Nieuwe loonexplosie zou een economische ramp zijn „Inflatie verdovend middel dat de ziekte verergert Pfia m. PANTALONS PTT-tarieven gaan nog verder omhoog Beleid moet worden afgestemd op herstel van evenwicht Van een belastingverlaging komt voorlopig niet veel eek cloppenburg MINISTER WITTEVEEN IN MILJOENENNOTA Waar schu win g tegen inflatie Beter in kleding Automatisch telefoneren uit Engeland met Nederland De draadomroep wordt opgeheven WITTE VEEN'S OPTIMISME 1175 DINSDAG 15 SEPTEMBER 1964 Belastingen „Het minste V er ontrustend' Toelaatbaar alléén woensdag in ijzersterk Terienka. Het mo del is slank, zonder omslag... en de kleur is modem grijs. speciaal verlaagde J.M. prijs leeftijd 6 jaar II* kleine stijging per maat, bijv. 14 j. 17.75 en een leuk speldje Toestand van Westduitse diplomaat is verbeterd Geef uw lievelingsvogel het beste: 'Sluis verpakte vogelvoeders! Bestedingen Sparen Liquiditeit De F 28 Staatsmijnen Wetenschap Industrialisatie De West Wegenaanleg Geef uw lievelingsvogel liet beste: 'Sluis verpakte vogelvoeders! Herstel van het economisch evenwicht is het doel dat vooropstaat bij het financieel-economisch regeringsbeleid voor 1965. Er is reeds een periode van aanpassing begonnen, die zal worden voortgezet, zo zegt minister Witteveen, in zijn Miljoenennota. Hij wil de corrigerende krachten laten doorwerken zonder het pijnlijke effect daarvan te verzachten door het toestaan van inflatoire speelruimte. De begroting is erop gebaseerd dat de lonen in 1965 slechts ten hoogste 4 percent omhoog zullen gaan. (De stijging was dit jaar 14 k 15 percent). Vier percent is de minimale loonstijging die in elk geval zal optreden door de „overloop" van de loonsverhogingen van dit jaar, de incidentele loons verhogingen en de halve compensatie van de premieverhoging A.O.W., dit alles zonder enige verhoging van de contractlonen. „Een nieuwe loon explosie zou een economische ramp betekenen", zegt de minister. De loonvorming moet zo veel mo gelijk aansluiten bij de produktiviteits- stijging. Nieuwe prijsgevolgen van de sterke kostenstijgingen moeten zoveel mogelijk worden opgevangen zonder nieuwe inflatoire impulsen dus zonder compenserende loonsverhogingen. „Geen inflatoire ruimte", zo waarschuwt mi nister Witteveen. „Dat levert slechts tijdelijke verlichting, maar het even wichtsherstel wordt er door tegengehou den. Inflatie is een verdovend middel dat de ziekte van de patiënt slechts ver ergert". In dit beleid past ook de slechts gedeeltelijke compensatie van de A.O.W.-premieverhoging. De verhoging van de A.O.W.-pensioenen kan slechts bereikt worden door beperking van de reële koopkracht van de actieve bevol king, aldus de minister. De hoop op een belastingverlaging op 1 juli 1965 heeft minister Witteveen in deze miljoenennota vrijwel geheel van de tafel geveegd. Hij zegt met zoveel woorden dat de zware progressie nog versterkt door de inflatoire loonstijgingen in het op be perking gerichte begrotingsbeleid past. Het ziet er dus naar uit dat de verlaging —de eerste helft van de totale verlaging pas op 1 januari 1966 zal kunnen in gaan. De Nederlandsche Bank zal doorgaan met de huidige restrictieve monetaire po litiek. De minister rekent er op dat de prijsstijgingen en het tekort op de beta lingsbalans daarbij zullen leiden tot een verkrapping van de liquiditeit, waardoor ook het bedrijfsleven evenals de rijks- en andere overheden de investeringen lullen moeten beperken. Met het Centraal Planbureau rekent mi nister Witteveen er op dat dank zij dit beleid het economisch evenwicht voor een groot deel, zij het nog niet helemaal kan worden bereikt. De groei van de bestedin gen zal achterblijven bij die van de pro- duktie. Er ligt een zekere ontspanning op de arbeidsmarkt in het verschiet, de beta lingsbalans zal evenwichtiger worden. Door de geringere loonstijging zullen de prijzen stabieler zijn. De bewindsman zegt met enige nadruk dat zijn beleid wel het minste is wat gedaan moet worden. Doordat onze economie zich in een over gangsstadium bevindt valt het moeilijk te voorspellen wanneer de veranderingen dui delijk zullen worden. Na een critiek punt, zo leert de ervaring, kan een omslag zich soms vrij snel voltrekken. Daarom pleit de minister voor grote waakzaamheid, opdat het beleid bij een te zware omslag tijdig kan worden bijgesteld. Dit zou dan onder meer kunnen geschieden door herstel van de investeringsfaciliteiten en vervroegde invoering van de belastingverlaging. Bo vendien kan ook het „stuwmeer" van aan gehouden plannen voor woningen en ande re bouwwerken nuttige diensten verrichten bij het stimuleren van een te sterk afge remde economie. Minister Witteveen zegt, dat het te fi nancieren tekort in 1965 globaal zal zijn aan het begrotingstekort en dus ruim 900 miljoen zal belopen. Tevens zal, evenals in WAAR KOMT HET GELD VANDAAN? DE BELASTINGMIDDELEN 1965(v.afTrek) fn mln.gld.) Omzet-. \y (U belasting Invoerrechten V ..Inn Accijns t Registry I zegel 1 Motor- Inkomsten belasting Loon- I belasting Vennoot- sciiapsb. &g5"210 Dividend, commiss. F betasting 3200 Successie -1250 Diversen 14) - V' 11625 1964, moeten worden voorzien in de dek king van het verwachte tekort van het Gemeentefonds. Dit betekent dat het rijk in 1965 totaal een bedrag van rond 1 mil jard aan financieringsmiddelen moet aan trekken. De voor het rijk beschikbaar ko mende reserveringen op de voor-inschrijf- rekeningen zullen naar verwachting 800 miljoen bedragen. Er resteert dan nog een tekort aan dekkingsmiddelen van 200 mil joen. Dit zal op de open kapitaalmarkt moeten worden geleend. Overigens zullen de aflossingen op de binnenlandse geves tigde staatsschuld circa 550 miljoen belo pen. Het rijk zal dus in feite netto bespa ringen aan de epen kapitaalmarkt toevoe ren, die beschikbaar komen voor andere sectoren. De minister wijst op de betrekkelijk ge ringe omvang van het beroep dat op de open kapitaalmarkt moet worden gedaan. Dit valt temeer op, nu in de begroting voor 1965 bijna 220 miljoen meer is uitge trokken voor de betaling van woningwet voorschotten. Het beroep op de kapitaal markt voor slechts 200 miljoen zal naar WAT WIJ PRESTEERDEN Alg- produklie v.d. nijverheid en de produkh'e per werknemer.(l953=r~v (excl. bouwnljv.) |Nijverheid| 1 1954 1958 1963 zijn mening een duidelijke verlichting voor deze markt betekenen en voorkomen, dat de liquiditeitsverkrapping een al te ruwe verstoring van de investeringen gaat ver oorzaken. Overigens is de minister ervan overtuigd dat ook structureel gezien een groter be roep van het rijk op de kapitaalmarkt niet verantwoord zou zijn. Er is namelijk geen enkele aanwijzing meer dat het bespa- ringspeil in te sterke mate de investerin gen overtreft. Enerzijds kan worden ge sproken van een groeiende kapitaalvraag, met name in de bouwsector, anderzijds van een vermindering van de particuliere spaarquote. De opvallende daling van de particuliere besparingen hangt volgens minister Witte veen naar alle waarschijnlijkheid samen met de stijging van ons relatieve kosten- peil, die in 1961 is begonnen met de re valuatie, vervolgens door de verkorting van de arbeidsduur is versterkt en die door de loonoperatie nog krachtig is voortgezet. Door deze ontwikkeling heeft het werkne mersaandeel in het nationaal inkomen in 1964 de uitzonderlijke hoogte van 75 per cent bereikt. Het sterk gestegen werknemersaandeel kan op zichzelf tot grote voldoening aan leiding geven, omdat daardoor voor een groot deel van de bevolking een aanmerke lijk snellere welvaartsstijging kon worden bereikt. Dat daardoor thans een daling van de particuliere besparingen is opgetre den noemt minister Witteveen echter ver- Wat moet een bedienaar des woords zeggen wanneer hij een naakt meisje in zijn tuin vindt? Het is de eerwaarde Caryl Sampson, ongehuwd hulpprediker te Sutton-at- Hone (Engeland), overkomen. Hij heeft het in zijn kerkblad verteld. „Het was een fors meisje van een jaar of zestien. Zij zat naakt op de bank in mijn tuin, die tot aan de rivier loopt. Ik zei haar, dat zij een fout gemaakt had en dat ze in de tuin van de pastorie zat en niet in de hof van Eden". De Anglikaanse ds. Sampson ver telde het voorval in een artikel over de zedelijkheid van toploze badpakken. Het overtuigde hem ervan, zo schrijft hij, dat vrouwen er beter uitzien wan neer zij gekleed zijn. Minister Witteveen. ontrustend, omdat dit de verdere wel vaartsgroei in gevaar kan brengen. Het is daarom noodzakelijk, dat de par ticuliere besparingen de komende jaren weer toenemen. De politiek tot herstel van het economisch evenwicht zal daartoe een onmisbare grondslag leggen. Het gaat er om, zo zegt de minister, de bereikte hoge re welvaart te consolideren en daardoor de basis te leggen voor een nieuwe periode van welvaartsstijging. Uitvoerig gaat minister Witteveen in op de vraag, of de voorgenomen stijging van de rijksuitgaven in 1965 in overeenstem ming is met de doelstelling van de rege ring dat de rijksuitgaven niet sneller mo gen toenemen dan het nationaal inkomen. Stelt men de jaarlijkse toeneming van het laatste op vier percent dan zullen de rijks uitgaven in 1965 mogen stijgen met 470 miljoen, vergeleken met 1964. Bij de berekening van de in dit opzicht relevante uitgavenstijging kunnen een groot aantal posten, die geen werkelijke Advertentie zolang de voorraad strekt: voor jongens van 6 tot 14 jaar Geen gelegenheid omzett 15245 I Bel. bestel. P&c bezorgt 't thuis. Tel, oaau BONN (AP) De toestand van Horst Schwirkmann, de secretaris van de West duitse ambassade in Moskou, die slacht offer is geworden van een mosterdgasaan val in de Sovjet-Unie is aanmerkelijk ver beterd. Dr. Arthur Leinbrock, hoofd van de kli niek voor huidziekten aan het ziekenhui* van de universiteit van Bonn, zei dat er geen gevaar bestaat voor het leven van Schwirkmann of dat zijn been geampu teerd moet worden. Hij is bij bewustzijn. De Britse minister van Posterijen heeft gisteren uit Liverpool de Nederlands* minister van Verkeer en Waterstaat, mr. Van Aartsen, in zijn werkkamer in Den Haag opgebeld. Hiermee gaf Engeland een officieel tintje aan het feit, dat sedert maandag uit enkele delen van Engeland vol-automatisch telefoonverkeer met Ne derland, Frankrijk, België, West-Duits- land en Zwitserland mogelijk is. Op beperkte schaal was in Engeland volautomatisch telefoonverkeer naar Ne derland alleen mogelijk uit Londen. Gis teren zijn de districten Liverpool en Man chester er bij gekomen. Medio 1966 zal vanuit de grootste steden van ons land naar Engeland volautomatisch telefoon verkeer mogelijk zijn voorzover de tele foonnetten in Engeland zijn geautomati seerd. De Britse minister koos een hotel in Liverpool om met minister Van Aartsen te telefoneren, omdat Liverpool een haven stad is, wat de Nederlanders wel zal aan spreken. uitgaven zijn, buiten beschouwing blijven, onder meer de aflossing van de gevestig de staatsschuld (598 miljoen), de woning wetvoorschotten (1143 miljoen), de voor schotten aan de stichting Beheer Land bouwgronden (34 miljoen), de gevolgen van de algemene salaris- en pensioenmaatre gelen (361 miljoen) en nog enkele andere posten. Voor het eerst laat minister Witteveen nu ook die uitgaven buiten beschouwing die door bijzondere tarieven (retributies e.d.) worden gedekt. De toeneming van deze uitgaven en de ermee in verband staande middelen houdt meer verband met de vraag van het publiek dan met uitbrei ding van de staatstaak. Het gaat hier om een bedrag van 904 miljoen. Wanneer men nu het totaal van deze niet-relevante uitgaven in aanmerking neemt, komt minister Witteveen tot een structurele uitgavenstijging van 436 mil joen. Deze blijft 34 miljoen binnen het toe laatbare bedrag van 470 miljoen. In 1964 werd de toelaatbare stijging met 134 miljoen overschreden. Thans kan dus een gedeelte van deze overschrijding weer wor den ingehaald. Minister Witteveen meent dan ook, dat de begroting 1965 op aan vaardbare wijze past in het structurele en conjuncturele begrotingsbeleid, dat het ka binet wenst te voeren. Advertentie Uit de rijksbegroting voor 1965 blijkt, dat de P.T.T.-tarieven in 1965 verder omhoogzullen gaan. De investeringen in de telefoniesector worden uitgebreid. Er wordt 67 miljoen meer uitgetrokken voor kapitaalverstrekking aan de P.T.T. De draadomroep wordt geliquideerd. Wellicht zal een centraal antenne systeem worden ingevoerd. Van de ruim 208 miljoen die in de ont- werp-rijksbegroting zijn uitgetrokken voor zee- en rivier-waterkering en afwa tering, is 153 miljoen bestemd voor de aanleg van Deltawerken. Hiervan wordt 62 miljoen gebruikt voor de voortzetting van de afsluiting van het Haringvliet en 23 miljoen voor werkzaamheden aan het Volkerak. Het is de bedoeling in 1965 te beginnen met de aanleg van de afsluitdam in het Brouwershavensche Gat. Voor aanleg en onderhoud van waterwegen is 261 miljoen uitgetrokken, tegen ruim 226 miljoen in 1964. De havenmond te (Van onze financiële medewerker) Ook bij de staatsbegroting voor 1965 gaat het niet in de eerste plaats om de cijfers, want die worden in de loop van het begrotingsjaar nog wel enige malen gewijzigd, evenals dat ook in 1964 het geval is geweest. Was voor dit jaar bij voorbeeld het overschot op de gewone dienst op 451 miljoen geraamd, thans wordt een voordelig saldo van 1.212 miljoen verwacht. Waren de belasting middelen aanvankelijk op 10.3 miljard geraamd, vermoedelijk zullen ze 12 miljard opbrengen, waardoor de raming van het tekort op de totale dienst, aan vankelijk 1.6 miljard, nu tot circa 1 miljard is teruggebracht. Men zal dus aan de cijfers van over schotten en tekorten niet al te veel waarde moeten hechten. Het gaat in de nota van minister Witteveen om het beleid, dat zal moeten worden gevoerd en dat ditmaal in sterke mate moet worden afgestemd op het evenwichtsherstel van onze nationale economie. Dit evenwicht immers is ver broken, doordat de nationale bestedingen de nationale produktie aanzienlijk hebben overtroffen, waarbij met enige voldoening wordt geconstateerd dat de financiering van de rijksuitgaven niet tot de verbreking van het economisch evenwicht heeft bijge dragen. Ook voor 1965 zal dat niet het ge val zijn. Terwijl het nationaal inkomen van 1964 op 1965 een stijging van ca. 6 pet. zal aanwijzen (van ƒ53.400.000.000 tot f 56.900.000.000) zal de nominale stijging der rijksuitgaven niet meer dan 4,5 pet. zijn. In totaal (gewone en buitengewone dienst) zullen ze rond 15.000.000-000 be dragen, de totale inkomsten ruim 14.000.000.000, zodat de begroting voor 1965 met een nadelig saldo van ca. ƒ900.000.000 sluit. De minister maakt zich hierover geen zorgen, wel over de te grote bestedingen in de particuliere sector. Vandaar dat de toelaatbare kredietexpansie is afgestemd op de reële groei van het nationale in tomen, de premieverhoging voor de AOW voor de helft uit de hogere lonen moet komen en voor de versnelde aanleg van 800 km autosnelwegen weg- en tolgeld zal worden geheven. Ook zullen retributies en tarieven moeten worden verhoogd en zal het progressie-effect van de inkomsten belasting vooreerst nog moeten worden gehandhaafd, hoeezer de minister over tuigd is, dat dit een „pijnlijke last" be tekent. Duidelijk is dat van de geplande belas tingverlaging vooreerst niets kan komen. Eerst zullen de spanningen op de arbeids- en kapitaalmarkt, zomede op de betalings balans verdwenen moeten zijn. In dit opzicht en dit is het meest op vallende in deze begroting is de minis ter, op het voetspoor van het Centraal Planbureau niet pessimistisch. En dit ondanks de teleurstellingen, die het jaar 1964 heeft opgeleverd en die door de minister ook niet worden verbloemd. Hij wijst er op dat als gevolg van een loon stijging van gemiddeld 15 pet en ondanks een stijging van de arbeidsproduktiviteit, de arbeidskosten bij de bedrijven met 10 pet. zijn gestegen tegen 7 pet. in 1963. De handelsbalans geeft als bekend een veel groter invoeroverschot te zien dan ver wacht werd en het nadelig saldo van de betalingsbalans, voor 1964 aanvankelijk op 1.000.000.000 geraamd, wordt thans door het Centraal Planbureau op 1.250.000.000 aangenomen. Met de sterke stijging der bestedingen loopt uiteraard een teruggang van de be sparingen parallel. Het jaar 1960 heeft in dat opzicht een topcijfer doen zien (22,7 pot van het nationaal intomen), in 1964 is het teruggegaan tot 17,8 pet, hetgeen uit sluitend aan de particuliere besparingen te wijten is, die in 1960 16,9 pet, in 1964 slechts 11,9 pet van het nationaal intomen uitmaakten. Dit is mede een gevolg van de stijging van het werknemersaandeel in het nationaal inkomen, dat van 67,7 pet in 1960 in 1964 tot 72,5 pet is toegenomen en in 1965 zelfs tot 75 pet zal stijgen. Van een besparingsoverschot is dan ook geen sprake meer. Toch menen minister en Centraal Plan bureau dat 1965 in dit opzicht een ken tering ten goede zal brengen. De particu liere besparingen worden namelijk op 12,5 pet van het nationaal inkomen ge raamd, de totale besparingen op 18,9 pet, percentages, die echter nog beneden de ge wenste normen blijven en dus verder zullen moeten stijgen. Komt het in 1965 tot een nieuwe loonsverhoging, dan ligt er met name voor de werknemers een nationale taak, namelijk om er voor te zorgen dat van de hogere inkomsten een groter deel wordt gespaard. Dit zal niet gemakkelijk zijn, omdat een deel van die loonsverhogingen zal worden geneutraliseerd door een verdere prijS' stijging, waarvan ook in de nota van mi' nister Witteveen wordt uitgegaan. Men vraagt zich daarom af of de grotere be sparingen dan niet voornamelijk van de bedrijven zullen moeten komen, temeer omdat de investeringsbeperking niet voor de woningbouw zal gelden Als gezegd, op dit punt laten minister en Planbureau een tamelijk optimistisch ge luid horen. De groei van de bestedingen zal volgens hen bij de produktiestijging ten achter blijven, zelfs wordt een ontspanning van de arbeidsmarkt in het vooruitzicht gesteld en zal de betalingsbalans in de loop van het volgend jaar geleidelijk naar een evenwicht groeien, zodat er aan het eind van 1965 geen tekort op die balans meer zal zijn. Intussen zal de liquiditeitskrapte voor eerst nog aanhouden. Nu het bedrijfsleven een toenemend beroep op de kapitaalmarkt doet, is het verheugend te constateren, dat de financiering van het kastekort bij het rijk voor 1964 rond is en het volgend jaar geen grote bedragen zal vergen. Bij een kastekort van rond 1.000.000.000, zal in 1965 800.000.000 zogenoemde vóórinschrij vingen kunnen worden verkregen, zodat slechts circa 200.000.000 behoeft te worden geleend. Alles aangenomen, maakt de staatsbe groting voor 1965 in het licht van de moei' lijke situatie, waarin ons land thans ver keert, geen ongunstige indruk. Integendeel, zij ademt vooral tegen het slot een zeker optimisme, waarvan men geneigd is zich af te vragen of het wel geheel verantwoord is, er kan in een jaar veel veranderen, maar of het alles zo vlot zal verlopen als het C.P.B. in zijn prognose verwacht, is onzes inziens wel aan twijfel onderhevig. Het lijkt er vandaag tenminste nog aller' minst op of heeft, met eerbied gesproken, de minister aardgas in zijn achterhoofd? IJmuiden vergt 24 miljoen in 1965. Met de voorbereidende werken voor de Zuider- dam (toegang Europoorthavens) is 10 mil joen en met de werkzaamheden aan Har- telsluis en Hartelkanaal (achterwaarts* verbindingen Europoortgebied) is 15 mil joen gemoeid. Voor het kanaal GentTer- neuzen is ƒ50 miljoen uitgetrokken. In de voor 1965 geraamde kosten voor wetenschappelijk onderzoek is 14,5 mil joen begrepen voor een subsidie aan het Nederlands Instituut voor Vliegtuigont wikkeling als eerste gedeelte van 'n totale bijdrage van maximaal 51,5 miljoen in de ontwikkeling van het vliegtuigtype F 28 bij de vliegtuigfabriek Fokker. Wegens de bouw van een nieuwe verkeerstoren op Schiphol zijn de uitgaven voor burgerlijke luchtvaart 4,8 miljoen hoger geraamd. Het rijk neemt voor 10 miljoen deel in 't aandelenkapitaal van de n.v. Schiphol. De Staatsmijnen zullen ook in 1965 hun investeringen in de chemische sector met kracht voortzetten. Aangezien een zeer belangrijk deel van de te maken winst wederom in het eigen bedrijf wordt ge ïnvesteerd, kan voor 1965 worden volstaan met een kapitaalverstrekking door het rijk van 23,5 miljoen. De uitgaven voor wetenschappelijk onderzoek zijn in 1965 op 87,9 miljoen geraamd, 11 miljoen hoger dan in 1964. De bijdrage in de exploitatiekosten van d* Nederlandse Centrale Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk On derzoek (TNO) vergt 23,2 miljoen. Voor het Reactor Centrum Nederland is 12 miljoen opgenomen. De bijdrage aan Euratoom is op 16,5 miljoen gesteld. Voor bijdragen in het bouwprograma van RCN en TNO i9 22,5 miljoen uitgetrokken. Het regionale industrialisatiebeleid zal worden voortgezet. Voor de financiering van het 130 miljoen-infrastructuurpro gramma 1960-1963 is voor 1965 nog 24 miljoen uitgetrokken. Voor het aangaan van verplichtingen uit hoofde van het infrastructuurprogramma 1965-1968, totaal ten bedrage van 165 miljoen is in d* ontwerp-begroting rekening gehouden met een post van 35 miljoen tot het aangaan van verplichtingen die niet in de raming tot uitdrukking komt. Voor de premie- en prijsreductieregeling „Bevordering Indus trialisatie Ontwikkelingskemen" is 15 miljoen uitgetrokken. Voor de Nederlandse Antillen (financie ring niet-rendabele projecten) is 30 mil joen uitgetrokken, voor de helft als lening en voor de helft als schenking. Voor de verwezenlijking van het tienjarenplan vaa Suriname is 21 miljoen uitgetrokken, waarvan de helft als lening wordt ver strekt. De uitgaven ten behoeve van d* ontwikkelingslanden buiten het koninkrijk van bijna 142 miljoen vormen een onder deel van het bedrag van 209 miljoen dat naast de bijdrage aan het EEG-Ontwikke- lingsfonds voor 1965 is uitgetrokken. De voor aanleg en onderhoud van wegen uitgetrokken bedragen stegen van 348 miljoen in 1963 tot f 395 miljoen in 1964 en 469 miljoen in 1965. Een bedrag van 170 miljoen komt ten goede aan het wegennet dat door de lagere publiekrechtelijk* lichamen wordt beheerd. Voor het rijks wegennet is f 260 miljoen beschikbaar. Hiervan is f 190 miljoen bestemd voor het op te richten rijkswegenfonds. Advertentie

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1964 | | pagina 5