NS blijft ondanks bescheiden
winst bezorgd voor toekomst
Marges blijven onvoldoende
Tal van nieuwe bruggen
voor de spoorwegen
Treinreizigersvervoer achterop
geraakt in Randstad Holland
13
HALF ZWAAR - HEEL LEKKER I
ONTVANGSTEN STEGEN TOT 610.2 MILJOEN
Probleem van de
zelffinanciering
N.S. kampt nog
steeds met tekort
aan personeel
Beveiliging blijft bron van zorg
Jeugd-Rode-Kruisers
gaan slag leveren
Eurotex-stewardessen
mogen blijven
Gezamenlijke opleiding
voor marine België
en Nederland?
Brand vermoedelijk
door vuurpijl
veroorzaakt
4
1 i
DINSDAG 7 JULI 1964
Voordelig
Commercie
Cijfers
Reizigers
NIEUWE SPOORBAAN OM AMSTERDAM EN NAAR DEN HAAG
M
ONTWIKKELING VAN HET VERVOER OOCR N.S.
ir
T
EXPLOITATIE RESULTATEN N.S.
A
De Nederlandse Spoorwegen heeft
blijkens het vandaag verschenen verslag
in 1963 de jaarrekening kunnen afsluiten
met een positief saldo van een half mil
joen gulden. In 1962 werd een verlies
geleden van 28.9 miljoen. Tot dit sterk
verbeterde resultaat heeft onder meer
bijgedragen een stijging van de ont
vangsten met elf percent tot 610.2 mil
joen. De kosten stegen met ruim vijf
percent tot 609.7 miljoen. De winst
over 1963 zal met de onder „voorzie
ningen" opgenomen nog nader te be
stemmen reserve van 13.7 miljoen in
mindering worden gebracht van het ver-
liessaldo van voorgaande jaren, dat
22.2 miljoen groot is. Het restant van
8 miljoen wordt overgebracht naar de
nieuwe rekening. Een dividenduitkering
is ook dit jaar nog niet mogelijk.
Hoewel 1963 met een batig saldo werd
afgesloten is de N.S.-directie niet gerust
voor het lopende jaar en de directe toe
komst. Wel gaf het afgelopen jaar tariefs
verhogingen te zien, maar deze bleken
een onvoldoende aanpassing aan de inmid
dels sterk gestegen kosten. Een punt van
voortdurende zorg is voor de directie de
geringe winstmarge van het bedrijf. Zij
maakt dat het bedrijf uiterst kwetsbaar
is en geeft ook geen gelegenheid tot ook
maar een beperkte mate van zelffinancie
ring. Het ontbreken van deze financie
ringsbron betekent voor de N.S. een ver
zwaring van de lasten verbonden aan de
realisering van de investeringen die nood
zakelijk zijn voor de verdere mechanise
ring en automatisering. Derhalve noemt de
N.S. een grotere financiële draagkracht
noodzakelijk, vooral met het oog op de toe
komst.
De directie meent dat juist door het
groeiende particuliere vervoer de taak van
het openbaar railvervoer steeds belangrij
ker zal worden. De trein heeft het voor
deel van een eigen baan, die diep door
dringt in de bestaande bebouwing van de
stedelijke agglomeraties. Verder is er het
voordeel dat de trein met grote capaciteit
en snelheid zijn functies vervult, terwijl hij
weinig ruimte in beslag neemt. In dit ver
band herinnert de directie onder meer aan
de nieuwe spoorlijn Amsterdam-Den Haag
via Schiphol, waarop zij de regering heeft
geattendeerd. Ook wijst zij op de vervoers
situatie in het zuidelijk deel van Rotter
dam, een aansluiting van Lelystad op het
N.S.-net etc.
Uitbreidingen van dien aard vergen van
de leiding belangrijke beslissingen. Er
moet gereserveerd, gekocht en gebouwd
worden voor de toekomst. In dit verband
meent de directie van de N.S. dat er be
hoefte bestaat aan een nadere afbakening
van de verantwoordelijkheid van de N.S.
voor de totstandkoming van een nieuwe
spoorwegoutillage.
Verder merkt de directie op dat het
vraagstuk van de verdere commercialise-
Eind 1963 bedroeg het personeeltekort
bij de Nederlandse Spoorwegen 1250 man,
hoewel het aantal arbeidsplaatsen in de
loop van het jaar met ruim duizend is
teruggebracht. Het tekort was het sterkst
voelbaar in de lagere taakgroepen op de
stations en bij het wegonderhoud, met na
me in het westen des lands.
Na een verbetering in de tweede helft
van 1962 is de positie van N.S. op de ar
beidsmarkt in 1963 weer minder gunstig
geworden. Ondanks intensieve werving
traden slechts elfhonderd personen in
dienst bij de spoorwegen, tegen achttien
honderd in het jaar daarvoor. De uitstro-
ming (achttienhonderd man) bleef onge
veer op hetzelfde peil.
Het totaal aantal personeelsleden be
droeg aan het eind van het jaar 29.645, dat
wil zeggen een kleine duizend man minder
dan 25 jaar geleden. Dat de produktiviteit
in die periode aanzienlijk is opgevoerd
blijkt wel hieruit dat er nu jaarlijks 198,8
miljoen reizigers worden vervoerd, 118
miljoen meer dan in 1938, terwijl de om
vang van het goederenvervoer in die kwart
eeuw is gestegen van 14,5 tot 30,9 miljoen
ton.
De exploitatiekosten zijn uiteraard ook
niet op het vooroorlogse peil gebleven, 88,5
miljoen gulden in 1938 tegen 496,4 mil
joen 25 jaar later
ring van het spoorbedrijf een belangrijk on
derwerp van gesprek blijft in het natio
naal overleg en met name in het kader
van de gemeenschappelijke vervoerspoli-
tiek binnen de E.E.G.
Volgens de verlies- en winstrekening be
droegen de totale ontvangsten in 1963
610.2 (v.j. 548.7) miljoen. De kosten ste
gen tot 609.7 577.6) miljoen. Deze toe
neming werd voornamelijk veroorzaakt
door de exploitatiekosten, die stegen van
468.9 miljoen tot 496.4 miljoen. De per-
soneeluitgaven stegen met 13.9 miljoen
tot 246.1 miljoen; de post onderhouds-
materialen en onderhoudsrekeningen van
derden nam toe met 5.4 miljoen tot
100,2 miljoen. Voor elektrischeh energie
en brandstoffen werd in 1963 59.7 mil
joen betaald of 3.2 miljoen meer dan in
het voorgaande jaar. De kosten van ver-
voerwerkzaamheden, verricht door derden
beliepen 62.1 miljoen of 2.2 miljoen
meer dan in 1962.
De afschrijvingen op basis van de aan
schaffingsprijs en de aanvulling daarop op
basis van de vervangingswaarde bedroe
gen in totaal 95.2 miljoen tegen 92.0 mil
joen in 1962.
In 1963 werd in totaal 146,6 miljoen ge
ïnvesteerd tegen 169.1 miljoen in 1962. De
investeringen in de infrastructuur, bedroe
gen in het afgelopen jaar 81.2 miljoen
(1962: 93.8 miljoen). In rollend materieel
werd 61.3 miljoen geïnvesteerd tegen
f 71.0 miljoen in 1962.
De totale omvang van het reizigersver-
voer, gemeten in reizigerskilometers, is in
het afgelopen jaar met 7.911 miljoen 0,4
pet hoger geweest dan in 1962. Het aan
tal afgelegde reizen nam toe met 0,3 pet.
tot 198.8 miljoen.
Uitgedrukt in reizigerskilometers steeg
het binnenlands vervoer op enkele reizen
met 0,5 pet en dat op retours met 1,7 pet.
Op enkele reizen en retours werden in
het binnenlands verkeer in totaal 109.3 mil
joen reizen afgelegd tegen 108.3 miljoen in
1962.
Het aantal op abonnementskaarten afge
legde reizigerskilometers daalde met 2
pet. tot 2.053 miljoen. In de verkoop van de
verschillende soorten abonnementen zijn
als gevolg van de prijsverhogingen enige
verschuivingen opgetreden.
Het aantal reizigerskilometers in het
grensoverschrijdend vervoer nam toe met
3.5 pet tot 403 miljoen. Het aantal reizen
in deze sector vermeerderde met 0.2 tot
4.0 miljoen.
V.PELTl647Q5j
BESTAANDE SPOORLIJN
MET STATIONS
79EK0MSTI0E SPOORLIJN
MET STATIONS
HAARLEM
«ntraa!
atfon
\Halfw«g
museum
W
Amstal
Buiten-
vetdert
Amstelveen
UTRECHT
T
240
220-
200-
180
INOEXCliFERS 1950:100
160
Binnenland* vervoer
Vervoor naar het buitenland
I I I I |V.PELT|64703
GOEDERENVERVOER - m». -
rni
PERSONENVERVOER
1950 51 52 S3 SI SS SB S7 SB S9 SO SI S2 S3
De nieuwe spoorbrug over het Am
sterdam-Rijnkanaal in de lijn Utrecht-
Amsterdam zal waarschijnlijk begin 1966
in dienst worden gesteld. Als gevolg van
de zeer scheve kruising van de spoorlijn
met het te verbreden kanaal, krijgt deze
brug de grootste vrije overspanning van
alle spoorbruggen in Nederland, name
lijk 172 meter. De totale lengte wordt
250 meter.
Met het ontwerpen van hoger gelegen
bruggen met een nog grotere overspanning
over het Amsterdam-Rijnkanaal in de lij
nen Utrecht-Gouda (bij Utrecht) en Am-
sterdam-Amersfoort (bij Weesp) is een be
gin gemaakt.
Dit deelt de directie van de Nederlandse
Spoorwegen mee in haar jaarverslag over
1963. Met het rijk zal een financiële rege
ling worden getroffen voor het maken van
een beweegbaar gedeelte in de brug over
de Merwede bij Baanhoek.
In het afgelopen jaar is het aantal vrije
kruisingen (door middel van viaducten
of onderdoorgangen) toegenomen van 693
tot 700. De talrijke ongelukken, die ook in
1963 met name op niet beveiligde overwe
gen voorkwamen, vervullen de N.S.-direc
tie met grote zorg. Aan een verdere ver
betering van de overwegbeveiliging is dan
ook hard gewerkt: er zijn automatische
knipperlichtinstallaties aangebracht bij 65
niet beveiligde overwegen en bij vijf tot
dusver met de hand bediende overwegaf
sluitingen. Zeven A.K.I.'s werden vervan
gen door automatische halve overwegbo
men. Het totaal aantal knipperlichtinstal
laties is met 63 tot 425 gestegen.
Bij 28 overwegen werd de bestaande be
veiliging vervangen door automatische
halve overwegbomen. Eind 1963 waren in
totaal 229 overwegen met deze installaties
uitgerust en in 1964 komen er waarschijn
lijk nog 30 bij.
Ook de modernisering van de beveili-
mlljoan
guldan
VERLIES
WINST- EN VERLIESSALDI
VAN DE N.S-EXPLOITATIE
ging door middel van automatisch blok
stelsel op de baanvakken en van relaisbe-
veiligingen op de stationemplacementen is
in 1963 voortgezet.
De gunstige ervaringen met de centrale
verkeersleiding als middel voor een vlotte
en efficiente beheersing van de treinen
loop en het voordeel van een geringere
personeelsbezetting hebben geleid tot het
plan, het gehele door reizigerstreinen
bereden net en enkele goederenlij nen met
dit systeem uit te rusten.
Ten behoeve van dit plan zal het spoor
wegnet worden verdeeld in een aantal
C.V.L.- en N.X.-beheersgebieden van waar
uit de treinenloop centraal zal worden ge-
regels en de wissels en seinen centraal
zullen worden bediend. Er wordt naar ge
streefd de eerste fase van het plan, dat
het nog niet van automatisch blokstelsel
gedeelte van het net betreft, rond 1975 te
voltooien.
Voorts zal tegelijk met de modernisering
van de beveiliging op alle door reizigers
treinen bereden baanvakken een continu
systeem van automatische treinbeïnvloe
ding worden ingevoerd.
Meer dan honderd jongelui uit verschil
lende plaatsen van ons land en uit Duits
land en België zijn van plan op zaterdag
11 juli slag te leveren in Den Haag. Het
zijn jeugd-Rode Kruisers, die zullen wed
ijveren in praktische en theoretische
E.H.B.O.-kennis, kennis van het Rode
Kruis, verkeersregels, voedingsregels, en
het voorkomen van ongevallen.
Zij nemen deel aan het nationale jeugd-
E.H.B.O.-toernooi. Er komen vijftien ploe
gen van het Nederlandsche Rode Kruis,
drie van het Belgische en drie van het
Duitse Rode Kruis. Elke ploeg bestaat uit
vijf jongeren van vijftien tot zeventien
jaar.
De Indiase generaal Rickey, militair
adviseur van de secretaris-generaal
van de V.N., praat momenteel in ons
land over het detachement mari
niers, dat Nederland bereid is te
leveren voor politiediensten. Op de
foto wordt hij begroet door kolonel
Veenhuis van het korps mariniers.
De president van de rechtbank in Utrecht,
mr. J. Gijsman, heeft beslist dat het reis
bureau Eurotex N.V. uit Amsterdam in de
speciale toeristentrein „Mediterraneo"
eigen stewardessen mag hebben om de
eigen passagiers te verzorgen. Daarmee
stelde hij de Reisbiljettencentrale N.V.,
een dochteronderneming van de Neder
landse Spoorwegen, in het ongelijk.
Het reisbureau had een kort geding aan
gespannen tegen de Reisbiljettencentrale,
omdat de centrale de Eurotex-stewardes
sen had verboden bepaalde diensten, als
het innemen van paspoorten en reisbiljet
ten, uit te voeren.
Mr. Gijsman besliste, dat de Reisbiljet
tencentrale N.V. door een overeenkomst
die zij in 1962 aanging met Eurotex, moet
toestaan dat dit reisbureau zijn eigen ste
wardessen met de vakantietrein mee
stuurt. Hij bepaalde, dat de centrale voor
elke dag dat zij de Eurotexstewardessen
in hun taak belemmert, een dwangsom
moet betalen van 1000 gulden (geëist was
een bedrag van 2.000 gulden). Hij veroor
deelde de Reisbiljettencentrale tot de kos
ten van het geding.
Mr. Gijsman stelde in zijn overwegingen,
dat de stewardessen als gewone reizi
gers moeten worden beschouwd het reis
bureau betaalde voor hun plaatsen in de
trein en dat enkel al uit dien hoofde
de meisjes niets in de weg mag worden
gelegd. Hij overwoog verder, dat het bij
de Eurotex-reizigers een verkeerde indruk
zou wekken, wanneer zij zouden worden
bediend door andere dan Eurotexstewar
dessen. Met nadruk stelde hij, dat de Reis
biljettencentrale niet het recht heeft, zich
aan haar verplichtingen, neergelegd in het
contract van 1962, te onttrekken, omdat er
onregelmatigheden zouden zijn begaan
door Eurotex-stewardessen. Mr. Gijsman
vindt dit niet relevant, omdat deze onregel
matigheden niet nader zijn gepreciseerd.
Een programma voor een gezamenlijke
opleiding voor de mijnendienst van de
Belgische en Koninlijke Marine is naar in
Brussel wordt vernomen één van de be
langrijkste agendapunten geweest van het
overleg, dat minister De Jong maandag
in Brussel heeft gevoerd.
De Nederlandse minister van Defensie
ontmoette zijn Belgische collega, Segers,
in het conferentieoord Hertoginnendal in
Brussel voor het periodieke Benelux-over-
leg over defensievraagstukken. De geza
menlijke opleiding zou worden geconcen
treerd op de basis van de Belgische marine
in Oostende.
In een communiqué, dat maandagmid
dag na het gesprek tussen de twee minis
ters werd verstrekt, wordt slechts gezegd
dat „gemeenschappelijke defensieproble
men" werden gehandeld.
Een vuurpijl is er vermoedelijk oorzaak
van geweest, dat gistermiddag ongeveer
negenhonderd vierkante meter duinterrein,
grenzend aan de camping „Ockenburgh"
in Den Haag het grootste kampeerter
rein in west-Europa gedeeltelijk door
brand is vernield.
Toen de brand was geblust vond men in
het betrokken terrein een vuurpijl, die
zo hebben getuigen verklaard op het
tijdstip van het uitbreken van de brand
aan een parachute naar beneden was ge
komen. Het vermoeden bestaat, dat deze
pijl aan het strand bij „Ockenburgh" is
aangespoeld en daar door onbekende ba
ders in de richting van de camping is af
geschoten.
In het westen van het land, waar ruim de helft van het totale treinvervoer
wordt afgewikkeld, is het aantal reizigers in de periode 1955-1962 met slechts
twee percent toegenomen. In hetzelfde tijdvak is het totale vervoer op de zuide
lijke, oostelijke en noordelijke lijnen met ruim 25 percent gestegen.
In het jaarverslag over 1963 schrijft de N.S.-directie, dat het achterblijven
van het reizigersvervoer in de randstad voornamelijk wordt veroorzaakt door
de toenemende uitgestrektheid van de grote steden, waar veel stadswijken te ver
van de bestaande stations zijn komen te liggen. Bovendien wordt de totale
reisduur vaak ongunstig beïnvloed doordat de verkeersdrukte in de grote steden
belemmeringen oplevert voor het stedelijke openbare vervoer.
Door de opening van nieuwe stations
kunnen ook nieuwe wijken binnen de in
vloedssfeer van de trein worden gebracht.
Daarom zullen enkele nieuwe stations wor
den toegevoegd aan de al een paar jaar
bestaande voorstadstations Rotterdam
noord, Amsterdam-Sloterdijk en Leiden-
Lammenschans. Naar verwachting zal in
1965 het station Rijswijk gereedkomen. De
opening van andere stations aan de „Oude
lijn" (Den Haag-Leiden-Haarlem-Amster-
dam), waaronder Den Haag-Mariahoeve,
wordt voorbereid.
In sommige gevallen zal ook de bouw
van nieuwe spoorlijnen worden overwogen.
In dit verband noemt de N.S.-directie de
plannen voor de Schiphollijn en de even-
Advertentie
KtmWiE
half zware shag
DRUM
rr
jï
C
»ISO I/5J
tueel aan te leggen nieuwe spoorlijn in het
gebied ten zuiden van Rotterdam, waarmee
Hoogvliet, Spijkenisse en Hellevoetsluis of
Brielle op het spoorwegnet zouden kunnen
worden aangesloten.
Forensenvervoer
De verwachting is, dat vooral het foren-
senvervoer per spoor zich in de toekomst
verder zal ontwikkelen. De uitkomsten van
de volkstelling 1960 hebben uitgewezen, dat
de trein bijna dertig percent van het totale
forensenvervoer voor zijn rekening neemt.
In plaatsen met een goede stationligging
stijgt dit aandeel tot ongeveer tachtig per
cent. Teneinde het voor autobezitters aan
trekkelijk te maken om in het woon-werk
verkeer de auto te gebruiken als voor-
en natransportmiddel bij reizen per trein
worden waar mogelijk doeltreffende sta
tionsvoorpleinen met ruime parkeergele
genheid geprojecteerd.
Het bouwprogramma van de Neder
landse Spoorwegen omvat thans de
nieuwbouw van acht grotere en tien klei
nere stations alsmede de modernisering
van tien andere stations. Dit program
ma zal naar verwachting in 1966 voor
het overgrote deel zijn gerealiseerd.
Busondernemingen
De in het wegvervoer werkzame doch
terondernemingen van N.S. hebben in het
afgelopen jaar 211 miljoen reizigers ver
voerd, 5,6 percent meer dan in 1962. Het
aantal afgelegde reizigerskilometers is
met twee percent toegenomen tot 2310,6
miljoen. De materieelvernieuwing is nu
zover gerealiseerd, dat praktisch alle auto
bussen van de met N.S. gelieerde onder»
nemingen van de nieuwste typen zijn.
In verband met de groei van de stede
lijke agglomeraties vestigt de N.S.-direc
tie ook de aandacht op de verhouding tus
sen het stadsvervoer en het streekvervoer.
Ze meent, dat het belang van een duur
zame en redelijke voorziening in de ver
voersbehoeften inhoudt, dat expansie van
de gemeentelijke vervoerbedrijven niet
mag gaan ten koste van de door de streek-
vervoerbedrijven op rendabele basis uit
geoefende autobusdiensten.
Goederenvervoer
De omvang van het goederenvervoer
is het afgelopen jaar toegenomen met
11,4 percent tot 30,9 miljoen ton. De groei
was weer het grootst in het grensover
schrijdend vervoer, dat met 16,4 percent
steeg tot 13,8 miljoen ton.
Het transport van steenkool blijft in het
totale goederenvervoer een zeer grota
plaats innemen. Dit vervoer breidde zich
in 1963, gemeten in tonkilometers, met 12,3
percent uit tot 1.581 miljoen. Het vervoer
van stukgoederen daalde tengevolge van da
tariefsverhoging van september 1962 met
drie percent tot 1,4 ton.
Massale transporten
Volgens de directie zullen massale ver
voeren in complete treinen of grote wagen-
groepen de toekomstige ontwikkeling van
het goederenvervoer markeren. Voorts acht
zij het van veel belang, dat door de in
voering van speciale wagons de kosten van
laden en lossen voor de verladers worden
beperkt. Om overladen en natransport
overbodig te maken, streven N.S. naar
spooraansluitingen en vestiging aan de
spoorweg van fabrieken en opslagplaatsen
op door N.S. te verhuren terreinen. Op dit
gebied werden het afgelopen jaar ruim
honderd overeenkomsten gesloten. De ene
helft daarvan betrof de aanleg van een
nieuwe spoorwegaansluiting, bij de andere
helft ging het om een wijziging of uitbrei
ding. Het aantal op spoorvervoer aange
sloten bedrijven bedroeg eind vorig jaar
1063.
