Niet alle vliegers gaan op.
Gaat produktie
vóór export?
Aanmeldingsformulier
Dirk de Koning
overleden
'n Luidspreker
Vrij kijken is prettiger
Zelf kiezen is gemakkelijker
Zelf kopen is voordeliger
jteonci 3si jlcen op onze populaire
vrije meubelkijkdag
i
IJmuider Courant
Ongeval op onderlosser
bij IJmuiden
Liefdespaar in
Polen nog bij
elkaar
Caravan valt onder
kampeerbenodigdheden
Ferdinands belevenissen
Betaling abonnementsgeld
per giro
trekt wel de aandacht
cV ■f-.-V
ƒ575.-
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1963
9
Wat mag
Springtij
Zenuwcentrum
Schema's
Maatloon
Loonopbouw
Persoonlijk loon
©pVb"
V
NATUUUUUURLIJK
MARKTPLEIN
Moeilijkheden bij beloning
groter dan mogelijkheden
(Van een onzer redacteuren)
't IS VLIEGERTIJD, zeiden een paar economen plotseling tegen elkaar en
in korte tijd is de hemel bezaaid geraakt met kakelbonte vliegers bij de gratie
van het straffe conjunctuurbriesje.
Werkgevers, koppelbazen en werknemers hebben met verbazende ijver heel
wat vliegers opgelaten de laatste dagen en zelfs de regering is er niet aan ont
komen. De ene vlieger is gesierd met een nog mooiere kreet dan de andere:
zovel hoofden, zoveel (slag)zinnen.
Waarom is nu opeens het gevecht tussen de zwaargewichten van de loon- en
prijspolitiek zo spannend geworden. Men heeft toch lange tijd volstaan met het
maken van schijnbewegingen? Waarom nu dan niet?
tientje meer per week kan geven aan hon
derd of duizend arbeiders. De laatste lood
jes wegen het zwaarst en de ondernemer
heeft voor de laatst-benodigde arbeider
flink moeten betalen om zijn bedrijf mini
maal bezet te houden.
Zo'n vraag raakt vele kanten van ons
sociaal-economisch leven. Er zijn twee
groepen in Nederland, die de laatste da
gen lijnrecht tegenover elkaar zijn komen
te staan. De ene groep zegt: willen wij
naar het buitenland blijven exporteren,
dan moeten we zorgen, dat- wij niet in een
lonen- en prijzenspiraal terecht komen.
De andere partij zegt: voor we over ex
port kunnen praten, voor we ook maar in
staat zijn de prijs van onze produkten vast
te stellen, zullen we eerst moeten produ
ceren en daar hebben we niet alleen ka
pitaal en grond, maar ook en vooraf
mensen voor nodig. Hebben we die men
sen niet dan kunnen onze machines niet
draaien.
In de bedrijven waar de bezetting bene
den het noodzakelijke minimum dreigt te
raken, is men eerder geneigd de stijging
van de bedrijfslasten als een strop te be
schouwen dan het onzekere risico, dat
men door hogere prijzen een deel van de
export aan concurrenten in het buitenland
zou moeten laten.
IN WELKE HOEK van de economische
wereld speelt deze broedertwist zich af
en welke omstandigheden spelen daarbij
een rol? Houden wij de druk op de lonen
en de spanning op de arbeidsmarkt in het
achterhoofd, dan kan men zich afvragen:
wat mag ik eigenlijk verdienen? Bij na
dere beschouwing blijken dit interessante
vragen te zijn. Vragen waarop vele Ne
derlanders allang het antwoord niet meer
weten. Dat is dan ook de belangrijkste re
den waarom het velen ver en ver boven
de burgermanspet gaat.
Allereerst de omstandigheden in onze
economie, die de grootte van de speelwei
de voor de loon- en prijsspecialisten bepa
len. Van iedere gulden, die wij als Ne
derlanders uitgeven gaat de helft over de
grens. Dat betekent, dat wij twee gulden
opslag moeten hebben om een gulden rij
ker te worden, aangenomen dat de prijzen
gelijk blijven. Het is al lang bekend dat
prijzen dat beslist niet doen: in ons land
niet en in het buitenland ook niet. Daar
onze handel sterk betrokken is bij de loon-
en prijsbewegingen in het buitenland en
met name met de spanningen op de Duitse
markt en het gebied van de Benelux en de
E.E.G. is het niet zo'n wonder, dat het
water van de prijzen, dat snel steeg in
de omringende landen, ook bij ons onder
de deur door sijpelt. Voor grondstoffen,
halffabrikaten en produkten uit de landen
van de E.E.G. hebben wij de laatste jaren
steeds meer moeten betalen en vroeg of
laat gaan we dat ook merken. Al was het
aleen maar, omdat er veel bouwvakar
beiders naar Duitsland trekken om daar
te profiteren van het hogere loonpeil en
hier van het lagere prijspeil.
NA DE WINTER die ons veel geld heeft
gekost is de economische activiteit in ons
land nog steeds als gevolg van onze
concurrerende prijzen opgevouwen als
een bloem en de spanning op de arbeids
markt steeg tot ongekende hoogte.
Deze spanning is een gevolg van twee
oorzaken: gedaalde productiviteit per
werknemer en onmogelijkheid bepaalde
functies in het bedrijfsleven bezet te hou
den.
Soms kan men dit opvangen met een
verdere mechanisering van het productie-
porces, maar het is en blijft een keiharde
rekensom: als tien arbeiders uit Spanje of
Italië ook al betaalt men soms fantas
tische bedragen bij de werving goedko
per zijn dan een verdere automatisering
van het productieproces dan komen er
tien arbeiders uit Zuid Europa en geen
machines. Is het omgekeerde waar, dan
komen er machines en dan hebben we
geen Italianen of Spanjaarden nodig.
Nu is misschien in Nederland zo lang
zamerhand de gedachte gegroeid, dat
werkgevers die duizenden guldens kunnen
betalen bij de werving van arbeiders in
Italië, hun Nederlandse werknemers ook
wel eens wat meer zouden kunnen beta
len. Men moet echter niet uit het oog ver
liezen, dat de buitenlandse werknemers
een zeer kleine groep zijn in verhouding
tot de anderen en dat honderd gulden per
week méér voor tien arbeiders, nog niet
hoeft te betekenen dat zo'n bedrijf ook een
TOCH ZIJN ER misschien nog mensen,
die heel benieuwd zijn te weten, wie uit
maken wat zij mogen verdienen en hoe
hun zwarte loon kan veranderen in wit
loon.
In Nederland vormen de drie grote vak
centrales een stichting van de arbeid, wel
ke sinds vorig jaar in overleg met de re
gering moet uitmaken hoe hoog het loon
peil mag stijgen voor onze exportpositie
in gevaar komt. Is deze algemene lijn een
maal vastgesteld, dan worden alle Collec
tieve Arbeidsovereenkomsten, die werkge
vers en werknemers in een bepaalde be
drijfstak sluiten getoetst.
Ligt zo'n C.A.O. op de snijtafel dan
wordt de diagnose zo ongeveer als volgt
gesteld: welke aandeel heeft de bedrijfs
tak in het nationaal economisch leven? In
hoeverre grijpen loon- en prijsstijgingen
hier in elkaar?
Met hoeveel percent is de productiviteit
per arbeider in deze bedrijfstak toegeno
men?
Zijn de rekenmeesters van de stichting
hierachter, dan wordt de mogelijke stij
ging van de lonen vastgesteld en verzoekt
men de minister van Sociale Zaken zijn
goedkeuring te verlenen. Is dat eenmaal
gebeurd dan heeft de minister de keus tus
sen een paar mogelijkheden; hij kan de
C.A.O. bindend verklaren voor alle bedrij
ven in een bepaalde tak van bedrijvigheid,
hij kan ook de C.A.O. niet algemeen bin
dend verklaren.
Zijn de normen van de C.A.O. eenmaal
aanvaard en heeft de minister ze bindend
verklaard, dan is het te veronderstellen
dat er nog weinig meer te versieren valt.
WIE DAT DENKT leeft misschien te
veel met de gedachte, dat men alles in
een schema kan passen. Dat is beslist
niet het geval. We hebben na verloop van
tijd de zwarte lonen gekregen, de koppel
bazen zagen hun ster omhoog schieten bij
de gratie van de huidige stand van zaken
en veroordeling wegens betaling van zwar
te lonen deed de neiging ontstaan de zwar
te Ionen weer wit te maken. Een inge
wikkelde aangelegenheid die echter vele
voordelen heeft, mits goed toegepast.
Met die toepassing valt het nog wel eens
tegen, want men bewandelt de openstaan
de wegen wel eens te nadrukkelijk „pour
besoin de la cause" Daardoor zou men
de mogelijkheden wel eens kunnen gaan
beschouwen als middelen om de lonen op
te drijven, maar in feite zijn zij bedoeld
om de produktiviteit te vergroten.
Een fabrikant, die al enige tijd zwart
loon heeft betaald met een beroep op
overmacht, maar er toch wel graag van
af zou willen, stelt zich in zo'n geval in
verbinding met het loontechnisch bureau
van zijn werkgeversorganisatie of een or
ganisatiebureau. Dit bureau stuurt dan
haar deskundigen naar het bedrijf en dat
wordt dan aan alle kanten gemeten: hoe is
de organisatie opgezet? Welke werkmetho
den past men toe en hoe zijn die te ver
beteren? Is de functie-indeling praktisch
hoe staat het met de produktiviteit? Hoe
kan men de produktiviteit op een hoger
peil brengen? Hoe stelt men de beloning
vast? Welk tariefsysteem, als men al voor
een tarief kiest, komt in aanmerking etc.
KORTOM: DE ARBEIDER die eerst
zwart loon kreeg, krijgt nu een duur
loon naar maat. Zijn loon is aangepast
aan de bijzondere aspecten van zijn spe
ciale werk. Omdat er nog al gevoelige
kanten aanzitten is het een zaak van
wijs beleid de arbeiders er van te over
tuigen dat het tarief niet bedoeld is om
hen op tg jagen, maar in de eerste en
volgende 'plaatsen bedoeld om de gang
van zaken in en bedrijf zo goed en zo
soepel mogelijk te laten verlopen.
Het bedrijfsbeleid is al lang niet meer
afgestemd op het maken van winst op
korte termijn. De winst gemaakt door het
zo scherp mogelijk berekenen van de kos
ten is meer en meer een middel gewor
den om het bestaan van een bedrijf voor
langere tijd te garanderen. Een garantie,
die de zekerheid van de arbeiders ten
goede komt.
Hoe positief zij hierover denken kon
men beluisteren in de verontwaardiging
toen de wagonfabriek van Beijnes plot
seling werd opgedoekt. „Dat stemt niet
meer overeen met de moderne doelstel
lingen van een bedrijf", zeiden de vak
bonden. Managers in spe wordt deze
grondwet ook al ingehamerd. Het loon
naar maat en naar de regels van de
C.A.O. voor zover deze C.A.O. nog
is afgestemd op de werkelijke arbeids
verhoudingen in een bedrijf of bedrijfs
tak, brengt nogal wat deskundigen op
de been voor de zaak rond zit.
WEER ZIET DE ONDERNEMER zich
geplaatst voor een serie vragen, die hij
als het goed is in nauw overleg
met de werknemers zal proberen te be
antwoorden. Meestal zal het loon naar
maat zijn opgebouwd uit een basisloon
per uur en een premie.
Bij het vaststellen van die premie kan
men uitgaan van een hele reeks van nor
men: men kan afgaan op de ervaringen,
het zg. ervaringstarief: (de praktijk heeft
dan geleerd dat een bepaald tarief zelden
wordt overschreden en dat men er meestal
niet onder komt), ook kan men uitgaan
van gemeten tarieven. In dit geval zijn
aan de vaststelling van de prefnie uitge
breide tijdstudies vooraf gegaan. Bij zo'n
tijdstudie tracht men er achter te komen
hoeveel tijd een arbeider nodig heeft zijn
werk te doen bij toepassing van de juiste
werkmethode. Beloning op grond van per
soonlijke beoordeling, de zg. merit rating,
heeft vele haken en ogen, maar als men
het toezichthoudend personeel weet te'
trainen in het verwerven van vertrouwen
in de oprechtheid van hun oordeel kan ook
op deze wijze veel bereikt worden.
Als het niet mogelijk is om de werk
zaamheden te rubriceren dan kan men een
premie toekennen voor de wijze waarop
de werknemer op de gang van zaken heeft
toegezien en het proces regelmatig heeft
laten verlopen. In volledig geautomatiseer
de chemische bedrijven komt dit nog al
eens voor.
MET BEHULP VAN tarifiëring en clas
sificatie van het werk is het mogelijk het
werk dat om de een of andere oorzaak
(vuil werk, verantwoordelijk werk etc.)
bijzondere kanten heeft anders (en meest
al zal dit hoger zijn) te belonen dan het
werk waarbij geen bijzondere vaardighe
den benodigd zijn.
Ondergetekende:
Naam:
Straat:
Plaats:
wenst zich met ingang van
te abonneren op
8.per kwartaal of 0.62 per week
*1 Doorhalen wat niet verlangd wordt.
Handtekening:
Zij, die zich met ingang van X oktober 1963 per kwartaal abonneren, ontvangen de num
mers tot en met 30 september 1963 gratis. Dit geldt alleen voor nieuwe kwartaalabonnees,
dus niet voor omzetting van week- in kwartaalabonnementen.
Op deze wijze kan men namelijk ook
de vakbekwaamheid een belangrijke rol
spelen bij de beloning. Ook door ervaring
aangeleerde bekwaamheden kunnen op de
ze wijze van loonbepaling tot hun recht
komen.
Bij dit alles moet men echter niet uit
het oog verliezen, dat men van meet af
aan de werknemers er van moet doordrin
gen dat de metingen en berekeningen niet
gedaan en gemaakt worden om hen op te
jagen, maar dat deze maatregelen in het
belang van het bedrijf en voor zover zij
daarmee te maken hebben
belang worden genomen.
ook in hun
U kunt het uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no. 129228 ten
jiame van cte IJmuider Courant. U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is 8.post-
abonnees 8.50.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door uw giro-opdracht te verzenden
voor het eind van de maand, voor
zien van uw juiste naam en adres
Wij behoeven dan geen kwitanties
uit te zenden. Indien u voor een
ander gireert, wilt u dan het bezorg
adres van de krant vermelden?
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking. In dat geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
giro-rekening zorg te dragen.
DE ADMINISTRATIE
Om tien uur vanmorgen is op de onder-
losser Noordzee een dekknecht getroffen
door een zware kluit modder die van de
langszij liggende baggermolen Port Said,
omlaag kwam. De baggermolen is tussen
de IJmuider pieren aan hte werk. De dek
knecht, afkomstig van Trinidad, werd
tegen het dek van de onderlosser geslagen
waarbij hij een diepe wond aan het hoofd
opliep. De sleepboot Rapid van de Amster
damse Ballastmaatschappij heeft hem aan
de wal gebracht. In een ambulancewagen
van de G.G. en G.D. is hij vervolgens naar
het Antoniusziekenhuis in IJmuiden over
gebracht.
WARSCHAU (AP) De Amsterdamse
zakenman Jacob de Ray en zijn Oostduit
se. vriendin Christa Neffe, die in Polen
veroordeeld zijn wegens een poging om
het meisje naar het westen te smokkelen,
zijn nog steeds bij elkaar.
„Ik ben bang dat alles spoedig voorbij
is. Wij hebben geen enkele hoop", zegt
De Ray. Hij en Christa zijn vrijwel on
afgebroken samen geweest sinds de recht
bank te Warschau hen tot een jaar voor
waardelijk veroordeelde wegens overtre
ding van de Poolse grensvoorschriften
en hen onmiddellijk op vrije Voeten stel
de. Vandaag gaan zij opnieuw naar de
militie om nieuwe Poolse visa te krijgen,
die vermoedelijk slechts een verblijf van
korte duur mogelijk zullen maken en hen
zullen dwingen naar eigen land terug te
keren.
Door balk getroffen. Op het in aan
bouw zijnde fabriekscomplex van Dow
Chemical International te Terneuzen is de
42-jarige lasser M. C. van Dongen door
een vallende stalen balk dodelijk getrof
fen.
Op de leeftijd van 67 jaar is in IJmui
den overleden de heer Dirk de Koning,
die tijdens zijn leven heef! behoord tot de
befaamde bemanning van de „Neeltje Ja-
coba" de reddingboot van de K.N.Z.H.R.M.
Van.1940 tot 1956 was hij bij deze maat
schappij in dienst als motordrijver, waar
na de overledene deze functie wegens ge
zondheidsredenen moest opgeven.
Gedurende deze zestien jaar heeft Dirk
de Koning met de „Neeltje Jacoba" on-
geveer'vijfenzeventig tochten ondernomen,
waarvan elf reddingtochten. Bij deze koe
ne ondernemingen werden niet minder dan
honderdtwee mensenlevens gered. De be
langrijkste reddingen hiervan waren die
van dertig opvarenden van de „Metamor
fose" in 1950, negentien van de Lotte Skau
in 1948 en negen van de Zandbergen. Ook
tijdens de stormramp in 1953 smaakte Dirk
de Koning het genoegen bij het bergen
van diverse op drift geslagen lichters der
tien personen het leven te redden. Ook
heeft hij met zijn bemanning onder moei
lijke omstandigheden in 1954 nog twee op
varenden van een drijvende kraan gehaald.
Op grond van deze heldenfeiten werden
de overledene talrijke onderscheidingen
toegekend, zoals in 1945 de kleine zilveren
medaille, van de K.N.Z.H.R.M. voor zijn
grote verdiensten in oorlogstijd. In 1948
werd hier de grote zilveren medaille aan
toegevoegd voor zijn aandeel in de red
ding van de opvarenden van de Metamor
fose, waarvoor hij ook een onderscheiding
van de Griekse regering ontving. In 1953
was het nogmaals de K.N.Z.H.R.M. die
Dirk de Koning de grote bronzen draag-
medaille verleende voor de tijdens de
stormramp betoonde moed en ook was
hij drager van een Franse onderscheiding.
Tenslotte kwam Dirk de Koning in 1957
in aanmerking voor een koninklijke onder
scheiding, namelijk de ere-medaille in zil
ver, verbonden aan de orde van Oranje-
Nassau.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot is vastgesteld op zaterdag 21
september des middags om half drie op
de Westerbegraafplaats in IJmuiden, na
dat om kwart voor twee in de Ichtuskerk
de rouwdienst zal hebben plaatsgehad.
De Alkmaarse rechtbank heeft de eis
van de Egmondse caravankamphouder K.
Blok afgewezen, die de burgemeester van
Egmond-Binnen had gedagvaard en
18.000 had geëist wegens volgens hem
onrechtmatig geïnde leges. Zijn raadsman,
mr. I. E. Hes uit Den Haag, had aange
voerd dat de gemeentelijke kampeerver-
ordening, waarin niet over caravans ge
sproken wordt, niet op het bedrijf van de
heer Blok van toepassing was. Mr. B. J.
Asscher, die de gemeente Egmond-Binnen
vertegenwoordigde, had daarentegen be
toogd dat waar in de verordening over
parkeergelegenneden, kampeerbenodigd-
heden en dergelijke wordt gesproken,
daaronder ook de caravan is begrepen.
Deze opvatting was ook de Alkmaarsa
rechtbank toeggdaan. Zij heeft de eis van
de heer Blok afgewezen. Deze zal
deze beslissing in beroep gaan.
tegen
COPENMGIK
Sast
geen verkopers
die u om de hals
vliegen.
zonder beïnvloeding;
heerlijk ongestoord.
Dit KLOEKE MODERNE BANKSTEL
vindt u in onze Toonzalen
reeds voor
U vindt er echter ook BANKSTELLEN
van 1650—, WAT 'N KEUS I
