Misdaad
in
Stockholm
Elten lijdt nog steeds aan de
kater der „General bereinigun
Hoofdrol in Bijbelfilm
voor Maria Callas
PANDA EN DE MEESTER*RIOLIST
Fa. E.DE GRAAFF
Pu rol houdt
Olifant miste
haar vriendin
FRINZ-
DONDERDAG 16 JANUARI 1964
11
Kltplf Rees
Fï^g.-Bez Düsselcyrf
SIS§|l|riiiiii|zIiE
Om vervolgverhaal
door N. Edward Werner
(naar het Zweeds)
De kapiteinsdochter
OFFICIAL DEALER
Koninginneweg 44 - 48 - Haarlem - Telefoon 13609
Halfjaar „Heim ins
Reich" geen succes
voor de middenstand
Dood stadje
de film' zei Huston, „maar misschien
zal ze wel iets neuriën". Hij zei haar niet
te hebben uitgekozen wegens haar stem,
maar omdat zij „een uitzonderlijk goede
actrice" is.
Grimmig zwijgen
Donder op!
Doodvonnis
Bsmetteloos
de.huid
smetteloos zuiver
i - •■•tf-Mrfj
l'isu p''v;4|
l
52)
„Ik geloof niet, dat een excuus no
dig is. Het zou hoe dan ook niet lang
meer geduurd hebben, voordat zij
zélfs zonder Gustafssons tussenkomst
achter de waarheid zouden zijn ge-
j komen. En dat ze Moira niet onmid-
j dellijk in de gaten hadden, vind ik
J heel begrijpelijk. Denk aan die diplo-
i maat, die haar een volledig alibi had
j gegeven, denk aan het wapen dat na
de verschillende moorden nooit werd
gevonden. De politie sloeg van het be-
gin af de verkeerde weg in, maar
trachtte dat later te herstellen. In-
specteur Berg vertelde mij zaterdag-
middag nog, dat hij mijn doen en la-
j ten op zijn minst bij twee gelegenhe-
I den verdacht vond. Ik nam het hem
echter niet kwalijk."
De kelner bracht de verse koffie en
j Dahl betaalde.
„Maar die Amerikaan, die meneer
Marsh?" vroeg Ingrid Rydell even la
ter. „Welke rol speelde hij of speelde
hij in het geheel géén rol?" Dahl nam
een slokje koffie en zei:
„Hij is belast met een onderzoek
betreffende de smokkelarij van ver
dovende middelen."
„Maar waarom kwam hij hier ge
lijktijdig met Moira Millech?"
„Moira stond op de zwarte lijst,
omdat ze eens in het gezelschap van
lieden, die verdovende middelen smok
kelden, werd aangetroffen bij een
razzia. Toen ze van de Amerikaanse
westkust vertok in gezelschap van
een Amerikaanse diplomaat, wilde
de politie haar in de gaten houden.
Marsh vertelde me dat de aanvoer
van verdovende middelen naar de
Verenigde Staten de laatste jaren
enorm was toegenomen. Er schijnt
èrgens een lek te zijn en ze hebben
dat nog niet gevonden. Toen de op
de zwarte lijst voorkomende juffrouw
Millech in gezelschap van een diplo
maat hierheen reisde, vond de Ame
rikaanse politie het de moeite waard
een man achter haar aan te sturen.
Misschien zijn Stockholm of Gothen
burg transit-havens voor de interna
tionale handel in verdovende midde
len, hebben ze waarschijnlijk ge
dacht."
„Maar wat was er aan de hand
met die man, die jij 's nachts in
Millechs flat aantrof? Heette hij niet
Kramer.of zo iets?"
„Carver, Don J. Carver. Hij werkte
voor Reisman en Reisman wilde een
uitvinding van Millech betreffende
kleurenfilms te pakken krijgen. Toen
Reisman met Millech niet tot over
eenstemming kon komen, dacht hij
dat een concurrent al een contract
met Millech had afgesloten. En om
zéker van deze voor hem zo enorm
belangrijke zaak te zijn, stuurde
Reisman Carver naar de flat van
Millech om zijn correspondentie na
te zoeken. Carver en Reisman waren
niet belangrijk voor Marsh. Hij was
uit op groter wild."
Dahl keek op zijn horloge. „Alle
mensen, de tijd vliegt. Het spijt me,
ik moet terug naar kantoor. Ik zit tot
mijn nek in het werk, nu Borgsten
tijdelijk afwezig is."
Ingrid Rydell maakte een gebaar
van ongeduld en keek Dahl ernstig
aan, terwijl ze vroeg: „Je gelooft
dus werkelijk, dat de politie Moira
Millech enkele uren later toch te pak
ken gekregen zou hebben, «ook als
Gustafsson 'niet tussenbeiden was ge
komen?"
„Daarvan ben ik overtuigd. Mis
schien had het nog een uur geduurd.
De inspecteur had al bepaalde maat
regelen genomen, toen Gustafsson de
politie waarschuwde. Daardoor werd
een en ander verhaast en sneller af
gehandeld."
„Maar.eh zelfs als 't nog
maar een uur had geduurd", zei In
grid, terwijl ze Dahl ongelukkig aan
keek, „dan was jij toch.
Dahl glimlachte.
„Ja, je hebt waarschijnlijk gelijk.
Dan zou ik Enfin, dat doet er
nu niet meer toe. Kijk niet zo sip,
Ingrid. Je zou er heus heel gauw
over heen gekomen zijn, als je mij
's morgens niet meer tegenkwam. Bo
vendien ga je je over enige maanden
verloven, dus eh zullen we
elkaar hoe dan ook niet veel meer
zien."
„Ik weet niet of ik me ga verlo
ven."
Gunnar Dahl keek het meisje ver
wonderd aan. Hij zag dat er tranen
in haar ogen stonden en dat ze haar
best deed deze tegen te houden.
„Maar, lieve kind, waarom niet?"
riep hij uit.
„Degene, met wie ik me wilde ver
loven, wel eh we ken
nen elkaar nog niet zo lang, ook al
hadden we elkaar al wel vaak ge
zien, maar nu Ik dacht dat hij
het zou begrijpen. Maar hij schijnt
helemaal niéts te begrijpen."
Ze kon niet verder spreken. Tranen
liepen over haar wangen. Dahl bleef
even doodstil zitten, hij was volko
men perplex. Maar dan begonnen zijn
ogen te stralen.
„Bedoel je.bedoel je.dat
ik.stotterde hij.
Ingrid Rydell knikte, terwijl de tra
nen nog steeds over haar wangen big
gelden.
Enkele seconden later keken zowel
de gasten als de kelners van het dak
restaurant met een vertederde glim
lach naar twee jonge mensen, die el
kaar omhelsden, terwijl de zon, die
zich niets aantrekt van tragedies en
romances, aan een wolkenloze hemel
stond te stralen.
EINDE
Ons nieuwe vervolgverhaal, „De
kapiteinsdochter", is een roman
van de wereldvermaarde Russi
sche dichter-schrjjver Alexander
Poesjkin, dlie in de negentiende
eeuw de Russische letteren met
één slag opvoerde tot de toppen
van de wereldlitteratuur en wiens
atheïstische en „revolutionaire"
denkbeelden hem in het tsaristi
sche Rusland van die tiid miljoe
nen bewonderaars, maar ook vele
vijanden in hofkringen en on
der hoge geestelijkheid bezorg
den. Zjjn genie was zo groot en zo
veelzijdig, zjjn populariteit bjj het
volk zo enorm, dat zelfs tsaar
Alexander het niet aandurfde,
hem definitief de mond te snoe
ren. Tenslotte benoemde hjj hem
tot hofdichter, opdat hij persoon
lijk „toezicht" op Poesjkin en zjjn
geschriften kon uitoefenen. Toch
slaagde de hem vijandelijke hof
kliek erin, hem tenslotte op laf
hartige wijze uit te schakelen: er
werd gecomplotteerd en geïntri
geerd om hem tot een duel te
dwingen. Bij dit duel met een ze
kere d'Anthès, de „aangenomen
zoon" van de toenmalige Neder
landse gezant in Rusland, Van
Heeckeren, werd Poesjkin dode
lijk gewond. Hp overleed op 10
februari 1837. Nog altijd gelden
zijn werken, zowel in het commu
nistische Rusland-van-vandaag
als overal elders erkenning als
een der belangrijkste oeuvres uit
de wereldlitteratuur. Een der
markantste hoogtepunten uit dat
oeuvre is de historische roman
„De kapiteinsdochter", met de pu-
blikatie waarvan wp morgen een
begin maken.
Sinds de eerste augustusdag van het
vorige jaar zijn de gemeentelijke gren
zen van Elten gesierd met de bekende
Duitse borden.
(Van onze correspondent)
ELTEN. Het was laat in de avond
van 31 juli 1963. Een uitgelaten menigte
bevolkte het kleine marktplein van El-
ten. In het Drostambt zaten enkele man
nen met plechtige gezichten bijeen en
ondertekenden stukken. Eerst de Neder
landse landdrost voor de overdracht, en
daarna de Duitse „Regierungsbezirkver-
treter" voor de ontvangst. Elten was
weer Duits, na veertien jaren.
Uit de massa op het plein steeg een
luid gejubel op, toen de gele auto van
de Bundespost de markt opdraaide.
Tegelijk met Elten gingen honderden
tonnen goedkope Nederlandse produk-
ten in Duitse handen over en op het
zelfde moment werd er door enkelen
veel, héél veel geld verdiend. Elten zong
„Deutschland. Deutschland über Alles"
en alles was weer goed.
Langzaam kwam het in de straten
weer tot rust, maar de cafés bleven
stampvol tot diep in de nacht, tot vroeg
in de ochtend en men dronk elkaar toe
met vele „Prosits" en „zum Wohl's".
NU, NA EEN HALF JAAR, is in Elten
de kater van die feestroes nog voelbaar,
de economische kater van de „Generalbe-
reinigung" wel te verstaan, die voorlopig
nog geen aanstalten maakt om te vertrek
ken. Veertien jaren lang had het kleine
Elten de vrolijke status van een Luilek
kerland gevoerd. Nederlandse en Duitse
toeristen hadden het plaatsje overstroomd
en er hun zilveren spoor nagelaten. Toen,
plotseling, was de gouden tijd ten einde.
Voor de Nederlanders werd Elten nog
slechts een stukje van het dure Duitsland
en zoals men weet is de toeristische
aantrekkelijkheid, veelal omgekeerd even
redig aan de hoogte van de prijzen.
Voor de Oosterburen was Elten een
goedkoopte-eiland geweest, waar het niet
alleen goed en „billig" eten en drinken
was, maar waarvandaan bovendien nog
ROME (AP). John Huston, die door
de Italiaanse filmproducent Dino de
Laurentiis is aangetrokken om een film
versie van de bijbel te regisseren, heeft
iensdag verklaard dat het vrijwel
zeker is dat Maria Callas in de film de
rol van Sara zal spelen, de echtgenote
van aartsvader Abraham. Huston zei op
een persconferentie dat hij en De Lau
rentiis volgende week naar Londen zul
len gaan om de sopraan een contract te
aten tekenen.
„Ik denk niet dat Callas zal zingen in
67. De spionnen Slinkovitch en Binkovitch waren over
eengekomen, deze keer niets aan het toeval over te
laten en zij hijgden dan ook van ijver toen zij zich
op de weerloze Panda stortten. „Grijpemvastsk! Hijs
glibnik!" beval Slinkovitch, en Binkovitch beaamde:
„Gladnik!" want ze verkeerden allebei nog steeds
in de veronderstelling dat ze met de inderdaad glibbe
rige Blub te maken hadden, die hun misschien uit han
den had kunnen glippen. De arme Panda wist intussen
van niets, maar hij droomde wel akelig en meende,
dat die olifant die hij daarnet had waargenomen nu wel
heel ruw met hem omging. Daar was hij nu dus in de
macht van de geheime agenten, terwijl intussen elders
sluwe Joris Goedbloed zijn vertrouwenspositie als nacht
waker voor eigen duistere doeleinden misbruikte'. Men
moet weten, dat op dit ogenblik Joris op de voet
gevolgd door de riolist Blub de Geheime Geheimka
mer van het Ministerie van Nationale Geheimen na
derde. „Bereid u nu voor," fluisterde Joris tot zijn met
gezel, „op het openen van het geheime geheimslot, zo
als ge dat zo aardig geleerd hebt. Eindelijk zal ik dan
met eigen ogen kunnen waarnemen wat de staat voor
ons, democraten, geheim houdt; en het is een mooie
gedachte dat gij, rioolwezen/ me dat alles zult tonen!"
Verder wordt onderhandeld met Marlon
Brando en Paul Newman om de rolien van
Kaïn en Abel te spelen. Peter O'Toole
heeft reeds een contract getekend voor een
rol in de film en men overweegt ook
Richard Burton aan te trekken.
Met de verfilming zal eind van dit jaar
worden begonnen. De Laurentiis en Hus
ton zijn vorige week in Joegoslavië op zoek
geweest naar landstreken die geschikt zijn
voor de opnamen. Naar verluidt wil De
Laurentiis ongeveer elf miljoen dollar (40
miljoen gulden) spenderen aan de verfil
ming van de Bijbel in twee avondvullen
de delen.
ROME (AP) De Laurentiis zei ver
der dat Igor Stravinski de muziek zal
schrijven voor een 70 mm. kleurenfilm in
cinerama-techniek.
„Diverse kunstenaars hebben de wens
uitgesproken, mee te werken, maar wij zul
len alleen de besten uitkiezen," zei hij.
Het draaiboek van de Britse toneelschrij
ver Christopher Fry zal het boek Genesis
op de voet volgen van de schepping tot
het verhaal van Abraham.
Er is nog niet besloten of Eva zal wor
den gespeeld door een blondine of een bru
nette, maar het zal „in ieder geval een
gezicht zijn dat nog nooit eerder op het
witte doek is verschenen." Men wil voor
komen dat zich iemand stoot aan de film.
Daarom zijn een rooms-katholieke, een
protestantse en een joodse geestelijke ad
viseur aangetrokken. Op vragen van jour
nalisten of de protestantse of de r.k. visie
zal overheersen in de film zei Huston:
Deze film zal worden gemaakt in een
geest zoals die van het oecumenisch con
cilie."
Na het onderhoud met Callas zullen De
Laurentiis en Huston verder zoeken naar
plaatsen voor de opnamen in Egypte, Ma
rokko, Libanon, Sicilië en de omgeving
van de Vesuvius bij Napels.
De eertijds zo drukke markt van het
grensplaatsje ligt thans dood en ver
laten. Zal het in de komende zomer
weer wat beter worden?
zo het een en ander kon worden meegeno
men dat moeder de vrouw in de keuken
goed van pas kwam. Zo had de Eltense
middenstand jarenlang best verdiend. Nu
echter gaan vele Eltenaren hun inkopen
doen in het goedkope Holland, op een
steenworp afstand. En ook de Duitsers uit
de omgeving komen nu natuurlijk niet
meer naar Elten om hun provisiekasten
goedkoop van het goede der aarde te voor
zien.
HET VALT NIET mee de Eltenaren aan
het praten te krijgen. Ze kijken wat
schichtig om zich heen als men over „de
toestand" begint en houden hun mond
dicht. Vooral de middenstanders en de
boeren blijven grimmig zwijgen. Een en
kel burgermanneke is wat spraakzamer
„De kosten van levensonderhoud zijn
natuurlijk verschrikkelijk gestegen. Het
prijspeil voor de dagelijkse gebruiks- en
verbruiksartikelen ligt in Duitsland wel 50
percent of meer hoger dan in Nederland".
„Maar de lonen toch ook?"
„Ach, dat geldt maar voor bepaalde be
roepen. De bouwvakkers bijvoorbeeld,
maar velen van hen pendelen al. De an
dere arbeiderslonen zijn hier niet zoveel
hoger, dat de prijsverschillen erdoor wor
den goedgemaakt".
„Hoe is het met de middenstand?"
„Dat is natuurlijk verschillend. Er zijn
bedrijven, die er betrekkelijk weinig van
merken. Maar anderen, zoals de kruide
niers, zagen hun omzetten tot op een vier
de van vóór 31 juli teruglopen".
We hebben enkele pogingen gedaan van
die winkeliers zelf iets te horen te krijgen.
We gingen een winkel binnen en maakten
ons bekend als Nederlandse journalisten
waarna we de vraag stelden, hoe het er
in bepaalde takken van bedrijven bijstond.
„Dat moet u maar ergens anders vra
gen".
„Weet u het niet?"
„Ik zeg niets".
Andere antwoorden waren:
„Ik doe niet aan politiek".
„U kunt het zo wel begrijpen".
„Gehen Sie, bitte
Nog prijkt Nederlandse reclame op de
voorgevel van het kruidenierswaren-
winkeltje van Frau Beltermann. Haar
inkomsten zijn echter aanzienlijk
gedaald.
Eertijds kwamen in de avonden en voor
al tijdens de weekeinden en feestdagen
velen uit de omliggende dorpen hier bij
een om er de uren in vrolijkheid door te
brengen.
Nu echter kan men na tien uur nog uit
sluitend gebruik maken van de grenspost
op Rijksweg 12\ (Arnhem-Oberhausen) en
dat betekent voor velen een omweg van
vele kilometers.
Die moeite bespaart men zich liever.
Voor die plaatsen was Elten ook het aan
trekkelijke carnavalscentrum. Nu vreest
Elten dat het een zeer stil carnaval tege
moet gaat.
Voor het merendeel der Eltenaren zal
het langzamerhand wel weer wat beter
wordem Onder de druk van de E.E.G.
worden de prijsverschillen steeds kleiner
en de lonen worden aangepast. Vele boe
ren leven thans onder de last van grote
investeringen, die nodig waren om hun be
drijven aan te passen aan in Duitsland gel
dende eisen. Ook zij zullen het op den duur
wel halen.
Maar voor de handeldrijvende midden
stand is de kip met de gouden eieren ge
slacht. Elten wordt nooit meer de toeris
tische en economische trekpleister, die het
geweest is, zo vrezen zij. Wellicht zullen
velen nog kans zien hun omzetten w.eer op
een redelijk peil te brengen. Zeker is ook,
dat anderen daartoe geen gelegenheid
meer zullen hebben en dat tal van klei
nere bedrijven er aan ten gronde gaan.
Voor hen werd op die zomeravond van
31 juli het doodvonnis getekend.
EEN TEGENVALLER voor de Elten
se economie en vooral voor de café's
en restaurants is het ook, dat de kleine
grensovergangen naar de Nederlandse dor
pen in de omgeving reeds 's avonds om
tien uur worden gesloten.
DE WEINIGE in Nederland werkende
Eltenaren behoren thans nog tot de klei
ne categorie gelukkigen, die nu en dan
wat levensmiddelen mee de grens over
kunnen brengen. De douane is voor hen
soepel. Wanneer de nachtarbeiders in de
vroege ochtend slapend in de bus de grens
over komen, worden zij niet door de dou
ane-beambten gestoord en menig pondje
koffie komt op die manier ongezien het
dorp binnen. Maar het is verre van denk
beeldig dat de controle over enige tijd
wat scherper zal worden en dan is het
uit met de pret.
In Hoog-Elten is het in de wintertijd
nooit druk geweest en in de zomer zal
het altijd wel een pleisterplaats voor
doortrekkende touringcars blijven. Dat ho
pen de hotel-café-restauranthouders ten
minste, hoewel ze zich best realiseren, dat
het niet meer zal worden zoals het ge
weest is.
Een van de gezelligste praters troffen
wij in de cafézaal van het Kurhotél Het
was de papegaai, die naar de ook hier
algemeen erkende roepnaam lorre luistert.
Nog steeds kan men met hem aangenaam
in het Nederlands converseren. Probeer het
echter niet met Duits, want hij verstaat
dat niet. Wanneer hem dat begint te ver
velen, zegt hij vriendelijk maar beslist:
„donder op".
In het Zuidengelse stadje Paignton is
dinsdagmorgen grote opschudding ge
weest. Militairen repten zich door de stra
ten en de burgers moesten in huis blijven.
De oorzaak van dit alles was een drie ton
zware Afrikaanse wijfjesolifant, die uit
haar nachtverblijf in de plaatselijke die
rentuin was gebroken. Aanvankelijk dacht
men, dat „Jumbo" op het liefdespad was
gegaan, maar later vertelden verzorgers
van de "diergaarde dat zij was uitgebro
ken om op zoek te gaan naar een andere
wijfjesolifant, Hospie, die zondag ziek was
geworden en was afgezonderd. Jumbo mis
te haar en wilde haar blijkbaar gaan zoe
ken. Zij genoot slechts zes uur van haar
vrijheid. Oppassers en militairen vonden
haar uiteindelijk, waarna zij zich zonder
tegenstribbelen naar de diergaarde terug
liet brengen. Het uitstapje leverde toch het
gewenste resultaat op. Toen Jumbo in het
olifantenhuis was teruggekeerd werd Hos
pie, die alweer een stuk beter was, weer
bij haar toegelaten.
