Macmillan doet afstand van het premierschap alstublieft.. in de voordelige ,Meer dat uit de hemel viel" liet een moddervlakte achter Grondverschuiving zag men al weken geleden aankomen Nobelprijzen voor vrede 1962 en 1963 toegekend Luttcrman Wereldnieuws fris •vrolijk-fantastisch Van dag tot dag voor het Oosten bloemen Conservatieven moeten kiezen tussen ButlerLord Hailsham en Maudling Amerikaans Huis tegen maanreis met Sovjet-Unie 11/ 6 |j®i>nJpasiq f cPraatótoel Op de VRIJDAG 11 OKTOBER 1963 3 Winst of verlies? Londen maakt uitzondering voor kosmonaut Gagarin Aan dr. Pauling en aan twee Rode Kruis-organen Verpletterend Wit lint Beroepskeuze Cri Stellweg Scheepvaartaandelen stijgen, vracht prijzen van de wilde vaart vliegen om hoog, speculanten slaan hun slag en dat alles is het gevolg van de thans definitief geworden Russische graanaankopen in Amerika. De aanvankelijke Amerikaanse aarzeling om het Russische verzoek tot grote graanleveranties in te willigen, had deels een politieke, deels een commerciële achtergrond. De politieke overwegingen zijn echter niet officieel bij de factoren tot uitstel der beslissing gerekend. Men kan zich niettemin voorstellen dat Wash ington zich bij iedere uitbreiding van de handel tussen Amerika en Rusland af vraagt, of het te leveren object niet direct of indirect de strategische positie van de Verenigde Staten tegenover die van de Sovjet-Unie benadeelt. Dat dit onderwerp langzamerhand een soort complex is ge worden voor de politieke puriteinen in Washington, met name de militaire en ci viele heksenjagers en ook gematigder fi guren in de rechtse vleugel van het Ame rikaanse bolwerk, blijkt nu en dan uit de verwonderlijke belemmeringen, die aan de Amerikaans-Russische en ook Euro- pees-Russische handelsbetrekkingen in de weg worden gelegd. De heftigste tegenstanders van elke op strategische beïnvloeding lijkende handel in de richting van Rusland of Oost-Euro pa denken uiteraard hèèl ver vooruit, na melijk aan de mogelijkheid van een uit eindelijke gewapende botsing. Anderen, en daartoe kan men ook Kennedy rekenen, hebben meer oog voor de pacificerende in vloed die kan uitgaan van een grotere nor- nalisatie in de handelsbetrekkingen tussen Oost en West. Maar er is blijkbaar ook terdege reke ning te houden met een uitsluitend com mercieel denkende groep, die in akkoor den als dat over de graanleveranties de directe voordelen voor de westelijke, Amerikaanse en persoonlijke commerciële omstandigheden ziet. Deze groep heeft waarschijnlijk grote invloed uitgeoefend op de Amerikaanse toestemming tot levering van graan. Men zou geneigd zijn te ver onderstellen dat er ook nog een vierde groep is, namelijk die, welke zich laat leiden door zuiver humane overwegingen: er zijn mensen die honger hebben, wij hebben graan over, dus Maar die groep heeft niet van zich laten horen. Terwijl de Duitse bondskanselier Adenauer zich verzette tegen de graan leveranties, waarschijnlijk onder het mo tief dat elke verzwakking van het ooste lijke volksmoreel de Duitse politieke be langen dient, mag men zich toch verheu gen oyer het feit dat tenminste de nuchte re, ongeëmotioneerde zakelijkheid in dit geval heeft overwonnen. Met het oog op de zich steeds meer naar de vredelievende maar verhitte strijd op het commerciële front verplaatsende Oost-West tegenstel- ling^is die zakelijkheid tenslotte misschien nog de nuttigste en minst dure „bewape ning" die het Westen zich wensen kan. Advertentie (Van onze correspondent) LONDEN Premier Macmillan heeft de knoop doorgehakt. Hij heeft koningin Elizabeth woensdag, de dag voor zijn ope ratie, ervan in kennis gesteld, dat hij zijn taak binnenkort wenst neer te leggen en dat hij, zodra hij voldoende hersteld is, zijn ontslag zal aanbieden. Deze mededeling werd gistermiddag door de minister van Buitenlandse Za ken, Lord Home, die tevens president (een erefunctie, niet te verwarren met het voorzitterschap) is van de Conservatieve partij, in Blackpool aan de 4.000 congres sisten gedaan. Harold Macmillan Hij las een brief voor die Macmillan in het ziekenhuis had geschreven. Toen hij uitgesproken was, zat het gehoor enkele ogenblikken sprakeloos. In zijn brief ver klaart Macmillan dat, wat ook zijn vroege re voornemens geweest mogen zijn, hij de Tory's bij de volgende algemene verkie zingen niet zal leiden, omdat hij daar li chamelijk niet meer tegen opgewassen is. De premier heeft koningin Elizabeth mee gedeeld dat hij wegens zijn gezondheids toestand niet in staat zal zijn nog heel veel langer eerste-minister te blijven. Uit Macmillans brief valt op te maken, dat hij zijn besluit genomen heeft wegens zijn gezondheidstoestand. Nog een dag te voren, toen hij het kabinet had beloofd za terdag in Blackpool zijn positie duidelijk te maken, was het zo goed als zeker dat hij van plan was aan het roer te blijven en de Conservatieven in de verkiezings strijd, welke in mei of juni verwacht wordt, aan te voeren. Het aanblijven was voor Macmillan een prestigekwestie geworden. Zijn vroegtijdi ge heengaan zou kunnen zijn uitgelegd als een bekentenis, dat hij, -speciaal in de Pro- fumo-affaire en als leider in het algemeen, was tekort geschoten. Zijn operatie kan hij echter als een gerede aanleiding ge bruiken om met een, tenminste in zijn ogen, onbezoedeld vaandel de aftocht te blazen. Vandaar de opluchting onder de Conservatieve toplaag dat de weg was vrijgemaakt voor de tot nu toe hopeloos lijkende oplossing van het leidersvraag- stuk. De partij zal de leiderschapskwestie zelf moeten uitvechten, al blijft het advies van een vertrekkende premier aan de ko ningin over zijn opvolging zwaar wegen. In tegenstelling tot de meerderheid van het kabinet wil Macmillan, Butler, die ze ven jaar geleden zijn grote rivaal was, lie ver niet als opvolger. WASHINGTON (AFP) Het Amerikaan se Huis van Afgevaardigden heeft zich met 125 tegen 110 stemmen uitgesproken te gen samenwerking met ieder communis tisch land ten aanzien van een expeditie naar de maan. President Kennedy had in een rede tot de UNO-Assemblee op 20 september voor gesteld dat de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie tegen 1970 samen een expedi tie naar de maan ondernemen. De Sovjet unie heeft nog niet op dit aanbod gerea geerd. Het besluit van het Huis, dat de massale steun van de Republikeinen en zuidelijke Democraten kreeg, was vervat in een amendement op een wetsontwerp dat ruim dertien miljard dollar ter be schikking stelde van het ruimte-onder zoek. Het allesoverheersende probleem voor de Tory's is, of zij tegen de onder Ha rold Wilson aanstormende Labour-partij toch nog de verkiezingen kunnen winnen. Indien Macmillan was aangebleven, zou dit zijn neergekomen op een openlijke er kenning van de komende nederlaag. Som migen geloven dat de ervaren Butler, met zijn subliem stel hersens maar met zijn gebrek aan forsheid in zijn optreden, niet de man is die de Conservatieven op dit ogenblik nodig hebben. Vandaar dat Lord Hailsham, die het vermogen bezit zijn toe hoorders in opwinding te brengen en die in aanleg als de enige grote man in het Conservatieve milieu wordt beschouwd, een kans maakt. Ook tussen Macmillan en Hailsham boterde het niet al te best, om dat hun temperamenten zo uiteenlopend zijn, maar Macmillan schijnt aan hem bo ven Butler de voorkeur te geven. Op het ogenblik heeft de agitator Hailsham al leen nog steun bij de grote massa van de partij-afdelingen, die in mentaliteit ver achterliggen bij de conservatieve voorhoe de in het parlement. Butlers positie daar entegen lijkt te zijn versterkt doordat Maudling, de 46-jarige kanselier van de schatkist, te kennen zou hebben gegeven de weg voor Butler vrij te maken. De grote vraag is of de Conservatieven wat zij ook op hun congres mogen bewe ren, in hun hart geloven dat zij de ver kiezingen inderdaad nog kunnen winnen. Zoeken ze een nieuwe premier of een lei der van de oppositie? Ook in dit laatste geval zou de enigszins gesapige econoom Maudling misschien de aangewezen figuur zijn. Het proces, waarover Macmillan in zijn brief spreekt, zal waarschijnlijk nog wel enkele weken duren. Het einde ervan zal min of meer samenvallen met Macmillans definitieve ontslagaanvrage. Door Macmillans bekendmaking is de gisting onder de Conservatieven pas goed begonnen, omdat men nu niet meer be vreesd hoeft te zijn voor gebrek aan loyali teit tegenover Macmillan. In Blackpool be heerst de hevige koorts om een nieuwe leider te vinden, de conferentie bijna vol komen. Als zakelijk tegenwicht tegen de pas geëindigde Labour-conferentie heeft de Tory-bijeenkomst in Blackpool tot nu toe dan ook gefaald. Advertentie Kaarslicht nobel vlammenspel GOUDA KAARSEN LONDEN (AFP) De Britse regering heeft bij wijze van uitzondering toestem ming verleend voor de landing van een Russisch vliegtuig op het Scnotse vliegveld Prestwick, aldus het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij heeft deze uitzondering gemaakt om de Russische ruimtevaarder Bagarin, die met het vliegtuig reist, in de gelegenheid te stellen de opening bij te wonen van het congres van de internationale lucht vaartfederatie in Mexico. Eerder was toestemming geweigerd wegens gebrek aan voortgang bij 'net tot stand brengen van wederkerigheid betreffende tussenlandings en transito-rechten voor de burgerlucht vaart. Groot-Brittannië hoopt nu dat spoe dige vooruitgang zal wordwi gerhaakt. Advertentie GEZINSFLE Probeer ook eens FANTA CITRUS, een frisse lemon-lime, die bizondergoed is als mixer. In Nederland gebotteld met toestemming van de rechthebbende op de gedeponeerde handelsmerken „Fanta" en „Coca-Cola". "to P-1 J.tqf ftoh-rOVll (Van onze speciale verslaggever) BELLUNO (donderdagnacht) Een doder dorp dan Longarone is er van daag op de wereld niet. In plaats van een nijver plaatsje van enkele duizenden boeren en kleine handwerkslieden is er nu een trieste moddervlakte, waarin nog slechts stompjes van huizen overeind staan. Vele honderden zijn hier in een alles verbrijzelende slag de dood inge- smakt door wat de Italianen nu al noe men, „het meer dat uit de hemel viel". Vele rampen zien er aan de buitenkant in hun gevolgen min of meer hetzelfde uit. Wij kennen in Nederland de aanblik OSLO (Reuter) De Nobelprijs voor de vrede voor 1962 is toegekend aan de Ame rikaan dr. Linus Carl Pauling. De vredes prijs voor 1963 is voor het Internationale Comité van het Rode Kruis en de Liga van Rode Kruis-Verenigingen, waarbij de ze organen elk de helft v-in het aan de prijs verbonden bedrag krijgen. Dr. Pau ling kreeg in 1954 de Nobelprijs voor schei kunde. De vredesprijs voor 1962 is door de com missie voor de Nobelprijs voor de vrede uit het Noorse parlement vastgesteld op 257.219 Zweedse kronen (ruim 177.000 gul den) en die voor 1963 op 265.000 kronen (bijna 183.000 gulden). De toekenning van de prijs werd verleden jaar uitgesteld, om dat men geen geschikte kandidaat kon vin den. Het is voor de derde maal, dat dc Nobel prijs voor de vrede aan het Internationale Rode Kruis is toegewezen. De eerste maal gebeurde dat in 1917, de tweede maal in 1945 (de prijs voor 1944). Het Internatio nale Comité van het Rode Kruis is de or ganisatie die door Henri Dunant in 't leven is geroepen en is een orgaan van het Zwit serse Rode Kruis. De Liga is het interna tionale orgaan dat na de eerste wereldoor log werd gevormd. Zij krijgt de Nobelprijs voor de vrede voor het eerst. De 62-jarige dr. Pauling is een van de felste tegenstanders van kernproeven. In 1958 organiseerde hij een actie waarbij 11.000 handtekeningen van geleerden van over de gehele wereld werden verzameld voor een petitie aan de UNO waarin op het beëindigen van kernproeven werd aan gedrongen. Hij waarschuwde bij die gele genheid, dat al tenminste anderhalf mil joen mensen zouden sterven aan de ge volgen van kernproeven die tot dan wa ren genomen, en dat honderdduizenden kinderen zouden worden geboren met gees telijke en lichamelijke afwijkingen. Toen dr. Pauling van de onderscheiding op de hoogte was gesteld, verklaarde hij deze te zien als een „erkenning van het werk dat andere geleerden en ik hebben gedaan voor het onderrichten van de men sen over de noodzaak van een verdrag tot beëindiging van kernproeven." Dr. Pau ling zei te veronderstellen, dat zijn pogin gen hebben bijgedragen tot het tot stand komen van het gedeeltelijke kernstopver- drag. Dit verdrag is naar zijn mening wel licht het meest belangrijke in de geschie denis en zou wel eens tot afschaffing van oorlog kunnen leiden, zo zei hij. Ook door zijn publikaties over de rook gewoonte is dr. Pauling in het wereld nieuws gekomen. Hij heeft onlangs ver klaard, dat de gemiddelde een-pakje-per- dag-roker zijn leven met acht jaar bekort. Voor wie cfe Nobelprij^ voor geneeskun de bestemd is, zal donderdag in Stockholm worden bekendgemaakt. Een week later volgt dan de litteratuurprijs en in novem ber worden de prijswinnaars voor natuur- en scheikunde bekendgemaakt. van een watersnood, maar het afschuwe lijk onheil dat hier in de nacht van woens dag op donderdag plaatsgreep is met niet veel andere rampen te vergelijken. Ook niet met die van Fréjus. Belluno, van een eenvoudige provinciale hoofdstad op slag omgezet tot centrum van immense hulpverlening, is overvol. De hospitalen zijn trieste verzamelplaatsen geworden van wat daar aan doden en le venden wordt binnengebracht. Het is nau welijks te doen te beschrijven welk een mateloze ontzetting er schuilt achter bij voorbeeld de onverstaanbaar gemompelde zinnetjes die een geredde oude man steeds maar weer herhaalt. De verpletterende slag van de door 50.000 kubieke meter grond over de dam geslagen watermassa heeft een spoor ge trokken waarin niet veel over is gebleven van wat er stond. Niemand zal, bijvoor beeld, ooit weten waar de twee gendarmes gebleven zijn, die kort vóór elf uur 's avonds op weg gingen om het verkeer te waarschuwen en tegen te houden. Maar iedereen hier in Italië wil wel weten hoe het ooit heeft kunnen gebeu ren dat duizenden en duizenden men sen, weerloos en onvoorbereid in een kille heldere nacht vol sterren, zijn overvallen door een grondverschuiving die men al weken lang heeft zien aan komen. De bewijzen daarvoor zijn in middels al verzameld. Op 3 oktober heeft de gemeente-secreta ris van Longarone het provinciale bestuur telefonisch op de hoogte gesteld dat er groot gevaar dreigde. Op diezelfde dag schreef de burgemeester een brief van die inhoud aan het provinciaal bestuur. Er is geconstateerd dat er op de avond van de ramp druk getelefoneerd is tussen Lon garone en het hoofdkantoor van de maat schappij in Venetië, die de dam heeft ge bouwd. Bovendien zijn maandag personeel en installaties uit het bedreigde gebied weggehaald. Op de vragen die hierover rijzen zal te- zijnertijd een antwoord moeten worden ge geven, maar voor het moment zijn zij minder belangrijk dan de eenvoudige men sen die eigenlijk alleen in de bijbel ver gelijkingsmateriaal kunnen vinden bij het vertellen van hun belevenissen. Ik heb er een paar opgeschreven. Advertentie Behoud van Uw tanden. 75ct-f1.- Hier is het verhaal van Benito Castellani 35 jaar hij vertelt: „Ik stond mid den in het dorp en was op weg naar mijn werk in de nachtploeg. Plotseling hoorde ik in de verte een donderend geluid, toen zag ik een enorme golf water oprijzen bo ven het dorp en terechtkomen op het hoog ste deel van de stad. Alles wat in de weg stond werd mee gesleurd en het water liep tenslotte vast tegen de hoogste kant van het dorp. Ik kon ontsnappen, omdat ik net niet op het pad stond dat het water volgde. Maar de wrakstukken, die uit de lucht naar bene den vielen raakten mij aan het hoofd. Ik ben weggerend, gewond en machteloos. Ik ben nog even teruggegaan en zag toen hui zen bezwijken. Al mijn kameraden heb ik zien sterven." Een ander verhaal is dat van een vrouw in Longarone die op het punt stond een kind te baren en daarom, zoals in Italië gebruikelijk is, een wit lint aan de deur had gebonden. Een helikopterpiloot, die bij het reddingswerk was ingeschakeld, zag het witte lint en heeft de vrouw opgehaald Het kind is in het toestel, op weg naar een veiliger plaats, geboren. De laatste inwoner van het dropje Liron di Prada is Osvaldo Corona.' Deze man die 87 jaar is, bleef ondanks het aandrin gen van de plaatselijke autoriteiten in zijn half vernielde huis zitten, nadat de vloed golf langs hem was getrokken. Zijn zoon die in 'n ander dorp woonde in de onmid dellijke nabijheid, dacht dat zijn vader ver loren was, maar hij ontdekte hem door een verrekijker. Brandweerlieden hebben hem toen met een boot gehaald. Maar de bejaarde man weigerde te vertrekken. Wat de vermisten betreft is er op het ogenblik nog weinig definitiefs te zeggen Wel is bekend geworden dat vijftig Ita liaanse en Amerikaanse technici, die werk zaam waren aan de dam, met het hotel in Longarone waar zij logeerden, zijn ver dwenen. In de rivier zijn lichamen gevonden van mensen die al hun haar hadden verloren, doordat het water vergiftigd is door een groot aantal vaten cyaankali, die bij een fabriek van bouwmaterialen zijn wegge spoeld. De hulpverlening is nu na een dag op gang gekomen. Alpenjagers hebben zich langs allerlei nauwelijks begaanbare we gen in de richting van het stuwmeer ge werkt. Zij hebben inmiddels al laten we ten dat aan medicamenten niet veel be hoefte bestaat. De mensen zijn of omgeko men, of ongedeerd. Dode dieren liggen als gruwelijke merk tekens langs de rand van de tién kilome ter lange weg die het water zich dwars door de dorpen langs de oostelijke oever van de Piave heeft geslagen. En verder is er tussen Longarone en Bel luno weinig meer te vinden dan het aan één zijde in een reusachtige haal gladge schoren dal, waarboven de verbijstering hangt. Eens, lang, lang geleden, nog vóór de laatste wereldoorlog, kwamen kinderen aan het einde van hun verplichte school tijd thuis en de ouders (tobberige, krom gegroeide wezentjes beiden, 'die dag en nacht in de weer waren met eindjes aan elkaar knopen) wachtten hen op en zei den: „Hoera. En nou maar gauw gaan verdienen!" En zo verdwenen de kinderen geluidloos in kantoren, winkels, verpleeg huizen en fabriekshallen. Er was geen sprake van „iets gaan wórden", alleen van „gaan verdienen". Die kinderen van toen zijn nu de ouders. Welvarende, so ciaal verzorgde ouders, die over het alge meen genomen nog maar krap een uurtje per week bezig zijn met het eindjes kno pen. Wanneer hun kinderen thuis komen van school dan wachten zij hen op en ze zeggen: „Zo m'n kind, en vertel es, wat wil je nu wel worden?" Want Tachtig percent van alle Nederlandse jongeren geniet vervolgonderwijs. Maar het kan gebeuren dat zo'n kind het niet weet. Dan zucht het en het lispelt vaag en niet overtuigd iets over stewardess of ruimtevaarder. Maar de ouders, niet van gisteren en terdege van vandaag, weten hun weetje. „Goed" zeggen ze „als je 't niet weet dan ga je maar es naar het bureau voor beroepskeuze!" Want De helft van alle jongens laten zich op Gewestelijke Arbeidsbureaus testen op hun mogelijkheden. Men laat hen daar met blokjes spelen, draadjes leggen, vlekjes bestuderen en in vier sekonden breukjes gelijknamig ma ken. Daarna komt meestal wel perspek- tief in de ondoordringbare duisternis der ge- en ongekende mogelijkheden. Het kind is wel kunstzinnig en ook handvaardig. Alla, het kan nu persfotograaf worden of decorbouwer of aardewerkschilder of één van de talloze andere dingen die kinderen van hedendaagse ouders, met hun rekba re eindjes, worden kunnen, en Ons land kent 4500 beroepen. De Gewestelijke Arbeidsbureaus hebben daarover een reizend tentoonstellinkje ge maakt. Ze trekken ermee rond om er de jeugd (kiesrijp, maar geen keuze kun nende maken) en ook hun ouders en op voeders aan te laten snuffelen. De be roepstentoonstelling stelt niet alle 4500 be roepen ten toon, maar wel vele en heel wonderlijke. Aan houten borden met gro te verstilde momentopnamen van de be oefenaars aan hun dagelijkse arbeid, han gen ze aan wanden te kijk: de vlakbreier, de vrouwenbemiddelaarster, de buiten bandbouwer, de kadastertekenaar, de looi- meester, de flettineslijpster, de reisbu reauemployé. Allemaal hebben ze iets meegebracht, toewijding of nauwkeurig heid, verbaal of sociaal of vormgevoel; ze waren in de wieg al organisatorisch of kunstzinnig van aard. Deze eigenschappen en de vakopleiding hebben hun geleid naar de bedding van het beroep dat juist om die dingen vraagt. En daar zitten ze nu, blijkens de momentopnamen tevreden, even goedgeaarde als -gemutste jonge werknemers. De jongen die vroeger geruisloos in de aardewerkfabriek ging om er te verdie nen, bestaat niet meer. In de aardewerk fabriek gaat men om er krachtens zijn aanleg kleigieter, garneerder, glazuurspui- ter, decorateur of tunnelovenstoker te worden. Eens, lang, lang geleden daarmee beginnen de sprookjes, overge leverde verhalen met een kern van waar heid. Deze, die over de kinderen van vóór de laatste wereldoorlog ging, was nogal hard en met veel wanbegrip voor het menselijk werknemersmateriaal. Advertentie SCHITTERENDE, SPORTIEVE jassen Tweeds, Schotse tweeds, tweed bouclés, w.o. van 100% scheerwol; raglanmouw, ingezette mouw; rug ceintuur wel of niet afknoopbaar; hooggesloten of langere revers, prachtige 2-kleurige voerings. Col lectie in zuivere grijzen, en groen en bruinnuances. Kom kiezen bij de kleermaker Zijlstraat 41 t/o postkantoor - Haarlem Telefoon (02500) 21455 Cycloon. Bij de cycloon, die enkele dagen geleden Oost-Pakistan trof, zijn achten veertig mensen om het leven gekomen. Men zoekt nog naar een Amerikaans vrachtschip, de Bangia, dat hulpgoede ren voor slachtoffers van de vorige cy cloon, in mei, vervoerde. Men vreest dat het schip in de golf van Bengalen door de cycloon is overvallen. Atomen. Het zou Russische geleerden ge lukt zijn voor het eerst atomen te foto graferen. Tot nog toe was dit, zelfs met behulp van de krachtigste microscoop, niet mogelijk. Volgens radio-Moskou, die dit bekend maakte, maakten de geleer den gebruik van bijzonder gevoelige in strumenten. Unesco. Het dagelijks bestuur van de Unesco heeft met zeventien tegen elf stemmen besloten de uitgaven met twin tig percent te verhogen. Men nam een voorstel aan om voor de periode van 1965 tot 1966 een bedrag van 185 mil joen gulden uit te trekken. Wapens. Een Noorse wapenfabriek zal de Westduitse strijdkrachten honderddui zend „G 3" geweren met complete uit rusting leveren, een contract ter waarde van ongeveer dertig miljoen gulden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1963 | | pagina 3