dood erop volgt
de
Magnum exposeert in
het Stedelijk Museum
fotograferen tot
f,¥^l
-
In het Stedelijk Museum te Amsterdam
is gisteravond een expositie geopend van
foto's van de Magnumgroep: een coöpe
ratie van dertig wereldvermaarde repor
tagefotografen wier arbeidsterrein de
gehele aarde is. Sommigen van hen zijn
gespecialiseerd in het fotograferen van
oorlogsgeweld en natuurrampen; an
deren voelen zich meer aangetrokken tot
het vastleggen van de kleine en grote
noden en vreugden van de individuele
mens. Maar gezamenlijk vormt hun
werk een ontroerend panorama van onze
verscheurde wereld en van leven en
werken der mensheid.
p..Hi:j5;ii
karakter, een herkenbare persoonlijke
stijl en aanpak. Foto's van Cartier Bres
son, van Eve Arnold, van Marc Ribou
pikt de kenner er zonder aarzelen uit.
En in die persoonlijke artistieke visie
is ieder vrij. Wat hen samenbindt is één
basisprincipe: de harde, nietsverhullen-
de candid-foto, resultaat van 'n enorme
dosis techniek en brutaliteit. Die bruta
liteit vooral is voor de buitenstaander
vaak moeilijk te verteren. Het is ge
beurd, dat Magnumleden door omstan
ders uitgescholden en zelfs afgetuigd
werden, wanneer zij zonder enige pië
teit voor doden, gewonden of nabestaan
den te betonen, bijvoorbeeld deerlijk
verminkte rampslachtoffers, stervende
oorlogsgewonden of hongermuiters foto
grafeerden. De resultaten daarvan wa
ren en zijn maar al te vaak stui-
tend-realistische foto's waarin geen af
schuwelijk detail de beschouwer be
spaard blijft. Maar daarbij moet men
niet vergeten, dat dergelijke schokkende
foto's vaak de directe aanleiding ge
weest zijn tot het organiseren van spon
tane hulpacties, geldinzamelingen e.d.
ten bate van de getroffen mensen of be
volkingsgroepen. Onze eigen stormramp
anno 1953 in al zijn verschrikkingen
vereeuwigd in de internationale foto
magazines is daar een sprekend
voorbeeld van.
NATUURLIJK is het niet alles moord
en doodslag, wat de Magnum-klok slaat.
Er zijn ook liefelijker en huiselijker
motieven, zelfs in de meest letterlijke
zin. Vele Magnumleden zijn mede en
misschien wel vooral beroemd ge
worden door hun fotoboeken over
vreemde (en minder vreemde) landen
en volken. Capa maakte onder meer een
prachtig album over het leven van de
..gewone man" in Sovjet-Rusland. Sey
mour gold als een der beste kinder
fotografen ter wereld, Halsman staat
als portretfotograaf van de groten der
aarde op één lijn met Yoesof Karsh.
Anderen „coverden" het dagelijks leven
in Rood China, in de jonge Afrikaanse
landen, in dynamisch Japan. Zij droegen
daarmee niet weinig bij tot het wekken
van meer begrip tussen de volken der
aarde. En uit dien hoofde hebben licha
men als de UNO, de Unesco en de
Wereldgezondheidsorganisatie dan ook
veelvuldig een beroep gedaan op de
diensten van de Magnum-fotografen.
EEN KEUZE uit dit werk is nu te
zien op de Magnum-tentoonstelling
„WIJ" in het Stedelijk Museum, dat als
eerste in Europa deze keurcollectie
documents humains toont. De reizende
expositie is in 1961 in Japan zijn we
reldtournee begonnen, vorig jaar was zij
in Amerika te zien, nu is Europa aan
de beurt. Zij blijft in Amsterdam tot
2 december. Daarna volgen, tot medio
1964, Eindhoven, Arnhem, Groningen en
Enschede. Gelegenheid genoeg dus om
deze unieke collectie nieuwsfotografie
van allure te gaan zien Misschien is het
raadzaam, daarbij de kleintjes maar
thuis te laten. Maar voor de gevorderde
tiener, en zeker voor ons, volwassen
burgers van een welvaartsstaat, kan de
confrontatie met al het lief en leed van
de mensheid in minder voorspoedige ge
westen, hier zo treffend uitgebeeld in
250 meesterlijke foto's, stellig zijn nut
hebben.
AAN EEN critische bespreking van
de geëxposeerde foto's zullen wij ons
niet wagen. Zij spreken trouwens voor
zichzelf, en wel in zeer duidelijke taal.
Gevorderde amateurfotografen zullen
misschien tot de conclusie komen, dat
net in sommige van deze foto's wel
eens aan scherpte of aan beeldkwaliteit
mangelt, maar dat zijn overwegingen
die hier volkomen secundair zijn. De
Magnum-fotografen gaat het er alleen
om, het leven te betrappen in al zijn
uitingen, vreselijk of vertederend, en
dat weer te geven zoals zij het zagen.
Daarom fotografeerde Robert Capa een
stervende miliciano in de Spaanse bur
geroorlog op het moment dat de dode
lijke kogel zijn borst trof. Daarom
maakte de Amerikaanse Eve Arnolds
in een kraamkliniek een volledige re
portage „The first moments of life"
van de geboorte van een baby. Begin
en einde van het leven, met alles wat
daartussen ligt, dat is Magnums
„scope".
Herman Croesen
„FOTOGRAFEREN tot de aooa
erop volgt", zou het devies kunnen
zijn van de Magnumgroep, die in 1947
werd opgericht door de Zwitser Wer
ner Bischof, de Fransman Henri Car
tier Bresson en de Amerikanen Robert
Capa en David (Chim) Seymour, alle
toen reeds beroemd als pioniers van
een nieuw soort keiharde nieuwsfoto
grafie, die het aanzien gaf aan bladen
als Life en Paris Match. Van dit vier
tal leep thans alleen nog Cartier Bres
son. Bischof stierf, „in het harnas",
tijdens een reportagereis in Peru in
1954; Robert Capa sneuvelde in dat
zelfde jaar op het slagveld van Indo
china, „Chim" Seymour liet het leven
bij de Frans-Britse invasie, in 1956,
m de Suezkanaalzone
DE RISICO'S van net vak, neet aai.
Van Robert Capa werd verteld dat hij
jarenlang vergeefs geprobeerd heeft een
levensverzekering aan te gaan. Geen
assurantiemaatschappij bleek bereid,
hem als verzekerde te aanvaarden.
Maar Capa reisde dan ook „de oorlog
achterna" tussen de Spaanse burger
krijg en de strijd in Korea heeft hij
„geen slagveld gemist".
Vijftien jaar bestaat Magnum dus nu
en in die tijd zijn er velen gekomen
en gegaan. Fotografen met beroemde
namen zoals Ernst Haas, Ansel Adams
en Philippe Halsman, maar ook jonge
veelbelovende talenten, die door de oude
rotten werden opgeleid en naar voren
geschoven. Maar wie als lid aangezocht
of toegelaten werd, die moest in elk ge
val blijk gegeven hebben van de juiste
instelling en van een oorspronkelijke
visie. Daarom draagt het werk van
ieder Magnum-lid dan ook een eigen
:Pi
Dorothea Lange: Duitsland 1945
Bfl de foto's:
Boven rechts: An
sel Adams „Mount
Williamson". Links:
Werner Bischof,
„India". In het mid
den: Henri Cartier
Bresson, „China".
Links: Wayne Mil
ler „Moederweelde"
Hiernaast rechts:
Dorothea Lange,
„Depression", en
links: Robert Capa,
„Dood van een mili-
;iano", Spanje.
