Parijse Biennale
Het beste in de
onverwachte
komt van een
kant
DE PROGRAMMA'S
Speciale theaterbussen
voor Amsterdamse
opera-liefhebbers
WERK VAN FUI
r VAN DE ARK
De historie van het NPhO
Nieuw programma in „Adam en Eva"
het jaarlijks evenement
zaterdag 12 oktober 20.45 u,
NU 'N ARISTONA
KOPEN EN
GENIETEN VAN...
DONDERDAG 10 OKTOBER 1963
De radio geeft vrijdag
T elevisie programma
Frans gezelschap komt
„Le mal Court" spelen
Voetbalslachting
Beslag op poppencollectie
Van Tussenbroek
opgeheven
VOOR MENSEN DIE HET GOED BEKIJKEN
HILVERSUM 1. 402 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00 VARA. 13.00 AVRO.
16.00 VPRO. 21.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Lichte grammofoonmuziek. (7.30 Van de
voorpagina, praatje). 8.00 Nieuws- en so
cialistisch strijdlied. 8.18 Lichte grammo
foonmuziek. 9.00 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.10 Kamermuziek. VPRO: 9.40
Morgenwijding. VARA: 10.00 Schoolradio.
10.20 Lichte grammofoonmuziek. 11.00 Voor
de vrouw. 11.40 Voor de kleuters. 11.55
Omroep Dubbelkwartet. 12.10 Orgelspel.
12.20 Regeringsuitzending: Voor de land
bouw. 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.33 Tentoonstellingsagenda.
12.38 Licht instrumentaal ensemble.
AVRO: 13.00 Nieuws. 13.15 -Mededelingen,
eventueel actueel of grammofoonmuziek.
13.25 Beursberichten. 13.30 Licht instru
mentaal ensemble en zangsolist. 14.00
Meisjeskoor uit Hannover. 14.20 Bij de
tijd en bij de thee: gevarieerd program
ma. VPRO: 16.00 Klassieke kamermuziek.
16.30 Inzicht en uitzicht, gevarieerd pro
gramma. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Rond
uit, programma voor opgroeiende mensen.
18.00 Nieuws. 18.15 Gitaarmuziek. 18.30
Klassieke muziek. 19.10 Kiosk: bespreking
van actuele artikelen uit zojuist versche
nen weekbladen. 19.10 Jazzmuziek. 19.30
Onder het melkwoud, hoorspel. 20.55 Nws.
VARA: 21.00 Promenade-orkest en solis
ten: amusementsmuziek. 22.00 Interview
met de schrijver Gerard Komelis van 't
Reve. 22.30 Nieuws. 22.40 Marimba. 23.10
Lichte grammofoonmuziek. 23.45 Socialis
tisch nieuws in Esperanto. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II. 7.00-24.00 KRO.
KRO 7.00 Nieuws. 7.10 Morgengebed.
7.15 Ouverture radio voor vroege
mensen. (7.30-7.35 Voor de jeugd). 7.55
Overweging. 8.00 Nieuws. 8.15 Lichte
grammofoonmuziek. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.05 Lichte
grammofoonmuziek. 10.20 Grammofoonmu
ziek voor bejaarden. 11.00 Voor de zieken.
11.40 Klassieke grammofoonmuziek. 11.50
Als de ziele luistert, lezing. 12.00 Angelus.
12.04 Nederlandse Artisten Parade (gr.).
12.30 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.33 Pianospel met ritmische begeleiding.
12.50 Actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15
Metropole-orkest en zangsoliste: lichte
muziek. 13.45 Voor de vrouw. 14.00 Weens
Filharmonisch orkest: Lichte orkestwer
ken. 14.45 Franse chansons. 15.00 School
radio. 15.30 Voor de zieken. 16.30 Klassie
ke kamermuziek. 17.00 Boekbespreking
voor de jeugd. 17.20 Kinderkoor met piano
begeleiding. 17.40 Jazzmuziek. 18.00 Instru
mentaal Octet. 18.20 Lichte orkestmuziek
en solisten. 19.00 Nieuws. 19.10 Actualitei
ten. 19.30 Verzoekprogramma voor de
militairen. 20.20 Wie het weet mag het
zeggen: wedstrijd in muziekliteratuur.
20.50 Sterren van vroeger. 21.15 Klank
beeld over de auteur Heinrich Böll. 21.35
Lichte grammofoonmuziek. 22.15 Reporta
ge Koninklijk bezoek aan Iran. 22.25 Boek
bespreking. 22.30 Nieuws 22.40 Langs de
grote weg, hoorspel. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.93 Lichte muziek. 12.30
Weerbericht. 12.35 Lichte muziek. 12.50
Beursberichten. 13.00 Nieuws. 13.15 Lichte
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio.
15.45 Arabische muziek. 16.00 Nieuws.
16.03 Beursberichten. 16.09 -'Pianomuziek.
16.45 Grammofoonmuziek. 17.00 Nieuws.
17.15 Gevarieerde muziek. 17.45 Duitse les.
18.00 Nieuws. 18.05 Voor de soldaten. 18.30
Moderne muziek. 18.50 Radiokroniek. 19.00
Nieuws. 19.40 Variaties op een humoris
tisch lied uit Siberië. 19.45 Lezing. 20.00
Cabaretprogramma. 20.45 Jazzmuziek.
21.40 Theaterkroniek. 21.55 Lichte orkest
muziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Jazzmuziek.
22.35 De zeven kunsten. 22.50 Lichte mu
ziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Gemengd recital.
23.55-24.00 Nieuws.
VOOR DONDERDAG
AVRO: 15.00 Programma voor de vrouw.
16.00-16.20 Voor de kleuters. 19.30 Noord
Vietnam, documentaire film. NTS: 20.00
Journaal. AVRO: 20.20 In Avro's Televi-
zier. 21.00 Gelooft u in spoken, mevrouw?,
een oorspronkelijk T.V.-spel. 22.20 De ac
tuele camera, een vooruitblik op het ko
mend bioscoopseizoen. NTS: 22.50-22.55
Journaal.
VOOR VRIJDAG
NCRV: 19.30 Toekomstmuziek, eerste af
levering in onze tweede reeks over beroe-
penoriëntatie voor de rijpere jeugd. NTS:
20.00 Journaal en weeroverzicht. NCRV:
20.20 Stiefbeen Zn., tragikomische bele
venissen van een vader en een zoon, han
delaren in lompen en oude metalen. 21.00
Nachtelijke overval, thriller met muziek.
21.35 Attentie. 22.10 Ridder van Maison
Rouge. Deel I: De Onbekende, film. 22.35
Dagsluiting. NTS: 22.40-22.45 Journaal.
De Nederlandse Opera zal de komen
de maanden enige voorstellingen geven
die speciaal zijn bedoeld voor de bewo
ners van de Amsterdamse buitenwijken,
die via extra-buslijnen tot voor de deur
van de Stadsschouwburg zullen worden ge
bracht.
Bovendien zal de voorverkoop van de
plaatsbewijzen in de buitenwijken plaats
vinden via de vaste en rijdende bijkan
toren van de Spaarbank voor de Stad
Amsterdam.
Dit nieuwe initiatief is bedoeld om de
opera-bezoekers meer service te bieden.
Maar de Opera-directie denkt daarbij ook
aan het veroveren van een nieuw publiek.
Als Amsterdam over enkele jaren een
Opera-gebouw heeft zal dat niet alleen
doorlopend beschikbaar zijn voor opera
voorstellingen, maar met 1400 plaatsen
ook een derde groter zijn, dan de Stads
schouwburg. Deze zogenaamde stadsrand
voorstellingen, waarvan de eerste, „Rigo-
letto" op 7 november voor de bewoners
van de Westelijke tuinsteden plaatsheeft,
hebben bovendien zeer lage toegangsprij
zen: 1,- tot 4,50, waarbij dan nog
0,70 voor het busretourtje komt.
Onder patronage van de graaf E. de
Crouy-Chanel, ambassadeur van Frankrijk
in Nederland, en onder auspiciën van het
Nederlands Centrum van het Internatio
naal Theater Instituut en de Alliance
Frangaise, zal het Théatre la Bruyère-Vitaly
binnenkort onder regie van Georges Vitaly
drie voorstellingen in Nederland geven
van „Le mal court" van Jacques Audiberti.
D< voorstellingen zullen respectievelijk
plaats hebben op maandag 21 oktober 1963
in de Stadsschouwburg te Amsterdam, op
woensdag 23 oktober in de Stadsschouw
burg te Nijmegen en op donderdag 24 ok
tober in de Koninklijke Schouwburg in
Den Haag. De rol van prinses Alarica in
„Le mal court" zal worden gespeeld door
de actrice Sylvia Montfort. Verder werken
onder andere mee Aline Bertrand, Jean
Brassat en Jean Bolo.
IN DE ARK is tot 2 november werk
te zien van M. Fuit. Hij exposeert teke
ningen, waarin dg lijn soms een bijzon
dere betekenis kan hebben, vooral wan
neer deze met de trekpen gedaan lijkt te
zijn. Vaak gaat het hem ook om compo
sities, waarin de lijn alleen de verschil
lende toonvlakken moet scheiden van el
kaar, waardoor een enigszins picturale
aard ontstaat.
Het meest wordt de aandacht getrokken
door die tekeningen, welke Fuit „Vlak
te" noemde en waarin men een nawer
king vindt van een oud voorbeeld van De
Chirico, die ook Willink niet onberoerd
heeft gelaten. Fuit lijkt me bovendien
wel geïnspireerd door de plastieken van
beeldhouwers als Moore, want sommige
van zijn in landschap geplaatste figuren
doen daar aan denken. Hij tekende in
sommige gevallen figuren of hij plastie
ken natekende. Bepaald overtuigend is hij
dan niet.
Wat vervelend decoratief in elkaar ge
zet is een „Poortje". Men kan het wel
waarderen dat Fuit van een verkeerscir-
cuit een compositie maakte, maar de
toonstelling daarin heeft meer sierende
dan plastische betekenis. Ik heb het ge
voel dat Fuit met te weinig begrip te
veel van anderen overneemt en zie niet
goed wat nu eigen aan zijn werk is.
Bob Buys
Het eerste exemplaar van het boek dat
onze muziekmedewerker Jos. de Klerk
in opdracht van het N.Ph.O. heeft ge
schreven over de geschiedenis van dit
orkest, zal op maandag 28 oktober door de
directrice van uitgeverij Gottmer worden
aangeboden aan de commissaris der Ko
ningin in de provincie Noord-Holland, dr.
M. J. Prinsen. De bijeenkomst begint om
3 uur 's middags.
NATUURLIJK WAREN nog niet alle
bezwaren en feilen van vorige program
ma's geheel weggewerkt. Zo is een aantal
teksten nog niet altijd duidelijk te her
kennen als óf parodie óf meedoen aan
oer-vaderlandse loltrapperij. („Geefderus"
en „Opvallen") Nog ontbeert een aantal
nummers een afrondende pointe waardoor
de optredende tot een pijnlijke afgang be
schoren is. Maar het hele cabaret ademt
een prettige sfeer, waarin mensen die hun
vak verstaan in een mooi-hoog tempo zo
nu en dan voortreffelijke dingen doen.
Cees van Oyen, Fiet Koster, Frans
Koster en Annelies Bouma, de nieu
we „Adam en Eva"-groep.
HET PERMANENTE WONDER: de Parijse School, wordt door de biennale
voor jonge kunst in stand gehouden. Dat meent, blijkens de catalogus, Raymond
Cogniat, hoofdinspecteur voor Schone Kunsten te Parijs. Maar het luidste deel
van deze manifestatie is een dans op het graf van de Parijse School. Grenzeloos
is het negativisme, dat in het bijzonder de jonge Franse critici met hun keuze
aan de dag leggen. Hun reactie is overigens begrijpelijk want de artistieke crisis
is onmiskenbaar. Voltooid en verleden lijken thans in Parijs Hartung, Manessier,
Poliakoff, maar ook jongeren als Messagier, Benrath, ook de voorzichtige neo-
iiguratieven en de esthetische structurenmakers.
HET FRANSE biennalebestuur
presenteert nieuwe lichtingen en
daar zijn kunstenaars bij die met
talent, smaak en geest de voet
sporen volgen van de al bekende
meesters. Maar deze afdeling is
toch niet meer dan een tentoon
stelling van locale betekenis ge
worden. Er is geen aanleiding,
voor Nederland op één van de
exposanten speciaal de aandacht
te vestigen. Geen komt, voorzover
men hier kan vaststellen, boven
een redelijke middelmaat uit.
Dat van de 56 deelnemende lan
den er 45 ongenoemd kunnen blij
ven is niet verwonderlijk wan
neer men bedenkt, dat er staten
bij zijn als Equador en Bulgarije,
de Libanon en Sénegal. Maar ook
de Amerikaanse inzending, ver
zorgd door de universiteit van
Californië, is vrijwel te verwaar
lozen. Ze bestaan uit min of meer
figuratieve plastieken uit ijzer,
hout en andere kloeke materialen
met onverbloemde constructies
maar weinig plastische betekenis.
Ook de Japanners stellen teleur,
met een wansmakeliike dadaïst
uit Osaka, een siergouachist en
een rode Wagemaker. Spanje
laat zich alleen opmerken bij de
grafiek etsen van Cesar Olmos
Pieri en toont een schilder,
Pijuan, die in de trant van Saura
werkt. De Canadees Alleyn is een
van de vele jonge kunstenaars in
de westerse wereld, die duidelijk
Davie bewondert. China dat
wil hier zeggen Formosa kan
althans één schilder tonen die op een zeer
Chinese manier abstract landschappelijk
is: Fong.
DE WEINIGE STERKE inzendingen
komen van onverwachte kanten: die van
Korea bijvoorbeeld. De beeldhouwer
Tchae is een Tajiri. De twee schilders zijn
voor ons gevoel exotisch, vreemd, luguber
bijna, zeker niet gezellig, maar indruk
wekkend. Youn toont enkele aluminium-
kleurige reliëfschilderingen meteen figu
ratie die een labyrinth vormt. Park is ver
tegenwoordigd met donkere reliëfs, mate
rieschilderingen waar veel sfeer van uit
gaat.
De Engelsen hebben al hun kaarten op
de „popart" gezet: samenstellen uit oude
meubelen, prentbriefkaarten en zo meer;
voorstellingen zoals simpele lieden ze
zouden maken wanneer ze geraffineerd
waren; voorwerpen die iets slap-vormloos
hebebn en met zuurtjeskleuren op een vage
manier obsceen worden. Het is een bal
dadigheidsverschijnsel, iets minder nega-
tivistisch dan de Franse reactie. Er doet
hier één begaafde kunstenaar aan mee:
Sutej (Joegoslavië) „Bombardement
van de gezichtszenuw" (1963).
Wanda Lednowska: Bronzen
buste (Polen).
David Hockney. Hij bewijst ondanks alles
zijn schilderschap en weet in etsen de
„pop-arts" iets spiritueels te geven, waar
door hij deze richting tevens te boven gaat.
De groepswerkjes in de Engelse sectie zijn
van geen belang.
DE ITALIAANSE schilder Recalcati
combineert wel knap „pop" met het Fran
cis Bacon-effect. Er is een interessant
tapijt van de schilder Muzzi, maar vooral
toont deze afdeling dat Itajië sterk is in
beeldhouwkunst. De expressionist Bodini
is niet onbekend. Hij dramatiseert op een
nogal litteraire manier. Zijn werk is meer
knap dan treffend. Een goede, nonfigura-
tieve beeldhouwer, toont zich Nino Cas-
sani in Milaan, met. twee uit steen ge
houwen werken. De Polen kunnen enkele
aardige figuratieven tonen: drie schilders
en een beeldhouwster.
Een gevarieerde inzending van voor
treffelijk niveau is de Joegoslavische. De
Russen heben weer een dergelijke inzen
ding als op de Venetiaanse biennale: socia
listisch realisme dus. De Scandinavische
landen hadden zich ook de moeite kunnen
Sportjournalist Jan Cottaar gaf op ge
zellige wijze commentaar bij de nogal
tamme voetbalslachting in het uiteraard
prachtig verlichte Philips-stadion in Eind
hoven; hij was meer een naast ons geze
ten deskundige kijker die wat wij ook
zagen een weinig toelichtte dan een al
leswetende commentator, die „het beeld"
kapot pleegt te praten.
Wellicht doet een behoefte aan onge
compliceerd vermaak ons steeds graag
kijken naar het variété-programma „Pis
te", dat door de KRO gehandhaafd is. Ook
gisteravond volgden wij zo nu en dan
ademloos dit vlotte, woordloze pro
gramma, waarin overigens weer zeer ge
compliceerde kunsten gedemonstreerd
werden. Vooral de verrichtingen van de
Griekse zwaarden- en messenspecialist
„le grand Maxim" waren verbluffende
staaltjes van koelbloedigheid en lichaams-
beheersing.
KRO-regisseur Piet Franse heeft zich
werkelijk „belast" met de taak, in een se
rie van drie documentaires de maatschap
pelijke communicaties, de menselijke be
trekkingen dus, zo veelzijdig mogelijk te
belichten. In de eerste aflevering, die
voor een deel een aanloop was naar de
behandeling van dit moeilijke onderwerp
probeer zulke abstracte zaken maar
eens in een vloeiende beeldenreeks te vi
sualiseren kwam goed naar voren, dat
in weerwil van de ontwikkeling en perfec
tionering van de communicatiemiddelen
de menselijke eenzaamheid paradoxaal
genoeg is toegenomen. Wij geloven wel,
dat Franse ervoor moet waken, dat deze
serie al te zeer een praat-programma
wordt (gesprekken als die welke de wat
plichtmatig ernstig optredende presenta
tor met een vrouwelijke psycholoog en een
stedebouwkundige had, verstoren door hun
geforceerdheid het tempo). Verwacht mag
natuurlijk niet worden, dat deze reeks
meer zal doen dan het signaleren van de
tekortkomingen en correctiemogelijkhe
den der menselijke verhoudingen. Ons :s
niet duidelijk, waarom een dergelijke uit
zending altijd om half acht of zoals
in dit geval aan het eind van de avond
in de huiskamer komt. Dan is men
vooral in de week vaak te moe, om
nog de concentratie op te brengen, die
voor een goed begrip van de bedoelingen
van de samensteller(s) nodig is.
J. Damshuizer
Het conservatoir beslag dat de gemeen
te Rotterdam op de vermaarde poppencol
lectie van wijlen Harry van Tussenbroek
had laten leggen om deze voor vernieti
ging te behoeden, is opgeheven.
De poppen staan nu weer ter beschik
king van de erfgenamen, die thans alle
drie in het buitenland verblijven. Pas na
hun terugkeer, zo deelde de executeur tes
tamentair, de heer J. C. Flier mede, zal
worden beslist wat er met de poppencol
lectie zal gebeuren. Wanneer tot vernieti
ging wordt overgegaan zal dit geschieden
in alle stilte.
Boekhouder aangehouden. In Amster
dam is een 24-jarige boekhouder van een
centraal verkoopkantoor voor zand en
grind aangehouden onder verdenking van
verduistering van 28.000 gulden ten nadele
van dit bedrijf. De man zou zich het geld
door foutieve boekingen hebben toege
ëigend.
zangstem, waarmee hij ook zeker belang
rijker dingen tot een goed einde zou
brengen dan hij op het ogenblik te doen
heeft.
HET IS DUIDELIJK dat er door het
groepje bijzonder hard gewerkt is en men
is dan ook duidelijk op de goede weg.
Nu zou Frans Koster nog wat puntiger
moeten gaan conferencieren (het begin
was er!) en zijn houding van „Publiek ik
haat U" helemaal wegwerken, dan zal
Nederland inderdaad een volwaardige
cabaretgroep rijker zijn. Maar ook nu al
zult u behalve op maandag, een onderhou
dende en tot een werkelijke eenheid ge
groeide cabaretavond-met-een-eigen-ge
zicht kunen gaan zien in Adam en Eva. Van
wie in 1963 de „Zonde" allerminst betreu
renswaardig blijkt.
Ham van den Bergh
Advertentie
Gisteravond is in het plezierige etabli-
sement aan de Raamgracht de succesvolle
eerste voorstelling gegeven van Frans en
Fiet Kosters nieuwe programma: 't Is
Zonde".
Er is ditmaal voor het eerst een duide
lijk evenwicht gevonden tussen de moge
lijkheden van ensemble plus entourage en
het doel dat werd nagestreefd. Zuiver het
karakter van „intiem cabaret" bewarende
heeft tekstschrijver Frans Koster in dit
door twee pauzes onderbroken program
ma, precies de juiste mengverhouding be
reikt van levensliedjessachtige solo's,
ensemble-zangnumers en pure kolder.
Meteen moet ook geconstateerd worden
dat pianist-componist Enrico Neckheim
voor het gezelschapje een niet te onder
schatten artistieke aanwinst betekent. Hij
verstaat op zeldzaam volmaakte wijze de
kunst om bijzonder weinig betekenende
teksten te voorzien van oproepende sterk-
ritmische melodieën, die bijvoorbeeld het
openingsnummer en een nummer als
„kleine lettertjes" tot echte shownummers
op kleine schaal maakten.
Daarbij is mij persoonlijk het best be-
valeln Kluup de domino, een bespotting
van het populaire televisieprogramma
waarin Annelies Bouma een prachtige
Vlaamse aankondigster bracht en Frans
Koster gevoelig maar terecht op de tenen
van fans van hei moderne Franse chan
son ging staan. (Dat was heel typisch
cabaret: Heel simpele maan dodelijke spot
in „Je fais l'amour").
In het algemeen zat er een duidelijke
stijgende lijn in het programma, want
tegen het einde kwam ook die prachtige
persiflage op de Peruaanse zangeres Yma
Sumac wier vier-en-een-halve oktaaf
meesterlijk en ongelofelijk gek geïmiteerd
werd door Fiet Koster. Een (nog wat aar
zelende) aanwinst voor het grpepje is ook
Cees van Oyen, afgeleverd door de NRU-
kleinkunstcursus, en vooralsnog in de
eerste plaats opvallend door een goede
sparen. Denemarken is blijkbaar uit ge-
Cobra-d. Bij de Finnen frappeert één
werk, een grote zwarte steen in doodkist-
vorm, met een kuil waarnaast als deksel
een kleine steen ligt. Een onopwekkend
voorbeeld van gevoelige steenbewerking.
NEDERLAND HEEFT geen moeite, in
dit gezelschap vrij goed voor de dag te
komen. Zoals gewoonlijk willen we weer
te veel laten zien, zodat de Hagenaar
Kees van Bohemen als schilder de eer
moet delen met de Amsterdammer Peter
Jansen en met een zeer slecht voor de
dag komende Jan Sierhuis. Dat is jam
mer, want Van Bohemen handhaaft zich
hier goed. Het eerste schilderij, dat we bij
aankomst in Parijs zagen, was een kleine
Van Bohemen in étalage van een kunst
handel. De toets klopte en het palet,
alleen het formaat niet. Maar blijkens de
signatuur was het een Halpern. Gelukkig
bleek Van Bohemen op de biennale een
fase verder te zijn: een tikkeltje neo-
figuratief. Welingelichte bezoekers bleken
dat op prijs te stellen. Volkomen gewon
nen zouden zij vermoedelijk zijn geweest,
als we hier Ficheroux groot hadden kun
nen „brengen". Die Rotterdammer is niet
schril, zoals Antes, maar stellig even
„actueel". En dergelijke dingen leggen ge
wicht in de schaal op een biennale.
Vandaar dat men aan de kwaliteiten van
onze beeldhouwer Arthur Spronken licht
voorbij zou kunnen gaan, gelokt door de
vreemde klanken van het Franse „labora
torium" verderop. Maar Spronken, be
halve met enkele grotere stukken aanwezig
met een vitrine vol kleine formaten, wist
menigeen toch vast te houden en een van
de op deze enorme expositie zeldzame
artistieke vreugden te bereiden. Bij de
grafiek zijn we goed vertegenwoordigd
door de Amsterdammer Rob Otte, met
grote etsen. Nono Reinhold geeft met haar
etsen de Franse gelederen ëen welkome
versterking.
IN HET PRENTENKABINET van de
Biennale is het algemene niveau een stuk
Arlo Acton (V.S.): „Hipster", houten
plastiek.
hoger dan elders. Brazilië blinkt hier weer
uit. De Braziliaanse prentkunst is veelzij
dig en verfijnd, een verfijning waarvan
men ook bij enkele Braziliaanse schilders
iets terugvindt. Ivan Freitas is een mees
terlijke materie-schilder. De grafici wonen
in diverse Braziliaanse provincies en zijn
vermoedelijk dus niet alle leerlingen van
Fayga Ostrower. Hier is dan werkelijk
een voorlopig „permanent wonder"
te signaleren. Korea heeft in Bong-Tae
Kim een verrukkelijke calligrafische etser
en zelfs de Hongaren mogen bij de prent
kunst meetellen.
Zo is er dan toch nog wel het een en
ander te genieten op deze in het algemeen
weinig verheffende derde biennale. En in
een ander deel van het gebouw kan men
ervaren, hoe betrekkelijk de betekenis is
van de artistieke primeurjacht. Daar wor
den als pioniers Gontcharova en Larionov
gehuldigd met overzichten van hun werk.
Larionov was met veel de eerste: volop
abstract in 1910, „pop" in 1912, tachist en
structurist in 1912, altijd wakker, vlot,
geen mooie dingen-maker. En hij hield
nooit krampachtig vast aan een vondst,
hij specialiseerde zich niet. Maar hij was
ook weinig sensibel en veel van zijn werk
maakt ook nu, een halve eeuw later, nog
een indruk van onvoldragenheid. En een
voldragen werk is op de duur toch be
langrijker dan een kunsthistorisch record.
Dit is voor de jongeren tussen de 20 en
35 jaar uiteraard geen aantrekkelijk in
zicht.
Dolf Welling
