GEZEGEND IS HET LEVEN
Ierse volk geniet gratis medische verzorging
dankzij de befaamde Sweepstakesloterijen
PANDA EN DE PETTENJACHT
Ons vervolgverhaal
gvernc
a ii
Een oorspronkelijke roman
door Klaas van der Geest
Hoofdprijzen van een half miljoen
gulden zijn geen uitzondering
MAANDAG 22 JUNI 1964
9
Paardepolitiek
Veel tamtam
Vette prijzen
De „Sweeps"
Winstdeling
UW BROMMER
EM DE VAKANTIE
zwaar te beladen.
64)
„Ik zou zeggen, direkteur
Maar de direkteur kon het self zien.
Jürgens hield zijn mening maar lie
ver voor zich als een man, die
blijkbaar bang was zich aan koud wa
ter te branden.
De direkteur kon er haast geen tijd
voor vinden, maar had al die pape
rassen de volgende dag toch al in
zoverre bekeken, dat hij het nodig
vond de zoon van de freule in de rol
stoel te zetten en mee te nemen, toen
hij bij de pachters langs ging. Veel
van die pachters hadden de laatste
tijd een beetje geringschattend neer
gekeken op de direkteur, maar hij
bleek zich toch wel te kunnen doen
gelden. Bewijzen kon hij nog niets.
Daarvoor zou hij dan eerst nog veel
meer moeten uitzoeken, de pachters,
ook hun vrouwen, en zelfs de wijk
meester en de vrouw van de wijk
meester op zijn kantoor moeten laten
komen; hij zou moeten aantonen, hoe
veel minder hun land het laatste jaar
had opgebracht, terwijl ze meer of
evenveel pootgoed zaaigranen en
meststoffen hadden gekocht dan vori
ge jaren en de oogsten van de pach
ters in andere wijken niét minder wa
ren geworden. Maar het was hem te
veel rompslomp. Hij had er ook geen
plezier meer in de mens.en in het
nauw te drijven tot ze eindelijk moes
ten toegeven, dat ze geknoeid hadden.
Hij wilde er niet te veel drukte over
maken. Tenslotte ging het nog maar
om een paar zakken aardappelen, die
een pachter voor eigen rekening bui
ten de kolonie kon hebben verkocht
tegen iets hoger prijs, dan de wijk
meester kon hebben gemaakt met het
wegen of meten van de oogsten, die
afgeleverd werden.
„We zullen het op abuizen houden,"
zei hij overal waar hij kwam. „Zorg
er voor, dat die het volgend jaar niet
weer worden gemaakt!"
En ze stemden toe. Het moesten
wel abuizen zijn, want ze wisten ten
minste van niets. Ze leverden af, wat
ze uit de grond haalden en keken op
het wegen en meten niet zo nauwkeu
rig toe. Dat durfden ze zelfs niet,
want dan zou het zijn, alsof ze hun
wijkmeester niet vertrouwden en dat
kon hen wellicht kwalijk worden ge
nomen.
„Ik vertrouw mezelf niet eens en
wie zou me dat kwalijk durven ne
men," zei de direkteur, voor hij ver
der ging, achter die rolstoel en met
de ongelukkige zoon van de freule
praatte alsof hij alles, wat zijn pach
ters betrof alweer vergeten was.
Hij zou wel graag willen, dat hij
het kon vergeten. Hij zou er niet
meer mee lastig gevallen willen wor
den. Wat had hij te maken met de
kleine achterbaksheden van de men
sen om zich heen, met hun streken,
hun kleine sluwheden, hun kleine on
derlinge onenigheden.
„Hier jij en ik hebben genoeg
aan elkaar, is het niet, mijn jongen?"
vroeg hij.
Hij en die jongen en de bitterzoete
geuren van het eikeloof en de blau
we hemel hoog boven hen en het zin
gen van de vogels in de boswalletjes
langs de zandwegen.
Er kwamen soms wonderlijke ge
dachten in hem op. De gedachte, dat
ze samen weg moesten kunnen gaan,
de jongen in die rolstoel en hij er
achter en als ze er genoeg van had
den om verder te trekken ergens gaan
zitten om de boterhammen op te
eten lompe hompen brood met een
brok kaas! en Gods vrije lucht in
ademen en groene twijgen brem af
snijden en die tussen de armleu
ningen van de rolstoel steken de
hele stoel ermee te versieren en
als ze een stuk papier langs de weg
vonden dat aan snippers scheuren om
die te laten waaien.
„Ja dat zou een best leven zijn,
mijn zoon!" Maar zo kón men nu
eenmaal niet leven. Hij zeker niet,
die als direkteur begonnen was. „In
elk geval zullen we ons over dat
baantje van me niet te druk meer
maken het heeft me al genoeg ge
kost meer dan genoeg! We maken
het onszelf nu een beetje gemakkelijk
en plezierig Als je moeder terug
komt, zien we wel verder Hij
liep nog te zingen ook met zijn schor
re stem, omdat de jongen dat graag
wilde. Het kon hem niet schelen, wat
de pachters ervan zeiden als ze hem
zagen gaan. Maar toch ging hij hen
zoveel mogelijk uit de weg. Hij kon
dat natuurlijk niet altijd doen. Hij
kon de boekhouder die map met kwi
tanties, weegbriefjes en afrekeningen
terug brengen en zeggen, dat er wer
kelijk een paar vergissingen waren
gemaakt, alsof daarmee de zaak af
gedaan was. Hij hoefde de verslagen
van de wijkmeesters niet in te kijken.
Maar hij kon niet voorkomen dat de
wijkmeester van de Vierde Wijk zich
eens bij hem thuis kwam beklagen.
Niet zoals de boekhouder, met een
map vol papieren, maar wel met een
hart, dat zwaar was van zorgen, een
klein, geheel verslagen, wanhopig
mannetje, dat kwam vragen of hij,
als 't u blieft, de direkteur wel even
mocht spreken. Maar hij kon geen
woord uitbrengen, toen hij tegenover
die direkteur op de stoep stond. De
direkteur was nooit zo bijzonder op
deze wijkmeester gesteld geweest.
Hij was helemaal niet gesteld op be
ambten, die door invloed van aanzien
lijke verwanten in de kolonie werden
geplaatst en als wijkmeesters had hij
liever pachters, die getoond hadden,
dat ze iets uit de grond wisten te
halen of wisten, hoe ze een goede stal
vee moesten fokken. Deze kleine man
met het zachtmoedige schrandere
zelfs wijze gezicht van een oude ge
leerde, die in uiterlijk en voorkomen
nogal op de dokter leek, had hem
altijd een beetje geprikkeld. Toen hij
hem voor de deur zag staan, was de
eerste gedachte, die bij hem op
kwam:
„Hij zal weer eens geld moeten
hebben een voorschot Maar
daarvoor kwam de wijkmeester deze
keer niet. Zo gemakkelijk was hij nu
eens niet te helpen. Het ging zelfs
niet om iets, dat nog een abuis, een
vergissing kon worden genoemd.
„Ik zit er veel dieper in, direk
teur in de narigheid zo diep,
dat geen mens me er meer uit kan
halen Misschien had hij zelfs
niet bij de direkteur moeten komen,
maar beter meteen naar de politie
kunnen gaan. Want die zou er toch
wel in gekend moeten worden.
„Om de bliksem niet!" viel de di
rekteur uit. En even was hij weer
helemaal de oude, dezelfde die hij,al
tijd was geweest voordat de freule
weg ging en hem met haar nalaten
schap liet zitten. „Om de bliksem
niet in de kolonie ben ikzelf de
politie! Ga maar naar huis! Ik kan
je nu niet hebben, maar ik kom wel
bij je en dan kun je me alles eens
vertellen! Alles, begrijp je!?"
„Jawel, direkteur." zei het horloge-
makertje, dat wijkmeester was ge
worden. De direkteur keek hem na,
toen hij de weg afliep. En hij dacht
nog: „Ik moet hier geen tijd over
laten verlopen niet te veel tenmin
ste de vent ziet er uit, alsof hij
in staat is om zichzelf te kort te
doen Hij was juist bezig de on
gelukkige zoon van de freule een
beetje te wassen zo goed en zo
kwaad als hij dat kon! anders zou
hij die wijkmeester misschien nog
achterna gelopen zijn en gezegd heb
ben: „Kom eens terug en vertel het
me meteen maar!"
De dokter had over Lies je Tade-
ma niet te klagen. Dat moest hij toe
geven. Zolang hij in de kolonie was,
had het er bij hem thuis niet zo net
jes uitgezien. Zelfs rondom het huis
zag alles er uit, alsof hij geregeld een
tuinman liet komen om het grasveld
te maaien, de kanten van de paden
af te steken de bloemperken te wie
den en de struiken op te snoeien, want
ook dat deed Liesje. Daarbij hielp ze
hem nog op het spreekuur en ging
ze zelfs met hem mee naar patiënten,
die thuis behandeld moesten worden.
En ze deed het allemaal met plezier.
Toch liet hij haar nooit merken, dat
hij het waardeerde en was hij vaak
zelfs onvriendelijk tegen haar. Ze kon
dat trouwens best van hem verdragen
en plaagde hem er soms mee.
(Wordt vervolgd
IERLAND, 't groene eiland, is geen rijk
land maar het weet uitstekend goodwill
te kweken. Industrie en buitenlands ka
pitaal worden aangetrokken door vele
faciliteiten, culminerend in een laag be
ast ingpeil.
Ierland heeft nog maar weinig indu
strie, maar het heeft wel een bloeiende
paardenfokkerij onder andere voor jacht
en sportdoeleinden. De Ierse volbloed
paarden lopen overal ter wereld in ren
nen mee en winnen daarin vaak ware
fortuinen voor hun eigenaars. Ierse vol-
bloedhengsten zijn al meermalen voor
meer dan een miljoen galden per stuk
verkocht! Anderzijds ziet de Ierse rege
ring die achter dit alles staat er ook
niet tegenop om overeenkomstige kapi
talen uit te geven voor de aankoop van
dekhengsten. Zij wenst het beste ras ter
wereld te fokken en dat kan alleen
maar door het beste met het beste te
paren.
MAAR de volbloedfokkerij is gebaseerd
op prestaties en niet op een mooi uiter
lijk. Snelheid, dat is het waar alles om
draait. Dus moet men weten welke paar
den de snelsten zijn. Daartoe houdt men
rennen. En die rennen worden beloond
met goede geldprijzen, welke op hun beurt
weer mogelijk zijn doordat er duizenden
toeschouwers komen om de paarden te
zien lopen, maar meer nog om erop te
wedden!
De Engelse rennen mogen wereldbe
roemd zijn, die van Ierland krijgen even
zeer de onverdeelde aandacht der ren-
sportexperts. De beste paarden lopen dik
wijls in Ierland. De belangrijkste ren
officieel genoemd: Irish Sweeps Derby
wordt einde juni gelopen. Dan zijn de gro
te wedstrijden voor driejarige paarden in
Engeland en Frankrijk al achter de rug,
zodat er alle kans is, dat de winnaars
of andere hoog geplaatste paarden uit die
rennen óók in Iederland uitkomen tegen
de beste paarden uit dat land. Dat heb
ben de Ieren natuurlijk met opzet gedaan,
want men is niet bevreesd voor mededin
gers, ook niet voor sterke concurrenten.
Integendeel: hoe sterker het „veld" hoe
beter, want als de Ierse paarden dan win
nen, zijn ze des te meer waard.
IN HET GRAAFSCHAP Kildare ligt
„The Curragh", een vlakte van veertig
vierkante km., doorsneden door de grote
verkeersweg van Dublin naar Kildare-
Waterford en Cork. Het gedeelte, gelegen
ten noorden van deze weg, is gewijd aan
uy^^^jwwvvwwvwN/wwwwvywvwwwwwvwwwwwvwwwvwtfwwwwwwwwvwwvwv»
197. „Mijn uitvinding zat er niet in", zei professor
Kalker teleurgesteld, toen zij alle petten van kolonel
Basoechka hadden onderzocht. „Jammer. Het was moei
te voor niets. Volgende keer beter". Panda luisterde ech
ter niet. Hij had zich tot de tierende kolonel Basoechka
gewend om de zaak recht te zetten. „Het spijt ons
heel erg", zei hij, „dat we uw petten een beetje ka
pot hebben gemaakt. Maar het was heus erg belang
rijk, meneer de soldaat. Echt waar". De kolonel gromde
echter zó dreigend, dat Panda het maar beter vond om
vlug weg te gaan. Maar toen hij met professor Kal
ker naar buiten stapte, troffen zij op de stoep een grim
mige agent aan. „Halt!" sprak deze. „Ik kreeg juist
een telefoontje, dat hier twee inbrekers binnen waren
binnengedrongen!" „Twee inbrekers?" herhaalde profes
sor Kalker. „Vreemd is dat. We zijn hier juist geweest
en we hebben geen inbreker gezien. Maar vraagt u
het aan de bewoner zelf, die zal u beter kunnen in-
luchten. Hij ligt onderaan de trap". „Dank u meneer,"
zei de agent. „Dat zal ik doen." Hij salueerde beleefde
en ging naar binnen. „K-kom, p-professor", stotterde
Panda. „V-vlug! Dat was op het nnippertje. „O ja?"
zei de geleerde. „Wat bedoel je? Wat was op het nipper-
tjel"
de rensport en de volbloedfokkerij. Daar
ligt ook de renbaan waarop tal van wed
strijden worden gehouden, waaronder de
genoemde „Sweeps". Er zijn weinig ren
nen waarvoor zoveel tamtam wordt ge
maakt als voor deze Ierse Derby. Dat be
gint al met de inschrijving van de paar
den, waartoe natuurlijk in de eer
ste plaats de winnaars van de grote En
gelse en Franse rennen in hetzelfde sei
zoen worden uitgenodigd. Maar men kan
zijn paard ook als pasgeboren veulen la-
maarde loterij, de Irish Hospital Sweep
stakes, die op de grote ren geënt wordt.
In wezen een gewone loterij, onderscheidt
deze Sweepstake zich in de eerste plaats
door haar hoge prijzen maar ook door
haar opzet. Elk lot (dat een pond ster
ling, 10 gulden kost) draagt een nummer
met serieletters, maar dat nummer alleen
is niet beslissend voor de kans op een
hoofdprijs.
DE TREKKING geschiedt enkele dagen
Zes zustertjes trekken uit een enorme
trommel de nummers van de loten der
voorlopige prijswinnaars. Bij elk der
nummers komt nu nog de naam van
een der paarden die in de Irish Derby
zullen uitkomen, welke namen uit de
kleine trommel rechts op de voorgrond
getrokken worden. De commissaris van
politie, twee notarissen en een com
missie van „notabele buitenstaanders"
houden toezicht op de trekking.
begint het spel pas goed. Want al lang
van te voren is de z.g. wedmarkt be
gonnen en staat elk paard, dat voor de ren
werd aangegeven, volgens een bepaalde
koers genoteerd. Op die manier kristali-
seert na korte tijd de favoriet uit. Heeft
nu iemand de favoriet getrokken dan kan
hij ter plaatse zijn lot gemakkelijk van
de hand doen. Want dit vergete men niet
een favoriet wint lang niet altijd! Mees
tal verkoopt men dan ook een gedeeltelij
ke kans aan een ander. Op die manier
heeft men alvast een flink bedrag in han
den en een resterende kans op een nog
groter bedrag.
TOEN DE ren van 1963 gelopen was
en de plaatsing der paarden bekend was
gemaakt waren er 22 mensen, die ieder
500.000 kwamen incasseren, een even
groot aantal, dat twee ton, en een nog eens
geijlk aantal dat het toch altijd nog aar
dige sommetje van honderdduizend gul
den (voor de 3e aankomende) mocht mee
nemen.
Het zal wel duidelijk zijn, dat op deza
wijze de houders van loten sterk met de
wedmarkt vóór de ren en met het ver
loop van de ren meeleven. Prettige bij
komstigheid is, dat uit de opbrengst van
de Sweepstakes het hele Ierse voik koste
loos medisch behandeld kan worden.
THE CURRAGH, het toneel van deze
rensport- en gokevenementen is een his
torisch stuk grond, dat voor zover het de
renpaarden betreft, te vergelijken is met
Newmarket in Engeland en Chantilly in
Frankrijk. Daar worden tientallen renpaar
den getraind op vlakke- en hindernisba-
nen. Het hele terrein is zó groot, dat er
gemakkelijk door militairen geoefend kan
worden, dat er met veel jachtruiters achter
een meute honden kan worden gereden,
dat de trainers en hun „strings" paarden
kunnen uitbrengen voor de oefengalops
en dat alles tegelijkertijd en zonder elkaar
te hinderen.
De finish van de Irish Sweeps Derby
op The Curragh. Eigenaars van die loten
die het winnende paar „getrokken"
hebben, zijn op dit moment minstens
een half miljoen gulden rijker dan een
fractie van een seconde geleden.
ten „vooraanmelden" voor deelname aan
de ren over drie jaar. Zo'n vooraanmel
ding gaat dan gepaard met een onderzoek
naar de antecedenten (stamboom en bouw)
van het veulentje en als de registratie
commissie het dier een toekomstige kans
hebber vindt, mag de eigenaar meteen be
ginnen met het neertellen van een pittig
„voorlopig startgeld". Dat doet hij drie
jaar achtereen tot het jonge paard, vol
groeid en ijverig getraind, startklaar is.
Is het dier inmiddels bij de hoge verwach
tingen achtergebleven dan mag het niet in
de Sweeps starten, ofwel de teleurgestel
de eigenaar neemt het vrijwillig terug.
Maar de door hem betaalde gelden wor
den dan niet terugbetaald.
DE UITEINDELIJKE selectie omvat en
kele tientallen driejarige paarden. De Ier
se pers heeft al hun verrichtingen en hun
training op de voet gevolgd en er uitvoe
rig verslag van gedaan aan het publiek,
dat dus min of meer weet, welke de fa
vorieten zijn. Dan kan er dus gegokt wor
den via de bookmakers, maar dat is niet
de voornaamste omzet van de Irish Sweeps.
Het meeste geld komt binnen via de ver-
of zelfs weken voor de ren en gaat als
volgt: Er zijn twee trommels, een heel
grote en een kleine. In de grote trommel
worden alle bij de directie teruggekomen
duplikaat-loten, compleet met naam en
adres van de lot-houder (dus de papiertjes,
welke aan de z.g. „stok" zaten van de
boekjes met loten) gestopt en in de klei
ne trommel net zoveelbriefjes als er paar
den voor de betrokken ren zijn aangege
ven. Op elk briefje staat de naam van
één paard. Zijn er b.v. 26 paarden voor
een ren aangemeld, dan worden er in die
trommel ook 26 briefjes gedaan.
Er worden onvoorstelbaar veel loten ge
kocht in de Sweepstakes. Vandaar dat er
z.g. prijséénheden konden worden gevormd
elk van.120.000 pondsterling. Naarmate
er meer loten verkocht zijn, worden meer
dere „eenheden" van elk dus 1,2 mil
joen gevormd. Dat waren er in 1963 niet
minder dan.22!
Dit wil zeggen, dat er eigenlijk 22 lo
terijen werden gehouden. Op de dag van
de trekking werd uit de kleine trommel
eerst een paardenaam getrokken en daar
na werden 22 stoknummers- en namen uit
de grote trommel gehaald. Dat wil dus
zeggen, dat die 22 gelukkigen een bepaald
paard hadden getrokken. Er waren dat
jaar 73 paarden en in totaal werden er
dus 22 x 73 lootjes getrokken.
ALS DAT gebeurd is weet men dus wie
een bepaald paard heeft getrokken en dan
(TIPS VOOR BROMFIETSERS)
Rijdt per daq v-"
hoogstens150km.dat
is meer dan genoeg.
Bevestig
uw bagage altijd zo
laag mogelijk.maar
pas op dat u de motor,
koeling vrij spel laat!
Gaat men met 2
bromfietsen opvakan.
tie verdeeldan de ba.
gage over beide brom.
mers. Dat is véél be
ter dan 1 brommer te
Help uw brommer
door mee te trappen
waardat nodig is.
(b.v. berghellingen en
harde tegenwindlOp
vakantie is uw brom.
mer n.l.meestal zwaar,
der beladen dan anders.
helling af sluit dan het Heeft men versnel,
en open de klep. 1"- -
.Geef echter
en toe wat gas maar
blijf kleplichten.lDit
in verband met de olie
voor uw motor.
lingenopzijn brom.
mer. dan altijd de hel.
lingen afdalen in de.
zelfde versnel ling als
waarmede mende
berg heeft bestegen.
