licht en luchtig, zacht en zuiver
ja graag!
Vandaag gaat kanselier Erhard
op bezoek bij De Gaulle
Bonn is enigszins
en heeft weinig
ongerust
illusies
Spaanse kardinaal: niet samen
bidden met protestanten
Ook Parijs koestert geen
grote verwachtingen
Ouders in Noordwijkerhout
houden schoolkinderen thuis
Gestrand Indonesisch schip
kwam juist op tijd los
Frankrijk staat
voor nieuwe
vervoerschaos
Amerikaans rapport
over de Navo
Zweden tekent
kernstopverdrag
Britse vissers
krijgen hoge boete
Stuwmeer bij Esch
tot rand toe vol
Lekker schommelen
Kroesjtsjev!
Onbegaanbare binnenwegen
Terecht", zegt de
inspecteur L.O.
Ruim drie uur na hoog water
Zes doden bij ramp
Zuidafrikaanse mijn
MC*
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1963
i:
Heel dan poreus effin vloei, alleen bij Roxy jij
AMERICAN
Europa
A merika
Kleine man is geen partij voor zendelingen
Gerechtvaardigd
Stokpaardjes
p
WASHINTON (Reuter) Een speciale
commissie uit het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden heeft een rapport uitge
bracht over de NAVO. Daarin wordt aan
bevolen dat de bondgenoten de beschik
king krijgen over kleine tactische kernwa
pens. Het beheer daarover zou moeten be
rusten bij Amerika, Engeland en Frank
rijk gezamenlijk. Op de grote kernwapens
zou Amerika alleen toezicht moeten hou
den.
De commissie meent dat dit veel zou bij
dragen tot het herstel van de rust in het
Atlantische bondgenootschap.
Zij stelt verder voor dat de Verenigde
Staten alle NAVO-bondgenoten aansluit op
de rechtstreekse verbinding tussen Wash
ington en Moskou.
De voorzitter van de commissie zei op
een persconferentie dat het geven aan de
NAVO-landen van tactische kernwapens in
eigen beheer vooral van belang is met het
oog op de terugtrekking uit Europa van
veel Amerikaanse troepen die wordt over
wogen.
Advertentie
R 2063
(Van onze correspondent)
BONN Het eerste buitenlandse bezoek
dat professor Ludwig Erhard als kanse
lier van de bondsrepubliek vandaag en
morgen aan Parijs brengt, wordt in Bonn
niet zonder enige ongerustheid en met
weinig illusies tegemoet gezien. Er zijn
ernstige gesprekken met president De
Gaulle voorzien over vraagstukken waar
omtrent tussen Bonn en Parijs geen over
eenstemming bestaat. Men legt er in de
VVestduitse hoofdstad weliswaar de nadruk
op, dat Erhard bij de Franse president
als eerste buitenlandse staatsman een be
zoek aflegt teneinde nadruk te leggen op
de vriendschap tussen Frankrijk en West-
Duitsland, maar men weet maar al te
goed dat door deze praktische zet de po
litieke geschilpunten niet minder zullen
worden.
Charles De Gaulle
Het belangrijkste gesprekspunt is onge
twijfeld de voorbereiding van de zoge
naamde Kennedy-ronde en de beslissingen
op landbouwgebied die de Europese Eco
nomische Gemeenschap dient te nemen.
De bondsrepubliek gaat er daarbij vanuit
dat deze twee vraagstukken ten nauwste
aan elkaar zijn gekoppeld maar dat de
onderhandelingen met de Verenigde Staten
over de verlaging van de invoerrechten,
in tegenstelling tot de behandeling in Brus
sel van de landbouwvraagstukken, tot nu
toe in de praktijk zijn achter gebleven.
Wat Erhard zeker van De Gaulle wil we
ten is of de Franse opvatting met de zijne
samenvalt of niet.
Men rekent er echter op dat De Gaulle
van zijn kant zal willen weten hoe Bonn
denkt over het voorstel van de Europese
Commissie met betrekking tot de graan
prijzen, die reeds overeenkomstig het plan
Mansholt volgende zomer zouden moeten
worden geharmoniseerd. Daarbij kan men
aannemen dat Bonn op dit punt weinig
genegen is haastige beslissingen te ne
men.
In Parijs zal men tevens over de handel
met het oostelijk blok spreken. Bonn is
voornemens te verklaren dat men Moskou
geen kredieten op lange termijn moet ge
ven indien daar geen tegenprestaties van
de Russen in samenhang met Berlijn en
het Duitse vraagstuk tegenover staan.
Een delicaat punt is de behoefte aan
informatie die Erhard kennelijk heeft met
betrekking tot de Franse houding ten aan
zien van communistisch China na de be
zoeken van een handelscommissie uit Pa
rijs aan Peking.
Erhard zal geen enkele poging doen, zo
neemt men aan, president De Gaulle tot
andere gedachten te brengen met betrek
king tot de NAVO. In Bonn neemt men
er genoegen mee dat er tussen de NAVO
en Frankrijk een soort vreedzame coëxis
tentie bestaat. Wel zal de kanselier dui
delijk maken dat de bondsrepubliek zijn
voorkeur voor een multilaterale NAVO-
kernstrijdmacht handhaaft aangezien dit
volgens Bonn de enige manier is waarop
de NAVO op dit terrein ten dele mede
zeggenschap kan krijgen. Een zogenaamde
Europese kernstrijdmacht, zoals die door
De Gaulle is geopperd ziet Erhard niet
als een echte mogelijkheid zolang er geen
Europese politieke unie is, waarbij tege
lijkertijd zal worden vastgesteld dat de
ze unie thans niet actueel is.
De richting waarin het denken in de
Westduitse hoofdstad met betrekking tot
de politieke unie gaat, wordt duidelijk uit
de mededeling dat de kanselier weliswaar
geen mogelijkheid voor een nieuw initia
tief ziet, mèar het achterblijven van de
politieke ontwikkeling bij die op econo
misch gebied in Europees verband bijzon
der betreurt. Wat Bonn bovendien wil is
dat in de naaste toekomst de regematige
bijeenkomsten van de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de „zes" worden her
vat, waarbij de Europese partners van
Frankrijk en West-Duitsland zouden wor
den ingelicht over de praktische resulta
ten van het Westduits-Franse vriend
schapsverdrag.
Men heeft in politieke kringen voorzich
tig laten doorschemeren dat men een ge
sprek met De Gaulle over de duur van
de aanwezigheid van Amerikaanse troepen
in Europa bepaald niet zal zoeken, maar
mocht dit ter tafel' komen, wil meedelen
de Franse twijfel aan de Amerikaanse op
rechtheid niet te delen.
STOCKHOLM (AP) Het Zweedse
parlement heeft besloten dat Zweden het
kernstopverdrag van Moskou zal onder
tekenen.
Ook namens de conservatieve oppositie
werd verklaard dat „de politieke redenen
om het verdrag te ondertekenen sterker
zijn dan de militaire redenen".
THORSHAVN (AP) Twee Engelse
treiierkapiteins zijn schuldig bevonden aan
vissen binnen de territoriale wateren van
de Faroer eilandengroep. Zij zijn veroor
deeld tot een boete van 12.500 gulden elk
of veertig dagen hechtenis.
Hun vangsten en hun vistuig zijn gecon-
fiskeerd. Ook zijij zij veroordeeld tot de
kosten van het geding.
Ludwig Erhard
In het algemeen kan men zeggen dat
Erhard probeert duidelijk te maken geen
aanleiding te zien voor een keuze tussen
Washington en Parijs. Dat hij zich echter
nauwer aan Frankrijk zal binden dan
Adenauer dat voor hem deed, is vrijwel
uitgesloten. Het wordt eerder een zaak
van voorzichtig manoeuvreren en probe
ren geen Frans-Westduits porselein te bre
ken daarbij vooral niet vergetend dat de
volgende buitenlandse etappe van Erhard
in Washington ligt.
LUXEMBURG (DPA) Het bijna
twintig kilometer lange Sauer-stuwmeer
bij Esch in Luxemburg, dreigt over te
lopen. Woensdagavond zijn de spuiklep-
pen op een capaciteit van honderd kubie
ke meter per seconde geopend. Deson
danks blijft het peil van het meer stij
gen door de enorme watermassa's uit de
bergen.
In een aan de voet van de stuwdam
gelegen textielfabriek staat een meter wa
ter. Men vreest dat een groot aantal wo
ningen in het water zal komen te staan
als de kleppen nog verder moeten worden
geopend, omdat het water niet snel ge
noeg kan afvloeien. Woensdagavond
moest de weg Luxemburg-Diekirch in de
buurt van Ettelbrück voor het verkeer
worden gesloten.
De Deense minister van Buitenlandse
Zaken, Haekkerup, heeft premier Kroesj
tsjev een schommelstoel gegeven, opdat
deze „in hetzelfde ritme kan schommelen
als president Kennedy".
Kroesjtsjev bedankte de Deense minister
glimlachend en merkte op dat dit ritme
ook hem zeer belangrijk leek.
Haekkerup vertelde dat Kroesjtsov hem
had medegedeeld het op prijs te stellen
volgend jaar juni, in aansluiting op zijn
bezoeken aan Noorwegen en Zweden, een
bezoek aan Denemarken te brengen.
(Van onze correspondent)
PARIJS De eerste ontmoetingen tus
sen president De Gaulle en professor Er
hard worden ook in Parijs zonder over
dreven ilusies tegemoet gezien. Meer dan
een „modus vivendi" of een „gentlemen's
agreement" zit, volgens de vrijwel al
gemene verwachting in hun palavers niet
verscholen.
Een akkoord op de haast mystieke
grondslag, zoals De Gaulle dat bij zijn
eerste treffen met ex-kanselier Adenauer
tot ieders en ook zijn eigen verwondering
wist te sluiten, lijkt wel even onwaar
schijnlijk als een breuk tussen beide
landen, die om politieke redenen is uit
gesloten.
Zowel in Bonn als in Parijs heeft men
zich de laatste dagen in de officiële sfe
ren duidelijke inspanningen getroost om
de Frans-Westduitse topconferentie zo soe
pel mogelijk te doen verlopen. De diplo
matieke machinerie is van beide kanten
intensief met de oliespuit bewerkt. In
Bonn heeft de kanselier via vraaggesprek
ken doen weten dat hij niet geheel onge
voelig is voor de Franse argumenten, die
pleiten voor een reorganisatie van de
NAVO. En in Parijs heeft, eveneens in
een persgesprek dat in zulke gevallen de
aangewezen uitingsvorm schijnt te zijn,
de minister van Buitenlandse Zaken, Cou-
ve de Murville, verklaard goede hoop te
hebben dat de Frans-Westduitse landbouw-
tegenstellingen die van de zomer, zoals
men zich herinnert, voor generaal De Gaul
le aanleiding waren zijn ultimatum inza
ke de opheffing van de E.E.G. te lan
ceren, toch nog wel zouden kunnen wor
den bijgelegd.
Die verschillende sussende verklarin
gen heffen echter toch het fundamente
le feit niet op, dat met het optreden
van de nieuwe kanselier in Bonn ook voor
Frankrijk een diplomatieke situatie is
geschapen, die de plannen van De Gaul
le grondig dreigt te ondermijnen.
eigen gemaakt. Observerend in Parijs, om
daarna in Washington en in Londen, hoofd
steden, die in rangorde van waardering,
niettemin boven op zijn lijstje staan, ver
slag van zijn bevindingen met De Gaulle
te kunnen uitbrengen. En wachten, om
dat de kanselier, in tegenstelling tot zijn
hoogbejaarde voorganger Adenauer, De
Gaulle niet als een gift des hemels ziet,
doch eerder als een fenomeen, dat ook
eens zal verdwijnen en misschien zijn
hoogtepunt zelfs al heeft overleefd. Ook
Erhard schijnt net als zovelen in de Fran
se politiek en in de andere westelijke hoofd
steden, zijn blik al op de na-gaullistische
tijden gericht te hebben en dat hij zich
om die reden al met de generaal daar
om heel ver in zee zal willen begeven
durft men, zelfs in Franse regeringskrin
gen, nauwelijks te geloven of te hopen.
11
De bewoners van de Haarlemmer-
trekvaartweg in Noordwijkerhout hou
den sinds woensdag hun leerplichtige
kinderen thuis. Zij doen dit uif protest
tegen de slechte staat van de Schippers-
vaartweg, de kortste verbindingsweg
met het dorp. Deze weg, die door de
Hoogeveense polder loopt is het eigen
dom van een aantal particulieren, dat
verantwoordelijk is voor het onderhoud.
De ouders van meer dan dertig school
gaande kinderen vinden het niet langer
verantwoord hun kroost over deze weg
naar school te laten gaan. De kinderen
zakken diep weg in de modder. Zij heb
ben elke dag, vooral wanneer het heeft
geregend, kletsnatte en modderige voeten
en benen.
De Haarlemmertrekvaartweg is ook niet
best begaanbaar. De gemeente Leiden,
eigenaresse van deze weg, heeft zeventig
duizend gulden beschikbaar gesteld voor
de verbetering van deze weg. De gemeente
Noordwijkerhout wil een rioolzuiveringsin
stallatie aanleggen aan het eind van de
Schippersvaartweg. De riolering moet via
de weg naar de trekvaart worden gelegd.
De gemeente Noordwijkerhout had gehoopt
de weg in 1963 in eigendom te krijgen,
maar de eigenaren werken zo slecht mee,
dat de plannen nog steeds niet zijn verwe
zenlijkt. De gemeente is nu met de onteige
ningsprocedures begonnen.
De ouders willen hun schoolgaande kin
deren thuis houden totdat de weg is verbe
terd. De hoofden van de scholen hebben
lesmateriaal ter beschikking gesteld, zodat
de kinderen thuis kunnen leren. Niet alleen
de kinderen maken in Noordwijkerhout
geen gebruik meer van de bijna onbegaan
bare weg. Ook de bakker en de melkboer
laten dikwijls verstek gaan.
„Ik vind niet dat de ouders hun kin
deren ten onrechte niet naar school stu
ren" is de mening van de inspekteur van
het lager onderwijs in Leiden, de heer
Schipper, die woensdag zelf naar Noord
wijkerhout is gegaan om zich van de si
tuatie op de hoogte te stellen.
ROME (ANP, Reuter, AFP) De
Spaanse kardinaal De Arriba y Castro
van Tarragona heeft gisteren in de conci
lievergadering de wens uitgesproken dat
het concilie de protestanten zou vragen
hun bekeringsactiviteit onder de rooms-
katholiekcn stop te zetten De kardinaal
zei overigens van mening te zijn, dal het
schema over de oecumene beter na het
concilie kon worden behandeld. Hij wees
er verder op dat in het schema de wens
wordt uitgesproken dat katholieken en pro
testanten samen gaan bidden. Dit is, al
dus de kardinaal, in strijd met de ker
kelijke wetgeving.
De adviezen van het schema achtte hij
gevaarlijk voor de Spaanse rooms-katholie-
ken vooral de kleine man die niet in
staat zijn de argumenten van de gespe
cialiseerde zendelingen te weerleggen.
Taarom zou hij graag willen, dat de pro
testanten in het schema officieel verzocht
wordt elke bekeringsactiviteit te staken on
der de rooms-katholieken Voorts vroeg
hij om een catechismus, waarin vooral
a; ndacht wordt besteed aan de geloofsver
schillen.
Aartsbisschop Heenan van Westmin
ster verklaarde dat de bisschoppen van
Engeland en Wales al het mogelijke, be
halve verloochening van hun geloof, zullen
doen om tot een waarachtige eenheid van
de christenen te komen. Zij zouden graag
zien, dat in het ontwerpschema zowel dui
delijk gesproken wordt over de noodzaak
van de dialoog met de andere chistenen
als van de plicht om de hele waarheid
te verkondigen. Het gaat bij deze dialoog
met om de individuele zielen en ook niet
om een overwinning in een debat, maar
om een ernstige poging het geloof en de
leer van de gescheiden broeders te begrij
pen. Hierbij moet ook de rooms-katholie-
ke leer uiteengezet worden. De dialoog is
een tezamenkomen van broeders en niet
een samentreffen van vijanden, aldus mgr.
Heenan.
In de concilie-aula in de Sint Pieter wor
den voorbereidingen getroffen die doen ver
moeden dat een openbare vergadering van
het concilie op handen is onder leiding
van de paus zelf, waarop dan het schema
over de liturgie in zijn geheel definitief
zou worden vastgesteld en mogelijk ook
het schema over de communicatiemiddelen
(per, radio, televisie, film en toneel).
Na zijn eerste ontmoeting met Erhard
heeft De Gaulle, die een groot mensen-
kepner is, gezegd „hem volgens zijn waar
de te schatten". Niets meer en ook niets
minder. Van zijn kant mag men aanne
men dat de kanselier, die pas na Parijs
Washington en Londen zal bezoeken, een
confrontatie met Frankrijks grote man
allerminst zal onderschatten. In Parijs
neemt men aan dat Erhard zal pogen
het besprek bij voorkeur over de econo
mische boeg te werpen. De kanselier,
als architect van het „Wirtschaftswun-
der", weet zich op economisch gebied
superieur aan de generaal-president, die
voor de „intendance" altijd een supreme
onverschilligheid en ook onwetendheid
heeft gemanifesteerd.
En de Frans-Westduitse landbouwgeschil-
len zullen de kanselier een gerede aan
leiding kunnen bieden de president uit
voerig met economische beginselen, dog
ma's, statistieken en cijfers te besto
ken.
Wanneer de generaal zijn stokpaarden
over zijn mondiale hervormingsprojecten
bestijgt, dan zal zijn hogerijschoolstijl de
kanselier ongetwijfeld imponeren zonder
dat Erhard zich, naar alle waarschijnlijk
heid, tot adept zal laten bekeren.
De omvangrijke professor-kanselier,
wiens eerste daden als regeringschef in
Bonn gunstige indrukken hebben gemaakt,
lijkt zich in de buitenlandse politiek het
Britse devies „wait and see" te hebben
Zelden heeft een schip zo lane ge
zweefd tussen ondergang en behoud,
tussen hoop en vrees, als het Indonesi
sche motorschip „H. O S. Tjokroami-
noto", dat gistermorgen bij stormachtig
weer uit het zuidwesten op de kop van
het noorderhoofd van de Waterweg was
gestrand. Maar ook zelden kwam de
redding zo onverwachts en tegen alle
geldende regelen in.
Men ging al rekening houden met een
totaal verlies en grote moeilijkheden in
verband met de precaire ligging van de
strander voor een open Waterwegmon
ding, toen het schip gisteravond om
kwart over acht plotseling loskwam, toen
vier krachtige sleepboten, waaronder de
zeesleepboot „Schelde" nog een wanhopi
ge poging deden het schip van de ste
nen te sleuren. Het was toen reeds drie
uur na hoog water. De vloed was al meer
dan een halve meter gezakt.
„Hij heeft op een punaise gezeten",
was de mening van een deskundig wa
terstaatsman, waarmee hij wilde zeggen
dat het schip wellicht door één brok steen
werd vastgehouden en dat dit op een ge
lukkig moment is gekanteld of wegge
zakt.
Daarmee was het fraaie en pas twee
jaar oude vrachtschip van een bijna ze
ker lijkende ondergang gered. Het begon
direct met zijn machines te draaien,
gooide de sleeptrossen los en voer op ei
gen kracht bijna zegevierend de Water
weg op, naar de werf van Verolme voor
reparatie. Niet alleen de gezagvoerder
zal een zucht van verlichting hebben ge
slaakt, want de vrije vaart op de Water
weg heeft lang aan een zijden draad ge
hangen.
De berichten, dat de beide voorruimen
water maakten, hadden er toe geleid dat
men zich afvroeg of het schip niet zo be
schadigd zou zijn dat het snel zou zin
ken. Wat de schade betreft staat vast dat
de ruimen 1 en 2 water maken en dat
een deel van de 800 ton palmolie, die tot
de lading behoorde, is weggevloeid.
Kapitein Commanscilan verklaarde dat
hem gistermorgen was ontgaan, dat de
ioodsdienst voor Hoek van Holland was
hervat. Hij had, mede op advies van de in
Antwerpen opgestapte Belgische particu
liere zeeloods, besloten binnen te varen.
Het schip lag goed in de hartlijn, maar
moest om een ander schip voorrang te
geven vaart minderen, liep daardoor uit
het roer en werd een speelbal van wind
en grondzeeën.
Op dit moment zat de „Tjokroa-
minto" nog muurvast.
De betrokken ouders hebben een gesprek
gehad met de inspekteur. „Het is inder
daad verschrikkelijk" zo zei deze. nadat
hij een tocht over de wegen gemaakt had
in de auto van een der ouders. (Zijn
eigen wagen wilde hij er liever niet aan
wagen)
De inspecteur is na de „terreinrit" naar
de Noordwijkerhoutse gemeentehuis ge
gaan, maar noch de burgemeester, noch
de secretaris was aanwezig.
De heer Schipper heeft toen een ambte
naar gevraagd om zijn verzoek: „maak de
wegen met spoed voorlopig begaanbaar"
aan het gemeentebestuur over te bren
gen. Dat geldt dan voornamelijk voor de
Schippersvaartweg.
PARIJS (AP). - Frankrijk staat
voor een nieuwe vervoerschaos. Vol
gende week gaat het Franse spoor
wegpersoneel drie dagen staken.
Daartoe hebben hun vakverenigingen
woensdag besloten.
De staking zal 34 uur duren. Ze be
gint dinsdag 26 november 's avonds om.
acht uur. Zij eindigt -donderdag 28 no
vember 's morgens om zes uur. Het wordt
de langste staking die het personeel van
de Franse spoorwegen de "afgelopen ja
ren heeft gehouden.
De laatste staking was in oktober en
duurde een dag. Soortgelijke dagstakin
gen zijn de laatste jaren enkele malen
gehouden.
De stakingsoproep werd gesteund door
de communistische, katholieke en socia
listische vakverenigingen en door de vak
vereniging van voormannen.
Het personeel is woedend over de voort
durende prijsstijgingen en eist hogere lo
nen. Het zegt, dat de rggering dit voor
jaar toegezegd heeft de loonschalen in
het najaar te herzien en te verhogen.
Maar de regering, die inflatie wil te
gengaan, zegt dat loonsverhogingen thans
niet kunnen plaatsvinden. Loonsverhogin
gen zouden de inflatoire tendenzen slechts
vergroten.
De machtige communistische vakvereni
ging van Franse mijnwerkers heeft een
24-uursstaking op woensdag aangekondigd.
De beide andere vakverenigingen van
Franse mijnwerkers zullen hun standpunt
met betrekking lot een staking donder
dag bekendmaken.
JOHANNESBURG (Reuter) Een uit
barsting van gesteente op 1760 meter diep
te in de goudmijn Western Deep Levels bij
Carletonville in Zuid-Afrika heeft 6 Afri
kaanse mijnwerkers het leven gekost. Veer
tien mijnwerkers werden licht gewond. De
mijn eigendom van een Engelsamerikaan-
se maatschappij, ligt tachtig kilometer ten
westen van Johannesburg.
Een uitbarsting van gesteente wordt
veroorzaakt door de spanning op de wan
den van mijngangen. Als de wand niet
stevig genoeg is kan hij onder de druk
als het ware ontploffen.
