VERMAKELIJKHEDEN IN
MOSKOU EN LENINGRAD
Spekje voor het
Russische bekje
Prix International voor
Nathalie Sarraute
Gesprek tussen Poolse
schrijvers en Gomoelka
Pulitzerprijzen 1964
Concours Reine Elisabeth
te Brussel geopend
Wees mooi in de Pinkstertijd met
DINSDAG 5 MEI 1964
13
f top 1
kwaliteit
De radio geeft woensdag
T elevisieprogramma
De Nijmeegse kunstmarkt
Eerste oogst van filmfestival in Cannes
De Prix International de la Literature
Is te Salzburg toegekend aan de Franse
schrijfster Nathalie Sarraute.
Er waren 71 kandidaten voor de prijs,
die tienduizend dollar bedraagt. Tot de
kanshebbers behoorden Günther Grass,
de Rus Solsjenitsjin, de Italiaan Ladolfi
en de Japanner Mishima.
Een groep vooraanstaande Poolse schrij
vers heeft maandag op haar verzoek een
onderhoud gehad met de leider van de
communistische partij, Gomoelka. Volgens
het officiële Poolse persbureau PAP werd
van gedachten gewisseld over „aangelegen
heden van belang voor de ontwikkeling
van de Poolse cultuur en over zekere pro
blemen betreffende het letterkundig
milieu".
Het ligt voor de hand dat er verband is
tussen dit gesprek en het protest tegen de
censuur dat 34 intellectuelen in maart tot
premier Cyrankiewicz richtten. Aan de ge
dachtenwisseling van maandag namen on
der meer de voorzitter en de drie vice-
yoorzitters van de Unie van Poolse Schrij
vers deel, terwijl Gomoelka de twee be
langrijke partijfunctionarissen op het ge
bied van ideologie en cultuur aan zijn zij
de had.
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc.s. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek.
7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte grammo-
foonmuziek. (7.30 Van de voorpagina, praatje).
8.00 Nieuws en socialistisch strijdlied. 8.18 Lich
te grammofoonmuziek. 8.50 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.00 Kookpraatje, 9.05 Klassieke orkest
werken (gr.) 9.35 Waterstanden. VPRO: 9.40
Schoolradio. VARA: 10.00 Lichte grammofoonmu
ziek. 11.00 Voor de vrouw. 11.40 Viool en piano:
klassieke muziek (stereofonische uitzending).
12.00 Ritmisch strijkorkest. 12.30 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Voor het platte
land. 12.30 Musette-orkest. 13.00 Nieuws. 13.15
Instrumentaal ensemble en zangsolisten, 13.45 Ge
sproken portret. 14.00 Grepen uit de muziekge
schiedenis, muzikale lezing. 14.50 Ruimte voor
recreatie, toespraak. 15.00 Voor de jeugd. 16.50
Voor de zieken. 17.20 Tentoonstellingsagenda.
17.25 Lichte orkestmuziek. 17.50 Regeringsuitzen
ding: Geven en nemen. Tips voor en van weg
gebruikers. 18.00 Nieuws. 18.15 Lichte grammo
foonmuziek. 18.20 Uitzending van de Anti Re
volutionaire Partij. Tot u spreekt mr. W. R. van
der Sluis. Sekretaris van de Anti-Revolutionaire
Partij. 19.30 Radio-Volks-Universiteit: Modern
ruimte-onderzoek door prof. dr. C. de Jager. 19.0
Voor de kinderen. 19.10 Artistieke staalkaart.
19.40 Orgelspel. 20.00 Nieuws. 20.05 Tango-Rum
ba orkest en zangsolisten. 20.35 Literair klank
beeld. 21.20 Lichte grammofoonmuziek. 21.35
Viool en piano: moderne muziek (opn.) 22.30 Nws
22.40 Actualiteiten. 22.55 Weense muziek (gr.).
23.10 Jazzmagazine. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 1007 kC.S. 7.00-24.00
NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.10 Dagopening. 7.20
Klassieke grammofoonmuziek. 7.45 Radiokrant.
8.00 Nieuws. 8.15 Lichte grammofoonmuziek. 8.30
Tiroler muziek (gr.) 8.45 Lichte grammofoonmu
ziek. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Grammofoonmu
ziek. 9.40 Voor de vrouw. 10.10 Klassieke gram
mofoonmuziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Klassie
ke grammofoonmuziek. 11.15 Geeft acht op de
jaren, klankschets over de tweede wereldoorlog,
(herhaling van 3 mei jl.). 11.40 Lichte grammo
foonmuziek. 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.33 Triptiek: wekelijks vakantiepro
gramma. 12.50 Grammofoonmuziek en eventueel
actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Licht instrumen
taal trio. 13.45 Lichte grammofoonmuziek. 14.15
Marsmuziek (gr.). 14.30 Nederlands studenten
orkest: klassieke en moderne muziek. 15.20
Geestelijke liederen (herhaling van 3 mei Jl.).
15.50 Bijbelvertelling voor de jeugd. 16.00 Voor
de jeugd, 17.15 Eurojazz. 17.45 Grammofoonmu
ziek voor de tieners. 18.05 Geestelijke liederen.
18.30 Het spectrum, lezingen. 18.45 Nieuwe gram
mofoonplaten. 19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10
Op de man af, praatje. 19.15 Leger des Heils-
kwartier (gr.). 19.30 Radiokrant. 19.50 Kinder
koor (gr.). 20.05 Lichte grammofoonmuziek.
20.15 Radiophilharmonisch orkest en solist: Mo
derne en klassieke muziek. 21.20 Sociale kanten
aan het landbouwbeleid, lezing. 21.35 Licht in
strumentaal kwartet. 21.55 Kanttekeningen.
22.05 Vocaal ensemble: moderne muziek. 22.30
Nieuws en SOS-berichten. 22.40 Avondoverden
king. 22.55 Muziek uit Zutd-Amerika (gr.). 23.45
Lichte grammofoonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek. 12.15
Lichte muziek. 12.50 Beursberichten. 13.00 Nws.
13.20 Kamermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 School
radio. 15.45 Radioschoolkoor 1964. 16.00 Nieuws.
16.03 Beursberichten. 16.09 Engelse les. 16.24
Amusementsmuziek. 17.00 Nieuws. 17.15 Moderne
muziek. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de soldaten.
18.30 Lekenmoraal en filosofie. 18.50 Liederen.
19.00 Nieuws. 19.40 Slippertje. 19.45 Kinderweel-
de, lezing 20.00 Openbaar kunstbezit. 20.15 Lich
te muziek. 20.45 Zuidamerikaanse muziek. 21.00
Boekbespreking. 21.30 Pluizertjes met piment.
22.00 Nieuws. 22.15 Volksmuziek. 22.35 De zeven
kunsten. 22.50 Amusementsmuziek. 23.00 Nieuws.
23.05 De charme van het chanson. 23.55 Nieuws.
0.01-0.45 Uitzending voor de zeelieden.
VOOR DINSDAG
NTS: 19.30 Internationaal Agrarisch Journaal.
20.00 Journaal. NATIONAAL PROGRAMMA:
20.20 In het spoor der bevrijders 1944-1964: Do-
kumentaire. NTS: 21.00 Muzikaal programma.
VARA: 21.40 De niet gewenste buur, film uit
de filmserie Première théêtre. NTS: 22.3022.35
Journaal.
VOOR WOENSDAG
NTS: 17.00 De Verrekijker, internationaal
jeugdjournaal. NCRV: 17.10-17.45 Voor de kinde
ren. 19.30 Barend de Beer. 19.35 De Beverly Hill
billies, TV-feuill. NTS: 20.00 Journaal en weer-
overzicht. 20.20 Politieke partijen: A.R. NCRV:
20.30 Memo. 20.45 Toonladders, muzikaal pro
gramma. 21.15 Maassluis, 350 jaar Protestantse
stad, filmdokumentaire. 21.50 De Chinese nach
tegaal, ballet. 22.45 Dagsluiting. NTS: 22.45
23.00 Journaal.
Experimentele uitzendingen op het tweede net
(kanaal 27).
AVRO: 20.30-22.25 Hoe groen was mijn dal,
speelfilm.
De universiteit van Columbia heeft de
Pulitzer prijzen 1964 bekend gemaakt; er
werden geen onderscheidingen toegekend
voor roman, toneel of muziek. De prijs
voor „general non-fiction" ging naar prof.
Richard Hofstadter voor zijn „Anti-intellec-
tualism in American Life". Hij doceert
Amerikaanse geschiedenis aan de Colum
bia universiteit. Walter Jackson Bate won
de prijs voor zijn biografie over John
Keats. Louis Simpson kreeg de poëzieprijs
voor zijn boek „At the End of the open
Road". Hij doceert Engels aan de Uni
versity of California in Berkeley.
De prijzen voor journalistiek zijn 1000 dol
lar elk met uitzondering van de prijs voor
verdienstelijkheid die uit een gouden me
daille bestaat. De andere prijzen zijn 500
dollar elk.
Malcolm Browne van The Associated
Press en David Halberstam van de New
York Times kregen de prijs voor hun in
ternationale verslaggeving uit Zuid Viet
nam. Zij zullen de prijs van 1000 dollar
delen.
Browne won vorig jaar de prijs van
World Press Photo in Den Haag voor zijn
foto van een brandende monnik in Saigon.
Sumner Chilton Powell werd de prijs
toegekend voor geschiedenis voor zijn boek
„Puritan Villa: the Formation of a New
England Town". De prijs voor nationale
reportage werd toegekend aan Merriman
Smith van UPI „voor de uitmuntende re
portage van de moord op president John
F. Kennedy",
meer uit kan om een nieuwe kracht
aan de uitgeputte vrouw toe te voegen die
het dorp van de ondergang moet redden.
IN EERSTE instantie verzet de man
zich. Hij probeert op verschillende manie
ren te ontsnappen uit de zandkuil, dan
weigert hij te werken, maar honger en
dorst dwingen hem zijn obstinate houding
te laten varen en hij gaat tenslotte ook
zijn metgezellin als vrouw zien en gebrui
ken. Als deze zwanger is en hulp nodig
heeft, wordt zij aan een katrol opgehesen
en naar het dorp gebracht en dan krijgt
ook de man kans om weg te komen.
Maar hij heeft intussen wetenschappelijke
belangstelling gekregen in bodemonder
zoek en blijft een vrijwillige gevangene
van de omstandigheden.
HET IS DUIDELIJK dat de Japanse fil
mer Hiroshi Teshigahara ijverig allerlei in
vloeden van het absurde toneel (Pinter,
Beckett, Ionesco) ondergaan heeft en
dat verder de situatie, waarin hij de hoofd
figuren plaatst, als een symbolische teke
ning van het leven, waarin de mens zijn
vrijheid met tegenzin prijsgeeft, gezien
moet worden. Men kan nog meer diepzin
nigheid achter zijn beelden zoeken, want
Teshigahara blijkt een overvloedig kunste
naar die niet ophoudt zijn toeschouwers
voor raadsels te plaatsen, ook door de
wijze van filmen die tot velerlei vormen
van onduidelijke beelden aanleiding geeft.
Het is jammer dat hij zich in deze geen
beperking heeft weten op te leggen, want
er zijn prachtige momenten in zijn film
aan te wijzen die vooral in zijn beelden
van zandverschuivingen en lawines en in
de scènes tussen de man en de vrouw
een filmer verraden van een dwingende
en poëtische kracht.
De oogst aan tegenstrijdige indrukken is
al groot. Is er beter bewijs voor de levende
kracht van de film te bedenken?
Charles Boost
Scène uit de Japanse film „La femme
du Sable", die in Cannes grote indruk
heeft gemaakt.
Met een zwak handgebaar heeft de 87-
jarige Koningin Elisabeth van België gis
termiddag toestemming gegeven 's we
relds grootste muziekconcours, dat haar
naam draagt, officieel te beginnen. Deze
wedstrijd die van de deelnemers behalve
de hoogste muzikaliteit een ongehoord uit
houdingsvermogen vraagt, zal Brussel
een maand lang in koortsstemming hou
den.
Een van de beroemdste Belgische kunste
naars, de violist Eugène Ysaye, heeft al
tijd de droom gekoesterd dat eens in da
Belgische hoofdstad een internationale
vioolwedstrijd zou worden gehouden. In
1937, zes jaar na zijn dood, nam de zeer
kunstzinnige Koningin Elisabeth daartoe
het initiatief. Het succes was zo groot dat
een jaar later een soortgelijk toernooi
voor pianisten werd uitgeschreven. De tra
ditie is gehandhaafd, nog uitgebreid met
een componisten-wedstrijd. In alle geval
len mogen de kandidaten niet ouder zijn
dan 30 jaar. Voor de vijfde maal zijn dit
maal de pianisten aan de beurt. Meer dan
90 deelnemers hadden oorspronkelijk in
geschreven, maar zoals elk jaar durfden
verscheidene kandidaten te elfder ure da
onverbiddelijke jury niet onder oren te
komen. Thans nemen aan de wedstrijd 71
jonge mensen uit 28 landen deel. Tot de
finale zullen slechts twaalf kandidaten
worden toegelaten.
NOL GREGOOR IN GESPREK
MET SCHRIJVERS
VARA-Gids-redacteur Nol Gregoor, o.a.
bekend als schrijver van „Simon Vestdijk
en Lahringen" zal gedurende de zomer
maanden een aantal gesprekken voeren
met noord- en zuid-Nederlandse auteurs.
In deze serie, die tot titel heeft „In gesprek
metzullen telkens enkele ontmoetin
gen aan dezelfde schrijver gewijd zijn.
Harry Mulisch is de gast van Nol Gregoor
in de eerste drie uitzendingen. De volgen
de gesprekspartners zijn o.a. G. K. van 't
Reve en Godfried Bomans.
DE REIS MET DE IN het vooruitzicht gestelde demon
straties en gesprekken heeft natuurlijk de nodige voorberei
ding gekost, waarbij het reisbureau Vernu van de Vereniging
Nederland-USSR zijn diensten bewees. Een en ander schijnt
er in Moskou een beetje toe bijgedragen te hebben dat men
in de toekomst vlotter wordt met de ontwikkeling van cultu
rele contacten. Nauwelijks terug van de reis die nog in de
sneeuw begon en in stralende lente eindigde ei-voeren we
tenminste dat men achter onze hielen alweer een compleet
theaterfestival op touw had gezet, een „sterrenfestival", dat
van 5 tot 13 mei zijn beslag krijgt. Te kort dag natuurlijk. Met
het aanvragen van een visum gaat al op zijn minst een week
heen. Maar dit is een eerste festival van een reeks, die het
ministerie van cultuur en kunst van de USSR in samenwer
king met Intourist zal arrangeren. In Leningrad volgt in
juni een soortgelijk festival onder het motto „Witte nachten",
in september krijgt Kiev de beurt onder het inotto „Avond
rood op de Dnjepr", en dan volg Moskou in december weer
met een midwinterfestival.
EIGENLIJK LIJKT het Moskouse
festival meer op een verzameling voor
stellingen voor abonnementhouders die
op het eind van het seizoen nog met cou
ponnetjes zitten dan op iets wat wij een
festival noemen. Enkele klassieken van
het repertoire van het Moskouse Acade
mische Kunstenaars Theater zitten er in,
maar ook het onuitroeibare schoolvoor
beeld van het socialistische realisme,
„Een geschiedenis uit Irkoetsk" van Ar-
boezov, dat als enige verdienste een mo
derne vormgeving heeft. Aan balletten
geen gebrek natuurlijk. En vanzelf do
nodige opera's, Russische, maar ook de
Don Carlos" van Verdi.
OPERA IS DE vermakelijkheid waar
in het Russische hart nog altijd zijn hun
kering naar pracht en praal stilt.
Een stuk als „De bruid van de tsaar
van Rimski Korsakov, dat wij in het
Bolsjoi Theater genoten, droop van goud
en scharlaken rood („rood" en „mooi
zijn op hoog begripsniveau in het Rus
sisch synoniemen, daardoor kon het
Mooie Plein in Moskou na de revolutie
geruisloos de betekenis van het Rode
Plein krijgen).
De eigen pronk van het Bolsjoi Thea
ter („bolsjoi" betekent gewoon maar
„groot") vormde met al zijn verguldsel
wel de ideale omlijsting voor het briljant
geïnstrumenteerde zangstuk van de be
gaafde marine-officier, die zich onder
invloed van Balakirev omschoolde tot
operacomponist en dirigent. Maar op
alle opera's van Rimski Korsakov rust
het noodlot van een moeizame, gezochte,
dramatisch altijd even zwakke handeling
en dat maakte „De bruid van de tsaar
ondanks klankrijk zingen van enkele so
listen en fraai musiceren van een orkest
in de grootst mogelijke bezetting (acht
contrabassen zijn er de „norm") tot een
lange zithoeveel recreatiemogelijkheden
de pauzes na elk bedrijf ook boden.
In het Congrespaleis binnen de muren
van het Kremlin ging, kersvers, de „Don
Carlos" van Verdi, waarin een rijkelijk
onderscheiden volkskunstenaar van de
USSR, de regisseur Toemanov, de Russi
sche neiging om voor pracht en praal door
de knieën te gaan verbijsterend aanmoe
digde met een zorgvuldig opgebouwde il
lusie van het hofleven onder Filips II op
de rand van een faillissement, alsmede
van het kerkelijke leven dat er de verpak
king van vormde. En het was geen sta
tische geschiedenis! Het auto-da-fé-tafereel
(zonder verbranding van ketters overi
gens) was ondanks de dwingende eisen van
de partituur van éen enorme dynamiek.
Weliswaar deed de enscenering aan cine-
Advertentie
rama denken, door een Valladolid-„pros-
pekt" dat onder het opdraven van de mas
sa's in het gezichtsveld mee-draaide. Maar
de illusie was haast volmaakt. Het reus
achtige achterdoek-op-rollen had alleen
met het talent van de Haagse School-
artiesten die het Panorama Mesdag maak
ten, geschilderd moeten worden.
INTUSSEN IS IN ons land een ensce
nering van zulke proporties ondenkbaar.
Tonelen van meer dan 30 meter breedte
kennen wij niet, daargelaten de tonelen
in onze openluchttheaters. Men zou hier op
zulke tonelen geen raad weten met de in
tieme scènes, Toemanov bleek voor zulke
scenes in beperkte ruimten verrassende
oplossingen te hebben gevonden, door mid
del van een systeem van gedecoreerde
voorhangsels op het eerste plan, lange ba
nen waarvan hij er telkens zoveel de to-
neelkap in trok als nodig bleek. Change
menten geschiedden onopgemerkt achter
de andere vakken. Het systeem, ingenieus
uitgedacht, functioneerde feilloos.
MAAR WAT DE muzikale kant van zo'n
„Don Carlos" betreft, konden we toch niet
beweren, dat Verdi er op z'n best klonk.
De zaal met 6000 zetels was te groot De
stemmen moesten worden versterkt. Ook
in het orkest stonden microfoons opge
steld, waarmee te zwakke klankkleuren
werden opgehaald. Het hele apparaat was
met dat al te log. Wie dirigeerde interes
seerde ons niet eens. Het was vanzelfspre
kend een bijzonder bekwaam vakman, Nai-
denov, maar hij mocht slechts hopen op
driekwart van het gemiddelde in het Bol
sjoi Theater, met een manier van dirige
ren die meer van gymnastiek dan van ago
giek had.
Kunst aan de massa brengen is prachtig,
maar het moet kunst kunnen blijven, an
ders wordt het kermis.
De cultuuringenieurs van het Kremlin
hebben echter heilig geloof in massaliteit.
Maar zij kunnen niet anders dan in gro
te getallen denken. De grote getallen met
hun problemen beginnen al in de garde
robes. Zesduizend dikke mantels, jassen en
pelzen met daarbij behorende dassen,
sjaals, hoofddoeken, bontmutsen, sneeuw-
laarsjes en overschoenen, ook dus met
tassen, alles druipend soms, moeten in
een half uur weggewerkt zijn. En dat gaat
„De klavierleeuw" in het poppen
theater van de briljante Obraztsov
in Moskou.
gratis, want het gescharrel met geld zou
teveel ophouden. En intussen worden voor
de eerste pauze na het eerste bedrijf in al
le foyers de tafels al gedekt, want men
komt niet alleen om te drinken, men heeft
ook trek in een hapje als men regelrecht
van zijn werk is gekomen. De voorstellin
gen beginnen namelijk veel vroeger dan bij
ons.
Wie duizelig wordt van zo'n cultuurcir-
cus en intiemer contact met de muzen
wenst, kan in Moskou intussen toch ook
aan zijn trekken komen. Er zijn beschei
den theaters en concertzalen, waar men
niet vorstelijk achterover leunt in de beste
fauteuils die zich denken laten, maar waar
men zelfs klem kan komen te zitten, of
met enig overleg om een pilaartje van een
balkon heen moet kijken. En dat hoeft
dan niet een Komsomol-schouwburgje te
zijn, waar uitzichtsloos voortgesukkeld
wordt m.et experimenten op het gebied van
het socialistische realisme, maar dat is
dan bijvoorbeeld het curieuze poppenthea
ter van Obraztsov. Het staat niet op de
lijst van vermakelijkheden voor het festi
val. Het mist dan ook alle opschik. Het
heeft iets van een vervallen Kabuki-thea-
ter dat tijdelijk dienst heeft gedaan als ro
vershol of nozemkroeg. Voornamelijk zijn
het ook jongelui die het theatertje tot op
het laatste klapstoeltje bezetten. En bui
ten gaat elke kaart die achteraf niet ge
bruikt wordt grif van de hand.
IN DAT THEATERKE ondergingen we
de sensatie van hevig werkzame creativi
teit. De behandeling van de poppen bleek
(althans de keer dat wij er waren) onge
veer dezelfde te zijn als die waar Bert
Brugman in verscheidene Westerse lan
den octrooi op heeft, maar, tot leven ge
wekt tussen gazen schermen, wierpen de
poppen zich in verrassende filmsituaties
die toverachtige resultaten waren van su
blieme goochelkunstjes, meest met projec
ties. De „film" knetterde bovendien van de
ironieën. Scherts met Amerikanismen en
prikjes in eigen vlees maakten met een
make up van jazzmuziek de dievengeschie-
denis tot eersterangs cabaret.
Zo'n poppenkast kan natuurlijk niet
door anderhalve man en een paardekop
vertoond worden. Er traden aan het slot
van de vertoning dan ook twaalf arties
ten in overall voor het voetlicht om voor
het applaus te bedanken. Uit het program
ma bleek dat men alle rollen double
ren kan, zodat men in twee theaters tege
lijk kan spelen, met dezelfde surrealisti
sche middelen, dte duizenden malen goed
koper zijn dan de middelen van zo'n „Don
Carlos".
HOEZEER ONS DIE overdaad aan im
posante kostuums in de „Don Carlos" ook
boeide, we geloven eigenlijk, dat de Ne-
VOOR DE ZEVENTIENDE MAAL na de oorlog ontvangt Cannes de inter
nationale filmwereld en wie mocht denken dat de film dood is, kan zich hier
van het tegendeel overtuigen, 's Avonds dromt een dichte menigte nieuwsgierigen
voor het hel-verlichte Palais du Festival om iets te zien te krijgen van de sterren
en sterretjes die een vorstelijk entree maken of hopen te maken. Sophia Loren
zette natuurlijk luister bij aan de wereldpremière van „De Val van het Romeinse
Keizerrijk", de laatste mammoetproduktie van Samuel Bronston die „hors con
cours" vertoond werd, maar niettemin uitgekozen was om de feestelijkheden in
Cannes te openen.
„THE FALL OF THE Roman Empire"
behandelt de laatste fase van de regering
van Marcus Aurelius, 180 jaar na het be
gin van onze jaartelling, de twisten over
de opvolging na zijn dood en de eerste
tekenen van verval die wijzen op de na
derende ondergang van het wereldrijk.
Er zijn imposante massascènes, er is de
nodige sensatie in de krachtmetingen met
zegekarren, indrukwekkende reconstruc
ties van het oude Rome, maar wat in de
ze demonstratie van technische hoogstan
den ontbreekt, is een glimp van menselijk
drama. Acteurs van naam die, zoals
meer gebeurt bij dergelijke historische
schouwspelen, voornamelijk uit Engeland
gerecruteerd zijn, (Alec Guinness, James
Mason, Anthoby Quayle, Norman Woo-
land) lopen statig rond, spreken hun tekst
of het Shakespeare is en brengen geen en
kele ontroering over. „La Loren" krijgt
voornamelijk wat onbenullige teksten uit
te spreken. Voor hetzelfde geld en des
noods voor iets minder had met behoud
van enige virtuoze gevechtshandelingen
een aantrekkelijk drama uit een bewogen
tijd gemaakt kunnen worden. Maar dan
ook alleen door iemand die in de buurt
van de met dollars smijtende Bronston
DRIEëNTWINTIG theaterdes
kundigen, schrijvers, acteurs en
ontwerpers hebben op uitnodiging
van het Nederlands Centrum van
het Internationaal Theater Insti
tuut, dat ook in Moskou een zetel
heeft, een bezoek gebracht aan
Moskou en Leningrad. Over deze
reis heeft de heer W. Wagener een
viertal artikelen geschreven waar
van wij hierbij het eerste publi
ceren.
derlandse Opera met haar eenvoudige voor
stellingen van de „Don Carlos" ons meer
muzikale voldoening schonk. Het verba
zingwekkende van de Moskouse „Don Car
los" was echter, dat ze visueel veel meer
„stichtte" dan we van een opera in een
land met kunstmatig tot kwijnen gebracht
orthodox kerkelijk leven meenden te mo
gen verwachten. Weliswaar was de omra
ming met de figuur van Karei V als mon
nik, die de Christelijke verlossingsgedach
te predikt, geschrapt men coupeert die
omraming overigens ook elders maar
wat moesten wij ervan denken dat prin
ses Eboli haar langdurige aria van het be
rouw onder een reusachtig kruis met een
zilveren Christusfiguur zong? Eboli had
haar plan om in het klooster te gaan ook
minder spectaculair kenbaar kunnen ma
ken.
Doch in de wijde wereld ver achter vijf
honderd kilometer Pripjet-moerassen mag
men niet te gauw met conclusies zijn.
Men mag, hopend op een kwispelend
staartje van de Stalinistische winter, niet
te spoedig aan dooi denken. Vergeten mag
men vooral niet dat de „Don Carlos" maar
opera is, en geen religie. Vermakelijkheid!
Diep ernstige vermakelijkheid weliswaar,
maar dat is juist spekje voor het Russi
sche bekje!
W. Wagener
Tientallen kunstenaars uit Nederland en
van over de grens, dingen naar een plaats
je op de zesde Nijmeegse kunstmarkt die
vrijdag 26 juni wordt geopend en ander
halve dag duurt. Een streng selecterende
jury zal ruim veertig kunstenaars van ver
schillende artistieke pluimage een plaats
toekennen.
De Nijmeegse kunstmarkt begint hoe
langer hoe meer internationale belangstel
ling te trekken. Vorig jaar werd op de
markt in anderhalve dag voor 14.000,-
omgezet en werden bovendien aan tal van
kunstenaars opdrachten toegekend.
zich niet verplicht voelt alleen maar kost
bare stunts uit te halen.
DE TWEEDE DAG diende zich een in
eenvoudig zwart-wit gestoken Japanse film
aan met hier en daar wat spaarzame
elektronische geluiden als begeleiding en
twee (uiteraard) onbekende acteurs als
handelende personen die nagenoeg de hele
film in een en dezelfde ruimte verblijven.
Terwijl „De Val van het Romeinse Rijk"
van feitelijkheden en gebeurtenissen aan
elkaar hangt, is „La femme du Sable",
zoals de Franse vertaler „Suna no Onna"
gedoopt heeft, een film vol symboliek en
dubbele bodems. Ogenschijnlijk ziet het
daar in het begin niet naar uit.
EEN JONGE GELEERDE, op zoek naar
insecten, raakt verdwaald in een verlaten
landschap van duinen en zandverstuivin
gen en bewoners van een naburig dorp
maken hem erop attent dat hij geen ver
binding met de stad meer zal kunnen krij
gen. Zij brengen hem onder in een houten
hut die alleen te bereiken is door aan een
touw naar beneden te zakken. Daar vindt
hij als enige bewoonster een jonge vrouw
die als taak blijkt te hebben haar woning
tegen het opdringende zand te bescher
men. Mocht haar huis door het zand over
spoeld worden, dan zouden op de lange
duur ook de andere hutten van het dorp
eenzelfde lot kunnen ondergaan. Voor haar
taak wordt de vrouw door de dorpelingen
beloond met voedsel en water dat aan
touwen naar beneden wordt gelaten. Zij
hebben de jonge geleerde bedrogen; hij
is naar de hut gebracht waar hij niet
Advertentie
ELEGANT EN STERK f 1,95
