Minister van Binnenlandse Zaken:
„Geen bijzondere bestuursvormen
aan agglomeraties opdringen"
Mr. Toxopeus wil nieuwe
en kortere grondwet
FIAT 850:
Rijden in stadsverkeer
CITROEN BRENGT STATION
WAGEN IN AMI-6 SERIE
NIEUWE RENAULT 1500
Vrij lange aanlooptijd is nodig
In 1963 ruim 8%
meer ziekengeld
uitbetaald
Dit jaar wetsontwerp
tot opheffing van
Rozendaal
hoofdpijn? WITTE KRUIS :j£
MAAKT U VLOT WEER FIT!
Staatsmuntbedrijf
koopt vijf persen
Gemeenten krijgen het
steeds moeilijker
In gebed
Decentralisatie van
subsidiebeleid
Vanden Plas Princess met Rolls Royce motor
mam
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1964
5
Kort nieuws
Minister Toxopeus
Kerkelijk nieuws
4
EIND OKTOBER IN ONS LAND
(Van onze parlementaire redactie)
Minister Toxopeus (Binnenlandse Za
ken) wil de agglomeraties geen bij
zondere bestuursvormen opdringen, ook
al kunnen zich zowel in de grote als
kleinere agglomeraties gevallen voor
doen, waarin een nieuwe bestuursvorm
noodzakelijk is. Het inzicht dat een
wettelijke voorziening behoort te worden
getroffen, zal eerst ter plaatse moeten
groeien, zo schrijft de bewindsman in
zijn toelichting op de begroting voor
1965.
Een nieuwe ontwikkeling in het bestuurs-
regime, waarmee een vertrouwde constel
latie wordt doorbroken, vergt een vrij
lange aanlooptijd, zo meent de minister.
Bedacht moet worden dat de bruikbaar
heid van nieuwe bestuursvormen niet al
leen afhankelijk is van het objectieve nut
daarvan, maar ook van het vertrouwen dat
daarin in gemeentelijke kring wordt ge
steld. Dit vertrouwen wordt door het op
dringen van nieuwe vormen bepaald niet
verzekerd. Een bijzondere bestuursvorm
kan belangrijk en waardevol zjjn, doch
mag niet op te vlotte wijze worden gehan
teerd, aldus minister Toxopeus.
Zou de wetgever dit uit het oog ver
liezen, dan zou hij volgens de bewindsman
gerede kans lopen het instituut te verstik
ken nog voor het tot leven is gewekt. Dit
wil uiteraard niet zeggen dat het al of niet
treffen van een bijzondere wettelijke voor
ziening afhankelijk kan worden gesteld
van het inzicht en de wensen van een of
meer der betrokken gemeentebesturen. In
dien de noodzaak tot ingrijpen van de wet
gever evident is, zal de minister niet aar
zelen de daarvoor nodige stappen te onder-
In 1963 is het aantal toegekende zieken
gelduitkeringen met ruim acht percent
gestegen, namelijk van 912.179 in 1962
tot 987.442 in 1963. Het aantal uitkerings-
dagen nam met ruim 13 percent toe
(14.835.421 in 1962 en 16.778.946 in 1963).
Dit staat in het vandaag verschenen
jaarverslag over 1963 van het gemeen
schappelijk administratiekantoor (G.A.K.).
Volgens het verslag is de stijging van
het aantal uitkeringsgevallen voor een
deel het gevolg van de groei van de ver
zekerde beroepsbevolking en wordt voor
een ander deel veroorzaakt door de toe
neming van het ziekterisico. Het uitge
keerde ziekengeld ad 227,1 miljoen was
in het verslagjaar bijna 25 percent hoger
dan in 1962 toen ƒ182,2 miljoen werd
uitgekeerd. In het hogere bedrag komt
zowel de toeneming van het aantal uit-
keringsdagen als de verhoging van de
lonen in 1963 tot uiting.
nemen. Dergelijke gevallen doen zich thans
evenwel nog niet voor, zo zegt hij.
Minister Toxopeus schrijft in zijn toe
lichting dat hij na de aanvaarding van het
wetsontwerp voor de Rijnmond ook haast
wil maken met een bijzondere bestuurs-
voorziening voor de Amsterdarrise agglo
meratie, die riaar zijn indruk zou kunnen
bijdragen tot de oplossing van de vraag
stukken welke zich in dat gebied voordoen.
Omtrent de vraag hoe deze voorziening
vorm moet krijgen wordt thans overleg ge
voerd met het provinciebestuur en de be
trokken gemeenten. De minister heeft G.S.
van Noord-Holland verzocht te bevorderen
dat terzake de nodige voortvarendheid
wordt betracht.
Het is een gelukkig toeval, zo schrijft
de bewindsman, dat de regelingen voor de
Rotterdamse en die voor de Eindhovense
agglomeratie welke vorm die dan ook
mogen aannemen vermoedelijk ongeveer
gelijktijdig zullen beginnen. Immers, ook
al heeft de wetgever er naar beste weten
alles toe bijgedragen, om voor het gebied
van Rijnmond een voorziening te treffen,
die aan de bestaande behoeften voldoet,
de werking daarvan in de praktijk zal
nauwkeurig moeten worden gadegeslagen.
Het is van belang wanneer dan daarnaast
de gemeenten in de Eindhovense agglome
ratie tot een vrijwillige intergemeentelijke
regeling zullen zijn gekomen, zodat, naar
verwacht mag worden, een dergelijke vorm
van agglomeratiebestuur in de nabije toe
komst op zijn praktische waarde zal kun
nen worden getoetst.
UITGAVEN VOOR DIV. ONDERWERPEN VAN STMTSZORS WP^WA
1964!
11965
(onhv.-beornH
O0
Het komende jaar zullen bij de Tweede
Kamer wetsontwerpen worden ingediend
tot onder meer de opheffing van de ge
meente Rozendaal, tot de gemeentelijke
herindeling van Stadskanaal (gemeenten
Onstwedde, Veendam en Wildervank), tot
wijziging van de grens tussen de gemeen
ten Doetinchem en Bergh en tussen Zuide
lijk Flevoland en de aangrenzende ge
meenten.
Minister Toxopeus (Binnenlandse Za
ken) deelt dit mee bij de begroting 1965.
De eerder, in de begroting 1964, ver
melde voorstellen tot een gemeentelijke
herindeling betreffende Helmond en rand
gemeenten, Maassluis-Maasland-Naaldwijk
en Vlaardingen en Goeree-Overflakkee
zullen binnenkort worden ingediend.
Advertentie
Minister Witteveen (Financiën) verwacht
dat ook in de komende jaren een om
vangrijke jaarlijkse produktie van mun
ten nodig zal zijn om aan» de behoeften
te kunnen voldoen.
Dit blijkt uit de begroting 1965 van het
staatsmuntbedrijf. Tegen 185 miljoen mun
ten in 1964 is voor het komende jaar
een muntprogramma opgesteld, dat voor
ziet in de aanmaak van 25 miljoen kwart
jes, 50 miljoen dubbeltjes, 20 miljoen stui
vers en 100 miljoen centen (totaal 195 mil
joen stuks).
In het kader van de vervanging van de
oude muntpersen door moderne machines
zullen in komend jaar vier nieuwe lichte
muntpersen worden aangeschaft en zal
één zware muntpers (geschikt voor het
slaan van zowel guldens als rijksdaalders)
worden aangekocht. Ook in 1963 en in de
loop van dit jaar zijn nieuwe muntpersen
aangeschaft.
Studenten in Amsterdam. Aan de hand
van de bij de universiteit van Amster
dam aangevraagde inschrijvingsformu
lieren wordt geschat dat het aantal stu
denten in de loop van het nieuwe studie
jaar de twaalfduizend zal benaderen
De reeds aangekondigde wetsvoorstellen
tot een definitieve regeling ter verruiming
van het gemeentelijk belastinggebied zijn,
tezamen met wetsvoorstellen tot technische
herziening van de gemeentelijke belasting
bepalingen, in voorbereiding.
Dit heeft minister Toxopeus (Binnen
landse Zaken) bij zijn begroting voor 1965
meegedeeld. Een onderzoek naar de mo
gelijkheden van een verdere uitbreiding
van de verfijningen van de algemene uit
kering is gaande, aldus de minister. De
definitieve vaststelling van de uitkeringen
uit het gemeentefonds over de jaren 1960,
1961 en 1962 zal thans spoedig haar beslag
kunnen krijgen. Tevens zullen dan de juiste
bedragen van de garantie-uitkering en de
limietkorting kunnen worden vastgesteld.
In de toelichting op de begroting wordt
vermeld, dat in 1964 meer, vooral kleine
gemeenten, moeite hebben om tot een slui
tende begroting te kom,en. Het aantal ge
meenten met een niet sluitende primitieve
begroting steeg van 16 pet in 1963 tot
19 pet in 1964 (welk laatste percentage ook
reeds in 1962 werd geconstateerd).
Het bedrag van de tekorten is gestegen
van 46 min in 1963 tot 54 min in 1964.
Van deze stijging ad 8 min komt 6.2 min
voor rekening van de gemeente Amster
dam. Voor het overige laat het zich aanzien
dat de begrotingspositie van de kleinere
gemeenten iets ongunstiger is geworden.
Een bewoner van een huis aan de He
rengracht te Amsterdam kreeg bezoek
van een man, die hem het adres van een
dominee vroeg. Hij wilde, zei hij, met
deze in gebed gaan omdat zijn dochter
f met een Spanjaard vandoor was. Voor
ie man het huis verliet vroeg hij ge
bruik te mogen maken van het toilet,
doch even later trof de bewoner hem
tan in zijn slaapkamer. De bezoeker
vertrok toen haastig „naar de dominee".
Naderhand bleek een gouden cilinder-
horloge uit de slaapkamer te zijn ver
dwenen.
(Van onze parlementaire redactie)
Minister Toxopeus (Binnenlandse Zaken)
is tot de slotsom gekomen dat er voldoende
aanleiding is voor pogingen zijnerzijds om
te komen tot een vérgaande wijziging van
de grondwet. De gedachten gaan daarbij
voorlopig in de richting van een nieuwe
grondwet, die een beperkter omvang zal
hebben dan de huidige constitutie. De
bewindsman wil in de loop van volgend
jaar komen met een proeve van een
nieuwe grondwet om in brede kring een
gedachtenwisseling op gang te brengen.
Naar bekend is heeft mr. Toxopeus in
middels een afdeling grondwetszaken aan
zijn departement toegevoegd, die de wijzi
ging van de constitutie in voorbereiding
heeft. Er zijn al in ruime maite besprekin
gen gevoerd met de groep van staatsrecht
deskundigen, die met de afdeling samen
werkt en waarvan onder meer de heren
mr. A. M. Donner, prof. mr. J. van der
Hoeven, prof. mr. H. J. M. Jeukens, prof.
mr. P. J. Oud en prof. mr. J. V. Rijpper-
da Wierdsma deel uitmaken. Uit dat
overleg alsmede uit de debatten in het
parlement over dit onderwerp is de con
clusie getrokken dat er aanleiding bestaat
de constitutie stringent te wijzigen.
Minister Toxopeus schrijft in de toe
lichting op zijn begroting dat voor een
algehele herziening van de grondwet het
klimaat echter nog ontbreekt. Daarom is
besloten tot het uitbrengen van een proeve
van een nieuwe grondwet, die kan bijdrage
tot de meningsvorming over de herziening
van de constitutie. De daaruit te ver
wachten reacties en adviezen zullen ver
volgens bij het opstellen van de nieuwe
grondwet kunnen worden betrokken. De
proeve zal een departementaal werkstuk
zijn, waaraan de regering niet gebonden
is. Zij behoudt zich terzake alle vrijheid
voor.
In het kader van de klimaatsverbetering
heeft minister Toxopeus voorts onder de
studenten aan universiteiten en hoge
scholen een prijsvraag uitgeschreven over
het onderwerp: „De veranderingen in de
opvattingen omtrent de betekenis van de
grondwet voor het koninkrijk der Neder
landen sinds 1945". De bewindsman hoopt
daarmee ook in die kring de belangstelling
voor de herziening van de grondwet te
stimuleren, zo blijkt uit zijn memorie van
toelichting.
Een werkgroep uit de ministerraad on
derzoekt in onderling overleg de mogelijk
heid om een aantal subsidietaken, thans
nog in handen van het rijk, over te heve
len naar de provinciale en gemeentebe
sturen. Uit de memorie van toelichting op
de begroting van Binnenlandse Zaken voor
1965 blijkt dat minister Toxopeus het af
stoten van rijkssubsidietaken naar de la
gere publiekrechtelijke lichamen grote
aandacht geeft.
Hij heeft dit vraagstuk opnieuw in de
ministerraad aan de orde gesteld met bo
venvermeld resultaat.
De minister hoopt bij zijn streven naar
een zo ruim mogelijke inschakeling van
de provinciale en gemeentebesturen in
wetgeving en bestuur in het komende zit
tingsjaar de steun te ontvangen van de
raad voor de territoriale decentralisatie.
Hij ziet het als een belangrijke taak te
bevorderen dat de raad in alle daarvoor
in aanmerking komende gevallen zal wor
den gehoord.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Emmercompascuum
(toez. H. H. v. d. Neut te Lemelerveld; naar
Apeldoorn (vac. wijlen J. de Vries) dr. W.
Bloemencfaal te Winterswijk.
Bedankt voor St. Annaland W. v. Tuyl
te Rijssen.
Beroepen te Gasselternijveen T. L. H.
Pieterse, kand. te Voorschoten te
Drachtstercompagnie G. Torenbeek te
V rij hoeve-Capelle.
Aangenomen naar Lekkerkerk H. C.
Voorneveld te Pernis.
M
fr
I..-:-.'
Na een korte testrit met de nieuwe Fiat 850 door de
Amsterdamse binnenstad hebben we een paar conclusies
getrokken: Deze nieuwe telg van de Fiat-familie is bij
uitstek een wagen voor hèt stadsverkeer: het interieur
is comfortabel afgewerkt, zelfs lange mensen kunnen
voorin op hun gemak zitten en er is bij dit model meer
aandacht aan de bagageruimte besteed dan bij de
kleinere broer, de Fiat 600. Niet alleen door zijn moto
risch vermogen, maar ook door zijn uiterlijk onder
scheidt de Fiat 850
zich in gunstige zin
van de overige
kleine Fiat-model
len. Het kleine
staartje aan de wa
gen maakt een kit
tige indruk, die
wordt bevestigd zo
dra men zich met
deze nieuweling
die eind september,
begin oktober op de
Nederlandse markt
komt in 't drukke
stadsverkeer waagt. In de eerste en tweede versnelling
zorgt het felle achterin geplaatste motortje van 843 cc
ervoor, dat het wagentje dankbaar gebruik kan maken
van alle gaatjes en doorgangen die er in het verkeer
maar te vinden zijn. De geringe afmetingen staan er
borg voor dat er altijd wel een plaatsje overschiet voor
deze Fiat 850. Op de buitenwegen wordt dit even
anders. Weliswaar haalt de Fiat nog een respectabele
snelheid van bij de 125 kilometer per uur. Stuurcorrec-
ties en een zekere gevoeligheid voor zijwind (hoewel dit
laatste zeker niet als een ernstig bezwaar geldt bij deze
wagen) maken echter een verscherpte waakzaamheid
noodzakelijk.
Wat de bagageruimte betreft: voorin heeft Fiat wat
meer ruimte geschapen, terwijl de rugleuning van de
achterbank kan worden neergeklapt, waardoor een
redelijke bergruimte ontstaat. Achter de rugleuning van
de achterbank is bovendien nog ruimte gelaten voor
bagage.
Dank zij de verstelbare stoelen voor kunnen lange
autorijders nog ruim plaats vinden voor hun benen. Het
voor deze prijsklasse gerieflijke interieur bevat onder
meer zijtassen in de deuren, asbakken achterin, arm-
steunen op de deuren. Het dashboard is met zwart
kunstleer bedekt en herbergt twee ventilatie-openingen.
De kachel is voorin in het midden gemonteerd.
De watergekoelde motor met een gesloten koel
systeem is gemakkelijk toegankelijk. De achterplaat kan
zonder veel voorzieningen worden verwijderd. De vier
versnellingen bediend via een pookje zijn alle ge
synchroniseerd en laten zich zonder veel moeite ge
bruiken.
Al met al een wagen die zich met zijn lengte van
3.58 meter en zijn breedte van 1.43 meter prettig laat
besturen, rustig op de weg ligt. Met zijn grote kop
lampen voor en zijn knik in de rug achter laat de
Fiat 850 bovendien een aangename indruk achter.
Er bestaan twee versies van deze Fiat: een met een
motor voor „normaal", en een model met een motor
voor „super". Slechts deze laatste zal voorlopig in Neder
land kunnen worden gekocht tegen een prijs van 4.945.
Citroen heeft in de Ami 6 serie een lichte stationwagon
uitgebracht, die aan de achterzijde voorzien is van een
royale luifeldeur. Het uiterlijk van deze stationwagon wijkt
in zoverre af van de Ami 6, dat het luifeltje boven de
achterruit is verdwenen.
Dit is niet de enige verbetering en verandering die Citroen
in zijn seriemodellen heeft aangebracht. De Idéal 19 heeft
een sterkere motor gekregen, waardoor de maximumsnel
heid kon worden opgevoerd tot 150 kilometer per uur.
Dashboard en ruitewissers zijn gewijzigd en verbeterd.
Het verwarmingssysteem is identiek aan die van de DS 19,
regelbare luchtstroom in voor- en achtercompartiment,
voorruitontdooiing en ontwaseming ruiten voorportieren.
In de DS 19 serie heeft de fabriek voorts een zeer
luxueuze uitvoering gebracht over de naam „Pallas". Deze
DS Pallas wordt geleverd met jersey of leerbekleding.
Tevens kan de koper kiezen tussen een halfautomatische
versie of een uitvoering met koppelingspedaal en niet be
krachtigd schakelmechanisme.
In de Vanden Pias-serie is een nieuw model ver
schenen: Vanden Plas Princess 4 liter. Deze nieuweling
die de Princess 3 liter vervangt is uitgerust met een vier
liter Rolls Royce-motor grotendeels vervaardigd van
lichtmetaal. De prestaties van deze nieuwe Vanden Plas
die reeds de bijnaam de „Rolls Royce voor de armelui"
heeft ontvangen, liggen aanmerkelijk hoger dan die van
zijn voorganger.
B.M.C. annonceert dat dit de snelste sedan is die ooit op
het programma van deze fabriek stond. De motor uit de
beroemde fabriek schenkt de nieuwe Vanden Plas een top
snelheid van 180 kilometer per uur, terwijl de wagen tevens
in staat is kruissnelheden tussen de 130 en 160 kilometer
per uur lange tijd vol te houden.
De 175 pk bij 4800 toeren per minuut die deze lichtmetalen
motor levert, staan bovendien via een automatische trans
missie borg voor een felle acceleratie, waarbij de wagen
binnen negen seconden van stilstand op tachtig kilometer
per uur worden gebracht.
Zuinig
Ondanks deze prestaties blijkt de Princess 4 liter een rela
tief zuinige wagen te zijn. Na proefritten met verschillende
snelheden kwam men op een gemiddeld verbruik van 1 7
bij een kruissnelheid van 110 kilometer per uur. Technische
gegevens van de motor: zes cilinders in lijn, watergekoeld.
Boring maal slag 95,25 x 91,44 mm. Cilinderinhoud 3909 cc.
Compressieverhouding 7,8 1.
Hoewel er dus onder de motorkap wel het een en ander
is gewijzigd, verschilt het uiterlijk van deze nieuwe Vanden
Plas weinig van het voorgaande model. De kleine staart
vinnen achter bij deze wagen voor zes personen zijn ver
dwenen. Verscheidene lampen aan voor- en achterzijde
werden gecombineerd.
De prijs van deze Princess bedraagt 29.500. Eind oktober
arriveren de eerste modellen in ons land.
In het voorjaar van 1965 zal Renault het nieuwe
model „1500" op de markt brengen. De wagen
die wordt uitgevoerd met voorwielaandrijving
wijkt wat het uiterlijk betreft belangrijk af van
voorgaande Renaultmodellen. Zoals de foto toont
heeft de nieuwe Renault 1500 een schuin wegge
sneden rug, waardoor ongetwijfeld de bagageruimte
meer inhoud zal krijgen.
Een Rotterdamse importeur zal in Nederland
een merkwaardig voertuig op de markt brengen: de
„Austin Moke", een wagen die herinneringen op
roept aan de jeep, maar gebouwd is op basis van ae
Austin Seven. De prijs voor dit voertuig bedraagt
ongeveer 5.500.
B.M.C. die dit wagentje in produktie heeft ge
nomen is er bij de constructie van uitgegaan, dat de
auto in het terrein en onder ruwe omstandigheden
bruikbaar moest zijn. Voorwielaandrijving, speciale
vering en een laag zwaartepunt maken deze wagen
onder meer geschikt voor dit werk. Bovendien blijkt
de Austin Moke ook op de weg een relatief hoge
snelheid te kunnen ontwikkelen. De open carrosserie
zorgt er verder voor, dat laden en lossen snel en
handig kunnen geschieden.
