Sterke zijde van president
zijn binnenlandse politiek
Vietnam kan wel eens het
grote struikelblok worden
IS
AEG
Australische bodem verbergt
enorme rijkdom aan aardgas
Ontwikkeling van continent
wordt erdoor beïnvloed
Westberlijners mogen twaalf
Oostduitse steden bezoeken
AEG PERFECT L
Duel in Parijs
DE HONDERD DAGEN VAN JOHNSON
Klaaglied
„Dode" met
honger
Fransen maken vleugels
voor de Fokker-28
DONDERDAG 12 MAART 1964
15
Pittig
Binnenlands beleid
Ondoorzichtig
AUTOMATIC
TOASTER f69.50
Mits zij op doorreis zijn naar het buitenland
Pijpleiding
Nieuwe bronnen
Elektriciteit
A merikaans kapitaal
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Ruim honderd
dagen is Lyndon B. Johnson nu presi
dent van de Verenigde Staten, een pe
riode die het mogelijk maakt te beoor
delen wat er zoal veranderd is in Wash
ington .Ondanks de dagelijks geventi
leerde officiële mening dat de era Ken
nedy ononderbroken voortgaat en dat
Johnsons presidentschap in het teken
staat van de verwezenlijking van Kenne
dy's denkbeelden.
Honderd dagen vormen natuurlijk een
toevallige periode, die door Napoleons
bewind na Elba weliswaar een historisch
burgerrecht heeft gekregen, maar die
vooral in Amerika, waar het decimale
stelsel nog maar zeer ten dele ingang
heeft gevonden, niets zegt. Desondanks
wagen wij ons er aan een zeer voorlopige
rekening op te maken.
Johnson is zonder twijfel populairder
in de Verenigde Staten dan Kennedy.
Dat is in de eerste plaats het gevolg van
zijn afkomst uit Texas, die hem de steun
verzekert van vele zuiderlingen, die van
de intellectuele Yankee Kennedy niet veel
moesten hebben.
Maar verder liggen Johnson en zijn
gezin ook de grote massa van de Ameri
kanen in het noorden na aan het hart,
omdat Lyndon B. met zijn initialen op
al zijn bezittingen, en zijn vrouw lady
Bird met haar twee dochters, een door
snee Amerikaans gezin vormen.
Het uiterlijk van de Johnson-dames lijkt
bijvoorbeeld zo overgenomen van de
reclame-dames met big smile, die per
manent de Amerikaanse televisieprogram
ma's teisteren. Lyndon zelf is het toon
beeld van de pittige, in hemdsmouwen
zwoegende Amerikaan, die vooruit heeft
weten te komen. En voor velen mag de
Kennedy-familie met haar onmetelijke
rijkdom, haar originele levensstijl en
artistieke instelling fascinerend en be
wonderenswaardig geweest zijn, de grote
massa lijkt zich meer thuis te voelen
bij de Johnsons.
Politieke commentatoren en andere
waarnemers in Washington zijn het er
voorts over eens dat Johnson zich van de
zware taak, die zo plotseling op zijn
schouders viel, de eerste maanden goed
heeft gekweten, hoewel beter op het thuis
front dan in de internationale politiek.
Thuis heeft hij de wet op de burger
rechten, die de negers volledige gelijkheid
moet bezorgen, op gang weten te brengen.
Het Huis van Afgevaardigden nam de
wet aan en voor de Senaat, waarin ob
structie wordt verwacht, ligt al een plan-
li! 111 hiiii n min Mini 11 urn i min i lihui mini iiuiui
De Zuidafrikaanse negerzangeres I
van volksliederen Miriam Makeba heeft
1 voor de speciale VN-commissie, die i
de kwestie van de apartheid behandelt,
1 een lied gezongen, waarin wordt ge-1
vraagd om snelle maatregelen tegen de
rassenpolitiek in haar land.
„Deze regering dreigt onze leiders
het leven te ontnemen en ons volk het 1
zwijgen op te leggen door duizenden in
de gevangenis te werpen en hen aan
onbeschrijfelijke folteringen te onder-
werpen.
Keer op keer worden er resoluties in
de Verenigde Naties aanvaard. Onze re-
geerders slaan echter geen acht op de-
ze resoluties, die zij dan ook schenden.
1 Ik doe een beroep op uw commissie
ervoor te zorgen dat u ditmaal geen i
valse hoop zult opwekken en ons volk I
niet weer zult teleurstellen, maar dat u 1
zult verzekeren dat de racistische lei-
ders van Zuid-Afrika gedwongen wor-
den op te houden met de vernedering
en vervolging van ons volk", aldus Mi-
I riam Makeba.
Daarna las zij verzen voor van een i
lied, gecomponeerd door de organisa-1
tie tegen apartheid. Het refrein van dit 1
lied luidt:
„u zegt dat u mij wil bevrijden. On-
derhandelt dan niet met degenen, die f
mij doden en zegt niet dat u medelij- 1
den met mij hebt"
In 't lied wordt critiek uitgeoefend op f
de Westerse landen, die de resoluties 1
1 om Zuid-Afrika te boycotten niet steu-
I nen. I
S
TlililiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimilllllllllllllllllllllllllilllluilllllllllllllluT
de-campagne klaar. De belastingen zijn
verlaagd om het economische leven een
nieuwe impuls te geven en er is een groot
programma ontwikkeld om de ondanks
alle welvaart toch nog bestaande ar
moede te bestrijden.
Thema's weliswaar, die door Kennedy
waren voorbereid, maar die Johnson toch
maar naar de verwezenlijking leidt. Dat
hij dat voor elkaar brengt, komt voor
een groot deel door zijn enorme ervaring
met het Huis en Senaat. In beide heeft
hij zitting gehad.
Zijn „gemoedsmassage" als het er op
aankomt een wet er door te krijgen is
in Washington beroemd en gevreesd te
gelijk. Want er zijn maar weinig volks
vertegenwoordigers, die nog neen weten
te zeggen als de president opbelt met een
jolig „Hello, here Lyndon speaking", ge
volgd door een niet te stelpen stroom
argumenten ten bate van de zaak, die
Johnson na aan het hart ligt.
Op dit punt is de huidige president on
getwijfeld talentvoller dan Kennedy, wiens
argumenten vaak te intellectueel waren
en die het slaan op de schouders en por
ren in de ribben nooit goed in zijn vingers
had weten te krijgen.
Wat Kennedy echter onovertroffen in
de hand had was het buitenlandse beleid.
Johnson heeft daarvoor minder aanleg,
ook al heeft hij zich in de afgelopen
maanden door stapels memoranda over
de buitenlandse ploitiek heengelezen. Of
ficieel houdt hij zich echter maar één
keer per week diepgaand met dit terrein
bezig. Namelijk op een zeer exclusieve
bespreking, waaraan naast minister van
Buitenlandse Zaken, Dean Rusk, ook de
minister van Defensie, McNamara, en de
adviseur voor zaken van de Nationale
Veiligheid, Mc George Bundy, deelnemen.
Alleen in crisistoestanden mengt hij
zich natuurlijk ook in het dagelijkse be
leid, dat verder wordt overgelaten aan
de leidende ambtenaren. Begrijpelijk is
het daardoor dat Johnson veel meer dan
Kennedy, die graag tegenstrijdige menin
gen hoorde om tenslotte zelf de beslissing
te nemen, vertrouwde medewerkers op
alle sleutelposities wil hebben, van wie
hij weet dat zij ook zonder hem in alles
te mengen, in zijn geest zullen handelen.
In dit licht moet men de benoemingen
zien van Thomas Mann tot hoofd van het
bureau Zuid-Amerika, van William Bun
dy, de broer van Mc George, tot hoofd van
de afdeling Zuidoost-Azië en van William
Sullivan tot speciale adviseur voor de
onrusthaard Vietnam.
Naast deze benoemingen betekent de op
vallendste verschuiving ten aanzien van
het buitenlandse beleid de winst aan ge
wicht, die McNamara sinds Kennedys dood
heeft gekregen. Onder Kennedy was de
republikeinse oud-Ford-directeur al een
van de allerbelangrijkste stemmen in het
kapittel van de buitenlandse politiek.
Onder Johnson is zijn positie, mede door
zijn grote mobiliteit, werkkracht en ver
bluffende intelligentie nog aanzienlijk
versterkt.
Johnsons andere werkwijze en de over
gang daarnaar hebben al een hele rij on
doorzichtigheden in de Amerikaanse positie
teweeggebracht. In de kwesties Vietnam
Panama, Cuba, de Kennedyronde weet
niemand meer precies wat de lijn is. Voor
al ten aanzien van Vietnam geldt dit sterk.
Hoe de oorlog daar gewonnen moet wor
den lijkt niemand te weten, ook McNamara
niet, die iedereen heeft verbluft met de
opmerking dat het grootste deel van de
Amerikaanse troepen in Vietnam eind 1965
wel naar huis terug zou kunnen keren. En
al even duister is het, waar Washington
een stabiel regime vandaan wil halen, nu
men het corrupte en reactionaire bewind
van Diem ten "val heeft gebracht.
Men fluistert dan ook dat Johnson hele
maal niets wil in Vietnam. De troepen
moeten er maar blijven om ervoor te zor
gen dat de Noordvietnamese communisten,
die in Pekings vaarwater koersen, geen
overwinning boeken, die een pro-Chinees
effect zou kunnen hebben op andere com
munistische partijen en bewegingen in
Azië.
Maar verder zou Johnson hopen de ver
kiezingen van deze herfst te halen zonder
gedwongen te zijn beslissingen te nemen,
die eventueel tot een debacle zouden kun
nen leiden, waardoor de magnifieke voor
sprong, die hij nu op zijn rivalen voor het
presidentschap 1964-1968 heeft, verloren
zou kunnen gaan.
Of dat zal lukken is overigens de vraag.
Een van Amerika's meest prominente
politieke commentatoren, Alsop, heeft
Vietnam al „Johnsons Cuba" genoemd, met
andere woorden in Vietnam zal de nieuwe
president beslissingen moeten nemen, even
essentieel voor de wereldvrede en het
machtsevenwicht tussen Oost en West als
de besluiten van Kennedy inzake Cuba in
de herfst van 1962
Een bejaarde vrouw uit het dorp Pa-
klestoca in Midden-Joegoslavië heeft
vrienden en familieleden, die bij haar
„lijk" zaten te rouwen, de schrik van
hun leven bezorgd toen zij plotseling
iets te eten vroeg.
Zij was door haar familieleden in een
coma- aangetroffen. Men dacht dat zij
dood was. Er werd aangifte van haar
overlijden gedaan. De nodige regelin
gen voor de begrafenis werden getrof
fen en de vrouw werd in haar woning
opgebaard.
Terwijl vrienden en familieleden bij
kaarslicht bij de kist zaten te treuren
ging de vrouw plotseling rechtop zit
ten wreef met de hand over de rug en
vroeg iets te eten
Daarna klauterde zij uit de doodkist
en kroop in bed waar het gerieflijker
was.
Een verdwaald biggetje is het enig
grappige op dit plaatje: hoge mili
tairen van het Britse leger en van de
Verenigde Naties op Cyprus brengen
een bezoek aan de Turkse wijk van
het geteisterde dorp Ktima. In het
midden generaal Gyani, de waar
nemer van secretaris-generaal
Oe Thant.
V. V. \"V.
SYDNEY. Als er elfhonderd miljard kubieke meter aardgas in het Groningse
gasveld zit, hoeveel zou er dan wel niet zijn in Australië, dat zo onmetelijk rijk
is aan mineralen dat de ontginning ervan, volgens de deskundigen, pas in haar
kinderschoenen staat. Nauwelijks één percent van wat men meent dat er in de
aardbodem van dit continent ligt verborgen, wordt thans aan de oppervlakte
gebracht. Op zijn minst 43 verschillende mineralen worden in het vijfde wereld
deel geëxploiteerd, van bauxiet voor aluminium tot goud en van asbest tot
zilver en lood, van uranium tot opaleen en sinds kort ook olie en aardgas.
De aanwezigheid van aardgas in Austra
lië is al vele jaren geleden aangetoond
maar sinds de ontdekking ervan omstreeks
de eeuwwisseling is er, na een bescheiden
poging in Roma in de staat Queensland
weinig of niets aan de exploitatie ervan
gedaan.
Behalve in Queensland werd in de jaren
1900 tot 1910 aardgas ook aangeboord in
Grafton in Nieuw Zuid Wales en Lake
unga in Victoria. De ontdekking van
aardgas in Roma op 1200 meter- diepte
dateert uit 1900. Vier jaar later werd een
(Van onze correspondent)
BONN (G.P.D.), 11 maart. Ulbricht
stapelt gloeiende kolen op de Westduitse
hoofden. Hoewel zijn voorstel voor een
pasjesregeling in Berlijn voor Pasen en
Pinksteren gelijksoortig aan het Kerst
arrangement dOor Bonn van de hand
is gewezen, mogen Westberlijners voor het
eerst sedert de bouw van de muur hun
familieleden in de D.D.R. buiten Berlijn
opzoeken.
De Oostduitse regering heeft bepaald,
dat Westberlijners, Westduitsers en bui
tenlanders, van West-Berljjn op weg naar
het buitenland, in twaalf Oostduitse ste
den mogen uitstappen voor een verblijf
Van maximaal 72 uur. Tot deze twaalf
steden behoren Maagdenburg, Chemnitz
•n Rostock.
De treinreizigers kunnen deze transit
visa aanvragen bij nader aan te wijzen
reisbureaus in West-Berlijn. Hoewel Oost-
Berlijn niet tot deze twaalf steden behoort,
mag dit besluit als een belangrijke stap
worden gezien. Ten eerste kunnen de wel
varende Westberlijners nu uitzwermen
over de andere steden van de D.D.R. en
velen zullen daar ongetwijfeld een trein-
reisje naar een min of meer fictief doel
in de Bondsrepubliek voor over hebben.
Ten tweede worden deze transit-visa niet
door Oostduitse postbeambten in West-
Berlijn behandeld, maar door reisbureaus,
zodat de soevereiniteitskwestie buiten
schot blijft. Al zal er op die visa onge
twijfeld weer staan: Berlijn, hoofdstad
der D.D.R.
Het is overigens niet aannemelijk dat
Ulbricht gezwicht is voor de „harde hou
ding" van Bonn. Hij brengt de regering-
Erhard eerder in een moeilijk parket door
haar bij deze regeling buiten spel te zet
ten en zich rechtstreeks te wenden tot
Westduitsers en Westberlijners die zich
onlangs in een publiek opinie-onderzoek
in grote meerderheid vóór de passen-
regeling hebben uitgesproken.
Als reuzerupsen staan op de kade
van Saigon (Vietnam) Amerikaanse
helikopters, ontdaan van wieken en
propellors en met hoezen over de
motoren, klaar voor transport naar
de Verenigde Staten. De toestellen
worden uit de dienst genomen omdat
ze schade hebben opgelopen in de
langdurige strijd tegen de Vietcong-
rebellen in Zuid-Vietnam.
De 52-jarige bouwvakarbeider J. de
Vries is gistermiddag tijdens een steiger
bouw bij de in Amsterdam-west in aan
bouw zijnde nieuwe zeevaartschool ter
hoogte van de derde verdieping naar be
neden gevallen en kort na aankomst in
het ziekenhuis overleden.
PARIJS (AFP) Op het Place des
Vosges in het hartje van het oude Parijs
is woensdag weer eens geduelleerd, al
moesten de tegenstanders het zonder de
uitrusting van de zo treffend door Dumas
beschreven musketiers doen.
De journalist en schrijver Sermonie Es-
kahanazy en de schrijver Philippe Mor-
dack stonden in hemsmouwen tegenover
elkaar om een twist met de degen te be
slechten.
Het duel duurde niet lang. Eskahanazy
wist na luttele seconden zijn tegenstan
der te raken, die dit met het verlies van
enkele druppels bloed moest bekopen.
Toen konden de duiven het plein weer in
bezit nemen.
Mordack had Eskahanazy uitgedaagd,
omdat deze in een van hem geleend boek
over het leven van Leon Daudet beledi
gende aantekeningen had geschreven.
poging ondernomen het gas te gebruiken
voor stadsverlichting, doch met weinig
succes, hoewel de proeven werden voort
gezet tot 1916. Het aardgas dat in Victoria
werd aangeboord, bevond zich nog geen
driehonderd meter diep, maar niet in vol
doende hoeveelheid om economisch te
worden gebruikt.
In de laatste tijd is aardgas echter let
terlijk en figuurlijk meer aan de opper
vlakte getreden, als gevolg van onder
zoekingen naar olie. Van de vijftien olie
boringen in Roma hebben er veertien
succes gehad, zowel wat olie als wat
aardgas betreft.
Deze zogenaamde Moonie-olievelden, ge
noemd naar de streek, waar olie en gas
zijn gevonden, zijn van een dergelijke
omvang, dat exploitatie ecoonmisch moge
lijk is. Reeds is een pijpleiding van meer
dan driehonderd kilometer aangelegd naar
de hoofdstad van de staat Queensland
Brisbane, waar een raffinaderij wordt ge
bouwd om de olie te kraken. De aanleg
van de pijpleiding kostte 36 miljoen
gulden.
Inmiddels zijn ook maar aardgasbron
nen aangeboord en wel in zo'n omvang,
dat er vragen over gesteld zijn in het
Parlement. De minister voor Nationale
Ontwikkeling heeft daarop in niet mis te
verstane bewoordingen geantwoord, dat de
ontdekking ervan verreikende gevolgen
voor de economische ontwikkeling van
Australië zal kunnen hebben. Aardgas is,
behalve in Roma-Moonie, gevonden in
Sunnybank en Bony Creek, in Apple Grove
nabij Roma en in Rolleston 250 kilo
meter ten noorden van Roma en in
Richmond, dichtbij Roma gelegen.
In Zuid-Australië is bij Gidgealpa bij
na vijfhonderd kilometer van de hoofd
stad Adelaide gelegen een aardgasbron
aangeboord, die een capaciteit schijnt te
hebben van twintig miljoen kubieke voet
en in centraal Australië ruim 20 kilo
meter ten zuidwesten van Alice Springs
is bij Mereenie een bron geslagen met een
capaciteit van ongeveer vijf miljoen ku
bieke voet. Rolleston heeft een capaciteit
van 15 miljoen kubieke voet.
Wanneer het oordeel van de deskundigen
juist is, zou zelfs in het uitgestrekte
Australië, waar de afstanden van de bron
nen naar de bevolkte streken groot zijn,
een voorziening van de hoofdsteden met
aardgas in drie jaar tot de mogelijkheden
behoren. De zogenaamde Associated Group
heeft namelijk al negentien bronnen aan
geboord, die een dagelijkse capaciteit heb
ben van tachtig miljoen kubieke voet,
meer dan twee-en-een-kwart miljoen
kubieke meter.
Het grootste deel van deze bronnen be
vindt zich in het gebied rondom Roma.
Reeds is men zover gevorderd met de
commerciële exploitatie ervan, dat twee
bronnen aardgas leveren aan Roma voor
opwekking van elektriciteit. Dit is de eer
ste praktische onderneming op dit gebied
in Australië.
Zij kan het begin betekenen van een
nieuwe economische ontwikkeling van het
vijfde werelddeel waar opwekking van
elektriciteit van zulke grote betekenis
wordt geacht, dat miljarden worden be
steed aan verlegging van rivieren en bouw
van enorme waterkeringen midden in de
woeste sneeuwgebergte
Ruim 75 percent van de elektriciteit in
Roma wordt nu opgewekt door gebruik te
maken van aardgas. Men is begonnen met
de uitbreiding ervan door aanleg van
nieuws elektriciteitsleidingen van Roma
naar Surat tachtig kilometer en Mitchell
honderd kilometer. Aanleg van een pijp
leiding van Roma naar Brisbane en enkele
andere steden zou, zo raamt men, tussen
de veertig en tachtig miljoen gulden kos
ten, maar om het gebruik van aardgas
rendabel te maken, zou men moeten be
schikken over een reservevoorraad van
minstens vier-en-een-kwart miljard ku
bieke meter.
De capaciteit van de bestaande acht
tien aardgasbronnen in en nabij Roma
bedraagt misschien een derde deel daar
van. Deskundigen achten het echter niet
onmogelijk, dat de nodige reservevoorraad
binnen twaalf maanden kan worden be
reikt. De produktie moet evenwel voor
minstens twintig jaar kunnen worden ge
garandeerd om de exploitatie economisch
verantwoord te maken.
Aardgas wordt ook aangetroffen in de
omgeving van Sydney. Een onderneming
heeft zestien bronnen aangeboord bij
Camden, Penrith en Dural. Binnenkort
zal met de nieuwe boringen worden be
gonnen. Twee andere bronnen zijn aange
boord in de buurt van Grafton in Nieuw
Zuid Wales. De ontdekking van aardgas
in Gidgealpa in het Noordoosten van
Zuid-Australië wordt echter beschouwd als
de belangrijkste boring.
De grootste naar de produktie te oor
delen die tot nog toe in Australië is
verricht en waarvoor de Amerikanen bij
zondere belangstelling koesteren. Het veld
is meer dan dertig vierkante kilometer
groot.
Een deskundige heeft uitgerekend dat de
reserves aan aardgas in dit veld meer dan
280 miljoen kubieke meter bedragen met
een waarde van twaalfhonderd miljoen
gulden.
De verwachting is algemeen dat er nog
meer aardgas in de Australische bodem
zit. Dit zou welkom zijn in verband met de
nodige verdere ontsluiting en ontwikkeling
van het land. Australische financiële des
kundigen tonen zich echter bezorgd over
het feit, dat Amerikanen aandelen in de
Australische maatschappij, die de boringen
in Zuid-Australië verricht, hebben opge
kocht en thans al over een derde deel er
van beschikken. De vraag is niettemin ge
rechtvaardigd of Australië zelf voldoende
kapitaal bezit om de exploitatie en explo
ratie te bekostigen.
Hoe de ontwikkeling ook zal zijn, het
staat wel vast, dat aardgas in Australië
een toekomst heeft, die ongekende moge
lijkheden biedt. Gevoegd bij de grote
reeks mineralen, die de bodem van het
vijfde werelddeel rijk is, ziet het er naar
uit, dat er meer weelde ligt verborgen
dan de deskundigen zestig jaar geleden
durfden hopen.
Over een ding behoeft Australië zich
geen zorgen te maken: er kunnen wel
honderd Wadden-eilanden en nog eens
honderd Eems-Dollard gebieden als aard
gasvelden worden aangeboord zonder dat
men voor het verlies van recreatie-oorden
hoeft te vrezen. Wat de omvang van
natuurschoon en ruimte om te ademen be
treft, is Australië een gezegend land.
De Franse vliegtuigfabriek „Sud Avia
tion" is belast met de bouw van de vleu
gels voor de vier prototypen van het
nieuwe straalverkeersvliegtuig van Fok
ker, de F-28. Bij deze vleugelbouw is onder
andere voor de rolroeren de Italiaanse
vliegtuigfabriek van Fiat mede inge
schakeld.
Dezer dagen heeft een vijftiental tech
nici van „Sud Aviation" bij Fokker op
Schiphol overlegd over de uitvoering van
het project. Dergelijke bezoeken zullen
over en weer worden voortgezet.
i
