Langs de blanke voet der duinen
PANDA EN DE PETTENJACHT
PUZZEL NUMMER 40
Het Vale Paard
ïiThi Mn Wlil
Ons vervolgverhaal
7% I
Winkelsluiting in Italië
voorlopig toekomstmuziek
23
Een detectiveroman
door Agatha Christie
- WÊÊÊÊ
SAUNA-BADEN THUIS
u>
ZATERDAG 4 JULI 1964
Y' X v V
innnmiiiiimnifflinimminmmmnmiinniiimTinnnnnflimniiniiimiFflnniinnminimmnn™
B
m;
m®. i i .ut nit n
mmm
2
3
4
5
6
7
8
9
10
VWWWVWWWWWV
5)
Al pratende was ze de priester op
de nauwe trap voorgegaan.
„Wat scheelt haar eigenlijk?"
„Ze heeft eerst griep gehad.Dat
leek al wat beter. Maar ze is te gauw
weer uitgegaan, denk ik. In ieder ge
val, toen ze gisteravond thuiskwam
zag ze er uit of ze de dood al in d'r
schoenen had. Ik heb haar naar bed
gebracht. Ze wou niks eten. Wou ook
geen dokter laten komen. Vanochtend
kon ik wel zien dat ze razende koorts
had. Het is op d'r longen geslagen."
„Longontsteking?"
Mevrouw Coppins, die nu langza
merhand flink buiten adem was ge
raakt, siste als een stoommachine,
wat zoveel als een toestemming moest
betekenen. Ze wierp een deur open en
deed vervolgens een stap terzijde om
pastoor Gorman naar binnen te laten
gaan. Over zijn schouder heen zei ze:
„Hier is de Weleerwaarde voor je.
Nou is alles in orde!", maar het klonk
niet echt opgewekt. Toen ging ze
heen.
Pastoor Gorman kwam naderbij. De
kamer, die gemeubeld was met ouder
wets meubilair uit de tijd van konin
gin Victoria, was schoon en netjes. In
het bed bij het raam draaide een
vrouw heel zwakjes haar hoofd naar
hem toe. Dat zij doodziek was, zag de
pastoor onmiddellijk.
„Gelukkig, dat u er bent.Ik heb
niet veel tijd meer...." klonk het
tussen hijgende ademhalingen.
Goddeloosheid.... Wat een god
deloosheid. Ik moet.ik moet.
zo kan ik niet sterven.Biechten.
biechten... mijn zonden... jammer
lijk. jammerlijk." Haar ogen dwaal
den rond... half dicht.
Een onsamenhangende, eentonige
woordenstroom kwam over haar lip
pen. Pastoor Gorman nam plaats
naast het bed. Hij sprak zoals hij
reeds zo dikwijls gesproken had
zo heel dikwijls. Woorden van ge
zag... van geruststelling... de woor
den van zijn roeping en van zijn ge
loof. Er daalde vrede in het vertrek
Zielesmart week uit gefolterde ogen.
Toen, terwijl de priester zijn bedie
ning voltooide, zei de stervende nog
iets.
„Tot staan brengen... het moet tot
staan worden gebracht... U zult..."
De priester sprak geruststellend, op
een toon van gezag. „Ik zal alles doen
wat noodzakelijk is. U kunt op mij
vertrouwen.
Een dokter en een ziekenauto kwa
men even later en vrijwel terzelfder
tijd. Mevrouw Coppins ontving ze in
sombere triomf.
„Zoals gewoonlijk te laat!" zei ze.
„Het is afgelopen...."
Pastoor Gorman wandelde terug in
de vallende schemering. Het zou flink
mistig worden die avond, de damp
werd al dichter en dichter. Hij bleef
even met gefronst voorhoofd staan.
Wat 'n onwaarschijnlijk, hoogst won
derlijk relaas.Hoeveel kwam daar
van op rekening van ijlhoofdigheid en
hoge koorts? Iets ervan was waar, dat
spreekt.... maar hoevéél?
In ieder geval was het van groot
belang vlug een paar namen op te
schrijven, nu ze hem nog vers in het
geheugen lagen. De St. Franciscus-
vereniging zou nu al in vergadering
bijeen zijn, als hij thuiskwam. Onver
wacht stapte de priester een cafeetje
binnen, bestelde een kop koffie en ging
aan een tafeltje zitten. Hij tastte in de
zak van zijn toog. Och, die mevrouw
Gerahty tochhij had haar nog zó
gezegd dat ze die voering moest re
pareren. Maar dat had ze, zoals ge
bruikelijk, niet gedaan!
Zijn opschrijfboekje, het potlood en
de enkele geldstukken die hij op zak
droeg, waren in de voering wegge
zakt. Hij wist nog een paar geldstuk
ken en het potloodje op te scharre
len, maar met het opschrijfboekje luk
te het niet. De koffie werd voor hem
neergezet en hij vroeg om een stukje
papier.
„Kunt u het hiermee doen?"
Het was een opengescheurde papie
ren zak. Pastoor Gorman knikte en
nam het aan. Hij begon te schrijven.
de namen.het kwam erop aan
die namen vooral niet te vergeten.
Met namen had hij altijd de meeste
moeite.
De deur van het cafeetje ging open
en drie jongelui, wat fatterig gekleed,
kwamen met veel lawaai binnen.
Patoor Gorman was met zijn memo
klaar. Hij vouwde het stukje papier
netjes op en was juist van plan het
in zijn zak te stoppen, toen hij zich
de kapotte voering herinnerde. Hij
deed wat hij in die omstandigheden
al zo vaak gedaan had: hij stopte het
in zijn schoenen.
Er kwam iemand binnen die be
daard in een verre hoek plaats nam.
Pastoor Gorman dronk een paar teug
jes van de slappe koffie, alleen uit
beleefdheid, betaalde zijn consumptie
en ging heen.
De man die net binnen was geko
men scheen van gedachten te zijn
veranderd. Hij keek op zijn horloge
alsof hij zich in het uur vergist had,
stond op en spoedde zich naar bui
ten.
De mist was nu snel komen opzet
ten. Pastoor Gorman verhaastte zijn
pas. Hij kende zijn parochie op zijn
duimpje. Daarom koos hij een korte
re weg, door een nauw straatje in
te slaan, vlak langs de spoorbaan.
Het is mogelijk dat hij zich bewust is
geweest van achter hem hoorbare
voetstappen, maar in elk geval lieten
ze hem onverschillig. Waarom ook
niet?
De slag met de ploertendoder trof
hem dus volstrekt onverwacht. Hij
zakte in elkaar en viel voorover op
straat.
3.
Dokter Corrigan betrad fluitend de
werkkamer van inspecteur van de re
cherche Lejeune en sprak hem vlot
en opgewekt toe. „Ik ben met die
pastoor van je klaar."
„En wat is het resultaat?"
„Laten we de vaktermen voor de
coroner bewaren. Ze hebben hem
zeer afdoende de hersens ingeslagen.
Na de eerste klap moet hij al dood
zijn geweest, maar degene die het
heeft gedaan, heeft hem nog een slag
toe gegeven, voor alle zekerheid.
Beslist een vuile streek."
„Dat zeker", meende Lejeune. Hij
was een stevig gebouwde man, met
zwart haar en grijze ogen. Hij deed
altijd misleidend bedaard, maar soms
maakte hij zulke veelzeggende geba
ren dat daaruit zonder twijfel zijn af
stamming van de Hugenoten sprak.
Nadenkend vervolgde hij: „Veel
vuiler dan voor een doodgewone bero
ving nodig was."
„Was het dan een beroving?" in
formeerde de politiedokter.
„Dat wordt tenminste aangenomen.
Men heeft zijn zakken binnenstebui
ten gekeerd gevonden en de voering
van zijn toog was helemaal losge
scheurd."
„Ze konden toch moeilijk veel ver
wachten," zei Corrigan. „Zo arm als
een kerkrat, net als iedere parochie
priester."
„Ze hebben hem in elk geval de her
sens ingeslagen om zich daarvan te
overtuigen," bepeinsde Lejeune. „Ik
zou alleen willen weten.waarom?"
„Twee antwoorden zijn denkbaar,"
opperde Corrigan. „De eerste moge
lijkheid is: hier is een boosaardige
sluipmoordenaar aan het werk ge
weest, zo'n jeugdige psychopaat, wie
het uitsluitend te doen is om daden
van geweldtegenwoordig heb je
er daarvan maar al te veel, helaas".
„En het tweede antwoord?"
De dokter haalde schouders even
op. „Iemand had het speciaal op pas
toor Gorman begrepen. Was dat erg
waarschijnlijk?"
Lejeune schudde het hoofd. „Hoogst
onwaarschijnlijk. De man was juist
bijzonder populair. Ze hielden van
hem hier in de buurt. Hij hield er
geen vijanden op na, hebben ze mij
verzekerd. Beroving is al evenzeer on
aannemelijk. Tenzij.
„Tenzij wat?" wilde Corrigan graag
weten. „De politie beschikt over aan
wijzingen! Of heb ik het mis?"
„De Eerwaarde had iets bij zich
dat ze hem niet hebben afgepakt. Om
precies te zijn: hij had het verstopt
in zijn schoen!"
(Wordt vervolgd)
WVtfVtfMMtft/tfMVWWIftftAftllftW/WWWM/WWWIMWWVWWWWWWWWWWWMWWWWIlWWMWWWWWWWWWWWWWWWWMWWWW
Alkmaarse
Waagtoren
WE VERLATEN ditmaal Haarlem in noordelijke
richting: naar de Velsertunnel. Zodra we deze door
zijn, verlaten we de snelweg en gaan naar Beverwijk.
Wist u dat hier een bijzonder mooie Nederlands her
vormde kerk is? Vooral het inwendige is bijzonder
fraai met koperen kronen, mooie banken, een rococo-
orgel uit 1756, mooie preekstoel en doophek. We zet
ten de tocht nu voort in de richting Heemskerk; rechts
zien we Assumburg liggen, nu jeugdherberg, oorspronkelijk gebouwd als
een kasteelachtig landhuis het lijkt wel heel imposant met zijn vele
spitsen, maar de muren van de torens zijn te licht om werkelijk betekenis
als weertorens te hebben gehad. Het slot is gebouwd aan het eind van
de vijftiende en in de zestiende eeuw, later verbouwd en hersteld, en
(natuurlijk) in de vorige eeuw vervallen. In 1911 kwam het aan de staat
en toen is het gerestaureerd.
IN HEEMSKERK kunt u aan de
zuidzijde van de Hervormde kerk op
het kerkhof een hardstenen obelisk
vinden met reliëfs, die in 1570 door
de schilder Maarten van Heemskerk
is opgericht op het graf van zijn
vader. De kerk zelf dateert uit 1628,
de toren is middeleeuws. Als we nu
verder rijden in de richting van de
oude provinciale weg Beverwijk-
Castricum, dan zien we in de verte
rechts Marquette liggen, oorspronke
lijk geheten het huis te Heemskerk.
Op één kleine ronde toren naast de
ingang na (eind 15de of begin 16de
eeuw) is het huis uit het midden
van de achttiende eeuw. We rijden
nu naar Castricum en houden de
richting Egmond aan. Hier is de
duinenrij breed en bebost. Bij de
kruising naar Castricum aan Zee
blijven we rechtdoor rijden, steeds
noordwaarts. Bij Egmond-Binnen
zien we rechts in de verte de Bene
dictijnerabdij liggen. Toen de Bene
dictijnen in 1935 terugkeerden naar
Egmond en hun oude abdij herstel
den, zijn er nogal wat bodemvond
sten gedaan; er is tussen 1938 en
1948 systematisch opgegraven door
het Biologisch-Archaeologisch Insti-
tuur te Groningen. Die vondsten zijn
deels prehistorisch, deels Romeins,
en verder is er Middeleeuws en later
aardewerk gevonden. Mettertijd zal
die collectie hopelijk uitgroeien tot
een „Museum Abdij van Egmond".
Voorlopig is het zo, dat belangstel
lenden na schriftelijke aanvrage een
kijkje kunnen nemen.
EGMOND aan den Hoef heeft het
Slot te Egmond gehad, waar de he
ren (later graven) van Egmond
zetelden. Dit slot is in 1574 door
steeds verder vervallen, maar men
heeft een dertig jaar geleden de fun
damenten ontgraven eri .tot even bo
ven de grond opgetrokken, zodat
duidelijk te zien is hoe het slot in
dertijd in elkaar zat. Er staat van
de voorburcht trouwens nog een
brok van een vierkante toren. Sonoy
stak ook de slotkapel in brand, nu
Hervormde kerk. De kerk werd in
1633 herbouwd en vijftien jaar ge
leden gerestaureerd, maar men is
nu bezig geld bijeen te brengen voor
een beter, meer verantwoord her
stel. Het interieur van de kerk is
zeer de moeite waard. Steeds maar
noordwaarts rijden we, langs een
bijzonder schilderachtige weg, en
komen dan tenslotte bij De Frans
man tussen Bergen aan Zee en Ber-
gen-Binnen uit. We rijden naar Ber-
gen-Binnen. Natuurlijk gaan we de
oude Hervormde kerk bekijken, die
centraal ligt op het ommuurde kerk
hof en die in de wandeling nog al
tijd de „ruïnekerk" heet, al is hij
niet helemaal een ruïne meer. In
datzelfde roerige jaar 1574 werd ook
deze 15de eeuwse kerk door brand
verwoest. Enige tientallen jaren la
ter is alleen het koor hersteld. Het
schip verviel tot de schilderachtige
ruïne die iedereen in Bergen zo goed
kende. Architect Royaards heeft in
1955-1959 het koor gerestaureerd en
ook een gedeelte van het schip. In
de kerk vindt u een rococo preek
stoel, een paar prachtige koperen
kronen en een „herenbank" uit het
einde van de 17de eeuw. U kunt ook
nog een kijkje gaan nemen in het
gemeentelijk museum, dat aan de
noordwesthoek van het kerkhof in
een huis met trapgevel uit 1655 ge
vestigd is. U vindt hier o.a. een
oude Bergense kamer.
NU NEEMT u de weg naar
Schoorl en rijdt, langs dicht beboste
duinen, waar de weg precies de voet
van volgt rechts is het land vlak
naar Schoorl, waar het voormali
ge raadhuis uit 1601 de moeite
waard is; het is nu eigendom van de
Vereniging „Hendrick de Keyser"
en het is in 1931 even terzijde van
de oude plaats herbouwd. We ver
volgen de weg en rijden langs Groet
naar Camperduin. Daar is het altijd
weer merkwaardig om de strakke
gracht, Luttik Oudorp, Mient en
Verdronken Oord vormen een
prachtig, evenwichtig geheel. Op de
hoek van Luttik Oudorp en Appei-
steeg vindt u een huis met een hou
ten gevel, waarin nog een kanons
kogel zit van het beleg van 1573.
U KUNT een uur of een dag in
Alkmaar doorbrengen, er is genoeg
te zien. En als we dan via de snel
weg terugrijden naar Haarlem, dan
hebben we tot zeven juli de gelegen
heid om eindelijk eens af te slaan
naar Akersloot iedereen ziet dat
bordje en wie gaat er ooit naar toe?
Maar nu is er alle reden toe: men
kan er zondag voor het laatst
de Lelietentoonstelling 1964 bezichti-
Het huis Marquette
Slot Assumburg, nu jeugdherberg
Het ziet er naar uit, dat in de komen
de jaren het sauna-bad geweldig in po
pulariteit zal toenemen. General Elec
tric Company (USA) heeft onlangs een
automatische elektrische verwarmings
eenheid op de markt gebracht voor ge-
zins-sauna-inrichtingen, zodat men nu
ook thuis zijn stoombad zal kunnen ne
men. Deze aan de wand te bevestigen
apparatuur voert in de sauna-kamer de
juiste hoeveelheid verse lucht binnen,
terwijl het water, dat wordt uitgegoten
over verhitte stenen, grint of een soort
stookplaat, voor de gezonde en ontspan
nende stoom zorgt. In Amerika zijn de
ze toestellen reeds in verscheidene dui
zenden woningen geïnstalleerd.
208. „Portier," sprak Joris voornaam, „wij wensen de
mooiste suite van dit hotel. Op de prijs wordt niet
gekeken." „Maar Joris!" riep Panda verschrikt. „Daar
moeten we juist wèl naar kijken, hoor. Zoveel geld heb
ben we niet." „Stil," siste Joris pijnlijk getroffen. „Ik
heb u toch gezeg, dat ge mij het woord moet laten
doen?" Hij wendde zich tot de portier en hernam: „Let
maar niet op de grapjes van de kleine snaak." „Het is
anders hartverwarmend," zei de portier. „Het komt zo
ik zelden voor, dat ik iemand hoor zeggen wat hij denkt."
HHm," bromde Joris. „Terzake. De mooiste suite, zei
ik." „Ja, dat hoorde ik u zeggen," beaamde de poriter.
„En op de prijs let u niet, want u bent toch niet van
plan die te betalen. Dat moeten anderen maar voor u
doen." Dit inzicht van de portier was een ernstige
schok voor Joris. Maar voor hij een passend antwoord
kon bedenken, hernam de ander: „Het geeft niet. Zoiets
is hier gebruikelijk. De meeste hoge heren laten ook
anderen betalen. Zij leven op onkostennota's." Hij keer
de zich om en riep: „Chasseur! Breng de koffers van
de heren binnen!" „Pffff zuchtte Joris. „Deze
portier heeft een onrustbarend begrip!"
Horizontaal woor
den invullen van de
volgende betekenis:
1. vaartuig, 2. cate
chisatie, 3. land in
Europa, 4. geslepen,
5. chaos, 6. ontroe
ring, 7. begaafdheid,
8. snoeven, 9. ge
zichtsversiering, 10.
eenvoudig, 11. duis
ter, 12. uiting van
pijn, 13. oplopende
vlakte, 14. lichaams
deel van een dier, 15.
domoor, 16. roven, 17.
moedig, 18. betrouw
baar, 19. schade, 20.
vis, 21. eetgerei, 22.
prijslijst.
Bij juiste oplossing
leest men op de cir
keltjes van 1 tot en
met 22 een zegswijze.
Oplossingen, uitsluitend per briefkaart,
dienen voor donderdag a.s. in ons bezit
te zijn.
OPLOSSING PUZZEL no. 39
Horizontaal: 1. effen, 6. teems, 11. bod,
14. frase, 15. ampul, 16. oor, 17. ai, 18. trip,
20. ene, 21. oma, 22. tee, 24. foto, 26. term,
28. esla, 30. Noor, 32. fatum, 35. bemoeien,
38. mare, 39. stere, 41. teem, 43. Kan, 44.
Architectuurprijs. De A. J. van Eck-
stichting heeft een vijfjaarlijkse prijs
van 5.000 ingesteld voor een bouw
werk, in die periode in Nederland vol
tooid, dat „in zijn architectuur uitmunt
door de zuivere integratie van de con
structie in het geheel". Deze stichting
is ter nagedachtenis aan A. J. van Eek,
in leven architect B.N.A. te Den Haag,
door zijn echtgenote opgericht. In de
praktijk van architect Van Eek (1898
1961) nam het ontwerpen van beton
constructies een grote plaats in naast
zijn architectonische werkzaamheid. De
prijs zal om de vijf jaar worden uit
gereikt op 2 juli, de verjaardag van
architect Van Eek, voor de eerste keer
op 2 juli 1965.
la, 45. orbe, 48. teef, 50. ai, 51. ape, 53.
klok, 55. reine, 57. Aïda, 59. zoölogie, 62.
frele, 64. neer, 65. trog, 68. leuk, 70. krab,
72. sta, 73. nag, 75. val, 77, iner, 79. Tl, 80.
Eva, 81. Elten, 83. risee, 85. les, 86. ledig,
87. Maori.
Verticaal: 1. efate, 2. Fries, 3. fa, 4. Est,
5. nerf, 6. taptoe, 7. em., 8. Epe, 9. munt,
10. sleef, 11. boomtak, 12. oom, 13. dra,
19. iono, 23. Elbe, 25. ooit, 27. ram, 29. aero,
31. reet, 33. uraan, 34. menie, 36. merk, 37.
nee, 39. slaaf, 40. tapir, 42. merg, 46. blz.,
47. eoon, 49. feit, 52. edelgas, 54. koek, 56.
Iers, 58. ale, 60. lering, 61. Oran, 63. euvel,
66. otter, 67. galei 69. kale, 71. berm, 73.
Nel, 74. ave, 76. Ltd, 78. Ria, 32. ei, 84. s.o.
PRIJSWINNAARS PUZZEL NO. 39:
7.50: Mevrouw G. Keur, Celsiusstraat
19, Zandvoort.
5,Mevrouw M. Cramer, Velserduin-
weg 117, IJmuiden;
2-50: J. P. Terol, Dahliastraat 4, Haar
lem.
De kaasmarkt van Alkmaar, wereld
vermaarde trekpleister
gen. En dat is ruimschoots de moei
te waard.
lijn van de Hondsbosse Zeewering te
zien en daarvoor, in de diepte, de
polder, erachter de Noordzee, ter
zijde de duinen. Jammer dat de rij
weg achter de zeewering loopt en
we dus niets van de zee zien.
WE KUNNEN doorrijden tot even
voor Petten en dan rechtsafslaan,
zodat we bij Burgervlotbrug weer op
de weg langs het Noordhollands Ka
naal komen.
Zo rijden we op Alkmaar aan,
waar in 1573 de victorie begon, toen
de Spanjaarden het beleg moesten
opbreken. Alkmaar, de oude stad
dan, ligt nog in de omgrachting die
in 1572 tot stand kwam; de wallen
zijn aan de west- en zuidzijde in
plantsoenen veranderd. Op het
Waagplein voor de Waag (oorspron
kelijk een kapel) wordt elke vrijdag
morgen kaasmarkt gehouden, tot 26
september: een kleurrijk schouw
spel dat de moeite waard is. De
Grote- of St. Laurenskerk is bijzon
der mooi, vooral van binnen. De Ko
ningsstraat in Alkmaar dankt zijn
naam, net als de Koningstraat in
Haarlem, aan de Rooms-Koning Wil
lem II van Holland (gest. 1256). De
grachten Oude Gracht, Linden-
Aan beide zijden van de toonbanken
in de Italiaanse winkels staan veelal
mensen die door hun optreden blijk ge
ven van een grote onervarenheid. Dit
is de mening van de Nationale Consu
mentenunie, die in de grote steden van
Milaan tot Catania een onderzoek heeft
ingesteld naar de koopgewoonten van
het publiek
Professor Oddone Fantini, de voorzit
ter van de Consumentenunie, heeft op
een persconferentie medegedeeld, dat
de winkels door inefficiënte en ouder
wetse distributiesystemen vaak orders
missen.
Hij waarschuwde, dat de winkels nog
minder zouden omzetten, indien zij
overgaan tot een middagsluiting op za
terdag of een andere werkdag.
Professor Fantini zei, dat de winke
lende huisvrouw alleen voor de dag zelf
koopt, zonder te denken aan de bespa
ring die ontstaat door bijv. voor twee
dagen tegelijk waren in te slaan.
In het bijzonder in de levensmidde-
lenbedrijven, zei hij, gaan voor het gro
te publiek de voordelen teloor, die ont
staan door inkopen voor een aantal da
gen tegelijk. Zelfs suiker, olie en meel
worden op dagbasis gekocht.
Te weinig mensen profiteren van de
mogelijkheid om telefonisch bestellin
gen op te geven en hoewel steeds
meer mensen de beter bevoorrade win
kels van het supermarkttype met hun
vaste prijzen frequenteren, geven de
meesten toch nog de voorkeur aan de
winkel op de hoek met zijn variabele
prijzen en geringe keuze.
Volgens professor Fantini is het pu
bliek over het algemeen gekant tegen
een winkelsluiting op zaterdagmiddag.
De winkels zelf zouden daardoor hun
omzet zien inkrimpen, omdat de arbei
der zaterdags met zijn loonzakje thuis
komt en het gezin dan meer vrije tijd
heeft om te winkelen. Hij waarschuw
de echter, dat een vrije middag elders
in de week evenmin populair zou zijn
en de winkels geld zou kosten.
