i
1
Misdaad
in
Stockholm
PANDA EN DE MEESTERDEIOLIST
ft
TUSSEN
HEMEL
EN
AARDE
i
VERKEERSONGELUKKEN DOOR DE ZON
SUDDEREN EN
SIDDEREN IN
E SAUNA
I
HOEST?
Ons vervolgverhaal
li I
I f
Verjongingskuur voor lichaam en
geesi wint ook in ons land veld
Gezellig winkelen
en dan...
DINSDAG 3 DECEMBER 1963
mmmmm,t
wmnmmn,
door N. Edward Werner
(naar het Zweeds)
verkoudheid? keelpijn?
GROENE KRUIS
HOESTBONBONS
Bordjes verhangen
Bloot avontuur
IS®
T~*
-
Kilo's afvallen
98 graden!
Bovenste plank
Emmertje koud
Dokter vragen!
G. v. W.
17)
„U kunt me toch op z'n minst wel
vertéllen mét wie ik spreek" drong
hij aan. „Bovendien zou ik graag de
kans krijgen om mijn belofte na te
komen. U beweert toch dat ik u be
loofde u te zullen opbellen?"
Ditmaal klonk er geen lachje.
„U beloofde ook nog iets anders.
Hebt u dat ook vergeten?"
Dahl wist niet wat hij moest ant
woorden. Die vervl.whiskey. Had
hij werkelijk allerlei onzin door de
telefoon gezegd? En tegen wie.
„Ik voel me schuldig", zei hij na
even stilzwijgen. „Maar als het een
belofte is, die ik kan houden, zal ik
'm natuurlijk graag nakomen. Wat
hield die belofte in?"
„Dat we elkaar vanavond om zeven
uur zouden ontmoeten. U zou me mee
nemen naar de „Sture" bioscoop".
Dahl keek snel op zijn horloge. Het
was twintig voor zeven. Hij zou het
nog kunnen halen.
„Geeft u mij alstublieft de kans
mijn belofte na te komen. Het zal
mij een bijzonder genoegen zijn. Waar
kan ik u afhalen?"
„We zouden elkaar voor de bios
coop ontmoeten. Om zeven uur. Laten
we 't daarop houden".
„Goed. Maar waarom wilt u mij
naam niet noemen? Hoe kan ik
u herkennen?"
Hij voelde, zich steeds opgewonder
worden. De hoorn trilde in zijn hand.
„We vinden elkaar echt wel. Laat
u dat maar aan mij over".
„Afgesproken dus. Om precies zeven
uur".
Neuriënd liep hij de badkamer bin
nen, na een taxi gebeld te hebben.
Hij besprenkelde zijn haar met lotion
en kamde het zorgvuldig. Hij trok zijn
das recht, poetste zijn tanden en gor
gelde met mondwater. Kritisch be
keek hij zich daarna in de spiegel.
Niet zo gek, vond hij. En nog steeds
neuriënd liep hij zijn zitkamer weer
binnen. Hij voelde zich thans prettig
öpgéwonden, want hij wist opeens heel
zeker, wié het was. die hem had op
gebeld. In de hal maakte hij een bui
ging voor zijn spiegelbeeld in de lan
ge spiegel en mompelde: „Irene,
mooie, Irene ik zal je immers nóóit
vergeten!" Hij sloot de deur achter
zich en wandelde naar beneden. De
taxi stond te wachten. Het was een
mooie warme zomeravond.
„Sture Cinema" zei Dahl tot de
taxi-chauffeur.
Terwijl hij achteroverleunde op de
achterbank trof het hem opeens, dat
het eigenlijk niet helemaal behoorlijk
was om enige uren na de begrafenis
v£n een goede vriend naar de bios-
eóób té gaan. Hij stak een sigaret op
eh keek naar het dansende vlammetje
van de lucifer, die even door bleef
branden.
„Het enige, dat je uit het leven
kunt halen, is te léven" herinnerde
hij zich een aanhaling van Millech.
Hét waren de waarden geweest van
een Hollywood-grootheid, die Millech
gekend had. Hij zuchtte even en trok
aan zijn sigaret. De taxi nam enige
bochten en hield ten slotte stil voor
dé bioscoop. Dahl ging de hal binnen,
kócht kaartjes en begon om zich heen
te kijken. Er was een gestage stroom
van mensen, die naar binnen gingen.
Hij ging terug naar buiten en wan-
deide gespannen voor de bioscoon op
en neer. Hij keek opmerkzaam naar
de mensen, die uit taxi's en prié-auto's
stapten. Vijf minuten gingen voorbij.
Er waren thans niet zoveel mensen
meer en de bioscoop-bedienden begon
nen aanstalten te maken om de deu-
rén té sluiten. Dahl keek opnieuw in
d* hal en liep dén terug naar de
straat. Kwam ze tenslotte toch niét?
Waarom zon Treoo hem nu oneens
^leerstellen? Was 't een spelletje van
ben».
Ön het moment, dat hij dit als ab
surd had verworpen, hoorde hij een
meisjesstem achter zich: „Dag Gun
nar. hier ben ik".
Hij draaide zich met een ruk om,
maar de glimlach bestierf op zijn lip-
nen en hij dééd bijna een stap terug.
Tijn hand. die hij voor een handdruk
had uitgestoken, vervormde zich tot
een hand. waarvan de wijsvinger bij
na beschuldigend in de richting van
hét meisje, dat hem had aangespro
ken, wees.
•S
•Sb
i
„Jij!" riep hij in de grootste ver
warring uit. „Maar lieve kind.ik
had er geen flauw idee van dat wij.
Het meisje keek hem glimlachend
aan.
„Je bent niet erg beelfd, Gunnar.
Of moet ik misschien meneer Dahl
zeggen? We begonnen elkaar gister
avond echter te tutoyeren, weet je
wel? Blijf daar toch niet zo verslagen
staan. Zullen we maar naar binnen
gaan?"
Ze stak haar arm door de zijne.
Hij liet zich meevoeren en overhan
digde automatisch de kaartjes aan
het meisje dat hem naar hun plaat
sen bracht. Ze gingen zitten en ze
hield nog steeds zijn arm vast. Ze
leunde even licht tegen hem aan en
zei: „Vind je het erg als ik je arm
blijf vasthouden? Ik vind het prettig
te weten, dat je écht naast me zit".
Dahl keek haar even van opzij aan.
„Natuurlijk niet" mompelde hij
verward.
Hij voelde zich blozen. Met zijn
vrije hand haalde hij zijn zakdoek te
voorschijn en veegde zijn voorhoofd
af. O lieve hemel.wat héb ik ge
daan, zei hij tot zichzelf. Wat had hij
gisteravond allemaal tegen juffrouw
Rydell gezegd....? Hij herinnerde
zich nog vaag, dat hij de naam van
haar vader in de telefoongids had zien j
staan, maar hij kon zich helemaal niet j
herinneren dat hij het meisje had op- J
gebeld. Waarover had hij hemels- J
naam met haar gesproken? Heel veel J
tijd om te piekeren werd hem niet J
gelaten, want de film was zeer j
boeiend en eiste al gauw al zijn aan-
dacht op. Zo nu en dan voelde hij,
hoe ze zijn arm even drukte, maar
opzij kijkend, merkte hij dat ze er
niets mee bedoelde; het was een on-
bewust gebaar, waarmee ze haar ple-
zier in de film tot uitdrukking bracht, j
Toen ze twee uur later uit de bios-
coop naar buiten liepen, voelde hij
zich beter op zijn gemak.
„Mag ik nog steeds je arm vast
houden?" zei juffrouw Rydell, terwijl
ze hem met een quasi-angstige blik
aankeek. „Er hangen hier in de buurt
altijd van die lugubere types rond".
Dahl keek haar aan en voelde zich
niet helemaal zeker, of ze ook hem
tot die types rekende. Ze was 'n half
hoofd kleiner dan hij en ze zag er
werkelijk allerliefst uit. Hij constateer
de dit met genoegen. Was hem dat
dan niet eerder opgevallen? Maar na
tuurlijk was hem dat al eerder opge
vallen! Hij had het elke morgen, als
ze hem te paard voorbij reed, vast
gesteld. J O JÏIÓJ ai* -i öiii ói
,..Ja, houd me maar stevig vast"
antwoordde hij, „zo lang ik :erbij ben,
zal geen enkel luguber type het wa
gen je te benaderen". Voor de' grap
liet hij de spieren van de arm, die
Zij vasthield, even zwellen.
„Allemensen, jij hebt spieren! Hoe
kom je aan zulke spieren? Die krijg
je toch zeker niet in je baan als ad-
nv'nistrateur bij een film-maatschap-
pij"!
Hij keek haar met een spottend
lachje aan.
„Toch wel. En bovendien bij het
doden van onschuldige oude mannen
in mijn vrije tijd".
Ze bleef abrupt stilstaan en dwong
hem hetzelfde te doen. „Goed dat je
daarover begint" zei ze ernstig. Ik
heb een voorstel te doen.sla het
niet af alsjeblieft. Laten we even er
gens gaan zitten. Dan kunnen we rus
tig praten. Ik zal dit keer betalen"
voegde ze eraan toe.
Hij voelde een blos op zijn wangen
komen. Gelukkig was het vrij donker
op de plaats, waar ze stilstonden.
„Dat laatste vind ik een nogal
vreemd voorstel", merkte hij op.
„Maar goed, ik ga met je mee".
„Dat is erg aardig van je" zei het
meisje schijnbaar opgelucht, maar
toch was het alsof ze niet precies wist
wat ze wilde. Ze vermeed zijn blik.
„Ik wil liever niet ergens heen,
waar veel mensen zijn", zei ze lang
zaam. „Misschien weet jij iets.hier
in de buurt?"
Hij keek haar geamuseerd aan.
„Wat vind je van „Damberg"?"
Hij zag dat ze deze gelegenheid niet
kende.
Hij nam haar arm. „Het is niet ver
Een eindje voorbij de bioscoop, aan
de overkant".
(Wordt vervolgd
Er bestaan talloze kuren om gezond, fit en slank te
blijven, maar geen een daarvan heeft de laatste jaren
zoveel adeptengetrokken als het saunabad. Overal in
ons werelddeel en ver daarbuiten zijn tegenwoordig
gelegenheden waar men zich vakkundig kan laten
stomen, braden en kneden volgens de eeuwenoude
sauna-traditie die in Finland werd uitgevonden en daar
iet nationale gezondheidsritueel bij uitstek vormt. Wie
eens een saunabad heeft ondergaan, zo zegt men, die
<an er nooit meer buiten. Men voelt zich, na zo'n Spar
taanse behandeling, als herboren naar lichaam en geest
en in staat om bergen te verzetten. En vandaar dan
>ok dat de Finnen zo'n kerngezond volk zijn.
v".-v;
Advertentie
helpen probaat en smaken heerlijk f
DE FINNEN zelf brengen de Sauna-bad-
cultuur-in verband met hun „Sisu" het
geen levenskracht betekent. Zij zeggen,
dat het Saunabad het Finse vok die kracht
gegeven heeft vol te houden in de zware
tijden die het achter de rug heeft. In held
haftige strijd tegen de Russen bouwden
de Finnen zelfs vlak achter het front Sau
na's in de wetenschap, dat het sauna
bad het lichaam innerlijk en uiterlijk als
het ware schoonspoelt, de vermoeidheid
verdrijft, de geest ontspant en nieuwe le
venskracht schenkt.
Buiten Scandinavië was de Sauna voor
de oorlog in Europa vrijwel onbekend.
Men had er wel eens van gehoord, maar
het leek de mensen toch meer iets spe
ciaals voor de ijzersterke, geharde Finnen.
In Parijs was er, in de twintiger jaren,
een moedig man, die het sauna-bad pro
pageerde: de directeur van het „Hotel
Médicale" in Rue du Faubourg St. Jaques.
In dit „hotel", dat er buitengewoon zie
kenhuisachtig uitzag, konden de gasten
vrij beschikken over de sauna. Men werd
er „gekookt en gekoeld" volgens het ori
ginele Finse recept en deskundig gemas
seerd door blinde ex-militairen, die daar
voor door de hotelier (zelf oud-officier
van gezondheid) waren opgeleid. Het was
een uniek instituut.
Nu, na de oorlog, is de sauna tot diep
in het continent doorgedrongen. Duitsalnd
bijvoorbeeld telt al honderden sauna's
elke plaats van enige betekenis heeft er
een. En Nederland? Hier zijn er volgens
de laatste telling tien, o.m. in Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Haarlem,
Groningen, Hilversum, Heiloo. Het lijkt
niet onwaarschijnlijk dat dit aantal snel
zal toenemen. Het sauna-bad blijkt name
lijk een welkome instelling voor een land
gis het onze mensen met rheuma én
spit bijvoorbeeld vinden er baat bij. Wij
komen daar straks op terug. Eerst nemen
wij u mee naar de sauna!
c Vróéger stond daar. .aan de Heuvellaan
in Hilversum, een bordje WERELDOM
ROEP. is 'hu, mét de 'rrfciiomènsen
vertrokken naar een grootser pand bij
Crailoo. Op dè plaats vdn dat keurige ra
diobordje staat nu een enorm ruighouten
bord dat zeer Scandinavisch aandoet, met
de letters SAUNA. We zijn naar binnen
gegaan, handdoeken onder de arm. avon
tuurlijk gevoel in het hoofd. Terwijl we in
de receptie wachtten tot de laatste „sau
naster" van een damesgroepje vertrokken
zou zijn, maakten we een praatje met di-
Op houten banken zitten de slacht
offers in- amfitheatersgewijs in de
zweetkamer, de beginners onderaan,
de geharde routiniers op de bovenste
plank. De badmeester fabriceert nog
wat extra stoom en hitte door eert
lepel water vermengd met denneolie,
op de gloeiende stenen uit te gieten.
recteur-heilgymnast-masseur Eijbers, die
met zijn vrouw dit gezondheidsoord leidt.
Hoe was hij er toe gekomen een sauna-bad
te beginnen?
„We hebben een tijdje in Venlo ge
woond, en daar viel het ons op hoeveel
mannen er geregeld de grens over gingen
naar Lobberich in Duitsland, om er een
saunabad te nemen. Toen dachten we:
zou daar in Nederland geen mogelijkheid
voor zijn? Om kort te gaan, we hebben
besloten om in het Gooi een sauna te be
ginnen. We hebben er een heleboel bestu
deerd in Duitsland, en met een paar fa
brikanten gesproken, en toen vonden we
hier een mooie gelegenheid. Deze villa,
had een fijn, ruim houten bijgebouw en
dat was ideaal voor een saunabad. Twee
jaar geleden zijn we gaan inrichten en, en
fin, u merkt het, nu zit u hier in de den-
nelucht!".
„U zei dat u met een paar fabrikanten
gesproken had.„Ja, speciale Sauna-
verwarmingsfabrikanten. Dat is een hele
industrie in Duitsland. Er zijn ook een
paar systemen. Hout, kolen, olie. Wij heb
ben oliestook gekozen, dat leek ons het
handigst."
„In het begin was het wel even moei
lijk. Het was za nieuw em vreenKLvoor de
mensen natuurlijk. En.je moet je he-
l°maal uitkleden, daar zien de Nederlan
ders soms ook
Sommige dames,
wel een beetje tegenop,
vertelt mijn vrouw, kwa-
Zo uit de gloeihitte de
buitenlucht in. waar
men elkaar afspoelt
met een vaar emmer
tjes koud water. Ten
slotte volgt dan nog
een ferme duik in het
zwembassin en een
koude douche om de
laatste gifstoffen af te
spoelen. De plotse
linge temperatuurs
verschillen Itot 80
gradenmaken het
wel gewenst, vóór het
saunabad uw huisarts
te raadplegen, want
het hart krijgt wel
wat te verduren.
IK.fH.-tt;>*-
jjüh*1
«ie*.*
SSv
4
Advertentie
Reumatiek TüGAL HELPT
Griep TOGAL HELPT
Migraine TOGAL HELPT
Menstruatiepijn TOGAL HELPT
Verkouden TOGAL HELPT
Hoofdpijn TOGAL HELPT
Spit TOGAL HELPT
U»|T|N TOONOM
smm
32. Dat waren een paar aardige verrassingen die Joris
Goedbloed daar had aangericht! Om te beginnen bleek
de wasteil, die hij als bed voor Blub had bestemd, bij
de riolist bijzonder in de smaak te vallen: on der het
sl&ken van kleine kreetjes als „Blub" en „Blubblub!" liet
"■hij zich er tevreden in glijden. Misschien was hij wel
moe van zijn veelbewogen dag. En ook Panda was te-
v-edeh nu hij zag dat hij-zelf het model was, waar Joris
de modderfiguur naar wilde vormen. „Goed, Joris", zei
hij ernstig. „Ik ben maar een bescheiden iemand, maar
ik probeer altijd netjes eh oppassend te zijn, en als je
dat de Blub óók lerén wilt, kun je op mijn voilé mede
werking rekenen!" ..Zie eens aan!" riep Joris verheugd.
Och, uw wantrouwen heeft mij zo'n pijn gedaan
maar nu is alles weer als weleer Jussen ons! Goed dan,
baaske; volg Blubs voorbeeld, want ook gij hebt na deze
dag uw rust verdiend; ziedaar de legerstede die ik u
heb toegedacht". Dat was nu weer minder mooi, want
de brits die Panda kreeg toegewezen zag er verre van
aanlokkelijk uit. Hij vond het nogal een smerige troep,
maar om de stemming niet opnieuw te bederuen hield
hij zijn mond en besloot hij er het beste van te maken.
Hij probeerde dus deken en matras wat smakelijker te
rangschikken en nu wachtte hem een verrassing!
Onder de matras vond hij een nette doos, gloednieuw,
dié kennélijk niet in deze rommelige omgeving paste. Dat
kon geen toéval zijn! Iémand had die doos daar .ver
stopt!
men in het begin met bikini's. Maar dat
bleek toch niet zo fijn in die warmte. Er
komen nu steeds meer dames, die weer
vriendinnen meebrengen die ook weer
vriendinnen meebrengen en zo is het
soms verbazend gezellig. Een droogkap is
er ook, en een hoogtezon. En natuurlijk
masseren we. Onderwatermassage? Wordt
ook veel gedaan. Ah, daar is de laatste
dame. U kunt naar binnen."
Mevrouw Eijbers-Vestdijk („Ja, ik ben
een nicht van de schrijver") kwam ook
uit de sauna. Ze zag er provocatief gezond
uit, evenals de laatste dame van het sau
na-groepje. die haar vrolijk gedag zei met
een „Tot de volgende week!" We gingen
naar binnen. De heer Eijbers loste nu zijn
vrouw af en liep mee. Terwijl wij ons,
evenals de andere mannen ontdeden van
allés vertelde hij verder.
„Wie er hier komen? Veel radio- cn tv-
mensen bijvoorbeeld. Rita Reys zien we
hier dikwijls. Jan de Winter is hier twin
tig kilo afgevallen. Jan Gerritsen van de.
journaaldienst, Stan Haag en Herman
Emmink zijn hier ook vaste gasten. De
buitenlandse tv-sterren weten ons trou
wens ook ai te vinden. Toen Siw Malm-
kvist, het Zweedse zangeresje, hier opna
me had in de studio, kwam ze even een
paar uurtjes bij ons. Gerhard Wendland is
ook al een paar maal geweest".
„KRIJGT U ook mensen via artsen?"
„Inderdaad. Er is o.a. een rheumato-
loog die ons patiënten stuurt. Daar was
een echt „moeilijk geval" bij, een jonge
man van 28 met een ernstige wervelko
lomaandoening die zeer pijnlijk was. Rönt-
génbestraling en andere behandelingen
hadden geen resultaat. Wij hebben hem
tussen de saunabaden door gemasseerd,
tweemaal per week. zes weken lang. Het
gaat hem nu veel beter. De pijn is be
langrijk minder en soms helemaal weg. De
patiënt voelt zich, zoals hij het zelf uit
drukt, „relatief tevreden". Wij zijn erg
blij met dat resultaat."
„Dat zal best. Sportmensen, komen die
hier ook?"
„Hele clubs. Zo, wilt u beginnen?" We
trokken de sandalen van „het huis" aan
en stortten ons in de eerste fase. Een
zeer onschuldige: de warme douche. Goed
wassen met zeep, voor de hygiëne. Daar
na droogden we ons goed af. Tweede fa
se: de sauna in, het „hitte-huisje"! Toen
we de deur van het kleine houten ge
bouwtje-in-het-gebouw achter ons sioten
kregen wij even de neiging om er weer
vandoor te gaan. De thermometer aan de
muur wees 98 graden Celsius!
Maar de andere saunaïsten hielden het
immers ook uit? Vooruit dan maar! We
zetten ons, op een baddoek (hét hout is
gloeiend heet) op de onderste verdieping
van de amfitheatersgewijs gebouwde ban-
kenestellage en keken om ons heen.
In de hoek een enorme oven, waarop
grote keien. Voor ons aa.r de muur de
ongelofelijke thermometerstand en een
paar zandlopers om de broeitijd in de ga
ten te houden. Om ons heen: transpire
rende mpèr.tfrt:. 'fif voorzichtige beginners
op het onderste bankje, daar is het het
„kwelst". wat- moediger mannen, een ver
dieping hoger, en geoefende saunasten op
de 'bovenste plank, languit liggend op hun
baddoeken, loom pratend over koetjes en
kalfjes.
De deur ging open en de heer Eijbers
kwam binnen met een pollepel. Inhoud
water met een scheut denneolie. Dit goot
hij over de gloeiende keien op de oven
Onmiddellijk sloeg' er ëen Zeer hete damp
door de Sauna-, met een prikkelende den-
nelucht. De heer Eijbers knipoogde naar
ons, en verdween weer. De vlammen sloe
gen ons uit en toen begon, het heil
zame transpireren. We voelden ons zeer
Fins. Heldhaftig verhuisden we naar een
bankje-hoger. Die hoogste verdieping be
waarden we maar vo.or een volgende
keer
Dat iets hoger zitten scheelde belangrijk
Het zweet gutste ons van het lichaam
We hadden het opnieuw onvoorstelbaa
warm vooral toen de tweede lepel
water met denneolie erop ging en be
gonnen .ons toch af te vragen hoe het mo
gelijk'was dat iemand zoiets vrijwillig on
derging.Eindelijk was het kwartier
om. Nu koelte. Haastig verlieten we het
„zweetkamertje" en stonden in de „rust
ruimte". De tijd voor rusten was echter
nog niét aangebroken. De heer Eijbers
opende hoffelijk een deur en toen waren
we BUITEN!
Een muurtje beschermde ons voor en-
bescheiden blikken van de buren, maar bo
ven ons hoofd zagen wij de sterrén flonke
ren.
„Een emmertje?" vroeg een stem achter
ons.
We keken om. Daar stond een grijnzende
mede-saunaïst met een plastic emmer vol
ijsblauw water, zojuist geput uit het klei
ne zwembassin.
„Graag", huichelden we. PATS! PATS!
Eén op de borst, één op de rug.
Koud? Inderdaad. Maar niet overdreven
onaangenaam. De omschakeling van enorm
warm naar enorm koud gaat zo vlug dat
men het zich nauwelijks bewust is. (het is
een verschil van 80 graden!).
Na de koude emmertjes werd er, nog
steeds buiten, koud gedoucht. Even maar,
om de laatste uitgetranspireerde „giftige
stoffen" af te spoelen. En daarop volgde
nog een plons in het koude zwembassin.
Eert bordje vertelde ons dat we ons ge
heel moesten afdrogen voor het naar bin
nen gaan. Dat deden we. En toen braken
een bijzonder aangename twintig minuten
rusten aan. Sommige mannen lagen languit
op een bank met een tijdschrift, anderen
zaten in gemakkelijke stoelen met een si
garet en een kopje koffie of een koele
drank. Een der heren liet door de heer
Eijbers „in zich knijpen", zoals het mas
seren betiteld wordt. Wij schonken ons
zelf nog een kopje koffie en „relaxten."
We voelden ons zeer ontspannen en kiplek
ker. Na het rusten herhaalden wij de sud
der- en sidder-handelingen, en na nóg eens
pauze van prettig nietsdoen nóg eens.
Het geheel duurde ruim twee uur.
Ons avontuur werd besloten met een
verrassing op de weegschaal. Meer dan
een pond afgevallen!
Voldaan over onze heldendaad en blij
met het gewichtsverlies kleedden we ons
aan. We betaalden vijf gulden en gingen
fluitend naar buiten. Daar, in de heldere
buitenlucht, voelden we pas goed hoe heil
zaam het saunabad gewerkt had. We
hadden ons in jaren niet zo schoon en jong
en lichtgevoeld!
Kan iedereen naar de Sauna? Een oud
Fins spreekwoord zegt: „Hij die nog in
staat is naar een sauna-bad te lopen kan
het ook gebruiken."
In Nederland bekijken we het wijselijk
wat voorzichtiger. Mensen boven de veer
tig raadplegen eerst even een arts. Men
sen met acute infectieziekten, vaatziekten
of ernstige hartafwijkingen gaan niét naar
de Sauna. Maar verder: allemaal óp naar
het saunabad! Citeren wij even het art
senblad „Spreekuur Thuis": „Een regel
matig saunabad kan corrigerend werken
ten aanzien van een verkeerde stofwisse
ling (dikke mensen) en circulatiestoornis
sen (wintervoeten, bronchitis, aanleg voor
erkoudheid). Mensen met rheuma of spit
kunnen er baat bij vinden, spierpijn wordt
erméë Ties treden. Bovendien heeft een re
gelmatig saunabad een bijzonder ontspan
nende werking op de geest; men vergeet
even de dagelijkse beslommeringen en de
daaruit op te tellen winst is nauwelijks
weer te geven."
Peter van Dwjn
Advertentie
GEBEUREN er meer
verkeersongelukken dan
normaal- wanneer zich op
de zon uitbarstingen voor
doen? Waarschijnlijk wel.
Een grootscheeps onder
zoek, waaraan Russische,
Duitse en Franse geleer
den hebben deelgenomen,
maakt melding van frap
pante samenhang tussen
kosmische gebeurtenissen
enerzijds en aardse ander
zijds.
Tegen heel wat straling
en deeltjesstromen van de
zon wordt het aardse le
ven beschermd door de
ionosfeer, de verzameling
electrisch geladen lucht
lagen tussen 70 en 600 ki
lometer hooate. Maar het
evenwicht in die ionó-
sfeer kan ingrijpend wor
den gestoord wanneer de
activiteit van de zon
plotseling sterk toeneemt.
ALS GEVOLG van
zulke uitbarstingen krij
gen dan allerlei schade
lijke vormen van straling
kans, dieper en in gro
tere hoeveelheden de
aardatmosfeer binnen te
dringen. Een werkgroep
van statistici. die tien
jaar lang gegevens over
vierduizend plotselinge
sterfgevallen heeft be
werkt, komt tot de con
clusie dat deze sterfte-
curve correspondeert met
de curve van de electro-
nendichtheid van de iono
sfeer^ Het aantal der dood
geboren kinderen volgt
deze curve zelfs heel
nauwkeurig.
De oorzaken van deze
levenloze geboorten waren
stoornissen in de bloeds
omloop van de placenta,
voor de geboorte. Ook bij
de sterfgevallen der vol
wassenen was er veelvul
dig sprake van plotselin
ge aandoeningen van hart
en bloedvaten in perioden
van verhevigde 2onne*
activiteit.
TWEE DUITSE onder
zoekers hebben zich be
ziggehouden met de sta
tistische bewerking van
meer dan tweehonderd
duizend ongelukken (van
allerlei aardonder in
vloed van toegenomen
kosmische straling. Eén
hunner heeft experimen
teel kunnen aantonen, dat
de menselijke reactiesnel
heid tot een kwart van
haar oorspronkelijke
waarde vermindert wan
neer uitbarstingen in de
chromosfeer van de zon
leiden tot verhooade stra
ling in het gebiedvan het
infrarood. En aangezien
■juist in het verkeer onze
reactiesnelheid zo'n be
langrijke rol speelt, kan
men veilig stellen dat ze
ker een deel van de ver
keersongelukken in eerste
instantie wordt veroor
zaakt door processen op de
zon.
1
i
