GOLD
Ruim 105 miljoen meer
voor het lager onderwijs
i
Bedrijfsleven wenst kortere
studieduur van academici
Federatie Maleisië in conflict
met de buurlanden
kOSRAM
O., K. enW.-begroting van 3 miljard
Voor 1964 weer
90.000 woningen
Meer geld voor
de defensie
Ruim ƒ360 min.
voor de wegen
Opbrengst kijkgeld
geraamd op ruim
57,5 miljoen
Positieve waardering
van studentenhuwelijk
Koninklijk paar in
oktober naar Perzië
en Thailand
Negen miljoen voor
hulp aan Turkije
Prinses Beatrix kreeg
gift voor Dousadj
Ontploffing in huis
in 's Heerenhoek*
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1963
6
DE WONINGNOOD
IN ONS LAND
VHMO
LONEN EN PRUZEN
morgen zijner:
5 grote glanzen<3e}sappige
KRENTENBOLLEN
van 65 voor... 55ct.
Steeds meer buitenlanders in dienst
Kunstsubsidies geschat
op 19,3 miljoen
Brief dan minister
lampen
Buitenlanders
Gold Star kreeg met ere
het stempel van kwaliteit
Overtuig uzelf
25 stuks f 1.-
Twee prinsessen
naar Parijs
Oproerige menigte dn Djakarta koelt
essQ nntn moede op ambassade van Engeland
Rotte eieren
HET WONINGTEKORT 1945-1961
Op de rijksbegroting neemt de be
groting van O., K. en w. de voornaamste
ilaats in, op de gewone dienst is een
iedrag van 2.920,5 miljoen uitgetrok
ken en op de buitengewone dienst
143,6 min tezamen 3.064,1 min. Voor
lager onderwijs is 1.211,6 min uitge
trokken of 105,8 min meer dan in 1963.
De belangrijkste uitgaven voor het L.O.
hebben betrekking op:
De uitgaven van ruim 132 min. voor
salarissen van ruim 12.700 kleuterleid
sters en de overige kosten voor het
kleuteronderwijs aan ca. 436.000 kin
deren.
De salariskosten van de 54.000 leer
krachten bij het gewoon en uitgebreid
lager onderwijs (met 1.800.000 leerlin
gen) die 671 min. belopen.
De uitgaven van ruim f 66 min. voor de
salarissen van de ruim 4.500 leerkrach
ten bij het buitengewoon lager onder
wijs (aantal leerlingen 63.000). Voorts
is bijna 5 min. nodig voor bijzondere
uitgaven in het belang van het onder
wijs aan kinderen van ouders die een
trekkend bestaan leiden.
De uitkering aan gemeenten van 315
mnl. voor de vergoeding voor school
gebouwen en de materiële kosten van
het lager onderwijs.
De subsidies van ruim 8 min. voor de
vormingsinstituten voor leerplichtvrije
jeugd.
Ook ten aanzien van het voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs aan ca.
213.000 leerlingen, is in de begroting 1964
rekening gehouden met een stijging van de
uitgaven met 38,3 min. tot 309,3 min.
Dit bedrag is in hoofdzaak bestemd: voor
de rijksscholen voor middelbaar onderwijs
27 min; voor de gemeentelijke scholen
voor voorbereidend hoger en middelbaar
onderwijs 70 min; voor de bijzondere
scholen voor voorbereidend hoger en mid
delbaar onderwijs 196 min; voor de han
delsavondscholen 6 min en voor de
avondlycea 3 min.
Voor het nijverheidsonderwijs zet de
stijging van de uitgaven zich voort met
f 40 min tot 489,3 min. Dit bedrag is
onder meer verdeeld over het lager en het
middelbaar nijverheidsonderwijs voor jon
gens (resp. ruim 240 min en bijna f 47
min.), het scheepvaart- en luchtvaartnij-
verheidsonderwijs 14,5 min) en het nij
verheidsonderwijs voor meisjes (ruim
161 min). Aan deze vormen van onder
wijs nemen in het geheel ruim 500.000 leer
lingen deel. Verder is 14,5 min bestemd
voor de leerlingenstelsels.
De kosten van het wetenschappelijk on
derwijs zijn in de begroting 1964 op f 588,6
min gesteld, tegenover 485,4 min in 1963
Als gevolg van de geboortegolf en de ge
stegen belangstelling voor het wetenschap
pelijk onderwijs moet in de komende tien
jaren een uitzonderlijk grote toeneming
van het aantal studenten worden verwacht.
Aan de technische Rijkshogeschool in En
schede zullen in 1964 de eerste honderd
tallen studenten worden toegelaten en de
Vrije Universiteit te Amsterdam zal in 1964
een gedeelte van het nieuwe academische
ziekenhuis in gebruik nemen.
Lonen en kosten v. levensonderhoud
(1954-100)
Reële Ionen
__^>Kosl-en van levens-
onderhoud
(incl loonbel. socverz)
Het woningbouwbeleid 1964 omvat weer
90.000 woningen, maar geeft een ander
beeli te zien voor de verdeling tussen ge>
subsidieerde en ongesubsidieerde woningen
dan het plan voor 1963. Het aantal wonin
gen, dat in 1964 onder de subsidieregeling
valt zal 70.000 bedragen- (65.000 in 1963)
waarvan 45.000 woningwetwoningen.
Voorts zullen 25.000 woningen in aanmer
king komen voor de premie- en bijdrage
regeling. De overige 20.000 woningen zullen
zonder steun van de overheid worden ge-
In de ontwerp-begroting is voor militaire
uitgaven een bedrag van 2.330,3 min. op
genomen. Hiervan is uitgetrokken voor
algemene uitgaven 28,9 min, voor de
landmacht 1.051 min, voor de luchtmacht
604 min, voor de marine 511,5 min. en
voor militaire pensioenen en wachtgelden
114,2 min.
De vermoedelijke uitkomsten voor 1963
I bedragen 2.250 miljoen. eb
In 1964 zal de modernisering van de
krijgsmacht worden?'voortgezet. Het ver
kenningssquadron van de luchtmacht zal
in het voorjaar 1964 door de vervanging
van de verouderde „all weather" jagers
door Starfighters op operationele stan
daard zijn gebracht. In 1964 zal bovendien
een begin worden gemaakt met de uitrus
ting van de slagsquadrons van de tac
tische luchtstrijdkrachten met Starfighters.
De marine gaat voort met de aanbouw
van 4 fregatten, 2 conventionele onderzee
boten en één tank-voorraadschip.
Voor aanleg, onderhoud en verbetering
I van wegen is in 1964 een bedrag van
f 363 min beschikbaar 233 min voor
rijkswegen en f 130 min voor provincies
en waterschappen). De volgende projec
ten, waarvoor f 78 min is uitgetrokken,
zullen worden uitgevoerd:
De Coentunnel met aansluitende wegen,
de Brienenoord brug bij Rotterdam, de toe
gangswegen naar de in aanbouw zijnde
brug over het Haringvliet, de weg Hoeve-
laken-Zwolle-Meppel, weg 67 in Nrd-Bra-
bant en Limburg, de brug te Wessem, de
weg Kelpen-Maastricht-Belgische grens en
de weg Elsloo-Heerlen-Duitse grens.
In de begroting van het Zuiderzeefonds
is een bedrag van f 13 min opgenomen
voor de opbouw van oostelijk Flevoland,
f 7 min voor dijkwerkzaamheden ten be
hoeve van de toekomstige Markerwaard
en ruim 26 min voor de bedijking van
zuidelijk Flevoland.
Advertentie
De uitgaven voor de radio zijn ge
raamd op f 39,9 min. Hiervoor is 32,3
min beschikbaar uit de luistergelden. Het
aantal televisietoestellen zal vermoedelijk
verder toenemen, zodat de opbrengst van
de kijkgelden in 1964 aanzienlijk hoger zal
liggen. Aangezien in 1963 de laatste aflos
sing ad 4 min van door het rijk voor
geschoten gelden plaatsvindt, is voor 1964
vrijwel het gehele bedrag aan kijkgel
den ad f 57,5 min voor de verzorging van
de televisie-uitzendingen beschikbaar.
In kringen van het bedrijfsleven begint
men er zich zorgen over te maken dat de
studieduur van academici, zowel in de
technische als in de maatschappijweten
schappen, de neiging vertoont steeds lan
ger te worden. In zijn orgaan „De Ne
derlandse Industrie" heeft het Verbond
van Nederlandsche Werkgevers een vraag
gesprek gepubliceerd met mr. J. Meynen,
president-directeur van de AKU, die in
zijn hoedanigheid van voorzitter van de
contactcommissie bedrijfsleven hoger
onderwijs zich tot tolk van deze bezorgd
heid heeft gemaakt.
De studies van economen, juristen, so
ciologen, ingenieurs enzovoorts duren te
lang, althans wanneer men uitgaat van de
behoeften van het bedrijfsleven. Hoe jon
ger een man is, hoe meer hij vatbaar is
voor de geest van het bedrijf waarin hij
werkt.
De ondernemers willen daarom behalve
een totale verkorting van de werkelijke
studieduur het instellen van beperkte stu
dies, die toegespitst zijn op datgene wat
het bedrijfsleven van "de academicus
vraagt. Met die beperkte studies heeft mr.
Meynen bijvoorbeeld het oog op het bac
calaureaat.
Voor het standpunt van het bedrijfsle
ven is in de contact-commissie bedrijfsle
ven hoger onderwijs reeds veel begrip
ontmoet. Sommige hoogleraren zijn bereid
gebleken te onderzoeken of een verkor
ting van hun studieprogramma mogelijk
zou zijn.
Voor 1964 is voor subsidies op het
gebied van de kunst f 19,3 min. ge
raamd. Er is een groter bedrag uitge
trokken voor prijzen, opdrachten, sti
pendia en eregelden op letterkundig
gebied.
Ten behoeve van het museumwezen
is de raming van de uitgaven verhoogd
tot 12 miljoen (1963: 9,5 miljoen).
Voor monumentenzorg en -restauratie
IS 20,2 miljoen geraamd.
De Oecumenische Contactcommissie
voor Universiteitswerk, waarin alle uni-
versiteits- en studentenpredikanten, als
mede de rooms-katholieke studentenpas
toors vertegenwoordigd zijn, hebben als
gevolg van een gemeenschappelijk beraad
dat zij gehad hebben over het studenten
huwelijk, een brief aan de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ge
schreven.
De gemeenschappelijk en eensluidende
conclusie van dit beraad is dat met
inachtneming van bepaalde voorwaarden -
het studentenhuwelijk van overheidswege
positief dient te worden gewaardeerd, het
geen tot uitdrukking moge komen zowel
in het beleid inzake de studietoelagen als
ook in dat der huisvesting.
De brief is ondertekend door ds. M. A.
Krop, namens de Oecumenische Contact
commissie voor Universiteitswerk en door
pater N. J. M. Vendrik namens de r.k.
studentenpastoors.
Advertentie
Nu blijkt vaak, aldus mr. Meynen, dat
die verkorting inderdaad mogelijk is, in
dien men bereid blijkt het accent van
de studie op de hoofdzaken te leggen.
Wat de baccalaureaatsopleiding betreft
merkt mr. Meynen op, dat deze studies
niet voor vol worden aangezien. Hij be
doelt daarmee dat we in Nederland een
beetje titelziek zijn De titel verschaft een
bepaalde status, welke de baccalaureaats
opleiding nog ontbeert. Het gevolg daar-
vah is dat er slechts een zeer matige be
langstelling, ook bij de student en zijn
ouders, voor bestaat. Mr. Meynen vindt
dat jammer want het bedrijfsleven heeft
aan jonge mensen met een dergelijke op
leiding zeer grote behoefte. Deze jongelui
hebben in vele opzichten zelfs kansen op
vlugge promotie.
Mr. Meynen deelt verder mede dat
naar het oordeel van zijn commissie de
studievrijheid in Nederland thans te groot
is. Ook vindt zij dat de verenigingen vaak
een te groot beslag leggen op de tijd van
de student.
Mocht het onmogelijk zjjn op de Neder
landse universiteiten beperkte afgeronde
studies te realiseren dan zal het bedrijfs
leven wellicht in 't buitenland gaan trach
ten te voorzien in zijn behoefte aan jonge
lui met een dergelijke opleiding.
Het bedrijfsleven neemt reeds in toene
mende mate buitenlandse jongelui in dienst
en een dergelijke tendens zou zich dan
in de toekomst gaan versterken.
In universitaire kring moet men zich
realiseren dat men met die steeds lange
re studie, hoezeer ook wetenschappelijk
verantwoord, op de verkeerde weg is.
„Wij vragen geen mensen, die alles we
ten, wij vragen mensen, die genoeg we
ten", aldus mr. Meynen.
Advertentie
GS 563
Prinses Beatrix en prinses Irene hebben
het voornemen op donderdag 19 en vrij
dag 20 september een oriënterend bezoek
te brengen aan de hoofdkwartieren van de
NAVO en de Shape in Parijs.
KOEALA LOEMPOER (AFP, AP en Reuter) De federatie Maleisië één dag
oud heeft de diplomatieke betrekkingen met haar nabuurlanden Indonesië en de
Philippijnen verbroken. Dat nieuws komt na een dag van felle en onbeheerste demon
straties tegen de federatie en Groot-Brittannië in Djakarta en enkele andere steden
in Indonesië en rustiger protesten in Manilla.
De Verenigde Staten hebben de nieuwe
staat in Zuidoostazië automatisch erkend.
Duizenden, deels jeugdige, inwoners van
de Indonesische hoofdstad Djakarta trok
ken naar de Britse ambassade om er hun
woede te luchten over de stichting van
de staat Maleisië. De betoging ontaardde
weldra in een waar oproer. Talloze ruiten
van het ambassadegebouw gelegen aan
het Vriendschapsplein werden met ste
nen en stokken kapotgegooid. Hekken wer
den vernield en de muren van de witte re
sidentie van Groot-Brittannië's hoogste
vertegenwoordiger in Indonesië werden be
smeurd.
Dolle tonelen deden zich gisteren
in Djakarta voor tijdens de demon
straties voor de Britse ambassade
tegen het totstandkomen van de
Federatie Maleisië, die de Indonesi
sche regering onwelgevallig is. Vijf
duizend betogers namen het ambas
sadegebouw onder handen met ste
nen en koelden hun woede op de
auto van de ambassadeur. Ze duw
den de auto van het ambassadeter
rein af de straat op, stampten haar
in elkaar en staken er tenslotte de
brand in. (Telefoto)
bouwd. In 1964 zal ca. f 13 miljoen worden
besteed aan krotopruiming en sanering
van stadskernen. Voor de financiering van
de woningwetbouw met voorschotten is
voor 1964 925 miljoen in de begroting op
genomen tegen f 650 miljoen in de ver
moedelijke uitkomsten 1963.
De voornaamste posten die op de gewone
dien t in 1964 voor huursubsidies zijn uit
getrokken zijn:
1) bijdragen in de exploitatiekosten van
woningwetwoningen 142 miljoen;
2) premie- en bijdrageregeling gesub
sidieerde woningbouw (particuliere) 73
miljoen;
3) kosten van woningverbetering en
-splitsing 4,5 miljoen.
E uitgaven ten behoeve van de Antillen
en Suriname worden blijkens de Rijksbe
groting in 1964 geraamd op 55,8 miljoen.
Voor de internationale ontwikkelingsasso-
ciatie is 19,3 miljoen uitgetrokken voor
de overige hulp aan het buitenland 84,7
miljoen Onder dit laatste bedrag is 36,2
miljoen voor Nieuw-Guinea en ƒ9,2 mil
joen voor de hulp aan Turkije in E.E.G.-
verband. Het totaal der uitgaven voor de
ontwikkelingslanden is geraamd op 221
miljoen. Voor de burgerluchtvaart is 24,7
miljoen uitgetrokken. Hierbij is niet ge
rekend op eventueel aan de KLM te ver
strekken geldleningen.
Auto's van de ambassadeur en het per
soneel van de ambassade, werden door de
woedende menigte omvergeworpen en in
brand gestoken Op deze wijze werden
acht auto's een prooi van de vernielzucht
Een groep leden van d,e linkse jeugdor-
èanisatie slaagde er zelfs in door te drin
gen in de werkkamer van de ambassadeur,
Andrew Gilchrist. Temidden van stenen en
glasscherven lazen zij hem een protestno'
ta voor.
Een kwartier na het begin van de on
geregeldheden begon de politie met haar
pogingen de demonstratie in de hand te
krijgen. Zij gebruikte traangasgranaten en
schoot met machinepistolen. Enig resul
taat had dat niet. De betogers waren ver
in de meerderheid en hielden daardoor het
heft in handen. Later greep de Indonesi
sche minister van Buitenlandse Zaken, dr.
Soebandrio zelf in. Hij woont vlak bij de
ambassade van Groot-Brittannië. Hij ver
zocht de betogers een einde aan hun on
beheerste actie te maken en dreigde met
strenge maatregelen. Na deze vermaning
ging de menigte uiteen.
Ook de ambassade van Maleisië in Dja
karta heeft het moeten ontgelden. Beto
gers bestookten het gebouw met stenen en
rotte eieren. De politie slaagde er hier in
te verhinderen dat de demonstranten het
gebouw binnendrongen.
In Medan op Sumatra vernielden pro
testerende menigten de consulaten van
Groot-Brittannië en Maleisië Vooral het
gebouw van de Britse voorlichtingsdienst
moest het daar ontgelden. De Britse con
sul in deze stad heeft onderdak gekre
gen bij zijn Amerikaanse collega.
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Soebandrio, deelde de am
bassadeur van Maleisië later mee dat er
geen ambassade van de nieuwe federatie
in Djakarta bestaat, omdat zijn land de
federatie niet erkent. Verwacht wordt dat
het personeel van de ambassade van Ma
leisië naar huis zal gaan. De Britse am
bassadeur in Indonesië Gilchrist heeft la
ter meegedeeld dat hij dr. Soebandrio
reeds drie dagen voor de relletjes had ge
waarschuwd. Hij vroeg toen om voldoen
de politiebescherming.
Het Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft de Indonesische ambassadeur
in Londen ontboden in verband met de on
geregeldheden.
Intussen heeft in Koeala Loempoer een
tegenbetoging plaats gevonden, waarbij
schade is toegebracht aan het gebouw van
de Indonesische ambassade De politie
was er kennelijk op de hand van de be
togers.
Personeel van het vliegveld Kemajoran
bij Djakarta weigert vliegtuigen van de
BOAC. Quantas en de Malaysian Airways
te bedienen. In verband daarmee hebben
deze maatschappijen hun vluchten op de
Indonesische hoofdstad gestaakt.
In Teheran, de hoofdstad van Perzië, is
het programma bekend gemaakt van het
officiële bezoek dat koningin Juliana, prins
Bernhard en prinses Beatrix van 3 tot
14 oktober aan Perzië zullen brengen. Het
vorstelijke gezelschap zal vergezeld wor
den door minister Luns en door een aan-
tgjj hoffunctionarissen.
Op 3 oktober ontvangt het Perzische
keizerlijks..achtpaan, zijn Nederlandse gas
ten bij een diner in het keizerlijke pa
leis. Op 4 oktober beantwoordt het Ne
derlandse koninklijke gezelschap dit met
een diner in het Marmeren' Paleis. O'p 5
oktober geeft de Perzische eerste minis
ter een gala-avond in het paleis voor Bui
tenlandse Zaken.
De drie daaropvolgende dagen zal het
Nederlandse gezelschap de steden Ispa
han en Sjiraz en het zuiden van Perzië
bezoeken. Op 9 oktober gaat koningin Ju
liana naar het dorp Boin Zahra, dat door
de aardbeving in september 1962 werd ver
woest en dat met Nederlandse hulp werd
herbouwd.
Prinses Beatrix bezoekt die dag het
dorp Dousadj op ongeveer 180 km ten
zuidwesten van Teheran, dat door de
„Actie Dousadj" bekendheid in Neder
land heeft gekregen. De prinses is be
schermvrouwe van de actie tot herstel van
dit eveneens door de aardbeving verwoeste
dorp. Prins Bernhard zal die dag aan een
jachtpartij deelnemen.
In de ochtend van 14 oktober vertrekt
het koninklijk gezelschap uit Perzië naar
Thailand ter beantwoording van het
staatsbezoek dat koning Phoemibol en
koningin Sirikit in oktober 1960 aan Ne
derland hebben gebracht.
Prinses Beatrix heeft gistermiddag op
het terras van het Internationaal Cultu
reel Centrum in het Vondelpark te Amster
dam een bedrag van f 32.000 in ontvangst
mogen nemen voor de bouw van een
school in het Perzische dorp Dousadj,
dat tijdens de aardbeving van het vorig
jaar werd getroffen.
De gift was afkomstig van het genoot
schap'Nederland- Iran en van het Unes-
co-comité Nederland.
De schenking van 16.000 van 't genoot
schap Nederland-Iran is onder andere bij
eengebracht door de bezoekers van de ten
toonstelling „Zevenduizend jaar Perzië",
die enige tijd geleden in het Haagse ge
meentemuseum werd gehouden. Het Unes-
co-comité Nederland heeft een grote som
geld voor de slachtoffers van de Perzi
sche aardbeving verzameld met een actie
op 150 Nederlandse scholen. De gift, die
dit centrum gisteren aan de prinses over
handigde, is slechts een deel van het to
taal opgebracht bedrag.
In de woning van de familie Tempe
laar aan de Goesse straatweg te 's Hee-
renhoek heeft zich een ontploffing voor
gedaan waardoor de gehele zijwand van het
huis werd weggeslagen. De woning stond
onmiddellijk in lichter laaie en brandde
geheel uit.
De heer Tempelaar is in een ziekenhuis
in Goes opgenomen. Zijn vrouw en zoontje
wisten zich in veiligheid te stellen.
Vermoed wordt dat de explosie is ver
oorzaakt door het losschieten van een buta-
gasslang in de keuken waar ook een pe
troleumstel brandde.
