OPRUIMING
Actie in de Verenigde Staten
tegen roken van sigaretten
Gevaren wettigen passende
officiële maatregelen
Gaat Naessens
naar Engeland
Nieuw voorstel
voor de passen
Kampbeul voelt
zich onschuldig
Conclusies
Washington niet gerust
op de afloop in Panama
Ontploffing eist
vijf doden
WERELDNIEUWS
r
Van dag tot dag
Fabriek in Moskou
voor scholieren
Verontreinigde
lucht erger
dan roken
Nehroe ziek terug
in New Delhi
Rusk kwaad over
busleveranties
aan Fidel Castro
<*Praatóteel
J
MAANDAG 13 JANUARI 1964
3
DEZE WEEK BEGINT ONZE
Grondige herziening van verdrag onontkoombaar
Westduits rapport:
(Op de
M. Mok
k
Nu na de .jongste onderzoekingen en ex
perimenten cp grote schaal niemand zich
meer kan onttrekken aan de conclusie, dat
roken schadelijk is voor de gezondheid
doemt toch weer de brandende vraag op
of niet een bepaalde eenzijdigheid van aan
dachtbepaling een overschatting van het
ene en een onderschatting van het andere
tot tenminste onvolledige uitkomsten ge
leid heeft.
De mogelijke overschatting van het ta
baksmisbruik als oorzaak van dodelijke
kwalen zou kunnen zijn ontstaan uit een
gebrek aan aandacht voor andere, min
stens even ernstige factoren. Het brand
merken van het roken als oorzaak van
ziektéh is een soort mode geworden, waar
door andere mogelijkheden misschien ten
onrechte zijn vergeten of verwaarloosd. De
aantasting van gezonde longen kan vele
oorzaken hebben. Het is niet een kwestie
van het een óf het ander, maar van het
een èn het ander. Het zou een jammerlijke
vergissing zijn, wanneer de medische we
tenschap met behulp van overheid en voor
lichtingsorganen ten strijde zou trekken te
gen één erkende vijand van de gezond
heid, terwijl andere vijanden ongehinderd
hun sluipend afbraakwerk zouden kunnen
voortzetten.
Dat is het gevaar van statistieken. Zon
der de schadelijkheid van het roken in
twijfel te willen trekken, zouden we na
drukkelijke aandacht willen vragen voor
statistische gegevens die zouden kunnen
worden geput uit vollediger vergelijkings-
cijfers. Het is ongetwijfeld statistisch aan
te tonen dat de toeneming van sterfte door
kanker zich ongeveer parallelliseert met
bijvoorbeeld de toeneming van het aantal
verbrandingsmotoren op de weg. Of met
de toeneming van het gebruik van kleur
en smaakstoffen in populaire voedings
middelen.
Gelukkig zijn nu reeds geluiden te ver
nemen, die bewijzen dat de wetenschap
geen kortzichtig genoegen neemt met de
analyse van een enkel onderdeel van het
gevarengamma. Een wetenschappelijk
onderzoeker in Düsseldorf, professor Rein-
hold Poche, werkt aan een rapport over
de oorzaak van vervuilde lucht bij long
ziekten. Ook in Nederland zijn reeds enige
tijd proeven genomen ten aanzien van dit
onderwerp. Dit betekent allerminst, dat
het roken zou kunnen worden vrijgepleit.
Wel zou het op den duur kunnen beteke
nen, dat men behalve een campagne tegen
het roken campagnes tegen diverse ande
re slopers der gezondheid zal moeten on
dernemen, om de angstwekkende cijfers
van sterfte aan longaandoeningen te kun
nen drukken.
Het gevaar van al teveel ophef over één
factor zou het wezenlijke resultaat van de
pogingen, ons leven gezonder te maken,
kunnen verhinderen. Dat is een aanmaning
tot bezinning overwaard.
Aftegang 38/40
HAARLEM
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Alles wijst erop dat
het rapport van de door de Amerikaanse
gezondheidsdienst benoemde deskundigen
inzake de gevaren van het roken voor de
gezondheid, aanleiding wordt tot een hef
tig politiek en wetenschappelijk debat. De
bekendmaking van het rapport was met
vele voorzorgsmaatregelen omringd, maar
desondanks waren er al dagenlang lek
ken: Dat heeft niet verhinderd dat de een
stemmige tn ondubbelzinnige conclusies
van de deskundigen verrassing verwekten.
De Amerikaanse openbare gezondheids
dienst beperkt zich verder tot een zo ruim
mogelijke pubiikatie en toezending van het
rapport aan alle tweehonderdduizend
Amerikaanse geneesheren, zodat publiek
en doktoren vooralsnog hun eigen conclu
sies kunnen trekken. De directeur-gene
raal van de gezondheidsdienst, dr. Luther
Terry, verheelde echter niet, dat ten spoe
digste zal worden overwogen welke rege
ringsmaatregelen ter bestrijding van het
rookgevaar mogelijk en wenselijk zijn.
Lengte en inhoud van het rapport getui
gen van grondighe'd bij het onderzoek; het
bevat 387 bladzijden, rond 150.000 woorden
en 80 tabellen en grafieken. Wat het rap
port, naast het gezondheidsaspect, zo be
langrijk maakt, ziin de enorme economi
sche belangen ervan, die rechtstreeks en
zijdelings met de Amerikaanse tabaksnij
verheid verband houden. Het lijdt dan ook
geen twijfel dat de belanghebbenden het
rapport van de openbare gezondheids
dienst fel zullen aanvallen. Zij hebben
eigen deskundigen in dienst, die al her
haaldelijk met klem hebben verklaard,
dat geen bewijs van een rechtstreeks ver
band van longkanker met sigarettenroken
is geleverd. Zij vinden het bewijsmateriaal
te statistisch. Longkanker is volgens hen
een te gecompliceerde kwaal om vooral
aan roken toegeschreven te worden. Zij
achten het niet bewezen dat van roken
meer nadeel wordt ondervonden dan van
het inademen van bedorven straatlucht.
Het Amerikaanse geneeskundige genoot
schap heeft al een nieuw eigen onderzoek
aangekondigd. Deze „further basic re
search'' naar de invloed van het roken
op de gezondheid zal niet geheel dezelfde
grond bestrijken als de deskundigen van
de openbare gezondheidsdienst. Het ge
neeskundig genootschap wordt al verdacht
van handjeplak met conservatieve sena
toren en afgevaardigden, doordat het de
geldigheid van conclusies in het rapport in
twijfel trekt, met als beloning hulp bij de
bestrijding van het wetsontwerp over de
gezondheidszorg voor bejaarden via een
sociale verzekering, waartegen het ge
neeskundig genootschap gekant is.
Het het ook zij, liet lijdt geen twijfel
dat de bedreigde industrieën niets onbe
proefd zullen laten om hun enorme be
langen te redden. Zeer grote uitgaven,
vooral van de sigarettenindustrie, voor re
clame in de kranten, voor de radio en in
het bijzonder voor de televisie kunnen de
economische weerslag nog sterker maken.
Sommigen hier twijfelen eraan of de si
garettenindustrie werkelijk ernstige reden
heeft te vrezen voor een daling van de
omzet. Het sigarettenverbruik is de laatste
jaren, ondanks herhaalde medische waar
schuwingen en rapporten, voortdurend met
sprongen gestegen. Het beeld is nu iets
veranderd. Dit is de eerste maal dat de
LONDEN (AP) De Schotse zakenman
Daniel Davie uit Stonehaven heeft de
Fransman Gaston Naessens, die zegt een
geneesmiddel tegen bloedkanker ontwik
keld te hebben, een betrekking aange
boden en zich bereid verklaard laborato
riumproeven met zijn serum te nemen.
Volgens Davie heeft Naessens het sala
ris van drieduizend pond per jaar onder
voorbehoud aanvaard. Hij zal deze week
naar Engeland reizen voor een bespreking
Naessens schijnt erop te staan, dat het
serum onderzocht wordt ni het Christie-
instituut voor kankeronderzoek te Man
chester, een van Engeland's leidende in
stellingen op dit gebied.
Ondanks het advies van de Britse rege
ring zijn zaterdag de moeders van twee
kinderen, die aan bloedkanker lijden, naar
Corsica gevlogen in de hoop op een succes
volle behandeling.
De kinderen zijn vijf en drie jaar. Ze
komen beiden uit Glasgow. De burgers
van deze stad hebben ruim 10.000 gulden
voor de reis bijeengebracht.
Het Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft een boodschap van de consul
te Ajaccio gepubliceerd, waarin aan de
moeders is medegedeeld dat hij geen ver
antwoordelijkheid voor haar of haar kin
deren op Corsica op zich zal nemen. Zij
werden gewaarschuwd, dat er geen zeker
heid bestaat dat de kinderen behandeld
tullen worden.
BERLIJN (Reuter) Oost-Duitsland is
bereid toe te staan dat Westberlijners voor
dringende familie-aangelegenheden bezoe
ken afleggen in Oost-Berlijn. Dit is be
kendgemaakt door het Oostduitse persbu-
eau ADN en in de Oostberlijnse dagbla
den.
Een woordvoerder van het Westberlijn-
se stadsbestuur bevestigde dit later, maar
voegde er aan toe dat geen uitgewerkte
voorstellen waren ontvangen van de Oost
duitse regeringsonderhandelaar, Erich
Wendt.
Gezaghebbende zegslieden zijn van oor
deel, dat de voorwaarden van het Westen
voor heropening van de muur voor het
Oostduitse regime nauwelijks te aanvaar
den zijn.
Een voorwaarde, waarop nieuwe onder
handelingen tussen West-Berlijn en de
Oostduitsers zeker zuilen stranden is, dat
geen nieuwe overeenkomst zal worden ge
sloten, tenzij Oostberlijners ook naar West-
Berlijn kunnen komen.
Burgemeester Brandt van West-Berlijn
heeft de hoop uitgesproken dat de muur
weer zal opengaan, maar hij waarschuw
de in een radiotoespraak zijn gehoor tegen
voorbarig optimisme.
„Het is nutteloos voorbarige hoop te wek
ken," zei Brandt. „Laat u niet gek ma
ken, hetzij door geruchten, gissingen, in
discreties of door mededelingen van het
Oostduitse persbureau."
Westelijke waarnemers geloven dat Ul-
bricht nieuwe voorstellen kan hebben mee
genomen uit Moskou, waar hij zondag een
bezoek van twee dagen aan premier
Kroesjtsjev heeft beëindigd.
FRANKFORT (Reuter) Vrijdag is in
Frankfort het proces voortgezet tegen 22
voormalige bewakers van het nazivernie
tigingskamp Auschwitz.
Nadat Robert Mulka donderdag zijn rech
ters ervan probeerde te overtuigen dat hij
niet wist dat er in het kamp gaskamers
bestonden, liet de tweede verdachte die
aan een verhoor werd onderworpen, de 52-
jarige kassier Karl Hoeker, vrijdag een
soortgelijk geluid horen.
Hoeker, die tijdens het nazibewind
Obersturmführer bij de S.S. was, wordt
ervan beschuldigd als adjudant van de
kampleider toezicht op de gaskamers te
hebben gehad en de slachtoffers te hebben
geselecteerd-
Dr. Terry, directeur-generaal van de
Amerikaanse Gezondheidsdienst
rookt zelf geen sigaretten meer, maar
meestal een pijp en af en toe een
sigaar. „Ik zou iedereen adviseren op
te houden met sigaretten roken", zo
zei hij in antwoord op een vraag.
„Wie wil doorgaan met roken dient
zich de gevaren voor zijn gezondheid
bewust te zijn", zo voegde hij hier
aan toe.
regering ingrijpt en daardoor is de uitwer
king op de houding van het rokende pu
bliek mogelijk veel groter. De suggestie is
geopperd de gevaren van het roken voor
de gezondheid op de verpakking van si
garetten te vermelden, zodat de roker
doorlopend wordt gewaarschuwd. De di
recteur-generaal van de gezondheidsdienst
wil tevens de jeugd het roken ontraden.
(AFP) De drie grote Amerikaanse te
levisiemaatschappijen, „National Broad
casting Company", „Columbia Broadcas
ting System" en „American Broadcasting
Company", hebben bekendgemaakt dat
zij hun reclame-overeenkomsten zullen
herzien. Een radiostation in Concord (Ca-
lifornië) heeft het maken van reclame
voor sigaretten in zijn uitzendingen verbo
den.
Senator Marine Neubergef wil' twéé Wets
ontwerpen indienen, één ter regeling van
sigarettenadvertenties, het andere ten aan
zien van het onderwijs en tevens voor een
onderzoek naar de gevaren van het siga
rettenroken, in te stellen door het minis
terie van Gezondheid.
De commissie komt tot de conclusie
dat het roken van sigaretten in ver
band staat met een hoger sterftecijfer
bij een aantal ziekten. Volgens het rap
port bestaat er een causaal verband
tussen het roken van sigaretten en long
kanker bij mannen. „Het risico van
longkanker neemt toe, naarmate men
langer en meer rookt en vermindert
wanneer men het roken staakt".
De dodelijke afloop bij aandoenin
gen van de hartkransslagader een
van de voornaamste doodsoorzaken in
de Verenigde Staten was bij siga
rettenrokers zeventig percent hoger,
dan bij anderen.
Voor sigarettenrokers is het risico op
longkanker negen tot tien maal groter
dan voor niet-rokers. Voor zware rokers
is dat zelfs het twintigvoudige. Rokers
van pijpen en sigaren lopen eerder de
kans longkanker te krijgen dan niet-
rokers, doch deze kans is veel gerin
ger dan die van de sigarettenrokers.
De commissie doet geen uitspraak
over de gevolgen van het roken van
filtersigaretten, omdat zij niet over vol
doende materiaal op dat gebied be
schikt.
Volgens het rapport zijn er in 1962
41.000 Amerikanen aan longkanker over
leden, tegen nog geen 3.000 in 1930. Tij
dens het bestuderen van 1.123.000 man
nen zijn 37.391 van hen overleden.
Het rapport zegt dat uit de gecom
bineerde rapporten blijkt dat het sterf
tecijfer van sigarettenrokers in verhou
ding tot niet-rokers bijzonder hoog is:
voor longkanker 10.8 tegen één niet-
roker, bronchitis en emphysema 6.1,
kanker aan het strottenhoofd 6.5, alge
hele kanker 4.1, kanker aan de slok
darm 3.4, maagzweer 2.8 en de groep
van andere bloedziekten 2.6. Voor ziek
te aan de hartkransslagader is de ver
houding 1.7, tegen één niet-roker.
De commissie zegt dat uit de zeven
studies is gebleken dat er ongeveer
evenveel mannen sterven die per dag
minder dan vijf sigaren roken als niet-
rokers. Het sterftecijfer voor mannen
die meer dan vijf sigaren per dag ro
ken is iets hoger. „De verhouding voor
pijprokers is weinig of niet hoger dan
voor niet-rokers, zelfs voor mannen die
tien of meer pijpen per dag roken en
voor mannen die langer dan dertig jaar
pijp gerookt hebben".
Het rapport zegt dat „de belangrij
ke weldoende effecten van roken voor
namelijk liggen in het gebied van de
geestelijke gezondheid en dat de ge
woonte voortspruit uit een zucht naar
tevredenstelling. Aangezien er geen
middelen bestaan om de mate van de
voordelen te meten, kan de commissie
geen basis vinden waarop zij de voor
delen tegen de gevaren van roken voor
de bevolking in het algemeen kan af
wegen".
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - Hoewel de onlusten en
geweldplegingen in Panama wat schijnen
af te nemen, is men in de Amerikaanse
hoofdstad allerminst gerustgesteld over de
ontwikkeling. Het wordt toegejuicht dat
het Witte Huis snel is opgetreden om de
toestand tot bedaren te brengen en voor
al het actieve ingrijpen van een inter-
Amerikaanse vredesmissie acht men be
moedigend. De Amerikaanse en Panamese
autoriteiten hebben bijna overeenstem
ming bereikt over de vorming van een ge
meenschappelijk orgaan, dat de vrede
langs de grenzen van de kanaalzone zal
handhaven.
Het wordt sterk afgekeurd dat de Ame
rikaanse scholieren en hun ouders zo wei
nig begrip hebben getoond voor de licht
ontvlambare nationaliteitsgevoelens van
de Panamezen. Ook voor velen in de Ame
rikaanse hoofdstad is de heftigheid van de
uitbarstingen in Panama als een verras
sing gekomen. Men had er geen vermoe
den van dat onder de oppervlakte zulke
sterke anti-Amerikaanse gevoelens leefden
De reacties in Amerikaanse politieke
kringen lopen uiteen, maar het algemeen
gevoelen is dat niet langer is te ontkomen
aan een min of meer grondige herziening
van het oude verdrag tussen Panama en
de Verenigde Staten. De president van
Panama, Roberto Chiaril, kan moeilijk
terugkrabbelen van zijn eis dat de diplo
matieke betrekkingen alleen hersteld kun
nen worden als het verdrag is herzien en
de verhouding Panama-Verenigde Staten
fundamenteel is gewijzigd.
Het is een tere zaak. Er zijn vitale
Amerikaanse belangen gemoeid met on
gehinderde doorgang en controle op het
Panama-kanaal. In dit licht bezien kan
men de explosieve politieke verhoudingen
in Latijns-Amerika niet te licht opvatten.
De invloedrijke hoofdstedelijke Washing
ton Post verklaart, dat de Verènigde Sta
ten, ondanks de geweldplegingen, bereid
moeten zijn mede te werken aan een her
ziening van het verdrag, waardoor dit
meer in overeenstemming wordt gebracht
met de waardigheid en nationale trots
van het Panamese volk. „We moeten",
aldus de Washington Post, „in Panama
geen generatie Amerikaanse emigranten
kweken, behept met dezelfde kwalen als
de Fransen in Algerije". Volgens het blad
moeten de Verenigde Staten Panama een
groter aandeel geven in de inkomsten van
het kanaal en het verschil in de loon-
standaard van Panamezen en Amerikanen
opheffen.
In Amerikaanse diplomatieke kringen
achten velen de eis tot herziening van
het verdrag echter geen goed teken en
vreest men dat schade zal worden toege
bracht aan wezenlijke Amerikaanse vei
ligheidsbelangen.
De Washington Star bijvoorbeeld schrijft
dat de regering niet voor geweld of ex
treem nationalisme opzij moet gaan, dat
zij voor alles de volstrekte veiligheid van
't Panama-kanaal moet garanderen en dat
zo nodig Amerikaanse eigendommen en
Amerikaanse levens met geweld moeten
worden verdedigd. Geven de Verenigde
Staten de controle over het kanaal prijs
door een fundamentele verdragswijziging,
dan wordt, volgens het blad, onherstel
bare schade berokkend aan 't Amerikaan
se prestige en aan de invloed van de Ver
enigde Staten in geheel Latijns-Amerika
met onberekenbare gevolgen.
Vooralsnog nemen de meesten in de
Amerikaanse hoofdstad echter niet aan dat
het zo'n vaart zal lopen. Men hoopt echter
dat de vredesmissie spoedig een formule
voor overeenstemming kan vinden, zodat
de gemoederen tot rust komen.
STAD PANAMA(AP) Tienduizenden
rouwende Panamezen hebben zondag in de
stad Panama de massabegrafenis bijge
woond van veertien landgenoten, die tij
dens de botsingen met Amerikaanse troe
pen om het leven gekomen zijn. Sinds don
derdag zijn 24 personen onder wie drie
Amerikaanse soldaten om het leven ge
komen.
Bij het oproer in Panama City is ook het
kantoor van de KLM grondig vernield. Of
het ook is afgebrand, zoals het kantoor van
Pan American Airways, is niet bekend.
0
MOSKOU (Reuter) In Moskou wordt
een fabriek gevestigd waarin 2.500 school
kinderen werken. Er worden micro-elektri
sche apparaten en onderdelen voor minia
tuur-radio's gemaakt. Deze fabriek is niet
bedoeld als een prouktiespelletje, maar
als werkelijke deelneming van schoolkin
deren in de produktie. Voorlopers ervan
zijn tienduizenden werkplaatsen waar kin
deren in verschillende beroepen worden
opgeleid.
In de fabriek zullen de kinderen in to
taal drie en een half uur per week wer
ken onder toezicht van volwassen groeps
leiders. De jongere kinderen, van twaalf
tot veertien jaar, maken speelgoed. De
oudere kinderen ontvangen rechtstreeks
een gedeelte van hun loon.
HAMBURG (DPA) Professor dr.
Reinhold Poche van de medische acade
mie in Hamburg heeft bekendgemaakt,
dat over enkele weken een Westduits rap
port zal verschijnen over de samenhang
tussen het roken en de gezondheid.
De Duitse onderzoekingen, die vijf jaar
lang door de vereniging van Rijnland-
Westfaalse pathologen zijn verricht, ko
men, in tegenstelling tot de Britse en de
jongste Amerikaanse speurarbeid, tot de
conclusie, dat voor het ontstaan van long
kanker niet zozeer het roken van sigaret
ten dan wel de uitlaatgassen van motor
rijtuigen en verdere verontreiniging van de
lucht door fabrieken van belang zijn. Niet
temin zijn ook de Westduitse onderzoekers
tot de slotsom gekomen, dat de kans op
een langer leven voor zware sigaretten
rokers afneemt, doordat de kans op vooral
hart- en vaatziekten toeneemt.
Professor Poche is daarentegen van oor
deel, dat het roken van sigaretten voor het
ontstaan van longkanker nagenoeg zonder
betekenis is. Uit de onderzoekingen van de
laatste jaren is volgens hem gebleken
dat vooral automobilisten en industrie-ar
beiders, die het meest aan luchtverontrei
niging zijn blootgesteld, vaak longkanker
krijgen.
Het rapport bevestigt het Britse artsen
rapport van 1962. Een woordvoerder van
de Britse artsenvereniging heeft gezegd,
dat de sigarettenroker voor de keus staat
om hetzij het roken te laten of het ge
vaar te lopen om kanker of andere ziekten
op te lopen. De Britse minister van Ge
zondheid heeft laten meedelen, dat hij
hoopt, dat allen die tot dusver nog scep
tisch geweest zijn, zich door het jongste
Amerikaanse rapport zullen laten overtui
gen.
NEW DELHI (AP) Premier Nehroe
is van India zaterdag in New Delhi terug
gekeerd. Hij zag er ziek uit en bewoog zich
als een zieke man. Hij sprak even met de
pers vanuit zijn auto. „Ik voel me goed,"
zei de 74-jarige premier met zwakke
stem.
Zijn gezicht was nog meer opgezet dan
de laatste maanden reeds het geval was
en zijn linkeroog was nog meer gesloten.
Hij bracht de traditionale groet met sa
mengedrukte handpalmen, maar de bewe
ging kostte hem kennelijk moeite.
Hij werd in de auto vergezegd door zijn
enige dochter, mevrouw Indira Gandhi, en
door een arts. Het dagblad Indian Express
meldt dat Nehroe een lichte beroerte heeft
gehad.
Zijn voornaamste taken worden voorlo
pig waargenomen door twee ministers. Mi
nister van Binnenlandse Zaken Goelzarilal
Nanda vervangt hem als premier. Minis
ter van Financiën T. T. Krisjnamasjari
vervangt hem ais minister van Buiten
landse Zaken.
Volgens het medisch bulletin blijft Neh
roe bevredigend vooruitgaan. Ondervraagd
over een onbevestigd bericht, volgens het
welk Nehroe een gezwel in de hersenen
zou hebben, antwoordde mevrouw Nayar,
een arts, het hoofd schuddend maar zon
der enige nadruk: „dat geloof ik niet."
WASHINGTON (AFP). De Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Dean Rusk, heeft in een vraaggesprek voor
de televisie verklaard, dat men de Ameri
kaanse graanleveranties aan de Sovjet-
Unie niet mag vergelijken met de Britse
levering van autobussen aan Cuba.
Volgens de minister vormt de Britse le
vering niet een „gewone handelstransactie
met een gewoon communistisch land". Alle
leveranties aan Cuba, buiten medicamen
ten, bepaalde voedingsmiddelen en der
gelijke, kunnen de mogelijkheid van Cas
tro om ongeregeldheden in andere landen
te veroorzaken versterken, aldus Rusk.
De levering van Amerikaans graan zag
hij als de beste manier om de Russen van
hun goudvoorraad af te helpen. Bovendien
is de omvang van de Amerikaanse handel
met de Russen slechts een fractie van de
handel van de andere westelijke landen
met de Sovjet-Unie. Voor het geld dat
Moskou voor het graan moest betalen,
kan het geen andere, strategische, zaken
kopen.
Wereldburgerschap
De berichten en verslagen betreffende
de E.E.G.-bijeenkomsten heb ik niet zeer
grondig gelezen. Dat werpt een ongunstig
Cicht op de ontwikkeling van mijn Euro
pees bewustzijn. Het is daarmee misschien
ook niet zo gunstig gesteld, ondanks het
feit dat ik Europa nog nooit' verlaten heb
en mij in de landen die ik mocht bezoe
ken, thuis heb gevoeld. Maar als de eco
nomie ter sprake komt, krijg ik een on
wennig gevoel. Ik krijg dat des te vlot
ter, daar ik besef dat er vele, waaron
der zeer knappe mensen zijn die zich in
economische kwesties verlustigen. Zij zul
len wel, of misschien ook niet, in staat
zijn de problemen op te lossen waar ik
absoluut geen raad mee weet.
Een paar dingen zijn mij echter duide
lijk geworden. De heren in Brussel kon
den het maar moeilijk eens worden. En
ieder land kwam in de eerste plaats voor
zijn eigen positie op. Deze houding is niet
alleen Europees, ze is algemeen menselijk.
Ze is, om een oud woord in een moderne
betekenis te gebruiken „globaal". We heb
ben een land dat ons materiële vaderland
is. We hebben een werelddeel dat ons cul
turele vaderland is. En we hebben een
globe, waar we met enige miljarden lot
genoten op rondwriemelen. Die globe is
dan ons levensgebied in de ruimste zin.
Nu meen ik te hebben begrepen dat daar
in Brussel het globale zich slechts op be
trekkelijk primitief niveau heeft gemani
festeerd. Zoveel mogelijk houden wat je
hebt en eventueel zoveel mogelijk erbij
zien te krijgen. Als deze indruk juist is,
dan is de gedachte van een wereldbur
gerschap er dus niet aan te pas gekomen.
En toch, zo zou ik, economisch ondeskun
dige, willen zeggen, is dit de enige ge
dachte waar het thans op aankomt.
Over de recente loonsverhogingen in ons
land heb ik een beschouwing gelezen die
mij bijzonder heeft getroffen. De schrijver
vestigde er namelijk de aandacht op dat
door werkgevers noch werknemers ook
maar één keer gerept is van de gevol
gen die zulk een loon- en kostenstijging
zal hebben voor de zogenaamde onderont
wikkelde of achtergebleven gebieden. Hun
moeilijkheden om zich te verheffen tot wat
men een menswaardig levenspeil mag noe
men, nemen er nog door toe. Zij zijn aan
gewezen op hetgeen Europa produceert en
't is uitermate onwaarschijnlijk dat Euro
pa, met de idee van het wereldburger
schap voor ogen, te hunnen gerieve de oude
prijzen zal blijven berekenen.
Waarmee, voor zover dit nodig was, is
aangetoond dat het „globale" besef nog
even onderontwikkeld is als de gebieden
waartoe dit besef zich bij voorrang zou
moeten uitstrekken. Een wat late, maar
zeker niet te late nieuwjaarswens: moge
1964 in dit opzicht van een belangrijke
groei blijk geven.
INCASSO WEEKABONNEMENTEN
De ..incasso van het abonnementsgeld
iedere week kost veel tijd en moeite,
aan u en aan onze bezorgers.
Er zijn twee mogelijkheden om het
ongemak in dit opzicht te vermijden
a. Overgang op een kwartaalabon
nement.
b. Betaling aan de bezorger voor een
periode van 4—5 weken. U krijgt
dan een door de bezorger onder
tekend ontvangstbewijs. Misver
stand over de betaling is daardoor
uitgesloten.
Het resultaat voor u Minder geloop
naar en gebel aan de deur; in uw wijk
daardoor een vlottere bezorging. Voor
de bezorger minder last. Probeert u
het eens.
DE ADMINISTRATIE
ATTLEBORO (AFP en Reuter) In een
chemische fabriek te Attleboro in de Ame
rikaanse staat Massachusetts zijn zondag
bij een ontploffing vijf mensen om 't leven
gekomen. Er werd zeker tien mensen ge
wond. De fabriek werd verwoest. De ex
plosie werd tot in het op 65 kilometer af
stand gelegen Boston gehoord. Er ontstond
brand die oversloeg op een ander gebouw.
De brandweer had vijf uur nodig om het
vuur meester te worden. Ruim honderd
woningen in de omtrek werden ontruimd.
D
Stammen. Bij een stammenbotsing te Ilo-
ret, bij de grens tussen Kenya en
Ethiopië, zijn 27 personen drie man
nen, zeven vrouwen en zeventien kinde
ren om het leven gekomen. Tenmin
ste tien personen werden ernstig gewond.
Het gevecht ontstond, nadat leden van
de Boranstam hadden geprobeerd vee
van de stam der Galoebba's te stelen.
Schoorsteen. In een balletklasje van der
tien meisjes in de Engelse plaats Maid
stone is een schoorsteen door het dak
gevallen. Een tienjarig meisje kwam
om het leven en twee werden gewond
door neerstortend puin.
Grafsteen. In Brisbane is een vierjarig
meisje gedood toen een grafsteen van
vijfhonderd kilo die op het graf van
haar broertje was geplaatst, omviel en
haar raakte.
Diplomaten. Marokko en Cuba zullen hun
diplomatieke betrekkingen herstellen
Deze waren in november verbroken, om
dat Cuba een vijandige houding tegen
over Marokko zou hebben aangenomen
in het grensgeschil met Algerije. De Cu
baanse regering heeft beloofd een poli
tiek van niet-inmenging in het grensge
schil te zullen volgen.
Vleermuizen. Blinde vleermuizen, die vo
rige zomer door Duitse toeristen in de
Sloveense Skocjanska Jama grot waren
gevangen en later in München, op zes
honderd kilometer afstand, werden los
gelaten, zijn naar hun grot teruggevlo
gen
Smokkel. De Westduitse criminele politie
heeft, na vijf Turkse arbeiders wegens
smokkelarij te hebben aangehouden,
een beroep gedaan op interpol. Een
woordvoerder van de politie deelde me
de dat in Duisburg twee van de Tur
ken zijn gearresteerd na een poging om
aan een inspecteur van politie, die zich
vier maanden lang had voorgedaan als
een mogelijke klant, acht pond opium
te verkopen. De drie anderen zijn later
in hun woningen aangehouden.
Haaien. Haaien schijnen kieskeurig te zijn
bij het aanvallen van zwemmende men
sen. Volgens dr. Gilbert, hoogleraar in
dierkunde aan de Cornell universiteit in
New York, vallen de haaien slechts
mensen aan, die in het water een bij
zondere „geur" verspreiden.
Zeilboot. Zeker zeven mensen zijn verdron
ken en 29 worden vermist na het om
slaan van een zeilboot die van het An
golese kustdorpje Antonio Enes op weg
was naar het nabijgelegen eiland Ma-
tupane.
Overleden. Heinz Renner, één van de lei
ders van de verboden Westduitse com
munistische partij, is zaterdag op 72-jari-
ge leeftijd overleden Renner was van
1949 tot 1953 lid van dr Bondsdag en lid
van het presidium van de communis
tische partij, totdat deze beweging in
1956 in de Bondsrepubliek werd verbo
den.
