Nieuw Westelijk
Duitse kwestie te
initiatief in
verwachten
Opvallende verklaring aan
vooravond van NAV O-gesprek
Dean Rusk brengt
Turken niet nader
De kwestie Cyprus zit ook
aan NAV O-conferentietafel
Grieken en
tot elkaar
Spaak bindt in Den Haag
Franse NAVO-kat bel aan
ja graag!
Vliegongelukken
eisen 91 levens
Diamanten vermist
Drie doden bij
schietpartij
in Famagusta
Belgen herdenken
vijfhonderd jaar
Staten-Generaal
Vier dodeni n
het verkeer
Nederlandse gemeenten
beginnen congres
DINSDAG 12 MEI 1964
4
Vliegveld Paramaribo
door rook onbruikbaar
Mr. Stikker ontkent tweedracht in organisatie
TOGAL TEGEN REUMATIEK - SNELLE STILLER VAN PIJN
Juist als man
kun je dat zo
waarderen
Een lekkere
Amerikaanse sigaret
'mÊ0.
Advertentie
(Van onze correspondent)
Er kan een nieuw Westelijk initiatief
in de Duitse kwestie worden verwacht.
De ministers van Buitenlandse Zaken
van de Verenigde Staten, Engeland,
Frankrijk en Duitsland hebben gister
avond in Den Haag het Duitse vraagstuk
uitvoerig besproken. Er kwamen daarbij
een aantal mogelijkheden aan de orde,
die nu aan de regeringen van de vier
landen zullen worden voorgelegd. Daar
na zal het Westelijke vooroverleg wor
den voortgezet op ambassadeursniveau
in Washington.
Over de inhoud van de verschillende
voorstellen werd gisteravond angstvallig
het stilzwijgen bewaard. De verklaring die
aan het slot van de bijeenkomst werd uit
gegeven, biedt geen concrete aanknopings
punten. Veel herinnert aan oude verklarin
gen. Maar het feit dat de vier ministers
aan de vooravond van de NAVO-conferen-
tie het moeilijke onderwerp Duitsland on
verbloemd hebben aangesneden en met
een eensgezinde verklaring voor de dag
kwamen, is op zichzelf al een bijzondere
gebeurtenis.
Sinds lange tijd wordt het Duitse pro
bleem als min of meer doodgepraat be
schouwd. Uit vrees dat het allengs de aan
dacht zou verliezen kwam minister Schro
der naar Den Haag met het stellige voor
nemen de hernieuwde aandacht van de
NAVO voor de verdeling van zijn land te
vragen.
Dat hij reeds aan de vooravond van de
conferentie de vertegenwoordigers van de
drie voormalige bezettingsmachten achter
zijn streven wist te verenigen, wordt alge
meen als een zeer groot succes voor de
Bondsrepubliek en zijn energieke pleitbe
zorger beschouwd. In Duitse delegatiekrin
gen toonde men zich gisteravond ^buiten
gewoon gelukkig met deze ongewoon krach
tige hernieuwde bevestiging van de weste
lijke politiek inzake het Duitse vraagstuk."
Het trekt de aandacht dat in de verkla
ring het zelfbeschikkingsrecht is genoemd.
Tot nu toe is dit recht altijd de grote
boeman voor de Russen geweest. Men
vraagt zich dus af, of een hernieuwde ver
wijzing naar dit recht niet bij voorbaat
elke mogelijkheid voor een gesprek met
de Sovjet-Unie zal torpederen. Het ant
woord op deze vraag mag men, zo werd
ons gisteravond te verstaan gegeven, zoe
ken in de versterkte positie van het Wes
ten en de verzwakking van het Oostblok
gedurende de laatste paar jaren.
Het zelfbeschikkingsrecht kan gezien
worden als een proef voor de oprechtheid
van de Russische bedoelingen in deze pe
riode van .betrekkelijke ontspanning. De
Russen kunnen zich, anders dan een aan
tal jaren geleden toen hun prestige tegen
over de niet verbonden landen veel groter
was, nu veel moeilijker een afwijzing ver
oorloven.' De positie van het Westen is
versterkt en dan, zo meende men in wel
ingelichte kringen, kan men moeilijk een
westelijk initiatief gepaard gaande met
concessies verwachten.
De bijeenkomst van de vier ministers,
die voor en na een diner op de Britse
ambassade werd gehouden, leek aanvan
kelijk het karakter van een routinegesprek
te hebben. Niemand verwachtte een con
creet resultaat van deze ontmoeting. Toen
echter het gesprek opvallend lang duur
de en de vier ministers steeds weer nieu-
achtergrond koning Konstantijn.
we adviseurs bij hun bespreking haalden,
groeide het vermoeden, dat er iets bijzon
ders op komst was.
Toen minister Schroder met een brede
glimlach de Britse ambassade verliet,
was het duidelijk dat de bespreking een
voor Duitsland gunstig verloop had gehad.
Later bleek, dat het gehele gesprek, dat
bijna vijf uur duurde, aan het Duitse
vraagstuk was gewijd. De eensgezindheid
bleek tenslotte duidelijk uit het feit, dat
de verklaring in tien minuten werd opge
steld- Meestal plegen er nog al wat haken
en ogen aan een dergelijk stuk te zitten.
Het valt na dit harmonieuze contact tus
sen de vier voornaamste NAVO-landen
niet meer te verwachten, dat op de NAVO-
conferentie zelf nog uitvoerig aandacht be
steed zou worden aan het Duitse vraag
stuk.
Aan het eind van een gesprek werd na
mens de vier ministers de volgende ver-
MANILA (AP, Reuter en AFP). Een
transportvliegtuig van de Amerikaanse
luchtmacht, een C-135 is gisteren enige
honderden meters van de luchtmachtba
sis Clark, ten noorden van Manila op de
Philippijnen neergestort, met 83 mensen
aan boord. Tien overlevenden zijn in kri
tieke toestand in een ziekenhuis opgeno
men. Het toestel vervoerde 73 passagiers,
allen luchtmachtmilitairen.
In zijn val raakte het een taxi, waarin
drie mensen zaten. Een passagier werd ge
dood, de andere twee inzittenden werden
gewond. Verder werd een aantal employés
van het vliegveld ten gevolge van het ex
ploderen van het toestel gedood en ge
wond. Het totaal aantal doden is inmiddels
gestegen tot 75 doden.
De piloot was vlak voor de landing in
radiocontact met het vliegveld. Hij gaf
geen enkele aanwijzing dat er moeilijkhe
den waren. Het toestel kwam uit Hawaii.
ROTA Een patrouillevliegtuig van de
Amerikaanse marine met tien man aan
boord is maandag ten zuiden van Cadiz
in Spanje in zee gestort. Er zijn geen
tekenen van overlevenden. Het toestel was
voor een oefenvlucht opgestegen van het
marinestation Rota. Een Spaanse visser
heeft gezien dat de machine het water
raakte en in brand vloog.
ANDOVER Nabij Andover, in het
zuiden van Engeland, is maandagavond
een Vulcan-straalbommenwerper neerge
stort en in brand gevlogen. Van de zes
inzittenden zijn er vier omgekomen. De
overige twee die met de schietstoel het
vliegtuig hadden verlaten, zijn zwaar ge
wond. Het was het tweede ongeval met
een Britse bommenwerper binnen een
week.
SEALE Bij Seale in Alabama (Ver
enigde Staten) heeft maandag een mili
tair transportvliegtuig van het type C-119
met 43 parachutisten aan boord een nood
landing gemaakt. Twee inzittenden kwa
men daarbij om het leven. Elf militairen
werden gewond. Het vliegtuig vervoerde
leerling-parachutisten naar een punt, waar
zij hadden moeten springen.
LONDEN (AP) Diamanten ter waar
de van 140.000 gulden worden vermist uit
een Brits verkeersvliegtuig.
Zij zaten in pakjes die van Accra (Gha
na) naar Londen verzonden werden.
De beide pakjes waren gesloten met spe
ciale zegels met de kop van de president
van Ghana, Kwame Nkroemah.
Een pakje werd door de douane in Lon
den geopend. De inhoud was onaange
roerd. Het andere echter bevatte alleen
maar zand.
Prinses Anne Marie van Denemarken,
die weldra het Grieks-orthodoxe ge
loof zal aannemen voor haar huwe
lijk met koning Konstantijn van
Griekenland, heeft zondag in Salo-
niki voor het eerst haar godsdien
stige plichten vervuld door het heilig
evangelie van de Grieks orthodoxe
kerk te kussen. In het midden op de
(Van onze correspondent)
Pogingen om aan de vooravond van de
NAVO-conferentie de verhouding tussen
Griekenland en Turkije te verbeteren, zijn
op niets uitgelopen. De Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk
heeft gisteren achtereenvolgens een be
zoek gebracht aan zijn Turkse en Griek
se collega's om te pogen de standpunten
van beide partijen tot elkaar te brengen in
het Cypriotische conflict. Zijn pogingen
zijn echter op niets uitgelopen.
Gistermiddag legde de Turkse minis
ter van Buitenlandse Zaken, Erkin, een
verklaring af waarin Griekenland wordt
beschuldigd van volledige minachting voor
de internationale verdragen over Cyprus
en onverholen steun aan de onwettige ac
ties van de Griekse bevolking op Cyprus.
Daarmee was de kans op een wat mil
dere stemming bij het begin van de mi
nistersconferentie van de NAVO volledig
verkeken. De Griekse en Turkse delega
ties nemen vandaag als vijanden deel,
met hun dertien collega's, aan de confe
rentie. De Griekse minister Kostopoulos
liet zich gisteren zelfs ontvallen niets te
voelen voor een discussie met zijn Turk
se collega.
Beide partijen hebben zich gisteren veel
moeite gegeven om hun standpunten uit
een te zetten voor het internationale fo
rum dat op het ogenblik in Den Haag bij
een is. Opvallend was dat zowel de Griek
se als de Turkse minister van Buitenland
se Zaken daarbij aandrong op een uitbrei
ding van de VN-macht op het eiland en
op een uitbreiding van de volmachten van
de autoriteiten van de Verenigde Naties
met het oog op herstel van rust en orde
op Cyprus.
De Griekse minister van Buitenlandse
Zaken gaf to edat de versterking van de
VN-macht zou kunnen betekenen dat de
militairen van de volkenorganisatie des
noods op de Griekse Cyprioten zouden moe
ten vuren. Volgens de Griekse visie moet
de regeling van het probleem na het her
stel van rust en orde worden overgelaten
aan het beleid van de VN-bemiddelaar.
In elk geval moeten beide partijen hun
FAMAGUSTA (Cyprus) (AP) Drie
Griekse legerofficieren en een Grieks Cy
prioot zijn maandag in deze geheel Turk
se stad door kogels neergemaaid. Drie wer
den gedood en de vierde is ernstig gewond.
Dat heeft een Britse Rode Kruis officier
verklaard.
Blijkbaar was de Griekse legerauto per
vergissing de ommuurde Turkse stad bin
nengereden. Nadat de bestuurder geen ge
volg had gegeven aan het bevel van de
schildwachten te stoppen werden alle Turk
se schildwachten gealarmeerd. Toen de
wagen door een andere poort de Turkse
wijk wilde verlaten openden de Turken
het vuur.
troepen van het eiland terugtrekken en
wellicht zal een permanente aanwezigheid
van de VN op het eiland noodzakelijk
blijven.
Een duidelijke scheiding van de Turk
se en Griekse gemeenschappen op het
eiland achtte hij ongewenst. Dat is tegen
de historische ontwikkeling die naar een
heid tendeert, aldus de heer Kostopoulos.
De Turkse minister van Buitenlandse
Zaken Erkin, flegmatieker dan zijn Griek
se collega, maar zeker niet minder fel,
zei „de Grieken beschouwen de huidige
regeling van de staat Cyprus slechts
als een stap op de weg naar een volle
dig Grieks eiland. Het plan van de Griek
se regering zal de Turkse bevolking de
graderen tot een rechteloze minderheid,
die volledig is overgeleverd aan de gena
de van de Grieken. Laten de Grieken eerst
eens verklaren dat zij waarde hechten
aan de verdragen van 1960".
Minister Erkin gaf ons gisteren een uit
voerige uiteenzetting van de door Turkije
gewenste oplossing van het probleem: de
vorming van een federale staat met een
centrale regering, die zich slechts bezig
houdt met de regeling van de buitenland
se betrekkingen, de defensie en de open
bare financiën. Alle andere overheidsta
ken zouden moeten toevallen aan lagere
bestuurseenheden van de Griekse en de
Turkse gemeenschappen afzonderlijk.
Minister Erkin vergeleek zijn plan voor
Cyprus met de opbouw van de Zwitserse
bondsstaat, waar de verschillende bevol
kingsgroepen ieder hun eigen kantons be
sturen. Uitvoering van het Turkse plan
zou betekenen dat 50.000 Turken en een
evengroot aantal Grieken zouden moeten
verhuizen.
Waarnemers in Den Haag gaven gister
avond te kennen dat de onverzoenlijkheid
van de beide standpunten weinig hoop voor
een verbetering van de situatie laat. Het
komt zelden voor dat de heren Erkin en
Kostopoulos in één stad verblijven en op
zoveel goede diensten van hun collega's
kunnen rekenen. Maar even zelden is de
politieke kloof die beiden scheidt zo groot
gebleken als nu in Den Haag.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Ook in België zal men de
vijfhonderdste verjaardag van de Staten-
Generaal van de lage landen herdenken
evenals dat in januari van dit jaar in ons
land is gebeurd. Naar de aard van onze
zuiderburen zal het feest een folkloristische
gebeurtenis worden. De maatschappij van
de Brusselse ommegang zal medewerking
verlenen en het ministerie van Binnenland
se Zaken heeft rijkswachters te voet en
te paard ter beschikking gesteld.
Vrijdagavond 24 mei zal op de Grote
Markt te Brussel een stoet van duizend
mannen en vrouwen en tweehonderd rui
ters 'n reproduktie opvoeren van het steek
spel van de onbekende dame, dat Filips
de Goede in mei van het jaar 1464 te
Brussel liet organiseren ter ere van de
afgevaardigden van de eerste Staten-Ge
neraal.
Ook de stad Brugge heeft zich bij de
feestviering aangesloten. Zij heeft de af
gevaardigden van de interparlementaire
raad van de Benelux-Unie uitgenodigd de
volgende dag in de gotische zaal van het
stadhuis van Brugge, een vergadering te
houden. In die zaal kwam namelijk in
mei 1464 de Staten-Generaal bijeen.
Wegens door bosbranden veroorzaakte
zware rook, is het Surinaamse vliegveld
Zanderij vaak niet te gebruiken. Een
K.L.M.-vliegtuig vloog door naar Brits
Guyana. Twee P.A.A.-toestellen konden
evenmin landen. De enorme branden, die
reeds maandenlang de bossen teisteren,
zijn een gevolg van de intense hitte en
droogte.
Europese Beweging. Op het congres van
de Europese Beweging in Nederland, dat
op 6 juni in grand hotel „De Cocajgne" in
Eindhoven wordt gehouden, zullen in da
middagzitting de ministers van Buiten
landse Zaken van België en Nederland;
P-H Spaak en mr. J. M. A. H. Luns, toe
spraken houden.
(Van onze correspondent)
Overleg achter de schermen heeft er
gisteren toe geleid dat de Belgische mi
nister van Buitenlandse Zaken Spaak
vandaag op de eerste dag van de NAVO-
ministerraad fel van leer zal trekken
tegen de houding van Frankrijk binnen
de NAVO.
De Belgische minister, zo vernemen
wij, zal als een soort woordvoerder op
treden voor de NAVO-partners, die zich
bezorgd maken over de schade die de
eenzijdige Franse politiek aan het belang
van de NAVO berokkent.
Minister Luns, in N.A.V.O.-kringen de
notoire bevechter van de Franse ambities,
heeft men dit keer als gastheer niet al
te onvriendelijke woorden tegen een van
zijn gasten in de mond willen leggen
Daarom heeft men ditmaal zijn Benelux-
collega Spaak gekozen, die als oud-secre
taris-generaal van de N.A.V.O. beter dan
zijn meeste collega's met de problemen
vertrouwd is.
Mr. D. Stikker, de secretaris-generaal
van de N.A.V.O., wilde gisteren geen oor
deel geven over de Franse houding. „Ik
heb vijftien meesters", zei hij, „en gene
raal De Gaulle is er een als de ande
ren. Critiek op een van mijn meesters
kunt u van mij niet verwachten".
Mr. Stikker liet op zijn persconferentie
aan de vooravond van de N.A.V.O.-minis
terraad wel een paar aanbevelingen horen
voor structuurveranderingen binnen de
N.A.V.O. Zo zou naar zijn oordeel de zo
genoemde standinggroup de militaire
staf van de N.A.V.O., bestaande uit ver
tegenwoordigers van Frankrijk, Engeland
en de Verenigde Staten, uit Washington
naar Parijs verplaatst moeten worden om
het contact tussen het secretariaat-gene
raal in Parijs en de militaire deskundi
gen van de standinggroup gemakkelijker
te maken. De permanente ambassadeurs
van de N.A.V.O.-landen in Parijs beschik
ken dikwijls over sneller en meer advies
van hun militaire adviseurs dan de secre
taris-generaal van de zijne in Washington.
Een andere wijziging die mr. Stikker
Advertentie
Zorg dat U Togal in huis heeft. Veilige stiller van grote en kleine pijnen.
Reumatiek. Ischias. Spit. Griep. Hoofdpijn. Verkoudheid. Alles verdwijnt snel.
Door Togal. Maagveilig. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
ter sprake bracht betreft de functieverde
ling in het militaire apparaat van de
N.A.V.O. Deze stamt uit de tijd waarin
Duitsland, Griekenland en Turkije nog
geen lid waren van het bondgenootschap.
Mr. Stikker liet doorschemeren dat hij
voelde voor een herverdeling van de voor
naamste militaire commando's ten gunst»
van Duitsland, dat als grootste landmacht-
mogendheid in West-Europa over betrek
kelijk weinig zware commando's beschikt
Aan het slot van zijn persconferentie
zei mr. Stikker dat hij de moeilijkheden
binnen de N.A.V.O. niet wilde ontkennen.
„Maar ik ontken wel dat er tweedracht is.
Er is de afgelopen jaren op vele gebieden
veel vooruitgang gemaakt. Toen ik secre
taris-generaal werd was ik niet erg opti
mistisch. Nu ben ik niet erg pessimistisch.
Ik geloof dat wij gewoon moeten volhou
den".
Gistermorgen is in het katholieke zie
kenhuis te Enschede overleden de acht
tienjarige G. I. Oude Hesselink uit Saas-
veld. De jongeman kwam zondagavond
omstreeks twaalf uur op het rijwielpad van
Borne naar Zenderen te vallen, toen hij
enkele wielrijders passeerde. Met een
schedelbasisfractuur is hij naar het zie
kenhuis vervoerd.
Gistermiddag is de 22-jarige F. P. de
Lanoij uit Den Haag bij een verkeerson
geval in Kwintsheul om het leven geko
men. Hij werd, toen hij van zijn werk
naar huis fietste, geschept door een vracht
auto en overleed ter plaatse.
In het Sint-Annaziekenhuis in Oss is de
dertigjarige arbeider L. van Niftrik uit
Oss maandagavond overleden aan de ver
wondingen, die hij bij een verkeersonge
luk had opgelopen.
Zondagavond wilde de heer Van Niftrik
op zijn fiets in de Molenstraat de weg
naar links oversteken. Hij werd daarbij
aangereden door een auto.
In het St. Elisabethziekenhuis te Tilburg
is maandagnacht de 23-jarige scooterrij
der A. van Ervan uit Goirle overleden,
die kort tevoren op de ringbaan zuid bij
het kruispunt met de Broekhovenseweg in
botsing was gekomen met een bromfiet
ser.
klaring afgelegd: de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de Verenigde Sta
ten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en
de Bondsrepubliek Duitsland hebben het
Duitse vraagstuk besproken elf hebben op
nieuw uiting gegeven aan hun overtuiging
dat er een rechtvaardige en vreedzame
oplossing voor het Duitse probleem gevon
den moet worden op de basis van het
zelfbeschikkingsrecht.
Zij zijn het er over eens dat elke ge
schikte gelegenheid moet worden aange
grepen om de wens van het Duitse volk,
de hereniging in vrijheid, dichter tot ver
werkelijking te brengen. De ministers wen
sen verdere aandacht te geven aan de ver
schillende oplossingen en hun regeringen
te raadplegen. Discussies zullen worden
hervat in de groep van de ambassadeurs
van de vier landen te Washington.
„De welkome steun, die onze Nederland
se economie heeft verkregen in belangrijke
aardgasvondsten, mag er niet toe leiden
dat de taak van de gemeenten bij de ener
gievoorziening, en in het bijzonder bij de
gasvoorziening, wordt ingeperkt.
Tot deze conclusie is burgemeester mr.
H. A. M. T. Kolfschoten, voorzitter van
de vereniging van Nederlandse gemeen
ten gekomen, in zijn jaarrede op het con
gres van de vereniging, dat vandaag en
morgen in Noordwijk wordt gehouden.
De VNG-voorzitter noemde het verheu
gend, dat er tekenen zijn, die wijzen op
de bereidheid in de gemeentelijke kring
om het bestaan van regionale samenhan
gen te erkennen en daaraan voor het
praktische beleid consequenties te verbin
den.
Hij zei dat de bereidheid tot consultatie
van de gemeenten bij de voorbereiding
van streekplannen groeiende is. De ge
meenten dienen zich zo toe te rusten dat
zij als volwaardige gesprekspartners door
de provinciale diensten en organen wor
den aanvaard.
