GEZEGEND IS HET LEVEN
EIS
PANDA EN DE PETTENJACHT
KASTELEN,
PLAATSEN,
PORSELEIN
EN PLASSEN
Kodak
Cherchez la femme
Beatle-business
15
Ons vervolgverhaal
Een oorspronkelijke roman
door Klaas van der Geest
VRIJDAG 26 JUNI 1964
om
KENNERS
KOPEN
FILMS
Restaurant TER BURG
Beverwijk
2.
lillilir
Een gouden horloge, dat hij van de
commissarissen had gekregen als
blijk van waardering bij zijn vijfen
twintigjarig jubileum als direkteur.
Had hij daarmee zoveel waardering
verdiend?
Toen hij het horloge weer in zijn
zak stak, wist hij nog niet hoe laat
het was. Hij dacht aan de gebrekkige
pachterJe kunt een hoop ver
driet hebben van je kinderen
Misschien maar gelukkig, dat hijzelf
geen kinderen had.... behalve dan de
zoon van de freule.
De dokter stond voor het raam van
zijn spreekkamer en zag hem gaan.
Hij kon het juist zien als er iemand
het grindpad voor het kantoor af
kwam. Hij voelde zich opgelucht, als
of iets, waar hij erg tegenop gezien
had, eindelijk achter de rug was. Hij
had er tegenop gezien maar er tege
lijkertijd naar verlangd dat het voor
bij zou zijn. Toen hij dé kleine, ge
drongen man in zijn groen loden pak
nakeek, bedacht hij echter, dat dit
niet het eind was. Het was pas het
begin. En hij zou niet lang genoeg
meer leven om ook het einde te zien.
Of misschien was er geen einde en
was elk einde alleen maar een nieuw
begin.
Hij zag er vermoeid uit, de oude
grijze dokter met zijn slecht verzorgd
puntbaardje en zijn slordig jasje vol
vlekken. Hij meende, dat de dag, die
achter hem lag wel de moeilijkste
moest zijn geweest van zijn leven.
En toch was er niets gebeurd, dat
hemzelf, hem persoonlijk raakte. Hij
bleef nog voor het raam staan, toen
hij de direkteur allang niet meer kon
zien. En in het grote huis, waarin hij
al zo lang had gewoond maar zich
nog altijd een beetje vreemde of in
elk geval niet thuis voelde, leek het
stiller dan ooit. Hij had nog een paar
patiënten moeten opzoeken, maar
kon er niet toe komen. Hij bleef in
zijn spreekkamer.... alsof hij daar
iemand verwachtteiemand van
wie hij zo goed als zeker wist. dat
hij niet zou komen. Ook hij keek nu
en dan op zijn horloge zonder te zien,
hoe laat het was. Ook hij dacht aan
de zoon van die gebrekkige pachter
in de Vierde Wijk. Alleen vroeg hij
zich niet, zoals de direkteur af:
„Waar had die jongen geld voor no
dig?" Want dat wist hij wel. Dat had
Liesje hem verteld! Ze had hem nog
veel meer verteld. En het was niet
eens zo moeilijk geweest om haar te
laten praten.
Terwijl hij voor het raam stond
keek hij nu en dan even om naar
het hoekje van de wrakke sofa, waar
ze gezeten had met haar rode schoen
tjes aan, een rode doek om het hoofd,
zo uit haar werk en toch fris, aan
trekkelijk, alsof ze zich pas had ge
wassen en aangekleed om uit te gaan,
een blosje op de wangen, een kinder
lijk onschuldig glimlachje om de
mond, maar in haar ogen een blik
van heimelijke angst, nu hij gezegd
had, dat hij eindelijk eens wilde we
ten, wat ze nu weer had uitgehaald.
„UitgehaaldHet was een
vrij zielige poging om het antwoord
te ontwijken. Een poging, die ze met
een opgaf, toen hij haar toegeblaft
had:
„Uitgehaald, ja! Waar heb jij het
spaarbankboekje, dat je bij je pleeg
moeder uit de kast hebt gehaald?"
Misschien was het sluw overleg van
haar, waarmee ze hem trachtte te
overbluffen, toen ze zei:
„Boven dokter." Maar dan had ze
er toch niet aan toe moeten voegen:
„Tante Hanne heeft het me gegeven
om het zelf te bewaren!" Daar liet
hij zich in elk geval niet door aflei
den. Hij zei niet dat ze 't loog. Hij zei:
„Haai het!" Tegelijkertijd dacht hij,
dat hij zelf boven was geweest en er
naar gezocht had. „Maar natuurlijk
heb ik alleen maar gezocht, waar het
niet was!" Dat moest wel zo zijn.
Toen ze naar het kamertje was, meen
de hij nog bijna, dat ze van plan was
om niet terug te komen, maar langs
de achtertrap naar buiten te gaan.
Hij hoopte het haast. Maar die hoop
werd teleurgesteld. Ze was zelfs nog
eerder terug dan hij had kunnen ver
wachten. En zonder enige aarzeling
reikte ze hem het boekje met het har
de, grijsbruine kaft over. Terwijl ze
weer op de sofa ging zitten, sloeg hij
het open. Hij keek naar het eerste be
drag. Toen naar het laatste. En naar
de datums, waarop die beide bedra
gen waren ingeschreven.
„Mijn god", zei hij. Er ontbrak vrij
wel niets aan. Af en toe moest ze
zelf nog geld naar de spaarbank heb
ben gebracht. Niet veel. Kleine be
dragjes. Kinderachtige bedragjes zelfs.
Alleen eenmaal had ze wat opgeno
men. Over het boekje heen keek hij
haar aan.
„Waarvoor moest je toen geld heb
ben?"
„Ik heb het aan iemand gegeven",
zei ze. Ze scheen weer iets van haar
oude zelfvertrouwen te herwinnen. Hij
vroeg er niet op door. Hij vroeg al
leen:
„En het geld, dat je bij hebt laten
schrijven.waar kreeg je dat van
daan?" Maar zonder het antwoord af
te wachten, stak hij het boekje in zijn
zak. „Je kreeg het van de jongens
met wie je omging, hè"?
Hij had bij haar willen gaan zitten,
een arm om haar schouders leggen,
haar beschermend tegen zich aan wil
len drukken en zeggen, dat ze hem
alles maar moest vertellen. Maar hij
verzette zich er tegen. Ook toen mocht
hij haar nog niet laten merken, dat
hij slechts mededogen met haar had.
„Je kreeg het van jongens, met wie
je omging," herhaalde hij. „En van
mannen.
Ze sloeg de ogen neer.
„Ze gaven het mij!"
„En wat gaf jij ervoor terug?" vroeg
hij. Ze lachte even. Een sluw, een
geringschattend lachje.
„Niets, dokter.Misschien was
dat nog wel waar ook. De oude wist,
dat er vrouwen waren, die van een
man van sommige mannen dan
alles konden krijgen zondei er iets
voor terug te geven.
„Klein kreng", mompelde hij. En
toen pas kon hij naast haar gaan zit
ten op die sofa. „Luister eens, Lies-
je. Hij zei, dat ze zich natuur
lijk nog herinnerde, hoe die jonge do
minee eens uit dat vennetje was op
gehaald. „Van hem heb je nooit geld
gekregen, hè? Hij zal het niet gehad
hebben! En hij had ook niets anders,
dat hij je kon geven!.Hij zei het
zachtjes, maar voor zijn eigen gevoel
toch nog te hard. En op een ruwe
toon. En hij keek haar weliswaar niet
aan, maar wist, dat ze plotseling ver
starde. Heel dat soepele jonge lichaam
scheen te verstijven. Elke spier span
de zich. en de jongen met wie
je nu weer ging.hij had ook niets.
geen geld en toch wilde hij het
je geven.of misschien wilde hij het
hebben om iets voor jou te kunnen ko
pen. dat weet je beter dan ik! Maar
je weet nog niet, wat hij heeft ge
daan om het te krijgen! En dat kan
ik je wel vertellen.Ik ben vanmor
gen bij de wijkmeester van de Vier
de Wijk geroepen.En toen hij
haar vertelde, hoe hij die wijkmees
ter gevonden had, fluisterde hij haast.
Hij fluisterde, zoals iemand fluistert,
die een kind een afschuwelijk ver
haaltje vertelt.
Wordt vervolgd)
HOUSTON (Texas) (AP) Het per
soneel van de service-stations in V.S.
heeft opdracht gekregen meer zijn best
te doen voor het aantrekken van auto
rijdsters als klanten. De overheersende
positie van mannen-automobilisten aan
de service-stations wordt bedreigd door
de vrouwen. Er zijn nu reeds 38 miljoen
autorijdende vrouwen in de V.S. en dat
hun aantal zal tegen 1971 dat van de
mannen kunnen overtreffen, aldus heeft
S. E. Charlton, de verkoopsdirecteur
van een oliemaatschappij in Texas be
cijferd. Hij meent dat vrouwen trouwer
zijn aan een speciaal service-station of
benzinemerk dan de mannen. Slechts
71 percent van de mannen is van het
type vaste klanten, maar bij de vrou
wen is dat 86 percent. Bij het dingen
naar de gunst der auto-vrouwen moet
eraan gedacht worden, dat het grootste
aantal hunner uit de categorie der
hogere inkomens komt waar men zich
twee auto's, betere service en duurdere
produkten kan veroorloven. De meeste
dezer vrouwen hebben middelbaar of
hoger onderwijs genoten en kennen hun
auto's goed. Ook zijn zij zich bewust
van de besparingen, die door preventief
onderhoud en het gebruik van kwali-
teitsprodukten opleveren. Zij zijn ge
trouwd en weten dat goed onderhoud
van de wagen(s), in het belang is van
de veiligheid van hun gezin. Ook de
tieners en oudere mensen vormen een
snel groeiende markt, maar het aantal
autorijdende huisvrouwen is sinds 1946
in snel tempo toegenomen. In 1955
waren dat er in Amerika ongeveer 26
miljoen of 35.1 percent van het totaal.
In 1963 was dit gestegen tot 43,4 per
cent en de verwachting voor 1971 is
51 percent.
Advertentie
LONDEN (A.P.) De Beatle Business
is uitgegroeid tot een over de gehele we
reld verspreide onderneming waarin van
naar schatting 350 miljoen gulden Is ge-
investeerd.
Terwjjl de Beatles de wereld rondtrek
ken, worden zij voorafgegaan door de
mensen die ook een graantje willen mee
pikken. Zij verkopen goeddeels aan kin
deren van zeven tot dertien jaar meer dan
honderd Beatles dit- en Beatles-dat pro
dukten, zoals Beatles-pruiken, -behang,
-handdoeken, -broeken, -talkpoeder, -leg
puzzles, -kleurboeken, -poppen, -brief
papier, -tafelkleden, -kussenovertrekken,
bingo-spelen, -agenda's, -klerenhangers,
-haarborstels, -tandenborstels, -manchet
knopen, -shampoo enz.
VELE fabrikanten profiteren van de
„Beatle-manie". Alleen al in de V.S. zijn
er 68 gevallen van inbreuk op de rechten
van Beatlesbloesjes en -jasjes.
Eerst behandelde de Northern England
Musical Syndicate (NEMS) alle markt-
rechten. De NEMS is de maatschappij
van Beatles-manager Brian Epstein. Vorig
jaar begaf een groep van zeven jonge
Engelsen zich op het terrein van de we
reldrechten. Reeds 150 licenties zijn afge
geven door de NEMS, maar de nieuwe
groep verkreeg nog 170 overzeese rechten
op produkten variërend van scooters tot
potloden. Deze groep heeft in Engeland
Stramsact en in de V.S. Seltaeb (Beatles,
omgekeerd gespeld). Zij geeft een percen
tage van de royalties aan de NEMS. Hoe
veel de vier Beatles zelf van deze „neven-
produkten" opstrijken is niet bekend, maar
men schat dat het miljoenen guldens be
loopt.
TQwjf
Advertentie
Gunt uw vrouw
een keertje rust
201. Met flitsende sabel deed ritmeester Sol de la Sido
dappere uitvallen naar de indringer. Hier had het pet-
tenpakkertje niet van terug. Haastig blies het de af
tocht door het raam, de veroverde petten met zich
mee voerend. Maar de krijgsman was niet tevreden
met deze overwinning. Hij wilde zijn petten terug heb
ben. en daarom snelde hij naar de buitendeur, om
de vijand in de flank aan te tasten. Buiten gekomen
tag hij echter met verontwaardiging, dat de pettenrover
lijn buit aan twee lieden had afgedragen, die nu bezig
waren, de kostelijke hoofddeksels te verscheuren. En het
ergste was wel, dat een agent er bij stond, zonder een
vinger uit te steken. „Sapristi!" gilde de ritmeester met
overslaande stem. „Tonnerrre de feu'. Men ruïneert
mijn sjako's, men affronteert mijn uniform onder de
oogleden van een politie-officier! Schandaal! Allo, allo!
Justitie! Waarom doet ge geen balie?!" De agent keek
geprikkeld op van de vrijbrief, die hij ingespannen bestu
deerde. „Stil meneer", verzocht hij humeurig. „Ziet
u niet, dat ik bezig ben?,"
>-
DITMAAL GAAN WE, zoveel
mogelijk de hoofdwegen vermij
dend, een wel heel Hollandse tocht
maken - waarhij we overigens ook
op het grondgebied van de provin
cie Utrecht komen. We beginnen
met, van Haarlem uit, via Schiphol
en de kruising met de snelweg Am
sterdam-Utrecht weer de weg langs
het Gaasp op te zoeken, waaróver
we eerder al eens naar Weesp zijn
gereden. Nu vervolgen we die weg
tot we bij het Spanderswoud op de
weg Bussum-Hilversum uitkomen
en slaan dan rechtsaf, de mooie
Bussumer Grindweg in. We blijven
recht door rijden tot we de weg
naar Loenen via Oud-Loosdrecht
zien aangegevep. Voordat we aan
Oud-Loosdrecht zijn gekomen moe
ten we echter scherp linksaf slaan,
naar Nieuw-Loosdrecht. Dit dorp
ligt niet aan de plassen en is daar
om minder bekend en minder be
zocht. Oud- en Nieuw-Loosdrecht
vormden vroeger samen de am
bachtsheerlijkheid van de Loos-
drechten. Turf winning door afgra
ven van de veengrond was het
middel van bestaan, maar in de
achttiende eeuw was door al dat
afgraven een plassencomplex ont
staan en turf viel er niet meer te
steken, zodat Loosdrecht tot ar
moede verviel.
Wȕ
Het is zeker met de gedachte aan
werkverschaffing in zijn achter
hoofd, dat ds. Joannes de Mol, die
in 1753 als predikant beroepen was
naar oud-Loosdrecht, daar later een
porseleinfabriek begon. In Weesp
heeft u in het stadhuis al eens het
zeldzame Weesper porcelein kunnen
bewonderen. Chronologisch volgde
daarop het Loosdrechts; dominee De
Mol heeft in 1771 uit de in opheffing
zijnde Weesper fabriek verschillende
inventarisstukken gekocht en ook
een hoeveelheid gedeeltelijk afge
werkte produkten. Die zijn later door
dezelfde kunstenaars die in Weesp
werkten afgemaakt, alleen nu onder
ander beheer en zo bestaan er
serviezen met hetzelfde decor, die
deels het merk van Weesp en deels
dat van Loosdrecht dragen!
DE FABRICAGE van Loosdrechts
porselein valt tussen 1774 en 1782.
Vlak bij huis, in het Haarlemse
Frans Halsmuseum, kunt u Loos
drechts porselein bewonderen.
In de betrekkelijk korte tjjd van
haar bestaan heeft de fabriek veel
prachtige dingen afgeleverd en ds.
De Mol (een merkwaardige figuur,
over wie een boeiend boek ge
schreven zou kunnen worden) had de
voldoening dat er in 1778 zestig men
sen werk vonden in zijn fabriek, op
7 of 8 buitenlanders na alle ingezete
nen van Oud-Loosdrecht.
Bent u nu inmiddels misschien
tóch fout gereden en in Oud-Loos-
drecht terechtgekomen, dan kunt u
meteen ook wel even gaan kijken,
waar die fabriek gestaan moet heb
ben. De Ned. Hervormde pastorie,
nu nog als zodanig in gebruik, is ook
door ds. De Mol bewoond geworden
en aan de oostzijde daarvan lag het
fabrieksterrein, tussen de straatweg
en de plas.
MAAR WIJ zijn
eigenlijk op weg
naar N i e uw-Loos-
drecht. We slaan
dus vóór Oud-Loos
drecht linksaf, ma
ken een spitse bocht
terug en rijden langs
een schilderachtige
weg naar Nieuw-
Loosdrecht. Vlak
voorbij het dorp ligt
aan de rechterkant
van de weg het
kasteel De Sype-
steyn Dit is het
eerste doel van on
ze tocht. De Sype-
steyn. is namelijk
een merkwaardig
huis. U zou zweren
dat het er zo al
eeuwen bij heeft ge
legen, door klimop
omwoekerd, oud en
schilderachtig. In
werkelijkheid is het
een tot steen ge
worden droom van
een merkwaardige,
kunstzinnige figuur:
jhr. C. H. C. A. van
Sypesteyn.
Hij droomde (en bouwde) zich een
kasteel waarin zijn oud familiebezit
en zijn prachtige verzameling meu
bels, klokken en vooral porselein
waaronder heel wat Loos
drechts ondergebracht zou kun
nen worden. Uit oud materiaal her
bouwde hij De Sypesteyn; in 1926
droeg hij het huis met alle schatten
die het bevatte aan een stichting
over, die het sindsdien beheert.
DE SYPESTEYN is een verrukke
lijk huis, gelegen in een heerlijke
tuin. Het is van 1 mei tot 15 septem
ber geopend van 10 tot half 1 en van
half 2 tot half 6; en u krijgt er een
uitstekende rondleiding van de be
heerster die zo'n bezoek iets persoon
lijks geeft, waaraan u een prettige
herinnering behoudt. U vindt hier
behalve meubels en porselein ook
allerlei stukken betreffende de ge
broeders De Witt, en schilderijen
van Nederlandse meesters uit de
16de en 17de eeuw.
WE HOUDEN nu dezelfde weg
aan, rijden door de piasdorpen
Muijeveld en Breukelerveen en slaan
dan rechtsaf om vlak langs het
water naar de Vecht te rijden. Een
eindje bezuiden Breukelen komen we
dan op het Zandpad uit. En dan
zitten we net aan de goede kant van
de Vecht: de stille kant, met de
prachtige vergezichten rechts over
polderland en plassen, en links over
de Vecht in de boomgroepen van de
buitens. Aan deze rechterkant ligt
Oudaan, een nog ten dele middel
eeuws, verder uit het begin van de
17de eeuw dater.end, bijzonder
schilderachtig huis. Even verder ziet
u aan de overkant van de Vecht het
torentje van Nijenrode boven de
bomen opsteken. Nijenrode is een
ridderhofstad, gesticht in het mid
den der 13de eeuw en later vele
malen verwoest en herbouwd. Wan
neer we bij Breukelen komen, ligt
aan onze rechterhand, vlak tegenover
het dorp, de ridderhofstad Gunter-
stein. Vroeger lag op deze plaats een
middeleeuws slot, maar dat is in
1673 door de Fransen opgeblazen.
In 1681 werd het tegenwoordige huis
gebouwd, dat buitenverblijf geweest
is van Johan van Oldenbamevelt.
We rijden verder, steeds aan de
rechteroever van de Vecht. Niet ver
voorbij Gunterstein ligt het hierlijke
voorbij Gunterstein ligt het sierlijke
harpistencentrum Phia Berghout
is er gastvrouwe. Wanneer u wat
ruim in de tijd zit, is het aardig om
bij Gunterstein eerst nog even de
brug over te gaan naar Breukelen en
een kijkje te nemen in de Ned. Her
vormde kerk. Niet omdat deze kerk
zo bijzonder mooi zou zijn, maar om
dat de oude tijd er voortleeft in al
die luifelbanken van ridderhofsteden
en buitenplaatsen.
WIJ ZOEKEN in elk geval het
Zandpad weer op en rijden langs de
Vecht verder, voorbij Nieuwersluis.
steeds rechtuit naar Loenen, dan
De fraaie gevel van kasteel
Nederhorst
De Sypesteyn; oude droom (ft
moderne werkelijkheid werd.
langs de plas naar Vreeland en van
daar naar Nederhorst den Berg. Dit
zijn binnenwegen, maar ze zijn be
rijdbaar en schilderachtig. Neder
horst den Berg heeft een (Ned. Her
vormde) kerk die op een natuurlijke
heuvel ligt en oorspronkelijk uit de
12de eeuw dateert, maar helaas in
de vorige eeuw bijzonder slecht ge
restaureerd is. Voordat u aan het
dorp komt ziet u links het kasteel
Nederhorst, dat uit 1635 stamt en
vrijwel intact is gebleven. Het prach
tige gesmede hek aan de Nieuwe
Vecht is echter van bijna een eeuw
later: 1730. We gaan voorbij het
kasteel linksaf, met het veer de Vecht
over, even verder met het veer het
Amsterdam-Rijnkanaal over en rij
den dan naar Abcoude. De Hervorm-
kerk hier is van buiten nogal onoog
lijk, maar van binnen zeer de moeite
waard met haar schitterende ge
sneden koorhek en preekstoel uit
15401550. Ook hier is weer zo'n
merkwaardig 17de-eeuws doophek
met koperen doopbogen, zoals ook in
de kerk van Muiden.
ONDER DE drukke snelweg Am
sterdamUtrecht door rijden we nu
naar Ouderkerk a. d. Amstel. Hier
zijn nog een paar mooie buitenplaat
sen: Oostermeer uit 1728 met een
prachtig hek, Wester-Amstel met een
heel mooi rococo-inrijhek, en Am-
stelrust uit 1740. Op de plaats waar
eens het Kasteel van Amstel stond
bevindt zich nu de oude Portugees-
Israëlitische begraafplaats uit 1614,
waar o.a. Rembrandt's „Joodse
•bruidje" begraven ligt.
De Sypesteyn herbergt een prachtige
verzameling antiek meubilair.
WILLEN we nu nog steeds niets
van de grote weg weten dan rijden
we zuidwaarts op Uithoorn aan,
langs de polder Amstelland, en ne
men in Uithoorn de grote weg naar
huis via Hoofddorp. De laatste
attractie op deze tocht vinden we
dan bij de Cruquius. Heel veel Haar
lemmers weten niet dat het polder
gemaal Cruquius, toen het in 1933
overbodig was geworden, als museum
is ingericht en dat men er van 9
17 uur terecht kan; van het dak af
heeft men een prachtig uitzicht over
de omgeving. In totaal hebben we
dan ongeveer 140 kilometer afgelegd:
langs buitenplaatsen en kastelen,
porselein en plassen.
3i!miiiiuiniiuiiii!niHiiuniniuiiiiufiiiiiiiiniinuiniiiuuiiiiiniimiiiiiiiiuiniiiiBnniHiiniiiiiiiiniiimiiiuimniiiuiiniiiiiiiiuiiniuiiimi!iiimmranniiunnninnmiiiiniiiiiiiiiiniiiii!iniimiiiiiiiiiiiiuHiuiinTmiiiiinniimniiiiii!iniiiui
