Ernstige bezwaren tegen
vissershaven in Katwijk
Trawlers voor Frankrijk en
Mexico verlieten IJmuiden
i
Bert Haanstra's nieuwe fi?m „Alleman"
WINTERS SPEL VAN TEGENSTELLINGEN
Sociale en economische voordelen
moeten opwegen tegen grote
waterstaatkundige problemen
Zaterdag wedstrijden
bij schaatsver. Yelsen
Döpp kan zich niet
meer verweren
tegen Henk Schoorl
Tachtig nertsen
gestolen
Nieuwe schepen voor
de Rijnvaart
Kraantje dicht, dus
motor stopte
Kustvaarder Alletta
aan de grond
Kappen thuis eist
twee gewonden
Produkien uk Haarlem
en Zaandam
Ziek aan boord
MINISTER VAN A ART SEN IN DE KAMER:
r
VRIJDAG 2 0 DECEMBER 196 3
i'
v - -
- -
-V-.
i
K£Ö®*«.
r-
iSsÉl!*»
Nota over de
zeehavens
Onvergelijkelijk en veelzijdig portret van de Nederlander
Charles Boost
- i
>V
--t-;-' w
7 A-ijr
Jv ,'X;l
5 -
Van onze parlementaire redacteur)
Tegen de aanleg van een vissershaven
in Katwijk aan Zee bestaan ernstige
waterstaatkundige bezwaren, zo deelde
minister Van Aartsen gistermiddag in de
Tweede Kamer mee. Deze bezwaren zijn
slechts aanvaardbaar als de sociale en
economische voordelen van een vissers
haven zeer zwaar wegen. De minister
pleegt thans overlég met zijn ambt
genoot van Landbouw en Visserij over
de sociale en economische aspecten. Van
de uitslag van dit overleg zal het af
hangen of Katwijk zijn fel begeerde
haven krijgt.
De aanleg van de haven in de ononder
broken vlakke kust bij Katwijk zal een
ongunstige invloed hebben op de zeestro
mingen, verklaarde de minister. Daardoor
zal de waterkering worden aangetast. Wel
licht kan deze aantasting voorkomen wor
den door strandhoofden, maar de aanleg
en het onderhoud van deze hoofden zal
zeer kostbaar zijn. Tevoren is niet te zeg
gen hoeveel van dergelijke hoofden er no
dig zullen zijn. Voor een invalshaven zijn
deze bezwaren misschien nog acceptabel
maar voor een haven die met een zeesluis
verbonden moet zijn met het binnenwater
zijn die bezwaren onaanvaardbaar, zei de
minister. Door een dergelijke sluis zou de
waterkering nog meer worden geschaad.
Ook de kwaliteit van het binnenwater zou
door verzilting gevaar lopen. De minister
bleek overigens van mening dat ook een
invalshaven tot verzilting zou leiden door
de grondwaterstromingen. Deze verzilting
zou niet alleen voor het direct aangren-
KERSTMAALTIJD BEJAARDEN
Tweehonderd vijf tig ouden van dagen
zullen vanmiddag in gebouw Concordia in
Velsen-Noord aanzitten aan een kerst
maaltijd, die zal worden verzorgd door
het Leger des Heils. Om half acht van
avond volgt dan de uitvoering van een
verder feestprogramma.
KERSTSFEL V.C.J.C.-SANTPOORT.
Ook dit jaar zullen de jongeren van de
V.C.J.C. te Santpoort het „Kleine Kerst
spel" in de Dorpskerk opvoeren. De aan
dacht wordt er echter op gevestigd dat dit
niet tijdens de kerstnacht, doch op maan
dag 23 december zal zijn en wel om 21 uur
's avonds. Om redenen van technische aard
heeft de kerkeraad van de Herv. Gemeente
Santpoort-Noord gemeend, de Dorpskerk
op de avond vóór Kerstmis voor dit doel
niet beschikbaar te stellen. Het bestuur
van de V.C.J.C. rekent er niettemin op, dat
evenals vorige jaren velen aan de uitnodi
ging tot bijwonine van het kerstspel op
maandagavond 21 uur gevolgd zullen
geven.
De schaatsvereniging Velsen organiseert
op zeer korte termijn een aantal schaats-
evenementen.
Aanstaande zaterdag 21 december zijn
de juniorleden aan de beurt. De wedstrijd-
commissie van de SV heeft de juniorleden
onder de 16 jaar ingedeeld in vier afdelin
gen, waarvan twee meisjes en twee jon
gensafdelingen met twee verschillende
leeftijdsgroepen. De meisjes van 12 en 13
jaar rijden 60 meter; de meisjes van 14 en
15 jaar 80 meter; de jongens van 12 en 13
jaar 80 meter en de jongens van 14 en 15
jaar 100 meter.
Men kan zich voor de wedstrijden op
geven bij de secretaris van de SV, J. C.
Zuurbier. Tuindersstraat 126 in IJmuiden-
oost. Er mogen alleen leden van de SV
meedoen.
zende gebied schadelijk zijn. maar ook
voor het Westland. omdat het Rijnlandse
boezemwater wordt doorgepompt naar het
hoogheemraadschap Delfland, waarin het
Westland is gelegen.
Minister Van Aartsen verklaarde ver
der dat hij in beginsel bereid is aan de
Kamer een nota over de Nederlandse zee
havens over te leggen. Vele Kamerleden
hadden nogal wat aandrang uitgeoefend
op de bewindsman om een dergelijke nota
in te dienen.
De minister wees erop dat het samen
stellen van deze nota veel tijd zal kosten,
omdat rijkswaterstaat alle nodige studies
nog moet verrichten. Het is de bedoeling
dat in de nota aandacht wordt besteed
aan het aantal en de kwaliteit van de Ne
derlandse zeehavens.
Het modelonderzoek inzake de Maas
vlakte is vrijwel voltooid. Het heeft ten
doel na te gaan welke gevolgen de aanleg
van een zeehavencomplex aan de monding
aan de Europoort op de zeestromingen zal
hebben.
Wanneer de sneeuw huizen, bomen en wegen met een zachte, smetteloze
vacht heelt toegedekt, gaan dromende romantiek en harde, aardse werkelijk
heid, hand tn hand. Ogenstrelend en vriendelijk is de pittoreske aanblik van
het oude straatje in het dorp Velsen. waar jonge stemmen tegen de hoog
bejaarde gevels klinken tijdens de sledevaart. Maar de weggebruikers op
wielen moeten hun aandacht, voortdurend scherpen op de ruwere kant van
de winter, willen zij niet met een harde klap in een ander „land der dromen"
verzeild raken. Zo speelt elke winter zijn spel van tegenstellingen, waarin
ieder op zijn beurt wordt betrokken.
Henk Schoorl, lid van de ring „IJmui-
den", heeft bij de internationale militaire
bokswedstrijden, die onlangs in Hildesheim
zijn gehouden, als zwaargewicht al in de
eerste ronde de Duitse kampioen Döpp
verslagen. Döpp werd uitgeteld bij acht en
omdat hij niet meer in staat was zich te
verweren, maakte de scheidsrechter door
interventie een einde aan de wedstrijd,
waardoor de IJmuicfenaar tot overwinnaar
en kampioen werd verklaard.
In de nacht van dinsdag op woensdag
zijn uit de tuin van mevrouw Keller in
de Nieuwe Beerpolder te Willemsdorp
tachtig nertsen ontvreemd ter waarde van
achtduizend gulden. De diertjes, die als
zeer vinnig bekend staan, zijn alle door
de kogel om het leven gebracht. De politie
trof in alle hokken bloed en hulzen aan.
j
j Mevrouw Keiler, die nogal afgelegen
j woont, heeft van de schietpartij, waarbij
meer dan één man betrokken moet zijn
geweest, niets gehoord. De diertjes schij-
I nen met een auto te zijn ontvoerd.
De nieuwe Rijnvaart Mij. n.v. te Am
sterdam, een dochtermaatschappij der
KNSM, heeft aan de scheepswerven C.
van der Giessen-De Noord te Krimpen
aan de IJssel opdracht verstrekt voor
het bouwen van drie Rijnmotorvracht-
schepen met een tonnage van negenhon
derd ton elk en een voortstuwingsvermo
gen van zeshonderd pk. Zij zullen de na
men „Sterkwijk". ..Stolwijk" en ..Stroom
wijk" dragen. Het eerste schip zal in
augustus 1964 worden opgeleverd.
Een ïjader onderhoek door experts heeft
uitgewezen, dat de motor 'van de KW 131
Adriana, die donderdagmorgen op de in
opbouw zijnde zuidpier van IJmuiden
dreigde te lopen, prima in orde was. De
oorzaak van het feit. dat de motor op een
gegeven moment „d'enst weigerde", moet
worden gezocht in de verkeerde stand van
de k-aan van de brandstof-duplex-filter.
KERSTZANG VOND IN SANTPOORT.
Heden (vrijdagavond) wordt in ga-sge
■Tak te Santpoori een kerstzangavend' ge
houden, georganiseerd door de plaatselijke
gereformeerde, hervormde en katholieke
kerken. De burgemeester van Velsen. mr.
J. C. Bührmann, zal tijdens deze bijeen
komst de schriftlezing verzo-gen.
KLAVERJASDRIVE.
De voetbalvereniging Waterloo organi
seert in de grote zaal van ..Du Commerce"
in IJmuiden een klaverjasdrive, die voor
iedereen toegankelijk is. Op deze wijze
hoopt de jeugdcommissie van deze IJmui-
dense vpetbalvereniging gelden bijeen te
krijgen om de uitzending van een jeugd-
team naar Hamburg deze zomer te kunnen
financieren. De klaverjasdrive begint op
maandagavond 23 december om 20 uur.
De Nederlandse kustvaarder Alletta, 500
ton groot, is vanochtend vroeg in de
Theemsmonding in aanvaring geweest met
een Britse vrachtboot. De Alletta liep een
lek op en is aan de grond gezet. De be
manning is door een sleepboot naar de
wal gebracht.
Het mooie kerstkapsel dat een Amster
damse vrouw zich wenste en dat de doch
ter van een kennis haar zou bezorgen,
heeft gistermiddag twee gewonden geëist.
De vrouw liet haar kapsel door de kap
ster in spé verzorgen in een woning aan
de Houtrijkstraat. Tijdens deze werkzaam
heden liet de kapster een flesje parfum
vallen. Het kwam terecht op een elektri
sche straalkachel en vatte vlam.
De vlammen vonden voedsel in een plas
tic kleed, zodat de kamer snel geheel in
brand stond.
De heer des huizes, de 58-jarige chemi
sche arbeider J. Orizand, en de vrouw
onder-de-kap, de 34-jarige mevrouw W.
Lammers, werden met brandwonden over
dekt in het Wilhelminagasthuis opgeno
men.
DE FILM HAD OOK „Spiegel van
Holland" kunnen lieten als die titel niet
toevallig al gebruikt was door Haanstra
zelf vóór zijn officieel debuut in 1950.
Met dit korte poëtische werkje begon
hij destijds de succesvolle carrière van
een filmer die als geen ander nationale
en internationale waardering en onder
scheidingen voor zijn werk in ontvangst
mocht nemen. „Spiegel van Holland"
kreeg al dadelijk liet volgende jaar in
Cannes de Grand Prix du Festival en
sindsdien is het prijzen blijven regenen:
Panta rhei" „Strijd zonder einde", „En
de zee was niet meer„Rem
brandt", „Glas", „Zoo", voortdurend
vond de filmer voor zijn uiteenliggende
onderwerpen een vorm die in binnen-
en buitenland geestdrift wist te wek
ken; en daartussen door maakte hij nog
wat strikte opdrachtfilms en zorgde hij
met „Fanfare' voor een van de weinige
geslaagde en succesvolle speelfilms van
de laatste jaren.
EN NU KOMT Bert Haanstra met een
avondvullende documentaire over het Ne
derlandse volk, een film van anderhalf
uur, geheel opgenomen met de candid ca
mera, een werk waaraan hij nagenoeg
twee jaren bezig is geweest. „Alleman",
zoals de film tenslotte is komen te heten,
is een consequente voortzetting van „Zoo"
en een logische ontwikkeling in het talent
van de filmer die als poëtisch documen-
tarist is begonnen. De werkelijkheid weer
geven is steeds Haanstra's doel geweest,
zij het niet de harde, crue werkelijkheid
die met realistisch omschreven wordt. De
filmer Haanstra was steeds ook dichter
die de werkelijkheid zeeft door een poë
tische visie. Vandaar dat nu ook zijn visie
op de Nederlander, als uitgedrukt in „Al
leman" de harde kanten van het leven en
de minder fraaie trekken in ons volkska
rakter mist, niet omdat de filmer hun be
staan ontkent, maar omdat ze bij een na
drukkelijke vermelding het beeld zouden
vertekenen dat hem voor ogen stond. In
tegenstelling tot vele verborgen camera
gebruikers die er voornamelijk op uit schij
nen te zijn de abjecte aspecten van een
samenleving aan het licht te brengen, be
zit Haanstra een naar het optimistische nei
gende kijk op het leven die niet ontaardt
in een goedkope hóera-stemming, maar
die hem wel in staat stelt opgewekt met
begrip en een tikje lichte spot naar zijn
sujetten te kijken en ze ons te presente
ren met een half-excuserend gebaar: „zo
zijn we nu eenmaal" niet bijzonder slecht
en ook niet geweldig goed, maar eèn beet
je gewoon, een beetje alledaags, soms wat
irriterend, soms aandoenlijk en alles bij
elkaar behorend tot de goeie middelmaat.
IN DIE GEEST IS ook het commen
taar dat Simon Carmiggelt bij de film
schreef en dat hijzelf op een wat achte
loze toon bij de beelden uitspreekt. Uit
die samenwerking en in dit verband
moeten ook cameraman Anton van Mun
ster, regie-assistent Kees Hin, adviseur
Anton Koolhaas en componist Otto Ket
ting genoemd worden is een voortref
felijke studie over ons volk ontstaan, een
over het algemeen opgewekte en bij tij
den aanstekelijk-komische reportage die
de toeschouwer met een verbijsterende
vaart langs allerlei aspecten van onze
volksaard voert. Om het materiaal voor
dit werkstuk bij elkaar te krijgen is
Haanstra met zijn medewerkers bijna twee
jaar op stap geweest, voornamelijk in een
station wagon met ingebouwde camera's,
maar ook op andere wijzen opererend met
het verborgen opname-apparaat. Zo heb
ben ze de Nederlander betrapt in zijn doen
en laten en in zijn verschillende verschij
ningsvormen van koopman, schipper, mu
seumbezoeker, sportbeoefenaar, vakantie
ganger, huisvrouw of vader, waarna uit
deze omvangrijke collectie indrukken (50
km celluloid) uiteindelijk een film van
normale lengte (2500 m) is gemonteerd.
Ongetwijfeld de zwaarste taak, want heel
wat moeizaam verkregen opnamen zijn
bij die selectie gesneuveld en talrijke pas
sages die oorspronkelijk onmisbaar leken,
bleken in de uiteindelijke conceptie niet
te passen en moesten als onbruikbaar ter
zijde worden gelegd. Op dit moeilijke en
beslissende ogenblik in het produktieproces
is het vooral Anton Koolhaas geweest die
door zijn adviezen aan de film zijn defi
nitieve vorm en structuur heeft gegeven.
DIE STRUCTUUR komt in hoofdzaak
Donderdag lagen in de Haringhaven te
IJmuiden twee schepen klaar voor het
vertrek naar het buitenland Ais eerste
was daar het eindprodukt van de flaar-
lemsche Scheepswerf, een kleine trawler
met het merk CC (Concarneau) 3689 én de
naam Fridirika. Nog gistermiddag is dit
schip naar zijn thuishaven in Frankrijk
vertrokken, ter vervanging van de in no
vember 1962 op de rotsen van de Franse
kust vergane trawler CC 3806 Theodore
hierop neer dat de omvangrijke stof In
hoofdstukken verdeeld is die een bepaald
aspect van het volksleven of van onze
volksaard tot leidend thema heeft, met
dien verstande dat zo'n thema luchtig
wordt aangetipt en gemakkelijk Overgaat
in een volgend onderwerp zonder dat de
toeschouwer zich van een strikte indeling
bewust wordt. Uitgaande van het bevol
kingsregister waar wij allen in kaartsys
teem broederlijk en zusterlijk bijeenliggen
(de film vindt daar ook zijn einde) scha
kelt „Alleman" over naar het vertrek van
emigranten in roerende afscheidsbeelden,
waarbij het commentaar overpeinst:
„Vroeger gingen we naar „ons Indië" en
nu naar andermans wereld, maar de hete
tranen zijn eender". En terugdenkend aan
het oude liedje dat je bij het afscheid pas
gaat beseffen „wat j'in Holland achter
liet" gaat de film onderzoeken wat dan
wel precies wordt achtergelaten en begint
vervolgens een inventaris op te maken
van de dingen, waaraan je in vreemde
landen met heimwee kunt terugdenken. Is
het de beurtschipper die door het land
schap snijdt met wapperend wasgoed aan
dek, of is het de veemarkt, de dorpsfanfare
of de 5 mei-herdenking? Anderhalf uur
lang geeft de film een keuze van onder
werpen, alle herkenbare of meegemaakte
brokjes volksleven in de wisselende sei
zoenen. Kerkgang op zondag, de sport,
carnavalspret en ijsvermaak, vrijage, hu
welijk en geboorte en niet tê vergeten de
eerste schooldag.
DIE WORDT aanleiding tot een stukje
kinder-observatie van even komisch als
aandoenlijk karakter, zoals trouwens de
hele film balanceert op de rand tussen
meeslepende humor en stilmakende verte
dering en dan weer naar de ene, dan
weer naar de andere kant overslaat, zon
der ooit in een van beide richtingen de
gevoelens te forceren. De werkelijkheid
biedt ongezocht alle nuances van uiteen
lopende emoties en wel in de meest alle
daagse situaties en verhoudingen. Aan de
kunstenaar om ze te ontdekken en uit het
geheel van indrukken te isoleren en dat is
wat aan Haanstra en zijn medewerkers ge
lukt is. Ze hebben niet gezocht naar de
donkere kanten van onze samenleving die
ze zonder veel moeite ook wel gevonden
zouden hebben, maar ze hebben de came
ra gericht op de dingen van alledag du-
wij ooit zelf ook wel eens gezien of meege
maakt zouden kunnen hebben.
NATUURLIJK BEPAALT Haanstra zich
niet tot de objectieve observatie, waartoe
de camera hem in staat stelt. Zijn instel
ling als fiimer dwingt hem bij tijden tot
een artistieke ingreep, "waarbij hij met
zijn beelden een spel gaat bedrijven, wat
dan bijv. aanleiding wordt tot een adem
benemende passage als het spórtxrag-
ment, waarin de montage een spanning
weet te verwekken van ongekende inten
siteit. Zo zouden meer details uitgelicht
kunnen worden uit een geheel dat rijk is
aan humor, zelfspot, vertedering, mense
lijke belangstelling en bovendien een tech
nisch meesterschap verraadt dat nauwe
lijks zijn weerga vindt in de wereld van
de documentaire film. Voor de bezoekers
van „Alleman" zal het vertoonde een con
frontatie betekenen met mensen en toe
standen die zij uit eigen ervaring of van
horen zeggen kennen maar die, bekeken
door Haanstra's candid camera opgefrist
en nieuw en in ieder geval geladen met
sterkere emoties ondergaan zullen worden
als een onvergetelijk en veelzijdig portret
van de Nederlander.
Nederlands strandleven, een fragment
uit „Alleman" van Haanstra.
Betrei. die indertijd door Kramer en Booy
i'h Kootstertille was gebouwd. Het nieuwe
schip heeft veel gemeen fnet het vaar
tuig.
Dan was er als tweede een voer "het oog
nogal vreemd vaartuig. De lichten in de
enige mast wezen er op, dat het schip
was bestemd om er de visserij mee uit
te oefenen. Het achterdek liet er verder
geen twijfel óver, dat het een vissersvaar
tuig was. Dit schip, gebouwd naar een
ontwerp van Propulsion te Leiden, is een
voor Mexicaanse rekening gebouwd schip,
dat voor bijna alle békende soorten van
visserij geschikt zou zijn. Zo zal er de
trawl-, boom-, vleet-, beug-, en ringnet-
visserij mee worden uitgeoefend.
De modernste visserij'apparaten staan
de bemanning ter beschikking, waaronder
ook een asdick-viszoeker. Omstreeks een
uur in de middag vertrok dit schip. De lei
ding berust tijdens de overtocht bij de in
IJmuiden welbekende schipper Klaar van
der Harst. De reisduur zal ongeveer 40
dagen in beslag nemen. De reis wordt in
etappes gemaakt. Eerst gaat het naar Las
Palmas, daarna Trinidad en ten slotte
naar Alvarado. Daar zullen de Nederlan
ders de mensen instrueren die er uitein
delijk mee moeten gaan vifesen. De leiding
zal dan berusten bij schipper Wout de
Vries. Deze schipper heeft al eerder naam
gemaakt aan de overkant van de oceaan
Na dit schip zullen nog 5 van deze een
heden voor dezelfde compagnie gebouwc'
worden. De opdracht voor de bouw van
deze schepen is in handen van de scheeps
werf van Haak te Zaandam.
Vannacht heeft de „Editha", van Hamin-
op weg naar Southampton, gemeld dat
zich een zieke aan boord bevond, die zo
mogelijk in IJmuiden aan land zou wor
den gezet. Hier werd de patiënt dan oo"
door de plaatselijke ongevallendienst op
gewacht en onmiddellijk naar het Ante
niusziekenhuis overgebracht. Hij blee"
aan zijn blindedarm te moeten worde
behandeld. De „Editha" heeft daarop zij
reis weer voortgezet.
