VAN DAG TOT DAG Breuk Indische communisten definitief ja graag! Zwitserse rekening van Khider geblokkeerd Ruimte Wereldnieuws 3 (Dp de ^Praatótoel DONDERDAG 9 JULI 1964 N. IS - Juist ais man kun je dat zo waarderen Een lekkere Amerikaanse sigaret Nationalistisch China stopt U-2 vluchten Angolese revolutionairen naar Moskou en Peking In het laatste nummer van „Nieuw Europa", het tijdschrift van de Europese Beweging, heeft Paul-Henri Spaak een ar tikel geschreven dat in kernachtige be woordingen de huidige Europese situatie analiseert. In verband met de tamelijk eenzijdige pogingen van Frankrijk om de Europese politieke eenwording te stimu leren, waarbij vooral de injecties die De Gaulle aan de Westduitse regering toedient van belang zijn, is het goed om de mening van Spaak nog eens zo ondubbelzinnig om schreven te zien. Wij citeren uit „Nieuw Europa": „Ik geloof niet dat enige politieke orga nisatie kan bestaan zonder een bepaalde vorm van gezag. Zolang er landen zijn die de normale grondslagen van de democratie niet willen aanvaarden zo lang zij niet willen buigen voor de wil van de meerderheid zullen de licha men waartoe zij behoren, of deze nu uni verseel zijn zoals de Verenigde Naties, internationaal zoals de NATO, of Euro pees zoals de Gemeenschap, niet doel treffend kunnen functioneren. Bovendien, in een Europa der Vader landen, dat niet meer zou zijn dan een Europees verbond, zouden de kleine lan den in een buitengewoon moeilijke posi tie komen te verkeren bij gebrek aan instellingen en bijgevolg bij gebrek aan regelingen en garanties, zouden zij in oppositie komen tegenover de grotere landen. Indien de kleine landen enige in vloed willen behouden voor wat betreft hun speciale gezichtspunten, hebben zij organisaties nodig, waarin alle leden als gelijken worden behandeld en alleen organisaties met instellingen kunnen deze gelijkheid verzekeren. Zolang deze voorwaarde ontbreekt zal het Europese ideaal niet bereikt worden. Zelfs als wij voorbij zouden gaan aan de problemen met betrekking tot de mogelijke aanslui ting van Groot-Brittannië bij de Gemeen schap en de steeds ernstiger wordende belangrijke kwestie van onze verhouding tot de Verenigde Staten, moeten wij toch het feit aanvaarden dat er slechts een geringe kans is op verdere vooruitgang naar een politieke eenwording van Euro' pa. Het verschil in benadering is zo groot en zo diepgaand dat het moeilijk is van iemand een voorstel tot een com promis te verwachten, laat staan van een aanvaarding daarvan. Dit is gewoon niet de tijd daarvoor." Aldus Paul-Henri Spaak, wiens mening over dit onderwerp zonder twijfel de meest gezaghebbende mag worden genoemd. Het is, volgens Spaak, „gewoon niet de tijd" voor een compromis tussen de principieel uiteenlopende zienswijzen van aan de ene kant het Frans-Duitse, aan de andere kant het Benelux-Britse-Scandinavische bloc. Wanneer wij hier van „bloc" spreken, dan is dat enkel om een bepaalde soort hoofd zakelijk spiritueel gerichte denkwijze aan te duiden, die noch aan de ene, noch aan de andere kant tot een werkelijke „bloc- yorming" heeft geleid. Het komt ons voor dat Spaak hier uiting heeft gegeven aan zijn vrees, dat de con troverse tussen de „bloes" tot een diepe splijting tussen Europese landen zou kun nen leiden, indien de politici niet inzien dat „de tijd er nog niet is." Als De Gaulle zijn zin zou willen door drijven en niets wijst erop dat Bonn hem tastbare hindernissen in de weg wil leggen zal een nieuwe, wellicht ramp zalige deling zich voltrekken in het toch al zo weinig cohesie vertonend Europa. Spaak is nooit een voorvechter van her stel der Duitse eenheid geweest. Integen deel, hij heeft meermalen laten door schemeren dat een strenge vergrendeling van de Duitse politieke aspiraties nodig zal zijn, om Europa de begeerde politieke eendracht te schenken. In dit licht bezien zou de Europese situatie nodig moeten worden opgehelderd, wil zij tot stabieler omstandigheden leiden: de kool en de geit sparen het groot-Duitse nationalisme en tegelijk Europa's toekomst sparen is langzamerhand uit de tijd geraakt. lOOOOOOGOOOOGOOOOOOOGGOOOOGOG MADRAS (India) (AP) De Indische communistische partij die al lang te lijden heeft gehad van ernstige onderlinge twis ten is definitief in tweeën gesplitst. Er is een nieuwe partij gevormd die is ingesteld op Peking. De partij zal gevormd worden op een congres dat vijf dagen zal duren. Er nemen ongeveer 135 afgevaardigden deel aan de conferentie, afkomstig uit west-Bengalen, Karela, Madras en Andhra. De oprichter van de Indische communis tische partij, de tachtigjarige Muzafar Ahmed is een van de oprichters van de nieuwe partij. Hiermee is het hoogtepunt bereikt van de strijd tussen de twee groepen in de communistische partij. De afgelopen twee weken heeft dit geleid tot incidenten waar bij 2000 huizen zijn afgebrand en 82 perso nen werden gearresteerd wegens brand stichting. Bij de over een half jaar van kracht wordende nieuwe verkeersregels, die aan Europese standaardisatie zijn aangepast, is er één die bezonnen en voorzichtige weggebruikers met angst moet vervullen: de regel die het rechts passeren toestaat op autowegen „ingeval de situatie dit noodzakelijk maakt." Het kan in sommige Europese landen zijn nut hebben dat deze regel geldt, in Nederlandse omstandigheden kan hij in geen enkel opzicht tot verhoging der veilig heid dienen. Integendeel, bij de meren deels beperkte breedte onzer wegen en de nog pas sporadisch toegepaste bouw van de vierbaans-indeling is een dergelijke regel niet alleen nutteloos, maar bovendien zeer gevaarlijk. Hij zal slechts de vorming van opstoppingen bevorderen en de ma niakken straffeloos in de gelegenheid stel len, een betrekkelijke verkeersorde te chaotiseren. De meeste ongelukken op onze snelwe gen zijn een gevolg van inhaalmanoeuvres. Gewaagde, verkeerde, roekeloze manoeu vres meestal. Dit toenemende euvel kan slechts worden vergroot door een uitbrei ding van de gelegenheid om „er de sokken in te zetten" en de voorrijder „te lappen". In dit jargon zitten de factoren besloten, die nu al driekwart van onze doden op snelwegen veroorzaken. En nu wordt het nóg erger. Het cijfer der verkeersdoden behoeft toch niet aan de Europese (hogere) getallen te worden aangepast? Het is te hopen dat onze verkeersdeskundigen erin slagen, hun bezinning tot gelding te bren gen voordat het (opnieuw) te laat is. (OOOOOOOGOOGOOOGOOOOGOOOOOGGG Defensienota. De defensienota zal pas dit najaar door de Tweede Kamer worden behandeld. De Kamer heeft gistermiddag besloten dit stuk niet meer voor het reces te behandelen, maar het samen met de begroting 1965 van Defensie te be spreken. Advertentie 1P-P- GENèVE (AP) De Geneefse autoritei ten hebben gisteren alle Zwitserse rekenin gen van Mohammed Khider, de voorma lige penningmeester van het Algerijnse be vrijdingsfront (F.L.N.), geblokkeerd. Khi der heeft openlijk bekend dat hij 6 miljoen Franse francs van de partij had meege nomen toen hij Algerije verliet. De voormalige secretaris-generaal van de F.L.N. heeft twee dagen geleden tij dens een persconferentie meegedeeld, dat hij met het geld verdween na het F.L.N.- congres in april 1963. Hij zei toen dat hij de gelden niet zou teruggeven „zolang de vervalser en woekeraar Ben Bella aan de macht blijft." De rechter-commissaris van Genève, die handelt naar aanleiding van een klacht van de Algerijnse regering en de F.L.N., heeft de banken in geheel Zwit serland bevel gegeven alle rekeningen te blokkeren, ook de rekeningen op nummer, die Khider geopend heeft op zijn eigen naam, of uit naam van de F.L.N. of een andere partij onder zijn signatuur. De Algerijnse regering is een juridische actie begonnen om de 6 miljoen francs terug te krijgen. TAIPEH (Reuter) De Chinese natio nalistische luchtmacht heeft de spiona- gevluchten boven het Chinese vasteland met ingang van woensdag tijdelijk stop gezet, nadat de dag tevoren een U-2 vlieg tuig was neergeschoten. Radio Peking meldde dinsdag dat het boven Oost-China was neergeschoten. De nationalistische luchtmacht zei dat het vliegtuig „een on geluk had gekregen" op de terugweg van een verkenningsvlucht. Sinds septem ber is het de derde U-2 die boven commu nistisch China is neergehaald. Mohand lat el Hocine, lid van het po litiebureau van de F.L.N., heeft gisteren tijdens een persconferentie verklaard, dat hij reeds een eerste aanklacht tegen Khi der heeft ingediend bij de openbare aan klager in Genève. Hij zei hier gekomen te zijn met de uitdrukkelijke opdracht van de Algerijnse president, Ben Bella, alles in het werk te stellen om het geld terug te krijgen. Hocine had in Zwitserland contact ge had met Khider. Deze herhaalde zijn ver klaring van maandag, dat hij het geld al leen zal overdragen „aan de revolutionaire machten die zich verzetten tegen Ben Bel la". Vernomen wordt nog dat de Zwitserse po litie op zoek is naar Khider. Onder de Zwitserse neutraliteitswetten mag een bui tenlander geen persconferentie op Zwitser se bodem geven, die gericht is tegen eni ge regering. ALGIERS (AP) Holden Roberto, lei der van de anti-Portugese regering in bal lingschap voor Angola, zal dit jaar nog bezoeken aan Rusland en communistisch China brengen. Roberto, die te Algiers verblijft, zal de ze maand de Afrikaanse topconferentie in Cairo bijwonen en vervolgens een delega tie van Angolaanse nationalisten naar Mos kou leiden. Deze reis wordt gemaakt op uitnodiging van de Russische regering. La ter zal de delegatie bezoeken brengen aan Peking en andere Aziatische en Europese hoofdsteden. Holden Roberto wordt door de meeste Afrikaanse staten erkend als het hoofd van de Angolaanse revolutionaire regering in ballingschap. Wie de laatste oorlog niet bewust of helemaal niet heeft meegemaakt, kan er zich moei lijk een voorstelling van vor men hoezeer een mens in nood een beest of een engel kan zijn. Men behoeft daarbij nog niet aan front of slagveld te denken, waar de beesten en engelen hand in hand plegen te gaan, maar aan het dage lijkse leventje van de burger, die in een langzaam leeg- vloeiende samenleving gecon fronteerd wordt met de on heilspellende angst, iets te moeten missen dat hij moei lijk ontberen kan. In het Nederland van de vorige oorlog was de distri butie-organisatie van de over heid een .algemeen geldende waarborg tegen die angst. Zij garandeerde niet, dat de bur ger alles zou kunnen krijgen wat hij verlangde, maar wel en dat bleek dan ook veel belangrijker! dat hij alles zou kunnen krijgen wat zijn medemens óók ontving. Afgezien van alle ontdui kingen, corruptie, oplichtingen en vervalsingen was de dis tributie een symbool van ab solute gelijkheid. De slinkende voorraden van alles, wat het leven materieel de moeite waard maakte, werd gelijke lijk en zonder aanzien des persoons verdeeld, tot het op was. Dat de „zwarte handel" een groot deel van die voor raden afknabbelde en langs sluikwegen bracht bij de man die er goud voor neertelde, was een publiek geheim. Maar eveneens een publiek geheim was het, dat de bezettings autoriteiten een nog veel gro ter deel aan de Nederlandse samenleving onttrokken en daarom had men met die eigen zwarte handel betrek kelijk vrede. Een onvermijdelijk ver schijnsel was het echter, dat de mens met de kleine beurs het slachtoffer werd. Wie geen geld had, moest genoegen V gel nemen met het officieel ver strekte partje en dat was op den duur te klein om te leven. Vandaar, dat velen stierven. Velen stierven van gebrek, terwijl elders onmetelijke voorraden in kelders en pro visiekasten lagen opgestapeld. De Duitse politie haalde nu en dan dergelijke opslag plaatsen leeg, stelde de daders aan de kaak als „verraders en moordenaars van hun eigen volk", stuurde hen naar con centratiekampen en pikte zelf de voorraden in. „De verraders en moorde naars", die op deze wijze wer den beroo'fd van een gemak kelijke rijkdom en 'een ellen dig einde vonden achter prik keldraad, waren vaak geëer de, zachtmoedige, aardige Ne derlandse mensen, die in de ban van het goud waren ge raakt. Vriendelijke midden standers, die het beest in zich de leiding hadden gegeven, fabrikanten die goede en eer lijke huisvaders waren, maar intussen hun landgenoten lie ten omkomen om er rijker van te worden. Dat alles is met de mantel der jaren bedekt. Het distri butie-apparaat is uit elkaar genomen, de welvaart heeft het vacuum van gebrek en nood opgevuld, de beesten zijn doodgegaan of weer mensen en zelfs engelen geworden. Er is niets meer, dat herinpert aan die doodsnood van de oorlog, toen de angst om iets te moeten derven dat bij de levensbehoeften behoorde, de gezichten tekende. Er is slechts één ding over gebleven, dat uit die tijd da teert. Bij alles wat we hebben, in overvloed kunnen kopen en op medemensen veroveren is er één ding, dat ziender ogen slinkt en waarop de groeiende Nederlandse samen leving zich stort als uitge hongerde wolven op een kar kas: dat is Ruimte. Ruimte is een begrip, dat nooit eerder honger heeft ver wekt. We leven nu echter in een situatie, waarin Ruimte zoiets is als Brood. Ruimte om te wonen, om te leven, om te bewegen. En de zwarte handel in Ruimte is in volle gang. Wat vroeger argeloos „wo ningnood" werd genoemd, is nu Ruimtenood. Het gebrek aan huizen is uitgegroeid tot een wezenlijk ademgebrek: een massaal gevoel van be nauwdheid maakt de mensen in Nederland langzamerhand angstig en redeloos. Geleid door een legertje van zeer commercieel aangelegde lie den storten zij zich in de zwarte handel in Ruimte. De Ruimte wordt verkocht aan de meestbiedende, in alle vor men die de Ruimte aanneemt in een samenleving. De hui zen, de gronden, het water: alles wat het ademen moge lijk maakt, wordt hongerig opgeslokt door de mensen die geld hebben. En wie géén geld heeft, krijgt géén ruimte. Men zal hierbij dienen op te merken, dat in deze tijd van zalige vrijheid en barre nood één ding ontbreekt, waarin de onzalige tijd van onvrijheid en barre nood wél voorzag: het distributie-appa raat der overheid. De officiële gelijkheid der mensen in de oorlogstijd is verdwenen. Het gelijke recht der mensen op een part van het karige voor raadje is er niet. Het zijn nu de lapjes van duizend, die de plaats der distributiebonnen hebben ingenomen. Het rijk- worden is geen kunst meer, als men het al is. Het arm- blijven is onvermijdelijk, als men arm geboren wordt. Ter wijl de ommuurde en vrije ruimten van onze Nederlandse sfeer in grotere en kleinere delen bij opbod worden ver kocht, terwijl de prijzen stij gen tot hoogten waar slechts enkelen nog bij kunnen, wor den de karig bedeelde en op de rand van fatsoenlijke ar moede levende gezinnen en gezinnetjes samengedrongen in de steeds benauwder worden de hokken van flats, steeds hoger, steeds enger, steeds minder bewegingsvrijheid bie dend. Een zwakke poging van de overheid om althans enige rechtvaardigheid te betrach ten bij het opdelen der ruim- të, de woningwetwoningbouw, is hevig doorkruist door de moeilijkheden van het bouw vak. De aanbouw van wo ningen door de gemeenten is ver ten achter gebleven bij de normale behoefte, maar bovendien heeft de wilde prijzenontwikkeling in de ruimte-handel de huren dezer woningen onevenredig opge stuwd. Een roofbouw op ruim te heeft zich gedemonstreerd, die herinneringen wekt aan de zinneloze windhandel in tulpen. Bouwvallen en krot ten worden voor goud ver handeld, miljonairs schieten als paddestoelen uit de grond. De Ruimte raakt op, wie een stukje voor zichzelf wil heb ben zal ervoor moeten bloe den! Wie een duidelijk beeld wil hebben van de schromelijkste fout onzer na-oorlogse rege ringen, behoeft niets anders te doen dan te informeren hoeveel geld hij heden ten dage zou moeten neertellen voor een bescheiden stukje woonruimte in de Randstad Holland. Wie wil beseffen hoe zeer alle vruchten der wel vaart van onze na-oorlogse maatschappij zijn gesmeten op de brandstapel van de ruimte-oorlog, moet eens be rekenen wat een man met een gemiddeld inkomen eigenlijk zou moeten verdienen om zich een eigen stukje ruimte te kunnen kopen uit de Neder landse voorraad. De Nederlandse ruimte is opgekocht en verkwanseld. Men kan dat betreuren, maar niet ongedaan maken. Tot in afgelegen provincies reizen de handelaren in het meest schaarse artikel onzer samen leving, de Ruimte, en zij ko pen lucht voor goud. Ge kunt die lucht terugkopen voor méér goud. Of stikken. Hel is duidelijk genoeg dat deze situatie niet op te lossen is, welke beloften of voor zeggingen het optimisme ook in leven willen houden. Men behoeft slechts de cijfers van bevolkingsgroei en gezins vorming na te gaan, om te kunnen vaststellen dat in geen enkele oorlog der geschiede nis een levensmiddel zo schaars geweest is als de Ne derlandse ruimte thans, en straks. Dat een schaars artikel ge distribueerd moet worden om bevoorrechting te vermijden, is echter een levensles die blijkbaar juist in dit ene geval niet is verstaan Wordt er schuchter over gewaagd, dan klaagt men hevig over aan tasting van het privé bezit. Alsof de verplichte levering van granen, melk, vlees en andere voedingsmiddelen in oorlogstijd geen aantasting van het privé bezit was En ofschoon het nu geen oor log is, leven we met betrek king tot de Ruimte in volle oorlogstijd. De overheid ziet toe, de burger klaagt, de kapi taalsconcentraties weren zich ijverig. En de Ruimte slinkt met de dag, versnipperd .en versneden wordt zij bij het ons verkocht aan de hoogste bieder. Het is alsof men brood verkoopt aan een koelhuis houder, die er rijk van zal worden als de hongersnood is uitgebroken. Ruimte is Brood geworden. De honger tekent de gezich ten. In ons benauwde Neder landse hok worden de makke schapen kriegel. Maar zij zul len geduld moeten hebben. Want de welvaart duurt nog tot 1975, zegt men Passanten Hoe 't nu eigenlijk is om een grote en nog steeds groter wordende dochter te hebben? Wonderlijk. Makkelijk. En moei lijk. Het jarenoude „Zo, nu gaan wij dat en dat kopen, doen" is me zoetjesaan wel (en voorgoed) van de lippen geveegd en heeft evoluerend plaats gemaakt voor haar: ik ga dat en dat kopen, doen," niet zel den gevolgd door een vriendelijk: „Ga je mee?" De dame-mevrouw figuur die ik eens geweest moet zijn uitsluitend dankzij mijn voorsprong in lengte, leeftijd, uitdruk- kings- en handelingsmogelijkheden, is op een dag in een recent verleden zacht en kalm overleden. Aan het graf waren geen nabestaanden, geen bloemen noch toespra ken. De dame-mevrouw is geruisloos en snel opgevolgd door een goedwillend maar hopeloos falend vrouwtje dat vaak en veel vergeven moet worden, en ook wórdt, al leen al omdat zij zo'n aandoenlijk bewijs is van 's mensen opkomst en neergang. Dit laatste ziet er trouwens in zwart op wit aanmerkelijk triester uit dan het in werkelijkheid is want de dame-mevrouw was niet meer dan een holle boom in een overtrokken kinderwerkelijkheid, terwijl het goedwillende maar hopeloos falende wijfje 't bloedwarme gewasje is dat ik per soonlijk veel liever wil zijn, eenvoudig om dat ik het bén. Gezag. Wie durft nog spreken over ge zag? En grote, groter wordende dochter wil best nog eens een order opvolgen of luisteren naar een bevel, o zeker wel, ze is echt de beroerdste niet en heel tolerant af en toe, maar orders gaan tegenwoor dig als vanzelf meer en meer in verzoek- vorm gekleed en bevelen worden meer en meer in de vragende wijs gesteld. Ook daardoor vervagen weer wat jarenoude en klakkeloos gerespecteerde grenzen. Eens was het privilege van beredderen en bedillen het mijne en ik maakte er dap per gebruik van. Ik denk graag aan dis tijd terug. Dat is nu Verleden, Herinnering op z'n best: toen het er was als gewoon aanvaard en zelfs nu en dan als lastig ondervonden, toen het weg en voorbij was met vertedering herdacht, in de orde van: ziedat was nog es mooi.Het privilege is dus door haar overgenomen, zoals sieraden en het geheim recept voor de bereiding van varkenspootjes in 't zuur overgaan van Moeder op dochter. Soms staat ze het me nog wel eens een ogen blikje af, maar het blijft in bruikleen. Ook mijn taak als vraagbaak, als wegwij zer, moet als beëindigd worden beschouwd. Goed, ze komt nog wel eens aan mijn voet staan en kijkt dan aandachtig welke rich ting ik wijs maar dat wil geenszins zeggen dat ze die dan in zal slaan. Geenszins, 't Is meer een geïnteresseerd kennis ne men van mijn wijscapaciteit, maar tevo ren heeft ze zelf al lang en breed richting bepaald en blijkt bij vergelijking dat die twee haaks op elkaar staan, dan lijdt het geen enkele twijfel welke ze volgen zal. Haar eigen allicht. En terecht. Dag aan dag, van uur tot uur, wikkelt ze zich verder los uit het door ons stevig gewonden kluwen van 't gezinsmaatschap pijtje. Meer en meer maakt ze zich daar uit vrij, er nog altijd wel bij horend maar niet meer zo vanzelfsprekend en onontwar baar er deel van uitmakend. Ze streeft naar een in vrijheid gebonden zijn aan ons, tot ze de tijd. rijp acht ook de laatste draad, die van de dagelijkse omgang, los te knopen en als compleet en onafhanke lijk mens ons te verlaten. Zo is dat dus om een grote, groter wor dende dochter te hebben: Makkelijkwaar het gaat om de verminderde eisen voor voortdurende ver zorging. Moeilijkomdat ik soms twijfel en het toch te laat is om opnieuw te begin nen of nog grondige veranderingen aan te brengen. Wonderlijk om zo aan den lijve te onder vinden dat het allemaal waar is, dat kin deren passanten zijn in je leven. Cri Stellwe% Advertentie IN TOMATENSAUS MAKREEL NATUREL Oost-West. In Oost-Berlijn is een Chinese delegatie aangekomen voor besprekin gen over een protocol voor wetenschap pelijke en technische samenwerking tus sen communistisch China en Oost-Duits- land. Franco. De markiezin van Villaverde, de dochter van generaal Franco, heeft woensdag in een Madrileense kliniek het leven geschonken aan haar zevende kind, een zoon. Seminarium. In enkele Braziliaanse staten volgen de seminaristen tegenwoordig cursussen voor volksdansen. Het is de bedoeling dat de geestelijken zich bij de vernieuwing van de kerkmuziek laten in spireren door de ritmen van de volks muziek. t Vasten. In Pietermaritzburg zijn woens dag tweehonderd studenten vierentwintig uur gaan vasten uit protest tegen de wet die het mogelijk maakt verdachten zon der nader onderzoek negentig dagen in arrest te houden. De studenten protes teerden ook tegen het vasthouden van vijf medestudenten die onlangs bij raz zia's zijn gearresteerd. Scheepvaartmalaise. Het Griekse ministe rie voor de Koopvaardij heeft bekendge maakt, dat op 31 mei 1964 6.546 Griekse zeelieden werkeloos waren. Onderzoek. De subcommissie uit de Ame rikaanse Senaat die zich bezig houdt met de strijd tegen trustvorming, is een on derzoek begonnen naar misstanden die in de V.S. op het gebied van de lijkbe zorging zouden bestaan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1964 | | pagina 3