EEN ZONNIG OUDJE
Wees eens lief
voor uw camera
RONDVAARTBOOTNIEUWE STIJL
IN NEW YORKS Central Park had een bereden politieagent dezer
dagen een vreemde ontmoeting. Een stokoud autootje, keurig in lak
en koper, snorde hem geruisloos voorbij met een vaart van wel 30 km
per uur. De agent dacht aan een studentengrap en besloot eens pols
hoogte te gaan nemen. Een eind verderop kwam het antieke wagentje
trouwens tot stilstand, zonder twijfel (zo dacht de politieman), doordat
de motor het begeven had. Hij haalde zijn verbaalboekje maar vast
te voorschijn, want zulke gevaarlijke vehikels horen niet meer op de
weg tussen het snelverkeer. Maar het pakte anders uit. Het bejaarde
wagentje - een model 1912 Baker Electric Car - bleek de modernste
krachtbron te hebben die men zich denken kan, waarmee ook de
Tyros-weersatelliet en verscheidene andere ruimtevaartuigen zijn
uitgerust: een zonne-batterij, die op het dak van de auto gemonteerd
was. Twee geleerden uit El Segundo, in Californië, hebben de oude
Baker limousine getransformeerd tot een „zonne-auto". Het wagentje,
prima onderhouden, werd bij een verzamelaar op de kop getikt en
geheel vernieuwd, van af de banden tot het plaatijzeren dak. Het
interieur kreeg een nieuw fluwelen bekleding en zelfs een kristallen
bloemvaasje. De oorspronkelijke motor, een 72 volt- batterijsysteem,
bleek nog geheel intact en toen de accu's vernieuwd waren, kon men
het hele geval zonder meer aansluiten op de speciaal hiertoe vervaar
digde zonnebatterij, die is opgebouwd uit 10.600 lichtgevoelige cellen.
Deze cellen verzamelen zonlicht en zetten die om in energie, vol
doende om via accu's de auto enkele uren achtereen in beweging te
houden. De 30 PK-motor, kan, rijdend op zonne-energie, een topsnel
heid van 36 km per uur bereiken en bij een kruissnelheid van plm 25 km
heeft men op één acculading een actieradius van bijna tachtig kilometer.
De lichtgevoelige cellen kunnen echter nog niet voldoende energie
produceren om de acculading op peil te houden wanneer de auto rijdt.
Na elke rit van meer dan veertig km moet er acht tot tien uur bijge
laden worden bij stilstaande motor. Maar het materiaal-siliconencellen,
die vervaardigd worden uit rotsgesteente of gewoon zand - is goedkoop
en de zonne-energie krijgt men voor niets. Elektrische auto's zijn even
oud - of zelfs nog ouder - als automobielen met explosiemotoren.
TOEN DE eerste „electrocar" verscheen profeteerde Thomas Alva
Edison, dat dit de dood betekende voor de benzinemotor. Hij had het
mis. Maar als men accu's leert maken die de zonne-energie beter
kunnen bundelen dan de huidige (en daarmee zijn de geleerden al
druk bezig), dan krijgt Edison misschien toch nog gelijk. Want een
zonne-auto zal dan waarschijnlijk goedkoper in het gebruik zijn dan
welk ander vervoermiddel ook, de fiets niet uitgezonderd. Wat zal
het dan druk worden, op zonnige dagen, langs 's Heren snelwegen!
De zomer-auto en zijn cellendaf
FOTOTOESTELLEN en smalfilmca
mera's zijn net als auto's. Wanneer
ze niet regelmatig gebruikt en onder
houden worden, laten ze ons op een
kwaad ogenblik in de steek. Uw wagen
krijgt natuurlijk regelmatig zijn servi
cebeurten, maar krijgt uw camera die
ook?
Het is helaas nog vaak zo, dat zo'n
apparaat weken, soms maanden, ver
geten in een lade van «Te linnenkast, of
zelfs in een koffer op zolder bivakkeert,
want vele amateurs fotograferen of fil
men voornamelijk in hun vakantie.
Daar wordt-ie niet slechter van, denkt
u misschien maar dan bent u er
toch naast. Heeft het toestel overwin
terd in een onverwarmde kamer, dan
dient allereerst het loopwerk gecontro
leerd te worden. Draaien de bedie
ningsknoppen, de lensinstelling of het
sneltransport stroef en pieperig, dan is
de smeerolie te hard geworden. In
een concurrerend blad lazen wij dezer
dagen de volgende tip die hierop van
toepassing schijnt te zijn: „Heeft de
camera lang stilgelegen, dan bijtijds
stofvrij maken en smeren". Wel, dat
laatste kunt u beter niet doen, want
zoveel lijkt uw toestel nu ook weer niet
op uw auto dat u het straffeloos met de
vetspuit te lijf kunt gaan; het ding
heeft trouwens geen toegankelijke
smeerpunten. Liever dan maar op goed
geluk hier en daar een druppel olie
toe te dienen, brengen wij het geval
naar de instrumentmaker (via de fo
todetaillist). Die geeft zo nodig ook wel
een doorsmeerbeurt, maar dat gebeurt
dan inwendig, na demontage van front
plaat of lensdrager.
Bovendien ontdoet hij eerst de assen
en tandwieltjes in de camera-ingewan
den van de vervuilde, vastgekoekte
oude olie (die soms zelfs nagenoeg ver
steend is) om pas daarna die vitale on
derdelen een véégje olie toe te dienen,
zeer speciale olie wel te verstaan, die
zelfs bij de tropische Costa-Brava niet
gaat „weglopen", maar ook bij pool-
temperaturen voldoende vloeibaar blijft
om de zaak naar behoren te doen func
tioneren. Die olie is voor u als leek
niet eens verkrijgbaar en ook om die
reden moet u hier geen doe-het-zelf-
complexen gaan uitleven.
ER IS trouwens meer. Is het foto
toestel na de laatste opnamen b.v. na
Kerstmis met gespannen sluiter
opgeborgen, dan heeft het sluiterme
chanisme maandenlang letterlijk onder
hoogspanning gestaan. Het resultaat
kan zijn dat de sluiterveer iets is uit
gerekt, waardoor uw belichtingstij
den niet meer kloppen. Gaat u nu op-
VELE KASTELEN en kapitale landgoederen in Engeland zijn nog parti
culier bezit van oude adellijke families. Maar het onderhoud en de belasting
eisen zulke enorme kapitalen dat de hertogen, burggraven en baronnen de een
na de ander zijn overgegaan tot het openstellen van hun „mansions" en parken
voor toeristen en dagjesmensen, uit wier entreegelden dan de fiscus, de tim
merman en de tuinlieden bekostigd worden. Om elkaar zoveel mogelijk „be
talende gasten" af te snoepen, organiseren de edellieden zelfs allerlei neven-
attracties, zoals spookavonden-bij-kaarslicht, picnics op het slotplein en voor
stellingen van barden, terwijl één hertog, geparenteerd aan het Engelse
koninklijke huis, de kijkers zelfs in eigen persoon, en gekleed in middeleeuws
kostuum, rondleidt. De nieuwste stunt in deze hoogadellijke concurrentiestrijd
is hier afgebeeld: een miniatuur-uitvoering van de oceaanreus „The Northern
Star", die Lord Gretton ten behoeve van zijn zomergasten heeft laten bouwen
en die thans tweemaal per week in de vijvers en grachten van zijn voorvader
lijk erfgoed, Stapleford Park in Leicestershire, rondvaart. Het schip heeft
20.000 gulden gekost en kan 36 passagiers vervoeren.
namen maken op b.v. 1/60 seconde,
dan kan de werkelijke belichtingstijd
door die verslapte sluiterveer wel het
dubbele bedragen, met het gevolg dat
al uw onvervangbare vakantiediaatjes
straks hopeloos overbelicht blijken te
zijn. Ook dat moet dus gecontroleerd,
en zo nodig gejusteerd worden en
dit kan alleen de vakman-reparateur.
We nemen nu maar aan dat n uw
toestel niet de winterslaap ingestuurd
hebt met een mooie vingerafdruk op de
lens, hoewel ook dat helaas maar al te
vaak voorkomt. Zo'n duimafdruk bevat
namelijk behalve vet ook een zekere
hoeveelheid zout (transpiratie), dat op
de lange duur de microscopisch-dunne
„coating" van de lens, in het ergste ge
val ook het lensglaasje zélf, kan aan
tasten, waardoor uw foto's of smalfilms
niet meer ragscherp zullen worden. Zo
erg zal het meestal niet zijn, maar
toch: ga er niet zelf aan poetsen. Want
mèt de aanslag verwijdert u dan mees
tal ook de coating, terwijl krassen in
de lens bij een dergelijke poetsbeurt
ook niet uitgesloten zijn. De vakman
heeft speciale vloeistoffen en tissus om
dit varkentje te wassen. Stofjes op het
objectief kunt u wèl zelf te lijf gaan,
maar dan uitsluitend met een marter
haren lenskwastje. Het door vele ex
perts warm-aanbevolen zeemlerenlapje
leidt meestal ook tot onherstelbare
krassen, als er scherpe stofjes in het
zeemleer zjjn achtergebleven.
Bezitters van volautomatische foto- en
filmtoestellen moeten nog meer zaken
laten testen: het ingewikkelde mecha
nisme van dit soort camera's kan soms
al door één binnengedrongen stofje on
klaar raken.
Hebt u een „losse" belichtingsmeter,
dan dient ook deze bijtijds geijkt te
worden een procedure die elke wel
willende fotohandelaar in een handom
draai voor u uitvoert, en naar ik aan
neem, pro deo. De flitserbatterij of
-accu kunt u natuurlijk zelf testen,
waarbij dan meteen het flitskabeltje op
breuk of slecht contact gecontroleerd
wordt. Voorts plegen ook afstandsme
ters, gekoppeld of los, nog wel eens ku
ren te vertonen terwijl tenslotte de
veerspanning op de filmdrukplaat in
de camera-rugwand het vakmansoog
niet ontberen kan, wanneer het toestel
langere tjjd werkloos op zjjn rug ge
legen heeft.
WAT KOST nu zo'n grondige service
beurt? Moeten er geen onderdelen ver
vangen worden, dan beloopt dat niet
meer dan een twintig of dertig gulden.
Maar daarvoor bent u dan ook verze
kerd van goede resultaten als u straks
aan het kieken slaat. U moet er ech
ter wel tijdig bij zijn, want juist in de
ze tijd zijn de instrumentmakers be
dolven onder 't revisiewerk- en wacht
tijden van een paar weken zjjn dan
ook geen uitzondering.
Herman Croesen
