Telefoontje aan Schiphol:
„Er ligt een bom in
het vliegtuig"
e:
Koningin zal het huwelijk van
prinses Irene niet bijwonen
HET WEER
CeK C
Verbazing en
in hoofdstad
i
teleurstelling
van Mexico
Plechtigheid in het buitenland
zal wellicht Carlistische
demonstratie worden
Morgen wacht u
een verrassing
Fluoridering van
Velsens drinkwater
Invitatie
De prinses en
ie
«See MORRIS "iefore you êuif!
SCHERK
W. A. VERWOERD en ZONEN
Misplaatste grap
VERBOUWINGSUITVERKOOP
Minder koude nacht
Niet onverwacht
Grondig onderzoek
Vragen
In de krant van heden:
KOLEN
Het woord is aan
49e JAARGANG NUMMER 130
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat. 9-11 u.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
ÏJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSE N-IJ M U ID EN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
WOENSDAG 8 APRIL 1964
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement per week 75 cent, per kwartaal
9,75, franco per post 10,25. - Losse
nummers, afgehaald aan ons bureau, 20 cent.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adjunct Hoofdredacteur E. Koning Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Slechts vergezeld door een rijks
rechercheur en haar secretaresse
mej. Wijnen begaf prinses Irene zich
vanmorgen op Schiphol naar het
vliegtuig dat haar naar Parijs moest
brengen. Een anoniem telefoontje
gooide het reisschema in elkaar: Er
ligt een bom in het vliegtuig.
Incident bij vertrek van prinses Irene
Ut:-
,,Er ligt een bom in het vliegtuig". Deze alarmerende mededeling kwam van
morgen anoniem per telefoon op Schiphol binnen en veroorzaakte bijna een
paniek op het platform waar het K.L.M.-lijntoestel naar Parijs, een Electra,
gereed stond om prinses Irene aar» boord te nemen. Wachtend in de interconti
nentale wachtkamer kon zij zien hoe zes rechercheurs het toestel binnengingen
en alle passagiers opdracht gaven het vliegtuig te verlaten. Het toestel werd
grondig onderzocht. Ongeveer honderd politiemannen waren vanmorgen op
chiphol voor een strenge afzetting bij het vliegtuig. Er was meer politie dan
ubliek om Irene uitgeleide te doen. Zij arriveerde om half negen met een
ofauto, slechts vergezeld door een rijksrechercheur.
vermoedelijk twee zusters van haar ver
loofde en een vriend van de familie De
Bourbon Parma.
Prins Hugo, die vandaag zijn 34ste ver
jaardag viert, was niet ter verwelkoming
van zijn verloofde aanwezig-
Alle passagiers, op prinses Irene na, wa
ren reeds aan boord, toen teden van de
Koninklijke Marechaussee van de rijkspo
litie en van nog enkele andere korpsen
zenuwachtig tussen vliegtuig en aankomst
hal heen en weer renden en druk met el
kaar begonnen te confereren. Vervolgens
werd de achterdeur van het toestel geslo
ten. Een minuut later werd deze weer
geopend en moesten alle passagiers het
toestel verlaten. Terstond begonnen leden
van de Dienst Luchtvaart van het korps
rijkspolitie op Schiphol het hele toestel te
doorzoeken.
Hoewel men algemeen van mening was,
dat het hier een misplaatste grap beteken-
Koningin Juliana zal, naar het zich laat aanzien, het huwelijk van haar dochter
Irene met prins Hugo Charles de Bourbon-Parma, waar en wanneer dat ook
gesloten mag worden, niet bijwonen. Dat is de conclusie, die politieke kringen
in Den Haag hebben getrokken uit het besluit van de prinses zich thans geheel
en al te voegen naar de politieke activiteiten van haar verloofde. Dit besluit
heeft namelijk tot gevolg dat de voltrekking van het huwelijk tevens een Carlis
tische demonstratie wordt, waaraan de koningin onmogelijk kan deelnemen.
Dat de prinses aan haar besluit om haar
verloofde te steunen in diens politieke
werkzaamheden de consequentie heeft ver
bonden zich te onttrekken aan haar of
ficiële verplichtingen, zoals de reis naar
Mexico, en in het buitenland wil trouwen,
is door welhaast alle fractieleiders uit het
parlement uit staatsrechtelijk oogpunt als
BARTEUORISSTR; HAARLEM TEL 13439
LÉIOSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Maak vanavond uw gezicht schoon met
Scherk Gezichtslotion. Morgen kijkt u op
van het resultaat: in één nacht is uw huid
zacht en mooi geworden.
Scherk Gezichtslotion dringt diep in de
poriën en verwijdert alle poeder-, crème-
en stofdeeltjes. Ook stimuleert deze Ge
zichtslotion de bloedcirculatie. Scherk
Gezichtslotion betekent nieuw leven voor
uw huid. Voor betekent Scherk Ge
zichtslotion schoonheid, stralend mooi
zijn! In flacons v.a. f2.95
verstandig aangemerkt. De staatsrechte
lijke positie van het koninklijk huis laat
de inlijving van een van zijn leden bij
een politieke groepering niet toe. Daar
aangenomen moet worden dat de prin
ses op 3 mei wil deelnemen aan de po
litieke manifestatie, die de Carlisten dan
onder leiding van haar verloofde in Na-
varra houden, restte haar ook weinig an
ders dan de consequenties uit het besluit
te trekken, zo is de algemene opvatting.
Het terugtreden van de prinses, kort
na het vertrek van haar ouders en zuster
op Schiphol bekend gemaakt, heeft in Den
Haag politieke opwinding veroorzaakt
Al dadelijk gaven gisteren de fractielei
ders uit de Tweede Kamer hun mening
over de staatsrechtelijke kant van de zaak.
Minister-president Marijnen verzocht Ka
mervoorzitter Van Thiel woensdagmorgen
het seniorenconvent bijeen te roepen om
overleg te kunnen plegen.
In Den Haag wordt verwacht dat de
premier daarna de Kamer per brief zal
inlichten over het besluit van de prinses,
in het buitenland te trouwen. Tot zulk
een mededeling aan de Kamer is de mi
nister-president wel verplicht, ter correc
tie van zijn vorige brief, waarin hij me
dedeelde dat het huwelijk van de prinses
in Nederland gesloten zou worden. Het is
niet onwaarschijnlijk dat de nieuwe brief
G 107
Verwachting tot morgenavond:
Veel bewolking met plaatselijk
enige regen of motregen. Over
wegend matige zuidwestelijke
wind. Minder koude nacht.
Morgen ongeveer dezelfde mid-
dagtemperaturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
wederom in ooenbare behandeling zal
komen, zoals ook in februari het schrij
ven van de bewindsman tot een Kamer
debat heeft geleid.
Hoewel de premier pas kort voor het
vertrek van koningin en prins naar Mexi
co officieel op de hoogte werd gebracht
van het besluit van prinses Irene, doet de
zaterdag gevoerde briefwisseling tussen
paleis Soestdijk en het Catshuis en het
daaropvolgende overleg ten paleize ver
moeden dat een en ander toch niet geheel
onverwacht is gekomen voor de regering.
Zo wordt ook aangenomen dat binnen het
koninklijk gezin de positie van de prinses
reeds ter sprake is geweest voordat zij
zulks wel tot verrassing van hof en re
gering maandag door de paus in
audiëntie werd ontvangen. Van een breuk
in de koninklijke familie zou dan ook niet
gesproken kunnen worden; hooguit van eni
ge wrijving. De komst van de verloofde
van de prinses en diens vader naar Soest
dijk aan de vooravond van het bezoek aan
Mexico moet echter geforceerd hebben ge
werkt.
In ieder geval heeft het familieberaad
in paleis Soestdijk maandagavond beslist
niet in de eerste plaats de huwelijksda
tum tot onderwerp gehad. Over tijd en
plaats van het huwelijk zijn kennelijk nog
geen besluiten genomen en de geruchten
dat het half juni wordt in Parijs zijn niet
meer dan geruchten. Nu het huwelijk in
ieder geval in het buitenland wordt geslo
ten heeft de regering er geen bemoeienis
meer mee en is ook het probleem van de
niet-aantoonbare Spaanse nationaliteit van
de bruidegom, althans voor wat Neder
land betreft, van de baan.
de, konden de autoriteiten uiteraard geen
enkel risico nemen. Het onderzoek werd
dan ook heel grondig verricht.
Zelfs uit het vrachtruim van de Electra
werd alle bagage inclusief die van de prin
ses gehaald en naar de intercontinentale
hal gereden. In een streng afgezet gedeel
te begonnen leden van de rijkspolitie kof
fer voor koffer van de 55 passagiers te
onderzoeken.
Het onderzoek van de koffers geschied
de in aanwezigheid van de betrokken pas
sagiers. In kleine groepjes werden zij naar
de hal gedirigeerd, waar ieder zijn eigen
koffers moest openmaken. Het waren geen
halve maatregelen. Zelfs de postzakken
en alle gewone vracht werden uit het toe
stel gehaald en voorlopig bij een vracht
loods opgeslagen. De Electra nam deze
post en bagage niet mee naar Parijs, deels
om teveel tijdverlies te voorkomen, deels
omdat de K.L.M., noch de rijkspolitie het
recht heeft postzakken en gewone vracht
zonder toestemming van de rechthebben
den, althans niet zonder speciale opdracht
van de officier van ilustitie, te openen.
Gedurende al deze opwinding bleef prin
ses Irene in de ontvangstkamer voor zeer
belangrijke passagiers op het vertrek van
het toestel wachten.
Daar werden haar door bemiddeling van
de persdienst van Schiphol drie vragen
voorgelegd, die de journalisten op de lip
pen brandden: „Wat denkt u voor de car
listische beweging te gaan doen?" „Komt
u nog terug naar Nederland voor uw hu
welijk?" en „Waar gaat u zich in het
buitenland vestigen?"
De prinses zei dat zij de beantwoording
van deze vragen in overweging zou nemen
Nauwelijks echter had zij dit gezegd of op
het platform verscheen een auto B0.et
daarin de eerste stalmeester van het ko
ninklijk huis, de heer Bisschof van Heems
kerck, vergezeld door de particulier se
cretaresse van de prinses, mejuffrouw
Wijnen. Op dat moment werd het duidelijk
dat een antwoord op de vragen niet meer
zou komen.
Bij de aankomst van prinses Irene was
het vliegveld van Parijs door de politie
afgezet. Journalisten en fotografen wer
den met toegelaten. De prinses werd af
gehaald door twee dames en een heer.
Weerrapporten'1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 4
Beeldverhalen 2, 11
Op de Praatstoel 3
Van Dag tot Dag3
Buitenlands nieuws 3, 4
Uit stad en omgeving5, 7
In de Vishal en op zee7
Radio en t.v9
Kunst 9
Feuilleton H
Economisch nieuws 13
Beurs 13
Scheepsberichten 13
Topst) 14
Sport 13
Luidsprekers 6
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
houtstr. 137
Nog voor het aanstaande najaar zullen
in de gemeente Velsen installaties voor
fluoridering van het drinkwater in bedrijf
worden gesteld.
De staatssecretaris van sociale zaken en
volksgezondheid heeft thans zijn goedkeu
ring verleend aan het voornemen van de
gemeente Velsen het drinkwater te fluori
deren.
In beide pompstations in IJmuiden
en Santpoort zullen fluorideringsinstal-
laties worden geplaatst, waarmede het
fluorgehalte van het drinkwater op 1.1 mg
per liter zal worden gebracht.
Hiertoe werd in mei van het vorig jaar
in openbare raadsvergadering besloten.
Beoogd wordt het steeds toenemende
tandbederf in belangrijke mate tegen te
gaan.
Dinsdagavond is prins Carlos met
zijn vader prins Xavier, zonder
prinses Irene naar Parijs terugge
keerd. Omstuwd door politie en
persmensen werd Carlos af en toe
door krachtige handen gesteund naar
de VIP-kamer op Schiphol geleid.
De Mexicaanse autoriteiten betreuren
het ten zeerste dat prinses Irene niet mee
komt met haar ouders en zuster. Zij ver
namen het nieuws uit radio-uitzendingen.
De autoriteiten waren toen nog niet offi
cieel op de hoogte gesteld, evenmin als de
Nederlandse ambassade in Mexico City.
De reactie op de berichten uit Nederland
varieerde van verbazing tot teleurstelling.
President Lopez Mateos, de gastheer van
de koninklijke familie tijdens dit staatsiebe-
zoek, onthield zich van elk commentaar,
De Mexicaanse dagbladen publiceerden
het bericht, dat prinses Irene niet mee
komt, zeer opvallend, maar leverden geen
commentaar. Zij toonden zich zeer gere
serveerd en vinden de aangelegenheid ken
nelijk al pijnlijk genoeg. Dit geldt temeer,
daar het de prinses betreft die in Mexico
zoveel weken gastvrijheid genoot in de pre
sidentiële familie. Er heeft steeds veel be
langstelling bestaan voor de prinses, voor
al sinds haar overgang naar de rooms-
katholieke kerk en haar verloving met een
Spaanse prins. Er zijn nu veranderingen
nodig in het programma van het bezoek.
Men vraagt zich ook af of de vakantie van
het koninklijk gezin van drie dagen in de
badplaats Acapulco nog wel zal doorgaan
De mogelijkheid bestaat dat de vorstelijke
bezoekers er de voorkeur aan zullen geven
onmiddellijk na het officiële programma
huiswaarts te keren.
De regering van Curacao heeft prin
ses Irene en prins Charles uitgenodigd
hun wittebroodsweken op het eiland
door te brengen.
Een uitnodigingsbrief is op 24 maart
aan het paar gezonden. Tot dusverre is
nog geen antwoord ontvangen.
UITSLUITEND DE BETERE SOORTEN
Let op het juiste adres:
Alléén KENNEMERLAAN 166
hoek Napierstraat - Telefoon 4420
Valerius:
Uw adel is manhaftig vroom,
Men vindt niet haars gelijken,
Houdt de Spanjaard toch, ik bid u,
in de toom,
Dat hij van ons mag wijken!"
(Uit: Valerius' Gedenkclanck,
„O, Nederland!").
De kogel is door de kerk. Het wordt
een buitenlandse kerk, waarin prinses Ire
ne zich met haar Don Carlos zal verbin
den in de echtelijke staat, onder de zegen
van een tot dusver nog onbekend katho
liek priester. De wijze waarop deze beslis
sing tot stand is gekomen, alsmede de ma
nier waarop zij tot de Nederlandse publie
ke waarneming is doorgedrongen, is alles
behalve fraai. Er heeft in deze hele aan
gelegenheid van het begin af aan een be
denkelijke achtergrond doorgeschemerd,
die langzamerhand duidelijke contouren
heeft aangenomen: de aanstaande echtge
noot van prinses Irene heeft stringente
eisen gesteld en in geen enkel opzicht iets
opgeofferd van zijn ambities, waarbij prin
ses Irene een voor Nederland wel zeer te
leurstellende rol heeft aangenomen.
Die rol heeft haar kennelijk in scherp
conflict met haar familie gebracht en er is
van de zijde van Hugo zich noemende Car
los van Bourbon Parma niets van enige
soepelheid of inschikkelijkheid gebleken,
laat staan van een neiging om die con
flictsituatie te verzachten. Wanneer dit al
les zich had afgespeeld rondom een liefde
die in de sfeer van de „democratische ro
mantiek" lag een prinses die verliefd
wordt op een arme kleermaker zou het
opstandige element in de houding van de
prinses ten opzichte van haar familie een
ontroerende sympathie verdiend hebben.
Maar het is wel zeker dat er dan geen op
standigheid nodig zou zijn geweest, om
haar „de stem van haar hart" te kunnen
doen volgen. Alle romantiek is na de eer
ste verlovingsberichten snel en afdoende
verbrokkeld. De huwelijkspretendent bleek
een man met irreële ambities en moeilijk
te volgen idealen, die alle in de wazige
richting van een ongrijpbare koningskroon
liepen. De „arme kleermaker met alleen
maar een hart vol liefde" uit- het sprook
je bleek een boven de maatschappelijke
realiteit zwevend vorst-in-spe te zijn, die
zijn huwelijk onmiskenbaar wilde inpassen
in zijn wonderlijke en wankele predestina
tie.
Prinses Irene werd kennelijk zozeer in
die uitgestippelde loopbaan ingepast, dat al
leen haar verloving al tot een soort van
Carlistische overwinning op de tegenstre
vende krachten werd gevierd. En nu heeft
zij in een eigenmachtige verklaring beves
tigd, dat zii zich al vóór haar huwelijk
geheel en al wil vereenzelvigen met de
niet zeer maatschappelijke strevingen van
haar aanstaande man. Deswege liet zij
haar koninklijke ouders en zuster in de
steek, toen deze zich naar Mexico bega-
ai.
Het zijn harde feiten, die elke vreugde
om het aanstaande huwelijk drastisch de
kop indrukken. Het is in deze omstandig
heden goed, dat het huwelijk in het bui
tenland zal worden voltrokken. Dat zal een
definitief afscheid van prinses Irene bete
kenen voor het Nederlandse volk. De Ne
derlandse troon is beveiligd voor de con
sequenties van dit huwelijk, maar daar
mee is de tragedie niet kleiner van pro
porties. De bezwaren van parlement en re
gering tegen de aanstaande echtgenoot van
de prinses zijn politiek verantwoord en zelfs
noodzakelijk gebleken. De persoon van de
ze man geheel en al buiten beschouwing
latend, moet de keuze van de prinses ook
voor de koninklijke familie een zeer onge
lukkige worden genoemd. Het is vreemd,
zelfs tragisch vreemd, dat een dochter van
koningin Juliana en prins Bernhard zo wei
nig invloed blijkt te hebben ondergaan van
de verlichte denkbeelden, die haar moeder
koestert ten aanzien van de moderne func
tie en waarden van het koningschap. Dia
denkbeelden hebben altijd de basis behou
den van het woord, dat de koningin bij de
aanvaarding van de kroon heeft gespro
ken: „Wie ben ik, dat ik dit mag doen?"
Haars ondanks gesteld voor de zware taak,
niettemin die taak blijmoedig en idealis
tisch aanvaardend als een dienstbetoon,
bescheiden erkennend dat haar menselijke
krachten noch haar afkomst garantie wa
ren voor een slagen dat was de konin
gin ten voeten uit en als zodanig heeft zij
haar plaats in ons volk verworven. Maar
haar dochter en schoonzoon blijken eens
gezind in een geheel andere opvatting: het
najagen van een koningschap om het ko
ningschap, in een angstaanjagende onder
worpenheid aan een dubieuze politieke ac
tiegroep met tendentieuze principes, waar
uit te lezen valt dat een land en een volk
er voornamelijk zijn om het koningschap
luister en macht te veriepen en het ko
ningschap er is om een familietraditie te
rechtvaardigen.
In zijn korte praktijk als verloofde van
een onzer prinsessen heeft Charles
wiens nationaliteit nog steeds een vraag
stuk is zich doen kennen als een voor
Nederland ongewenste vreemdeling. Dat
het huwelijk buitenslands, misschien in
Rome onder het Vaticaanse geflonker, zal
plaatshebben, is alleen maar een geluk bij
een ongeluk. Het is de grote vraag of ko
ningin en prins zich zullen kunnen veroor
loven, erbij aanwezig te zijn.
Afgezien van de directe wrevel over de
ze ontwikkelingen hebben de ervaringen
van Nederland met deze prinses de uiterst
ernstige consequentie, dat het grote risico
van de erfopvolging dwingend aan de or
de wordt gesteld. Koninklijk bloed houdt
geen garantie inten aanzien van de ge
schiktheid voor een zo gewichtig ambt
als staatshoofd. Bovendien kan de
regeringsverantwoordelijkheid voor de
gedragingen van allé leden van het Ko
ninklijk Huis niet meer in redelijkheid
aanvaard blijven. Regering en volksverte
genwoordiging zullen de komende weken
en maanden voor uiterst belangrijke, kern
achtige vragen worden gesteld. De kwestie
Irene is als symptoom van een confronta
tie met tijdeigen vraagstukken rondom het
koningschap met zware dramatiek geladen.