Koffie K RE MER Thee
„KONFRONTASI": DE TWEEDE RONDE I
In de broeihitte van de Borneose jungle liggen de
commando s en de guerilla's van Soekarno
Britse
Musical „KISS ME KATE" in Rotterdam
iOSRAM
Geen uitlevering
van Argoud
Kernladingen voor
het Canadese leger
Regeringscrisis
in Peru
Bankoverval
in Washington
Adenauer zet het
op een lopen
Politieke crisis
in Argentinië
Winter teistert
zuiden van Amerika
Gezin in woestijn omgekomen
Televisiemasten
van 415 meter
Verzetsheldin in
Engeland beroofd
DONDERDAG 2 JANUARI 1964
4
tfc
Hartverwarmend enthousiasme in kapitale voorstelling
Verkoudheidsbaclllen
c ^ast.u^ -
protektie tegen infektie
lampen
Altaarstuk gestolen
De toestand van Behan
Musical „South Pacific"
in Zuid-Afrika verboden
DE VERGETEN OORLOG OM MALEISIE
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
KOECHING (SERAWAK) Onder de hoge kronen van de Seraya-bomen hangt
hel groene, gevlekte donker van de Borneose jungle. Links en rechts liggen in groene,
gevlekte pakken gestoken Britse commando's. Op honderd, vijfhonderd of duizend
meter afstand liggen in groene, gevlekte uniformen verpakte Indonesiërs, maar die
ziet men niet. Het is doodstil en naar schatting vijfduizend graden heet. Het enige
dat beweegt is een bloedzuiger, die met obscene golvingen over een uniformbroek
omhoog kruipt, omdat hij het Britse bloed wel drinken kan.
Wij liggen hier nu al drie uur te liggen
en vervelen ons mateloos. Ik kort mij de
tijd met zwetende bespiegelingen over an
derhalf jaar geleden: de groene, gevlekte
uniformen van Nederlandse mariniers, het
groene, gevlekte donker van de jungle van
Nederlands Nieuw-Guinea, thans Irian Ba-
rat geheten.
Dat was ronde één van Soekarno's „kon-
frontasi"-politiek. De Nederlandse strijd
macht onder schout-bij-nacht Reeser
ook bekend als „pokhouten Leen" raak
te daar in verloren stelling, omdat men
tactiek en strategie van de „konfrontasi"
verkeerd had geschat. Hoe staat het met
de kansen van Nasoetions tegenstander in
de tweede ronde, de Britse generaal-ma-
joor Walker, ook wel „Flits" genoemd?
Geen vergelijking
De Britse officieren, die de jonge deern
van hun Gemenebestclub, de Federatie
Maleisië, tegen Indonesische aanrandin
gen moet beschermen geloven niet in een
vergelijking met Nieuw-Guinea-Irian Ba-
rat. Zij wijzen er beleefd maar duidelijk
op dat Groot-Brittannië Nederland niet is.
„Dat is enig verschil, old boy. Als „old
Soek" hier al te grappig wordt, welnu,
Singapore is dichtbij en de vloot en de
jagers en de bommenwerpers zijn hier in
een wip en dan krijgt hij er toch een paar
voor de broek..."
Het vervelende is dat „old Soek" dat
natuurlijk ook weet en volstrekt niet van
zins is op het grondgebied van Maleisië
te excerceren met troepenmachten die een
doelwit voor Royal Navy V-bommenwer
pers of zelfs maar jagers zouden bieden.
Af en toe komt er eens een Indonesische
Ioepolev-bommenwerper over Serawak of
Noord-Borneo gieren, soms duiken er
twee, drie Migs of Mustangs op 'n Dayak-
dorp. En dan zijn er natuurlijk de infil
tranten. Zij sijpelen over de junglegrens,
waar geen wegen maar wel rivieren zijn,
lubben een paar mortiergranaten op een
politiepost, doen een raid op een dorp,
stichten hier en daar wat brand, schieten
op een auto en gaan weer heen.
Die Indonesische raids bijna iedere
dag één en wekelijks een grotere met een
commando van vijftig man 2ljn op zich
zelf niet van beslissende omvang. Maar zij
creëren een permanente staat van onvei
ligheid, die niet kan worden getolereerd.
En daarom liggen we nu al drie uur
transpirerend in de jungle, in de hoop dat
de Indonesische infiltranten, die nabij he
ten te zijn, zich zullen laten zien.
Dat zullen zij niet. Wij zien slechts de
bloedzuigers, die au fond ook Nasoetions
bondgenoten zijn. Zoals de jungle dat is
en de verveling. En ondanks alles ook
de dreiging van 35.000 man geregelde troe
pen in Indonesisch Borneo, plus nog eens
200.000 veteranen en 1500 Chinese commu
nisten uit Serawak, die aan de Indonesische
kant worden opgeleid en wat Dayaks, door
wier stamgebied de grens loopt. Recruten
te over, om infiltranten van te maken,
„vrijwilligers voor de bevrijding van Se
rawak uit de klauwen van het neo-kolonia-
lisme."
De Britse commandotroeper naast mij,
haalt geeuwend een foto uit zijn zak, gra
tie verstrekt door de Indonesische dienst
voor de psychologische oorlogvoering.
Een vogel met een oranje bek geeft een
spottende schreeuw door de middaghitte,
als hij naar de foto kijkt. Er staat een
heel mooi naakt, Engels meisje op en het
onderschrift luidt: „John kom naar huis,
ik heb je nodig." Een zeer directe vorm
van propaganda.
De commandotroeper die cockney
spreekt, doorspekt met een veel door mi
litairen gebezigd bijvoeglijk naamwoord,
dat niet voor herhaling in aanmerking
komt, steekt de foto weer mismoedig weg.
Hij zegt: „drie jaar lang mijn... vrouw en
koters niet gezien. Zit ik hier in het...
leger.en doe.niks. Wat een.oorlog. Ik
wil wel uit de... dienst maar wat kan ik
na achttien... jaar nog doen. Ik ben alleen
maar een.„killer".
De commando's vervelen zich. Zij zijn
graag bereid in een verhouding van één
op tien tegen de Indonesiërs te vechten,
maar zien slechts bloedzuigers. Alleen de
Ghurkatroepen zijn tevreden. Met het ge
duld van hengelaars Iggen de kleine brui
ne mannen zich in hinderlaag en wachten
intens gelukkig op de kans iemand over
hoop te mogen schieten. Want dat blijft de
innigste wens van deze, Albions trouwste
soldaten.
Achter het „front" liggen tenslotte de
eigen troepen van de Federatie Maleisië.
Goedlachse mannen :met iets te dikke offi
cieren, die er weinig in zien om met hun
klewangs paden in de jungle te hakken en
niet verder op te schieten dan vijfhonderd
meter per dag. Dat maakt de Britse com
mando's weer nijdig. „Voor... wie zijn we
PARIJS (Reuter) Frankrijk is niet
van plan om de O.A.S.-leider, ex-kolonei
Argoud, die maandag tot levenslange ge
vangenisstraf werd veroordeeld, aan West-
Duitsland uit te leveren. Dat is de me
ning van regeringskringen in Parijs.
De Duitse verdediger van Argoud, Ger
hard Rothe, heeft verklaard dat de uitle
vering van Argoud aan de Duitsers in
Parijs zal worden besproken op een ver
gadering van de Franse ministerraad, die
president De Gaulle zal presideren.
Volgens Rothe heeft De Gaulle de ver
gadering bij voorbaat laten weten dat Ar
goud niet naar Duitsland zal worden terug
gezonden.
West-Duitsland zond twaalf december
een officieel verzoek aan Frankrijk om
Argoud aan de Westduitse autoriteiten uit
te leveren.
Argoud werd in februari 1963 uit Mün-
chen ontvoerd. Korte tijd later werd hij
gebonden en met een prop in de mond in
Parijs aangetroffen.
Rothe verklaarde, dat een afwijzing van
het Duitse verzoek door de Fransen een
„enorme belediging voor bondskanselier
Ludwig Erhard" zal zijn.
Gedurende het hele proces dat tegen hem
werd gevoerd en dat met de uitspraak
levenslang eindigde, hield Argoud vol dat
hij op illegale wijze naar Frankrijk was
overgebracht en dat hij dus op onwettige
wijze werd berecht.
Hij weigerde enige verklaring af te leg
gen of antwoord te geven op vragen, die
hem werden gesteld.
De enige verbindingen met de buiten
posten kunnen vaak alleen door de
lucht tot stand worden gebracht. De
bevoorrading gaat dan met parachu
te-droppings.
NORTH BAY (AP) De Verenigde Sta
ten hebben voor de eerste maal kernkop
pen geleverd aan Canada. De aflevering
vond dinsdagavond plaats.
Het waren kernkoppen voor 28 lucht
doelraketten van het type Bomarc. Zij
zijn afgeleverd op de basis die twaalf ki
lometer ten noorden van North Bay ligt.
Het Bomarccomplex ligt driehonderd ki
lometer ten noorden van Toronto. De aan
leg van de basis heeft 1.350 miljoen gul
den gekost. Ongeveer negenhonderd mil
joen gulden ervan is bijgedragen door de
Verenigde Staten.
Er zullen ook kernkoppen worden ge
leverd aan de Bomarcbasis te La Maca-
za in de provincie Quebec, 130 kilome
ter ten noorden van Ottawa.
Canada heeft ook toestemming gegeven
voor de opslag van kernkoppen voor Ame
rikaanse onderscheppingsvliegtuigen op ba
ses in Newfoundland en Labrador. Er
zullen ook kernkoppen gaan naar een
Canadese legereenheid in West-Duitsland
die met Honest John raketten is uitge
rust. De Verenigde Staten behouden de
zeggenschap over de wapens.
De controverse over het al of niet toe
laten van de Amerikaanse kernkoppen
op Canadees gebied heeft vorig jaar ge
leid tot de val van de conservatieve re
gering van premier John Diefenbaker.
LIMA (AP) Het Peruaanse kabinet
is maandag gevallen na zes maanden aan
het bewind te zijn geweest. De regering
viel op een motie van wantrouwen die
werd aangenomen, omdat de regering wei
gerde in te grijpen, toen Indiaanse kleine
boeren land in beslag namen van grote
landeigenaars in de Cuzcovallei. De minis
ter van Buitenlandse Zaken, dr. Schwalb,
heeft een nieuw kabinet gevormd.
De motie werd door de Kamer van Af
gevaardigden aangenomen met 75 tegen 51
stemmen.
President Teruj heeft eerder gezegd dat
hij recht wil voor de Indiaanse boeren
Campesinos en geen kogels. Men leidde
hieruit af dat de president het standpunt
van premier Trelles zou willen komen met
een programma voor landhervorming ten
behoeve van de campesinos.
WASHINGTON (AP) Twee gewapen
de mannen, die maskers en rubber hand
schoenen droegen, hebben het Brookland-
filiaal van de National Bank of Washing
ton beroofd. Zij verdwenen in een auto
met ongeveer 240.000 gulden.
De vroegere Westduitse bondskanse
lier, Konrad Adenauer, is lid geworden
van de Westduitse wandelaarsvereni
ging. De 87-jarige Adenauer is het
oudste lid van de vereniging, die 22.000
leden telt.
In de guerrillaoorlog tegen de Indo
nesische infiltranten in de groene
jungle van Borneo zijn de Whirlwind-
helikopters van de Britse vloot on
misbaar.
BUENOS AIRES (AP) Het bewind
van president Arturo Illia van Argenti
nië is in een crisis geraakt door het uit
breken van een ernstig conflict in de
luchtmacht.
Illia heeft het aftreden geëist van com
modore Martin Rafael Cairo, minister
voor de Luchtmacht, tijdens een vergade
ring in het regeringsgebouw. Cairo heeft
het bericht ontkend. Ook ontkende hij dat
de ontevredenheid in de gelederen van de
luchtmachtofficieren toeneemt door zijn
politiek op het gebied van de promoties.
Van officiële zijde is het bericht ont
kend dat Dairo de minister van Defen
sie Leopold Suarez heeft uitgedaagd tot
ec duel na een serie stormachtige verga
deringen.
ATLANTA (AP) Het zuiden van de
Verenigde Staten ligt van de golf van
Mexico tot Virginia onder een laag sneeuw,
zoals velen in dit deel van Amerika nim
mer hebben gezien. Het verkeer ligt stil.
Op vele plaatsen zijn de verbindingen ver
broken.
Het weer heeft minstens zeven doden ge-
eist. Doordat de sneeuwstorm op sommige
plaatsen in de loop van de nacht overging
in regen, zijn de snelverkeerswegen glad
en gevaarlijk. Vele wegen zijn voor het
verkeer gesloten.
Hattiesburg in het zuidoosten van Mis
sissippi meldt zelfs meer dan dertig cen
timeter sneeuw. Chatom in het zuidwesten
van Alabama ligt onder een 24 centimeter
dikke sneeuwlaag. Deze beide steden lig
gen dichtbij de Golf van Mexico, een ge
bied waar sneeuwstormen sporadisch voor
komen.
De meeste grote steden in het zuiden,
die niet zijn ingesteld op dergelijke sneeuw
hopen en gladde wegen, hebben te kam
pen met enorme verkeersopstoppingen.
hier eigenlijk aan het ...vechten. Het is
toch hun.land?"
Voor wie?
Voor wie, inderdaad? Voor wie roffelen
de Whirlwind- en Belvédère-helikopters
over de Borneose boerekool. Voor wie
stoomt de trotse vloot af en aan? In de
jungle, oog in oog met een bloedzuiger
blijkt men dat te vergeten. Maar op de
kaart van Zuidoost-Azië ziet men het snel.
rnimiinmi iihihhii
m s w mm
i« ItllllllUIIHMiiinnii
De nieuwe Federatie Maleisië. Links
het schiereiland Malakka en Singapo
re. Rechts de gebieden Serawak en
Sabah op Borneo. Het donkere plekje
is het sultanaat Brunei, dat op het
laatste moment afzag van deelne
ming aan de federatie. Het hield zijn
olierijkdom liever voor zichzelf.
Engeland en Australië en als het een
beetje wil straks ook de Amerikaanse ze
vende vloot beschermen een voor het
Westen strategische positie: de Federatie
Maleisië van premier Tungku Abdul Rah
man, een enigszins haastig bijeengeknut-
selde staat, het schiereiland Malakka, het
draaipunt Singapore en de Borneose ge
bieden Sabah en Serawak.
In het noordoosten staan de dominoste
nen te wankelen onder de Chinese druk:
Zuid-Vietnam, Laos, Cambodja. Thailand
kraakt al. Op de grens tussen Maleisië en
Thailand zitten de restanten van Chin
Pengs guerrilla's die twaalf jaar in Malak
ka tegen de Britten hebben gevochten.
Bijna de helft van de Maleisische bevol
king is Chinees, Singapore geheel, in
Serawak heeft de Chinese bevolkingsgroep
een eigen clandestiene communistische
organisatie.
Dat is één arm van de tang. De andere,
uit het zuiden is al in beweging gekomen.
Een gecompliceerd mengsel van motieven,
vrees voor China, oude intermaleise riva
liteit, revolutionaire theorie heeft Soekar
no tot zijn „konfrontasie" doen besluiten,
de enige politiek waarvoor het zwakke In
donesië vreemd genoeg wel de kracht be
zit. Daarom zullen erin het groene gevlek
te donker onder de Searyas nog lange tijd
veel bloedzuigers over groene, gevlekte
uniformbroeken kruipen.
ALS NIEUWJAARSPREMlèRE is
door het Nieuw Rotterdams Toneel Cole
Porters „Kiss me Kate", een van de be
roemdste musicals uit de beginperiode
van deze ti/pisch-Amerikaanse theater
vorm, eindelijk in Nederland uitgebracht
en gisteravond in de Rotterdamse
Schouwburg een doorslaand succes ge
worden. Dit welslagen is voor een deel
te danken aim de voortreffelijke éigen-
schappen van de musical zelf qua In
houd en qua muzikale vormgeving, maar
ook aan het hartverwarmende enthou
siasme en het talent dat bij de uitvoering
aan de dag is gelegd.
DE INHOUD is feitelijk een summier
blijspelletje rondom een fragmentarische
opvoering van Shakespeare's „Getemde
Feeks". Het intrigetje van de hoofdrolspe
ler die een affaire heeft met zijn tegen
speelster heeft heel weinig om het lijf,
maar juist in combinatie met hun inci
dentele incarnaties als Petruccio en Ka-
tharina, gaat het onweerstaanbaar ko
misch werken. Bijzonder aardige effecten
zijn door het schrijverspaar Samuel en
Bella Spewack ook bereikt door het spel
met de mogelijkheden van toneel op het
toneel: ruzies in de kleedkamers die bij
het acteren in de rollen worden uitgevoch
ten, het betrekken van de souffleur in de
handeling etc.
Ook voor de decorateur biedt een der
gelijk gegeven aardige mogelijkheden die
door Fritz Butz goed waren uitgebuit bij
voorbeeld door sommige scènes te laten
spelen vlak achter het z.g. gesloten toneel
gordijn dat men dus van de toneelzijde te
zijn als de dood voor
Dit doosje betekent:
ADELAIDE (Reuter) Een vliegtuig
meldde woensdag de lijken te hebben ge
vonden van een uit vijf leden bestaand
Brits immigrantengezin, dat reeds weken
werd vermist in een dor en verlaten ge
bied in het noordoostelijke deel van zuide-
lijk-Australië.
Volgens de bemanning van het vliegtuig
lagen de lichamen dicht bijeen. Het gezin,
bestaande uit man, vrouw en drie zoons
van respectievelijk negentien, twaalf en
tien jaar oud, was met een auto het woeste
De Britse televisie krijgt de hoogste
twee antennes van Europa. Ze zijn onge
veer 415 meter. Deze masten die in Emley
Moor in Yorkshire en te Belmont in Lin-
colshire komen, zullen bestaan uit een
stalen buis met een doorsnede van drie
meter, waarbinnen een lift zal worden
aangebracht voor het onderhoud. Ook
komt er nog een mast van 330 meter hoog.
De kosten worden geraamd op 77 V2 mil
joen gulden. Het werk wordt in 1965 en
1963 opgeleverd.
en rotsachtige gebied ingetrokken dat de
naam „Dodemansheuvels" draagt.
Het is er zeer heet en er is weinig scha
duw. In een omtrek van honderden kilo
meters is geen water. Men gelooft dat het
gezin van dorst is omgekomen. Het laatste
spoor dat men vond was hun achtergela
ten auto. Op het windscherm stond: „Geen
benzine. Hebben water voor twee dagen.
Gaan zuidelijk".
Ook de hond van het gezin werd, op on
geveer zes kilometer van de vier stoffe
lijke overschotten, door de vliegtuigbe
manning waargenomen. Het dier was
dood.
LONDEN (AP) Dinsdagavond hebben
dieven lont en juwelen ter waarde van
35000 gulden gestolen uit de woning van
Odette Hallowes, een in Frankrijk geboren
verzetsheldin.
Odette, die gedurende de laatste oorlog
een Britse agente is geweest, werd onder
scheiden met de George medalje, de hoog
ste burgerlijke onderscheiding in Enge
land.
*"v
zien kreeg. Maar de sterkste en ook on
derhoudendste kant van deze muzikale ko
medie is zeker het aandeel van Cole Por
ter, wiens smeuïge melodieën, soms aan
leunend tegen de jazz, een aantal van de
songs (zoals „Too darn hot") allang tot
schlagers hebben gemaakt.
DE OPVOERING door de Rotterdam
mers was in de meeste opzichten voor
beeldig. Vooreerst was Lia Dorana met
haar metaalachtige stem, de ideale ver
tolkster van „Kate". Men kan zich dit per
sonage wat onstuimiger voorstellen, maar
deze opvatting liet de gevoelsmomenten
die ook voorhanden zijn onnavolgbaar tot
hun recht komen.
De muzikale leiding was in handen van
Henk van Dijk, in dit werk langzamer
hand gespecialiseerd, die kennelijk enorm
hard met deze merendeels ongeoefende
zangers had gewerkt. Het resultaat was
bijna steeds gaaf en klonk, juist door de
première zenuwen tintelend-vitaal.
De Nederlandse bewerking van Seth
Gaaikema was woordkunstig en spitsvon
dig als altijd en ditmaal zelfs melo
dieus en klankrijk ook al was daarbij
de steun van de oorspronkelijke uiterst
spirituele teksten groot.
ER WAS EEN DUITSE regisseur, Leo
nard Steckel, bij gehaald die niets op
merkelijks had gepresteerd dat een Ne
derlandse collega niet had kunnen ver
zinnen, want de voortreffelijke dansante
mouvementen bij de songs waren ontwor
pen door Philip Nasta.
De politie van Parijs heeft bekend ge
maakt dat inbrekers uit de basiliek van
Saint Dénis een zeventiende-eeuws bas
reliëf hebben gestolen, dat was bevestigd
op het hoogaltaar.
Het ruim drie meter hoge en ruim 60 cm
brede kunstwerk, dat de geboorte van
Christus voorsteld, is in 1684 door een on
bekende beeldhouwer van verguld metaal
gemaakt.
De toestand van de Ierse toneelschrijver
Brendan Behan, die maandagochtend met
een hoofdwond op straat in Dublin werd
gevonden, wordt nog „tamelijk slecht"
genoemd. Hij mag geen bezoek ontvan
gen.
Johan Lanting, Annet Nieuwenhuy-
zen, Robert de Vries en Lia Dorana
in „Kiss me Kate".
Van de overige uitvoerenden viel op door
haar voortreffelijke techniek in haar mu
zikale nummer Annet Nieuwenhuijzen als
het lieve zusje van Katharina die in na-
tura geestig werkende tegenstelling
nachtclubzangeresje annex liefje van de
leider van het gezelschap blijkt te zijn.
Verder werd aanstekelijk gezongen en
gedanst door John Lanting en Hans Pau
wels, terwijl Donals Jones in zijn solo
voortreffelijk vakwerk liet zien.
Een prachtig duo geinige gangsters
werd gebracht door Pieter Lutz en Jo
Vischer jr. die vooral in hun liedje „Sjans
met Shakespeare" (mooi werk ook va
Gaaikema) voor stormachtige vreugde
zorgden.
Het was moedig maar niet verstandig
van directeur Rob de Vries om zelf de
leider van het opvoerend gezelschap te
willen spelen. De Petruccio die wij nu te
zien kregen was natuurlijk voortreffelijk
geacteerd, maar het vocale deel schoot
ondanks de kranige pogingen van De Vries
tekort, zoals hij had moeten voorzien.
Mede ook dankzij de begeleidende com
bo onder leiding van Henk van Dijk en
uitmuntende bijrollen van o.a. Adolf Rij-
kens en Louis Borel heeft Rotterdam op
deze nieuwjaarsdag dus zó genoten dat de
obligate nieuwjaarswens wel als mosterd
na de maaltijd móést komen.
Marinus van Henegouwen had dit vage
geheel, dat slecht uit het hoofd geleerd
werd, overigens niet onaardig bij elkaar
geschreven. Maar veel spectaculairs, be
halve een door Wim Hoddes galmend ge
zongen loflied op Rotterdam (muziek Steije
van Brandenberg) viel er niet meer te ge
nieten.
Dat kon ook niet na deze kapitale voor
stelling, die helaas in het huidig toneel-
bestel nooit het aantal voorstellingen kan
halen als in een vrije opvoering zeker
mogelijk zou blijken.
Hans van den Bergh
De musical „South Pacific" van Roger
en Hammerstein is door de nieuwe cor
trole-commissie op publikaties in Zuk
Afrika verboden. De musical zou in Zur'
Afrika worden uitgebracht door een Blitse
producer.
De commissie heeft in een schrijven aan
de organisatoren meegedeeld, dat deze be
slissing werd genomen omdat de musical
een „pleidooi voor het samengaan van ras
sen" inhoudt.
