In Bundeswehr wordt nog
heel ouderwets gedrild
■9H
Chefarine 4
E
r
VAN DAG TOT DAG
Franse soldaten
in alle stilte
uit Algerije weg
Politieke storm in Engeland
over contract met Indonesië
Gerstenmaiers „Manhattan am Rhein"
Machine maakt
mens tot reus
In Londen en
New Y ork debat
over apartheid
4-voudige combinatie
inderdaad veel beter!
raatótoel
Zuiveringen in Tibet
PcllyFloTdi
Moderne wapens eisen meedenkende soldaten
vmmmmmmmmmmmrmmn
Vertrouwen weg
Onparlementair
(Qp de
Vaderdag? DROSTE pastillesaltjjdwelkom!^^
Vauxhall gaat misschien duizend chassis leveren
Tweeslachtigheid van de Westduitse „hoofdstad"
Gullebui? DROSTE pastilles altijd welkomïN^.
DINSDAG 16 JUNI 1964
3
M. Mok
Elk der vier bestanddelen van
Chefarine „4" is wereldberoemd.
De combinatie in één tablet werkt
nog krachtiger. Bovendien zorgt
één der bestanddelen, dat ook een
gevoelige maag niet van streek
raakt.
De gepensioneerde Westduitse vice-ad-
miraal Heye, die enkele jaren geleden door
de Bondsdag werd benoemd tot „eenper
soons-klachtenbureau" voor militairen en
als een soort van verbindingsman tussen
dienstplichtigen en parlement moest waken
voor misbruiken bij de Duitse soldatenop-
leiding, heeft niet één maar twee boekjes
opengedaan over zijn ervaringen. Die er
varingen blijken van dien aard, dat hij
zijn optimisme en idealisme kwijt is en
waarschijnlijk ontslag zal nemen.
Eén boekje van Heye is zijn rapport aan
de Bondsdag, het tweede wordt gevormd
door een artikel in een Duits tijdschrift.
Dat toon en formulering van deze twee
boekjes aanzienlijk verschillen, ligt voor de
hand. De feiten zijn echter dezelfde. En
die feiten illustreren het bedroevende en
beangstigende verschijnsel, dat de Duitse
Wehrmacht is herrezen zonder op de es
sentiële punten te verschillen van die uit
de nazi-periode. Dit betekent, dat het kader
van die Wehrmacht geïnfecteerd is door
de verderfelijke Pruisische geest van ka
daver-discipline, die Hitier en zijn trawan
ten in staat stelde het Duitse leger te ge
bruiken voor onmenselijke én oneervolle
taken.
Welke taken dat waren, weet nu lang
zamerhand de hele wereld wel. Wat de
hele wereld ook weet is, dat juist het gros
van de Duitse officieren en onderofficieren
er gedurende de jaren 1932 tot '45 voor
heeft gezorgd dat het Duitse verzet tegen
de tiran en zijn massamoordenaars geen
kans kreeg zich te doen gelden. Nog tij
dens de slotfase van de oorlog vermoordde
dat kader de enkelingen in zijn eigen ge
lederen, die probeerden de duivel van Go-
desberg uit te drijven.
En nu is die geest herleefd. Maar Hitier
is'er niet, om hem te exploiteren. Aan
dat betrekkelijke geluk hangt de toekomst
van Duitsland, de Europese samenleving
en de wereld. Ook tijdens de republiek van
Weimar was Hitier er nog niet, maar toen
de bejaarde, afgeleefde Hindenburg het
rijkskanselierschap overdroeg, waren het
de handen van Hitler die het ontvingen.
Het Duitse volk had hem intussen opgeroe
pen en op zijn voetstuk gezet onder druk
van de Wehrmachtskliek, die bloed en re
vanche rook.
Dit gebeurde dertig jaar geleden. Ter
wijl nu reeds de Europese bondgenoten
van Duitsland onder wie Nederland de
Volgzaamste en best gelovige is hun
politieke en militaire hebben en houen aan
de Duitse koers hebben aangesloten, om
dat ze onder Duitse suggestie slechts één
vijand zien, ontwikkelt de Wehrmacht
zich Unverfroren tot een vijand van Euro
pese beschavingsnormen.
Waarschuwingen tegen deze levensgevaar
lijke onderneming dateren al van jaren te
rug en herhalen zich, maar niettemin wordt
ook in deze dagen onze minister van Bui
tenlandse Zaken nog parlementaire hulde
gebracht omdat hij in zijn defensienota
het herstel van de Duitse eenheid als lei
dend beginsel van de Nederlandse inzich
ten in Europa's toekomst heeft gehand
haafd.
Een herenigd Duitsland onder de laars
van een nieuwe Wehrmacht, waarvan het
kader eensdeels door oud-nazi's, anderdeels
door communistische doctrines is geïnspi
reerd, schijnt het enige voorland te kunnen
zijn van een Europese ordening.
Ons lijkt een verdeeld Duitsland echter
in vergelijking daarmee een reeds bereikte
ordening, die in '45 zichzelf in de heldere
situatie van toen heeft voltrokken, en die
zich tegen wil en dank tot ons geluk
heeft kunnen handhaven.
Op Zanzibar is zich vrij snel een situatie
aan het ontwikkelen die voor geheel Oost-
Afrika bedenkelijke gevolgen kan hebben
De poging van de anti-communistische
krachten op het eiland om door middel
van een unie met Tanganjika de resultaten
van de revolutie binnen zekere democra
tische perken te houden, lijkt geen vruch
ten te hebben afgeworpen. Zanzibar en
Pemba zijn geïsoleerd. Er ontwikkelen
zich vormen van terreur die voor de be
woners het ergste doen vrezen. De berich
ten die het Afrikaanse vasteland bereiken
verschillen van inhoud, maar duiden er
alle op dat aan Afrika's oostkust een twee
de Cuba aan het ontstaan is.
President Nyerere van Tanganjika-Zan-
zibar is door de communisten op het eiland
buiten spel gezet. Zijn vertegenwoordigers
worden niet eens toegelaten. Het is voor
het Westen vrijwel onmogelijk hem ac
tief te steunen in pogingen zijn gezag
ook op Zanzibar effectief te vestigen. Het
ligt in de lijn dat Nyerere overleg gaat
plegen met zijn collega Kenjatta, de pre
sident van Kenia. Die heeft zich ontpopt
als een buitengewoon handig politicus die
zowel met het Westen als met het Oos
ten weet om te springen. Kenjatta be
grijpt heel goed dat de ontwikkelingen op
Zanzibar ook voor hem potentiële geva
ren inhouden.
Nyerere en hij zullen ongetwijfeld de mi
litaire paraatheid van hun landen opvoe
ren. Dat kost geld. Als leden van het Brit
se Gemenebest kunnen zij erop rekenen
dat hun de nodige financiën ter beschikking
worden gesteld. Zij zullen zelf de crisis
die zich aan hun zeegrenzen ontwikkelt
moeten oplossen. Wanneer zij de tijd daar
voor gekomen achten, is niet te zeggen
Het kan best zijn dat zij rustig wachten
tot de Chinese communisten en hun vrien
den op Zanzibar de eerste stap zetten..
Over twaalf dagen loopt het kwartaal ten
einde gedurende hetwelk de vredesmacht
van de Verenigde Naties op Cyprus opera
tioneel kan zijn. Secretaris-generaal Oe
Thant zal spoedig een rapport publiceren,
waarin uit de doeken wordt gedaan, wat
de vredesmacht er heeft gepresteerd. Ach
ter de schermen wordt hard gewerkt aan
een verlenging van de acties van de vre
desmacht op het eiland. Of dat streven
succes zal hebben, is nog een open vraag.
Het is namelijk niet zeker dat de Brit
se regering bereid zal worden gevonden
de Engelse troepenmacht op het eiland
onder V.N.-gezag te laten blijven. Het
Britse contingent vormt ongeveer de helft
van de hele internationale strijdmacht.
Als dat wordt teruggetrokken, kan van een
enigszins effectief optreden van de V.N.-
macht geen sprake meer zijn. Het is dan
zelfs zeer dubieus of de andere regeringen
die troepen aan de V.N. afstonden voor
Cyprus bereid zullen zijn die daar te la
ten.
In Groot-Brittannië gaan steeds meer
ook gezaghebbende stemmen op die
er bij de regering op aandringen in geen
geval Britse troepen nog langer bloot te
stellen aan de vernederingen en aansla
gen van de Griekse eilandbewoners. Men
is in Engeland niet blind voor de conse
quenties die het terugtrekken van het Brit
se contingent zal hebben. Men voelt er
echter niet voor dat Makarios de kans
krijgt onder de dekmantel van de V.N.-
macht een soort privé Grieks legertje op
te bouwen waarmee hij op een kwade
dag de wereld voor een voldongen feit kan
stellen.
De Griekse Cyprioten hebben stelselma
tig hun acties gericht tegen het Britse
V.N.-contingent. Zij willen kennelijk op die
manier wraak nemen voor het feit dat het
de Britse troepen zijn geweest die hen in
de vijftiger jaren hebben belet het „Turk
se probleem" op te lossen door middel van
een bloedbad.
De Britse openbare mening is zich nu
gaan roeren. Zij wenst niet dat Britse
dienstplichtigen nog langer slachtoffers
zijn van die Grieks-Cyprische acties. Zij
eist dat het opperbevel van de V.N.-macht
op het eiland veel uitgebreider bevoegd
heden krijgt, opdat het doelmatige tegen
maatregelen kan nemen als dat gewenst is.
Bovendien eist zij dat alle strijdkrachten
op het eiland onder V.N.-bevel komen.
Het is niet waarschijnlijk dat de Britse
regering zich van de toenemende critiek
niets zal aantrekken. Over enkele maan
den staan er verkiezingen voor de deur.
De conservatieve regering kan zich nau
welijks veroorloven de levens van Britse
soldaten op Cyprus nog langer in de
waagschaal te stellen zonder de zekerheid
te hebben dat tegen de acties van de Griek
se eilandbewoners krachtdadig kan wor
den opgetreden.
(Vervolg van pagina 1)
Wij verspelen op het ogenblik in de Bun
deswehr het vertrouwen van de soldaten.
Welke waarden hebben dan nog de su
permoderne wapenen, straaljagers en de
afweerwapens die wij voor miljarden heb
ben aangeschaft. In de Bundeswehr wordt
nog voortdurend volgens verouderde me
thodes gedrild en opgeleid.
Daarbij komt dat het type soldaat van
de periode waarin wij leven alleen nog de
op zijn felst vechtende soldaat, de mee
denkende soldaat is. De moderne wapens
vereisen dit".
Wehrbeauftragte Heye haalde nog eni
ge voorbeelden aan uit het afgelopen jaar.
Hij ontving 5400 bezwaarschriften. Daar
onder was dat van een soldaat die op zijn
verlofadres een telegram ontving van de
compagnie om inmiddellijk naar de kazer
ne terug te keren. Hij had een honderden
kilometers lange reis achter de rug. Zijn
„fout" bleek hierin te bestaan dat hij zijn
aanvalsuitrusting niet goed had neergezet.
Ondanks een storm van verontwaardi
ging die in de regering en de C.D.U. over
Heye's uitlatingen is opgestoken, verklaar
de de Wehrbeauftragte gisteravond in een
vraaggesprek in Bad Godesberg dat hij
nog geheel achter de woorden stond die
hij in het weekblad had neergeschreven.
„Ik heb de openbare mening willen wak-
kerschudden", verklaarde Heye en hij ging
voo'rt: „In de Bundeswehr ontwikkelt zich
weer het oude groepsonderscheid tussen
de soldaten, onderofficieren en officieren.
Een nieuwe beleidslijn is noodzakelijk.".
Het probleem dat de vice-admiraal op
zo'n onparlementaire manier aan de orde
heeft gesteld is niet van vandaag of gis
teren. Tegelijk met de oprichting van de
Bundeswehr ontstonden er al moeilijkhe
den met de oude garde over de plannen
van de innere Führung, zoals die door
de geestelijke vader ervan, graaf Baudissin
waren opgesteld.
Het was ook Baudissin, die onder Rom
mel in Noord-Afrika vocht en in Britse
geangenschap geraakte die het principe
van „de burger in uniform" uitdacht, dat
tot zoveel verschil van mening aanleiding
En toen Baudissin weggepromoveerd werd
ogen van andere legerleiders wat al te
democratisch, Baudissin en zijn medestan
ders begrepen dat hét nieuwe Duitse le
ger een apart geval was, en hun angst
werd bewaarheid.
En toen Baudissin weggepromoveerd werd
naar de positie van hoofd van de school
voor NAVO-officieren in Parijs, won
de oude garde steeds meer veld. Ook de
met moderne ideeën opgevoede jonge sol
daat komt nu weer onvermijdelijk onder
invloed van die vreemde sfeer die opt-
staat als Duitse mannen in „kameraad
schap" in een leger bijeen zijn.
Het opmerkelijke is dat waarschijnlijk
niemand in het bijzonder voor deze mis
schien logische ontwikkeling verantwoor
delijk kan worden gesteld. Over de gevol
gen hiervan houden insiders zich op de
vlakte. Zolang de Bundeswehr een onder
deel van de NAVO is en zolang de Duitse
grondwet niet veranderd wordt, bestaat er
voorshands weinig gevaar voor de groei
van de door Heye gesignaleerde officiers-
en onderofficiersgeest.
Heye zelf was in de tweede wereldoor
log commandant van een uit vrijwilligers
bestaande elitegroep die in kleine onder
zeeboten en zgn. Schnellboten langs
De gepensioneerde vice-admiraal
Helmuth Heye, de ombudsman van
de Westduitse soldaten, heeft in een
weekblad een boekje opengedaan
over de „geest van het verleden" die
zich weer danig roert in de
Bundeswehr.
de Europese kusten opereerde. Voortge
komen uit een geslacht van soldaten en
zeevaarders ontving de familie president
Hindenburg aan huis en Heye's vader
was enige tijd chef van de Duitse leger
leiding.
Hij werd met het ridderkruis gedeco
reerd en hij was korte tijd commandant
van de „Admiraal Hipper" zwaar slag
schip die een rol speelde bij de inva
sie van Hitler in Noorwegen. Van 1953 tot
1961 was Heye voor de C.D.U.-lid van de
Bondsdag. Zijn benoeming tot Wehrbeauf
tragte gescheidde met de volledige in
stemming van de sociaal democratische
oppositie.
(Van onze correspondent)
PARIJS Uiterst discreet, en zo te zeg
gen op de tenen, heeft gisteren, bijna op
de dag af 144 jaren nadat het was ge
land, het Franse leger Algerije verlaten.
Het vertrek der eenheden vond plaats uit
een van de militaire havens' van Algiers,
na een korte en zwijgende parade, op vier
oorlogsschepen, die door een torpedojager
werden vooraf gegaan.
In een speciale dagorder van de Franse
generaal stond te lezen dat de vertrekken
de soldaten eer en glorie in Algerije heb
ben geoogst en dat ze een laatste hulde
brachten aan hun kameraden, die hier hun
leven verloren hadden.
De militaire ontruiming door Frankrijk
heeft zich een jaar eerder voltrokken dan
in de akkoorden van Evian was voorzien.
Alleen in de oorlogshaven Mers-el-Kebir en
op de Saharabases, waar Frankrijk tot dus
ver zijn kernproeven houdt, zullen nog een
tienduizend Franse militairen en mariniers
mogen blijven.
Enkele uren nadat die laatste of voor
laatste militaire eenheden Algerije de
finitief verlieten, nam ook de Franse am
bassadeur in Algiers plaats in een vlieg
tuig met bestemming Parijs. De reis van
de ambassadeur werd vanmorgen in ver
band gebracht met het jongste conflict dat
de Frans-Algerijnse betrekkingen verstoor
de: de arrestatie van een Franse luitenant,
die door de Algerijnen van sympathie met
de Kabylse oppositie van Ait Ahmed wordt
beticht. Ondertussen is de luitenant weer
losgelaten, ofschoon hij zich wel ter be
schikking van de Algerijnse autoriteiten
moet blijven stellen en Algerije dus niet
mag verlaten.
Advertentie
LONDEN In Engeland wordt een po
litieke storm verwacht over de conse
quenties van het contract, dat Indonesië
zojuist heeft afgesloten met de geheel door
de Amerikaanse automobielfabriek General
Motors beheerste Britse Vauxhall-Motors
ter waarde van tien miljoen gulden
voor de levering van duizend vrachtwagen-
chassis.
Dit contract volgt enkele maanden, na
dat Amerika tevergeefs heeft getracht de
Engelse Leylandfabriekén te verhinderen
autobussen aan Cuba te leveren.
(Van onze correspondent)
BONN. Gaat het parlement al dan
niet de hoogte in, is de vraag waarmee
men zich steeds meer in Bonn bezig
houdt na de laatste ontwikkeling in de
plannen van Bondsdag-voorzitter Gerste-
maier voor zijn 110 miljoen mark kostend
wolkenkrabberproject langs de Rijn.
Begin deze maand maakte Gersten-
maier de bouwplannen officieel bekend,
al wist iedereen dan ook al lang dat ze
bestonden, en toonde architect Eiermann
uit Karlsruhe een plaquette van zijn
schepping waar in de toekomst de
Westduitse volksvertegenwoordiging, de
Bondsraad en het gehele complex van
daarbij behorende kantoren, zittingszalen,
conferentiekamers en restaurants zal wor
den ondergebracht. Dit alles komt in de
plaats van het witte gebouw langs de
Rijn, dat vroeger een gymnasium voor
meisjes was, en waarin sinds 1949 de volks
vertegenwoordiging is geherbergd. Inmid
dels is aan het oorspronkelijke gebouw zo
veel bij- en aangebouwd, dat het steeds
moeilijker is geworden er de weg te vin
den. Het gevolg is dat men er ellenlange
voettochten moet maken en ondanks alles
is de ruimte nog bij lange na niet vol
doende.
Niet iedereen is even gelukkig met Ger
stenmaiers plannen. Het centrale punt van
het bouwproject wordt gevormd door een
86 meter hoge wolkenkrabber, die het
uitzicht op het Zevengebergte en de Dra-
chefels zal gaan verstoren. Maar behal
ve dat men daar bezwaar tegen heeft, is
een belangrijk politiek argument tegen
de hele affaire dat door deze monster
plannen het voorlopige karakter van Bonn
als bondshoofdstad wordt te niet gedaan
Bondskanselier Erhard bereidde plan
nenmaker Gerstenmaier een onaangename
verrassing toen hij vlak voor zijn vertrek
naar de Verenigde Staten de Bondsdag
voorzitter een brief schreef, waarin hij
verklaarde dat „Een dergelijke grote uit
gave in het licht van de conjunctuur-poli
tieke toestand een slecht voorbeeld" zou
zijn. Onlangs troffen beide heren elkaar
om over de zaak van gedachten te wisse
len. Gerstenmaier was razend dat Erhard
nu pas met zijn commentaar te voorschijn
kwam, terwijl hij al drie jaar lang op de
hoogte was van de plannen. Daarbij jcomt
dat Erhards brief al aan de openbaarheid
was prijsgegeven voordat Gerstenmaier er
nog goed en wel van op de hoogte was
Medestanders van Gerstenmaier wijzen
er bovendien op dat Erhard met zijn cri
tiek „durft" te komen op een moment
dat nog pas de goedkeuring is afgekomen
voor de bouw van een 1,6 miljoen gulden
kostende villa voor de bondskanselier, in
de tuin van diens ambtswoning.
Intussen hebben de vrije democraten van
Mende zich bij de critiek van Erhard
aangesloten. Zij hameren vooral op het
politieke aspect van de wolkenkrabber-
bouw. En ook in kringen van de socialis
ten gaan al stemmen op om Gersten
maiers bouwdrang wat in te dammen, al
gaat de partij officieel nog met het „Man
hattan am Rhein", zoals het al wordt ge
noemd, akkoord.
NEW YORK (Reuter) Geleerden zijn
in de werkplaatsen van de Amerikaanse
„General Electric Company" in Schenec
tady bezig met het vervaardigen van een
machine die een mens in een „reus" om
tovert.
De machine bestaat uit een 5 meter hoog
metalen skelet, waarin een man kan gaan
zitten. Iedere beweging van diens armen
en benen wordt versterkt uitgevoerd, zodat
hij in staat is zonder moeite zware gewich
ten te tillen, op zijn gemak door ruw ter
rein kan wandelen en daarbij alles wat
hij tegen komt opzij schuift.
De machine heeft ook al een naam:
„Pedipulator". Zij wordt ontwikkeld voor
het Amerikaanse leger.
Advertentie
LONDEN (AP) De minister van Bui
tenlandse Zaken van Gr.-Brittannië, But
ler, heeft maandag in het Lagerhuis ge
zegd dat de Britse regering het ten zeer
ste betreurt dat Nelson Mandela en ande
re kopstukken van de Zuidafrikaanse be
weging tegen de apartheid tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld zijn.
Hij zei dat de Zuidafrikaanse autoritei
ten ingelicht zijn over de beroering wel
ke de recente hoogverraad-processen in
Groot-Brittannië veroorzaakt heeft.
Nadat vertegenwoordigers van de drie
grote Britse partijen het proces en de
opgelegde straffen hadden veroordeeld,
besloot Butler met de opmerking: „Ik
hoop oprecht dat de wereldopinie zich zal
uitspreken voor de vrijlating van de ge
vangenen en ook dat de mening van het
Huis in Zuid-Afrika volkomen duidelijk
zal worden".
De storm in het Lagerhuis stak op, on
middellijk nadat de oud-bisschop van
Kaapstad, dr. Joost de Blank, per vlieg
tuig naar New York vertrokken was met
een petitie voor de V.N. waarin aange
drongen wordt op de vrijlating van alle
politieke gevangenen in Zuid-Afrika.
NEW YORK (AFP/Reuter) De Noor
se afgevaardigde, Nielsen, heeft maandag
in de vergadering van de Veiligheidsraad
over de Zuidafrikaanse apartheidspolitiek
voorgesteld om deskundigen een onder
zoek te laten instellen naar de mogelijk
heid, de doeltreffendheid en de juridische
rechtmatigheid van sancties tegen Zuid-
Afrika.
Nielsen sprak, nadat de Russische afge
vaardigde Fedorenko Russische steun
had toegezegd bij het nemen van econo
mische dwangmaatregelen tegen Zuid-
Afrika. Fedorenko had sterke critiek gele
verd op de westelijke landen, waaronder
Nederland vanwege hun toenemende han
del met dat land. Hij noemde die landen
„slavendrijvers".
De Britse afgevaardigde, Sir Patrick
Dean, zei dat er „geen waarneembare
elementen" zijn die het nemen van dwang
maatregelen volgens het handvest van
de Verenigde Naties vereisen. De apart
heidspolitiek vormde volgens hem geen di
recte bedreiging van de internationale vre
de en veiligheid. Hij meent dat de huidige
situatie niet verschilt van de toestand in
juli en december van het vorige jaar,
toen de raad de kwestie ook behandelde
NEW DELHI (Reuter) De bevelheb
ber van de Chinese troepen in Tibet, gene
raal Tsjan Ko-Hwa, is van zijn post ont
heven. Hij wordt verdacht van Russische
sympathieën, zo meldt de „Times of In
dia". Het Indische blad heeft in welinge
lichte kringen vernomen, dat de Chinezen
met een nieuwe zuivering in Tibet zijn
begonnen.
Alle politieke partijen in het Lagerhuis
bereiden een aanval op het Vauxhallcon-
tract voor, indien de regering niet zonne
klaar kan aantonen, dat de lorries niet
zullen worden gebruikt tegen de Britse
troepen op Borneo.
De president van Vauxhall heeft ver
klaard, dat het gaat om heel gewone
vijf ton vrachtautochassis en dat er geen
sprake is van militaire voertuigen. Hij
zei verder dat het een Britse order is en
dat deze niet door General Motors is be
invloed.
Vauxhall heeft reeds vorig jaar een aan
tal chassis aan Indonesië verkocht, maar
niet zoveel als thans zijn besteld. Hij voeg
de eraan toe, dat Vauxhall naar alle lan
den moet trachten te exporteren. Opge
merkt wordt nog, dat wegvervoer geen rol
speelt bij de guerrillaoorlog in Borneo,
omdat materiaal voor een groot deel over
de rivieren wordt getransporteerd.
In december heeft de Britse regering
twee Britse firma's, namelijk „Decca Ra
dar" en „Westland Aircraft" ertoe bewo
gen geen werk meer te verrichten voor de
Indonesische strijdkrachten, die tegen
Britse troepen op het grondgebied van Ma
leisië vechten.
Westland moest de levering van Gannet-
vliegtuigen voor de Indonesische marine
stopzetten en haar werd ook verboden
verder voor het onderhoud van de zich
in Indonesië bevindende Gannets te
zorgen.
Indien de leverantie van de Vauxhall-
chassis enig risico voor de Britse troe
pen zou meebrengen bestaat er weinig
twijfel dat de Britse regering een uitvoer
vergunning zal weigeren. Maar het Brit
se departement van Buitenlandse Zaken
verklaarde maandagavond dat dit een zui
ver commerciële transactie is en dat
vrachtauto- of buschassis in het oerwoud
te enenmalen pnbruikbaar zijn.
Cultuur in het parlement
Men krijgt de indruk dat de Nederland
se letteren zich in de duurzame belang
stelling van de heer Algra, lid van de
Eerste Kamer, mogen verheugen. Reeds
enige malen heeft hij op dit gebied ver
schijnselen gesignaleerd die hem niet aan
stonden. Het was vooral de jongere ge
neratie die het ontgelden moest. Ik kan
dat wel begrijpen. Er bestaat onder jon
ge mensen, en dus ook onder jonge au
teurs, dikwijls een neiging tot choqueren,
tot épateren. In onze parlementaire demo
cratie kan men daarmee vrij ver gaan
zonder door de overheid ter verantwoor
ding te worden geroepen. Men kan ge
makkelijk de durfal uithangen, wanneer
het risico gering is. Bovendien is er het
verleidelijke vooruitzicht dat de durf niet
te versmaden financiële vruchten afwerpt.
Het najagen van gewaagdheid dus, met
geen ander motief dan vuige baatzucht?
Deze formulering is te eenvoudig. Ze
komt voort uit een blik, die niet verder
reikt dan een boek of zelfs maar een blad
zijde van schrijver X of schrijver Y. Van
een man in de positie van de heer Algra
mag men een ruimere blik verwachten,
gericht op heel het complex van maat
schappelijke verschijnselen waaruit de
door hem gewraakte literatuur is ontstaan.
De twintigste eeuw, die ongeveer twee
derde van haar levensweg heeft afgelegd,
kan bestempeld worden als een tijdperk
van wreedheid en bloedvergieten op een
schaal zoals de geschiedenis niet eerder
gezien heeft. Er bestaat een nauwe sa
menhang tussen gewelddadigheid en tech
nische ontwikkeling. Wie daar begrip voor
heeft, kan het niet verwonderen dat dit
tijdperk van wereldoorlogen tevens dat is
van een weergaloze technische evolutie.
Massa-communicatiemiddelen en reclame
technieken hebben ons een samenleving
geschonken, waarin afzondering, voor
waarde voor superieure menselijke pres
taties, steeds moeilijker te bereiken valt.
Ik bedoel niet alleen de afzondering van
het stille werkvertrek, maar ook de in
nerlijke afzondering, de aandacht die de
actualiteit weliswaar niet over de hoofd
ziet, maar evenmin vergeet dat het ac
tuele de uitdrukking is van blijvende
grootheden.
Dat de heer Algra die men, gezien zijn
anti-revolutionaire beginselen, mag be
schouwen als iemand met liefde voor de
traditie, zich ergert aan de baldadigheid
van een jonger geslacht, ligt voor de hand.
Gaat deze ergernis bovendien gepaard
met een gering begrip voor artistieke
waarden, dan is, populair gezegd, de boot
aan. Dan ziet men alleen brutale, vuil
bekkende kwajongens en niet een jeug
dig geslacht dat de erfenis toegeschoven
krijgt van een wereld die gisteren aan
haar misdaden bijna te gronde is gegaan
en, de hemel mag het weten, morgen of
overmorgen aan nieuwe misdaden mis
schien inderdaad kapot gaat. Dan heeft
men voor sensatiezucht alleen maar ver
achting over en denkt men niet aan de
invloed van moderne reclamemethodes
en andere werkwijzen om de geest van
de massa te beïnvloeden. Dan verlaat men
de grondslag der menselijke solidariteit
en komt in de buurt van de man die dank
te dat hij niet zo was als al die ande
ren.
Het lijk gewenst dat de heer Algra
zich vóór de volgende begrotingsdebatten
nog eens op zijn houding bezint.
Advertentie
V/er betrouwbare middelen in 1 tablei
doen wonderen tegen pijn en griep I
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
rr
Kleurentelevisie. In Frankrijk zullen dit
jaar proeven worden genomen met kleu
rentelevisie. Men is begonnen op ver
schillende plaatsen proeftoestellen te
plaatsen.
Smaldeel verliet Curacao. Smaldeel V, be
staande uit het vliegdekschip „Karei
Doorman" en drie onderzeebootjagers
heeft de haven van Curagao verlaten
voor de thuisreis. De laatste maanden is
het smaldeel een geregelde bezoeker van
de Nederlandse Antillen geweest.
Advertentie
fr tüdzard rtr eÜt hmA/
ftUtfaoJ
9e garantie,
etmaal.
Vlot. Een 33-jarige Nederlandse metaalbe
werker, Albertus Keiler, is op de Elbe
bij Hamburg in moeilijkheden geraakt.
Hij was met een zelfvervaardigd vlot de
rivier afgevaren. Bijtijds door de rivier
politie opgemerkt, werd hij weer in vei
ligheid gebracht.
Bewusteloze bevalling. In Nagasaki, Ja
pan, heeft een vrouw die zes maanden
geleden bij een verkeersongeval haar
bewustzijn verloor en sindsdien niet
meer bij kennis is geweest, het leven
geschonken aan een gezonde baby.
Tunnelplan. Onder het Meer van Genève,
even buiten de stad, zal een autotunnel
worden gegraven, die beide oevers zal
verbinden. Volgend jaar zal met het gra
ven worden begonnen. De tunnel moet
in 1970 klaar zijn.
Tyfus. Verscheidene kinderen in een kin
derbewaarplaats te Erfurt Oost-Duits-
land, zijn met tyfus besmet.
Toeristenstroom. Het vorig jaar hebben
meer dan 23 miljoen toeristen een be
zoek aan Italië gebracht. Dat is bijna
twee miljoen meer dan in 1962. In 1963
koesterden 1.037.300 Nederlanders zich in
de Italiaanse zon.
Vogelnestje. De brandweer van het Fran
se plaatsje Saint Pol sur Ternoise kwam
er achter dat de sirene, die de spuit
gasten moet alarmeren, niet meer werk
te. Na nauwgezette controle bleek de
hoorn een vogelnestje te bevatten met
eieren er in.
Werk hervat. In Nigeria is het werk her
vat na een staking van twee weken die
het openbare leven in het land heeft ver
lamd.
