Cambodja twijfelt aan Amerikaans succes Sint naar bed Wereldnieuws DE JAS VAN HET JAAR Van dag tot dag V.N. veroordelen de rassenongelijkheid Twee Russen door politie in Kongo gearresteerd ^Pracitótccl DONDERDAG 21 NOVEMBER 1963 3 Op de M. Mok P Vih- De openbare mening in Amerika en an dere beschaafd hetende landen dient rond uit geschokt te zijn door het bericht, dat de negerjongen Preston Cobb, zoontje van een weduwe in Georgia, V.S., alsnog zal worden terechtgesteld op de elektrische stoel, nadat hij twee jaar in de doden cel heeft doorgebracht. Wanneer men de gevoelens interpre teert, die door deze mededeling worden gewekt, zal men tot de ontdekking komen dat twee geheel verschillende overwegin gen tot deze gevoelens leiden: ten eerste het verlangen van puur menselijk allooi om een kinderleven te redden; ten twee de de angst om het vertrouwen in een bevriend volk als het Amerikaanse te ver liezen. De eerste overweging geldt de ver oordeelde jongen, die naar humane maat staven gemeten zijn misdaad heeft uit geboet. De tweede overweging ligt op een ander niveau, maar is in internationaal opzicht belangrijker dan het jongensleven, al kunnen die twee dingen moeilijk ver gelijkbaar worden gemaakt. Nederland, ieder land dat eerlijk achter zijn eigen levensbeschouwelijke proclama ties staat en daarvoor politieke en andere beginselen trouw wil blijven, wenst zich zijn vertrouwen in een onmisbare en ge waardeerde partner niet te laten ontnemen. De dood van Preston Cobb zal die landen niet uit het Atlantisch bondgenootschap doen treden. Regeringen hebben de kunst geleerd, menselijke factoren te verzwijgen als ze in het politieke spel niet nuttig zijn. Preston Cobb is, van regeringsstandpunt gezien, geen nuttig element in de Ameri kaans-Nederlandse verhoudingen. Een an dere kwestie echter is en dat gaat re geringen wel degelijk aan in hoeverre op den duur de vriendschap gebaseerd kan blijven op emoties en overtuigingen van het volk. Dit is een factor die in een staatsbestel als het onze niet alleen van groot belang moet worden geacht, maar zelfs kan worden afgelezen bij verkiezin gen. Het Nederlandse volk wenst zich niet te laten dringen in een hoek van onbeha gen en opportunistische hypocrisie, wan neer het erom gaat werkelijk eendrachtig achter een internationaal beleid te staan. Op de thans nog in Amsterdam te genie ten Amerikaanse landbouwtentoonstelling wordt de bezoekers de vraag gesteld: „Waarom behoren Nederlanders en Ameri kanen vrienden te zijn?" Men kan er een ijskast mee winnen. Ofschoon het belang van een ijskast niet mag worden onderschat zou het ons en velen met ons! meer vértrouwen in Amerika geven wanneer met wederzijdse vriendschap mensenlevens te winnen zouden zijn. Preston Cobb kan héél misschien nog gered worden. Het actiecomité van twee jaar geleden bestaat' nog en beschikt nog over wat geld, waarmee het nu wil trach ten in allerijl de twee representanten (me vrouw Diemer, raadslid in Rotterdam, mr. Van Houten, oud-kinderrechter in Arnhem) naar Georgia te sturen om bij de hun eertijds ontvankelijk gebleken gemoederen aldaar uiterste pogingen tot actie te doen. Er zijn enkele mensen, van wie een mo gelijke gratieverlening kan afhangen. Er zijn onbewezen feiten, die wellicht de on schuld van Preston Cobb zouden kunnen aantonen of althans twijfel aan zijn schuld zouden kunnen doen rijzen. De mogelijkheden zijn nog niet uit geput. Er worden pogingen in het werk gesteld om deze reis organisatorisch en financieel mogelijk te maken. Zes decem ber, de doodsdatum voor Preston Cobb, nadert snel. Op onze Sint Nicolaasochtend zal de vraag van de Amerikaanse land bouwtentoonstelling: „Waarom behoren Amerikanen en Nederlanders vrienden te zijn?" op een zeer bepaalde, directe ma nier nader kunnen worden beantwoord, zonder dat er een ijskast in het geding zal zijn. NEW YORK (Reuter* De algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft woensdag eenstemmig een verkla ring aangenomen waarin iedere vorm van rassendiscriminatie wordt veroordeeld als een schending van de rechten van de mens. In het bijzonder de apartheidspoli tiek van Zuid-Afrika wordt veroordeeld. De aanvaarding van de verklaring bij acclamatie werd met een daverend ap plaus begroet. De algemene vergadering doet een be roep op de staten om organisaties die rassenscheiding bevorderen of pèrsonen daartoe aanzetten, of geweld gebruiken op grond van rassendiscriminatie, buiten de wet te stellen. In de verklaring wordt het voortzetten van de rassenongelijkheid, zoals de apart heid, alarmerend genoemd. Aangedrongen wordt op nationale en internationale maatregelen, onder andere op het gebied van onderwijs en voorlich ting, teneinde te komen tot universele er kenning en naleving van de grondbeginse len van de Verenigde Naties. De veiligheidsraad van de Verenigde Naties vergadert maandag ter bespreking van Zuid-Afrika's apartheidspolitiek. Dit gebeurt op verzoek van 32 Afrikaanse en Aziatische staten. LEOPOLDSTAD (Reuter) Dinsdag zijn twee leden van de staf van de Rus sische ambassade in Leopoldstad op last van de Kongolese autoriteiten met geweld gearresteerd. De Russen, ambassaderaad Voronin en persattaché Miakotnich, had den een bezoek gebracht aan Brazzaville, de hoofdstad van voormalig Frans Kon go. Bij hun terugkeer werden zij aange houden. In hun bezit vond men belang rijke stukken. Deze stukken zijn, naar verluidt, afkom stig van Christopher Gbenve een uitge weken leider van de Kongolese oppositie. Gbenye heeft een regering in ballingschap gevormd, die er volgens de regering te Leopoldstad naar streeft het bewind van Adoela omver te werpen en een commu nistisch geïnspireerde revolutie in Kongo te ontketenen. Gbenye leidt de „Kongolese nationale beweging" waarin aanhangers van de ver moorde, sterk Russisch ingestelde Kongo lese leider Loemoemba zijn opgenomen. Onder de in beslag genomen stukken zouden zich twee rapporten van Gbenye over het optreden van net „Nationale Kongolese Bevrijdingscomité" bevinden en een brief van dit comité, waarin het de Sovjet-Unie om wapens, geld en pro pagandageschriften verzoekt. De Russische ambassadeur in Leopold stad heeft woensdag bij de Kongolese autoriteiten geprotesteerd tegen de mis handeling van de gearresteerde Russische diplomaten door Kongolese politieman- Advertentie WASHINGTON. De Verenigde Staten toegekeerd, aldus heeft de Cambodjaanse zullen zo spoedig mogelijk voldoen aan ambassadeur Nong Kimnuy verklaard, het verzoek van Cambodja tot staking Hij zei, dat prins Sihanoek niet van plan van alle Amerikaanse militaire en econo- J is zich in de armen van de communisten misehc hulpverlening. Washington wil zjjn hulp aan niemand opdringen. Het gevolg zal zijn dat de Amerikanen hun vertegen woordiging in Cambodja zullen verkleinen van driehonderd tot twintig tot dertig mensen en dat de communisten zeer waar schijnlijk meer geld en mensen naar dit gebied zullen zenden dan voorheen. De actie, die door het staatshoofd prins Siha noek is bevolen, betekent daarom een tegenslag voor het westen in Zuidoost- Azië. Tegenover AFP heeft Norodom Sihanoek verklaard dat er mets zou zijn gebeurd als de Verenigde Staten hadden ingestemd met een internationaal gewaarborgde en gecontroleerde neutraliteit van Cambodja. Cambodja heeft het westen riiet de rug Advertentie Mist, gladheid, duisternis. En soms alle drie tegelijk. Man achter 't stuur, denk aan melk. Melk houdt fit, spitst ogen en oren, verhoogt concentratie- en reactievermogen. Drink een glas extra, thuis of onderweg. Dat is verstandig, veiligen nog lekker óók. van bijna het héle jaar, want Terlenka is licht bij zwaar weer, warm in de wind. Terlenka kan tegen liters water, tegen lang zitten, rijden, opgevouwen zijn. Terlenka blijft onberispelijk, zorgeloos correct - is regen- en modejas Cp cl e in vele prifsklassen HET IS ALLÉÉN TERLENKA MET HET TERLENKA ETIKET PUBUKAT1E VAN A K.U. ARNHEM Het oude en het nieuwe Er zijn mij een paar ontboezemingen onder de ogen gekomen van in het nauw gedreven heren. Muziekenthousiasten, concertgangers die, beledigd door het oor verscheurend geweld van de moderne muziek, overwegen hun bezoeken aan de tempel der muzen te staken, tenzij men speciale uitvoeringen voor de liefhebbers van het moderne genre organiseert. Zij krijgen dan gelegenheid zich rustig in de klassieke, vertrouwde klankenzeeën te blijven onderdompelen, zonder door zo'n moderne golf te worden bedreigd. Ik twijfel er niet aan of hun klachten en wensen worden door velen, misschien wel door de meerderheid des volks ge deeld. Mag men daartegen ingaan? De moderne muziekmakers doen dat niet. Ik ben van hun levensgewoonten en voort brengselen slecht op de hoogte, maar het staat voor mij vast dat ze gewoon hun gang gaan, dat wil zeggen opschrijven wat hun in de zin komt. Vervolgens wil len ze het opgeschrevene graag horen klinken en liefst voor een zo groot moge lijk gehoor. Wie iets maakt, wil het de wereld tonen en in zoverre zijn ook de modernste muziekmensen en andere kun stenaars maatschappelijke lieden. Ze wil len, eenvoudig uitgedrukt, carrière ma ken. Nu is het volstrekt niet zo dat de, voor velen zo verbijsterende, drang tot ver nieuwing zich uitsluitend in het artistie ke doet gelden. In de nuchtere zakenwe reld bij voorbeeld is het niet anders. Her haaldelijk ben ik getuige geweest van con flicten tussen oudere en jongere handels partners. Het jonge geslacht wilde nieu we paden inslaan en daarvoor zekere ri sico's nemen. De oude generatie verzette zich daartegen met hand en tand. Overwint de vernieuwingsdrang niet, dan volgt onherroepelijk een afstervings proces, hetzij in de kunst, hetzij op enig ander terrein. Het voortbrengen van nieuw leven is doorgaans een smartelijke aak, zoals ons aller vrouwen en moeders bevestigen kunnen. Het gezonde levensin stinct verkiest echter de smart boven de onvruchtbaarheid. Maar het gecompliceerde leven kent be halve de smart der geboorte ook de smart om het verdringen van het oude. Alleen wie door de roes der jeugd is verblind een verblinding overigens die haar nut kan hebben verwerpt zonder spijt alles wat hem is voorafgegaan en waant, aan het begin van een nieuwe scheppingsdag te leven. Zo zien wij dan in alle tijden en op alle gebieden behoudzuchtigen en vernieuwers tegenover elkaar staan, elk vastgebeten in het eigen gelijk. Ik laat mij niet uit over de schoonheid of onschoonheid der moderne muziek. Die doet feitelijk niet ter zake. Waar het op aankomt, is de beweging die eeuwig .zo wel in de geest als stof gaande is. Men kan die betveging evenmin tegenhouden als de getijden der zee. Wie dit voor ogen houdt, kiest geen party, maar buigt zich voor het onvermijdelijke. Hetgeen hem de vrijheid laat noch het oude te vereren omdat het oud is, noch het nieu we toe te juichen omdat het nieuw is. Hij. poogt slechts overal het waarachtige te ontdekken Wat niet eenvoudig is. te werpen. „Laat ons alleen, opdat wij met ons volk kunnen werken en onze zwakke economie op krachten brengen. Dat is alles wat wij onze buren en onze vrienden in Oost en West vragen", aldus Kimnuy. De Amerikanen wensen een onafhanke lijk Cambodja, dat zijn eigen koers be paalt. Het past daarom volkomen in de Amerikaanse lijn dat zij terstond de hulp aan Cambodja staken. Cambodja heeft een kleine reserve aan dollars waar het wel enige tijd op kan teren, maar niettemin zullen, als gevolg van Sihanoeks daad, magere jaren voor het land aanbreken. Men moet zich afvragen waarom deze leider, die volgens de Amerikanen geen communist is, tot deze stap heeft besloten. Geheel onverwacht komt deze actie niet voor Washington. Het had reeds de aan dacht getrokken dat Cambodja geweigerd had het kernstopverdrag te ondertekenen, waardoor het zich aan de zijde schaarde niet alleen van China maar ook van Frankrijk. Het schijnt dat Sihanoek twijfelt aan het succes dat de Amerikanen in Zuid- oost-Azië hopen te bereiken. Eeuwenlang is China voor de landen in dit gebied de grote macht in het noorden geweest, waar mee men in bepaalde perioden van Chi nese macht tot een akkoord moest zien te komen. Nog steeds of opnieuw schijnt Sihanoek te geloven aan de macht van Peking. Maar ook een andere, historische tradi tie lijkt hem parten te spelen. De landen in deze hoek van de wereld hebben eeuwenoude vijandschappen en die zijn voor de bevolking vaak belangrijker dan de grotere en nieuwere machtstegenstel lingen in de wereld. De vijandschap tus sen Vietnam en Cambodja is heel oud en Sihanoek is beducht dat de Amerikanen, die nauw met Zuid-Vietnam samenwer ken, gevaar kunnen opleverert voor Cam bodja, dat neutraal wil blijven. Vandaar dat Cambodja het maar veiliger acht dat negentig percent van de Amerikanen zijn biezen pakt. De rebellen die prins Sihanoek via de radio belagen, kunnen daarvoor heel goed Amerikaans materieel gebruiken. In dit deel van de wereld is alles te koop en ook de vuurwapens waarmee bijvoorbeeld communisten en anti-communisten elkaar beschieten, zijn dikwijls in beide kampen van Franse of Amerikaanse makelij. (Reuter) Maarschalk Tsjen Ji, de Chinese vice-premier en minister van Buitenlandse Zaken, heeft Cambodja steun toegezegd in zijn „rechtvaardige strijd tegen het imperialisme". Advertentie STANDAARD4795.- DE LUXE4995.- FA. E. DE GRAAFF Koninginneweg 44-48 - H'lem - Tel. 13609 Kind verdronken Woensdagmiddag omstreeks drie uur is de achtjarige Henk Slijm tijdens het spcuen in de vijver van het Julianapark te Stadskanaal-Oost ge raakt en verdronken. Tot mijn vaktechnische ken nissenkring behoort een er varen en geacht criticus voor beeldende kunst, die verbon den is aan een blad in een héél verafgelegen hoek des lands. En dat blad is niét een krant. Aan zijn objectiviteit ten opzichte van mijn persoon en plaats valt dus niet te twijfelen. Hij spreekt niet eens met het accent van de randstad Holland, dus men kan wel zeggen dat hij in onze stad en streek een vol komen onbekende is, anders zou ik het hiernavolgend ta fereeltje niet eens hebben durven ophangen. Vooruit dan maar. Ik heb hem uitgenodigd en hij is gekomen. Ik heb hem voor mijn nieuwste aanwinst op het gebied der beeldende kunst gezet en hem gevraagd wat hij ervan dacht. Ik heb hem er met nadruk op ge wezen, dat hij geen enkele omzichtigheid of tolerantie behoefde te betrachten, in tegendeel, dat hij mij ten zeerste zou verplichten met een openhartig en genadeloos oordeel. En hij zei tenslotte, na lang durige contemplatie: „Wel, mij dunkt dat het sterk gedaan is. Het is fors opgezet en breekbaar van al lure, ofschoon een zekere be houdzucht van eenmaal ver worven levenskwetsuren er uit zou kunnen worden afge lezen. De moed is doorkruist van verwijzingen naar de be staansbasis, waardoorheen hij niet heeft vermogen te gra ven. De kleuren zijn onbaat zuchtig doorweven. Niettemin heeft de traditionele levens wijsheid het in sommige kleurkiezerijen gewonnen van oorspronkelijke wreedheden. Hij is teruggeschrokken van schokken toedienen en heeft vergoelijkend een mantel willen werpen over bloedig vlees. Mij dunkt dat hij iets teveel naar Zandvoort zou kunnen geweest zijn. Hij heeft een complexje van blauw en geel, dacht ik, verborgen in een uithoekje van zijn pen selend hart. Een penselend hart is een hart dat penseelt. Daar helpt geen moedertje lief aan. Mij dunkt zijn hand greep niet volkomen vercoör- dineerd met zijn ziel. Een ziel nog zonder handgreep, zou men mij dunkt kunnen den ken. Een penselend hart, een ziel zonder handgreep, het zijn levenscomplicaties die in vorm en kleur gestalte geven aan de inhoud van de be lichaming. Niettemin is, dacht ik, de belichaming niet vol ledig uit de wreedheden los gemaakt. Ik had het al over de wreedheden van bloedig vlees. Er zijn ook wreedheden van blauwig zieleleven. Dat kan samengaan, dat moet sa mengaan, dat gaat samen, dunkt mij." Hij haalde, uiteraard op het laatste moment, enige adem uit zijn zieleleven en Ver volgde: „Wel, mij dunkt dat het toch sterk gedaan is. Het is breekbaar opgezet en fors van allure, ofschoon eenmaal ver worven levenskwetsuren met moeite zijn weggegooid. De bestaansbasis is doorkruist door moed. Hij heeft niet ver mogen te graven door de bo dem van zijn onbaatzuchtig heid. Dat is jammer, het zou sterk hebben kunnen worden als het niet zwak was ge weest. Mij dunkt, het is toch af te lezen dat hij iets teveel naar Wijk aan Zee is geweest. Hij heeft een grijs complexje, dat wellicht de enige vlek van zijn hart uitmaakt. Maar mij dunkt toch dat ik zijn werk kan ontmoeten. Ik hou van werk dat te ontmoeten is. Mij dunkt dat het fors gedaan kan heten, ai zou ik liever de bruinen wat aan de blauwe kant hebben gezien. De brui nen ontmoeten nu de paarsen niet, wat zou kunnen wijzen op conflict in de verven." Dat klopte zeer zeker, want ik was op de hoogte van een conflict in de verven, dat tij dens het ontstaan van het werk was uitgebroken. Ik zweeg echter eerbiedig. „Mij dunktzei hij. „Dat het niettemin sterk ge daan is?" vroeg ik hoopvol. „Zeer zeker dunkt mij dat. Mij dunkt nog veel meer. Te veel om op té noemen. Mij dunkt dat het zo voldoende geïnterpreteerd is. Ik ben blij, dat ik dit werk heb kunnen ontmoeten. Het is de breek baarheid van de gestalte, die boeit. En de ingehouden stem, niet te vergeten. Het binnen blijven van de stem, dunkt mij, wettigt een grote con clusie. Het betekent, dat zij niet buiten komt. Mij dunkt, dat ik plezier kan beleven aan een herhaalde ontmoeting. Het is een belichaming die aan dacht afdwingt. Het is niet primitief doordacht, eerder oer." Ik zweeg in afwachting, om dat ik dacht dat zijn zin niet af was. Daarna dacht ik, dat hij in Duits eindigde. Dat was ook niet zo. Oer was oer, ge woon Hollands. Het herinner de mij plotseling aan de Flint- stones. „Het is dus oer", zei ik op gelucht. „Gelukkig, ik was al bang dat het primitief door dacht zou zijn. Dat is een op luchting". Hij glimlachte. „Nee, mij dunkt oer. Je bent een gelukkig man met dit ont moete werk. Van wie is het?" „Onbekend", loog ik snel. Hij schuddde het wijze, grijze hoofd. „Men komt er wel ach ter", zei hij raadselachtig. „Men ontmoet niet éénmaal ontmoet werk. Men ontmoet het bij herhaling, als het een maal ontmoet is". Dat kon ik beamen. Er zijn van die dingen waar men geen speld tussen kan steken. Toen hij weg was, bleef ik alleen met mijn aanwinst. Ik dacht geruime tijd na en riep toen mijn jongste zoon bin nen, die bezig was de kat een bel aan te binden. Hij is pas zeven. „Jongen", zei ik. „Mij dunkt dat jouw spelletje met de kat iets te fors gedaan is. Laat het dus. En luister. Ik heb je tekening aan een deskundige laten zien". „Wat is een deskundige?" vroeg hij ongerust. Hij dacht kennelijk aan een inspecteur van de kinderpolitie. „Iemand die weet of je werkstuk mooi is of niet. Het is mooi, dunkt mij, al is dat woord niet gevallen. Er is ook geen woord gevallen over het feit dat je Sinterklaas bloot getekend hebt. Dus maak je niet ongerust. Wel is je con flict met de verven eruit af te lezen. Dus haal nóóit meer de verfdoos van je zusje weg. Verder *s het in het kort ge zegd fors gedaan. Het is sterk gedaan, dunkt hem. Bovendien is het oer". Hij keek mij aan met hel dere, vragende ogen. „Was hij kwaad?" vroeg hij. „Nee. Je had natuurlijk kun nen zorgen dat de bruinen de paarsen hadden ontmoet, maar ik kan me voorstellen dat je niet overal om kunt denken. Een feit is, dat het de moeite waard is gebleken het in te lijsten. We laten het hangen. Jouw eerste, niet primitief doordacht werk. Hoe moet het heten?" „Sinterklaas gaat naar bed" zei hij onmiddellijk. „Net als jij", zei ik. En zo geschiedde het. Liftkooi. In een goudmijn in Ghana zijn woensdag veertien mijnwerkers om het leven gekomen toen de liftkooi, waarin zij stonden, omlaag stortte. De kooi kwam onder water tot stilstand. De mannen kwamen door verdrinking om het leven. Drie mijnwerkers worden nog vermist. Pooltocht. Een 25-jarige student uit Oslo wil in februari beginnen aan een tocht op ski's via de noordpool uit Ellesmere Land in Noord-Canada naar Severnaja Zemlja op Spitsbergen. Met hem reizen elf anderen. De expeditie heeft honderd poolhonden. Naar schatting zal de tocht honderd dagen duren. Muizengeld. Havenarbeiders in Wellington in Nieuw-Zeeland krijgen deze week een kwartje per uur „muizengeld" voor het lossen van het Duitse schip Cap Castillo, dat Amerikaanse Pacifichavens heeft aangedaan en wemelt van deze knaag dieren. Honger. De sociale commissie van de as semblee van de Verenigde Naties heeft met 88 stemmen voor en zonder tegen stemmers besloten dat vrijheid van honger een fundamenteel recht van een ieder is. Het artikel zal worden op genomen in een ontwerp over de econo mische, sociale en culturele rechten van de mens dat nu door de Verenigde Na ties wordt opgesteld. Kunst. Hongaarse kunstkenners zijn naar Alt-Aussee in Oostenrijk vertrokken om 135 doeken die door de nazi's uit open baar Hongaars kunstbezit waren gesto len, in ontvangst te nemen. De schilde rijen waren in een ongebruikte gang van een zoutmijn verborgen. In totaal heb ben de nazi's 1200 schilderijen uit Hon garije gestolen. Ma ha radja. De voormalige maharadja van de Indische staat Bastar, die tien jaar geleden werd afgezet, is gearresteerd. Hij zou de arm van een riksjajongen hebben afgehakt toen deze met uitge strekte arm om een aalmoes vreog. Rechter. Een kinderrechter in Kasson Minnesota heeft dinsdag 150 gulden boe te gekregen, omdat hij een meisje van elf jaar dat op straat vuurwerk afstak, een pak slaag had gegeven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1963 | | pagina 3