VAN DAG TOT DAG
I
Militair overwicht van Amerika
op Sovjet-Unie groeit sterk
Pakje sigaretten
Engeland bijna
kost in
f 2.50
Rachel Carson
overleden
WERELDNIEUWS
J
Lijm hout met plezier en met CETAFLEX
Dit staat vast.
e~t^racitóteel
Ongewone verklaring van Pentagon
Glas Engels bier met het oog op de
verkiezingen maar 4V2 cent duurder
In Singapore neemt
de sabotage toe
Spanning stijgt aan
de grenzen tussen
China en Rusland
Beroep op Verwoerd
van Noorse landen
Zo is het! gezellige mensen stoken
HAGAM HEEMSTEDE
WOENSDAG 15 APRIL 1964
3
K..
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiumimiiminiiniiiiiiiiiiiiiiinn
ANGLIA ƒ5150.-
ie
Op de
M acht
'Dat ik met mijn kolenhaard precies weet waar
ik aan toe ben. En als je wat anders in je huis
haalt, moet je nog maar zien wat je krijgt. Ik
stook nu al jaren kolen. Nooit gezeur, nooit
zogenaamde technische storingen. Want er is
niets technisch aan brandende kolen.' Dit is
de mening van mevrouw A. J. Langereis,
Oosterparkstraat 63 in Zandvoort. Waarom
denkt zij er zo over? 'Ik zie het nu bij kennis
sen. Die wilden niet aan kolen. En een gezanik
dat ze hadden! Steeds was er weer iets. De
ene keer haperde er wat, de andere keer was
er een verstopping of zo - en dan wilde dat
ding niet. Het hele huis koud door iets wat je
met het blote oog niet eens zien kunt. Stel je
voor! Nee, er gaat bij mij niets boven kolen.
En bovendien: in de kamer, waarin je leeft
daar moet je lééfwarmte hebben. Warmte waar
wat aan te beleven is. Kolen!'
KOLEN
MAUDLING DIENT BEGROTING IN
Honderd megaton
ant
HAARCREME
fant-astisch!
t
Minister-president Marijnen heeft van
de Tweede Kamer net beste compliment
gekregen dat een Nederlandse premier
sinds jaren heeft mogen ontvangen van de
volksvertegenwoordiging. De wijze waar
op de 'regering de „kwestie Irene" heeft
behandeld en nog steeds behandelt, lokte
een eensgezinde goedkeuring uit en vrij
wel alle sprekers lieten uitkomen dat de
gevolgen van deze kwestie heel wat ernsti
ger hadden kunnen zijn, indien het kabinet
niet kordaat, wijs en objectief zijn houding
had bepaald en volgehouden.
Naast deze lof viel ook een zekere mate
van bezinning te beluisteren, die vooral tot
uiting kwam in verwijzingen naar de zwa
re keuze waarvoor prinses Irene zich ge
steld heeft gezien en de tendens van de
beoordeling, die haar gedrag heeft uitge
lokt, werd in dit Kamerdebat heel wat
milder dan voordien in incidentele uitla
tingen van partijleiders het geval was. Het
valt toe te juichen, dat de minister-presi
dent zijn best heeft gedaan de neiging tot
demonstratieve aanhankelijkheidsbetuigin
gen bij de aanstaande terugkomst van het
koninklijk gezin al dadelijk te temperen.
Behalve zijn bedekt argument, dat derge
lijke demonstraties de moeder in de konin
gin zouden kunnen kwetsen, moet toch ook
worden geconstateerd dat er weinig reden
is om te juichen: het koningschap heeft
schade geleden, al is het dan waarschijn
lijk minder dan kon worden gevreesd. Dat
kan trouwens' pas op langere duur blijken
en die schade zal zeker niet worden her
steld door een uurtje lawaai op Schiphol.
Als iemand doordrongen zal zijn van
de pijnlijke openbaring dat de nieuwe
generatie andere en minder hechte denk
beelden over het koningschap koestert,
dan zal dat zonder twijfel koningin Juliana
zijn, die nu in haar gezin ondervonden
heeft dat opvoeding noch traditie waar
borgen zijn voor behoud van plichtsbesef
en zelfverloochening in verband met een
koninklijke taak.
Prinses Irene is een kind van haar tijd.
De luidste toejuichingen van een opge
wonden menigte ondefinieerbare enthou
siastelingen zullen koningin Juliana niet
kunnen troosten in haar leed, dat dieper
gegrepen heeft dan de onderlinge relaties
in het koninklijk gezin. Zij zal daarom
liever in stilte terugkeren, omdat zij diep
bekommerd moet zijn over de toekomst
van él haar kinderen. Een toekomst die
zich uitstrekt in een onbekende nieuwe
wereld van morgen, waarvan we alleen
maar weten dat denkbeelden, conventies,
dogma's en principes er in een hand
omdraai kunnen worden verworpen, om
dat stroomversnellingen zich hebben mees
ter gemaakt van alles wat hecht ver
ankerd leek.
Advertentie
Het aantal landen in Latijns Amerika
dat kan bogen op een verdiende democra
tische reputatié is zeer gering. Brazilië is
een van die landen. De publieke en per
soonlijke vrijheid werd er gewaardeerd
en hoog gehouden. De pers in het reus
achtige land had een grote mate van ob
jectiviteit en was zeer betrouwbaar. De
nieuwsgaring kon ongehinderd haar gang
gaan.
De burgers van Brazilië konden vrij hun
mening geven over vele vaak politiek
geladen vraagstukken van de meest uit
eenlopende aard. De politieke strijd in het
land en in zijn vertegenwoordigende li
chamen droeg veel bij tot de vorming van
een gezonde openbare mening.
Een ander aspect niet minder be
langrijk en getuigend van werkelijke tole
rantie van de Braziliaanse samenleving,
is steeds geweest het' ontbreken van ras
sentegenstellingen. Dat werkte door in de
politiek en in de openbare diensten. Voor
een land met een naar ras zo heterogene
bevolking als Brazilië is juist het ontbre
ken van rassendiscriminatie een bijzonde
re democratische verworvenheid.
Dat verleden moet Brazilië proberen te
houden. Het zal onder de huidige omstan
digheden ethter moeilijk zijn. Er is een
voorlopig militair bewind aan de macht ge
komen dat op voorhand alle politieke ac
tiviteit die komt van een hem onwelgeval
lige kant onmogelijk tracht te maken. Tien
percent van de leden van het Congres
legaal gekozen is door de militaire jun
ta onmondig gemaakt. Vele gezags- en
ambtsdragers zijn van hun functies onthe
ven. In een groot aantal gevallen heeft
men mensen waarvan men kon aannemen
dat zij het huidige revolutionaire bewind
niet goed gezind zijn, gevangen genomen.
Het heeft er alle schijn van dat de mili
taire junta die het nu in Brazilië voor het
zeggen heeft uit een soort steriel anti-
communisme niet beter weet te doen dan
de politieke democratie om hals te bren
gen. Daarmee verknoeit zij een rijke er
fenis.
Het regime van generaal Branco lijkt
hard op weg naar een soort militaire die
tatuur. Het is illegaal aan de macht ge
komen, steunend op een zeer sterke anti
communistische stroming. Het ontpopt zich
nu echter als anti-democratisch. Wij kun
nen slechts hopen dat het gezonde ver
stand wint, als de eerste opwinding voor
bij is. Anders ziet het er donker uit voor
Brazilië. Het kon dan wel eens van de
i-cjL.i i» hj.1 v.' 'jl ,iJ
regen in de drop zijn gekomen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinmiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
4/2/103
off dealer voor Haarlem en omstreken
ZANDVOORTSELAAN 4-6 - TEL. 38825
WASHINGTON (AP) Het Amerikaan
se departement van Defensie heeft bekend
gemaakt, dat het militaire overwicht van
de Verenigde Staten op Rusland groter
wordt en dat het in het voornemen ligt
dit overwicht nog groter te maken.
Het Pentagon gaf een ongebruikelijke
verklaring over de machtsverhoudingen
tussen het Amerikaanse en Russische ra
ketten- en bommenwerperwapen uit, na-
(Van onze correspondent)
LONDEN. Groot-Brittannië, al lang
het land met de duurste tabak en alco
holische dranken, heeft het record opnieuw
gebroken. Een pakje standaardsigaretten,
van normale lengte en zonder filters, kost
van vandaag af 4 shilling en 10 pence, bij
na een rijksdaalder. Port, whisky en ge-
never, evenals tabak altijd al zwaar be
last zijn nog tien percent duurder gewor
den. Maar een groot glas vrij slap Engels
bier kwam er, dankzij de naderende ver
kiezingen, genadig met een verhoging van
slechts 1 penny ofwel 4Vt cent af.
Deze accijnsverhoging is het reddings
middel waarnaar Reginald Maudling de
kanselier van de schatkist heeft gegrepen
in de begroting die hij geisteren in het
Lagerhuis indiende. Maudling, vorig jaar
mede-kandidaat voor het premierschap, is
meer dan ooit het anker van de benarde
Conservatieven, die hij door het aan ge
vaarlijke schommelingen onderhevige eco
nomische getij moet loodsen willen zij nog
een kans maken op het winnen van de ver
kiezingen in het najaar.
Hij verwacht van zijn overigens weinig
om het lijf hebbende maatregelen de ex
tra honderd miljoen pond (een miljard gul
den) die hij nodig heeft om de economie
te stabiliseren, zonder de economische
groei te stuiten en als algemeen offer voor
de sterk verhoogde staatsuitgaven waartoe
het ambitieuze moderniseringsprogramma
van de regering dwingt.
Oppositieleider Harold Wilson noemde
Maudlings begroting een slag in de lucht
omdat deze in het geheel geen betrekking
heeft op de economische en industriële
problemen waarmee Groot-Brittannië al
zolang worstelt. Angstige vermoedens dat
de kanselier ook de benzine en wegenbe
lasting zou verhogen zijn niet uitgekomen.
Van de inkomstenbelasting kon dit keer
niets af omdat er vorig jaar iets teveel
was afgegaan. In de afgelopen twaalf jaar
heeft het Conservatieve bewind zijn repu
tatie gehandhaafd door de directe belastin
gen bijna voortdurend tè verminderen,
maar nooit te verhogen. De kanselier was
evenmin te bewegen tot een algemene
gokbelasting waarop van vele kanten was
aangedrongen omdat het technisch te moei
lijk is om deze te heffen en wegens het
gevaar dat men zijn goklust dan illegaal
zou gaan botvieren. Windhondenracebanen
en voetbalpools zijn al vrij hoog belast.
Ook andere vormen van wedden worden
door middel van „pools" voortaan belast.
Men kan zich misschien afvragen of de
regering de accijnsopbrengst niet beter
had kunnen vergroten, door eindelijk de
zonderlinge sluitingsuren van de „pubs"
en andere drinkgelegenheden af te schaf
fen. Dit zou ook het internationale toeris
me hebben bevorderd. Nu kan men in
Groot-Brittannië als gevolg van volkomen
verouderde opvattingen het grootste deel
van de middag en 's avonds laat behalve
in de exclusieve op stand en rang geba
seerde clubs geen biertje, borrel of glaasje
wijn krijgen.
De belasting op televisie-advertenties is
afgeschaft maar de commerciële omroe
pen zullen in plaats daarvan een jaarlijkse
heffing moeten betalen. De staal-industrie
zal binnenkort profiteren van een prijsver
laging van cokes. Deze mededeling wekte
gejuich op de labourbanken omdat het een
succes is van de genationaliseerde mijnin
dustrie.
dat een verklaring gepubliceerd was van
luchtmachtgeneraal Curtis E. Lemay, die
meent dat de Sovjet-Unie haar bewape
ningsachterstand op Amerika inloopt.
De verklaring bevat inlichtingen, die
gewoonlijk geheim gehouden worden.
Het departement van Defensie zei, dat
de Verenigde Staten 540 strategische bom
menwerpers bezitten, die voortdurend in
gereedheid staan op te treden. Daartegen
over heeft de Sovjet-Unie 270 zware en
middelzware bommenwerpers, die aanval
len op de Verenigde Staten kunnen uit
voeren en naar hun bases terugkeren.
Bij dit Russische totaal,* aldus het Pen
tagon, bevinden zich 150 middelzware
bommenwerpers. „Hun doelgebieden zijn
beperkt tot Alaska en het noordwesten
van de Verenigde Staten.
De Amerikaanse luchtmacht heeft in
lanceerinrichtingen 750 intercontinentale
ballistische projectielen klaar staan. De
Russen, zo werd hieraan toegevoegd, heb
ben nog geen 25 percent van dat aantal
gereed.
„Wij hebben 192 Polarisraketten over
verschillende punten verspreid", aldus het
departement van Defensie. „De Russen
hebben aanzienlijk minder raketten, die
vanaf duikboten gelanceerd kunnen wor
den".
In de verklaring wordt eraan herinnerd,
dat het aantal Amerikaanse strategische
bommenwerpers in alarmtoestand in
januari 1961 lang geen vijfhonderd be
droeg.
Het getal van 150 middelzware Rus
sische bommenwerpers, die naar de Ver
enigde Staten en terug kunnen vliegen,
omvat slechts tien percent van de Rus
sische vloot middelzware bommenwerpers,
die genoemd wordt door het officieuze,
maar dikwijls geciteerde instituut voor
strategische studies te Londen.
Volgens dit instituut heeft de Russische
luchtmacht ongeveer duizend middelzware
bommenwerpers en de Russische marine
nog eens vierhonderd.
Het feit, dat slechts 150 van dat aantal
naar de Verenigde Staten en terug zal
kunnen vliegen, zou verband houden met
een beperkte mogelijkheid om de brand
stofvoorraad in de lucht bij te vullen.
De chef-staf van de Amerikaanse lucht
macht, generaal Curtis E. Lemay, is van
mening dat de Verenigde Staten een hon-
derd-megatonbom moeten ontwikkelen,
omdat de Sovjet-Unie op het punt staat
de achterstand bij de Verenigde Staten
op militair gebied in te lopen.
De generaal meent dat de minister van
Defensie, McNamara, de toestand op het
gebied van de verdediging met raketten
te rooskleurig weergeeft. Een verdedi
gingssysteem dat geheel op raketten is ge
baseerd kan de verdediging van de Ver
enigde Staten in de toekomst verlammen,
zo meent hij. Een dergelijk systeem is niet
flexibel genoeg.
Lemay's verklaring betekent een aan
zienlijke steun voor senator Goldwater,
een van de kandidaten voor het president
schap, die de strategische opvattingen van
McNamara steeds heeft aangevallen.
SINGAPORE (Reuter) De regering'
van Singapore heeft verklaard dat „In
donesische agenten", die in Singapore sa
boteren, de opdracht hebben „bommen
bij burgerlijke doelen te laten ontploffen",
om alarm en paniek te zaaien, wanneer
zij vitale doelen niet kunnen bereiken.
De verklaring werd enige uren nadat
de veiligheidsmaatregelen op het eiland
waren verhoogd, uitgegeven. De politie
heeft bij de ingang van een van de wer
ven een drijvend station opgericht om
„infiltranten en springstoffen" op te van
gen.
Tot dusverre zijn sinds eind .vorig jaar
vier mensen gedood en zeg gewond door
ontploffingen. Deze maand waren er vijf
explosies.
NEW DELHI (Reuter) Het Indische
persbureau Infa heeft maandag gemeld,
dat zowel de Sovjet-Unie als communis
tisch China militaire versterkingen naar
de gemeenschappelijke grens sturen. De
ze grens is ruim zevenduizend kilometer
lang.
Infa meldde in welingelichte kringen in
New Delhi te hebben vernomen, dat er
ongeveer 40.000 man Russische troepen
uit Oost-Duitsland en Polen naar 't grens
gebied zijn overgebracht.
KOPENHAGEN (AP) De vijf Noord
se landen hebben een beroep gedaan op
de Zuidafrikaanse regering veroordeelde
gevangen niet te executeren en alle poli
tieke gevangenen vrij te laten.
De ministers van Buitenlandse Zaken
van Denemarken, Noorwegen, Zweden,
Finland en IJsland hebben hun „diepe be
zorgdheid over het voortdurend ontbreken
van de wil van de zijde van de Zuidafri
kaanse regering samen te werken met de
Verenigde Naties" tot uitdrukking ge
bracht.
Zij menen, dat de regering Verwoerd „de
uitvoering van doodvonnissen moet ver
mijden, de huidige vervolgingen stopzet
ten en de politieke gevangenen vrijlaten'
U en ik en wij allen, doodgewone bur
gers, tezamen staan als machteloze doch
bitter-geïnteresseerde toeschouwers rond
het strijdperk der machtigen: de worste
laars Mao en Kroesjtsjev. De machtigen
vechten om de uiteindelijke, de laatste, de
machtigste macht.
Waarom streeft een mens naar macht?
Het ergste lijkt, dat hij er de macht
over-zichzelf mee verliest; dat hij er on
herroepelijk een gevangene door wordt.
De menigte kan hem nog zo uitbundig
toejuichen, een dicht kordon van gehelm
de motorrijders houdt scherpe ogen in het
zeil; detectives tot op de treeplank van
zijn auto en de drempel van zijn slaap
vertrek.
Wijlen C. Wright Mills schreef in The
Power Elite: Zodra een man leider wordt
van een gemeenschap, die groot genoeg is
om enige invloed uit te oefenen, wordt hij
in steeds toenemende mate van leider tot
geleide.
Een wonderlijke zaak deze Wille zur
Macht. Macht heeft ondanks zijn ver
schrikkelijke inconveniënten een merk
waardige aantrekkingskracht op sommige,
wellicht: op vele, onzer mede-stervelingen.
Wie die wil niet bezitten, begrijpen haar
moeilijk bij de anderen. Wie eenmaal
macht heeft doet er moeilijk afstand van,
ondanks de wenkende vrijheid. Haar uit
oefening wordt een gewoonte, een versla
ving; onvervreemdbaar deel van de per
soonlijkheid. Macht-uitoefenen over ande
ren houdt in dat men de macht over zich
zelf verliest. Zien de machtigen dit niet?
Voor de mensheid is het fatale, dat
machtsuitoefening op het hoogste niveau
meestal uitloopt op gewapend geweld. In
iedere gemeenschap is altijd een aantal
mannen te vinden, die bereid zijn tot het
verrichten van gewelddadige handelingen
om orde op zaken te stellen.
De Italiaanse denker Gaetano Mosca
heeft geschreven, dat, als zulk een man
een genie is, wij een Napoleon krijgen;
wanneer hij een idealist is een Garibaldi
en, wanneer hij, binnen een beperkte
kring, alleen maar de kans krijgt zich
macht toe te eigenen, een Al Capone. Wan
neer, zegt Mosca, men een man die zich
geroepen voelt ten goede of ten kwa
de macht uit te oefenen, een plaats ver
schaft in een bepaald soort sociale hiër
archie, krijgt ge een beroepssoldaat.
Niemand ter wereld kan bepalen in hoe
verre en in welke mate de machthebber
de massa beïnvloedt of de massa de
machthebber. Ook en zelfs in een reguliere
parlementaire democratie lopen deze gren
zen en beïnvloedingen zodanig door elkaar,
dat de precieuze verhouding niet is te be
palen.
Ook de bureaucratie laat zich danig gel
den in de. strijd-om-de-macht; de solda
teske zowel als de burgerlijke machtheb
ber heeft met deze bureaucratie die
een Ding an Sich is danig rekening
te houden. Het militaire en het bureau
cratische machtsapparaat zijn, onscheid
baar, in elkaar verweven.
Enige jaren geleden heb ik eens een
kijkje mogen nemen in de onafzienbare
Burcht van Macht te Washington: het
Pentagon, een van de meest-dramatische
en duidelijkst-zichtbare-symbolen van de
ze onontwarbare verweving.
De overweldigende indruk, die ik toen
van De Macht heb gekregen, heb ik nooit
vergeten. Ik vond het onbegrijpelijk en
angstaanjagend.
Het raadsel van de wil-tot-macht en van
de macht zelf, heeft mij nooit losgelaten.
Vooral niet omdat de wereld er, iede
re minuut van iedere dag, mee wordt ge
confronteerd. i
Floris Flaneur
SILVERSPRINGS (Reuter) Rachel L.
Carson, de schrijfster van 't veelbesproken
boek „Dode lente" en van „De wereldzee"
is in haar woning in Silversprinigis, in de
Amerikaanse staat Maryland, overleden.
Zij was 56 jaar.
Advertentie
Exclusie* verkrijgbaar bij de Kapper!
C
Afmars. De „Jeunesse-terroristen in de
Kongolese provincie Kwiloe zijn op de
terugtocht. Meldingen van verkennings
vliegtuigen wijzen erop, dat de terroris
ten het gebied van de provinciale hoofd
stad Kikwit, aanvankelijk het centrum
van hun activiteit, vrijwel geheel verla
ten hebben.
Partijgeschil. De leiders van de linkse- en
de centrumgroepering in de communis
tische partij van India gaan een cam
pagne onder India's 140.000 communis
ten houden om te komen tot een partij
congres. Zij hopen een eind te maken
aan het beleid van de rechtervleugel.
Eerste. Generaal Franco heeft in zijn PaT-
do-paleis te Madrid de Franse admiraal
Georges Cabanier óntvangen, die een of
ficieel bezoek van drie dagen aan Span
je brengt. Dit was de eerste maal, dat
het Spaanse staatshoofd een admiraal
van de Franse marine ontving. Het vo
rig jaar hebben Spaanse en Franse vloot-
eenheden gezamenlijke manoeuvres ge
houden.
Schiettuig. Een inv/oner van de Duitse
plaats Mühldorf heeft met een vuurwa
pen de eer van zijn dochter verdedigd.
Toen twee jongelieden de kamer van het
meisje wilden binnenklimmen vuurde de
vader met zijn revolver. Een van de jon
gens stortte getroffen voor de voeten van
de schutter. Het slachtoffer verkeert nog
steeds in levensgevaar.
Verloren. Een Australisch verkeersvlieg
tuig met vijf-en-zestig personen aan
boord is dinsdag op het vliegveld van
Melbourne geland, nadat het kort na
de start een schroef en een deel van
een motor had verloren. De schroef
kwam terecht in het achtertuintje van
een tachtigjarige blinde.
Helft. Bijna de helft van het aantal im
migranten dat in 1963 in Australië arri
veerde kwam uit Groot-Brittannië en
Ierland. Van de 108.150 immigranten
kwamen er 1.841 uit Nederland.
Medeplichtig. Brigade-generaal Namgyal
Bahadoer, plaatsvervangend opperbevel
hebber van het leger van Bhoetan, is
met veertig anderen gearresteerd op
verdenking van medeplichtigheid aan da
moord op premier Dorji van Bhoetan.
De meeste gearresteerden zijn militairen
uit een opleidingscentrum in Bhoetan.
Onder hen bevindt zich ook een boeddisti-
sche priester. Bhoetan ligt ten noorden
van India.
Vijfling In een buitenwijk van Bombay
(India), is de bouw voltooid van een in
stallatie voor hét onttrekken van pluto
nium aan uranium. India is het vijfde
land ter wereld dat over een dergelijke
installatie beschikt. De andere landen
zijn de Verenigde Staten, Engeland, Rus
land en Frankrijk.
Doelloos? De eerste secretaris van de
communistische partij van Mongolië
Tsedenbal, is per vliegtuig uit Oelan-Ba-
tor naar Moskou vertrokken. Over het
doel van de reis is niets meegedeeld.
Arsenicum. Dr. Manuel Schreiber van de
Amerikaanse keuringsdienst voor waren
heeft vastgesteld dat de sporen arseni
cum, aangetroffen in de levers Van var
kens en kippen in de Verenigde Staten,
afkomstig zijn 'uit het voedsel dat de die
ren krijgen.
