7
Charlie Parker, de vernieuwer
Verdovende
middeleni
beheersten
20 jaar
zijn arties
tenleven
Ja
DE
IN DE KOMENDE WEEK
De jazz dankt haar voortbestaan aan hem
ZATERDAG 4 APRIL 1964
Erbij
PAGINA
ZA
Berry Zand Scholten
Hoogtepunt van deze TV-week is on
getwijfeld het optreden van de Ameri
kaanse zanger, acteur en entertainer
Sammy Davis Jr., terwijl daarnaast
ook de Beverly Hillbillies weer terug
zijn. Zij zullen nu regelmatiger op ons
scherm verschijnen, ongeveer drie maal
per maand. De rest van het weekpro-
gramma vertoont de normale inzinking
na de goed verzorgde Paasweek.
Vocalisten brengen
verjazzte Bach
ZONDAG. De uitzendingen op deze
zondag beginnen pas om 19.30 met de
gebruikelijke serie: Weekjournaal, Jour
naal en Sport in Beeld. In het AVRO-
programma zal de bekende jazz-zange-
res Francis van Rooy haar kunnen to
nen. Zij zal worden begeleid door Jan
Blok, gitaar; Ton Dissevelt, bas; Chris
Dekker, drums; Hans Bekkers en Joop
Hellemans, trombone. Vader en zoon
Preston komen dan onze aandacht vra
gen voor een nieuwe aflevering van
,.De Verdedigers": de Poltergeist. Tij
dens een feestje in een villa, gelegen
op een eilandje, sterft plotseling een
van de gasten. Vader en zoon moeten
nu onderzoeken of er sprake is van
moord. Na deze spannende detective
film laat het Frans vocaal ensemble
„Les Swingle Singers" ons slechts tien
minuten genieten van hun zang en
voordracht. Deze groep, bestaande uit
vijf zangers en vijf zangeressen, is
plotseling populair geworden door het
zingen van verjazzte stukken van Jo-
hann Sebastian Bach. „De Diplomaat"
van Anton B. Tsjechov zal worden voor
gedragen door Ko van Dijk. Na het
echec van de uitzending „met 24 PK
de wereld door" laat men nu Ko van
Dijk stukken voordragen van Tsjechov.
De eerste aflevering was een flop. Dit
lag niet aan Ko van Dijk, ook niet aan
de verhalen van Tsjechov, doch aan en
kele kleine oorzaken, die het geheel tot
een verstarde opvoering degradeerden.
We hopen in ieder geval, dat het veel
te zware boek is vervangen door een
iets handelbaarder formaat, zodat Ko
van Dijk de gelegenheid kan krijgen
iets meer dynamiek te leggen in zijn
voordracht. Onder regie van Leen Timp
brengt Pierre Jansen hierna zijn Kunst
grepen, een uitzending die door de ster
ke persoonlijkheid van Pierre Jansen
altijd tot een hoogtepunt gerekend kan
worden. Hierna alleen nog het tweede
journaal.
Giulietta Masina als
filmprinses
MAANDAG. Deze filmavond van de
N.T.S. begint met een comedy-caper,
getiteld „Onder arrest". Drs. J. de
Kleyn, medewerker van het Openlucht
museum te Arnhem behandelt in Open
baar Kunstbezit kannen en kruiken on
der het motto: Wat de pot aan schoon
heid schaft. Na het Journaal en de uit
zending voor de politieke partijen
(C.H.U.) een overname van B.R.T. en
wel van de quiz „Het is maar een
woord". Quizleider is Paul van de Vel
de en de strijd zal gestreden worden
door een Nederlandse en een Belgische
ploeg. Na dit woordenspel de hoofd
film: Fortunella, met in de hoofdrollen
Giulietta Masina en Paul Douglas. Nan-
da, die vermoedt dat zij prinses For
tunella moet zijn, verlaat de voddenra
per, waarmee zij reeds lang samenleef
de en trekt in bij een verlopen profes
sor. In het huis van deze professor
maakt zij kennis met een rondreizend
toneelgezelschap. Tevens verneemt zij,
dat zij prinses Fortunella niet is en be
sluit dan maar bij het rondreizend to
neelgezelschap te blijven, alwaar zij
tenminste voor prinses Fortunella kan
blijven spelen. In verband met het of
ficiële bezoek van Koningin Juliana en
Prins Bemhard aan Mexico volgt er
een documentaire over Mexico-City,
waarna het tweede journaal.
Wèl of niet verloofd
op vakantie?
DINSDAG. De NTS begint het avond
programma met het internationaal
agrarisch nieuws, waarna het journaal.
De VARA neemt dan de uitzending over
met Achter het nieuws, hetgeen direct
gevolgd wordt door „Jazz in aanbouw"
met Boy's Big band, die onder leiding
staat van de Amsterdamse arts Boy Ed
gar. Enige Nederlandse combo's o.a.
The New Progressief Jazz Society en
het Piet Kuiters Trio zullen aan het
publiek worden voorgesteld. Hierna
komt Dick Powell onze aandacht vragen
voor de aflevering: 330 Independence
S.W. Het onderwerp is ontleend aan het
rapport van het Amerikaanse ministe
rie van volksgezondheid, dat handelt
over „doping", volksvijand nummer 1
van Amerika. Jaap Buys zal dit keer
in zijn programma „Ouderavond" de
moeilijkheden rond de vakantieplannen
van verloofden bespreken met deskun
digen. In vele gezinnen is dit probleem
ieder jaar weer aanleiding tot conflic
ten. De oorzaak ligt dikwijls op een
ander vlak en wel op dat van de opvoe
ding, het gegeven vertrouwen, waarin
men de kinderen heeft grootgebracht.
Of Jaap Buys met zijn deskundigen,
ons uit de perikelen zal kunnen helpen,
valt te bezien.
Beverly Hillbillies weer terug
WOENSDAG. In het jeugdprogram
ma gaan we eerst kijken naar De Ver
rekijker waarna weer twee scholen
elkaar kunnen bekampen in de jeugd-
quiz, onder de vele aanmoedigingen van
hun supporters. Tot slot nog een afleve
ring van de uitzending Oude ambach
ten, waarin men ditmaal het biezen-
snijden zal laten zien en de vervaardi
ging van de Genemuider matten uit de
ze biezen. Het avondprogramma begint
eerst met Barend de Beer voor onze
kleuters, waarna Pi Scheffer zijn pro
gramma Pas geperst presenteert. Na
het journaal en Memo dan eindelijk
weer eens een aflevering van de Be
verly Hillbillies. Nico van Vliet en
Noortje de Vries presenteren hierna
het programma: Als u het mij vraagt.
Door de goed gestelde vragen, de wel
doordachte onderwerpen en de juiste
grondslag door middel van enquêtes, is
dit programma uitgegroeid tot een van
de meest bekeken uitzendingen. Vooral
de ingelaste reportages werken sugges
tief op het kijkend publiek. Filmkader
wordt gepresenteerd door Peter van
Campen, waarna de dagsluiting door
ds. Van den Bosch.
Problemen van een
Heldentenor
DONDERDAG. In het vrouwenpro
gramma van de VARA waagt de VARA
zich aan 'n gevaarlijk experiment. Men
zal de dames nl. alle Nederlandse da
mesbladen tonen en een gesprek hebben
met de onderhavige hoofdredacties.
Een uitzending, waarbij het omzeilen
van enige reclame tot de onmogelijkhe
den zal behoren. Na de zinloze pauze
kunnen de kleuters dan nog genieten
van „Vogeltje kijken" Na het journaal
en de uitzending Achter het nieuws, ko-
De Italiaanse filmactrice Giulietta Ma
sina is dinsdagavond te zien als prinses
Fortunella in de gelijknamige film.
Ko van Dijk zal de hoofdrol spelen in
het TV-spel „De Heldentenor" (donder
dag 9 april).
men Ellen Blazer en Berend Boudewijn
met hun- programma „Uit". Alhoewel
in de „Keukenhof" nog niets te zien
is en Het badseizoen nog gesloten, zul
len zij ons beslist wel ergens naar toe
loodsen, waar het de moeite waard is.
Het T.V.-spel van vanavond is getiteld:
De heldentenor, een oorspronkelijk
Duits stuk van Frank Wedekind met in
de hoofdrollen Ko van Dijk en Ina van
Faassen. De beroemde tenor Gerardo
is onmiddellijk na zijn triomfale optre
den in een klein provincie-stadje de
speelbal geworden van een opdringerige
bakvis en een dame uit het gezelschap,
die behept is met een liefdes-complex.
Beide vrouwen belagen het slachtoffer
met hun wensen en dromen. Zo onder
gaat onze heldentenor de kwellingen van
het „idool" zijn en is hij het slachtoffer
van zijn zo zeer begeerde roem. Op
harteloze wijze heeft hij aan zijn car
rière gebouwd, doch als het noodlot
hem treft en hij moet kiezen tussen
iemand, die hij lief heeft en zijn be
roep, blijkt pas dat hijzelf de grootste
slaaf is van zijn beroep.
Jongste vernieuwing in
Misliturgie
VRIJDAG. In het jongerenprogram
ma „De Drempel" van de KRO wor
den de problemen behandeld, die de
jongeren moeten overwinnen bij de
overgang van de middelbare school
naar de universiteit. Na het journaal
en de uitzending Brandpunt gaan we
wandelen door Berlijn op muziek van
Irving Berlin. Voor de liefhebbers
van cowboyfilms volgt dan het vijfde
deel van Bonanza. Om de vernieuwin
gen in de misliturgie aan te geven, die
tot stand zijn gekomen door de beslui
ten van het concilie, heeft de KRO
een documentaire over de mis la
ten samenstellen door Hans Wortel-
boer met medewerking van dr. L.
Brinkhoff ofm. en dr. A. G. Weiier.
Het tweede journaal sluit de avond af.
Televisieshow van Sammy Davis
ZATERDAG. Het middagprogramma
is door de AVRO weer volgens het oude
vertrouwde schema opgebouwd. We be
ginnen met Jazz scene USA met Mark
Murphey; Uit de voeten met Anneke
en Bob, waarna de uitzending: In het
TV-lab, een uitzending die het bij onze
kinderen goed doet. De avonturen van
Okky Trooy worden dan slechts ge
volgd door Uit de kleine camera. Het
avondprogramma begint met: Luipaard
op schoot. We beginnen te geloven, dat
ywe met deze laatste afleveringen in de
opruiming van restanten of de doublu
res terecht zijn gekomen. In ieder ge
val wat ons betreft gaat die luipaard
iets te zwaar wegen op onze schoot. Na
het journaal een aflevering van de Dick
van Dyke-show, getiteld: Gezondheid,
darling. Kwart voor negen begint het
quiz-uur onder leiding van Nan Baert.
Eerst met: Wie van de drie, waarna
Wachtwoord. Inplaats van Kijk die
Rijk komt nu Sammy Davis Jr. onze
aandacht vragen. Uit het optreden van
ongeveer twee uur heeft de AVRO een
showprogramma samengesteld van een
uur, dat zelfs de meest verwende
theaterganger zal laten watertanden.
Het programma is reeds doorverkocht
aan Frankrijk en België, die begrijpe
lijkerwijze bijzonder jaloers waren op
dit voorrecht van de AVRO. Sammy
Davis, die begeleid wordt door het or
kest van Francis Bay, zal men kunnen
horen in vele songs o.a. Bye bye Black
bird, Free and Easy, As long as she
needs me en The lady is a tramp. Een
nummer tapdansen, zal iedereen in ex
tase brengen, terwijl de drum-, vibra
foon- en pianosoli de meest fervente
tegenstanders van de showbusiness op
de knieën zullen doen belanden. We
spreken dan nog maar niet eens van
de parodie op de figuren uit de cow
boyfilms en zijn imitaties van ver
schillende topzangers. Reserveer deze
avond om het optreden te kunnen zien
van deze buitengewone showman. Het
is het beste, dat u ooit te zien zult
krijgen. Slechts Televizier en het
tweede journaal komen dan nog om
uw aandacht vragen.
NOG EENMAAL keek bassist
Charlie Mingus achterom voor hij
naar de microfoon liep. Toen richtte
hij zich tot de volle zaal in het New
Yorkse Birdland en hij zei: Dames
en heren, denk niet dat ik hiermee
iets te maken heb. Deze mensen zijn
erg ziekP Het publiek, dat er aan
vankelijk niets van begreep keek ver
stomd op naar het toneel, waar twee
musici, twee jazz-musici van grote
faam, hangend over een stoel zaten te
kibbelen over de te spelen stukken.
Zij smeten elkaar lallend verwijten
en verwensingen naar de oren. Een
van hen, de blazer, stapte plotseling
ook op de microfoon toe en hij blies
een paar onsamenhangende noten.
Daarna wankelde hij terug naar zijn
sfoél die hij nauwelijks kon vinden.
Charlie Mingus beet hem toe: „Als je
zo doorgaat, wordt het je dood nog
eens!" Dit gebeurde op 4 maart 1955.
Op 12 maart, om negen uur 's avonds
werd deze voorspelling waarheid: alt
saxofonist Charlie Parker, de baan
breker van de moderne jazzmuziek,
de man die allerwegen wordt erkend
als de grootste van de naoorlogse jazz,
stierf thuis bij zijn vriendin, de baro
nes De Koenigswarter-Rothschild. Al
cohol en heroine in eendrachtige
samenwerking hadden de strijd ge
wonnen. Charlie „The Bird" Parker
was niet meer. In de wereld van de
jazz bracht het bericht van zijn dood
grote verslagenheid. Het grote pu
bliek meesmuilde omdat deze neger
muzikant ten huize van een Roth
schild overleden was, doch een kleine
groep jazzmusici en de toen al vrij
grote groep aanhangers van de mo
derne jazz, de toenmalige avantgar-
disten van deze muziek waren on
troostbaar, omdat hun grote voor
ganger, die de bijnaam „Bird"
vogel gekregen had overleden was.
HIJ HAD de laatste tijd vreemd ge
daan, deze Charlie Parker. Oorzaak:
verdovende middelen. Hij schold zijn
medemusici uit, vroeg enkele seconden
later excuus, liep weg van het toneel
midden in een solo, drong anderen tij
dens een opname van de microfoon
weg om zelf een solo te blazen, maakte
ruzie of barstte in tranen uit. Er was
niet meer met hem te werken. Deson
danks werd dit alles van Charlie Par
ker geaccepteerd. Zijn vrienden en me
demusici voelden dat de tweede instor
ting het eind zou betekenen voor deze
gekwelde man. De inrichting Camarillo,
waarin Charlie Parker na een kuur ge
nezen verklaard was, zou zijn poorten
niet voor de tweede maal voor hem
hoeven openen. Parker voelde dat zelf
ook. Hij was te ziek en te zwak om
nog in eigen genezing te geloven. Daar
om had Charlie Mingus enkele secon
den later al spijt van zijn woorden, en
van zijn daad, waardoor hij zich in het
openbaar gedistancieerd had van de
man die hij zo bewonderd had
Charlie „The Bird" Parker. Zijn
naam is een legende geworden in de
woelige wereld van de jazz. Deze legen
devorming is echter niet te danken
aan overdreven sentiment of persoons
verheerlijking. Het leven van Charlie
Parker is een grote strijd geweest, een
strijd om erkenning van de muziek
die hij in zich voelde en tegen de ver
dovende middelen die hem zijn moei
lijkheden tijdelijk deden vergeten.
De reden dat Charlie Parker dit ge
vecht nog zo lang heeft weten vol te
houden lig in het wapen waarmee hij
zijn vijanden te lijf ging: zijn altsax;
de expressiviteit, de toon, de vinding
rijkheid en de improvisatietalenten
van Parker stempelen hem tot een van
de grootsten van de jazzmuziek.
CHARLIE PARKER werd op 28 sep
tember 1920 in Kansas City geboren.
Hoewel hij dus opgroeide in de stad die
de tweede bakermat van de jazz ge
noemd wordt werd Charlie niet op heel
jonge leeftijd met de jazz geconfron
teerd. Sterker nog, hij toonde hoege
naamd geen belangstelling en tot zijn
vijftiende jaar ging zijn voorkeur uit
naar het sentimentele gecroon van Rudi
Vallee. Pas toen de jonge Charlie wist
wat zijn instument zou worden de alt
saxofoon begon hij zich voor de jazz
muziek te interesseren. Nadat hij twaalf
maanden had gestudeerd en zeker nog
niet bedreven genoemd kon worden
nam hij een baan aan bij de pianist en
zanger „Lawrence „88" Keyes."
De band van deze pianist was jong,
maar Parker was.beslist het slechtste
lid van de blazers. Hij mocht zelfs heel
zelden meedoen aan de „jamsessions"
die in de stad gegeven werden. Later
mocht hij wel, maar toen was het re
sultaat vernederend. Parker was dus
beslist geen man bij wie het talent er
duimdik op lag. Hij bezat een ge
brekkige harmonische kennis en een
overvloed aan wilde experimenteer
drift.
In een se'ssion met de „jongens van
Basie" kreeg Parker een solo in het
stuk „Lazy River". Hij probeerde al
spelend zijn tempo te verdubbelen, ter
wijl de ritmegroep de maat vasthield.
Dat maakte slagwerker Jo Jones zo
woedend dat hij l?ij elke solo van
Charlie Parker zijn nighhead losschroef
de en de bekkens op de grond smeet.
Parker pakte daarna zijn sax en liep
zonder een woord te zeggen weg.
Hij speelde later bij de band van
George E. Lee en in zijn vrije tijd stu
deerde hij hard. Hierbij werd hij ge
holpen door gitarist Efferge Ware, die
hem vooral in het labyrint van de har
monieleer wegwijs maakte. Enkele ja
ren later kwam hij terug in Kansas Ci
ty. Hij bezat toen een grote technische
vaardigheid en mede door zijn theore
tische kennis was ook zijn zelfvertrou
wen groter geworden.
Toen Charlie Parker twaalf jaar was
gaf hij zich al over aan uitspattingen
en door „vrienden" misleid leerde hij
op vijftienjarige leeftijd het gebruik
van heroïne, het spul dat zijn hele ver
dere leven beheerst heeft. In de jaren
1936, 1937, en 1938 speelde Charlie Par
ker bij diverse orkesten, waarvan de
doodgespeelde thema's en arrangemen
ten hem mateloos irriteerden
IN DE LAATSTE JAREN voor de
oorlog vielen de eerste symptomen, van
de vernieuwingsdrift bij Parker waar
te nemen. Hij had genoeg van het cli
chématige swingmotiefje en de impro
visaties daarop en steeds meer musici
begrepen niets meer van wat Parker
wilde. Parker zelf wellicht aanvanke
lijk ook niet. Hij zocht naar nieuwe we
gen, naar andere mogelijkheden om
zich muzikaal uit te drukken. Het was
de strijd van de eenzame, van de
kunstenaar die geen erkenning vindt en
die door zijn collega's wordt uitgela
chen. Muzikaal contact kreeg Parker
pas weer in het New Yorkse Minton's
Playhouse waar musici als Thelonious
Monk, Dizzy Gillespie, Charlie Chris
tian en drummer Kenny Clarke dezelf
de wegen zochten.
Als Lester Young
TOEN CHARLIE PARKER in het
Upton House van Charles Monroe in de
38ste straat speelde gingen al veel jon
ge musici lusteren naar de man „die
op zijn alt speelde als Lester Young op
tenor." Maar Charlie was anders dan
Young. Hij zocht nog steeds.
„Soms kon ik het horen", zei hij later,
„maar ik kon het nog niet spelen. Op
een avond ontdekte ik dat als je de
hogere intervallen van een akkoord ge
bruikte als melodische lijn en ze onder
steunde met de daarbij passende har-
moniën, je precies kon spelen, wat ik al
die tijd gehoord had!"
De andere musici zeiden toen van
hem: „Hij speelt steeds dingen die wij
ritmisch en harmonisch nog nooit ge
hoord hebben!" Dit alles wekte de be
langstelling op van trompettist Dizzy
Gillespi, met wie hij toen (in 1940) nog
geen muzikaal contact had. Parker ging
eerst terug naar Kansas City, naar
de band van Jay McShann. Pas in 1942
gaf Charlie Parker gevolg aan de roep
stem van New York, de stem van Min
ton's Playhouse. De financiëm leden
hierdoor sterk, hetgeen voor Parker,
die een groot deel van zijn gage aan
verdovende middelen besteedde veel
betekende.
Met Gillespie en de andere moderne
broeders werkte Charlie Parker, die
inmiddels de bijnaam Yardbird, later
„Bird" had gekregen de nieuwe ideeën
uit. (Zijn bijnaam dankte hij aan het
feit dat hij een aangereden hofhoen-
„yardbird" meenam en dat hij erop
stond dat die tijdens een concert voor
hem gebraden werd).
ER WERD VOLOP geëxperimenteerd
daar in Minton's, echter zonder dat de
musici bewust iets nieuws wilden cre-
eren
Na 1942 pas ontstond de bop. De naam
is afkomstig van Lional Hampton, die
opmerkte: „Daar in Mintons' spelen ze
een soort muziek, waarbij ze „hebabe-
rebop" op hun instrument maken".
De kreet „Hebaberebop" van Hampton
was afkomstig van de zogenaamse
„scatvocals", de vocale improvisaties,
vooral van Armstong bekend,
de Bop
Zo kreeg de nieuwe muziekvorm de
naam Rebob, bebop en nog later kort
weg „bop". Spoedig was het duidelijk
dat er een nieuwe fase in de jazzmu
ziek was ingeluid. Minton's Playhouse
werd het centrum van de vernieuwing
en binnen de muren van dit unieke
centrum werkten de modernisten aan
de nieuwe weg in de jazz, de nieuwe
weg die later weer perspectieven voor
de cool, de hardbop, de westcoast, de
eastcoast en de andere stijlen zou ope
nen.
PARKER WAS VAN dit alles het be
zielende middelpunt. Zijn revolutionaire
ideeën vonden gretig aftrek, vooral toen
de muziek zich sterk verbreidde. De
schare liefhebbers werd groter. Men
had in deze nerveuze oorlogstijd en in
de woelige jaren na 1945 behoefte aan
de flardentrekkende, nerveuze bopmu-
ziek en het was geen wonder dat de
doodgespeelde swingarrangementen
overboord gezet werden. Gelijk daar
mee was ook een eind gekomen aan de
heerschappij van de grote orkesten zo
als die van Miller, Goodman, Basie en
vele anderen-
De periode van de combojazz was in-
POPULAIRE SERIES
Het Amerikaanse „Research Bureau"
heeft een ranglijst opgesteld van de
25 meest geliefde Amerikaanse TV-
programma's van 1963. Bovenaan de
lijst stond de ook in ons land regel
matig vertoonde reeks „Beverley Hill
billies", waarnaar naar schatting 20-30
miljoen gezinnen keken. De tweede
plaats was voor Bonanza, de derde
de Dick van Dijke-show. Andere
Amerikaanse serieprogramma's, die
door Nederlandse omroepverenigingen
gekocht zijn, kregen de volgende plaat
sen: 8. Perry Mason; 9. Donna Reed;
11. Lassie; 16. Dr. Kildare; 17. Lucille
Ball-show; 23. Jack Benny-show.
Kreeg de NCRV-tv enige tijd gele
den nog honderden protestbrieven na
iedere voorzichtige poging de kijkers
vertrouwd te maken met ballet, van
daag de dag zijn de reacties op een
balletuitzending maximaal tien. Er is
dus sprake van terreinwinst en de
NCRV is er blij mee. „Wij vinden, dat
wij de taak hebben het publiek de ogen
te openen voor deze kunstuiting, die in
Nederland nog te weinig aanvaard
wordt", zei NCRV's hoofd dramatische
produkties David Koning deze week
na de voorvertoning van het tv-ballet
de Chinese nachtegaal, dat 6 mei a.s. in
Nederland op het scherm komt, maar
gisteravond reeds door de Duitse tv
werd uitgezonden.
geluid. In de jaren tussen 1945 en 1950
kwam het talent vaij Charlie Parker
tot volle wasdom.Zijn grillige impro
visaties, zijn abstractie, zijn doorbre
king van de jazzver star ring maakte
hem tot de constante baanbreker.
Niveau
Waar de alt van Charlie Parker op
klonk, trokken de weinigen die met hem
konden en mochten spelen zich op tot
een niveau dat zelden geëvenaard
wordt.
Maar steeds vaker begon Charlie Par
ker in te storten. De heroïne sloopte
hem. Hij ging naar Camarillo, kwam
er genezen verklaard weer uit, maar
gaf zich al snel weer over aan de ver
dovende middelen.
Gedurende deze strijd echter speelde
Parker. Met Max Roach, Tommy Por
ter en Miles Davis en Duke Jordan,
met Gillespie's Quintett, met Erroll
Garner, Bud Powell, als begeleider
van Sarah Vaughan en als solist bij
zijn Metronome All Stars Hij speelde
met alle exponenten van die tijd.
IN PARKERS' RIJKE en zo inven
tieve muziek waren twee elementen
aanwezig, die naar de latere hotstijl
eastcoast en hardbop) en de coolstijl
in de nieuwe jazz zouden voeren. In
Parkers muziek kan men getroffen
worden door een bijna gekwelde melo
die van vreemdbizarre schoonheid met
een vage reminiscentie aan het oude
shouting van het zuiden de lijn
naar de „hot" óf kan men worden
geboeid door een volmaakt introverte
melancholische lyriek, de andere kant
van Parker, de eerste elementen van
de latere cool jazz.
Charlie zelf heeft bij deze min of
meer muzikale schizofrenie nooit stil
gestaan. Hij stierf te vroeg. The Bird,
de man die steeds aan zichzelf twij
felde en wiens vertwijfeling in zijn mu
ziek weerklank vond.
Nu nog worden miljoenen door zijn
muziek geboeid en luisteren ontelbare
jonge musici naar de lijnen die Char
lie Parker heeft uitgestippeld. Lijnen
die hebben bewezen dat de jazzmuziek
in de oorlogsjaren niet zoals toen
velen dachten over een absoluut en
eenmalig hoogtepunt heen was.
Voor miljoenen heeft The Bird nieu
we perspectieven geopend, hierin wel
iswaar bijgestaan door de hele avant-
garde, maar als onbetwistbaar pionier
daarvan.
De jazz is Parker veel dank verschul
digd. Hü stierf in maart 1955, in het
huis van zijn vriendin. Zijn hart kon
de steeds groter wordende hoeveelheid
heroïne niet aan. De Bird was vleu
gellam geworden, voor altijd.
Zijn muzikale erfenis is echter groot.
Nog steeds boeit hij met zijn karakte
ristieke toon en zijn geniale improvisa
ties en nog steeds horen we op zijn
platen het leed dat hij probeerde uit
te drukken en dat Jack Kerouac inspi
reerde tot een gedicht met de veelbe
tekenende woorden: „Charlie, forgiv*
me for not answering your eyes!"
Or* A)j
Y
0
