Frans Verpoorten exposeert in Rotterdam
moutbrood
in cup
DE PROGRAMMA'S
N.Ph.O. opende zijn jubileumseizoen
met concert voor stichtingsbestuur
Aanwinsten voor het
Frans Halsmuseum
Paul Steenbergen wordt
14 oktober gehuldigd
HOEK VAN HOLLAND- HARWICH
nieuw \RATTen-
VLOKKEN
DINSDAG 1 OKTOBER 1963
9
Stefan Askenase opent
Chopin-cyclus in Haarlem
Sandor Sik overleden
VOOR ZAKEN NAAR ENGELAND?
GA PER HARWICH-BOOT
U VAART ER WEL BIJ
Wïftl
«iliiiififi
H w nabeschouwingen
Verbluffend eigen vormgeving met nieuwe expressiemiddelen
Bob Buys
GARANTIE:
snit*:
Grandioze show van
Maurice Chevalier
I jBtmeerkaas'"CupJ|
De radio geeft woensdag
T elevisieprogramma
HET NIEUWE SEIZOEN van het Noordhollands Philharmonisch Orkest waarin het
150-jarig bestaan wordt gevierd is maandagavond in het Concertgebouw ingezet met
het jaarlijkse concert voor het Stichtingsbestuur. De voorzitter van het Stichtingsbe
stuur, de heer W. Mensink, deelde in een toespraak mee dat de bijna tachtigjarige
criticus en muziekhistoricus Jos. de Klerk de geschiedenis van het orkest op schrift
heeft gesteld. De uitgave zal over enkele weken verschijnen; de heer Mensink noemde
het een boeiend en fris geschreven overzicht. Het Noordhollands Philharmonisch
Orkest nodigt jaarlijks voor het openingsconcert de commissaris der koningin, leden
van Gedeputeerde en Provinciale Staten van Noord-Holland, de griffier der Staten,
burgemeesters, wethouders en raadsleden van Noordhollandse gemeenten die bij de
stichtingsraad zijn aangesloten, uit. Gisteren was men weer in grote getale opge
komen en het orkest musiceerde op een rijkelijk met dahlia's en gladiolen ver
sierd podium.
NADAT HET ORKEST onder leiding
van Henri Arends het Wilhelmus ten ge
hore had gebracht, richtte de heer Men
sink zich tot de bezoekers en gaf hij in
het kort de geschiedenis weer van het
muziekleven in de afgelopen 150 jaar in
Haarlem. Op geestelijk, sociaal en cultu
reel gebied is veel veranderd en dat komt
bij het orkest (ontstaan uit de schutterij
later stedelijk orkest geworden en de
Haarlemse Orkest Vereniging en sedert
1953 't Noordhollands Philharmonisch Or
kest) ook tot uiting. De heer Mensink kon
digde het binnenkort te verschijnen boek
aan van de heer Jos de Klerk, aan welke
uitgave de Vereniging van Vrienden van
het Noordhollands Philharmonisch Orkest
haar medewerking heeft verleend.
De voorzitter memoreerde dat in de 150
jaar twaalf dirigenten de leiding van het
orkest hebben gehad. Hij noemde onder
meer J. W. Weidner, M. H. Muller, Chr.
P. W. Kriens, Toon Verhey, Nico Gerharz,
Marinus Adam, dr. Walther Boer, Frits
Schuurman en Eduard van Beinum. Se
dert 1957 berust de leiding bij Henri
Arends, die aldus de spreker een
belangrijke stempel op het orkest heeft
gedrukt. Doordat onder zijn leiding veel
hedendaagse muziek ten gehore wordt
gebracht heeft het orkest in ons land een
eigen plaats ingenomen.
DE HEER MENSINK zei dat er ook
dieptepunten in de geschiedenis te vermei
den zijn, onder meer de periode van om-
streeks 1930, toen de gemeentelijke subsi'
die werd gehalveerd van 30.000 tot
f 15.000 en het rijk het voorbeeld volgde
door in plaats van 5.000 2.500 beschik
baar te stellen. De musici namen toen ge
noegen met 70 percent van het standaard
salaris. De heer Mensink memoreerde de
Op maandag 21 oktober zal de Poolse
pianist Stefan Askenase in het Haarlemse
Concertgebouw de Chopin-cyclus openen,
Hij vertolkt dan onder meer de Polonaise
in Es klein, opus 26, twee Nocturnes
twee Scherzi en 12 Etudes opus 25.
De Hongaarse dichter Sandor Sik is op
74-jarige leeftijd na langdurige ziekte
overleden. Hij was een gevierd dichter,
essayist en publicist. Hij doceerde aan het
katholiek theologisch college in Boedapest
en was hoofdredacteur van het katholieke
maandblad „Vigilja".
musici en de Haarlemmers de heren mr.
A. Beets, R. W. P. Peereboom, dr. Th. de
Crauw en dr. J. R. H. de Smidt. die als
bestuursleden toen hun kracht hebben ge
geven om het orkest in stand te houden.
De heren Beets en De Crauw maken nog
deel uit van het bestuur.
Voorts sprak de heer Mensink zijn
vreugde uit over het feit dat de rechts
positie van de musici thans verzekerd is.
Door het besluit van minister Bot inzake
de klasse-indeling van de Nederlandse or
kesten is een onrechtvaardigheid opgehe
ven. Tenslotte deed de heer Mensink nog
mededelingen over de viering van het ju
bileum in de komende maanden.
AAN HET CONCERT werkte als soliste
mee de sopraan Erna Spooreriberg. He
den, dinsdagavond, zal het programma
nogmaals ten gehore worden gebracht.
Onze medewerker voor muziek zal in ons
blad van woensdag zijn indrukken hiervan
geven. Na afloop van het concert van
maandag waren de bezoekers de gasten
van het gemeentebestuur van Haarlem in
het Frans Halsmuseum.
Advertentie
KïS
—O.
Of u de dag- of de nachtdienst neemt, u weet zeker dat u op tijd
„aan" bent en dat is heel wat waard. U reist zonder hindernissen,
uw werkschema verloopt volgens plan.
De overtocht per nachtboot is een tijdwinnende, comfortabele
slaap-en-vaar-reis voor de zakenman, 's Morgens arriveert u fit in
Londen, waar ook snelle, gemoderniseerde, interlocale treinen u naar
uw verdere plaats van bestemming brengen, waar ook in Groot-
Brittannië.
De overtocht per dagboot betekent voor u een ontspannende
dag-aan-boord, waarop u vrij kunt nemen of rustig uw bezoeken en
besprekingen kunt voorbereiden. Bovendien aan boord gezellig en
voordelig winkelen in de „Tax-free"shop.
BOEK VIA DE HOEK
Reis rustig en betrouwbaar
per dag of nachtdienst
ROOMS-KATHOLICISME EN
TANTISME.
PROTES- I
Van VPRO-zijde vernamen wij, dat de
besprekingen die deze omroep met de
KRO voert, ten einde tot een coproduktie
van vier t.v.-documentaires over „het
Rooms-Katholicisme en Protestantisme"
te komen, een gunstig verloop hebben.
Inmiddels is bekend geworden dat deze
programma's zullen worden samengesteld
door Bouke Poelstra; de regie is in han
den gegeven van Erik de Vries. Deze he
ren zullen ook de vierdelige serie „Oorlog
en Vrede" voor hun rekening nemen.
Ontmoetingen
De nieuwe VPRO-regisseur Rob v. d.
Linden (hij was de jonge, vooruitstreven
de klerk in de KRO-serie „Stadhuis op
Stelten") maakt op 16 oktober a.s. zijn de
buut met het amusementsprogramma
„Ontmoetingen." Hieraan werken mede:
Sylvia de Gentil, Jeanine van Wely,
Hans Pauwels, de klarinettist Nedley Els-
tak en de danseres Ellen Eriinoff. Voorts
Henk Abbink's Poppentheater.
KLEURENFILMS VAN DE KONINKLIJ
KE REIS
De filmequipe van Polygoon Profilti zal
onder leiding van de cineast Piet Buis en
met medewerking van de cameraman C.
Kerkhof kleurenfilms en filmjournaals
vervaardigen van de komende staatsbezoe
ken van de koningin, prins Bernhard en
prinses Beatrix. In Iran zal vooral het be
ziek .van prinses Beatrix aan Dousadj wor
den gefilmd. In Thailand staat het bezoek
aan de Nederlandse oorlogsgraven als een
van de belangrijkste punten op het pro
gramma van de filmers.
ben, ook al loopt dat ding zelfs niet. Ik
kan me dat heel goed voorstellen. Maar
evenveel plezier zou ik beleven aan zo'n
fantasieklok van Verpoorten, samengesteld
uit onderdelen van heel andere instrumen
ten, toch de klok symboliserend en ver
moedelijk ook iets van Verpoortens inne
mende geest.
„Stationsingang", ets van
Frans Verpoorten.
FRANS VERFOORTEN exposeert tot 9
oktober etsen en ijzerplastieken „Int Con-
stigh Werck" aan de Oudedijk 159 te
Rotterdam. Wie de even oudere etsen
als zijn vogels in kooien, vissen in netten,
zijn zelfportret met oude motorfiets en
zijn graanelevatoren vergelijkt met
Verpoortens recente werk zal een duide
lijke vooruitgang constateren. Verpoorten
drukt zich stelliger uit. Zijn composities
zijn méér beheerst, de materie van zijn
drukken werd boeiender, zijn lijn krach
tiger. Verpoorten drukt zich nog vrijer
'uit dan voorheen. Wie deze regels leest
met een prent van Verpoorten voor ogen
zou mijn woorden wat gewichtig kunnen
vinden. Want denkt men eigenlijk wel aan
deze dingen bij het bezien van Verpoor
tens gekke prenten naar autowrakken, ou
de motorfietsen, cementmolens, motorde-
len, oude telefoons en de, met herinnering
aan bestaande onderde{«n, gefantaseerde.
Advertentie- q-, j;| fjj *IOO\
TARV0
TARVO MOUTBROOD
WORDT NOOIT LOS
VERKOCHT, DOCH AL
TIJD IN DE ORIGINELE
TARVO -VERPAKKING
MET DE NAAM 'TARVO'
EN DE AFBEELDING
VAN DE TARVO-BOER.
ZO ALLEEN HEEFT U
ZEKERHEID DAT
U HET ORIGINELE
TARVO MOUTBROOD
ONTVANGT!
oö-
machines? Wie van Verpoortens prenten
kan houden, wie door zijn mededelingen
geamuseerd wordt heeft nauwelijks behoef
te aan constateringen als door mij ge
maakt.
Niet onmogelijk dat sommigen zelfs lich
telijk geërgerd zijn door mijn opmerkin
gen omdat zij juist in Verpoortens etsen
iets van de imitatie van kindertekeningen
zouden willen zien. Maar dan juist voor
hen is een vergelijk tussen zijn vroeger
en later werk belangrijk. Want waar een
evolueren bestaat is iets aan de gang,
leeft iets. Nu geloof ik niet dat velen af
wijzend tegenover het huidige werk var
Verpoorten zullen staan. „Int Constigh
Werck" vertelde men mij dat Verpoortens
plastieken en etsen nogal gemakkelijk ge
accepteerd worden. En dat. natuurlijk met
plezier. Want hoe innemend is zijn humor,
zijn tikkeltje nostalgie naar vroeger en
treffend misschien voor sommigen zijn ge
voel voor het essentiële, het meest ken
merkende. Dat laatste ondervond ik bij
zijn prent „Stationsingang" wel heel sterk.
In uiterst eenvoudige vorm, verwerkt tot
een decoratief teken bijna, verbeeldt hij
i typisch Nederlands stationsgebouw,
dat van een stijl is, die naast meerdere
vormen voor dergelijke gebouwen hier be
staat. Uiteraard dacht ik direct aan het
Haarlemse station, maar men kan zich door
de prent ook elders gesitueerd voelen.
HET ZIET ER NAAR uit dat Verpoorten
zijn weg voor lange tijd gevonden heeft.
Iedere kunstenaar zal zich bewust moe
ten zijn van het streven naar vernieuwing
in zijn werk. Herhaling kan vervalsing
van zichzelf betekenen. Verpoorten heeft
echter het soort motieven gevonden, waar
mee hij ons lang kan bezighouden omdat
de reeks nog niet uitgeput is. Zijn vondst
De gemeente Haarlem heeft voor de
afdeling hedendaagse kunst van het
Frans Halsmuseum een tekening van
A. Modigliani, „Zittende vrouw" aange
kocht; voorts een zelfportret uit 1928
door Charley Toorop, 'n „Landschapje"
en een „Symbolistische Tekening" door
Johan Thorn Prikker.
De grote, bronzen voorstudie voor het
beeld „Belichaamde Eenheid", dat
W. Couzijn voor de Unilever in Rotter
dam vervaardigde, werd eveneens ver
worven.
De acteur Paul Steenbergen zal op 14
oktober in de Koninklijke Schouwburg in
Den Haag gehuldigd worden na de voor
stelling van „Macbeth" van Shakespeare,
waarin hij or.der regie van Joris Diels de
titelrol sp~J Paul Steenbergen viert deze
mornd tiiv UdTtlglarig toneel jubileum.
De 75-jarige Maurice Chevalier heeft
maandagavond zijn 63ste jaar in de show
business ingeluid met een daverende one
man show in het Théatre des Champs Ely
sées. Hij bracht de zaal in verrukking
met deze drie uur durende show van lied
jes, dansen en pantomimes.
In de finale daalde een regen van rode
rozen op hem neer. Onder daverend ap
plaus bekende hij: „Deze avond is het
hoogtepunt van mijn carrière geweest"
Hij kreeg een langdurige ovatie van het
publiek.
Begeleid door één piano deed Hij zijn
hele carrière herleven, vanaf het begin
toen hij als 12-jarige voor enkele centimes
liedjes in Parijse bistros zong
Chevalier zal in het Théatre des Champs
Ely sées 25 opvoeringen van zijn show ge'
ven.
„Citerspelende koning" van
Frans Verpoorten.
van de door hem gebruikte motieven is
niet eens een originele, zomin als het ge
bruik van andere elementen in zijn werk,
zoals het schrift, woorden en hele teksten
Belangrijk is echter wat hij er mee doet.
Dit geldt ook voor zijn plastieken,ver
vaardigd uit veel dat hij ondermeer op
de autokerkhoven vond. Men heeft daar
mee gauw voor een moment boeiende ef
fecten. Maar Verpoorten doet er naar
mijn gevoel iets meer mee dan verbluffen
door het ongewone, dan verrassen met
nieuwe vondsten in het vormgeven. Nieu
we uitdrukkingsmiddelen maakte hij met
gemak ondergeschikt aan zijn typisch ei
gen mededelen, nieuwe uitdrukkingsmidde
len deden hem ook mogelijk meer bewust
nog worden van het meest eigene, dat in
hem is. Het lijkt me bovendien niet onmo-
gelijk dat hij ook een beetje spot met
die nieuwe vondsten en ze aldus wat ont
luistert.
ER LIJKT OOK wel sprake te zijn bij
hem van een bijna argeloos spelen met
de dingen. Maar toch geloof ik aan een
geïnteresseerdeinzet bij het aangaan
van een werkstuk, steunende op het ge
loof dat als men niets te veel wil preten
deren men toch altijd kan rekenen op
het persoonlijke karakter van het resul
taat, dat zich door dat persoonlijke zal
onderscheiden van ander werk en aldus
boeien. In ieder geval wens ik Verpoorten
dit toe omdat hij ons met zijn werk zo
veel genoegen doet. Er zijn mensen die
het bijvoorbeeld fijn vinden een oude
Friese stoeltjesklok aan de wand te heb-
JAZZ IN AANBOUW
Boy Edgar, Nico Knapper en Michiel de
Ruyter zijn de samenstellers van een in
teressant jazzprogramma, dat morgen
avond in een uitzending van de VARA van
20.45-21.10 uur op de beeldbuis komt. Zij
hebben getracht het „bouwen" van de
jazz, het voortdurend improviseren, op de
beeldband vast te leggen. Hiertoe werd ge
bruik gemaakt van drie camera's, die te
gelijk liepen, maar verschillende onderwer
pen namen Dit maakt, zoals Michiel de
Ruyter zei, een snelle afwisseling van
beelden mogelijk en bovendien kon men
bij de montage van de definitieve film ook
improviseren dan wel een plotselinge inge
ving benutten. Naast het orkest Boy's Big
Band werken aan dit programma de dan
seressen Carla Lipp en Louise Pott, als
mede hun collega Jan Amtz (tevens cho
reograaf) mede.
De heer Con Nicolaï, hoofd van de
afdeling Kunst van de AVRO-tele-
visie zal op 16 oktober aanstaande
de jaarlijkse televisieprijs van het
Prins Bernhard Fonds ontvangen.
Advertentie
smeerkaas
ook verkrijgbaar met tomaat of ham
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc-s. 7.00
VARA. 9.40 VPRO. 10 00 VARA. 19.30
VPRO. 20.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Klaarwakker: lichte grammofoonmuziek,
reportages, mededelingen en commentaren.
(Om 7.35 Van de voorpagina, praatje). 8.00
Nieuws en socialistisch strijdlied. 8.18
Lichte grammofoonmuz. 8.55 Kookpraat-
je. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Klassieke orkestmuziek (gr.) 9.35 Water
standen. VPRO: 9.40 Schoolradio. VARA:
10.00 Moderne orkestmuziek (gr.) 10.20
Voor de vrouw. 11.00 Promenadeconcert.
11.30 Blokfluit en orgel: oude muziek.
12.00 Amsterdamse Politiekapel. 12.30 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Orgelkwartet.
13.00 Nieuws. 13.15 Kamermuziek. 13.40
Lichte grammofoonmuziek. 14.00 Radioka
merorkest: met Omroepkamerkoor: Mo
derne muziek. 14.50 Naar duurder school-
melk, toespraak. 15.00 Voor de jeugd.
16.50 Voor de zieken. 17.20 Selectie uit de
operette Guiditte (gr.). 17.40 Hockeyrepor-
tage Groot Brittannië - Nederland. 17.50
Regeringsuitzending: Geven en nemen:
Tips van en voor weggebruikers. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Uitzending
van de Volkspartij voor Vrijheid en De
mocratie: Luistert naar De Stem van de
V.V.D. Tot U spreekt: Mr. H. v. Riel,
Voorzitter Eerste Kamerfractie. 18.30 Ra
dio-Volksuniversiteit: Muzikale actualitei
ten en specialiteiten door Hans Citroen.
19.00 Paulus de Boskabouter. 19.10 Kinder
koor met pianobegeleiding. 19.30 Jazztrio
met zangsoliste: (stereofonische uitzen
ding). 19.50 Lichte grammofoonmuziek.
20.00 Nieuws. 20.05 Metropole-orkest. 20.35
Koorzang. 20.45 Orgel en piano: lichte mu
ziek (stereofonische uitzending). 21.00 Je
rusalem, opera (relais v.d. Italiaanse ra
dio). 22.20 Sportreportages. 22.30 Nieuws.
22.40 Jerusalem, opera (vervolg). 23.55—
24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 1007 kc-s. 7.00-
24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-berichten.
7.10 Dagopening. 7.20 Klassieke grammo
foonmuziek. 7.45 Radiokrant. 8.00 Nieuws.
8.15 Internationale volksliederen en dansen
9.00 Voor de zieken. 9.35 Grammofoonmu
ziek. 9.40 Voor de huisvrouw. 10.10 Bariton
en piano: Moderne liederen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Viool en piano: klassieke mu
ziek (gr.) 11.15 Een Hollandse familie in
de Franse tijd, hoorspel (2). 11.45 Lichte
grammofoonmuziek. 12.30 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Meisjeskoor
en instrumentaal sextet. 12.53 Grammo
foonmuziek eventueel actualiteiten. 13.00
Nieuws. 13.15 Musette-ensemble en zangso
list. 13.40 Spaanse liederen. 14.00 Viool en
piano: klassieke muziek (gr) 14.55 Moder
ne orkestmuziek (gr.) 15.25 Geestelijke lie
deren. 15.50 Bijbelvertelling voor de jéugd.
16.00 Voor de jeugd. 17.15 Muzikale reis
door Zwitserland (gr.) 17.35 Lichte orkest
muziek en zangsoliste. 17.55 Kamerkoor
en instrumentale sölistên: klassieke mu
ziek. 18.30 Het Spektrum. lezingen. 18.43
Nieuwe grammofoonpl. 19 00 Nieuws en
weerbericht. 19.10 Op de man af. praatje.
19.15 Muziek van Het Leger des Heils.
19.30 Radiokrant. 19.50 Tango-orkest (gr.)
20.00 Nederlandse Finale van het Interna
tionale Vocalistenconcours Giuseppe Ver
di. 20.50 Marsmuziek (gr.) 21.10 Voetbal
reportage: Nederland-Zwitserland. 22.00
Metropole-orkest: amusementsmuz. 23.30
Nieuws en SOS-ber. 22.40 Avondover
denking. 22.55 Strijkkwartet. 23.10 Bij de
Gratie Gods, klankbeeld. 23.55-24.00 Nws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.30
Weerbericht. 12.35 Gevarieerde muziek.
12.50 Beursberichten. 13.00 Nieuws. 13.15
Kamermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 School
radio. 15.45 Pianorecital. 16.00 Engelse les.
16.24 Nationale schoolquiz voor tieners.
17.00 Nieuws. 17.15 Kamermuziek. 18.00
Nws. 18.03 Voor de soldaten. 18.30 Leken-
moraal en -filosofie. 18.50 Radiokroniek.
19.00 Nieuws. 19.40 Refreintjes. 19.45 Uit
zending Van de bond voor groten en jonge
gezinnen. 20.00 Openbaar kunstbezit. 20.15
Schlagerparade. 20.30 Vlaanderen mijn
land U mijn liefde u mijn hart. 21.30 Pe
dagogisch praatje. 21.40 Lichte muziek.
22.00 Nieuws. 22.15 Engelse volksmuziek.
22.35 De zeven kunsten. 22.50 Klassieke
muziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Magische mo
menten. 23.55 Nieuws. 24.00-0.45 Voor de
zeelieden.
Advertentie
ROEIT ZE GENADELOOS UIT
VOOR DINSDAG
NTS: 19.30 Internationaal Agrarisch nws.
20.00 Journaal. 20.20-21.30 De bezetting
XIV, documentaire over Nederland in de
tweede wereldoorlog. VPRO: 21.30 Man
van de dag, voordracht. 21.40 Fragmenten
uit Hitchcockfilms. 22.25 Ziek, zijn beter
worden, medische rubriek. NTS: 23.00
I Journaal.
VOOR WOENSDAG
VARA: 17.00-17.35 Voor de kinderen.
I NTS: 17.35 De Verrekijker, internationaal
jeugdjournaal. VARA: 19.30 Top of flop,
nieuwe grammofoonplaten beoordeeld door
jury en publiek. 20.00 NTS: Journaal.
VARA: 20.20 Achter het nieuws. 20.45 Jazz
in aanbouw, een programma van moder
ne jazzmuziek. 21.10 Dick Powell - Bezoek
aan Parijs. T.V.-feuilleton. 22.200 Film
venster, een blik op en achter de scher-
men. NTS: 22.35 Journaal.
i
