Moord op Majorca)
I
„KOPPEN KLAASJE'S"
GRIEZELIGE HOBBY
p:
I
PANDA EN DE MEESTER-FLESSER
Jonge Haarlemse werd
eerste bij de sopranen
J oege os kamer
vol blanke
Ons vervolgverhaal
agement
Opera voor
bij de Nederlandse
Roemeense zanger
Iers meisjeskoor
op Schiphol
NEGEN MUZEN
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1963
door Paul Tabori
tol
«sa-si
1
Concertgebouworkest
terug uit Edinburgh
FINALE VOCALISTENCONCOURS
Aantal bioscopen in
Engeland sedert 1953
gehalveerd
Alle boten waren donker en ver
laten, op een zwarte spaniel na, die
op het dek van een van de scheep
jes woedend naar hem blafte. Stephen
hield stil bij een bootje met een kleine
kajuit en opgerolde zeilen; hij kon
met moeite de naam lezen in het
maanlicht: „Wanderer", Hij voelde
een steek hoe lang was het al
geleden dat hij gezeild had in Enge
land? Twintig jaar Misschien zou
hij een boot kunnen huren Maar
hij was nu nog te moe, hij moest
eerst een week rust houden voordat
hij iets kon ondernemen dat inspan
ning zou verge:. De dokter had hem
de laatste maal gewaarschuwd. Hij
had als een wijze uil door zijn bril
met dikke glazen gekeken en gezegd:
„Jullie actievelingen, jullie denkt
maar dat een lichaam jaar in jaai
uit misbruikt kan worden. Nou, laat
mij ie dan vertellen.en hij ging
verder, allerlei medische termen ge
bruikend, waarvan Stephen maar niev
eens probeerde de betekenis te snap
pen.
in zijn leven vol avontuur en on
gemakken was er wel honderd maal
op hem geschoten, had hij uren ach
ter elkaar in ijskoud water gelegen
of op een steile rots gezeten; hii
was vergiftigd (twee maal) en dap
was er nog die maand dat hij nooit
meer dan drie uur per nacht had ge
slapen. Zijn lichaam was nog
steeds ongebroken maar soms begon
nen de opgehoopte spanning en de
zenuwen zich te wreken. Hij zou het
nooit toegeven, maar hij had deze
keer een vakantie nodig gehad zoals
nog nooit tevoren.
Hij ging de pier weer af en liep
naar het plein. Vissers waren bezig
hun lading te lossen bij het licht van
carbid-lampen die aan de masten
hingen. De takels kraakten en piep
ten; er was een grote menigte ver
zameld op de kade; meisjes en jon
gemannen schertsten luid met de vis
sers die bezig waren hun vangst in
manden te laden.
Er waren drie café's aan de rech
terkant van het plein, waarvan de
terrasjes bijna geheel bezet waren.
Toen hij aarzelde welke van de drie
hij zou kiezen, zag Stephen nog een
vierde, iets van de kade vandaan;
een klein vervallen gebouw met in
grote letters boven de deur „Bodega
Tur". Ook hier stonden tafeltjes bui
ten.
Hij stak het plein over en ging bij
een van de tafeltjes op de hoek zit
ten. Een jongeman in een hemd met
vrolijk gekleurde figuren en een ser
vet nonchalant over zijn schouder,
kwam bij hem en nam zijn bestel
ling op. Hij zat in het halfduister en
keek naar de andere tafeltjes, die
allen bezet waren.
Naast het kralen-gordijn, dat zoals
gebruikelijk de deur verving, zaten
twee mannen op rechte houten stoe
len. Ze droegen blauwlinnen broeken
en donker blauwe overhemden, waar
van de mouwen waren opgerold bo
ven hun gespierde, gatatoeerde ar
men. Een van de mannen hield een
gitaar tegen zich aan gedrukt, zijn
hoofd was over de snaren gebogen,
terwijl hij langzaam een melodietje
tokkelde. Toen hief hij zijn hoofd op
en in het duister starend, begon hij
te zingen met een sterke, gevoelige
stem. Het was geen flamenco, slechts
een van die gewone populaire liedjes,
die zo'n succes hebben in Madrid of
Sevilla; maar de donkere stem gaf
een speciaal tintje aan de afgezaag
de woorden, het simpele melodietje
kreeg er een lichte betovering door.
De pratende groepjes om de tafel
tjes zwegen; het lawaai aan de kade
verdween naar de achtergrond, toen
de man, met een trek op zijn ver
weerde gezicht alsof hij pijn leed,
met zijn sterke vingers aan de snaren
plukte en zong van een ontmoeting
en een afscheid, van bloemen en van
lippen. Toen het uit was klonk er
hier en daar applaus, waarvoor de
zanger met een grijns bedankte; de
kelner bracht hem een glas wijn,
hetgeen zijn enige beloning scheen te
zijn. Nu nam de andere man de gitaar
op en begon, na enige accoorden te
hebben geprobeerd, te zingen een
ander welbekend liedje met een tan-
go-ritme. Het geïmproviseerde con
cert duurde een half uur; de beide
mannen speelden om beurt. Overal
elders zou men er niets aan gevon
den hebben, maar hier, in het zachte
licht, met de zee en de heuvels, de
hemel en de huizen (de mensen hin
gen over de balkons of zaten voor
hun huizen en winkels), hier was het
anders. Barrett bestelde nog een
glas „Calisay" en leunde achterover,
tevreden met het leven.
Toen tijdens eenkorte pauze,
kwam er een meisje uit de duister
nis te voorschijn en stapte in de
lichtkring van de lamp boven de
ingang van
haar niet direkt
lachende en
juist bezig
niet zo zeer
te krijgen
dat ze in de
Terwijl Stephen
viel hem het eerst de stem op: een
diepe lieve stem, beschaafd en natuur
lijk.
„Si le roi m'avait donné", zong ze
en op hetzelfde moment voelde Ste
phen zich verplaatst naar een klein
Provenqaals stadje, waar hij dit lied
je voor het eerst gehoord had, twin
tig jaar geleden.
„Si le roi m'avait donné
Paris, sa grande ville.
Et qu'il me fallut quitter
L'amour de ma mie!"
De melodie was erg eenvoudig; ep
de woorden waren dezelfde welke dui
zend miljoen verliefden hadden ge
zongen in vijftig landen sedert vele,
vele eeuwen. En toch zong het meis
je, wier korenblond haar gedeeltelijk
haar gezicht verborg terwijl ze zich
over de gitaar boog, alsof ze ze juist
had ontdekt in haar hart, in haar
/keel.
„Je dirois au roi Henri
Reprenée votre Paris
J'aime mieux ma mie, oh gay!
J'aime mieux ma mie."
De stem en de muziek stierven weg;
een ogenblik was het stil, toen klonk
applaus, de man die de gitaar aan
het meisje had uitgeleend klapte het
hardst. Ze dankte met een knikje,
haar gezicht stond ernstig. Ze droeg
een donkere blouse- en een. .wijde rok
met geborduurde bloemen; haar blo--
te voeten staken in witte sandalen.
Zè had jrijna geen make-up op en
zelfs onder het schelle licht was haar
gezichtje zacht en goed-gevormd.
Een vissersmeisje? Een bezoekster
van het vasteland? Een vreemdelin
ge? Stephen zou het niet kunnen zeg
gen. Dat ze een oud Frans liedje
zong, was niet zo vreemd; veel Ma-
jorcanen brachten enige jaren in
Nantes of St. Nazaire door en keer
den pas 'naar hun geboortegrond te
rug wanneer zij genoeg geld hadden
verdiend om een huisje en een boot
te kopen.
De man, die het eerst gezongen
had, praatte met het meisje. Hij
scheen er op aan te dringen dat ze
iets zou doen. Ze aarzelde even, tok
kelde wat op de gitaar en begon toen
weer te zingen. Ook deze keer her
kende Stephen het liedje; hij had
het in Ciernevaca, in Mexico, ge
hoord.
„Aforradop de mi vida!
Come estas, como te va?
Como has pasado la noche
No has tenido novedad?».."
Hij zag in gedachten weer de bin
nenplaats van de herberg, de mannen
met hun gitaar, de dansers die zich
langzaam bewogen. Hij zag de roken
de fakkels, rook de geur van jas
mijn en houtskool en. ergens in
het duistèr, loerde de dood
„Aforrado de mi vida!
Yo to quisiera cantar,
Pero mis ojos son tiernos
Y empazaran llorara.
Wordt vervolgd1
NU WIJ N1EUW-GUINEA kwijt zijntelt het
Koninkrijk der Nederlanden geen enkele koppen
sneller meer. Maar in Friesland zetelt er nog
eentje (op amateurbasis), de zestienjarige Har-
linger apothekerszoon Klaas Westerterp, alias
„koppen Klaasje", die in zijn korte bestaan een
grote massa dierenschedels en -schedeltjes ver
zameld heeft, puur uit liefhebberij, zoals een
andere jongen van die leeftijd muzikale tophits
verzamelt. Een lugubere hobby? Weineen. Het
stinkt alleen maar een beetje, zegt Klaas. Ten
minste als ik ze uitkook, want dat moet om ze
goed te houden. En trots toont hij de bezoeker
een deel van zijn collectie koppetjes: schedels
van zoogdieren, van dode vogels en van wat er
verder maar te vinden valt langs 's Heren wegen
in Friesland en daarbuiten. Want zelfs als hij met
vakantie is kan hij zijn merkwaardige liefhebberij
geen vaarwel zeggen. In het buitenland heeft hij
dit jaar weer een paar mooie exemplaren erbij-
geraapt, onder andere een van een berggeit, die
nu het pronkstuk van zijn collectie is. Behoudens
dan de echte menselijke doodskop waarmee hij,
enkele jaren geleden, gestart is. Maar die heeft
hij echt niet langs de weg gevonden: het was een
cadeautje van zijn vader, de apotheker, die het
ding nog had liggen uit zijn studietijd.
KLAAS nu vierdeklas hbs'er heeft
al als kleuter een hevige interesse in plant
en dierkunde aan de dag gelegd. Zijn
vader, een kundig amateur-vogel-foto
graaf, heeft hem ettelijke malen mee naar
buiten genomen om vogels te bespieden en
zo werd bij hem de liefde voor de natuur
gewekt. Tijdens zwerftochten door het
Friese land en op Terschelling had Klaas
al wel eens schedels van dieren gevonden,
maar hij was nooit op de gedachte ge
komen, om ze te verzamelen. Pas toen hij
twee jaar geleden las over burgemeester
W. Baas van de Zeeuwse gemeente Sint-
jLaurens, dile een fraaie collectie schedels
bezat, besloot hij zich in deze richting te
„specialiseren".
Hij zocht langs de zeekant dode kap-
meeuwen, zilvermeeuwen, zaagbekken,
kuifeenden, toppereenden, zwanen en gan
zen en leerde van de Harlinger prepara
teur H. Bergsma hoe hij ze verder moest
behandelen. r
TEMIDDEN van zijn schedels heeft
Klaas ons dezer dagen in zijn slaap-stu-
deerkamer in het ouderlijk huis haarfijn
uitgelegd, dat je allereerst zoveel mo
gelijk vlees van de kop moet krabben,
uiteraard zonder de schedel te beschadi
gen. Daarna wordt de kop in sodawater
gekookt. De grootte van de kop is be
palend voor de kookduur. Schedeltjes van
vogels zijn al na drie kwartier schoonge-
kookt. terwijl koppen van zoogdieren wel
drie a vier uur moeten opstaan. Het is
volgens Klaas (en volgens zijn moeder)
zeer wenselijk het water van tijd tot tijd
te verversen. Al dat krabben en koken
is de minst aantrekkelijke kant van Klaas'
liefhebberij. Hij geeft toe, dat het „een
vies jobje" is, maar dat mqet je er volgens
hem voor over hebben.
„Ik kook altijd in de spoelkeuken van de
Met twee chartervliegtuigen is zondag
avond het Concertgebouworkest op Schip
hol teruggekeerd van zijn concertreis naar
Edinburgh. De beide dirigenten, Bernard
Haitink en George Szell, toonden zich
zeer verheugd over de behaalde succes
sen. „Zowel het publiek als de organisa
toren van het Edinburgh-festival waren
geestdriftig over de verrichtingen van ons
orkest hetgeen o.m. tot uiting kwam in
een invitatie voor een Engelse tournee
in 1964 of 1965". Het laatste concert,
zaterdagavond werd o.m. bijgewoond
door prins Chula van Thailand Na het
concert werd een deputatie van het or
kest ontvangen door de Lord Provost van
Edinburgh.
COt. MAtTEN TOONDft
29. Louis Sjekboek graaide met beide handen in zijn
brandkast en liep met de armen vol bankbiljetten naar
Joris. „Pak aan, goede vriend," verzocht hij, „ik vind
het heerlijk om te schenken, dus weiger mijn goede ga
ven niet. Neem ze aan! Alstublieft!" „Nu, om u een
plezier te doen dan," zei Joris, zijn zakken vol prop
pend, „het is wel wat pijnlijk om dit alles te accepte
ren. En biedt mij alstublieft geen juwelen aan. Die
zou ik waarlijk moeten weigeren!" Natuurlijkjuwe
len!" riep hij uit, „die kan ik u ook nog schenken!
Heerlijk! Dat ik daar niet eerder aan dacht!" Hii
greep zijn juwelenkistje en stortte dit leeg in de zak
die Joris voor dit doel ophield. „Acht, wat is geven
toch zalig!" riep de heer Sjekboek in vervoering, „u
maakt mij heel gelukkig, meneer!" „Het ts niets," zei
Joris, „ik offer me nu eenmaal graag voor anderen
op. Zo is mijn aard. Maar er zijn grenzen, dus houdt
u die gouden horlogeketting nu maar zelf." Meer hoef
de hij niet tef zeggen: Louis Sjekboek rukte zich de
aangeduide ketting van het lichaam en wierp deze
juichend in de reeds boordevolle zak.
apotheek. Vader en moeder moeten niets
van de stank hebben, maar zij vinden het
resultaat heel mooi", vertelt hij. Als het
kookproces achter de rug is, moeten de
schedels een maand in waterstof-peroxyde
ondergedompeld blijven, daarna zijn ze
mooi blank geworden.
KLAAS HEEFT in de twee jaar dat hij
schedels verzamelt, bepaald, niet stilge
zeten. Zijn collectie omvat al bijna hon
derd exemplaren. Hij vindt het meeste
materiaal zelf en krijgt verder van prepa
rateur Bergsma wel eens dieren, die om
de een of andere reden niet kunnen wor
den opgezet. Hoewel de vogels in de ver
zameling overheersen, komen er ook zoog
dieren in voor. Klaas heeft onder meer
schedels van reeën, een zeehond, een her
melijn, een Drents heideschaap, een vos,
een bever, een konijn, een haas, een otter,
een egel en zelfs een koe en een paard. Hij
is nog op zoek naar schedels van marter-
aehtigen en van een everzwijn. Klaas weet
nog niet of hij later biologie of bosbouw
zal gaan studeren. Eerst de hbs afmaken,
zegt hij, dan zie ik wel verder. Inmiddels
bouwt hij voort aan zijn hobby. En als u
soms nog ergens op zolder of zo een doods
kop je hebt slingeren, dan weet u nu waar
dat welkom is. Bij Klaas Westerterp in
Harlingen
Het internationale vocalistenconcours j de kroon. De lichte vlotheid, waarmede
te 's-Hertogenbosch is zaterdag besloten I zil »Danza. danza" van Durante zong. doet
met de finale, die voor wat de groep dat Marf,reth Du=k"
j„„ r XT j w°rth ook het lied-genre zal kunnen be-
der sopranen betrof, een Nederlandse
overwinning bracht. Die overwinning
werd behaald door de jonge Haarlemse
zangeres Rineke Cornelissens, die voor
haar voordracht van liederen van Schu
bert en Brahms en van een oratorium
aria van Handel door de jury onder
scheiden werd met de tweede prijs. Een
eerste prijs werd dit jaar in de groep
der sopranen niet toegekend. Als enige
van de drieëndertig deelnemende so
pranen ontving Rineke Cornelissens on
der andere de medaille van de Stichting
,,'s-Hertogenbosch Muziekstad" en een
uitnodiging om op te treden op het slot-
concert, dat op 12 september door het
Brabants Orkest in het Casino te 's-Her
togenbosch onder leiding van de dirigent
Hein Jordans met medewerking van nog
zeven andere bekroonde vocalisten zal
worden gegeven.
De ochtendwedstrijd
DE MORGEN van de laatste wedstrijd
dag was bestemd voor de vertolkingen
van de alten, mezzo-sopranen en tenoren,
die bij de demi-finale door de jury waren
uitverkoren. Manus Willemse van de
K.R.O. was voorzitter van deze jury, die
verder bestond uit de zangeressen Annie
Delorie (Nederland), Ilse Hollweg (Duits
land), Elisabeth Höngen (Oostenrijk) en
Janine Micheau (Frankrijk) en de heren
Lode Devos (België), Kiejh Falkner (En
geland), Domenico Messina (Italië) en de
Nederlanders Frans van Amelsvoort (mu
sicoloog) en Frans Vroons (directeur van
de Nederlandse Opera).
DE ALT Eva Dabrowska uit Polen kon
vooral met haar voordracht van een der
liederen van de Dood van Moessorgski een
overtuigende indruk maken. Met deze ge
laden tekstgedachten en onverbiddelijke
muziek vormde haar karakteristieke „Sla
vische" stem en mentaliteit een voortref
felijke eenheid. Vreemd stond zij tegen
over de muzikale en expressieve sfeer' van
Mozarts „Laudamus te" en Schuberts „Die
junge Nonne". Haar zangtechniek, die
slechts onrustige dynamiek en geen mo
gelijkheid tot het geven van klankkleur
bood, zou trouwens het lyrische element
van het lied en de milde extase van het
„Laudamus te" niet hebben kunnen ver
werkelijken. De jury beloonde haar met
de merkwaardige „eerste tweedeprijs".
De tweede tweede-prijs werd behaald door
de Belgische alt Lucienne van Deyck, een
jonge zangeres met een fraaie, expressie
ve stem, die echter nog de steun van een
betere adem-techniek behoeft, om steeds
zuiver te kunnen intoneren. Haar vermo
gen tot uitdrukking staat op behoorlijk ni
veau, getuige haar vertolking van Mozarts
„Der Zauberer".
Van de alten en naar mijn overtuiging,
van alle vocalisten op dit concours spande
de Engelse zangeres Margareth Duck
worth met haar prachtige beheerste, uit-
drukkingsrijke en door uitzonderlijke
klankschoonheid uitmuntende vertolkingen
heersen. Met het toekennen van de eerste
prijs aan deze voortreffelijke zangeres zal
zeker geen der talrijke toehoorders het
oneens geweest zijn.
De Nederlandse tenor Marius Kemler
liet bij het zingen van werken van Beet
hoven, Berlioz en Giodano een op opera
muziek afgestemde, gave, lyrische stem
horen, waarvan de .technische beheersing
echter nog betrouwbaarder moet worden.
De ténor Jean-Jacques Schreurs uit Bel
gië leek méér op zijn techniek te kunnen
steunen. Zijn stem klonk mooi en daar
scheen hij zelf van te genieten, zoveel
zelfs, dat er van voordracht niet zoveel
terecht kwam. Toch kreeg deze zanger
een tweede prijs.
Het middagconcours
's Middags werd de finale besloten met
de zang van sopranen, baritons, bas-bari
tons en bassen.
Rineke Cornelissens opende de reeks
voordrachten van de sopranen met de ver
tolking van „Verklarung" van Franz
Schubert, een prachtig lied met rijke in
houd. De jonge zangeres had zich goed
in de geest van dit lied ingeleefd, hetgeen
bleek uit de expressieve facetten die zij
door zegging, mimiek en de klankkleur
van haar mild klinkende stem, aan haar
zang kon geven. Wanneer zij de uitdruk
king die zij nu reeds ook aan het lied
„Von ewiger Liebe" van Johannes Brahms
gaf, nog weet te verdiepen, zal zij op het
gebied van de liedvoordracht nog zeer
veel kunnen bereiken.
Er bleven wensen voor een gaver, ron
der hoogte, maar gezien de klankrijke
voordracht van de aria „If God be for
us" uit Handels „Messiah" behoeft men
er niet aan- te twijfelen dat deze wensen
in vervulling zullen gaan.
De zang van de Amerikaanse Margo Ni-
sita stelde, althans vocaal en artistiek, te
leur. De jury vond haar vertolkingen toch
wel de moeite waard om haar een eervolle
vermelding te geven. Een zelfde onder
scheiding kreeg de Nederlandse sopraan
Nelly van der Spek-voor heel wat betere
zang, al viel hierop voor wat de „kelige"
toonvorming en een te zwaar aangezette
voordracht betrof, toch nog wel het een
en ander aan te merken.
BIJ DE BARITONS en de bassen
muntte de Roemeen Dan Jordachescu
uit door een fraaie stem van een ver
bluffende expansieve kracht, een stem
die ook om haar dramatisch karakter
bij uitstek aangewezen is op het opera
genre. Hij behaalde de eerste prijs en
een toezegging voor een engagement
bij de Nederlandse Opera.
UITSTEKENDE kwaliteiten had ook de
zang van de bariton Peter Leeming uit
Engeland en Antoni Dutkievics uit Polen,
maar hun voordracht was óf te uniform
óf te vlak. Beiden werd een tweede prijs
toegekend.
Nellie v. d. Spek kreeg nog een aan
moedigingsprijs van de Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst.
P. Zwaanswijk
Gekleed in fleurige pastel-gele regen
jassen met lichtgroene hoedjes op het
hoofd hebben 36 jonge Ierse meisjes zon
dagavond, staande op de trap van een
K.L.M.-vliegtuig, met één slag de sympa
thie veroverd van de vele belangstellen
den op het platform door een volmaakt
accentloos „Wilhelmus" ten gehore te
brengen.
Het was het Ulster Girls' Choir uit Bel
fast, dat onder leiding van mevrouw Irene
Kerns-Browne en onder auspiciën van het
genootschap Nederland-Ierland en de UNI
CEF 9 dagen in Nederland komt optreden
ten bate van de actie Dousadsj. Het re
pertoire van dit Noordierse koor bestaat
uit folkloristische dansen en Ierse volks
liederen. Enkele gemeentebesturen van
grote steden en een aantal Nederlandse
bedrijven verlenen financiële steun.
Op woensdag 11 september zullen de
meisjes voor het slot Drakesteijn prinses
Beatrix omstreeks lunchtijd een zanghulde
brengen.
De 9-daagse tournee wordt besloten op
prinsjesdag. Tijdens de rijtour na de
plechtige opening van de Staten-Generaal
zullen de koninklijke rijtuigen enkele mi
nuten langs de route stilhouden en luis
teren naar het koor, dat daar evenals zon
dag op Schiphol het Wilhelmus ten gehore
zal. brenger. Vrijwel onmiddellijk daarna
wordt het koór, dat bestaat uit werkende
{Tjgj&jes van 16 tot 22 jaar naar Schiphol
gebracht en keert van daar per vliegtuig
naar Belfast terug.
Dit portret van Koningin Juliana, ge
schilderd door Sierk Schroeder in
Wassenaar, zal een plaats krijgen in
de ontvangstzaal van het gouverne
mentshuis in Willemstad, de zetel van
gouverneur Debrot. Het doek, 1.90 bij
1.20 m., zal op 30 november, de dag
van de herrijzenis van de Neder
landse staat, worden aangeboden
door de „juniorkamer" van Cura
sao, een organisatie van jonge man
nen, meestal werkzaam in het be
drijfsleven en gangmakers van aller
lei acties. De gelden voor dit schil
derij zijn verkregen door inteken
lijsten en uit de opbrengst van een
expositie van kleurenfoto's door
„Pool 25", gemaakt tijdens de
viering van het zilveren jubileum
van het koninklijk paar.
De vertegenwoordiger voor het bioscoop
bedrijf heeft op de bijeenkomst van het
Britse congres van vakverenigingen in
Brighton meegedeeld, dat er in Groot-
Brittannië de afgelopen tien jaar 2400 bio
scooptheaters zijn opgeheven: de helft van
het totale aantal. Men wijt een en ander
in hoofdzaak aan de televisie.
Margarita Sierra. Margarita Sierra,
een bezielde zangeres en flamenco-danse
res, geliefd bij het publiek van drie con
tinenten, is op 26-jarige leeftijd in Los An
geles overleden na een operatie van 9 uur
ondergaan aan een hartklepdefect. I
