs)
het vervoer op de weg, de binnenvaart,'
de reklassering en over de reclame in de
wereld van vandaag. Het baanbrekende
werk der Nederlandse universiteiten en
hogescholen, krijgt de aandacht in de
nieuwe série „Aktuele Wetenschap
hij doelloos rond in een soort schemertoe
stand tussen hemel en aarde. Bernhard
Droog vervult deze rol met veel stil spel
van melancholie.
Bijzonder vermakelijk van opzet (meer
dan van de boertige uitwerking) is de car
rière van de denkbeeldige titelheld, die
eerst gegeseld en verbannen wordt, maar
al gauw in ere hersteld, uitgehuwelijkt en
vervolgens gepromoveerd tot kolbnel en
vader van drie kinderen...
«Het grappige is dat niemand hem meer
weg kan denken. Zelfs na de ontploffing
van een Turks kruithuis, dat volgens men
selijke berekening zijn einde zou moeten be
tekenen, herkent men deze legendarische
figuur opnieuw. En zo wordt uit het onge
rijmde de stelling bewezen dat in geslaag
de gevallen schepselen der verbeelding het
eeuwige leven op aarde genieten. Dit ge
schiedt dan door middel van een bonte
vaudeville, waar hoge officieren zich als
malloten of marionetten misdragen. De
aardigste typering in dit vlak wordt gele
verd door de beweeglijke Jan Gorissen,
welke Belgische acteur overigens een rui
me kans zal moeten krijgen om zijn waar
de voor het intussen aanzienlijk versterk
te gezelschap aan te tonen.
HELEMAAL in de cabaretsfeer van de
„Brave soldaat Schwejk" komt deze oubol
lige satyre met het optreden tussen de
bedrijven door van twee simpele zielen in
uniform, van wie de oudste zijn snoeven
de onnozelheid tot opportunisme heeft ge
cultiveerd. Hans Tiemeijer (hoewel iets te
oud voor de rol) en Piet Kamerman heb
ben er een luidruchtig stel dwazen van
gemaakt, die de vrolijkheid als compères
in een revue op gang houden. Ton Len-
sink heeft het geheel nogal spullebazerig
geregisseerd. In een vlot tempo en in
kinderachtige zetstukken, gebruikmakend
van een onversneden vertaling van A. van
Zoest en met behulp van Kris van de
Velde voor wat in het programma als
„mouvementen" wordt aangeduid. Voor
het begin van de première in Arnhem
heeft directeur Ben Groenier de onlangs
overleden acteur Cruys Voorbergh met en
kele welgekozen woorden herdacht.
David Kaning
op de donderdagavonden van 19.30-20.00
uur op de beeldbuis komt.
De „Spiegel der Kunsten" heeft plaats
moeten maken voor de nieuwe rubriek
„Signalement", die eveneens geredigeerd
wordt door Henk de By. Dit nieuwe kunst
programma biedt de mogelijkheid, dieper
in te gaan op één onderwerp. De redak-
tie van de rubriek „Achter het Nieuws"
zal, nu voornoemde „Spiegel" verdwenen
is, meer aandacht gaan schenken aan
artistieke* actualiteiten.
Het tiener-programma „Top of Flop" is
verplaatst naar de VARA-woensdagavon-
den. In de vrijdagavondprogramma's
komt nu een uitzending voor twintiger,
die in november begint.
De schooljeugd tenslotte krijgt „Pipo de
Clown" terug in een serie van 15 afleve
ringen, waarin deze populaire figuur ken
nis maakt met een diepzee-geheim. Naast
Felicio spelen hierin ook Mik (overgestapt
uit de „Mik en Mak"-serie) en een zeke-
die re professor Piekhaar een belangrijke rol.
