2N» zacht en zuiver Concurrentiestrijd om 300 nieuwe tanks voor de Belgische strijdkrachten fVCmÖL tandpasta Prima en niet duur1? m r Zuid-Afrika uit de IAD ja graagi Afgerukte hand weer aangezet De ragebol op Wereldnieuws Van dag tot dag Critiek van Kardelj op communisme Noodweer teistert deel van Amerika DONDERDAG 12 MAART 1964 EEN PRETTIGE BEZIGHEID.... Op cle M. Mok O Het begint er op te lijken, dat Ameri kaanse verkenningsvliegtuigen af en toe grote moeite hebben hun koers te houden. Vooral Oost-Duitsland schijnt hen als een magneet aan te trekken. De Amerikanen zullen er verstandig aan doen snel uit te zoeken waaraan dat nu precies ligt. Zo'n mankement heeft bijna altijd ver velende internationale strubbelingen tot gevolg. En bovenal, er zijn mensenlevens mee gemoeid. De vraag is, of er met de technische apparatuur van die verdwaalde toestellen iets ernstigs aan de hand is. Het is wel merkwaardig, dat op het moment dat zo'n Amerikaans verkenningsvliegtuig uit de koers raakt, ook de boordradio het be geeft. Allerlei bevelen van de grondbases om de gevolgde koers te wijzigen, halen dan niets meer uit. De bemanning ont vangt ze niet. In dit opzicht schijnt de technische uit rusting van de Russische toestellen supe rieur te zijn. Er zijn tenminste voor zover wij weten nooit berichten over militaire vliegtuigen uit Oosteuropese lan den die verdwalen boven Westeuropees gebied. Die Russische toestellen schijnen dus aardig koersvast te zijn. Zou dat mis schien ook een klein beetje het gevolg zijn van een beter samenspel tussen de burgerlijke en militaire gezagsdragers daar dan bij de Amerikanen? Het is maar een vraag- Een vraag die wel voortkomt uit een groeiend gevoel van onbehagen. Het zou niet de eerste keer zijn dat militaire be velhebbers een militaire politiek volgen die niet in overeenstemming is met de politieke koers van het gezag waaraan die militairen ondergeschikt zijn. Dat bur gerlijke gezag kan dan als het kwaad eenmaal is geschied meestal moeilijk anders doen dan opdraaien voor de po litieke gevolgen. Het is natuurlijk voor militaire gezags dragers verleidelijk van tijd tot tijd de kracht te testen van de vermoedelijke tegenstander in een eventueel gewapend conflict. Allerlei theorieën kunnen dan aan de praktijk getoetst worden. Dat daarbij met vuur wordt gespeeld, is een zaak die die militairen op de koop toe nemen. De risico's van een échec zijn voor hen in het spel verdisconteerd. Een toestel meer of minder komt er niet op aan. En als de bemanning maar opdracht heeft de parachutes te dragen ongebruikelijk als alleen boven eigen gebied wordt ge oef end is er altijd een kansje dat die het er levend af brengt. Het kon wel eens zijn, dat er met die koers van de Amerikaanse verkennings vliegtuigen niets aan de hand is, maar dat er iets mis is met de koers die be paalde militaire bevelhebbers van de Amerikaanse luchtmacht op eigen gezag volgen. Advertentie Winkelen bij Smit van Rijsbergen is altijd een prettige bezigheid. Of u nu een paar sokjes wenst of een das, een overhemd of een sjaal, of, dat u .zich van „top tot teen" in de nieuwe kleren wilt steken, u ont vangt er altijd het bijna spreekwoor delijk geworden dienstbetoon. KAAPSTAD (AP). De Zuidafrikaanse minister van Arbeid, Alfred Trollip, heeft in het parlement bekendgemaakt, dat de Zuidafrikaanse regering besloten heeft zich terug te trekken uit de Internationale Arbeidsorganisatie. Als reden noemde de minister een „op eenhoping van vijandige daden" tegen Zuid-Afrika. BELGRADO (Reuter) De voornaam ste Joegoslavische communistische theore ticus, Edvard Kardelj, heeft in een rede meer democratie in de Joegoslavische partij geëist en de communisten de schuld gegeven van ,„vele negatieve verschijnse len in ons sociale leven." Hij had critiek op bepaalde partijleden die het systeem van medebeheer door de arbeiders „af remden" en „leidende bureaucratische groeperingen" vormden in fabrieken en werkplaatsen. Kardelj zei, dat er bepaalde misver standen heersen over de leidende rol van de partij. Sommigen denken, dat deze rol inhoudt dat de partij de mensen aan de hand door het leven moet leiden door hen te zeggen wat ze moeten doen, of zelfs door het voor hen te doen. Dat is echter de methode van „bevelen" die in Joego slavië is afgeschaft omdat zij „zeer ne gatieve gevolgen heeft gehad, verband houdend met alles wat genoemd wordt persoonsverheerlijking", aldus Kardelj. Zijn rede werd woensdagavond gepubli ceerd in het officiële wekelijkse partijor gaan „Komunist." CHICAGO (AP). Zware overstro mingen teisteren delen van zeven Ameri kaanse staten in het Midden-Westen en Oosten, waardoor duizenden mensen hun huizen moeten verlaten en uitgebreide schade wordt aangericht. Zeker negentien mensen zijn verdronken Zware sneeuwval en krachtige stormen jagen door honderden steden en gemeenten Delen van Kentucky, Pennsylvania, Ohio, Indiana, Missouri, Illinois en West-Virginia staan onder water. BRUSSEL Franse, Westduitse, Brit se en Amerikaanse belangen zjjn in 't ge ding bij een order voor 300 van 580 nieuwe tanks voor het Belgische leger. Het gaat in eerste instantie om ongeveer 300 maal 20 miljoen Belgische frank, ongeveer 425 miljoen gulden. Volgens berichten van Franse zijde zou de keuze van België aanvankelijk zijn gevallen op een Franse tank. doch na een interventie van de Amerikaanse ambassadeur te Brussel zou een beslissing zijn opgeschort en zou men nu eventueel de aankoop van Ameri kaanse tanks overwegen. Het Amerikaanse State Department heeft berichten, kennelijk van geïnteres seerde Franse zijde de wereld ingezon den, met klem tegengesproken. Zeker heeft de Amerikaanse ambassadeur niet tegen over minister Spaak verklaard, dat een aankoop van Franse tanks als een on vriendelijke daad jegens de Verenigde Staten zou worden beschouwd. Het Belgi sche ministerie van Buitenlandse Zaken geeft geen commentaar op deze berichten. Het ministerie van landsverdediging her innert aan de verklaring van minister Se- gers tegenover de Senaat dat in overleg met Nederland werd onderzocht op welke wijze de tanks het beste vervangen kon den worden. Daarvoor bestaat sedert oktober 1962 een gemengde Nederlands-Belgische com missie. Eind 1963 zijn proeven met ver scheidene merken tanks genomen en het rapport van de commissie, dat zuiver technisch is, werd aan de ministers van beide landen voorgelegd. Thans moeten die de financiële consequenties van de aan koop van een bepaald merk tank bestu deren, evenals de mogelijkheden van ge zamenlijke produktie, het inschakelen van de nationale industrieën van beide landen daarbij, enzovoort. Het ministerie van landsverdediging heeft verder nog mede gedeeld, dat een besluit tot aankoop van de nieuwe tanks op regeringsniveau moet worden genomen. Tot nu toe is het dos sier „tanks" nog niet aan de kabinetsraad, noch aan een beperkt ministerieel comité voorgelegd. Het ligt voor de hand dat de ambassa deurs van de tanks producerende landen het hunne doen om een order voor hun na tionale, i^uste? in $e wacht tg sleqeti. Dat is hun taak. Officieel zijn er v^pr tanks aangeboden en op hun verdiensten beproefd. Het mo del M. 60 Al (Amerikaans), de AM-X 30 (Frans), een Brits model en de Westduit se „Standartpanzer." Tot aan het einde van het vorige jaar schenen het Westduitse en het Franse mo del de meeste kansen te maken. Wordt een van deze gekozen en worden de eerste in 1966 geleverd, dan moeten zij toch ten minste tien jaar dienst kunnen doen. Pas Jeugdigheid Tot de vele dingen die mij niet aangaan en niet interesseren, maar mij door de middelen der moderne publiciteit worden opgedrongen, behoort de mode. Onder mi- de versta ik dan damesmode, want een herenmode erken ik niet. Bereidwillige ver kopers maken mij, wanneer ik me bij hen presenteer, weliswaar attent op de enigs zins afwijzende snit van het modernste colbert en de dito pantalon, maar ik kom daar nooit van onder de indruk. De heren mode, zo veroorloof ik mij, mede op ge zag van de cultuurhistorische Huizinga te eggen, staat sinds vele generaties stil. Huizinga vond dit een bedenkelijk ver schijnsel, ik echter vind het uitermate ge ruststellend dat ik met mijn plunje niet noemenswaardig achterop kan raken. De damesmode dus. Indien ik zeg dat deze zich aan mij opdringt, houdt dit niet in dat ik me er serieus mee bezighoud. Ik mis eenvoudig het orgaan of de organen die vereist zijn om de modellen van de getoonde kledingstukken werkelijk in mij op te nemen. Het raakt alles, om in stijl te blijven, mijn koude kleren niet. Mannen moeten in vrouwelijke ogen wat dit aan gaat dikwijls van een ergerlijke saaiheid zijn en ik kan niet anders dan erkennen dat ik tot de ergerlijkste saaierds behoor. Gelukkig dat er uitzonderingen zijn, bij voorbeeld de fijngevoelige heren die dag en nacht in de weer zijn om de stroom van nieuwe modellen op gang te houden. De sociale kant van het verschijnsel in teresseert mij echter wel en zo kwam ik er dezer dagen toe mijn, uiteraard vrou welijke, wederhelft te vragen of er ook een mode voor oudere en oude dames bestaat. Het had mij namelijk getroffen dat de nieuwe modellen steeds getoond worden als omhulsel van vaak aantrekkelijke en bo vendien altijd jeugdige verschijningen. Het antwoord dat ik kreeg, zal zeker geen enkele kenner verrassen. Mij echter ver baasde het. Het kwam hierop neer dat de modekoningen bejaardheid rustig over het hoofd kunnen zien, omdat de min of meer bejaarde dames uit hun klantenkring dit zelf ook doen. Deze dames hebben als voor naamste levensdoel de uitwerking van de tand des tijds ongedaan te maken. Mode- en schoonheidssalons zijn daartoe onont beerlijke instituten. Als zij een devies had den, zou dit stellig luiden: jeugdig van de wieg tot het graf. Ik ben er een ogenblik stil van geworden. Vandaar dus die parade van jeugdigheid op de modepagina's. De ouderdom, een maal een erkende en gewaardeerde levens staat, wordt weggedacht, weggedrongen ten bate van een kunstmatige jeugd. De schoonheid, die de ouderdom toch ook eigen kan zijn, wordt vol afschuw ont vlucht. i Na dat moment van stilte kwamen mijn in 1972 zou de produktie van een soort gedachten weer in beweging. Ik herinner- ideale Amerikaans-Europese tank, waar- 1 dat men in Amerika, het land der over bij de NAVO plannen bestaan kun- onbegrensde mogelijkheden, nog een stap nen beginnen. Tot die tijd moet Belgie verder gaat en zelfs zijn doden met een een overbrugging vinden daar de Patton- I (jj0eiend uiterlijk het graf inzendt, hun als tanks zijn verouderd. Het is heel wel mo- I ware een eeuwige jeugd schenkt. Zoiets gelijk dat men, wanneer de Amerikaanse I v[n(^en wij in Europa doorgaans nog on- tanks, die worden aangeboden aanzienlijk smakelijk, maar dat een zeventigjarige als goedkoper zijn dan de Franse, aan eerst- twintigjarige vermomd wenst rond te genoemde de voorkeur zal geven en dat I st(mpen, schijnen wij te moeten accepte- ine» ook zsfl overwegen hun aantal even- rgn tueel te verminderen in afwachting van de I ^oe aan 00^. maari want al ga NAVO-tank. ik niet met de mode mee, ik wil er toch (GPD). Op het ministerie van Defensie I njef helemaal buiten staan. deelde men ons naar aanleiding van de „tankkwestie" mee, dat er in Den Haag geen sprake is van Amerikaanse druk. De Nederlandse regering overweegt de aankoop van de Amerikaanse tank nau welijks, omdat deze, evenals de Britse „Chieftain", te zwaar is. De keus gaat voornamelijk tussen de Franse en de Westduitse tank. Maar, anders blijkbaar dan in België, heeft de Nederlandse be slissing geen haast. Op het ministerie is men van mening, dat de aanschaf van een nieuwe tank nog wel jaren kan wach ten. Betere herenkonfektie en herenmode Zijlstraat 71 (t.o. Twentsche Bank) Haarlem UPPSALA (Zweden) (AP)— Chirurgen van het academisch ziekenhuis in Uppsa la zijn er in geslaagd om een geheel af gerukte hand weer aan de arm van een patiënt te bevestigen. Twaalf uur na de operatie begon de bloedcirculatie in de hand weer te werken. Het is nog onzeker wat het uiteindelijk resultaat van de on gewone operatie zal zijn. De hand was in de machine blijven zit ten. De even boven de pols afgesneden hand werd in een handdoek gewikkeld en met de grootst mogelijke spoed naar het ziekenhuis gebracht waar de patiënt een halfuur eerder was aangekomen. Onmid dellijk begonnen drie chirurgen alles klaar te maken voor een spoedoperatie. Profes sor Thord Skoog had de leiding bij de in greep. Het duurde vijf uur. Men was te middernacht klaar. De patiënt is een 35-jarige arbeider, Per Gunnar Akesson. Hij verloor zijn linkerhand, toen hij uitgleed en met zijn hand in de snijbladen van een machine kwam. Professor Skoog zei, dat de ko mende dagen kritiek zijn, omdat er al tijd gevaar is voor trombose. Als alles goed gaat, zal men proberen de zenuwen te hechten, zodat de man zijn hand weer zal kunnen gebruiken. De Beatlesragebollenrage wat een geluk dat dit mooie woora op één regel kan grijpt om zich heen omdat zij een geniale vondst op het ge bied van de imitatiesymboliek is. De ragebol is eenvoudig aan te brengen, sluit ieder misver stand uit en vereist geen bij zondere talenten. Als men zo'n pruik opzet, weet meteen ie dereen dat men een Beatle voorstelt en kan men er zeker van zijn dat de magische krachten onmiddellijk in wer king treden. Men is dan in staat op eigen kracht een succesvolle één- acter op-te voeren, die de toe schouwsters midden in het gevoelige tienerhartje grijpt. De éénakter heeft maar één rol, de hoofdrol en dat is een heldenrol. Het publiek wordt tot verering en hysterie gevoerd en de acteur kan daar dadelijk de rijpe vruchten van plukken, indien hij handig genoeg is. Sommige zeer ernstige men sen vinden dergelijke rages angstwekkende verschijnselen en zij voorspellen aan de hand ervan de ondergang van onze jeugd. Dat lijkt mij overdre ven. Mij dunkt dat er geen wezenlijk verschil is tussen de tiener die door middel van een Beatle-pruik een geadoreerd jongmens wil zijn en de man die een bepaald soort dure en massale auto aanschaft omdat deze hem aanzien en succes verzekert in de kring zijner levensgenoten. Het zou vreemd zijn, wan neer men aan de verkoopcij fers van een bepaald merk auto de ondergang van onze generatie zakenlieden zou af lezen. Op dit punt is de goe gemeente bereid, met een wel willend glimlachje van een „statussymbool" te spreken en de in het spel zijnde imita- tiezucht als een onvermijde lijkheid te beschouwen. Het zou eigenlijk logisch wezen, wanneer de Beatle- pruik eveneens als status symbool zou worden toege staan, zonder dat men er cul tuur-pessimistische conclusies uit trekt. Een jongmens dat noch door de natuur, noch door zijn ouders begiftigd is met uitzonderlijk opvallende aantrekkelijkheden en veroor deeld zou zijn om in een grau we massa van leeftijdsgenoten te blijven wachten op de krui mels van het succes, die toe vallig voor zijn snavel komen rollen, kan maar één ding doen om althans enigszins de aandacht tot zich te trekken: hij kan zich tooien met een symbool, waarvan hij weet dat het zijn doeltreffendheid heeft bewezen. Ofschoon niet hij alleen, maar met hem tien tallen andere lotgenoten naar hetzelfde middel zullen grij pen, zal hij met hen toch een uitzonderlijk groepje vormen in de grote massa der gelijken, waarvan de meerderheid niet eens durf of originaliteit ge noeg bezit om een succesnum mer te imiteren. Een aantal regels eerder was sprake van een éénacter. Het verschijnsel van de imi tatie heeft namelijk zeer sterk met het toneelspel te maken. De jongeman die een Beatle- pruik draagt, wordt daardoor geen échte Beatle, dat snapt iedereen. Men weet dat hij een vervalste versie is en hij ge draagt zich ook geheel en al op de manier van een acteur, die een historische figuur uit beeldt. Nu is het merkwaar dig, dat zijn acteren het ka rakter van een satyre draagt. Daarom is het zo'n interessant tijdsverschijnsel. De satyre is een mengsel van realiteit en bombast, van spot en ernst, van verering en hekel. De sa- tyricus begint met iets te ado reren en werkt van daaruit op clowneske, overtrokken wijze in de richting van een klacht. De Beatle-imitator vereert zichzelf als menselijke per soonlijkheid, leent de popula- riteitssymbolen van een held en maakt zich daarmee op weemoedige wijze belachelijk. Zijn klacht is het feit dat hij als een waterdruppel in de oceaan volstrekt gelijk is aan miljoenen anderen. Zijn ge brek is dat hij nu eenmaal niets anders dan een water druppel blijft. Zijn spot uit zich door 't absurde imiteren: de waterdruppel tooit zich met de facetten van een echte dia mant, en lacht zichzelf daarbij luidruchtig uit. Wij leven in het hoogtij der satyre. Op een wonderlijk snelle wijze is de mensheid mentaal naar het satyristische gerijpt en zij is nu zover, dat zij erom vraagt. Zij eist de sa tyre zoals zij eertijds de ro mantiek verlangde. Is er zo'n enorm verschil tussen roman tiek en satyre? De romantiek is de milde, mijmerende con templatie van het heldendom; de satyre is de scherpe, spot tende hekeling van het gebrek aan heldendom in de persoon lijkheid en de samenleving. Maar de romanticus en de sa- tyricus gaan broederlijk hand in hand op zoek naar de held in zichzelf en de mensheid. Hun lied heeft dezelfde onder toon, maar is verschillend ge arrangeerd, geïnstrumenteerd en voortgebracht. De romanti cus zwijgt bedrukt onder een heerschappij van nuchtere za kelijkheid en scepticisme. De satyricus schreeuwt er zijn sarcasmen over uit. Maar bei den lijden zij het lege leven dat geen honorabele plaats meer heeft voor visie en in spiratie. In de litteratuur heeft een koudbloedige generatie van spleenzuchtige surrealisten de oude romantiek onder de guil lotine gelegd. Thans lijkt het, alsof zij alleen maar killers en doodgravers zijn. De schep pers in de kunst van vandaag zijn de satyrici. Uit de bloede rige massa van onverstaanba re woorden en verven maakt zich een nieuwe figuratie los, een schim die gestalte krijgt en zich kenmerkt door een voud in vorm en woord. De gestalte is niet deemoedig en het woord is niet vol milde weemoed. Zij is scherp om lijnd, brutaal en ontactisch. De spot vergruizelt alles, wat de surrealisten hooghartig vermeden hebben, terwijl het verouderd was. De satyricus in woord en beeld verovert alle contact technieken. Hij hanteert de tekenstift, het penseel, de pen en de camera. Tien jaar gele den liep hij in spijkerbroek naar school, brak hij concert zalen af bijwijze van applaus, lachte zijn ouders uit en zon digde hij luidruchtig en de monstratief tegen alle conven ties en dogma's. Waar moet het met onze jeugd heen? Dat was toen de jammerklacht van pedagogen en gezinnen. Nu is uit die warboel een rijper geslacht ontstaan, dat zich begeven heeft naar het gebied waar het geroepen werd: de kerken, de kunst, de fabrieken, de politiek, de mo de, de journalistiek, de levens hokjes waarin mensen passen en functioneren. En uit alle hokjes klinken de tonen van de satyre. Als men het secuur zou ana- liseren, zou men tot de ver helderende conclusie komen dat de oecumene en het con cilie ontstaan zijn uit het zaad der satyre: uit de vernietigen de spot op onwaarachtigheden en onnut. Het cabaret, de te levisie, het grote toneel kra ken van de satyres. De littera tuur is er van doordrenkt, de schilderkunst is een spiegel van zelfspot geworden, grotes ker en rauwer dan het woord, maar niet minder duidelijk. De beeldhouwkunst spot in ijzer, staal, beton en schroot met haar eigen surrealismen van gisteren en treft steeds meesterlijker de markatie- lijnen van de leemten daarvan. De satyre is een heerlijk scherpgeslepen wapen, dat wondt zonder te doden en wegsnijdt zonder te vermin ken. Wat men in te weinig be grip voor veroudering en nut teloosheid der conventies ver minking acht, blijkt achteraf 'n geslaagde operatie te zijn De mensheid zet een Beatle- pruik op en bespot zichzelf om haar schromelijke gebre ken en misverstanden. Zij heeft snel en doeltreffend spreken geleerd, nadat zij eeuwenlang het zwijgen als een blijk van beschaving had geëerd Thans heeft zij haar satyri ci naar het front gestuurd en men kan daar nog wat bele ven. De opeenvolgende golven van jongelieden zullen er als nieuwe lichtingen de nieuwe strategie in steeds navranter vorm beoefenen. De stukken zullen eraf vliegen. De valse waardigheid is breekbaar, de lemen voetstukken barsten gauw. Er zullen boze mensen zijn geweeklaag en gekners van tanden. De sater en de sa tyre zijn nauw verwant hun domein is een hel van loeiend sarcasme. Maar de vlammen werken reinigend en onthullend. De toekomst is boeiend, al zal het er danig knetteren RED BAND ROOSENDAA! Tarieven. In de hoofdstad van Feru, Lima, zijn woensdag demonstraties gehouden tegen een verhoging van de autobusta rieven. Tien mensen werden aangehou den, toen de politie met behulp van traangasbommen de betogers verspreid de. Lotto. Een 26-jarige Siciliaanse arbeider heeft zondag in de cijferlotto van Hes sen 226.522 mark ruim 200.000 gul den gewonnen. De geluksvogel, die vijf jaar gelden naar West-Duitsland kwam en inmiddels met een Duitse ge huwd is, woont in een voorstad van Frankfort. Radioactief. In de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires zat woensdag de politie koortsachtig achter dieven aan, die lood met radioactief jodium uit een zieken huis hadden gestolen. Het ochtendblad „El Mundo" bevatte een dringende op roep tot de dieven, hun dodelijke buit terug te geven voor zijzelf of anderen het slachtoffer zouden worden. Manoeuvres. Onder de naam „desert strike" zullen in mei de grootste mili taire oefeningen van de Verenigde Sta ten van dit jaar worden gehouden. De oefening wordt gehouden in Californië, Arizona en Nevada. Voor het eerst zul len hieraan zevenduizend neutralen" meedoen. De leiding heeft generaal Paul Adams. Autobus. Elf mensen kwamen om het le ven en twintig werden ernstig gewond toen woensdag een autobus bij Bucara- manga in Columbia van een 150 meter lange helling stortte.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1964 | | pagina 3