DE J APO NETTE
W asmiddelenchaos
Bewaren maar
c
H
I
E
R
I
S
D
A
N
Chanel
„Gestrikt" door
huisvrouw kan er geen wijs meer uit
DE BRUG VAN KWAKELDANUS
mmm
Geraffineerd broodbeleg
i
ZATERDAG 11 APRIL 1964 4- Erbij PAGINA
KIND
VOOR
HET
Cri Stellweg
Jan Nelissen
Het glazen paardje
Marjon Koch-Ketelaar
Misschien heeft u de
schoonmaak al achter de
rug. Misschien zit u er nog
middenin. Hoe het ook zij,
de schortenfabrikanten heb
ben aan u gedacht. De
modellen zijn dit jaar fleu
riger en modieuzer dan ooit.
Helemaal erop afgestemd
om u ondanks alle huis
houdelijke rompslomp zo
charmant mogelijk voor de
dag te laten komen. „Even
m'n schort afdoen", i9 een
uitdrukking die zo lang
zamerhand tot het verleden
gaat behoren. Want in deze
schorten mag u gezien wor
den. Het schort krijgt steeds
meer het uiterlijk van een
jurk. Raakt ook onder-
heviger aan mode.
Nederlands sehortenspecia-
list Favorita bracht vorig
jaar al een kleine revolutie
te weeg door terlenka té ge
bruiken voor zijn huishoud -
kleding. Dit jaar lanceert de
Twentse katoenindustrie Van
Heek Co, die achter dit
merk schuilgaat, de „japo-
nette": dusters en band
schortjes in panel dessin. Een
schot in de modieuze roos.
Want de panel twee ge
lijke lapjes stof op precies
dezelfde manier bedrukt
is ook voor de zomerjurkjes
voor de vrouw
dit seizoen hoog mode. De
schorten en dusters met dit
frisse bloemdessin worden
voor respectievelijk zes en
elf gulden aan de klant ge
bracht.
Uit Favorita poplin werd
een collectie cocktailschort
jes samengesteld met een
bedrukte zoomgamering van
wijnflessen en fruit. Erg
praktisch zijn deze modellen
niet. Ze bedekken maar half
de rok en hebben geen
bovenstukje. Bovendien heeft
poplin het nadeel, dat vet
vlekken er bijna niet zijn
uit te krijgen. Nu is het
eeker waar, dat het schort
van tegenwoordig aan lich
tere eisen mag voldoen dan
dat van vroeger. De moderne
huisvrouw heeft het zoveel
gemakkelijker dan haar
moeder. Ze heeft allerlei
elektrische „hulpjes" tot
haar beschikking, die haar
huishoudelijk werk aanzien
lijk verlichten als de stof
zuiger, wasmachine, automa
tische vloerwrijver. Zeep en
soda zijn gedeeltelijk ver
vangen door zelfwerken
de was- en boenmiddelen.
Ook de moderne woning is
minder bewerkelijk. Boven
dien wil de huisvrouw er
ook in haar werk aantrekke
lijk uitzien. Ze haat het er
als een huissloof bij te lopen,
aan huishoudelijke vlijt ten
onder te gaan. Allemaal
redenen om haar beroeps
kleding, het schort, een
modieuze toets te geven.
De schortenmode, na de
oorlog schoorvoetend inge
zet met de lancering van
bonte fantasieschortjes, ver
overde de huisvrouw op slag
met de duster. Het nieuwtje,
overgewaaid uit Amerika,
Japonette in paneldessin.
Model Favorita.
werd op slag een rage. Het
klassieke jasschort verdween
naar de achtergrond. De
duster heeft sinds dat ge
slaagde debuut nog niets aan
populariteit ingeboet. Van
de 200.000 schorten, die jaar
lijks in Nederland worden
verkocht, is ruim de helft
van dit model. Favorita
brengt dit jaar dusters in
frisse bloem- en streepdes-
sins met glanseffect en met
of zonder mouw. Ze zijn
er ook in terlenka-kwaliteit.
Het grote voordeel van dit
stevige en toch soepele
materiaal is, dat het in een
wip droogt en slechts licht
gestreken behoeft te worden.
De Nederlandse huisvrouw
heeft duidelijk gekozen voor
het modieuze schort. Dat
pleit voor haar modebewust
heid. Aan de schortenfabri
kanten de eer aan die be
langrijke vorming te hebben
meegewerkt.
Een nieuw schoonheidsmiddel heeft
Amerika veroverd: de antirimpellotion.
De lotion, die voor de duur van een
dag rimpels en kraaiepootjes laat ver
dwijnen, is samengesteld uit de eiwit
ten van koeiebloed. Dit deelt het be
kende Amerikaanse weekblad Time
mee. Het produkt is op de markt ge
bracht door de schoonheidsindustrie He-
lene Curtis te Chicago en zal over eni
ge maanden ook in Nederland worden
geïntroduceerd.
De lotionflesjes, met een inhoud van
20 gezichtsbeurten, kosten 5 dollar. Die
voor Nederlandse begrippen nogal kost
bare prijs vindt zijn oorzaak niet in
de samenstelling van het produkt, wèl
in de exorbitant hoge advertentiekosten
die aan het nieuwe schoonheidsmid
del zijn besteed. De lotion, die in acht
minuten haar werk doet, is niet op het
gezicht te zien. De werking ervan kan
Wat hebben we vandaag op brood?
In veel huisgezinnen zal die vraag tel
kens weer opnieuw worden gesteld,
wanneer de jeugd hongerig uit school
thuiskomt. Ook de kunst van de keuze
van het broodbeleg vertoont tal van
fijne puntjes, al is het wel zo, dat nor
maal wittebrood tegenwoordig een zo
danig uitgebalanceerde samenstelling
heeft, dat u er met alle soorten van
beleg een goede combinatie mee kan
vormen. Bruinbrood echter heeft een
eigen karakter: kaas, bacon en lever
worst verdienen als beleg op bruin-
brood de voorkeur. Bruinbrood ver
draagt jam met zo goed: wilt u er
toch zoet beleg bij gebruiken, neem
dan keukenstroop. Een ei smaakt beter
bij wit- dan bij bruinbrood. Er zijn
speciale combinaties, die in Nederland
tot dusver ongebruikelijk zijn, maar
die u eens moet proberen. Een verras
sing zal blijken te zijn: krentenbrood
met ei, een maanzaadbroodje met
smeerleverworst.
met twee uur worden verlengd door het
gezicht met wat water te besprenke
len. Teveel water spoelt de lotion weg.
Een regenbuitje kan in dit opzicht ca
tastrofaal zijn, want je loopt het risico
er gerimpeld uit te komen.
De rimpelpreparaten, die tot nu toe
op de markt werden gebracht, beperk
ten hun werking tot de huid om de
ogen. In de Verenigde Staten wordt er
door de concurrerende kosmetische in
dustrieën dan ook hard aan gewerkt ge-
lij kwaardige ontrimpelingspreparaten
op de markt te brengen.
Een ander opzienbarend nieuwtje is
de oorcrème. Deze make-up, „Dear
Ear", wordt op de oorlel aangebracht.
Er zijn twee tinten: rose-parelmoer en
blauw-zilver. De plastic tubes zullen
voor ongeveer zeven tot elf gulden ver
krijgbaar zijn. De Amerikaanse fabri
kant die dit produkt omstreeks mei op
de markt wil brengen stelt momenteel
een opinie-onderzoek in om te weten
hoe zijn crème zal worden ontvangen
door de Amerikaanse dames. De fabri
kant verwacht, dat speciaal vroüwen
die hun haar verven en zij die willen
opvallen, ertoe zullen overgaan de oor
crème te gebruiken. Hij meent ook, dat
het nieuwtje wel in de smaak zal val
len bij de tieners. Het is niet bekend
of de make-up kissproof is.
Veel merken, nog veel meer verpakkingsformaten,
reeksen prijzen en nog ingewikkelder reeksen kortingen,
voordeel-, cadeau-, zegel- en puntenacties. Dat is wat de
winkelende huisvrouw aantreft wanneer zij in een grote
zelfbedieningswinkel staat en een wasmiddel voor de witte
was wil kopen. De Nederlandse Huishoudraad wil de
huisvrouw behulpzaam zijn bij het prijs- en kwaliteit-
bewust kiezen en kopen. Omdat in driekwart van de
Nederlandse gezinnen de grote was nog zelf wordt ge
daan, heeft zij een inventarisatie gemaakt van wat er aan
synthetische wasmiddelen en aan zelfwerkende zeepwas-
middelen wordt aangeboden.
Kleine meisjesmode uit Lyon. De jurk
jes hebben een lage taille. Het model
links is van marineblauw en wit pied de
poule. Het jurkje rechts van grijs
flanel.
Het is bij een poging gebleven. Want
de fabrikanten van wasmiddelen heb
ben in de loop der jaren kans gezien
zo'n chaos in prijzen, kwaliteiten, lok
cadeaus en verpakkingen te scheppen,
dat de huisvrouw thans nog slechts op
een manier haar prijsbewustzijn kan
tonen: namelijk door te eisen dat dui
delijk uit de doeken wordt gedaan wat
zij koopt en wat dat kost.
Op eenzelfde dag werden in een be
perkt aantal winkels 19 merken syn
thetische en 14 merken zelfwerkende
zeepwasmiddelen aangetroffen. In to
taal waren het echter 62 verschillen
de pakken, omdat vele merken in twee
of drie formaten verschijnen. De vraag
rijst op grond waarvan de huisvrouw
haar keuze moet doen. Op het hemels
blauw van de korrels, op de textielze-
gels, op het porcelein- of bestekmerk
je, of doet zij maar een blinde greep
uit vertwijfeling, in het besef dat zij
nu eenmaal moet wassen Wanneer
geen andere redenen de keuze reeds
gericht hebben,, zou het dan geen aan
beveling verdienen eens naar naar een
lage prijs uit te zien? zo vraagt de
Huishoudraad zich af. Het kan de helft
schelen.
Het is namelijk opmerkelijk dat de
laaggeprijsde merken hooguit twee
verpakkingsformaten kennen en dat zij
de enige zijn die geen korting-, cadeau-,
reductie- en spaarsysteem kennen.
Maar een nauwkeurige prijzenvergelij-
king wordt sterk bemoeilijkt door de
vele acties en kortingen. Houdt men
hiermee rekening, dan kan men glo
baal zeggen dat bij vele merken een
hoeveelheid wasmiddelen voor 30 li
ter sop ca. 40 of 41 cent „netto" kost.
Globaal genomen liggen de zeepwas
middelen iets lager in prijs dan de
synthetische, althans in de. kleinste ver
pakking. Het prijsverschil tussen de
twee groepen is echter zeer gering en
valt bij de grotere formaten praktisch
weg.
Uit de door haar opgestelde lijst con
cludeert de Huishoudraad verder dat
het geen algemene regel is dat grotere
pakken veel voordeliger zijn dan klei
nere. Bij de zelfwerkende zeepwasmid
delen bleken grotere verpakkingen na
omrekening per 30 liter sop 0,5 tot 2,5
cent goedkoper te zijn. Bij de vele syn
thetische wasmiddelen varieèrde dit
voordeel ook van 0,5 tot 2 cent per 30
liter, maar bij enkele grote merken
kwamen prijsvoordelen van 5 tot 8 cent.
per liter sop voor.
Trouwens, bij meer dan een merk
was de prijsopbouw voor de verschil
lende formaten nogal eigenaardig, zo
dat het bijvoorbeeld kan gebeuren dat
het 60 liter pak veel goedkoper is dan
het kleinere of het grotere. Een prijs
vergelijking tussen kleinere en grotere
pakken van hetzelfde merk wordt bo
vendien vaak vertroebeld door (tijde
lijke) acties, die niet voor alle for
maten gelijk zijn. Wanneer men voor
het merk van zijn voorkeur de voor
deligste verpakking wil kiezen, blijft
het rekenen.
Chanel schreef de Parijse vrouw be
gin 1964 voor dat ze zich zou laten
strikken. En omdat Chanel een van de
toonaangevende modeontwerpsters is,
liet menige vrouw zich zonder protest
strikken. Het gebeurt overigens op een
charmante manier. Daar hebben de
Parisiennes een handje van: met weinig
materiaal een groot effect. Het strikken
gebeurt door een strik breed en lang
werpig die er in Parijs helemaal „in"
is. We weten dat omroepster Ageeth
Scherphuis er al een in haar bezit
heeft (uit Parijs), maar nog niet voor
het scherm wil dragen „omdat de men
sen zo gauw iets gek vinden". Men moet
er niet al te kort haar voor hebben,
want hij wordt achter op het hoofd, net
even boven de nek, in het haar gespeld.
Van voren gezien heeft het een grap
pig effect, want de zijkanten van de
strik steken net even buiten het hoofd
uit. Ook van achteren bepaalt hij een
groot deel van het haar. Overigens: de
strik is nog niet in Nederland te krij
gen, maar een paar handige vingers
maken gauw zoiets. En er zijn nog meer
mogelijkheden mee te bedenken. Als
garnering op een bloese (daar waar de
man zijn das strikt) en in het midden
van een ceintuur.
Omdat het lente geworden is moet er
van alles gebeuren aan dingen waaraan
lang niets gebeurd is omdat het winter
en de tijd van non-aktiviteiten was. Nu
de lente een feit is ben ik naar mijn
bureautje gegaan om het geheel en al
uit te halen, niet om er weer meer in
te stoppen, bij te proppen. Er zitten
ongelooflijk veel laatjes in mijn
bureautje, klepjes en schuifjes. In vijf
maanden hadden driekwart van de in
houd en ik elkaar niet gezien. In veel
gevallen was de hernieuwde kennis
making een verrassing.
De lente is een zinvol seizoen, het
brengt uithalen van laden met zich
mee en daarmee leerzame confrontatie
.met eigen slordigheid, behoudzucht en
eigenaardigheden. Waarom moest ik
7.50 uitgeven voor een nieuwe zonne
bril? Achter een stapeltje brieven ligt
de oude, waarvan ik met grote stellig
heid wist hem verloren te hebben: in
de bus naar Oisterwijk. Wat moet dit
kinderkiesje hier tussen de losse pas
munt van over de grens? Ik moest het
zo nodig bewaren. Een kies van een
kind! Zoiets doet men toch niet wegI
Het zal t.z.t. een tedere herinnering
zijn aan een jonkheid die zich tussen
deze muren ontwikkelde. Maar er zijn
hier drie jonkheidjes in ontwikkeling
en bij welke past dit kies je? Ik weet 't
niet meer. Is het eigenlijk wel zo be
langrijk kiesjes te bewaren? Is de her
innering aan een geheven kindergezicht
dat benauwd de rose mondholte open
sperde om het wiebelende kiesje daar
binnen te tonen niet het belangrijkste?
Hier staat een potje O.I. inkt en daar
ligt een fraai schrift met zwaar, glad
papier. Die werden hierin gezet omdat
ik droomde van een vruchtbare teken
vrijetijdsbesteding. De attributen waren
snel genoeg ter plaatse, maar de inspi
ratie, de tijd en de moed om de droom
vorm te geven zijn nooit gearriveerd,
zijn blijven steken tussen telefoon aan
nemen, appeltaart bakken, de was en
een trein halen. Een stapel tijdschrif
ten. Mooie, kleurige bladen. Wat moest
ik ermee? Bewaren, er stonden fijne
verhalen in over Pakistan en Hongkong.
Ik heb gedacht dat het de moeite waard
was ze t.z.t. nog eens te lezen. Maar ik
heb me vergist. In vijf maanden zijn er
andere verhalen geboren, over de
Sahara en Peru en ook weer over
Pakistan. Ze hebben die uit de kleurige
tijdschriftjes alweer overvleugeld in
nieuwswaarde, in beschrijving ook.
Foto's liggen in alle laatjes, overal
foto's op, tussen en onder. Met elk er
van was ik blij. Met elk ervan ben ik
nog blij. Ze verliezen hun waarde niet.
Ze hebben momenten uit perioden van
mensenlevens vastgelegd, dat is de
moeite en zal het altijd blijven. Daarom
moeten ze bijeen in een nieuw album-
pjehet hoeveelste? Drie aanstekers
vind ik en geen van alle functioneert.
Maar het zijn zulke mooie of dierbare
aanstekers, ik kan ze niet weggooien.
Maar wat te doen met een gipsafdruk
van de eigen onderkaak? Wat met het
krakerig verdroogde takje Lelietje-van-
Dalen (ach ja) en de pluk krullerig haar
in het suikerzakje (van wie nou toch
ook weerde kapotte bril waarvan
het montuur nog zo aardig is, de ge
broken vulpen waarvan de pen nog
goed en achttien karaats, het recept
voor een teenagerflipWdt met de
brief van mijn 'grootmoeder, in 1906
geschreven aan mijn moeder en met
recepten vol Eyerdoojers en twee kan
zoete melk en een lood gelatine hier,
eenige fraaye appelen daar? Laten lig
gen maar? Opnieuw en netjes rang
schikken in de laatjes? Opbergen? Tot
eens, t.z.t., de dag komt waarop het de
taak van mijn dochter zal zijn dit alles
te ordenen en zij mijn brieven op haar
beurt overhevelt naar de laden van
haar bureau met tedere herineringen,
met staaltjes van menselijke behoud
zucht, slordigheid, eigenaardigheden
Heel, heel lang geleden was er een dorpje (het bestaat nu allang niet meer), waar
een riviertje middendoor liep en dat was erg lastig. „We moeten een brug bouwen",
dachten de mensen en als de mensen in die tijd zo iets dachten, dan déden ze het
ook. Ze sleepten stenen, zand en palen aan en begonnen te bouwen. In die tijd
werkten de mensen erg hard en ze vonden het leuk ook en de brug groeide dan ook
snel en werd erg mooi. Iedere dag kwamen aan beide kanten van het riviertje
mensen staan en dan keken ze vol trots naar hun brug.
Maar o wee, eens op een dag. de
brug was bijna klaar, kwamen de men
sen weer eens kijken. Maar.er was
geen brug meer. Hij was weg, hele
maal weg. Er lag zelfs geen paal meer
en je kon niet eens meer iets zien van
het graven in de grond. Niemand snap
te er iets van en de mensen konden
wel huilen van verdriet. De burge
meester ook. Dat was best te begrij
pen, want de mensen wilden graag op
een gemakkelijke manier naar de over
kant komen en niet eerst twee uur om
lopen of in een klein, -wankel roei
bootje de rivier oversteken.
Goede raad was duur en de burge
meester liet alle raadsleden bij zich
komen, nadat hij zorgvuldig zijn tra
nen gedroogd en zijn neus afgeveegd
had. Er werd heel lang en heel ern
stig gepraat en eindelijk werd beslo
ten dat alle raadsleden met een zak
langs de huizen zouden lopen om geld
voor een nieuwe brug op te halen. De
burgemeester en zijn vrouw zouden
dan samen het geld tellen. De raads
leden deden hun best, de mensen van
het dorp gaven veel en de burgemees
ter en zijn vrouw maakten elkaar
steeds in de war met tellen en na een
maand begon men wéér met het bou
wen van een brug. Ook deze brug
werd steeds mooier en de dorpelingen
keken al gauw weer vol trots naar
hun brug, die gemaakt werd van hun
geld.
Maar och arme, op een dag, het i3
haast niet te geloven, maar het is zo,
kwamen de mensen weer voor niets
naar de brug kijken. Hij was voor de
tweede keer verdwenen.Nu huilde
niet alleen de burgemeester, maar ook
alle raadsleden en de meeste dorpe
lingen, maar ja, daar kwam de brug
niet mee terug! Wéér wilden de raads
leden, na hun tranen en hun neus ge
droogd te hebben, met een geldzak
langs de huizen gaan. Maar de dorpe
lingen gaven geen cent meer. „We blij
ven niet aan de gang", mopperden ze,
„het wordt ons te duur. Nee, beste
raadsleden, zeg maar aan de burge
meester dat hijzelf een nieuwe brug
mag betalen." Nu was de burgemees
ter een heel goede man, maar beta
len deed hij niet graag en er werd dan
ook niet voor de derde keer met een
brug begonnen. Wel begonnen de bur
gers te mopperen en dat was een naar
gehoor. Somber zat de burgemeester
dan ook steeds in zijn kamer en hij
wilde niemand meer ontvangen.
Maar op een dag stond er zo maar
opeens een heel lelijk en heel oud man
netje voor de burgemeester en dat
ventje sprak met een akelige piep
stem: „Meneer de burgemeester, ik
ben Kwakeldanus en ik ben de over
grootvader van het riviertje dat dwars
door uw dorp loopt. U heeft steeds ge
probeerd om een brug te bouwen, maar
die bruggen heb ik weggehaald als ze
bijna klaar waren". De burgemeester
werd vuurrood en doldriftig en hij
sprong op van zijn stoel om het man
netje te grijpen. Maar hé, het was ver
dwenen en de burgemeester hoorde al
leen nog maar zijn stem en die leek
wel van onder de vloer te komen.
„Nee, meneer de burgemeester", zei
de stem, „u kunt me heus niet pakken.
Wees nu verstandig en luister naar
mij".
Hijgend van woede ging de burge
meester weer zitten en het nare stem
metje van Kwakeldanus zei: „Ik zal
vandaag een mooie brug over de ri
vier maken, dan kunnen de mensen
van uw dorp vanmiddag nog naar de
overkant lopen. Maar.als ze over
de brug willen moeten ze een stuiver
in het water gooien. Onthoudt u dat
goed, ze moeten een stuiver in het wa
ter gooien! U hoeft alleen maar ja te
zeggen en ik ben al bezig met de brug".
Nu de burgemeester hoefde niet lang
na te denken, want hij' schudde heftig
met zijn hoofd en riep: „Jaaa, jajaja.
Natuurlijk wil ik dat u een brug bouwt.
Alleen, ik kan niet geloven dat u zo
gauw een hele brug klaar heeft". „O,
„laat u maar vast aan de mensen ver
tellen dat ze voortaan een stuiver moe
ten betalen om over de brug te ko
men. en denk eraan, wie niet betaalt
zal er spijt van krijgen.
Het mannetje praatte niet meer en
omdat de burgemeester begreep dat
zijn vreemde gast weg was, liet hij
gauw de veldwachter rond gaan in het
dorp om het grote nieuws overal be
kend te maken. In het begin wilde nie
mand het geloven, maar.het man
netje hield woord en 's middags lag
er een splinternieuwe schitterende brug
over de rivier. De mensen stapten er
vrolijk overheen en die dag regende
het stuivertjes in het water. Maar al
heel gauw gingen de mensen moppe
ren, dat ze het grote onzin vonden om
hun goede geld in het water te gooi
en. „We scheiden ermee uit", riepen
ze. Maar ze waren toch wel een beet
je bang om dat te doen, want de bur
gemeester had ze ernstig voor het
vreemde mannetje gewaarschuwd.
Op een dag kwam er een vreemdeling
in het dorp en die hoorde dat hij een
stuiver in de rivier zou moeten gooien
om de brug te mogen gebruiken. „Dat
vertik ik", riep hij hard en dat hoor
den een paar dorpelingen en die ver
telden overal verder, dat de vreemde
ling de brug zou oversteken zonder te
betalen. Al gauw stond het bij de brug
dan ook zwart van het volk, want ze
waren allemaal nieuwsgierig of er iets
zou gaan gebeuren. En daar kwam de
vreemdeling, vrolijk fluitend en trots
rondkijkend, al aan. Hij stapte flink
over de brug en gooide geen stui
ver in het water.
Plotseling klonk er een geweldig ge
kraak. Iedereen schrok geweldig. Met
een angstige schreeuw viel de vreem
deling dwars door de vloer van de brug
in het water van de rivier. Het scheel
de maar weinig of de man was ver
dronken. Gelukkig werd hij op het nip
pertje gered. O, wat was die man gauw
uit het dorp verdwenen. Hij kwam er
nooit meer terug En wat deden de
dorpelingen? Die hebben nooit meer
gemopperd en betaalden voortaan trouw
hun stuiver aan Kwakeldanus.
Er staat een huisje in Den Haag
Daar woont een tovenaar
Die tovenaar die tovert graag
Je vindt van alles daar
Zo tovert hij een koekepan
Die zelf van alles bakken kan
Een klok die tikt en ook nog praat
Een egel die hij dansen laat
Maar het mooist van alles is een paard
Een paardje van fijn glas
Een paardje met een glazen staart
Het staat er nog maar pas
Het glazen paardje brengt geluk
En daarom staat het daar
Dat glazen beestje mag nóóit stuk
Want dat is vreeslijk naar
Maar als het ooit kapot mocht gaan
Dan heeft hij wonderlijm
Dat heeft hij in een kastje staan
En 't is een groot geheim
Geen mens weet van het glazen paard
En van de wonderlijm
En daarom is het beest veel waard
En 't is een groot geheim.
