r VAN DAG TOT DAG I jagraagl Kosten van levensonderhoud in Engeland stijgen nog steeds Electronica ei'." J Wereldnieuws n. Een Halszaak H ^praatótoel Fins soldaat op Cyprus gedood 3 SAfAfc! Neg nooit gekampeerd? DONDERDAG 21 MEI 1964 SSHeJI s,: Op de Juist als man kun je dat zo waarderen Een lekkere Amerikaanse sigaret M. Mok Er is alle reden om verheugd te zijn over de ontdekking van de Frans Hals en de heer H. P. Baard, directeur van het Frans Halsmuseum, er geluk mee te wen sen dat het hem beschoren was na een persoonlijke expertise de echtheid van het mansportret vast te stellen. Gisteren deelde hij mede dat het hem speet ge dwongen te zijn (door het uitlekken van het nieuws) reeds nu een persconferen tie te beleggen. Wij hebben er begrip voor dat de heer Baard liever had gewacht tot de zo volledig mogelijke beschrijving van het werk gereed was; maar over het al gemeen pleegt men in gelijksoortige situa ties dan ook de nadruk te leggen op de voorlopigheid der conclusies, op de nood zaak de resultaten van het onderzoek af te wachten, op begrip voor de onvoltooidheid van dat onderzoek. In kunstexpertise pleegt men een voorzichtigheid in acht te nemen, die voor leken wel eens te ver lijkt te gaan, maar men denke slechts ran Van Meegerens Emmaüsgangers de honderd percent zekerheid wordt in deze zaken dan ook pas zeer laat bereikt. Welnu, gisteren vernamen wij dat het onderzoek naar echtheid als voltooid werd beschouwd. Het is begrijpelijk dat de me ning van een zo voortreffelijk deskundige als de heer Baard zeer hoog wordt ge schat. Maar de huidige stand van kunst expertise brengt nu eenmaal met zich mee dat men met chemische, radiologische en andere middelen de opinie van een top deskundige kan staven in specialistische sectoren, die elk voor zich slechts door één man of een team beheerst kunnen worden. Men begrijpe goed, wij willen niet twijfelen aan de opinie van onze Hals-spe cialist, maar verbazen ons erover dat hij bij zijn verklaringen een enthousiasme en een zekerheid heeft getoond, die niet ge heel verenigbaar lijken met de uiterste voorzichtigheid die de huidige wetenschap pelijke expertise met zich meebrengt. Mèt de heer Baard zijn wij enthousiast over de vondst. Maar wij geloven ook dat een, zogenaamd „afgedwongen", perscon ferentie niet met zich mee hoeft te bren gen dat de algemeen gangbare voorzichtig heid uit het oog verloren wordt. Voor het gebied rondom het Noordzee- ktnaal met zijn honderdduizenden bewo ners is het vandaag een historische dag. Nadat tal van commissies, overheidsor ganen en particulieren zich jarenlang, vaak langs elkaar heen, hebben bezig ge houden met de problematiek van het zich stormachtig ontwikkelende kanaalgebied, is thans de provinciale streekpiancommis- sie geïnstalleerd en kan te langen leste worden begonnen met een studie voor het gehele gebied. In het streekplan dat nu zal worden voorbereid, zullen de planolo- gisch-witte delen op de kaart worden op gevuld en de bestaande streekplannen, wel licht met ingrijpende wijzigingen, worden geïntegreerd. Het heeft dan wel lang geduurd voor het provinciaal bestuur tot stappen overgaat, maar het is misschien nog niet te laat. De installatierede van de commissaris der Koningin getuigt in ieder geval van zin voor de realiteit ten aanzien van het ge vaar dat het Noordzeekanaalgebied een tweede Roergebied wordt. Hij heeft een open oog voor de belangen die op het spel staan wat het welzijn van de bevolking betreft, vooral op het punt van wonen en recreatie. Van groot belang is hierbij de mededeling dat, juist gelet op de onstui mige ontwikkelingen, essentiële beslissin gen niet zullen worden opgehouden tot de studie van de streekplancommissie vol tooid is. Van werkelijkheidszin getuigt ook het Initiatief om uit het logge lichaam dat de streekplancommissie met het oog op het representatieve element is geworden (zij telt bijna 60 leden), werkgroepen te for meren die zich met de diverse probleem onderdelen bezig houden, waarna de re sultaten der detailstudies weer worden ge bundeld door een presidium. Inderdaad is het van het grootste belang dat steeds de hoofdlijnen van het beleid gericht zullen zijn op een harmonische ontwikkeling van het Noordzeekanaalgebied en dat de acti viteiten van de werkgroepen hierop effec tief gericht zullen zijn. Hierbij is het lofwaardig dat de com missaris der Koningin in zijn installatiere de duidelijk heeft gesteld dat suggesties van andere commissies, comité's, diensten en particulieren alleszins welkom zijn. Het inbrengen van deze gegevens zal echter niet mogen leiden tot vertraging van de al gehele planologie. Gezien de grote belangen die in het Noordzeekanaalgebied niet alleen voor de gevestigde of te vestigen industrieën en ge meenten, maar vooral voor de wonende •n werkende bevolking op het spel staan, za' het aanbeveling verdienen dat de com missie zich tevens beraadt op een gedegen voorlichting, zodat ook de bevolking zich direct bij de planologie betrokken voelt en daarvan voortdurend op de hoogte blijft. Het samenspel van planologen in de com missie en de belanghebbenden, waarbij de bevolking zeker niet op een secundaire plaats mag worden gesteld, zal een opea heid bevorderen-die in deze dichtbevolkte ■treek slechts heilzaam zal werken. Zo nu en dan levert zelfs de feitelijk zeer ernstige wanverhouding tussen de grote wereldmachten stof voor opvrolij kende berichten. De humor dringt onweer staanbaar door alle muren, nestelt zich aan de conferentietafels en spreekt nu en dan een woordje mee in de geheimste af delingen van de geheimste politieke or ganen. Zo'n lachwekkend stukje nieuws was bij voorbeeld de onthulling, dat in Moskou elf jaar lang de intieme gesprekken van de Amerikaanse diplomaten door de Russi sche gastheren werden afgeluisterd. Het klinkt aanvankelijk zeer onrustbarend. Maar later beseft men, dat er elementen van grootse humor in verweven zijn. Im mers, men komt door zo'n bericht tot de conclusie, dat elf jaar lang de contacten tussen de twee verklaarde koude vijan den inniger en directer zijn geweest dan men ooit had durven hopen. Conclusie nummer twee: er is in die elf jaar geen oorlog uitgebroken en dat afluisteren heeft dus blijkbaar zeer gunstig gewerkt op de situatie, die door allerlei isolationistische en reactionaire maatregelen van weers kanten soms zeer gevaarlijk heeft gele ken. Conclusie nummer drie: de Amerikaan se diplomaten in Moskou stellen toch be langrijk veel meer vertrouwen in de Rus sen dan zij nu en dan voorgeven, aan gezien zij anders in die elf jaren wel eens op de muren van hun ambassade gebouw zouden hebben geklopt en ten minste een van die veertig microfoons zouden hebben ontdekt. Allemaal gunstige conclusies! Daarnaast rijzen echter ook enkele vragen. De Ame rikanen melden dat ze niet weten, waar heen de draden leidden die aan de mi crofoons vastzaten. Dat is inderdaad een reusachtig vraagstuk. Men kan in de ver ste verte niet vermoeden, waar die dra den zouden kunnen uitkomen. De Russen weten het ook niet. vermits zij beloofd hebben de kwestie te zullen bestuderen. Het is best mogelijk dat het nog micro foons van Beria waren en dat ze oorspron kelijk zijn ingebouwd om lieden als Kroesjtsjev af te luisteren, voordat het gebouw aan de Amerikanen werd ver huurd. Tenslotte: er is niets aan de hand, want er zijn in de Amerikaanse ambassade nooit belangrijke gesprekken gevoerd. Men keuvelde er wat over het weer, de voet baltoto van afgelopen zondag en héél soms over het feit, dat het communisme de Amerikanen niet bijzonder sympathiek is, waarbij men losjes inging op de oorza ken daarvan. Het geheel overziende, zou men moeten constateren dat er geen re den is, de muren te beschadigen om de luisterdingetjes weg te halen. Laat maar zitten onder ons gezegd, het zou een wonder zijn geweest als ze er niét geze ten hadden. Advertentie r< "■"«ff fj "IrSjpS LONDEN De kosten van levensonder houd in Engeland hebben thans een nieuw hoogtepunt bereikt. Daarbij komt nog dat de rundveecrisis een melktekort dreigt te veroorzaken. In het Lagerhuis zal de la- bouroppositie na het pinksterreces een scherpe aanval doen op de regering over de hoge ievensmiddelenprijzen en het „vleesschandaal" aan de orde stellén. Indien er geen einde komt aan de chaos in de- vleesvoorziening, dan dreigt er, vol gens Labour, in de herfst een ernstig vleestekort. De index van de kosten van levensonderhoud schoot de laatste maand scherp naar boven. Gedurende de afgelopen acht maanden zijn de prijzen onafgebroken gestegen. Een factor hierbij is de nieuwe stijging van de personele belasting, welke elk jaar met sprongen omhoog gaat. Deze enige ge meentelijke belasting houdt in het geheel geen rekening met de draagkracht van de bewoners. De zuivelindustrie heeft gewaarschuwd, dat indien er deze zomer vele warme da gen zouden komen, er een tekort aan melk-«zou--ontstaan, omdat runderen wor den geslacht wegens het vleestekort. De regering betoogt, dat er voldoende scha pen" eh varkensvlees en voldoende kip is. In sommige gevallen zijn de runderprij- zen verdubbeld. Om verse melk over te kunnen houden zou waarschijnlijk minder boter en kaas moeten worden geprodu- duceerd. Engeland moet altijd de helft van zijn voedsel uit het buitenland invoeren, maar op zichzelf is vleesuitvoer naar het vasteland volkomen normaal. Een grote vleesveiling in Banbury exporteert bij voorbeeld wekelijks voor 400.000 gulden vlees naar het continent. NICOSIA (AP) Een Finse soldaat van de VN-troepenmacht op Cyprus is woens dagavond acht kilometer ten westen van Nicosia, doodgeschoten. De soldaat reed in een Fins voertuig toen hij in de buiten wijken van hét Turkse dorp Karatepi in een hinderlaag liep. Een woordvoerder voor de voorlichtingsdienst van de Cypri sche regering verklaarde, dat de Fin in een Turkse hinderlaag gelopen was. Het hoofdkwartier van 't Finse bataljon heeft meer patrouilles naar het desbetref fende gebied gezonden. Bij hen hebben zich Canadezen gevoegd, die patrouilleren in de sector, grenzend aan het Finse ge bied. Er zijn weinig woorden in welke taal ook die zóveel kun nen betekenen, aanduiden en omvatten als het woord: we reld. De aardbol, het heelal, de mensheid, de orde der dingen, 'n besloten groep, een levens ruimte, een deel van het be staan, een sfeer, een massa dat alles kan worden omte- kend met „wereld", een rijk woord, een rijk begrip dat geen afmetingen noch materie kent, niet gebonden is aan een jaartal of een wetenschappe lijke definitie. De zeer vage en rekbare titel van deze ru briek, die zich tot de „kleine" wereld bepaalt maar volstrekt in gebreke blijft om zelfs van dit „klein" een enigszins ver ankerde betekenis te geven, levert daartegenover het aan zienlijke gemak op dat men er alles in kwijt kan. En die constatering brengt ons wellicht iets dichter bij een soort van definitie: een wereld is iets waarin men al les kwijt kan. Het lijkt aan vankelijk een volkomen zin neloze uitroep, maar bij nader inzien is het toch niet zo'n vreemde gedachte: want ieder soort wereld of wereldje is 'n omsloten zelfstandigheid, waarin zich complete proces sen kunnen afspelen en waar in alles aanwezig is, wat die nen kan voor een begin, een verloop en een eind. Een willekeurig voorbeeld, genomen uit onze onuitputte lijke kranténtaalschatkamer, bevestigt dat onmiddellijk. „De Nederlandse damwereld is door dit plotselinge overlijden in rouw gedompeld", las ik laatst. De schakers bleven vrolijk en zorgeloos door het leven gaan, terwijl de dam mers treurend bij de kist hurkten. f Wat moeten er ontelbare werelden en wereldjes in onze wereld zijn! Ik ken een pasge trouwd paartje, dat echt „in een eigen wereldje" leeft. Dat is dan een wereld voor twee personen, en er zijn vele mil joenen mensen op aarde. De echtgenoot van dat paartje is trouwens lid van een dam club, waaruit men moet con cluderen dat hij tot méér dan één wereld behoort, wat de zaak aanzienlijk moeilijker maakt. De encyclopedie, zelfs de Brittannica, laat het woord „wereld" eenvoudig weg en dat is wel een bewijs hoe ge compliceerd het begrip moet zijn. Toch lijkt me dat niet goed. Juist in onze dagen is er alle reden, diep en kernachtig te denken over de eigenaardi ge en problematische struc tuur van alles wat „wereld" heet. Want wij leven in een tijd dat de mens, wellicht voor het eerst in zijn geschiedenis, bezig is zélf „werelden" te maken. Men duidt die nijverheid aan met „electronica". De term betekent de technische toepas sing door middel van elektri sche impulsen van de vol maakte analyse. Dat zegt wei nig of niets. Men weet echter wat analyse is. Het is de uit eenrafeling van een gegeven in invloedsfactoren, de carto grafische vastlegging dezer factoren en de rangschikking ervan door middel van een mechanische sleutel. Wanneer men dit alles in een compacte electronische machine opbergt en men stelt het mechanisme in beweging, bouwen de apar te factoren het gegeven weer op, plus alle variaties van dit gegeven, voorzover de in vloedsfactoren zich in de car tografische voorraadkamer der machine bevinden. Ofschoon dat allemaal erg moeilijk klinkt, is het feitelijk de een voudigste zaak van de wereld. Want de wereld zelf werkt op precies dezelfde manier. De wereld is een machine, waarbinnen zich de onveran derlijke „oer-factoren" bevin den. Men heeft door middel van de kernwetenschap die oer-factoren leren kennen en, tot in de grove vorm der ato men en hun onderdelen, zelfs leren onderscheiden, isoleren en beheersen. Achter de grove vorm der materie schemert nog het niemandsland van 'n kleinere, fijnere wereld, waar die materie zich tot energie en de energie zich tot trillin gen vervormt. In dat nie mandsland hebben slechts wetenschappelijke Mozessen een blik kunnen slaan als in een land van belofte. Einstein was een van hen. Hij liet slechts een theorie na, waar mee de mensheid thans nog even onwennig omspringt als zij destijds deed met de stenen tafelen van de echte Mozes. Maar, zoals de tien geboden getuigden van een God, zo ge tuigt de ijlste, verste theorie van de grootste denkers onzer dagen van het bestaan ener gigantische, onvoorstelbaar verfijnde en mateloze electro nische machine, waarbinnen wij, met alles wat is, zijn op gesloten en waarbinnen wij bestaan en vergaan. Een we reld, een feilloos werkende apparatuur die haar eigen fou ten opspoort en herstelt en al tijd de zuiverste, enig moge lijke uitkomst geeft. Binnen die machine is ie dere daad, iedere beweging, iedere gedachte factor of on derdeel daarvan. Het leven zelf bezielt de bedrading, houdt de kringlopen in stand, past materie en geest in, be weegt het proces van begin tot eind. Elk onderdeeltje heeft zijn functie. Niets gaat verloren, niets wordt gescha pen. Alles wat tot de machine behoort, bestaat al binnen haar ongeziene wanden. Bui ten haar is niets, omdat alles tot de wereld behoort. Wie vandaag een brief schrijft en verzendt, zou de inhoud daarvan eens moeten kunnen volgen door de ma chine heen. Hij zou eens moe ten kunnen nagaan hoe woord voor woord, begrip en zin, suggestie en onthulling van zijn brief hun rol vervullen en zich uitspreiden door het leven, via de handen en ge dachten van de geadresseerde en diens omgeving. Een feil loos proces van factoren, ver glijdend tussen miljarden an dere, zich hechtend aan an dere en zich parend met an dere, electronische wegen zoekend en vindend langs de trillende, levende draden van de schepping, nieuwe gedach ten voortbrengend, nieuwe daden uitlokkend, nieuwe bouwsels vormend, nieuwe afbraken voltrekkend, tot kleine en grote uitkomsten leidend, gecorrigeerd wor dend en corrigerend, gerang schikt en gesleuteld wordend op een eigen, vaste plaats, vanwaar zij altijd weer ge roepen worden voor nieuwe functies. En dat is dan nog maar één brief. En dat is dan nog maar één aarde één planeet tussen miljarden maal triljoenen hemellichamen, die mét haar „de wereld" vormen. Onze technici reiken nu aarzelend omhoog naar de maan of daaromtrent, zoals' de eerste mens aarzelend heeft gereikt naar de eerste kluit aarde die hij zien kon. Maar dat gebaar, naar de maan of naar de grond, is een factor in de machine. Een ponsgaatje in de kaart, dat zijn functie krijgt. De machine is groter dan de koepel der nacht lucht, zij is hoger dan de maan en ruimer dan ons zon nestelsel. Zij tikt en ratelt en oliet zichzelf, zij repareert haar slijtage -en bouwt zich zelf op uit haar afbraak. Zij heeft een antwoord op al haar eigen vragen: voor het don ker heeft zij het licht, voor het leven de dood, voor de dood het leven. Haar actie is reactie, haar fouten zijn cor recties, haar beweging is eeuwig. Zij kan niet vergaan, omdat zij in haar geboorte de kiem van eeuwig herhaald ontstaan droeg. Als zij neigt tot stilstand, roept zij be weging op. Als zij neigt tot razernij, schept zij traagheid. Als zij uiteen zou willen val len, verwekt zij cohesie. Zij is de volmaakte electronische volmaaktheid, waarin alles goed en alles fout is in vol maakt evenwicht. Er is geen zonde en geen deugd. Er zijn slechts facto ren, die werkzaam zijn en verder niets. Wat wij zonde noemen, wordt daarom niet minder bedreven. Wat wij deugd noemen, kost de deugd- zamen geen moeite. Wat wij doen, aan goed of kwaad, doen wij omdat het gaatjes in de ponskaart zijn. De kaarten met de gaatjes glijden door de machine en zoeken hun weg. Een heilige anarchie? De predikers, de zedemeesters, de wetten, de rechters, de leraren en de soldaten zijn factoren in de machine. Hun vermaningen, straffen, hun wraak, hun geweld, hun les sen zijn gaatjes in de pons kaart. Zij glijden langs de electronische draden naar hun plaats en hun functie. Ons kan geen kwaad ge schieden. Ons onheil heeft zijn functie, ons leven of onze dood om het even. Binnen de machine bestaat geen dood, omdat datgene wat wij „le ven" noemen slechts een van de vele functies der men sen is. Ziedaar wat de wetenschap tot dusver voor ons heeft uit geplozen. Zij is vaardig en sterk in het uitpluizen van deze dingen. Zij constateert, wat is. En als ge huivert over deze koude, mechanische analyse van het bestaan, be denk dan maar zeer per soonlijk, in uw eigen kleine wereld dat de wetenschap zich niet geroepen voelt om te vertellen, wie die weergaloze machine gemaakt heeft, en in gang heeft gezet. Dat is een gegeven voor uw eigen, strikt persoonlijke, par ticuliere ponskaart. Verkeersvisioenen Ofschoon mijn financiële belangen bij de automobiel-industrie te verwaarlozen zijn, laat ik soms een oog glijden over de pro- duktiecijfers van deze nijverheid. Cijfers die nooit iets anders dan het predikaat indrukwekkend verdienen en die mij dan ook tevreden doen knikken. Niet, zoals gezegd, omdat mijn portemonnaie er be ter van wordt, maar wel omdat mijn geest er winst uit puurt. Er bestaat immers, naar algemeen bekend mag worden ge acht, een verkeersprobleem. Iedere toene ming van het aantal auto's maakt het ver keer intensiever en prikkelt mij tot fan tasieën over de verdere ontwikkeling op dit gebied. De geestelijke winst die ik al dus boek, vloeit, zoals met winst wel va ker het geval is, niet altijd uit volkomen zuivere bronnen. Ik schep er namelijk een ondeugend behagen in mij voor te stellen hoe de steeds hoger oplopende autogolven de hele oppervlakte van onze bewoonbare wereld overspoelen en in eindeloze rijen, neus aan achterdeel, tot. stilstand komen. Het transportmiddel vastgelopen, als een zee in de poolwinter, en nooit meer in beweging te krijgen. Nu ben ik anderzijds niet ondeugend ge noeg om me lang in dit visioen te verlus tigen. Het heeft iets zo catastrofaals dat ik me er snel van afwend en medelijden de gedachten wijd aan de verkeersdeskun- digen, die niet met visioenen, maar met benauwende realiteiten te maken hebben. Een deskundige moet verstandige dingen zeggen. Hij mag ten hoogste ruzie maken met collega-deskundigen over kwesties als parkeerschijf of parkeermeter, grachten droogleggen of nat houden, maar alles wat hij zegt moet op een onwrikbare grond slag van redelijkheid staan. Als leek kan ik me echter de vrijheid veroorloven vra gen te stellen die wellicht onredelijk zijn. Bij voorbeeld: waarom heeft men tramlij nen die over een eigen baanvak beschikten opgedoekt en het wegverkeer in plaats daarvan verrijkt met een groot aantal bus sen die op spitsuren en -dagen vastvrie zen in de autozee? Of andere vraag: waarom gaat men niet op ruime schaal over tot het aanleggen van ondergrondse verbindingswegen? Ik moet wel aannemen dat dit onredelij ke vragen zijn, want ik hoor ze in het opgewekte debat der deskundigen zelden of nooit stellen. Daarom keer ik maar te rug naar mijn visioen en ga uitrekenen hoeveel maal de totale oppervlakte van Nederland door de gemiddelde oppervlak te van één auto kan worden gedeeld. Zo dra ik hoor dat het aantal aldus berekende wagens in ons land aanwezig is, zal mij een pak van het hart vallen- Verkeerspro blemen zullen dan immers tot het verleden behoren. Het enige probleem zal dan nog zijn, een zo slanke lijn te kweken dat men zich tussen de onafzienbare drommen vehikels kan doorwringen. En wie er niet in slaagt, de geloenste slankheid aan te kweken, zal eenvoudig thuis moeten blij ven, wat misschien nog de beste oplossing van het verkeersprobleem is. Advertentie VACANT! E-G AR Neem proef met een huurtent. Bezich tiging met instructie vooraf. Alle soor ten tenten, ook bungalow, voorradig. Vraag naar onze SPECIALE CONDI TIES voor langere termijn. Bondstentenverhuur R. DOZEMAN, Ben Viljoenstraat 13 r. Telefoon 51196 CRED IET-SERVICE Ingestort. In het Zuidspaanse stadje Jaen zijn de daken van vier huizen ingestort waardoor een man om het leven kwam en negen mensen werden gewond. Studeren. Het aantal inschrijvingen aan d« Oostenrijkse hogescholen heeft dit stu diejaar voor het eerst de 50.000 over schreden. Er zijn ruim tienduizend bui tenlanders. Observatie. De seismograaf van het obser vatorium in Neuchatel (Zwitserland), heeft in de loop van 1963 honderdvijf tig aardbevingen opgetekend, eenzelfdt aantal als het jaar daarvoor. Het gemid delde aantal voor de laatste tien jaren it 235. Verstandsverbijstering. Chirurgen van een ziekenhuis in Gagliari op Sardinië hebben vier uur nodig gehad operatief een aan tal voorwerpen uit de maag van een 19- jarige student te verwijderen. Hij had in een vlaag van verstandsverbijstering 38 lepeltjes, twee vorken, twee geldstukken en een aantal sleutels naar binnen ge werkt. Zijn toestand is bevredigend. Bi andend. Het Noorse vrachtschip Sandan- ger maakt 20 graden slagzij en brandt nog steeds in de buurt van Mexico. Ge vreesd wordt, dat zich aan boord nog de stoffelijke resten van negen mensen be vinden. Atoomvuurtoren. De Amerikaanse kust wacht heeft de eerste vuurtoren in ge bruik genomen, waarvoor de elektrici teit door kernenergie wordt verkregen. De vuurtoren staat aan de Chesapeake Baai. De proef zal een jaar duren. The Bird. De politie in de Canadese stad Toronto maakt jacht op een grote zwar te kraai die enkele mensen heeft aan gevallen. Een jongen die op een kerkhof door de vogel werd belaagd, liep ern stige verwondingen op.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1964 | | pagina 3