COTE D'OR
Arabieren in Israel krijgen van
de regering meer vrijheid
Afschaffing reispassen is
bijna revolutionaire daad
Theodor Heuss - een leven
in dienst van de politiek
WENNEKER
HET HOGE DUIN
KERSTDINER
Portugees Afrika
in Veiligheidsraad
Tabletten - Repen.;:]; Bonbons
Arbeidsonrust in
Italië neemt toe
Analfabetisme in
studie bij UNO
„THE SHEPHERDS"
en TON VAN LAAR
Graanexport voor de helft
met Amerikaanse schepen
X 1 s
V-
t -<t
v*
- L'.r
.H- •- s
V erantwoordelijkheid
Controle
Realist
Jfï JL>
Kaarslicht flatteert! p®
GOUDA KAARSEN ES
Brits vliegtuig door de
Indonesiërs boven Noord-
Borneo neergeschoten?
VRIJDAG 13 DECEMBER 1963
Schiedam
NEW YORK (AP) De Veiligheidsraad,
heeft met 10-0 en één onthouding, (Frank
rijk) 'n resolutie aangenomen, waarin aan
gedrongen wordt op voortgezette bespre
kingen tussen Portugal en de Afrikaanse
landen over de toekomst van de Portugese
gebieden in Afrika.
In de resolutie wordt er bij alle landen
op aangedrongen elke verkoop aan Portu
gal te verbieden van wapens die gebruikt
zouden kunen worden voor 't onderdruk
ken van onafhankelijkheidsbewegingen in
haar gebieden.
Frankrijk onthield zich van stemming
op grond van het feit dat de resolutie niet
nodig is. De resolutie, opgesteld door Gha
na, Marokko en de Philippijnen verzoekt
Portugal toe te geven aan de eisen van
de bevolking van die gebieden zich te kun
nen uitspreken of zij onafhankelijk wil
worden en desgewenst zich later aan te
sluiten in een federatie met Portugal.
De Portugese minister van Buitenlandse
Zaken, Albert Franco Nogueira, noemde
„dit een nieuwe foutieve beslissing van
de Veiligheidsraad".
't Sprookje van de Noordzeekust
serveert uw
in een gezellige intieme sfeer.
Muzikale omlijsting van het
bekende Radio-T.V.-TRIO
Tafereservering telefoon 0 2517-322
WIJK AAN ZEE
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse regering wil geen ontheffingen
meer verlenen van de bepaling dat vijf
tig percent van de graanleveranties aan
communistische landen met Amerikaan
se schepen moet worden vervoerd, zo
heeft de Amerikaanse onderminster van
Handel, Franklin D. Roosevelt, verklaard.
Alleen als er geen Amerikaanse schepen
beschikbaar zijn zullen buitenlandse sche
pen meer dan vijftig percent mogen ver
voeren.
Roosevelt zei dit na bijeenkomsten met
vertegenwoordigers van de scheepvaart
maatschappijen en de vakbonden waarop
hij uitlegde dat de ontheffing die werd
verleend in het geval van de verkoop van
100.000 ton tarwe aan Hongarije waar
van 91.000 ton met buitenlandse schepen
wordt vervoerd) het gevolg was van on
voldoende aanbod van Amerikaanse sche
pen. Nadat het misverstand over deze ont
heffing uit de weg was geruimd, hebben
de scheepvaartmaatschappijen en de vak
bonden hun steun aan het regeringsbeleid
toegezegd, aldus Roosevelt.
t a
V-
t.
V'*
J
t
V
f
- -:.v 5
s
i
i. "~"\4 4
.-t
I 1 IÈÉi%
(Van onze correspondent)
JERUZALEM. De afschaffing van reisvergunningen voor Israëlische Ara
bieren zou men een bijna revolutionaire stap kunnen noemen. In feite betekent
deze verandering, dat het militaire bewind in die streken, die voornamelijk door
Arabieren worden bewoond, zijn sterkste wapen uit handen is genomen, Terecht
hebben sommige Kamerleden bij het debat over deze aangelegenheid betoogd,
dat deze instelling thans nauwelijks reden van bestaan meer heeft. Overigens was
de Kenesset over het geheel wel tevreden met deze wijziging, al gaven de oppo
sitionele vertegenwoordigers ook in allerlei toonaarden te kennen, dat de re
gering hier de put dempte, nadat het kolf verdronken was en niet alleen te laat
handelde, maar ook niet ver genoeg ging. Naar hun mening had het militaire
bestuur al lang moeten zijn afgeschaft.
De bijna volledige opheffing van het sy
steem van reisvergunningen voor Arabie
ren betekent, dat de regering een bere
kend risico heeft aangedurf. Dat hier geen
veiligheidsredenen, maar politieke facto
ren de doorslag gaven, is duidelijk. Daar
over heeft Esjkol trouwens ook niemand
in het onzekere gelaten. Uit een oogpunt
van nationale veiligheid was voor de
nieuwe stap geen enkele rechtvaardiging
te vinden.
De militaire situatie van Israël eist on
verslapte waakzaamheid. De leiders van
zijn buurstaten hebben zich nog altijd niet
met het bestaan van de Joodse republiek
verzoend.
Er gaat nauwelijks een dag voorbij
óf zij beloven zichzelf en hun volken een
glorieuze overwinning op „de zionisten",
die in 1948 de verbonden Arabische le
gers smadelijk in de pan hakten. De in
filtratie duurt voort.
Terwijl het kabinet een meer liberale
politiek ten opzichte van de Arabische
bevolking besprak, arresteerde de grens
politie in Galilea drie zwaar gewapende
infiltranten, die uit Syrië waren gekomen
om spionage te bedrijven met behulp van
Israëlische Arabieren.
Diefstallen ten nadele van nederzettin
gen, door Arabieren van over de grens ge
pleegd, zijn aan de orde van de dag. Geen
week gaat voorbij of leger of politie ma
ken Arabieren onschadelijk, die er door de
Syrische. Jordaanse, Libanese en voor
al Egyptische inlichtingendiensten op
uit werden gestuurd.
De vijanden van Israël langs de grens
en in het land zelf zitten niet stil en de
autoriteiten hier zijn zich daarvan bewust.
Eh desondanks heeft de regering-Esjkol
resoluut gebroken met de politiek van het
kabinet-Ben-Goerion en het vaak aange
vochten militaire bestuur in feite de wind
uit de zeilen genomen.
Dat zij hiermee een grote verantwoorde
lijkheid op zich heeft genómen is bui
ten kijf. Het zijn immers niet alleen de
Arabische -landen langs Israels grenzen,
die de Joodse staat slecht gezind zijn. Ook
de grote meerderheid van de Arabische
bevolking in Israël hoopt in stilte nog al
tijd op een alles wegvagende Arabische
invasie.
Niet alleen politieke factoren geven aan
deze hoop voedsel. De massale trek van
de Arabische bevolking uit het Palestina
van 1948 heeft tot een splitsing van tal
loze gezinnen geleid. In vele gevallen
bevinden zich ouders aan deze kant van
de demarcatielijn en kinderen aan de an
dere. Een politiek van gezinshereniging
onder auspiciën van de V.N. heeft maar
op uiterst kleine schaal de vooroorlogse
toestand kunnen herstellen.
Zij is niet meer dan een druppel op een
gloeiehde plaat. Bij de Arabieren heeft
dat kwaad bloed gezet. Zij beschuldigen
er Israël van deze situatie in de hand te
hebben gewerkt. In hun verontwaardiging
over het hoofd ziend, dat het de Arabi
sche legers zijn geweest, die de pasge
boren staat aanvielen om de baby in de
wieg te smoren. Dat die legers daarbij
van een onverwacht koude kermis thuis
kwamen, heeft men niet alleen in Syrië, de
Libanon, Jordanië, Irak, Saoedie-Arabië en
Egypte niet kunnen verkroppen.
Ook vele Arabieren, die zich „plotse
ling" Israëlische staatsburgers zagen ge
maakt, hebben er zich nooit bij kunnen
neerleggen. Voor de instelling van een
militair bewind in streken, die hoofdzake
lijk door Arabieren werden bewoond, be
stond gegronde reden. Het is niet zeker,
dat de Arabische bevolking bij een nieuwe
Arabische invasie als een vijfde colonne
zal optreden, maar de mogelijkheid be
staat.
En deze kans is te reëler, omdat de Ara
bieren voornamelijk geconcentreerd zijn
in grensstreken, waar verscheidene grotere
Arabische centra aan of in de nabijheid
van verkeersaders liggen en uiteraard in
stallaties van militaire aard hier nergens
ver zijn te zoeken.
Men wilde daarom op het doen en la
ten van de Arabische bevolking toezicht
houden om te voorkomen, dat het beslis
sende ogenblik met noodlottige verrassin
gen zou worden geconfronteerd.
Destijds oordeelde men, dat een civiel
bestuur daartoe de vereiste middelen mis
te en dat alleen een militaire overheid,
met bijzondere bevoegdheden bekleed, ef
fectiever werkzaam kon zijn. Zo was het
vele jaren. Totdat- zich stemmen verhie
ven tegen dit instituut, dat, hoe gerecht
vaardigd uit militair oogpunt misschien
ook, zich niet liet rijmen met democrati
sche beginselen.
De zaak kreeg hoe langer hoe meer een
politiek karakter. Bepaalde partijen dron
gen op totale afschaffing van het militair
bewind aan, dat, naar zij betoogden, tien
percent van Israels bevolking van elemen
taire vrijheden beroofde.
Merkwaardig genoeg waren het niet in
de eerste plaats de Israëlische Arabieren
zelf, die in opstand kwamen tegen het
militaire bewind, maar Joodse politieke
groepen. Ruim zeven jaar geleden dien
de een commissie, die moest uitmaken of
het militaire regime nog reden van be
staan had, haar rapport bij de regering in.
Het sprak zich uit voor handhaving, al
beval het bepaalde modulaties aan, die
bedoeld waren bureaucratie te beteugelen.
In de loop van de jaren werden nog ande
re, verder ingrijpende verzachtingen in
gevoerd. Reisvergunningen werden niet
meer voor een dag, een week of een
maand verstrekt, maar voor een half jaar
of een jaar.
En het was Esjkol, die enige maanden
na de aanvaarding van zijn ambt als pre
mier en minister van defensie de kogel
door de kerk joeg en de regering er toe
bewoog, een streep te halen door het stel
sel der reisvergunningen en de verplich
tingen zich van een reispas te voorzien
alleen handhaafde voor de bewoners van
vlak aan de grens gelegen dorpen en diege
nen, die om redenen van nationale veilig
heid in de gaten moeten worden gehou
den.
Esjkol is te veel realist om niet te we
ten, dat de nieuwe situatie een zekere risi
co inhoudt. Hij is echter ook te veel po
liticus om er zich geen rekenschap van
te geven, dat de regering zal moeten stre
ven naar de sympathie van de bevolkings
minderheid en in het bijzonder naar die
van de Arabieren met hun hoog geboorte
cijfer Vandaar, dat hij de regering voor
stelde om te trachten bij hen het gevoel
van persoonlijke vrijheid te versterken
door hun verplaatsing van oord tot oord
niet langer afhankelijk te stellen van de
goedkeuring der militaire autoriteiten.
Vandaar ook, dat de minister-president
in één adem met deze verlichtende maat
regel enige andere verbeteringen opsom
de, die bij de minderheidsgroepen wel in
goede aarde moeten vallen: de stichting
van een fonds, dat behoeftige Arabieren
en Druzen in staat zal stellen hun kinde-
ROME (AP) Een golf van toenemen
de arbeidsonrust teistert Italië en vormt
een moeilijkheid voor de nieuwe regering
van premier Aldo Moro, die vandaag het
parlement voor de eerste maal om een
motie van vertrouwen zal vragen.
De Italiaanse communistische partij
heeft laten weten te zullen strijden tegen
de coalitie van christendemocraten, so
ciaaldemocraten, republikeinen en socialis
ten.
Vele Italiaanse steden, waaronder Ro
me en Florence, zitten vandaag voor de
achtste dag zonder gas door de staking
van arbeiders in de gasbedrijven. Mil
joenen Italianen raken aardig gewend aan
koude maaltijden. Restaurants melden
een opleving van de bedrijvigheid.
De meeste brandweerlieden in het land
houden een 48-uursstaking. De brandweer
handhaaft een noodbezetting om uit te
rukken bij brand, maar weigert admini
stratief werk te doên of zich te onder
werpen aan inspecties. Bankbedienden,
administratief personeél van het Rode
Kruis en de arbeiders in de gemeente
lijke transportbedrijven dreigen ook met
stakingen.
Om middernacht begon een 24-uurssta-
king van honderdduizend arbeiders van
de gemeentelijke vervoerbedrijven. Hier
onder vallen bussen en trams, maar ook
de kabelbanen in Napels en de waterbus
sen van Venetië. Het zal de tweede sta
king in het openbare vervoer in minder
dan een maand zijn.
Vakbondsleiders van de niet-communis-
tische bonden hebben voorgesteld de sta
kingen op te schorten tot na het bekend-
worden van het regeringsprogramma en
de behandeling van de moties van ver
trouwen. Een aantal niet-communistische
bonden sluit zich echter aan bij de com
munistische agitatiestakingen.
De stakingen hebben verschillende doel
stellingen. De transportarbeiders willen
eën loonsverhoging van veertig percent,
de brandweer wil uitbreiding van de korp
sen, de arbéiders in de gasfabrieken wil
len een produktietoeslag en de bankbe
dienden willen een duurtetoeslag.
NEW YORK (AP De Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties heeft
met zo goed als alle stemmen voor een
ingrijpend programma gestemd tot bestu
dering van het bestrijden van analfabetis
me, het bevorderen van landhervormingen
en het stimuleren van de economische ont
wikkeling van de arme landen op de we
reld.
Een Nederlands voorstel tot het instel
len van een V.N. opleidings- en onderzoe
kingsinstituut voor personeel voor civiele
dienst in onderontwikkelde landen werd
eveneens door de vergadering goedgekeurd.
Het was reeds eerder goedgekeurd door
de economische en sóciale raad.
M.k wWW
(Van onze correspondent)
BONN Theodoor Heuss werd in 1884
in Württenberg in het plaatsje Bracken-
heim geboren. Als jongeman sloot hij zich
aan bij de groep van de christen-socialist
Friedrich Naumann en werd hij redacteur
van diens tijdschrift „Hilfe". Later werd
Heuss hoogleraar aan de Berlijnse Hoch-
schule für Politik. Van 1924 tot 1928 en van
1930 tot 1933 was hij afgevaardigde in de
Rijksdag voor de liberale Duitse Democra
tische partij.
Hoewel Heuss in de tweede periode van
zijn activiteit als Rijksdagafgevaardigde
meermalen blijk gaf weinig op te hebben
met de nazi's, stemde hij tóch in 1933
voor het zogenaamde Ermachtigungsge-
setz waardoor rijkskanselier Hitier onbe
perkte volmachten werden verleend. In
1932 publiceerde Heuss een critisch boek
over Hitier. waarin hij evenwel poogde
het nationaal-socialisme in een objectief
ren een universitaire opleiding te geven,
en een plan, dat beoogt de geirrigeerde
oppervlakte grond, toebehorend aan Ara
bische boeren, met ongeveer veertigdui
zend doenam vierduizend hectaren
te vergroten.
Of de regering erin zal slagen door der
gelijke maatregelen bij de Arabische be
volking een zeker gevoel van saamhorig
heid met de Joodse aan te kweken, is twij
felachtig. De familiesplitsing, het feit, dat
de Arabieren in Israel en die aan gene
zijde van de grens dezelfde taal spreken,
hun gemeenschappelijke gedachtenwereld,
mentaliteit, zeden en gewoonten, en voor
al de ophitsing, waaraan de Israëlische
Arabieren voortdurend bloot staan van de
kant van hun broeders in het buitenland,
dat alles belemmert een volkomen inte
gratie.
Dat de Arabier in Israel er economisch
Israëlische Arabiertn kunnen nu zon
der reisvergunningen door het land
trekken. Een politieke beslissing van
de regering die vele Arabieren meer
bewegingsvrijheid geeft.
hard op vooruit is gegaan sinds de geboor
te van de staat, zijn gezondheidstoestand
sterk is verbeterd, zijn kinderen behoor
lijk onderwijs kunnen genieten en zijn le
vensstandaard veel hoger ligt dan die van
zijn rasgenoten elders doet daaraan maar
weinig, af.
Het bloed kruipt nu eenmaal waar het
niet gaan kan. En zo lang de vrede tussen
Israel en de Arabische staten op zich laat
wachten zal van een oprechte, innerlijke
toenadering van de beide grootste bevol
kingssectoren in Israel niet meer dan in
uiterst beperkte zin sprake kunnen zijn.
historisch perspectief te zien. Voor de S.A.
had hij zelfs lovende woorden. Hij prees
de bruine horden als frisse jonge mensen
met een goede houding.
In 1933 werd hij door de nazi's ontslagen
en zijn boeken werden verbrand. Tot 1936
was Heuss weer redacteur van Hilfe, later
werkte hij nog onder een schuilnaam voor
de Frankfurter Allgemeine Zeiting. In de
oorlog wijdde hij zich voornamelijk aan
de litteratuur en schreef hij critieken. In
1945 werd Heuss minister voor de deelstaat
Baden-Wiirttenberg, zijn stamland. In 1946
werkte hij mee aan de oprichting van de
nieuwe liberale Freie Demokratische Par
tei. In 1949 werd hij tot bondspresident
gekozen, welke functie hij na herkiezing in
1954 tot 1959 bleef vervullen. Hij was bij
het volk even populair als bij de politieke
leiders. Heuss was lid van de vrije demo
cratische partij maar in de jaren van zijn
presidentschap hield hij zich buiten de
politieke strijd. Als bondspresident toonde
Heuss zijn kwaliteiten van erudiete kenner
op uiteenlopende gebieden zoals: beeldende
kunst, litteratuur, politiek, economie en
architectuur. Zijn redevoeringen waren in
tellectuele bijdragen tot de versteviging
van de Westduitse staat, die voor de be
volking vaak wel wat te ingewikkeld wa
ren. Als politicus had Heuss weinig bewe
gingsvrijheid, daar de grondwet van de
bondsrepubliek de president nagenoeg geen
rechten geeft. Heuss' opvattingen over een
militaire ontspanning in midden-Europa en
over de ongrondwettigheid van een alge
mene dienstplicht moest hij dan ook op
aandringen van kanselier Adenauer weer
inslikken.
DJAKARTA (Reuter) Het persbureau
Antara heeft gemeld, dat Indonesisch
luchtafweergeschut een Brits vliegtuig om
laag heeft gehaald, dat het Indonesische
luchtruim boven Noord-Bomeo had ge
schonden.
Antara voegde er nog aan tóe; dat dit
het tweede vliegtuig is, dat binnen een
tijdsverloop van veertien dagen na schen
ding van het luchtruim omlaag werd ge
haald. Volgens radio-Djakarta werden bij
het jóngste incident twee leden der be
manning gedood en een gewond.
Een woordvoerder van het Britse com
mando voor het Verre Oosten in Singapo
re. verklaarde evenwel, dat boven Indone
sisch Borneo geen vliegtuig verloren is ge
gaan en dat ook geen enkel vliegtuig als
vermist is opgegeven.
I,
