Drassige weiden in Waarderpolder
onder een loodzware zanddeken
Uitbreiding ind
met vierendertig hectaren
Natrap van Stormvogels-back
nog steeds niet opgehelderd
iOSRAM
mwm
-
HAAaiBI
mm
Kapelaans opgelicht
BIJ DE
POLITIERECHTER
Smokkelschip „Ria"
DINSDAG 4 FEBRUARI 1964
150 hectaren
T egenstelling
Werken en wonen
Kerkelijk nieuws
Gasmeter gelicht
M00;£ NEt
féhmft
T'W.^
bakje waren aangetroffen en het feit dat
zij in diverse winkels alleen met dubbel
tjes had betaald, brachten de juiste toe
dracht echter spoedig aan het licht. Voort»
werd bij het vonnis rekening gehouden met
haar strafblad, dat reeds enkele veroor
delingen vermeldde.
Dit was niet het geval met een 20-jarige
tuinder uit Santpoort, die, om zijn familie
in 1962 van een kerstbout te voorzien, uit
een konijnenhok in Velsen drie konijnen
had weggehaald. Een herhaling van deze
diefstal in december 1963, toen met vier
konijnen, werd hem echter noodlottig, zo
dat hij zich nu voor beide zaken moest
verantwoorden. De officier van justitie
eiste drie weken gevangenisstraf, maar
de politierechter wilde hem zijn kans op
verbetering niet onthouden. Rekening ho-
dende met zijn onbesproken verleden werd
het aldus een geldboete van dertig gul
den, plus twee weken voorwaardelijk.
Een raadselachtige figuur was de 31-ja-
rige varensgezel, thans gedetineerd en af
komstig uit Rotterdam, die lange tijd in
zijn levensonderhoud wist te voorzien
door diverse kapelaans in Noord-Holland
met allerlei fantastische verhalen te be
wegen hem van geld te voorzien. De be-
klaagde was zijn strooptocht in Den Hel
der begonnen, om uiteindelijk in Heems
kerk tegen de spreekwoordelijke lamp ta
lopen, nadat hij hier een kapelaan eerst
nog vierhonderd gulden afhandig had ge
maakt.
De beklaagde beluisterde de fulminade
van de officier van justitie, die hem een
onverbeterlijk geval noemde, berustend en
af en toe met een mysterieuze glimlach.
Ook de politierechter sprak van een op
zettelijk vergooid leven en hij kon dan
ook niet anders dan het zwaarste vonnis
over hem uit te spreken dat voor deze
rechtbank mogelijk is, namelijk zes maan
den gevangenisstraf. Daarna zal de delin
quent onder toezicht van het Leger des
Heils worden geplaatst.
Ook werd deze morgen het eerste be
drijf behandeld van de smokkelaffaire met
de „Ria waarbij een 36-jarige visser uit
Velsen tot een geldboete van honderd gul
den werd veroordeeld, omdat hij zich ten
onrechte voor schipper had uitgegeven.
Ook deze verdachte was niet verschenen.
De officier van justitie noemde dit overi
gens nu reeds een hoogst onverkwkkelij-
ke zaak, omdat destijds via de radio de
gehele scheepvaart werd gealarmeerd voor
een veronderstelde vermissing, terwijl het
schip op Helgoland rustig werd volgeladen
met ongeveer 500.000, voor de smokkel
bestemde sigaretten. Deze zaak zal echter
te zijner tijd nog dienen.
(Van een onzer verslaggevers)
De aarde in de Waarderpolder beeft, rijst en daalt als een zwaar- ademende
reus, die zich omdraait onder het verstikkende gewicht van een zanddeken, die
naar het noorden en oosten over de weiden wordt gespreid. De boerderijen, die
straks gesloopt zullen worden, staan verloren en verscholen achter hoge wallen
zwarte grond, die zijn opgeworpen door hobbelende draglines. Knorrend als
mastodonten van miljoenen jaren terug zoeken zij zich een weg door het drassige
land hier en daar happend en zwaaiend met de gulzige bakken. Het grijs van de
regenlucht vermengt zich met het schuimende wit van het zand, dat omhoogspuit
uit de persbuizen, die als geweldige reptielen zich door het land slingeren. Zou
men de spits van de Sint-Bavo niet achter zich weten en in de verte de onttakel
de wieken van de molen De Veer niet voor zich zien, dan zou weinig meer
herinneren aan de tijd van techniek en industrie. De wijzers van de klok razen
terug naar de tijd, waarin monsters nog geen eeuwig leven hadden in sprookjes,
maar een kort en fel bestaan leidden, elkaar verscheurend en kleinere wezens
vertrappend. Mensen met berevellen en knotsen zal men niet tegenkomen tussen
de dammen, waar het zand in alle richtingen wegvloeit. Maar mannen met lies
laarzen wadend door de taaie massa helpen de fantasie toch wel een handje.
DE MOLEN IN DE VERTE doet geen
dienst meer: een provisorisch vijzelge
maal aangedreven door brullende diesel
motoren loost een grijs blubberwater in
de Binnen Liede, waarvan de kom bij Pen-
ningsveer al aardig dichtgeslibd is. Op
sommige plaatsen is het water niet veel
dieper dan een halve meter.
Zo men in Haarlem een stad van schril
le tegenstellingen wil zien, waar het le
ven zich niet houdt, aan de fletse mid
delmaat maar felle kleuren slechts pas
sen om de dynamiek en de vaart te ver
beelden, zal men in het centrum weinig
inspiratie opdoen maar zoveel te meer
aan de oostant van de stad. In de Waar
der- en Veerpolder ziet men strakke ge
bouwen die schoonheid hebben geofferd
aan de doelmatigheid nog in de steigers
staan of al volop in bedrijf. Hier stampen
zware heimachines en doorsnijden kaars
rechte wegen het zandplateau. Vrachtwa
gens schakelen sissend en hijgend naar
hogere en lagere versnelling als zij lasten
halen of brengen.
dat over een toewijzing van grond wordt
beslist, na rijp beraad over de economi
sche betekenis, de aard van het bedrijf,
de invloed op de arbeidsmarkt en het aan
deel in de luchtvervuiling.
Hoewel er nu weer een flink perceel
grond rijp gemaakt wordt voor vestiging
van industrie, heeft men toch niet het ge
hele oppervlak van de polder ineens on
der handen genomen. Behalve de 34 hecta
ren, waar men nu mee bezig is om de
ontwikkeling vóór te blijven, is men ech
ter wel doende voorbereidingen te treffen
voor de bouw van een rioolwaterzuive
ringsinstallatie, waar men nog dit jaar
aan wil beginnen. Dit onderdeel alleen al
zal 12 miljoen kosten. Met de uitvoering
van de interlokale wegen zal men een be
gin maken, zodra de wegen in het gebied
zelf in gereedheid gebracht zijn.
Het is dan ook nog niet op korte ter
mijn te verwachten, dat men plannen
zal voorleggen aan de gemeenteraad, die
verband houden met de grote verbindings
weg noord-zuid ook al streeft men er wel
naar nog dit jaar de jachthaven aan de
Spaamdamseweg te verplaatsen. Ook de
uitvoering van de plannen voor het recrea
tiegebied langs de Binnenliede, rondom de
Mooie Nel en het weidegebied ten oosten
van Haarlems noordelijke bebouwde kom
zal nog wel enkele jaren op zich laten
'4/', 3
De betekenis van de enorme hoe
veelheid grond, welke verzet moet
worden, is pas op de kaart duidelijk
te zien. Ten oosten van Spaarndam is
ruimte gereserveerd voor de vesti
ging van industrie evenals in de zuid
westhoek van het gehele complex,
waar terwïlle van een vlotte aan- en
afvoer van goederen niet alleen veel
zorg besteed is aan een dicht wegen
net maar ook twee verreikende
havenarmen zijn geprojecteerd. De
weg die van het noorden naar het
zuiden loopt en bij de planologen
bekend staat als nummer acht zorgt
voor een visuele scheiding van het
werk- en het recreatieterrein. Langs de
weg zal een groenstrook komen. Even
ten noorden van de weg ziet men
een vijfhoek op de plaats waar de
rioolwaterzuiveringsinstallatie zal
komen en waar het grondwerk reeds
wordt verricht. De noord-zuid weg
die een onderdeel is van de
oostelijke randweg vormt als het
ware een binnenring in het hele com
plex van verkeerswegen dat ten
oosten van de stad in aanbouw is.
De buitenring wordt gevormd door
Rijksweg 6 die even ten oosten van
Spaarndam wordt aangelegd. In het
noorden ziet men het gebied dat
wordt begrensd door de bebouwing
van Spaarndam en Haarlem-Noord
als een plas met een gekartelde
wallekant die zoveel mogelijk men
sen in staat moet stellen te genieten
van de spaarzame combinatie van
wolken, zon, wind en water. Dit ge
bied verloopt naar het zuiden langs
de Binnen Liede tot een smalle
strook die zal aansluiten op de re
creatiegebieden ten oosten van
Schalkwijk en Parkwijk.
wachten. In totaal zal zich ten oosten van
de stad een gebied voor de recreatie uit
strekken ter grootte van 150 hectaren.
VOOR EEN STAD met een belangrijke
woonfunctie zo staat in het structuur
plan te lezen is het van grote bete
kenis, dat er in de onmiddelijke omge
ving van de woningen recreatiemogelijk
heden zijn. Men denkt, rekening houdend
met de werktijdverkorting en de vergro
ting van de welvaart, genoeg te hebben
aan 150 hectaren voor de 80.000 mensen,
die in het noorden van Haarlem zullen
wonen.
NOG VINDT MEN het tempo van de
moderne mens en zijn techniek aan de
linkerkant van de weg en het moeras uit
de oertijd rechts, maar straks zal de
chaos tot een geordende en geplande te
genstelling zijn gestold. Dan zullen de wer
kers in de zuidwesthoek van de polder
hun brood verdienen en tegelijkertijd
als het mooi weer is in het noorden
en oosten vrouw en kinderen genieten van
zon en rust, van sport en spel in het re
creatiegebied dat is geprojecteerd rondom
de Mooie Nel en langs de oevers van de
Binnen Liede.
Nog is men ver van het doel, uitgestip
peld in het structuurplan voor Haarlem,
verwijderd maar stap voor stap wordt
het verwezenlijkt en langzaamaan worden
de potloodlijnen van de planologen wer
kelijkheid.
WAT DIE WERKELIJKHEID eens zal
zijn, vertelt ir. K. Haasnoot, chef van de
afdeling stadsontwikkeling van de dienst
van Openbare Werken in Haarlem. Het
ligt in de bedoeling in deze hoek van de
stad een werk- en recreatiegebied te re
aliseren. Het werkgebied in het zuiden
zal direct aangesloten zijn op wegen te
land en te weg, die het gebied van het
noorden naar het zuiden zal doorsnijden.
Een groot viaduct over de Amsterdam
se vaart, de Amsterdamseweg en de
spoorlijn Amsterdam-Haarlem zal te zij
ner tijd de woongebieden van Parkwijk
en Schalkwijk met deze werkplaats van
Haarlem verbinden. Een grote brug over
het Spaarne, die komt te liggen op de
plaats, waar nu de jachthaven aan de
Spaamdamseweg is gevestigd, zal een ver
binding vormen tussen het noordelijk en
het zuidelijk deel van de Oostelijke Rand
weg, die begint bij het circuit ter hoogte
van de Slaperdijk tussen Haarlem en
Santpoort. Deze snelle verbindingen naar
het oosten, noorden en zuiden voor het
vrachtvervoer op de weg en te water
dat gebruik zal maken van nieuw te gra
ven of reeds gegraven havenarmen zul
len Haarlem in de meest letterlijke zin
des woords maken tot een schakel tussen
de Noordzeekanaal- en IJmondindustrie en
de Randstad Holland.
HAARLEM ALS VIERDE pijler van het
voor onze economie zo belangrijke Noord-
zeekanaalgebied gaat een steeds grotere
rol spelen als industriestad. Van de 9 mil-
Dikke modderstralen spuiten omhoog
uit de persbuizen, die het zand aan
voeren vanuit een zandput die ont
staat door het graafwerk voor de
rioolwaterzuiveringsinstallatie.
jard gulden, die het gebied elk jaar bin
nen rollen als loon voor de gezamenlijke
inspanning van ondernemers en arbeiders
wil Haarlem bij het ontplooien van de wel-
vaartbrengende activiteiten niet achter
blijven.
Is men begonnen om na de oorlog de
werkgelegenheid op korte of langere ter
mijn in sociaal en economisch goede ba
nen te leiden en heeft men in navolging
van de industrialisatie-nota's, die zo'n be
langrijke verandering brachten in het ge
zicht van ons land, de vestiging van in
dustrieën in Haarlem is pas goed op gang
gekomen nadat in 1956 de Prinsenbrug het
gebied van de Waarderpolder ontsloot voor
het zware verkeer.
TWEE KRACHTEN, die zich doen gel
den in het economische leven van de stad
Haarlem: zuigkracht op de bedrijven, die
van elders worden aangetrokken door
goed vaarwater, goede wegen, goede
bouwgrond en ruimte, alsook een middel
puntvliedende kracht voor de bedrijven in
de Haarlemse binnenstad, ontmoeten en
versterken elkaar in het industiegebied in
het Oosten.
Toch laat men deze krachten niet de
vrije loop, net zo min als een goed wagen
menner de paarden maar laat hollen. Het
gemeentebestuur van Haarlem voert een se
lectief uitgiftebeleid. In het kort komt het
er op neer, dat men geen grond verkoopt
aan iedere gegadigde die zich meldt, maar
Men gaat uit van de berekening dat er
voor iedereen ruim 21 vierkante meter
recreatieruimte moet zijn, te verdelen in
8,5 meter voor sportvelden, 2,5 voor volks
tuinen, 1,5 voor schoolwerktuinen en 9
voor wijk- en stadsparken. Rondom een
plas, die ontstaat als het weidegebied ten
zuiden van de Slaperdijk wordt uitgegra
ven, zal te zijner tijd een aaneengesloten
recreatiegebied ontstaan met parkstroken,
volkstuinen en een strandbad.
De voetbalwedstrijd tussen Stormvogels en Wijk aan Zee, welke zondag 10 no
vember op het Waterlooterrein in Driehuis werd gespeeld, gaat nu binnenkort
reeds zijn derde verlenging tegemoet. Zij het dan ook dat de leiding niet meer
bij een scheidsrechter, doch bij de Haarlemse politierechter berust. Men herinnert
zich wellicht dat de linksback van Stormvogels tegen het einde van de ontmoeting
de middenvoor van Wijk aan Zee zou hebben nagetrapt, waardoor deze zodanig
buiten gevecht werd gesteld dat hij het veld moest worden afgedragen en daarna
gedurende ruim een week zijn dagelijkse werkzaamheden niet heeft kunnen ver
richten. Deze zaak diende maandag 13 januari ook al voor de Haarlemse politie
rechter, waarbij de diverse verklaringen echter zo afwijkend luidden, dat de
verdere behandeling werd aangehouden tot ook het slachtoffer kon worden
gehoord.
"fff®sa»?
Aldus verscheen maandagmorgen op zijn
beurt de middenvoor van Wijk aan Zee
in de getuigenbank om zijn zienswijze van
het incident te geven. Hij hield daarbij
vol stevig door de Stormvogelsback te zijn
nagetrapt, waarbij deze hem uiterst pijn
lijk tegen de knie zou hebben geschopt.
Hij werd bij deze lezing bijgevallen
door de scheidsrechter uit Wormerveer,
die eveneens als getuige was gedagvaard.
Deze herinnerde zich nog heel goed te
hebben gefloten voor een overtreding van
de aanvallende middenvoor, die de Storm
vogelsspeler ongeoorloofd had gevloerd.
Beide spelers lagen toen op de grond. Direct
daarop constateerde de scheidsrechter
duidelijk dat de back zijn tegenstander
een schop tegen de knie toediende, waar
door deze van hem een waarschuwing in
ontvangst moest nemen welke hem later
een schorsing voor acht weken opleverde.
Overigens had de scheidsrechter niet zo
zwaar aan deze kwestie getild, omdat de
wedstrijd van het begin af een rustige en
sportieve ontmoeting was geweest, zodat
hij de natrap als een verboden, maar
toch wel verklaarbare reflexbeweging had
beschouwd.
Op een laag dijkje aan de haven
kom van Penningsveer staat een
vijzelgemaal aangedreven door moto
ren die een oorverdovend lawaai
maken. Het gemaal, dat op zijn
plaats gehouden wordt door planken
en verankerde palen, slobbert drab
big grijs water, aangevoerd door een
haastig en ruw gegraven kanaal.
Aan de andere zijde van het dijkje
heeft zich een grillig stroombed ge
vormd nadat tonnen zand bezonken
zijn op de bodem van de Liede en
hier gelijk met de wallekant zijn ge
komen. Het water onder de woon
arken die bij Penningsveer liggen is
ook niet zo diep meer en voor alle
zekerheid heeft men onder de brug
in de weg de sluisplanken gezet om
de aanslibbing en watervervuiling
- binnen de perken te houden.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Borssele P. Blok te Dirks-
land; te Vlissingen J. v. Haaren te Rijssen,
die bedankte voor Paterson (New Yersey).
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Noordscheschut G. Buys te
Murmerwoude.
De beschuldigde back bleef echter posi
tief ontkennen zijn tegenstander in de knie
te hebben geraakt, omdat het hoogstens
tegen de voetzool of de enkel kon zijn ge
weest. Hij werd hierbij gesteund door de
verklaringen van twee andere getuigen,
een der grensrechters en de wedstrijdse
cretaris, waarvan vooral laatstgenoemde
zich nadrukkelijk aan de zijde van de be
schuldigde schaarde. Hij wees ook veront
waardigd de waarschuwing van de officier
van Justitie, mr. J. YViarda van de hand,
die meende hem te moeten wijzen op de
ernstige gevolgen van een afgelegde
meineed. De getuige zou zijn verklaring
dan ook met een gerust hart schriftelijk
willen vastleggen, omdat zij op een dui
delijke waarneming berustte en hem al
leen door zijn gevoel voor rechtvaardig
heid was ingegeven. Het was begrijpelijk
dat de politierechter, mr. J. D. Vink bij
zulke uiteenlopende lezingen van dit inci
dent geen vonnis kon wijzen, zodat de
zaak nogmaals naar de rechter-commissa-
ris werd terugverwezen ten einde weer
nieuwe getuigen te kunnen horen.
Een 40-jarige huisvrouw uit Velsen, die
niet was verschenen, werd vervolgens ver
oordeeld tot een maand gevangenisstraf
waarvan twee weken voorwaardelijk
omdat zij voor negentig gulden dubbeltjes
uit haar gasmeter had ontvreemd. De of
ficier van Justitie was hierover vooral ont
stemd, omdat zij eerst bij de politie aan
gifte van de diefstal had gedaan, waar
bij zij het liet voorkomen alsof er een on
bekende in het spel was geweest. Haar vin
gerafdrukken die op het geforceerde geld-
