B.B.C.-FORMULE VOOR HET
TWEEDE TELEVISIEKANAAL
egevoegd a
eat ties van
Courant
Nieuwe uitgaven
GEESTEN VAN HET WOUDen
DE VISSER VAN DE GEEST", tekst
"it foto's door dr. Carol Brubaker (Ser
vice Luxe-pockets, Den Haag).
DE BRITISH BROADCASTING
Corporation, die geleidelijk het odium
aan het verliezen is van de oude tante
van de ethergolven, is een nieuw t.v.-
kanaal van plan, met iets voor ieder
een, zelfs voor zonderlingen. BBC-II,
zoals het nieuwe kanaal gaat heten,
zal in april 1964 30 uur per week
zenden. BBC-II zal een uitdaging
betekenen voor BBC-I. Het succes
van het tweede kanaal zal grotendeels
worden afgemeten aan de kijkdicht
heid. BBC-II gaat uitzenden in het
625-lijnensysteem, dat in de rest van
Europa wordt gebruikt. De Britse
toestellen, die nu op 405 lijnen zijn
afgesteld, zullen veranderd moeten
worden. Indien het nieuwe kanaal de
verkoop van nieuwe toestellen of van
veranderde toestellen niet geweldig
stimuleert, kan BBC-II als een mis
lukking worden gezien.
INSECTEN zijn verbijsterende dieren.
Terwijl alle mogelijke diersoorten terrein
moeten prijsgeven aan de mens. hand
haven de insecten hun posities. Hun weer
standsvermogen blijkt enorm, er zijn insec
ten. die in cyaankali en petroleum kunnen
leven. Van de enkele miljoenen diersoor
ten., die op de aarde voorkomen, zijn ruim
zeventig percent insecten. Over het alge
meen kleine dieren, die zich in de loop
der tijden uitmuntend voor hun taken heb
ben uitgerust.
ER ZIJN veel foto's gepubliceerd over
het leven in mieren- of termietenkolonies,
die een beeld geven van de enorme pres
taties, waartoe insecten op sociaal gebied
kunnen komen. Maar een beeld van de
eigenschappen van het individu bleek veel
moeilijker te geven. Tenslotte Zijn insec
ten over het algemeen kleine dieren, die
dan ook alleen met een zeer speciale foto
apparatuur in hun dagelijks leven zijn te
betrappen.
HET VERDOVEN of doden van een
insect is vaak als hulpmiddel gebruikt om
een dergelijk dier netjes op de plaat te
kunnen zetten. De resultaten waren echter
zelden bevredigend: men kreeg geen
natuurlijke indruk en al evenmin gaf deze
methode de mogelijkheid, bepaalde karak
teristieke eigenschappen van het dier vast
te leggen.
DIT IS de Nieuwzeelanders Arend Bands-
ma en Robin Brandt wel gelukt. Met een
enorme dosis geduld hebben zi? de insec
ten bestudeerd en in hun natuurlijke staat
gefotografeerd. Het resultaat is er dan ook
naar, want „De verbijsterende wereld van
de insecten" 1) is een verzameling uitzon
derlijk fraaie kleuren- en zwart-wit-op-
namen van insecten, die steeds een leven
dige, vaak zelfs een huiveringwekkend-
realistische indruk maken.
BIJ HUN speurtochten naar insecten
hebben de twee fotografen zich niet tot
hun eigen land benaald. Zii hebben vele
dierentuinen bezocht en ook in Artis ge
opereerd.
Bij al hun opnamen gebruikten zij één
type toestel: de éénogige reflexcamera,
waarbij zij de keus hadden tussen een
Praktica-kleinbeeldcamera. een Prakt.isix
(6 x 6) en een Hasselblad (6 X 6). Door
het gebruik van balgen en tussenringen
tussen camera en objectief konden zij op
namen van -eer dichtbij maken.
MWWWWflMWWWWWIWWWWWW
Kop van een wandelend blad
Wandelend blad (lengte 76 mm)
Larve van sabei-.pr ink haan, Nieuw-Zeeland (lengte 13 mm»
Olifantskever (52 mm lang)
HUN BEDOELING was het om de
dieren in hun acties te betrappen en
daarvoor was meer nodig dan alleen het
achterwege laten van verdoving: zij
moesten ook zeer korte belichtingstijden
kunnen bereiken. Een electronenflitser
met twee lampstaven moest dan ook
steeds worden gebruikt. Daarnaast
moest men beschikken over een onuit
puttelijke voorraad geduld, want vele
insecten bleken zo snel te bewegen, dat
er vaak tal van opnamen gemaakt
moesten worden voor men werkelijk
de gewenste had verkregen.
Voor de zwart-wit-foto's gebruikten
Bandsma en Brandt Isopan IFF-film,
ontwikkeld in Rodinal, voor kleuren
opnamen Ektachrome-rolfilm.
DAT BEHALVE geduld en reactie
vermogen ook onverschrokkenheid bij
de uitrusting van insectenfotografen
hoort, blijkt wel uit de tekst van hun
boek. Voor foto's van grotten-weta's
moesten zij bijvoorbeeld afdalen in een
verlaten mijnschacht, waar het wemel
de van deze lichtschuwe dieren, die
sprongen van anderhalve meter maken.
Als de fotografen een zaklantaarn aan
staken, vluchtten de weta's in horden
weg, maar hoewel de schrijvers er geen
ophef van maken, kan men toch zelf
wel nagaan dat het gescharrel in de
pikdonkere schacht, allesbehalve ple
zierig kan zijn geweest, maar wel harde
noodzaak, want als men te snel of te
vaak licht had gemaakt, had men nooit
de gewenste, foto's kunnen maken.
DE PLATEN in het boek onthullen
door de sterke vergroting tal van be
langwekkende details die met het blote
oog niet te zien zijn. Men ziet precies
hoe een krekel nu „muziek maakt", en
hoe insecten hun prooi verorberen. Er
zijn series over het uitkomen van vlin
derpoppen en foto's, die precies laten
zien, hoe wonderlijk-gecompliceerd een
insectenoog is.
Toch kan het worden betreurd dat de
Nieuw-Zeelanders het sociologische
aspect van de insectenwereld ter zijde
hebben gelaten. Het boek wordt een
„fotografische inleiding" genoemd,
maar juist daarom zou het nuttig zijn
geweest als degene, die door deze foto's
de nooit vermoede schoonheid van de
insecten wereld ontdekt, ook een indruk
zou krijgen van het maatschappelijk
leven bij deze diersorten. Maar mis
schien vormt dit het onderwerp voor
een tweede boek?
1) ..De verbijsterende wereld van de In
secten" door Arend Bandsma en Fobin
Brandt (N.V. A. Oosthoek's Uitgevers
maatschappij, Utrecht). Vertaling dr. R
Tennissen.
Waterjuffer (vleugelspanning 68 mm)
»-
DE PROGRAMMALEIDERS komen
met een nieuw schema, dat geheel van
B.B.C. I afwijkt. Maandag: ontspanning
voor het gezin met vaudeville, kome
die en populaire muziek. Het gewone
B.B.C.-program brengt op maandag
&chu imcicade Biddende roof sprinkhaan
nieuws en discussies. Dinsdag: onder
richt voor volwassenen, variërend van
gespecialiseerde programma's voor on
derwijzers tot wiskunde voor de massa.
Directeur-generaal Hugh Carleton
Greene zei in dit verband, dat voor de
eerste keer het publiek een gehele
avond tijdens de piekuren door de te
levisie onderricht zal worden. Het zal
fascinerend zijn om te zien welk per
centage van de kijkers van deze ge
legenheid gebruik maakt. Een verras
sing is niet uitgesloten.
Woensdag: geheel gewijd aan 'n her
haling van opmerlelijke B.B.C. pro
gramma's. De verzoeken om herhalin
gen overtreffen alle soort andere ver
zoeken.
Donderdag: avond voor de minder
heid, voor kijkers die bijvoorbeeld be
langstelling hebben voor Franse poëzie
of het kweken yan kikvorsen, onderwer
pen die gewoonlijk geplaatst worden op
uren. dat er weinig wordt gekeken.
Kenneth Adam. directeur van de B.B.C.
tv, zei hierover: „Het worden program
ma's voor dwepers en zonderlingen".
Verder komt er voor kijkers die het
ongewone willen 'n programma waarin
de t.v zich zelf kritiseert.
Vrijdag: toneel, weer op het gezin ge
richt. Er komt ook een weekoverzicht
van het parlement, een programma dat
er misschien toe kan leiden dat er uit
zendingen uit het lagerhuis in zitting
plaatsvinden, waarover thans door po
litici en tv-mensen gedelibereerd wordt.
Zaterdag: de middag is gewijd aan
programma's voor vrouwen en kinderen
om een evenwicht te vinden voor het
middagprogramma van het eerste ka
naal, dat vrijwel uitsluitend sport geeft.
Het avondprogramma zal bestaan uit
een documentaire over de eerste we
reldoorlog, wetenschappelijke onder
werpen en een vervolgprogramma, ge
maakt naar de roman Madame Bova-
ry.
Zondag: ballet, toneelstukken en
speelfilms.
KENNETH ADAM EN HUGH CAR
LETON GREENE broer van -de
Kleine snuitkever
romanschrijver Graham Greene
hebben nog geen jaar gehad om de zaak
te organiseren. De stoot kwam in juni
1963 toen het Pilkington-rapport ver
scheen, waarin de meeste tv-program-
ma's gekwalificeerd werden als „gees
teloos, zich herhalend, goedkoop sensa
tioneel, onsmakelijk en onverkwikke
lijk". De B.B.C. wil een response geven
op de nationale behoeften zoals die zich
sinds Pilkington ontwikkeld hebben.
Het nieuwe kanaal zal de kijkers al
thans in het begin niets méér aan kijk
geld kosten. Het jaarlijkse kijkgeld
blijft onveranderd vier pond. Maar
de B.B.C. zal over twee jaar de rege
ring vragen er zes pond van te maken
teneinde de kosten te dekken van het
tweede knaal en van andere technische
verbeteringen. De B.B.C. bestaat van
de kijkgelden. Zij accepteert geen re
clame. De Independent Television leeft
geheel van de reclame. Een regerings
instantie verhuurt zendtijd aan tv-maat-
schappijen. Deze gaat het zo goed, dat
de huur van de zendtijd dit jaar ver
hoogd is.
Brubaker verplicht reeds lang vele
lezers aan zich door zijn (thans gebun
delde) reportages over zijn safari's door
de wildernis van Centraal-Afrika. Hij is
een jager-met-de-camera, die onder
houdend schrijft over zijn ontmoetingen
met mensen en dieren. Over de laatsten
schrijft hij ietwat opgeschroefd, over
de negers vaak wat neerbuigend-wel-
willend. Storend is dat niet, omdat deze
journalistiek in boekvorm vrijwel pre
tentieloos is.
Aan bedde verhalen ligt een zelfde
soort avontuur ten grondslag: nogal ge
vaarlijke ontmoetingen met negers, die
in de ban van een geheime dier-cultus
leven en beslist vijandig staan tegen
over wetenschappelijke onderzoekers in
„hun" wildernis. De foto's zijn goed.
„DE MENS IN HET BEEST" door
Joost de Klerk, met veel foto's (Elsevier,
Amsterdam).
Uitstekende en toch vlot-joumalis-
tieke beschouwinkjes over dieren, door
de schrijver in dierentuinen en reser
vaten geobserveerd. Hij schrijft onder
houdend en toch soms indringend over
het „gevangen" dier, dat soms verkeert
in betere psychische en stoffelijke con
dities dan in de natuurstaat, soms ech
ter ook slechter, al naar gelang de ge
wenning aan het verschil tussen de
natuurstaat en de beperkingen van het
gevangen zijn. Voor die condities is de
schrijver bepaald gevoelig, ook al be
drijft hij geen dier-psychologie naar de
letter. Deze achtergrond bepaalt de
waarde van dit goede boek.
