Voor Kroesjtsjev: nationaal belang, voor de ideologen: het nakaarten DAGBOEK VAN EEN DIALOOG V De Maleise federatie Zuid-Europa geteisterd door aardbevingen en wolkbreuken Lemns eenheid van het wereldcommunisme geofferd aan de wens om met het Westen tot een modus vivendi te geraken Engelse politie arresteert OAS-er Ruimtevaarders van Amerika verkopen hun verhalen goed Kennedy zeker van ratificatie van kernstopverdrag Grot boordevol met wapens en munitie in Tirol gevonden Acht Belgen gewond bij autobotsing r~ Proeven begonnen voor bestuurbaar ruimtevaartuig Parijs prefereert tunnel boven brug voor het Kanaal Omgekeerde wereld Ontredderd geloof Aan elkaar wennen Tien doden en gewonden in en om Istanboel DONDERDAG 19 SEPTEMBER 196 3 11 'n vondst... en 25 voor 1 gulden! Belangstelling in Londen tot het nulpunt gedaald Ereburger van Berlijn (Van onze reisredacteur W. L. Brugsma) In Moskou, dat ouderen onder ons zullen het zich nog herinneren eens de hoofdstad van de internationale com munistische beweging was, draait de waarnemer om een stuk historisch ge beuren als een kat om de hete brij. Waar te beginnen? Zeker, de eerste stap naar een Russisch-Amerikaanse regeling is gezet. En, even zeker, de Russisch-Chi- nese breuk is finaal. Maar de alles be slissende vraag „Wat nu?" blijft. Om daarop een redelijk antwoord te zoeken moet men de wortels van deze nieuwe ontwikkeling uit het verleden opgraven. En bij de eerste spadesteek in de Rus sische grond stuit men op zon warnet van wortels politieke, economische, historische dat men vreest aan een levenswerk begonnen te zijn. Om toch ergens te beginnen, zeg gen Russische politici en westelijke diplo maten in Moskou, moet men teruggaan tot de Cubaanse crisis. Naar de herfstdagen van 1962 toen in de ondergrondse silo's van de intercontinentale raketten de rode lich ten aangloeiden en de piloten van Ameri- ka's strategische luchtmacht in de lucht op de laatste order wachtten. Naar het moment waarop de wereld luttele minuten van de nucleaire zelfvernietiging is ge weest. Uit die spanning is de ontspanning geboren. In de confrontatie tussen natio naal belang en ideologische wensen hebben de laatsten het smadelijk afgelegd. En daarmee is de historie over een drempel heen geholpen: uit de heldere zekerheden van de impasse, de bevroren tegenstel lingen van de koude oorlog geraakt, dwalen wij weer door onverkend terrein vol mo gelijkheden, maar ook obstakels en on duidelijkheden. Wat is er wel duidelijk? Het begin van een ontideologisering van het Oost-West- conflict. Een Oosteuropees diplomaat zei mij: „Sinds Cuba is het de Russische lei ding duidelijk geworden dat het natio nale belang definitief het ideologisch doel van de wereldrevolutie overheerst". In feite is dat verschijnsel niet nieuw. Ook voor Stalin stond het nationale belang van de Sovjet-Unie centraal. Maar hij was er met welke middelen dan ook in ge slaagd voor communisten in de hele we reld het nationale Russische belang iden tiek te maken met de wereldrevolutie. De werkelijkheid vooral de opkomst van een tweede grote communistische macht heeft nu een wig gedreven in die schijn- eenheid. En dat is Kroesjtsjev, die gepro beerd heeft een veel stoutmoediger expor teur van het communisme te zijn dan Sta lin, in Cuba duidelijk geworden. Arme Sovjet-ideologen. Lange tijd heb ben zij ook motiveringen mogen aandragen voor de Russische politiek Nu worden zij opgetrommeld voor verklaringen achteraf. Als Kroesjtsjev op zijn hoofd gaat staan, mogen zij verklaren dat op het hoofd staan een zeer marxistisch-leninistische handel wijze is, hetgeen zij bekwaam doen. En zo begint de godsstaat-zonder-god te lijken op sommige andere landen, waar priesters verklaren dat het winstbejag een zeer christelijk motief is. Een dag in de week voor de heilsleer, de andere zes voor het eigen belang. Dit is de Chinezen dan ook onaangenaam opgevallen. De stellingen die zij aan de deur van het Kremlin hebben genageld, draaien om een centraal thema: de Sovjet- Unie verzaakt het geloof ten bate van de eigen maag. Dit menselijke trekje plaatst overigens een stempel van wasechtheid op het huidige „vredesoffensief" van de Sovjet-Unie. Want aan haar nationale be lang en dat hangt niet aan de verniet! ging, maar aan een modus vivendi met het kapitalisme heeft zij Lenins heiligste beginsel geofferd: de georganiseerde een heid van de internationale communistische beweging. Voor een niet-communist, die niet de ontzaglijke zekerheden van het marxisme leninisme kent, is het moeilijk de ontred dering te peilen, die communisten over de hele wereld nu bevangt. De wetenschap die op alle vragen met één stem ant woord gaf, spreekt er nu met twee of drie stemmen en die zeggen allemaal iets an dérs. Het systeem van Pavlovs geconditio neerde reflex is verstoord. Communisten mogen mij de onheuse vergelijking ver geven: als een en hetzelfde belletje rin kelt, begint de ene hond te watertanden en de andere te blaffen. Om iets van de ideologische ontredde ring te voelen, hoeft men overigens niet naar Moskou. Voor tien cent kan men in de communistische boekwinkel Pegasus te Arrtsterdam de rede aanschaffen, die Paul de Groot in juli voor het bestuur van de C.P.N. hield. Hij stelt daarin de vraag: Wat is er nu eigenlijk aan de hand?" Hij antwoordt: „Het treurige is dat het partij bestuur dit niet weet". En vervolgens ver biedt hij voor alle zekerheid individuele bezoeken van Nederlandse communisten aan communistische landen of ambassado- riale cocktail-party's uit vrees voor be ïnvloeding, die de belangen van het Nederlandse communisme zouden kunnen schaden. Zo is zelfs deze oude sta linist tot het titoïstische nationaal-commu- nisme bekeerd. Hij moet wel: de centraal geleide internationale communistische be weging bestaat niet meer. Men moet daaruit niet de conclusie trek ken dat het communisme niet meer be staat en dat Oost en West elkaar wenend van ontroering over plotselinge herken ning in de armen zullen vallen. Het zal integendeel duidelijker worden dat het Oost-West-conflict niet in de eerste plaats Onze reisredacteur W. L. Brugsma begint vandaag aan het tweede deel van zijn serie artikelen over zijn be zoek aan Moskou en Warschau. Na zijn notities over gesprekken en beel den in het Russische blok op „het uur van de dialoog", zet hij zich aan een analyse. Die geldt de motieven en factoren die de Sovjet-Unie heb ben gedreven tot de ideologische breuk met China en de eerste stap naar een modus vivendi met het Wes ten, de ondertekening van het ver drag tot gedeeltelijke stopzetting van de kernproeven. luidkeels in marxistisch-leninistische zin worden uitgelegd. Aan iets soortgelijks zullen de Russen ook moeten wennen. Iedere keer als de Amerikanen over Duitse belangen heen in de richting van een modus vivendi met de Sovjet-Unie stappen, zal Dean Rusk naar Bonn moeten om te zeggen dat er vol strekt niet gestapt is en dat de Duitse hereniging ons dierbaarder is dan het leven zelf. Rusk zelf is daar nog niet aan gewend. Toen hij na de ondertekening van het akkoord op de stopzetting van de De garde waakt over Lenins gebalsemd overschot in Moskou. Maar Lenins erfenis wordt betwist. En de eenheid van het wereldcommunisme is ver broken. (Foto: Eddij Posthuma de Boer). een strijd is tussen vrijheid en slavernij, maar een botsing van nationale belangen. Ook een niet-communistisch Rusland zou de Duitse deling voorlopig willen besten digen. Men kan ten hoogste zeggen dat het gemakkelijker onderhandelen is met iemand die zijn belang nastreeft.' dan met iemand die een zaligmakend gelijk wil uit dragen. Inmiddels heeft de ideologie in de Sov jet-Unie nog wel een taak: het markeren van de belangentegenstellingen met het Westen. In de vloedgolf van ideologische argumentatie en rationalisatie die nu door d^ Russische pers spoelt, houden de ideo logen nog altijd net genoeg adem over van het schelden op de Chinezen om iets an ders m§t krachtige verontwaardiging af te wijzen. Namelijk de in het Westen op komende gedachte dat „Oost en West op elkaar beginnen te lijken, naar elkaar toe groeien, een soort belangengemeenschap ontwikkelen". Dat empirisch aanwijsbare verschijnsel ontkennen zij met een heftig heid, die er haast een nieuw bewijs voor is. Aan één ding zullen wij moeten wen nen: na iedere stap, die de Sovjet-Unie van de ideologie naar de werkelijkheid zet, zal die stap door het koor van de ideologen LONDEN (AP) Rechercheurs hebben een inval gedaan in een flat in het westen van Londen, waarbij een Fransman, die met een geladen pistool naast zijn bed lag te slapen werd gearresteerd. Volgens de Britse politie wordt aange nomen dat hij een voortvluchtig lid van de O.A.S. is. Zijn naam is niet bekendge maakt. WASHINGTON (AP) De verhalen van de zestien Amerikaanse astronauten in de komende vier jaar zijn voor een bedrag van 1.040,000 dollar verkocht. Het nieuws is te Chicago bekendgemaakt door Field Enterprises Educational Corporation en te New York door Life Magazine. De contracten, die door de Amerikaan se dienst voor lucht- en ruimtevaart zijn goedgekeurd, voorzien in een betaling door Field van 10.000 dollar per jaar en door Life van 6.250 dollar per jaar aan ieder van de zestien astronauten geduren de vier jaar. De contracten kunnen met nog vier jaar verlengd worden. kernproeven in Moskou hoorde, dat hij naar Bonn moest om tekst en uitleg te geven, was zijn woede-ruitbarsting in de ambassade door twee deuren heen te horen. Advertentie mokum WASHINGTON Wanneer president Kennedy morgen voor de UNO-Assemblee te New York zal spreken, kan hij er ze ker van zijn dat de Senaat het kernstop verdrag zal ratificeren. Dit zal de Ver enigde Staten en de hoogste leider van dit land stellig extra populair maken bij het overgrote deel van de landen der we reldorganisatie. De stemming over het verdrag wordt echter eerst pas volgende week dinsdag verwacht. De vereiste meer derheid van tweederden is op dit mo ment ruim verzekerd. Waarschijnlijk wordt eveneens volgende week nog een andere belangrijke stem ming gehouden in het Capitool. Het huis van Afgevaardigden kan namelijk tot een stemming komen over Kennedy's voorstel de belastingen met elf miljard dollar te verlagen. De kansen voor de aanneming van dit voorstel zijn niet slecht, doch de voor- en tegenstemmers zullen elkaar in aantal niet veel ontlopen. President Ken nedy, die deze belastingverlaging uiterst belangrijk acht ter stimulering van de eco nomie en ter voorkoming van een reces sie, hééft bet Amerikaanse volk gister avond via de televisie twintig minuten lang over dit onderwerp toegesproken. Indien het Huis de belastingverlaging goedkeurt, moet ook de Senaat de wet nog aannemen. Als gevolg van de lange com- missieverhoren kan daar de beslissing mis schien pas tegen Kerstmis vallen. En zelfs dat is niet zeker, want indien de wet op de burgerrechten, die het lot van de ne gers probeert te verbeteren, in de Senaat aanleiding zal geven tot een filibuster, tot sabotage door de minderheid dus, kan dit dé gang van zaken met een maand vertragen en dan zou de belastingverla ging zeer tot ongenoegen van de presi dent, moeten wachten tot volgend jaar. BOLZANO (AP) De Italiaanse poli tie heeft in de bergen de schuilplaats ont dekt van een van de leiders van de ter- reurcampagne in Alto Adige, Zuid-Tirol. Honden brachten honderden soldaten en politiemannen naar een grot vol met mu nitie, levensmiddelen en een slaapzak. De gezochte, de 44-jarige George Klotz, was niet „thuis". Uit het feit, dat voor de in gang van de grot sigarettenas werd ge vonden, bleek, dat hij kort tevoren was gevlucht. De grot ligt in de Passiriavallei, ongeveer veertig km. ten noorden van Bolzano. In de grot werden behalve de munitie ook machinegeweren, revolvers en geweren gevonden. De autoriteiten vermoeden, dat Klotz in de richting van de Oostenrijkse grens is gevlucht. BRUSSEL (ANP) Acht Belgen zijn woensdagochtend gewond bij èen botsing tussen een autobusje en een vrachtauto met aanhangwagen-uit Tilburg. -Het onge luk gfebeurde op de weg van Turnhout naar Weelde in dichte mist. De chauffeur en de zeven arbeiders, die op weg waren naar hun werk, moesten uit het volkomen vernielde busje worden bevrijd. Met been- en armbreuken en tal van andere, verwon dingen werden zij naar een ziekenhuis overgebracht. De nieuwe staat Maleisië ook wel Groot-Maleisië ge noemd die op 15 september werd gesticht is een fede ratie van de volgen de gebieden: de (oude) Ma leise Federatie die in 1957 onaf hankelijk werd en bestond uit elf staten, waar van er 9 sulta naten waren. Singapore dat onlangs volledig zelfbestuur kreeg. Serawak en Sabah, het vroegere Noord-Borneo, een kroon-kolonie van Groot-Brittannië tot 31 augustus van dit jaar. De nieuwe federatie .telt tien miljoen inwoners. De meerderheid vormt de Chi nese bevolkingsgroep die 4.300.000 zielen telt. Voorts zijn er vier miljoen Malei- siërs en zo'n 700.000 andere inwoners, zoals Indiërs en Dajaks. Staatshoofd is de sultan van een van de ne gen sultanaten van het schiereiland Malaya. Elke vijf jaar zal er een nieuw staatshoofd worden aange wezen. Hoofdstad van de federatieve staat is Koeala Loempoer, dat ook reeds hoofdstad van de oude Ma leise Federatie was. De stad heeft zo'n 325.000 inwoners, waarvan zeventig percent Chinezen. Regeringshoofd is toenkoe prins Abdoel Rachman, sinds 1957 eerste minister van de Maleise Federatie. Hij is de grote tegenspeler en tot nu toe met succes van presi dent Soekarno van Indone sië. Het parlement van de federatie zal in 1964 worden gekozen. Het zal 159 leden tellen, namelijk 104 voor de Maleise Fede ratie, vijftien voor Singa- THAILAND GROTE OCEAAN ZUI VIETNAM MALEISIË tndana o 9RÜENF Koeala Loempoer KotaBaroe^ Wesf Iria IHD0NESI PORTUGEES rimIÜH EINDISCHE OCEAAN AUSTRALIË «PELT 63705 pore, 24 voor Serawak en zestien voor Sabah. Het volkslied van de Federatie is dat van de Ma leise Federatie. Bovendien behoudt elk gebied dat deelneemt aan de federatie zijn eigen volkslied. Op de v 1 a g van de staat staan onder andere drie stippen, die de drie nieu we staten Singapore, Sera wak en Sabah symbolise ren. Zij zijn weer gebor duurd op een gouden ster met elf punten. De weg naar de federa tieve samenwerking in de nieuwe staat is niet gemak kelijk geweest. Abdoel Rachman is er de grote voorvechter van geweest. Hem staat een grote fede ratie voor ogen, waaraan ille Maleissprekende naties en bevolkingsgroepen van Zuidoost-Azië zullen deel nemen. Daarover sprak hij tweeënhalf jaar geleden voor het eerst. In die ge- dacht.engang is de huidige Federatie Maleisië slechts een bescheiden begin. De voorbereidingen die tot de stichting van de nieuwe staat hebben geleid zijn zeer moeilijk geweest. De verschillende bevol kingsgroepen wantrouwden elkaar. Maleiers. Indiërs, Chinezen, Dajaks en ande re stammen hebben lang met elkaar van mening ver schild over de verdeling van de ambten. Ook wil den zij garanties dat de belangen en zeden van al lerlei minderheidsgroepen goed beschermd zouden worden. Tot op het laatste moment is daarover in Koe ala Loempoer onderhan deld. Dat tenslotte toch tot samengaan werd besloten is niet in de laatste plaats te danken aan het feit dat de bindende factoren ster ker bleken: taal. economi sche gemeenschappelijke belangen en het Britse be stuur dat in al de afzon derlijke gebieden ingebur gerd was. De toekomst van de fede ratie zal niet eenvoudig zijn. Broenei, het rijkste van de Britse kroonkolonies in het Oosten doet nog niet mee. Het wil nog even aan zien, hoe de federatie zich ontwikkelt. Indonesië is zeer vijandig. Het vreest kennelijk het ontstaan van een machtige staat tegen over de kusten van Borneo en Sumatra. De Philippij- nen zijn ook bepaald niet enthousiast. Het grootste binnenlandse vraagstuk, waarmee de nieuwe staat zal hebben te rekenen, is de overheersen de plaats van de Chinese bevolkingsgroep in het land. Slechts als andere Maleis- iprekende gebieden toetre den zal hierin verandering komen. Turkije is woensdag geteiserd door overstromingen en twee aardbevingen. Daarbij werden tien personen gedood. En kele mensen liepen verwondingen op. In Italië veroorzaakten hevige regenstormen en slagregens overstromingen in het hele gebied tussen Rome en Sicilië. Er zijn geen berichten over slachtoffers. Een volkbreuk die de Spaanse stad Ali cante trof, veroorzaakte de dood van een vierjarig meisje. De aarschok trof woensdagmiddag om streeks zes uur het gebied van Istanboel. De aarde trilde ongeveer een halve mi nuut. De schok was zo hevig, dat de seismologische instrumenten van de uni- Advertentie Eén kostbare minuut verloren, kan fataal zijn. Op één minuut komt het aan Waarom zoudt u risico nemen wanneer een INDUS horloge 1e de juiste tijd garandeert 2e het uurwerk praktisch volmaakt is 3e het model fantastisch is 4e de wijzerplaat wonderschoon is 5e en de band onberispelijk is. Maar met al deze pluspunten is de prijs nog zeer aantrekkelijk. Nu is onze kollektie wel zeer mooi. U wêet het adviseert u goed het huis met het carillon Grote Houtstraat 49 Tedefoor». 2 00 49 CAPE CANAVERAL (Reuter/AP) Op Cape Canaveral is de eerste geslaagde proef genomen met een gevleugeld drie hoekig ruimtevaartuig. Het doel van de proef is technieken te ontwikkelen voor toekoihstige bestuurbare bemande ruimte vaartuigen. Om ongeveer half elf werd de enkelvou dige Thor-rakèt gelanceerd. Op de neus van de raket was het kortvleugelige ruimtevaartuig bevestigd. Het zwartge- schilderde vliegtuig moest een hogte berei ken van ongeveer zestig km en daarna door de atmosfeer naar de aarde terugke ren en in de Atlantische Oceaan duiken De hele vlucht zou niet meer dan twintig minuten duren. Het toestel moest een snel heid van maximaal 14.500 km per uur be reiken. In het landingsgebied lagen vaartuigen. Het vijfhonderd kg zware vliegtuig is uit gerust met een parachute. Er zullen zes van dergelijke proeven worden genomen. De luchtmacht heeft meegedeeld dat de proef volgens plan is verlopen. Na zes mi nuten maakte het vliegtuig zich los van de draagraket. Het toestel waarmee de proef werd ge nomen, lijkt op een miniatuurvliëgtuig, is 1 meter 71 lang met deltavormige vleugels ter breedte van 1 meter 47. Met behulp van dit apparaat wil men de mogelijkheden bestuderen voor de con structie van een toestel, dat op eigen kracht als een straalvliegtuig opstijgt, de dampkring verlaat, in een baan om de aar de komt en tenslotte met eigen middelen teruggekeert en op een vliegveld landt. Het grote probleem vormt de hitte van omstreeks 2.200 graden Celsius die wordt ontwikkeld bij de terugkeer in de damp kring. versiteit van Istanboel onklaar raakten. In verschillende steden in het getroffen gebied scheurden muren van woningen en andere gebouwen. In Istanboel zelf stortte een gebouw van vijf verdiepingen in. Een persoon verloor daarbij het leven. Ver schillende personen werden door vallend puin gewond Het luxe Hiltonhotel in de stad negen verdiepingen wankelde toen de aard schok de stad trof. De vele toeristen ren den naar buiten. Donderdagochtend werd de streek op nieuw door een aarschok opgeschrikt. Het is nog niet bekend, of daarbij slachtoffers zijn gevallen, of schade werd aangericht. Het noodweer in Zuid-Italië heeft veel schade toegebracht aan de oogst, vooral op Sardinië en Sicilië. In Catania sprong een stamriool, waar door tientallen woningen geheel onder wa ter-kwamen te staan. De wolkbreuk die de Spaanse stad Ali cante teisterde, veranderde in een oogwenk de lager gelegen straten van de stad in woeste stromen. •- Het kampeerterrein van de stad werd door die stromen getroffen. De ongeveer 120 buitenlanders die er verbleven Bel gen, Fransen en Engelsen moesten hals over kop vluchten. Zij verloren vrij wel al hun bezittingen. Auto's en cara vans spoelden in zee. (Van onze correspondent) PARIJS De Franse regering heeft zich officieel uitgesproken voor een tunnel en tegen een brug, als middel om Frank rijk en Groot-Brittannië via het Kanaal te verbinden. Generaal De Gaulle heeft voor al de uitgaven die een brug zou vereisen aan de hoge kant gevonden. Een tunnel zou volgens een Brits-Franse groep deskundige ambtenaren 143 mil joen pond sterling (1.450 miljoen gulden) kosten Een brug zou tweemaal zoveel moeten kosten en een ernstig gevaar voor de scheepvaart opleveren. Een gezamenlijk bedrijf van de Britse en Franse staatsspoorwegen of van de regeringen zelf zou de beste op lossing voor de financiering zijn, aldus het rapport van de deskundigen dat vandaag is verschenen. Met deze uitspraak is eindelijk de vraag beslist waarover voorstanders van tunnel en van brug jarenlang zo vinnig hebben gevochten. Of met die beslissing de aan bouw van de tunnel in de praktijk ook zoveel dichter bij is gekomen, staat daar entegen nog altijd te bezien. Op de staatsbegroting voor 1964 heeft Frankrijk in elk geval nog geen franc voor de aanleg uitgetrokken. Men verwacht ech ter in Parijs dat vooral Londen dat zich nog steeds niet heeft uitgesproken voor lopig weinig haast zal maken om tot da den over te gaan. De hardhandige manier waarop generaal De Gaulle in januari de deur voor nader overleg inzake Groot-Brit- tannië's aansluiting bij de E.E.G. had dichtgesmeten, heeft aan gene zijde van het kanaal de geestdrift voor een vaste oeververbinding met Frankrijk en het con tinent sterk bekoeld. Zolang Groot-Brittannië buiten de EEG staat, kan het het economische verkeer met Europa desnoods wel over het water en door de lucht blijven verzekeren en is er geen dringende behoefte aan een tunnel of een brug. Zo lijkt men het Britse stand punt te mogen omschrijven. Bij zijn afscheidsbezoek aan West-Ber- lijn op 9 en 10 oktober als kanselier zal dr. Adenauer tot ereburger worden be noemd. De Westberlijnse Senaat en het parlement hebben besloten hem deze waar digheid uit naam van alle Duitse steden te verlenen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1963 | | pagina 11