Telefoon- en briefgeheim
nog steeds in discussie
T binnenhuis
meubelen in iedere stijl en prijsklasse
Aflossen van de wacht
in Bonn op 15 oktober
oaue
r
WERELDNIEUWS
Van dag tot dag
Pugwash-congres
controleposten in
Midden-Europa
Heden verkiezingen
in Zuid-Vietnam
Grieks parlement
ontbonden
<~Praatótoel
r
De rlMw §s uw
vertrouwen waard!
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1963
3
DEINING IN BONDSREPUBLIEK
ra DE SIGARET MET HET
NIEUWE MICRONITE FILTER
veer ©en gezellio „thuis'
naar
julianapark 58 - 60-62 - tel. 54530 57713
geëxposeerd in onze toonzalen 1e en 2e etage
vrij te bezichtigen - 100% service - gratis advies
Nevenrel
S J\\\l
Algemene verkiezingen op
3 november
0p de
Elias
PYTHON
de grote mode!
VERZEKERD KAPITAAL: MÉÉR DAN 11/2 MILJAKd GULDEN*
.HAY LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM - TELEFOON (010) 6 93 04 - HAVLEVENSVERZEKERINGEN
Het is een enigszins merkwaardig gevolg
van de ontwikkeling in nationale en inter
nationale omstandigheden, dat de moge
lijkheden ener regering om de maatschap
pelijke orde en rust hand in hanÜ te doen
gaan, in steeds sterker mate gaan afhan
gen van de inlichting en voorlichting die
deze regering weet te bieden.
Vooropgesteld immers dat een regering
alles doet om „de burger zijn recht te ge
ven",. dan is daarmee haar taak aller
minst vervuld. Haar tweede, bijna even
belangrijke opdracht is dat zij diezelfde
burger openhartig en begrijpelijk vertelt,
wat hij met het oog op de noodzakelijke
belangenverdeling kan eisen en verwach
ten, en wat niet. Voorlichting over doel
stellingen en overwegingen van het rege
ringsbeleid met een zo eenvoudig maar
ook duidelijk mogejijke motivering is in
onze tijd zo dringend noodzakelijk, dat zij
een voorwaarde tot effectuering van de re
geringsactiviteiten zou kunnen worden ge
noemd.
Nu wil de traditie, dat op de derde
dinsdag in september een soort voorlich
ting vanwege de regering wordt gegeven,
die uit de mond van onze hoogste gezag-
draagster een extra reliëf en een zeer
speciale omlijsting krijgt. Zonder te wil
len afdingen op de betekenis daarvan,
moet toch worden betwijfeld of het rege
ringsbeleid van een vol jaar daarmee dan
genoegzaam uit de doeken is gedaan en
of het juiste begrip voor datgene wat het
kabinet zich voorstelt op bepaalde belang
rijke beleidspunten, niet nog een nadruk
kelijker, uitvoeriger en gedetailleerder uit
leg eist.
Het wil ons voorkomen dat juist in deze
dagen van sterke spanningen op diverse
terreinen der overheidswerkzaamheid een
bepaald gemis aan directe contactmoge
lijkheden tussen regering en regeerden aan
de dag treedt sterker nog, dat een be
paalde onrust en onbehaaglijkheid ten aan
zien van zeer belangrijke beleidspunten
mede veroorzaakt wordt door het ontbre
ken van een podium, waar over deze pun
ten kan worden gevraagd en verteld.
Om een voorbeeld te noemen: weet fnen
in brede lagen van de bevolking voldoende
van de internationale en Europese situatie,
om de samenhang te begrijpen tussen de
loonpolitiek van de regering, de E.E.G.-
ontwikkeling en de strijd om de afzet
markten? Weet_paen, wat de weerslag kan
zijn van een prijsverhoging der Nederland
se produkten in 't buitenland op onze han
delsbalans en daarmee op de waarde van
de gulden? De regering neemt soms maat
regelen, die moeilijk in te passen lijken in
de belangen van de Nederlandse werkne
mer. De tijd is voorbij, dat deze werkne
mer dat dan maar met een berustend ge
baar accepteerde zonder naar de motive
ring te vragen. Men beschikt thans over
voorlichtingsmiddelen die de nieuwshonger
stimuleren bij hun pogingen om hem te
bevredigen: de kranten met name moeten
bij de uitbreiding van hun nieuwsgift tege
lijk steeds gedetailleerder de achtergron
den en herkomst van het nieuwe verkla
ren, om aan de eiseri van de journalis
tiek te voldoen. Maar die achtergronden
en die herkomst zijn dikwijls slechts te
completeren in de kamers der ministers,
de vergaderzalen van de colleges, de
werkvertrekken van de overheid zelf.
De maatschappelijke rust hangt goeddeels
af van de redelijkheid, die het regeringsbe
leid siert. Laten de ministers en hun di
recte medewerkers vooral niet vergeten dat
openhartigheid en uitleg de belangrijkste
middelen zijn om die redelijkheid te bewij
zen. De wekelijkse persconferentie van de
hoogste autoriteit der Verenigde Staten, de
president, is waarlijk geen operette. Het
is een noodzakelijk gebleken openlegging
van feiten en argumenten.
Onze tamelijk jonge regeringsploeg (jong
in ambtspraktijk zowel als in leeftijden)
heeft vooral in deze situatie van zéér ur
gente problemen nog wel iets goed te ma
ken op het punt van voorlichting. Dag in
dag uit dient 't regeringsapparaat bei eik-
baar te zijn voor de publieke opinie. Dat de
publieke opinie bereikbaar is voor het
regeringsapparaat, is duidelijk genoeg voor
ieder die zich realiseert, hoe de Neder
landse pers en andere communicatiemid
delen al sinds,jaar en dag de moeilijke
jacht beoefenen op het regeringsnieuws en
vooral op de feiten achter het nieuws,
wgaraan een steeds nijpender behoefte is
ontstaan.
Minister Veldkamp heeft gisteravond
een goed voorbeeld gegeven van spon
taan en eenvoudig voorlichten, door tele
fonisch te reageren op een aan lonen en
prijzen gewijde t.v.-discussie. Nu is de t.v.
voor de overheid ook nog een nieuwigheid,
die de attractie van het experimentele
heeft. Maar desondanks moeten we uit de
ze ministeriële bereidwilligheid conclude
ren, dat de noodzaak tot directe voorlich
ting bij deze excellentie ^ilthans doorge
werkt heeft. Het denkbeeld van een gere
gelde persconferentie op regeringsniveau
door de minister-president, zijn plaats
vervanger of desnoods zijn perschef, als
het incidenteel niet anders kan moet
misschien nog aan populariteit winnen,
maar zal op den duur ook voor ons land
tot de onmisbare middelen tot bevordering
der solidariteit tussen overheid en bur
ger gaan behoren.
BELGRADO (AP) Tachtig promi
nente geleerden uit 22 landen hebben op
de elfde Pugwash-conferentie in Dubrov-
nik voorgesteld dat Oost en West controle
posten instellen in de voornaamste ver-
voerscentra van Midden-Europa ter voor
koming van verrassingsaanvallen, aldus
een communiqué dat na afloop van de
conferentie met algemene stemmen werd
aangenomen. Onder de aanwezigen waren
vijftien Amerikanen en tien Russen.
Het communiqué stelt verder voor offi
cieren van westelijke mogendheden te
stationeren bij troepen in Oost- Europa en
vice versa. Ook dit zou bijdragen tot het
voorkomen van verrassingsaanvallen.
Verdere punten zijn:
1. De regeringen in Midden-Europa die
nen onderhandelingen aan te gaan ter ver
mindering van de spanning in het gebied
en voor het instellen van een kernwapen-
vrije zone.
2. Er dienen kern wapen vrije zones te
komen in de Balkan, Afrika en Latijns-
Amerika.
3. Er dienen sancties te worden geno
men tegen landen die kernwapens ver
vaardigen en beproeven nadat het kern-
stopverdrag is voltooid
4. Het internationale bureau voor kern
energie te Wenen dient gemachtigd te
worden het gebruik van kernreactors te
controleren ter voorkoming van het ge
bruik ervan voor de fabricage van kern
wapens. Controle en inspectie zouden moe
ten worden uitgevoerd door een perma
nent lichaam van de niet-gebonden lan
den.
Advertentie
\ENT
K I N G-S I Z E-
P. LORILLARD COMPANY, U.S.A. - FIRST WITH THE FINEST CIGARETTES - THROUGH LORILLARD RESEARCH
Advertentie
(Van onze correspondent)
BONN. De telefoon-afluisteraffaire houdt ïn Bonn de politie nog druk
bezig. Donderdag hielden maar liefst vijf verschillende instanties zich bezig
met de verwijten dat de contra-spionagedienst van het ministerie van Binnen
landse Zaken de dienst ter bescherming van de grondwet in strijd met deze
grondwet, telefoongesprekken zou hebben afgeluisterd en brieven zou hebben
geopend. Minister Höcherl bracht verslag uit voor een Bondsdagcommissie, maar
moest toch enige vragen onbeantwoord laten. Deze commissie liet zich overigens
een gefilmd interview met ambtenaar Paetsch van bovengenoemde dienst voor
draaien, dat eigenlijk afgelopen maandagavond in de uitzending Panorama"
voor de televisie zou worden vertoond. Die uitzending ging op het laatste mo
ment niet door, omdat tegen Paetsch, die zich ziek meldde bij Zijn dienst hij
had gewetenswroeging gekregen wegens zijn aandeel in afluisteracties een
justitieel onderzoek was ingesteld.
De mysterieuze Paetsch, die enige da
gen onder water bleef, wandelde donder
dag welgemoed in Bad Godesberg, waar
hij samen met zijn advokaat, dr. Josef
Augsteip, getuigenverklaringen aflegde
bij de politie. Ook sprak Paetsch met de
socialistische afgevaardigde Schmitt-Voc-
kenhausen, die de Bondsdagcommissie
van Binnenlandse Zaken voorzit.
Voor de televisie verklaarde de beamb
te dat hij zeer concrete gegevens kan ge
ven over de praktijken van de dienst ter]
bescherming van de grondwet waarbij hij
zeyen jaren werkte. Voorlopig houdt hij
een en ander echter voor zich zolang het
parlementaire onderzoek nog niet is afge
sloten.
Uit de afluisteractie is infniddels een
nevenkwestie ontstaan, die evenveel dei
ning veroorzaakt als de eigenlijke rel zelf.
Het onafhankelijke televisie actualiteiten
programma „Panorama" heeft afgelopen
maandag ook beweerd dat tien jaar lang
een afluisterinstallatie in de telefooncen
trale van het Bundeshaus zou hebben ge
zeten, waarmee men de Duitse parlemen
tariërs kon afluisteren. Pas in '62 zou" deze
installatie op initiatief van de socialist dr.
Schafer zijn verwijderd. Deze bewering nu,
heeft de christen-democratische bondsdag
president Gerstenmaier niet op zich la
ten zitten.
Hij riep onmiddellijk de zogenaamde
„Altestenrat" bijeen, die hem helpt bij de
leiding van de Bondsdag en waarin alle
partijen vertegenwoordigd zijn. Deze
kwam gisteren na vijf uur vergaderen tot
de eenstemmige uitspraak dat er nooit een
afluisterinstallatie in de Bondsdag is ge
weest.
Socialist Schafer gaf toe dat hij het alle
maal verkeerd hadbegrepen en te goeder
trouw onjuiste informaties had gegeven
aan couranten en aan „Panorama".
Daarmee is de kous evenwel niet af. De
uitzending „Panorama" heeft al vaak
door haar kritiek op de regering antipa
thie in Bonn gewekt en nu is dezg kritiek
niet meer te stelpen. De C.D.U. heeft van
de Nord Deutsche Rundfunk geëist dat
„Panorama" een andere leiding krijgt en
op moet houden eenzijdig te kritiseren.
Een schrandere christen-democraat
heeft uitgerekend dat „Panorama" in 27
van in totaal 33 uitzendingen kritiek heeft
geuit op de regering en de C.D.U. en daar
entegen niet eenmaal op de socialisten,
die volgens deze teller bijna permanent
reden hadden gegeven tot kritiek.
De uitvoerende secretaris van de
C.D.U.-fractie in de Bondsdag Rasner,
noemde de omgang van „Panorama" met
de waarheid zelfs „liederlijk". Kortom de
regering en de C.D.U., die een beetje in
het nauw zijn gedreven door de belasten
de bijzonderheden, die over afluisteracties
en dergelijke bekend zijn geworden, heb
ben met beide handen de omstreden be
weringen van „Panorama" van maandag
aangegrepen om de algemene belangstel
ling in een andere richting te leiden.
Of dit zal lukken is de vraag. Nu al
staat vast dat minister van Binnenlandse
Zaken Höcherl op zijn minst misleidende
informaties over de aktiviteiten van zijn
grondwetbeschermers heeft gegeven en
dat deze, laatste heel wat dichter met hun
oor aan de telefoonleidingen zitten dan ar
tikel tien van de grondwet, waarin zonder
enige restrictie brief- en telefoongeheim
gewaarborgd worden, toestaat. -
SAIGON (AFP) Vandaag worden in
Z.-Vietnam verkiezingen gehouden. Ruim
6'/a miljoen kiezers kunnen uit zo'n 350
kandidaten 123 afgevaardigden naar de Na
tionale Vergadering aanwijzen. Ondanks de
pogingen van de autoriteiten om de be1"
volking uit haar apathie te wekken, is
de verkiezingscampagne vrijwel in stil
te verlopen. De gemiddelde Vietnamees
twijfelt aan de eerlijkheid van de stem
ming en meent dat zijn wijze van stem
men van geen enkele invloed zal zijn op
de regeringspolitiek. De communistische
Vietcong heeft zijd aanhangers bevolen de
verkiezingen te boycotten.
(Van onze correspondent)
BONN. Het staat nu
vast dat bondskanselier Ade
nauer 15 oktober 's middags
om twaalf uur zal aftreden.
Van dat moment af is Ade
nauer alleen nog maar chris
ten-democratisch afgevaar
digde in de Bondsdag en
partijvoorzitter van de
C.D.U. Na een kanselierloos
tijdperk van bijna 24 uren,
zal dan 16 oktober 's morgens
om tien uur door de Bonds
dag een nieuwe kanselier
worden gekozen. Diens naam
zal, en dat staat al even vast,
Ludwig Erhard zijn, de hui
dige minister van Economi
sche Zaken. Op dezelfde dag
zal Bondspresident Lübke,
naar wordt aangenomen, de
officiële benoeming van Er-
hard bekrachtigen, waarna
de beëdiging kan plaats
vinden.
Op 17 oktober zal de nieuwe
kanselier zijn kabinet aan het
parlement voorstellen. Aan de
vorming van dit kabinet is Er-
hard nog dag en nacht bezig.
Aanvankelijk leek hij van
plan zich te beroepen op de
grondwet, die het volledig aan
le kanselier overlaat zijn kabi
net te formeren. Maar in deze houding is
verandering gekomen doordat de liberalen
Erhard hebben laten weten dat zij heel
precies willen weten, hoe de samenstelling
van de nieuwe regering zdl zijn, voor zij
hun stem aan Erhard als kanselier geven.
Daar de christen-democraten geen meer
derheid in de Bondsdag hebben en af
hankelijk zijn van liberale steun, heeft
Erhard wel toe moeten geven. Vandaag
ondertiandelt hij met eer speciale commis
sie van de liberalen over de formatie.
V"-\ -S: K
u
ATHENE (AP) Koning Paul van
Griekenland heeft het Griekse parlement
ontbonden. Vervroegde algemene verkie
zingen zijn voor 3 november uitgeschre
ven. Premier Pipinelis had zijn ontslag
aangeboden aan de koning, maar tot nu
toe is dit niet aanvaard. Waarschijnlijk zal
de koning hem verzoeken om aan te blij
ven tot het nieuwe parlement gekozen is.
Sommige oppositieleiders hebben, ge
dreigd de verkiezingen te zullen boy
cotten indien Pipinelis nog premier zou
zijn. De oppositie wil ten tijde van de ver
kiezingen een regering met iemand aan
het hoofd, die niet verbonden is aan de
partij van de Nationale Radicale Unie
(ERE) van expremier Karamanlis die in
juni na een conflict met de koninklijke
familie is afgetreden. In het ontboriden
parlement had de ERE 180 van.de 300 ze
tels. De oppositie wordt gevormd door de
progressieven, de centrum unie van Pa-
pandreou en het communistische front van
de linkse democraten.
Grootste moeilijkheid lijkt nog steeds de
toekomst van F.D.P.-partijvoorzitter Erich
Mende, die als vice-kanselier in het kabh-
net wil, maar voor wie nog geen departe
ment is gevonden. Voor de hand ligt steeds
meer dat Mende minister van Binnenland
de Zaken zal worden als opvolger van de
Beier Höcherl, die al meer dan eens be
wezen heeft geen gelukkige hand van re
geren te hebben. Maar Höcherl is lid van
de Beierse Christelijk Sociale Unie, de par
tij van Strauss, die samen met de C.D.U.
één fractie in de Bondsdag vormt.
Door het verdwijnen uit de regerings-
banken van Strauss, heeft de C.S.U. al een
gevoelig prestigeverlies geleden. Het ziet
er niet naar uit dat zij van plan is nu ook
nog Höcherl te laten vallen.
Bovendien heeft Erhard niet al te veel
aanhang in de C.D.U. en hij zal dus wel
moeten pogen-goede vrienden te blijven
met de C.S.U., waarmee zijn contacten, niet
in de laatste plaats door zijn afkomst uit
Beieren, altijd uitstekend waren. Voordat
de 16de oktober aanbreekt en Erhard de
tweede bondskanselier van de Duitse
Bondsrepubliek zal worden, moeten er dus
nog, heel wat harde noten worden ge
kraakt.
Laten zo
Meneer minister Witteveen gaat de be
lasting dus niet verlagen en als u het
mij vraagt, dan moet ik antwoorden, dat
ik dat ook niet had verwacht. Het is geen
schok voor me geweest. De hele Troon
rede en de miljoenennota voor zover
ik die begrepen heb en dat is niet zo
heel ver trouwens ook niet; behalve
dan natuurlijk als brok proza dat mij
altijd op de derde dinsdag van septem
ber weer in de keel schiet, zodat de tra
nen in mijn ogen komen. Literair gezien
is het steeds een versnapering. De men
selijke toets slaat direct op de ziel. Het
hart klopt er sneller van en de handen
worden klammer dan ze, van huis uit,
reeds zijn.
Het feit dat de belasting niet wordt ver-,
laagd, is wat mij betreft een verademing,
omdat ik nu het gezinnetje van de kapi
tein niet aan zijn lot behoef over te la
ten. Er loopt een kapitein (van de lucht
doelartillerie) in Nederland rond, wiens sa
laris ik In alle stilte betaal. Ano
niem. Via de inspecteur der belastingen.
De man weet niet wie de weldoener is
van hem, zijn vrouw en drie kinderen
(te jong om mijn weldadigheid te be
seffen). Mijn gehele belastingbijdrage gaat
naar dat bescheiden kapiteinshuis, want
wat ik aan de inspecteur betaal en wat
die dan weer doorgeeft naar defensie komt,
tot de laatste cent, dat voorbeeldige ge
zin ten goede. Ieder plakje ontbijtkoek,
ieder ondergoedje voor mevrouw, de bal
len gehakt, het ,bioscoopje, de schoenen
voor de kinderen, tot zelfs de vakantie
in Beetsterzwaag het wordt allemaal
door de Grote Milde Anonieme Onbeken
de, die ik ben, betaald. Misschien is dat
voor de kapitein een veilige, prettige ge
dachte, m ij verschaft die gedachte meer
dan pret ik ben er gelukkig mee, te
Weten dat van iedere duizend gulden die
ik voor elk van mijn stukjes ontvang, er
vijfhonderd worden besteed aan een nijve
re, eerbare, door en door fatsoenlijke fa
milie, welker hoofd, zodra gevaar dreigt,
het zwaard trekt om mijn lijf en have te
verdedigen tegen snode aanvallen van de
anti-kapitalisten uit Moskou.
Dat is het heel prettige van belasting-
betalen: de gedachte dat je er twee vol
wassenen en drie kleuters mee overeind
en in stand houdt.
Daarom vind ik het prettig dat meneer-
minister Witteveen mij de pret van die ge
dachte niet ontneemt; dat hij mij in staat
blijft stellen mijn goede werken van
barmhartigheid in stilte te blijven ver
richten.
Ik zou het heel naar vinden als ik bij
ieder plak koek die ik verorber moest
denken: nu kan de kapitein nog maar een
half plakkie hebben.
Laten zo, excellentie.
En ook in 1964 (bij leven en welzijn) niet
wijken voor de aandrang van de egoïs
tische. alleen aan eigen koek denkende,
superkapitalisten.
Laten zo, en niet verlagen.
Daar zal mijn kapitein u even dankbaar
voor zijn als uw eigen
Advertentie
Deze royale tas, geïnspireerd op de
slangenhuid, zeer mooi afgewerkt, in
beige, bruin, groen, rood
en zwart vanaf Z5.ï>Ü
Grote Houtstraat 125
Telefoon 20889
Haarlem
Kapster. „Had de kapster in het toeristen
hotel .„Oekraïne" er haar hele leven van
gedroomd haren te snijden?" zo werd
haar gevraagd. „Neen," antwoordde zij
wat bits, ik had zo graag machiniste bij
de spoorwegen willen worden."
Omgeslagen. Zes mensen zijn vermoede
lijk bij Hannover verdronken, toen een
roeiboot bij stormweer omsloeg. Een
vrouw kon nog gered worden. Zij heeft
de politie verteld, dat een storm, die
plotseling kwam opsteken, de boot had
doen kapseizen.
3i;ua;j,aapy
Zevende. Door de politie in Madrid is
meegedeeld, dat een kleine bom ont
ploft is in de wasplaats van een rege
ringsgebouw. Er werd weinig schade
veroorzaakt. Er vielen geen slachtof
fers. Het is de zevende bom-explosie in
zes dagen in Madrid.
Redevoeringen. Een bundel zorgvuldig ge
selecteerde oude redevoeringen van
Kroestsjev is dezer dagen te Moskou in
de handel gebracht. Maar voor het pu
bliek gaan de dagbladarchieven in de
Lenin-bibliotheek slechts terug tot 1957.
Er zijn voordien vele dingen gezegd en
gedaan, die men in de Russische hoofd
stad maar liever vergeet.
Regering. President Jorge Allessandri
van Chili heeft donderdag een nieuwe
regering gevormd, eerder een „tech
nisch" dan een politiek kabinet. De vo
rige regering trad veertien september
af, nadat het parlement, tegen de wens
der regering, een wet had aangenomen
waarin werd tegemoet gekomen aan
eisen van het stakende personeel van de
gezondheidsdienst.
Stroom. Drie Italiaanse bouwvakarbeiders
zijn in Cuneo om het leven gekomen
toen een böuwkraan in aanraking
kwam met een hoogspanningsleiding. Al
le drie de mannen waren onmiddellijk
dood. Zij hadflen de kraan vast toen de
ze de leiding raakte. De kraanmachinist
is in een ziekenhuis opgenomen. Voor
zijn leven wordt gevreesd.
