eare's „Leer om leer"
Shakesp^^
bij de Nieuwe Komedie
1
HOOFDPIJN?
0
M
„Kijk die Rijk" verdwijnt
van het scherm
Marionettentheater in Concertgebouw
Prentenkabinet verwerft
zeldzame Dürer-ets
NEGEN MUZEN
Zo is Mexico
Hernieuwde belangstelling voor
grote Victoriaan John Ruskin
21
Pijnlijk tekort schietende opvoering
m W
Voor 90.000
ZATERDAG 11 APRIL 1964
nabeschouwingen
Gevarieerd Brandpunt
Han Mulder verlaat de
t.v.-rubriek Brandpunt
Kort nieuws
NU ÓÓK IN VOORDELIGE GEZINSDOOS VAN 100 TABL. f2.40 I
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
J. Damshuizer
If
tt
DE AMBITIEUZE TAAK die Erik Vos zich met zijn gezelschap „De Nieuwe
Komedie" voor het Shakespeare-jaar gesteld had, is, nu zij voor tweederde is
voltooid, duidelijk te zwaar gebleken. Men heeft eerst een uitermate zwak
spectacle-coupé van losse Shakespeare-scènes gebracht en nu is gisteravond het
eerste van de twee „geplande" toneelspelen „Leer om Leer" in Diligentia in
Den Haag in première gegaan. Ook hiermee heeft de artistieke leiding duidelijk
boven de krachten van haar spelers gegrepen.
Het stuk zelf is een
wonderlijke komedie
rondom vragen als
gerechtigheid en goed
staatsbestuur, waar
van men zich zo nu
en dan en speciaal
in de tweede helft
afvraagt of het wel
door Shakespeare ge
schreven kan zijn. Er
is een onsamenhan
gende intrige over
een hertog van We
nen, die om duistere
redenen zijn puritein
se vriend Angelo op
de proef stelt door
hem een tijdlang met
de absolute staats
macht te bekleden.
Deze Angelo blijkt al
gauw niet tegen de
beproeving opgewas
sen en vervalt tot de
ergste vormen van
machtswellust en cor
rupte liederlijkheid.
Behalve dat deze
ommekeer nauwelijks
psychologisch aan
vaardbaar wordt ge
maakt, knoopt de
schrijver ook nog een
allerzonderlingste af
wikkeling aan deze
gebeurtenissen vast:
De „goede" hertog
komt terug, straft de
booswicht allerminst,
doet hem integendeel
met een schattig
vrouwtje trouwen en
helpt zelf de zwaar
beproefde jonge ge
liefden die het onder Angelo's bewind zo
zwaar te verduren hebben gehad, pas uit
de droom na ze nog onvoorstelbaar lang
gesard en geplaagd te hebben.
Dit merkwaardige toneelspel, dat in het
eerste deel nog wel scènes bevat van een
grote geladenheid en psychologische ver
fijning, bijvoorbeeld wanneer de jonge Isa
bella voor het leven van haar broer komt
pleiten bij de langzaam ontdooiende An
gelo, maakt dan nog wel een zo authentieke
indruk dat men geneigd is aan te nemen
dat het geïnspireerd moet. zijn door een in
de tijd van ontstaan actueel geval van
machtsmisbruik.
HET GEHELE STUK is echter alleen in
een superieure voorstelling, waarbij alle
feilen door vaart en intensiteit worden
weggespeeld, te redden, zoals dat een jaar
of vijftien geleden in een voorstelling van
de Nederlandse Comedie ook wel is ge
beurd.
De huidige voorstelling, opnieuw onder
leiding van Johan de Meester, deed door
de grotendeels pijnlijk te kort schietende
rolbezetting de zwakheden van het stuk
alleen maar duidelijker uitkomen. Slechts
in enkele komische scènes kreeg men iets
te zien van de groteske speeltrant die de
regisseur daar voor ogen moet hebben ge
staan.
Met name door Peter van der Linden als
tapper Pompejus en door Henk Votel als
een dwaze gerechtsdienaar werden nog wel
enkele vrolijke zoden aan de dijk gezet.
Overigens was Trees van der Donk een
nog wel bij wijlen ontroerende, maar vaak
slecht verstaanbare Isabella.
MAAR DE DRAGENDE rollen van de
Hertog, Mariara en Claudio waren zo vol
slagen onderbezet dat men zo nu en dan
zijn lachen uit plaatsvervangende schaamte
nauwelijks kon bedwingen.
De nare Angelo werd gespeeld door de
lang niet talentloze Paul van Gorcum, die
echter door het genre niet realistische mar
qué-rollen die hij de laatste jaren heeft
moeten spelen volkomen verleerd bleek
hoe men een normaal mens geloofwaardig
op de planken moet zetten.
(Van onze radio- en t.v.-medewerker)
IN DE HILVERSUMSE studio-A is
vandaag de op een na laatste „Kijk die
Rijk"-show opgenomen voor uitzending op
vrijdag 17 april aanstaande. Het pro
gramma zou aanvankelijk vanavond op
het scherm gebracht zijn, maar moest
wijken voor de ingelaste reportage, die
de AVRO 20 maart jl. maakte van Sam
my Davis' optreden in Amsterdam. De
laatste „Kijk die Rijk"-show steeds
geschreven door Eli Asser wordt de
kijkers zaterdag 16 mei thuisgebracht.
„Wat de AVRO het volgend seizoen wil,
weet ik niet", zei Eli Asser ons. „Maar
ik stop in ieder geval definitief met de
„Kijk die Rijk"-shows, mijn vrouw wil
niet hebben, dat ik het nog doe!"
„Kijk die Rijk" heeft lof en kritiek ge
oogst gedurende de maanden, waarin de
AVRO er zijn grootste amusement-troef
in zag. Eli Asser zelf is er niet ontevre
den over. „Ik heb bijzonder fijn gewerkt
met het ploegje en voor mij persoonlijk
was het een genoeglijke ervaring, waar
van ik veel geleerd heb". Eli Asser heeft
de AVRO nog geen verzoek gehad een
ander programma te schrijven. Hij is
ook nog niet benaderd door een andere
omroep. „Gelukkig niet", vindt hij, „laat
me nou eerst weer eens wat op adem ko
men. Voorlopig heb ik echt even behoefte
aan rust om het geschokte brein te her
groeperen. Kijk, als ik het nou voor mijn
brood moest doen, ging ik natuurlijk on
verdroten voort, maar dan was ik wè 1
te beklagen". Eli Asser heeft een deug
delijk gehonoreerde functie als adviseur
bij een Amsterdams reclamebureau en
slijt zijn dagen met het voorbereiden van
televisie-spots voor het grote moment:
de officiële invoering van advertenties in
de ether.
De naar Amerika verhuisde Fritz Kah-
lenberg, voor velen in de film- en fotowe
reld geen onbekende, leverde aan „Brand
punt" een aardige reportage over de op
bouw van de enorme Wereldtentoonstel
ling in New York, waar Nederland, ge
woonlijk zo tuk op bekendheid in de Nieu
we Wereld, niet vertegenwoordigd zal zijn.
Een wat lang vraaggesprek met de re
petitor van de Nederlandse Opera bood de
kijker een resultaat, dat diametraal tegen
gesteld is aan de mening die in een vo
rige t.v.-uitzending (van een andere om
roep) over de fatale moeilijkheden in de
ze Stichting werd gehuldigd.
Een voorbeeld van keiharde journalis
tiek was de filmreportage die Vick Vance,
mede voor deze K.R.O.-rubriek, maakte
ten huize van Anna Anderson, de vrouw
die voor een rechtbank in Hamburg voor
de laatste keer de kans krijgt te bewijzen
dat zij de czarendochter Anastasia is. De
wijze waarop deze vrouw, die haar gezicht
gedeeltelijk bedekt hield met een baard-
achtige waaier, beloerd, bewerkt en „ge
test" werd, terwijl haar een opmerkelijk
goede filmreportage van een czaristische
plechtigheid werd getoond, was een num
mertje sensatie.
Het magazine eindigde trouwens ook in
deze keiharde stijl met een onderwerp
over generaal Mac Arthur, die, nadat ter
loops zijn enorme krijgssuccessen waren
behandeld, door Henk Neumann achtereen
volgens een egoïst, een acteur, een ijdel
tuit, een krijgsman en een De Gaulle
manqué werd genoemd. „De mortibus etc.
geldt namelijk niet meer voor een groot
Het Rijksprentenkabinet van het Rijks
museum te Amsterdam heeft met steun
van de Vereniging Rembrandt een zeer
fraaie druk van Albrecht Dürers belang
rijkste droge naald-prent, voorstellend de
Heilige Hiëronymus bij de Knotwilg, ge
dateerd 1512, voor 90.000 in New York
kunnen kopen.
Het is een „tweede staat", waarvan er
maar ongeveer tien goede drukken bestaan.
Deze zeer bijzondere aanwinst voor het
Prentenkabinet, dat een vrijwel complete
Dürer-collectie bezit, heeft vroeger deel
uit gemaakt van de verzameling van de
Prins von und zu Lichtenstein en daarvóór
van die van de Freiherr von Launa en
Firmin Didot. Dürer heeft slechts drie
droge naald-prenten gemaakt.
Han Mulder, medewerker van de t.v.-
actualiteitenrubriek „Brandpunt" van de
K.R.O.heeft om persoonlijke redenen ont
slag uit zijn functie gevraagd. Daarbij zou
hebben meegespeeld het conflict dat ont
staan is rond de april-grap met Radio-
Veronica.
Romeins huis. In de gemeente Bladel zijn
de sporen gevonden van een huis uit de
Romeinse tijd. Uit aardewerkscherven
blijkt dat de nederzetting uit de eerste
eeuw na Christus dateert. Er zijn voorts
i bronzen gespen en een munt gevonden.
De vertaling van Hans Andreus maakte
een wat houterige indruk maar was on
getwijfeld dichter bij het origineel gebleven
dan de speelse rijmende vertaling die des
tijds door Gerard den Brabander voor de
Nederlandse Comedie was gemaakt.
ALLES MET ELKAAR een treurige to
neelgebeurtenis in fleurige kostuums en
een abstract maar expressief decor van
Niels Hamel.
Hans van den Bergh
IN DE BOVENZAAL van het Haarlem
se Concertgebouw heeft het marionetten
theater „Triangel", van Henk Boerwinkel
en zijn vrouw uit Koedijk gisteravond
een voorstelling gegeven.
In de technisch en artistiek veeleisende,
en daardoor hachelijke expressievorm die
het marionetten- en poppenspel is, kwam
dit theater in vele opzichten zeer bekwaam
voor de dag: fraaie marionetten en stok
en handpoppen, uitstekende belichting, ple
zierige afwisseling in het gebruikte mate
riaal, en een hoog tempo met onderhou
dende, technisch veelal zeer vindingrijke
entre-acte-nummertjes.
MAAR DE MOEILIJKHEID bij een
avondvullend marionettenprogramma is
steeds de inhoudelijke kant van het ver
toonde, dat in dit geval „sprookjes voor
volwassenen, satiren en grotesken" beloof
de. Wanneer de spelers méér willen bren
gen dan een decoratief, poëtisch bewe
gingsspel of een serie visuele vermakelijk
heden en dat willen zij bijna altijd
dan worden zij vrij spoedig geconfronteerd
met de beperkte expressiemogeljjjjdieden
van deze theatervorm en is het resultaat
een verstoorde illusie, een breuk in de
eenheid van tekst en visueel gebeuren.
OOK HET THEATER Triangel had zich
gisteravond hier en daar vertild aan die
inhoudelijke kant. De teksten waren vaak
het zwakke punt: plechtstatige verhande
lingen, op gedragen toon voorgedragen (en
vaak moeilijk te verstaan), en een zó voor
de hand liggend gemoraliseer van een al
te simpele jeugdbewegingssfeer (b.v. de
twee reuzen die naar „het sleuteltje van
het geluk" zoeken), dat het wat ons be
treft herhaaldelijk hinderlijk afbreuk deed
aan de speelse toneelvondsten. Als die tek
sten echter hier en daar wat speelser en
subtieler worden, durven wij Triangel wel
een goede toekomst te voorspellen. De
tekst (en het toneelbeeld) van het sfeer-
rijke „Wind in de nacht" willen we hier
met ere vermelden.
HET MARIONETTENSPEL met artis
tieke bedoelingen voor volwassenen blij
ven wij echter een hachelijke zaak vinden.
Iemand heeft eens geopperd, dat de be-,
oe'fenarèn ervan veelal mensen zouden zifn
met een mislukte toneelambitie. Het is egn
interessante gedachte. Een ander aspect
lijkt ons de knutsellust die er in zo'n aan
zienlijke mate aan te pas komt, terwijl
er ook wel zoiets zal zijn als „de psycho
logie van de poppenkastspeler". Maar dat
lijkt ons meer iets om over te laten aan
Duitse handboekschrijvers.
C. S.
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 KRO. 10.00 Convent
van kerken. 11.15 KRO 17.00 IKOR. 19.30
NCRV. 20.15-24.00 KRO
KRO: 8 00 Nieuws. 8.15 Klassieke grammo-
foonmuziek. 8.25 Inleiding hoogmis. 8.30 Plech
tige hoogmis 9.45 Nieuws. CONVENT VAN
KERKEN: 10.00 Kerkdienst van de Vrije Evan
gelische Gemeente. 11.15 Fragmenten uit het in
ternationaal muziekrepertoire (gr.). 12.05 Zwart
op wit: actuele publicaties over Kerk en We
reld. 12.15 Bel Canto-programma met toelichting.
12.50 Buitenlands commentaar. 13.00 Nieuws en
mededelingen. 13.10 Jaar in jaar uit: liedjes
uit 1944. 13.30 Voor de kinderen. 14.00 Klassieke
grammofoon muziek. 15.00 De Vliegende Hollan
der, praatje. 15.10 Zondagmiddagklanken: geva
rieerde grammoioonmuziek 15.40 Jazz- en lichte
muziek (gr.). 16.15 Reportage hockeywedstrijd
België-Nederland te Brussel. 16.45 Lichte orkest
muziek. IKOR: 17.00 Pelgrimagedienst. 18.00
Oecumenisch nieuws 18.10 Geestelijke liederen
18.30 Waar blijft hel Wilde Ganzen-geld?: reke
ning en verantwoording. 18.45 Grammofoonmu-
ziek. 18.50 De kerk aan het werk: actualiteiten
van het kerkelijk erf. 19.00 De Open Deur, le
zingen. NCRV: 19.30 Gevraagde geestelijke mu
ziek (gr.). 20.00 Nieuws. 20.08 Reflex: een we
kelijkse bespiegeling over leven en samenleven.
KRO: 20.15 Kinderkoren en instrumentaal en
semble: lichte muziek. 20.40 Het genootschap
van gezonde slapers, hoorspel. 21.20 Viool, cla-
vecimbel en viola da gamba: klassieke muziek.
21.40 Harp en piano: klassieke en moderne mu
ziek. 22.00 Wissewassen...licht programma.
22.20 22.25 Boekbespreking. 22.30 Nws.
22.40 Avondgebed. 22.50 Lichte muziek. 23.30
Klassieke romantische pianomuziek. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 8.00 VARA. 12.00 AVRO.
17.00 VARA. 18.30 VPRO. 20.00-24.00 AVRO
VARA: 8.00 Nieuws, sportmededelingen, post-
duivenberichten en socialistisch strijdlied. 8.18
Voor het platteland. 8.30 Weer of geen weer.
gevarieerd programma. 9.45 Geestelijk leven,
toespraak over Humanisme. 10.00 Oude kamer
muziek. 10.30 Gesproken portret. 10.45 Alleen op
zondag, gevarieerd programma. AVRO: 12.00
Muziek is troef: dansorkest en solisten. (Om
12.30 mogelijk afgelastingen van wedstrijden).
13.00 Nieuws. 13.07 De toestand in de wereld,
lezing. 13.17 Mededelingen of grammofoonmu-
ziek. 13.20 Knipperlicht, programma voor alle
weggebruikers. 14.00 Boekbespreking. 14.10
Weense liedjes (gr.) 14.25 Reportage Interland
voetbalwedstrijd Nederland-Oostenrijk te Am
sterdam. 16.15 Lichte orkestmuziek en zang (gr.;
16.45 Sportrevue. VARA: 17.00 Discobal: dans
muziek voor de jeugd 17.30 Hoorspel voor de
jeugd. 17.50 Nieuws, sportuitslagen en sportjour
naal. VPRO 18.30 De aartsvaders als gewone
mensen, lezing. 18 45 Parlando. licht gevarieerd
programma. 19.30 Korte kerkdienst van de Ne-
derl Prot. Bond. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05
Promenade-orkest, radiokoor en solisten: Ein
Walzertraum. operette. 21.15 Lichte grammo-
foonmuziek. 21.20 Koninklijk Bezoek aan Mexi
co. 22.30 Nieuws. 22.40 Actualiteiten en muziek.
23.10 Licht instrumentaal kwintet, 23.25 Moder
ne grammofoonmuzlek. 23.55-24.00 Nieuws.
BLOEMENDAAL. 245,3 m. - 1223 kHz.
9.30 ds. G. Toornvliet. 11.00 ds. J. C. W. van
't Hoff van Haarlem - uitzending dienst voor
belangstellenden gehouden op zondag 5 april.
15.15 Kinderdienst. 16.00 drs. G. N. Lammens van
Heemstede.
BRUSSEL 324 m. 12.00 Nieuws. 12.03 Licht sati
risch programma. 12.55 Programmaoverzicht.
13.00 Nieuws en weerbericht. 13.20 Voor de sol
daten. 14.00 Nieuws. 14.03 Opera- en Bel Canto
programma. 15.30 Sport met voetbalreportages
en berichten voor automobilisten. (Om 17.00
Nieuws) (Om 18.00 Nieuws). 18.30 Katholieke uit
zending. 19.00 Nieuws. 19.40 Gevarieerd pro
gramma en verkeersberichten. 21.00 Orkesten
parade. 21.15 Eurolight 22.00 Nieuws en berich
ten. 22.15 Eurolight (2) 23.00 Nieuws. 23.05 Ka
mermuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en herhaling SOS-berich-
ten. 7.10 Dagopening. 7.20 Amusementsmuziek
(gr.). 7.35 Sportuitslagen van zaterdag. 7.45
Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8.15 Vocaal ensem
ble: gewijde muziek. 8.30 Lichte grammofoon
muzlek. 9.00 Muziek naar keuze: verz. progr.
v.d. zieken. 9.35 Waterstanden. 9.40 Voor de
vrouw. 10.10 Klassieke grammofoonmuziek. 10.20
Rondom het woord: theologische etherleergang.
11.05 Lichte grammofoonmuziek. 12.20 Zeven
keer de boer op, reportage over veranderingen
in net agrarisch leven. 12.30 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.33 Orgelspel. 12.53 Gram
mofoonmuziek. eyentueel actualiteiten. 13.00
Nieuws. 13.15 Licht ensemble. 13.35 Lichte gram
mofoonmuziek. 13.45 Meisjeskoor en licht or
kest (gr.). 14.05 Schoolradio. 14.30 Opera-aria's
(gr.). i5.00 Herhaling wedstrijd Opsporing ver
zocht (van donderdag 2 april jl.). 15.40 Vocaal
ensemble: oude liederen. 16.00 Bijbeloverden
king. 16.30 Viool, fluit en piano: klassieke en
moderne muziek. 17.00 Voor de kleuters. 17.15
Voor de jeugd. 17.30 Grammofoonmuziek voor
de tieners. 17.50 Regeringsuitzending: Public re
lations in Suriname en in de Nederlandse An
tillen, door mr. A. Seret. 18.00 Militair orkest:
amusementsmuziek. 18.20 Uitzending van het
Gereformeerd Politiek Verbond: Welvaart. Tot
U spreekt de heer A. A. Basoski, lid van de
Provinciale Staten van Groningen. 18.30 Opera
fragmenten (gr.) 19.00 Nieuws en weerpraatje.
19.10 Op de man af, praatje. 19.15 Licht in
strumentaal kwartet, (stereofonische uitzending)
19.30 Radiokrant. 19.50 Oude muziek (gr.) 20.00
Twee edellieden van Verona, blijspel. 21.40 He
dendaagse japanse koormuziek (opn.). 22.05 We-
ïeldpanorama. 22.15 Spaanse pianomuziek. 22.30
Nieuws. 22.40 Avondoverdenkingfc 22.55 Boekve-
spreking. 23.05 Vertolkers beluisterd, muzikale
lezing. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40 VPRO.
10.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek.
7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte grammo
foonmuziek (7.30 Van de voorpagina, praatje).
8.00 Nieuws en socialistisch strijdlied. 8.18 Lich
te grammofoonmuziek. 8.50 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.00 Klassieke orkestmuziek (gr.) VPRO:
9.40 Hulp, die bij ons past, overdenking. VARA:
10.00 Voor de huisvrouw. 11.00 Voordracht. 11.20
Onbewoond: grammofoonmuziek en interview.
12.00 Lichte orkestmuziek. 12.30 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Voor het platte
land. 12.38 Licht instrumentaal kwintet. 13.00
Nieuws. 13.15 Voor de Middenstand. 13.20 Ka
mermuziek. 13.45 Wikken en wegen, praatje.
14.00 Klassieke pianomuziek. 15.00 Dit is Uw
leven (herh. van 30 maart jl.). 16.00 Zestig
minuten voor boven de zestig. 17.00 Oude lied
jes. 17.15 Lichte grammofoonmuziek. 17.30 Or
gelspel. 17.50 Militair commentaar. 18.00 Nws.
18.15 Instrumentaal ensemble. 18.35 Parlemen
tair overzicht. 13.50 Openbaar Kunstbezit. 19.00
Licht instrumentaal trio en solisten. 19.50 Re
geringsuitzending: Uitzending voor de Midden
stand - III. Ministerie van Sociale zaken. 20.00
Nieuws. 20.05 Radio Filharmonisch orkest en
solist: Klassieke muziek. 22.05 Licht ensemble
en vocaal ensemble. (Om 21.50 Terug in de
tijd, lezing). 22.30 Nieuws. 22.40 Actualiteiten.
22.55 Jazzmagazine. 23.40 Lichte grammofoon
muziek. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek. 12.08
Landbouwkroniek. 12.15 Lichte muziek. 12.50
Beursberichten. 13.00 Nieuws, weerbericht en
scheepvaartberichten. 13.20 Grammofoonmuziek.
15.45 Lichte muziek. 16.00 Nieuws. 16.03 Beurs
berichten. 16.09 Voor de zieken. 17.00 Nieuws
en weerbericht. 17.15 Voor de kinderen. 17.40
Lichte muziek. 17.45 Franse les. 18.00 Nws.
18.03 Voor de soldaten. 18.28 Paardesportberlch-
ten. 18.30 Protestantse godsdienstige uitzen
ding. 18.45 Moderne muziek. 19.00 Nieuws en
weerbericht. Daarna: radiokroniek en correspon-
VOOR ZATERDAG
AVRO: 15.00 Jazz Scene USA. 15.30 Uit de
voeten. 16.30 In het TV-lab. 17.00—17 45 Voor de
kinderen. 19.30 Luipaard op schoot. NTS: 20.00
Journaal en weeroverzicht. AVRO: 20.20 Dick
van Dyke Show (dl. 13). 20.45 AVRO's Quiz
Uur. 21.45 Sammy Davis Jr., muzikale show.
22.50 In Avro's Televizier. NTS: 23.10-23.15 Jour
naal.
Experimentele uitzendingen op het tweede net
(kanaal 27).
NTS: Eurovisie: 21.00-23.00 Europees kam
pioenschap biljarten 47/1 te Düren.
VOOR ZONDAG
RKK: 11.00-plm. 12.15 Hoogmis. 17.00-18.30
Eurovisie' Tournooi Europees biljartkampioen
schap 47/1 te Düren. 19.30 Weekjournaal. 19.55
Journaal. 20.00 Sport in Beeld. NCRV: 20.30
Meisjeskoor en licht ensemble. 20.40 Een kwes
tie van gezag, TV-film 21.30 Onder vier ogen.
22.00 Amsterdams kamerorkest: moderne mu
ziek. 22.30 Dagsluiting. NTS: 22.35-22.40 Jour
naal.
VOOR MAANDAG
CVK'iKOR'RKK: 19 30 Jeugdprogramma over
de Bijbel. 19.45 Kenmerk, veertiendaags maga
zine van de kerken NTS 20.00 Journaal en
weeroverzicbt. 20 20 Uitzending van de boeren
partij. 20.30 Variété, TV-filmpje. 20.40 De jon
gen met de trompet, speelfilm. 22.25 Jivaro,
documentaire film. 22.55-23.00 Journaal.
Elektronische muziek. Als opvolger van
Henk Badings is benoemd tot artistiek
leider van de Studio voor Elektronische
Muziek van de Rijksuniversiteit te
Utrecht, de heer G. M. Koenig, cursus
leider bij de Studio van het Contact
orgaan voor Elektronische Muziek
C.E.M.) te Bilthoven en medewerker van
de Westdeutsche Rundfunk te Keulen,
aldus lezen wij in „Musica Sacra", tijd
schrift voor kerkmuziek.
Rotterdamse Kunststichting. Onder auspi
ciën van de Rotterdamse Kunststichting
zullen wederom in het seizoen 1964/'65
zeven solistenconcerten in de aula van
Museum Boymans van Beuningen te
Rotterdam georganiseerd worden. Het
doel van deze concerten is jonge solisten
of ensembles van jonge musici na voor
afgaande auditie in de gelegenheid te
stellen in het openbaar op te treden.
Men kan zich aanmelden bij de Rot
terdamse Kunststichting, Zoutmanstraat
5, Rotterdam, tot 10 mei.
dentie uit Nederland. 19.40 Operamuziek. 20.00
Missieklankbeeld. 20.15 Europese pianomuziek.
20.45 Muzikaal programma. 22.00 Nieuws en be
richten. 22.15 Volksdanksen en -zangen. 22.35
De zeven kunsten. 22.50 Licht programma. 23.00
Nieuws. 23.05 Lichte muziek. 23.30 Showprogram
ma. 23.55 Nieuws. 24 00-0.45 Voor de zeelieden.
man, die in zijn leven ook nog enige grote
fouten maakte.
De eeuwig jonge „hits" van Irving Berlin
,waren, gezongen in het Duits, wel wat al
te zoet (Traumen, selig traumen" en „In
deinen Armen zu sein ist wundervoll") En
ook de meer ondeugende nummers van de
ze componist konden ons niet afhelpen van
het gevoel, dat Berlin in Berlin misplaatst
was.
De heerlijke Wild West-romantiek van
de „Bonanza-serie" maakte in de afleve
ring „Vreemdelingen niet gewenst" plaats
voor de rauwe werkelijkheid van Little
Rock. Wat zich namelijk in deze film des
tijds in het primitieve Virginia-City afspeel
de, leek sprekend op recente gebeurtenis
sen in andere Amerikaanse steden. Het
enige verschil was, dat in deze rolprent
Chinezen het slachtoffer dreigden te wor
den van misdadig opgevoerde rassenwaan
zin. En daar deze serie allereerst voor
geldelijk gewin wordt gemaakt, was het
toch wel een moedige daad van de pro
ducenten, deze rolprent tegen de discrimi
natie op de markt te brengen. Gelukkig
komen er daarginds steeds meer „Cart-
wrights".
De door Hans Wortelboer samengestel
de uitzending „De Liturgie van de H.Mis"
was duidelijk in eerste instantie gericht op
de rooms-katholieke kijkers. Wellicht op
een enkele uitzondering na, zullen name
lijk niet-katholieken weinig begrepen heb
ben van de met vreemde termen en be
grippen doorspekte gedachtenwisseling, die
zich onder leiding van genoemde heer ont
spon tussen een vooruitstrevende geeste
lijke, pater dr. Brinkhoff, en een zeker zo
progressieve leek, dr. A. C. Weiier. Niet
temin zal menige niet-katholiek door dit
belangwekkende gesprek, dat geïllustreerd
werd met een reportage van een opmer
kelijk moderne dienst, begrepen hebben,
dat de zucht naar vernieuwing van de mis
liturgie in rooms-katholieke kringen zeer
groot is.
Mexicp, het grote Middenamerikaanse
land, opnieuw in de belangstelling door
de koninklijke reis, is al ontelbare malen
het onderwerp geweest van boeken en
verhalen. Geen wonder: de best bewaar
de indiaanse oudheid, de meest Spaans-
koloniale sfeer, de meest turbulente poli
tieke spanningen gekristalliseerd in hon
derden revoluties, maar ook de grootste
efficiency vindt men in heel Latijns-
Amerika alleen in Mexico.
IN FEITE zijn er zoveel dingen en
zaken te beschrijven dat elke schrijver
van een boek over Mexico zich ge
plaatst ziet voor een veelheid aan stof
en onderwerpen, een aparte atmosfeer
en geweldige contrasten. Misschien dat
daarom zo weinig standaardwerken
over Mexico bestaan ondanks de 20.000
boeken die over dit land in verschillen
de talen zijn geschreven. Ook de jour
nalist Joseph Stoppelman in zijn
nieuwe boek „Zo is Mexico" is daarin
niet geslaagd en dat is ook niet zijn
opzet geweest. Hij heeft niet meer dan
een aardige reportage willen schrijven
over het land. Daarom is van dit boek,
dat één lange reisbeschriiving is ge
worden, eigenlijk alleen de titel ver
keerd. Deze had moeten luiden: Zo zag
ik Mexico. Want bepaalde observaties,
bepaalde opvattingen, hoewel niet
onjuist en vaak guitig en lezenswaard,
moeten toch wel heel sterk op rekening
van dé schrijver worden geschoven. Je
merkt in het boek, dat de schrijver er
niet lang genoeg is geweest om zijn oor
spronkelijke interpretatie te verifiëren.
Aan de andere kant heeft zijn kort
séjour soms verfrissend en onbevangen
gewerkt. Voor ieder die wat meer van
het magische land Mexico wil weten,
een aardig boek, maar ook niet meer
dan dat.
(H.K.)
(Joseph W. F. Stoppelman: „Zo is Mexico",
Uitgeverij Broekman en De Meris N.V. te
Amsterdam, prijs 14,50, 204 pag.'s, 73 foto's).
MEN BEWEERT dat John Ruskin, wiens boeken destijds zo populair waren,
tegenwoordig zelden meer gelezen wordt. In ieder geval worden zijn schilderijen
en architectonische tekeningen onderschat. De boeiende tentoonstelling die
kortgeleden te Londen werd georganiseerd door de Engelse Raad voor de Kunst
is dan ook bedoeld om de belangstelling voor deze grote kunstenaar uit de
Victoriaanse tijd, die in de tweede helft van de negentiende eeuw een van d$
toonaangevende figuren van de Engelse litteratuur was, te doen herleven.
De tentoonstelling
getiteld „Ruskin en
zijn kring" heeft ten
doel een beeld te
geven van Ruskins
leven' en wei'ken 'fen
van zij'n vè'rhouding
tot zfjn tijdgénötefi.
Ongeveer 400 schilde
rijen,' tekeningen,
brieven en persoon
lijke bezittingen die
nen ter kennismaking
met deze veelzijdige
figuur, die zich on
derscheidde als teke
naar, kunsthistoricus
en -criticus, poli
tiek econoom, sociaal
commentator en pu
blicist over geologie,
mineralogie, botanie
en ornithologie. On
der zijn vrienden tel
de hij Proust, Burne-
Jones, Miliars, Car-
lyle, Rossetti, Octavia
Hill, Browning, Swin
burne en Kate Green-
away, van wie velen
op de tentoonstelling
zijn vertegenwoor
digd door brieven of
manuscripten. Geor
ganiseerd door Elisa
beth Davison en The
Arts Council, af
deling Beeldende
Kunsten, met advi
serende medewerking
van Sir Kenneth
Clark, is de tentoon
stelling onderver
deeld in zeventien
afdelingen, waarvan
één| is gewijd aan
Turner, van wie en
kele schilderijen te
zien zijn, alsmede enige brieven en een
notitieboekje met gedichten.
ANDERE AFDELINGEN zijn gewijd aan
Ruskins familie- en pri véle ven, aan zijn
portretten en autobiografische geschriften
en aan jeugdwerken. Voorts is er aandacht
besteed aan zijn lievelingsplekjes, ook zijn
prachtige aquarellen zijn niet vergeten,
evenmin als Venetië dat hem zozeer in
verrukking bracht. Wij zien de eerste druk
van „The Stones of Venice" en Ruskins
eigen fraaie tekening van de Casa Foscari.
Zijn ontdekking van de middeleeuwse
kunst, de aantekeningen en lezingen die hij
Zelfportret van John Ruskin
De „Casa Foscari" in Venetië,
John Ry.skin getekend.
door
erover hield hebben eveneens een plaat»
gekregen.
Van de persoonlijke souvenirs noemen
wij haarlokken, foto's van de huizen die
hij bewoonde, zijn geboorteakte, zijn water
verfdoos, zijn das en een van zijn hand
schoenen; verder schilderijen van ver
scheidene vrouwen die in zijn leven een
rol hebben gespeeld, zoals Effie, het meisje
dat zijn vrouw zou worden. Rose la Touche,
die hij leerde kennen toen zij tien was en
Joan Severn die bij hem was toen hij stierf,
op 81-jarige leeftijd in januari 1900.
IN ZIJN voorwoord van de catalogus
tracht Sir Kenneth Clark het verdwijnen
van Ruskins populariteit te verklaren
wanneer hij schrijft: „Hij was een moralist
en een geboren preker" Zijn eerste uit
spraak, die werd opgetekend toen hij vijf
jaar was, luidde: „Mensen weest goed".
Bovendien is hij moeilijk te lezen door zijn
gebrek aan concentratievermogen en de
welsprekendheid die zijn tijdgenoten zo
bewonderden, wordt tegenwoordig gewan
trouwd. Sir Kenneth meent dat het tijd is
om hem opnieuw te ontdekken, omdat, zegt
hij, hij een dichter was, die weigerde enige
menselijke faculteit afzonderlijk te be
schouwen en omdat hij een zeer veelzijdig
en ongelooflijk boeiend mens was.
Enkele facetten van deze veelzijdigheid
blijken uit de tentoonstelling; misschien zal
dit de bezoekers ertoe brengen de bloem
lezing van Ruskins werken te lezen, die
binnenkort zal worden uitgegeven met een
inleiding van Sir Kenneth Clark..
Joan Littlefield
