Honderden paarden dineerden in Hiltonhotel Amsterdam HALF ZWAAR - HEEL LEKKER Zeven rassenrellen teisterden deze zomer Verenigde Staten Commissie van onderzoek: geen communistisch complot Van Wijk en Heringa schat vermogen op f 10 miljoen Prof. Andriessen: uit aardgas in Miljard 1975 HOEST? Ze toonden weinig tafelmanieren Outspan-boycot niet altijd mogelijk Vóór 10 november mededelingen over positie bedrijf Drie doden in het verkeer Haarlemse jongen op zebra aangereden Jaarexport van 15 miljard m3 Vreemde gasvlammen in Appingedam 5 il: Avondje uit? DROSTE pastilles altijd welkom! DINSDAG 6 OKTOBER 1964 ■life, Geen concert meer voor de kippen 8. en W. van Amsterdam: Kostelijk menu t jmm Halve paniek In verlegenheid A nti-semitisme verkoudheid? keelpijn? GROENE KRUIS JL HOESTBONBONS T W eerspiegeling I ngrijpend V oordelen Beleid Seizoenregeling voor verkeer in Zandvoort ingetrokken Schouwburg-snoeperij DROSTE pastilles, altijd welkom! (Van een onzer verslaggevers) Frits Rolff, zakenman in Amsterdam, directeur en organisator van het circus Rolffino heeft maandag genoten. En met hem vele Amsterdammers, die bij het Hilton Hotel in Amsterdam waren ko men kijken naar het luisterrijke diner, dat op straat aan ruim tachtig paarden door Hiltons directie ter gelegenheid van Dierensnipperdagwerd aangeboden. Het was jammer dat maar weinig kin deren deze gebeurtenis konden mee maken, doordat het evenement tijdens de schooluren plaats had. De tocht, waarin Sjoukje Dijkstra als eregaste in een open Engelse koets mee reed en voortdurend een gulle lach voor het publiek over had, begaf zich onder een vrolijk schijnend oktoberzonnetje naar de Apollolaan. In de stoet, opgeluisterd door de feestelijke muziek van de .drumband St. Hubertus en de Amsterdamse politiekapel, reed een oude postkoets met een op een hoorn blazende postiljon mee, evenals een originele, hoog opgetaste hooiwagen, sym bool van het boerenbestaan ten opzichte van de stoffige stad. Er waren ook enkele lenige kinderen, die een gewaagde toer uithaalden, door wijdbeens op twee vurige pony's te staan. Kelners met witte handschoenen en in een kleurig en keurig kostuum gestoken, wachtten achter de tafels op de hongerige paarden. Nadat ceremoniemeester en di recteur Frits Rolff door een gongslag het teken had gegeven, dat de paarden aan tafel konden, schonken ijverige obers zorgvuldig uit forse champagneflessen „mousserend" Rijn-duinwater in drink- „mousserend" Rijn-duinwater in drinkbak- jes om de dorst van de paarden te lessen. Wegens burengerucht heeft de rijks politie te Venray procesverbaal opge maakt tegen een veertigjarige kuiken fokker in het Noordlimburgse plaatsje Meerselo. Deze had in enkele van zijn meer dan honderd meter lange en 26 meter brede kippenhokken luidsprekers opgehangen en liet daaruit tot zeer laat in de avond hardop muziek schallen. „Hoewel mijn 43000 kippen door (Je mu ziek rustiger zijn geworden rapen we per dag toch niet meer dan zo'n vijf tienduizend eieren", zei de teleurgestel de eigenaar, die meer van de muzikale methode had verwacht. Op vragen van het raadslid mevrouw P. Snel-Warries (P.S.P.) hebben B. en W. van Amsterdam thans geantwoord dat zij niet in staat zijn maatregelen te treffen die zouden garanderen dat nimmer Outspan- sinaasappelen ten stadhuize of elders zou den worden geserveerd. Mevrouw Snel had in haar vragen herinnerd aan de discus sies in de raadsvergadering van 1 april over een adres van het comité Zuid- Afrika. Diverse raadsleden hebben toen de reclame voor en het gebruik van outspan- sinaasappelen sterk ontraden. B. en W. zegden toe te overwegen of en hoe aan het verzoek tot boycotten van Zuidafrikaans fruit gevolg kan worden gegeven. Voor het Amsterdamse Hiltonhotel stonden gistermiddag lange tafels op gesteld, met voor paarden begerens waardige lekkernijen. In verband met dierendag, die ditmaal op zondag viel, maar hier maandag werd ge vierd, kregen alle paarden deftig een diner aangeboden. Hoewel er van alles op tafel stond waren er toch paarden, die gewoon de bloemen prefereerden. De bereden politie leidde als eerste haar paarden aan de teugel naar de feestelijke dis, die op lange witte tafels, versierd met bloemen in herfsttinten en driearmige kandelaars, waarop dikke wortels waren geprikt, stond opgediend. De koude schotel bestond uit sappige groene sla, plakjes wortel, roggebrood en de speciale lekkernij voor paarden: suiker klontjes. Dit kostelijke menu werd voort durend met gulle hand geserveerd aan de lange stoet ongeduldig trappelende paar den en een paar mokkige ezeltjes, die zich deze culinaire geneugten, op een enkel dwarshoofd na, goed lieten smaken. Nadat de heer Rolff aan de Hiltondirec- tie een bloemenhulde had gebracht in de vorm van een grote krans met lange lin ten, werd aan de organisator van dit fes tijn een grote mand aangeboden, waarin verse broodjes lagen met een exclusief beleg. Te weten echte briefjes van tien gulden, die ten goede komen aan twee verenigingen voor dierenbescherming en het Amsterdamse Asiel. Nadat het laatste paard zijn maaltijd had beëindigd, volgde nog eenmaal een défilé langs de eretribune, waar de heer Rolff en zijn hooggeëerde gasten de hommages in ontvangst namen. Met een stevige mars besloot de Amster damse Politiekapel deze grootse manifes tatie voor mens en dier. Advertentie DRUM (Van onze correspondent) WASHINGTON De „lange hete zo mer" wat betreft de verhoudingen tussen negers en blanken is in Amerika dit jaar werkelijkheid geworden, precies zoals on heilsprofeten afgelopen voorjaar voor speld hadden. Maar liefst zeven plaatsen werden geteisterd door rassenrellen in de maanden juli en augustus. Vijf mensen lie ten daarbij het leven, terwijl 952 ge wond raakten. Schade: tussen de zeven en acht miljoen dollar. De treurige keten begon in het neger- ghetto van New York, Harlem, waar zes dagen lang, van 18 tot 23 juli onrust heer ste nadat een vijftienjarige negerjongen was doodgeschoten door een blanke poli tieman, die weliswaar geen dienst deed, maar beweerde dat de jongen hem met een mes bedreigd had. De relletjes bleven niet beperkt tot Har lem, maar sloegen over naar Brooklyn en naar de stad Rochester in het noorden van de staat New York, waar niemand onge regeldheden verwacht had omdat de tien percent negers grotendeels behoorlijke ba nen hebben en een in de blanke gemeen schap geïntegreerd bestaan leiden. Op Rochester volgden drie plaatsen in New Jersey City, Patterson en Elizabeth waar de opstootjes echter niet zulke vor men aannamen als in New York. Ook een relatief kleine rel was de onrust in de buitenwijk van Chicago Dixmoor, waar een kleine 2000 negers wonen* ongeveer de helft van de totale bevolking. Een halve paniek ontstond hierdoor echter in Chica go zelf met zijn 800.000 negers, waar rel letjes meteen grootscheepse vormen had den kunnen aannemen. Evenwel niet in Chicago gebeurde dat, maar in Philadelphia, waar een geweldige ravage werd aangericht, ongeveer 350 mensen gewond raakten en bijna 800 op roerkraaiers gearresteerd werden. Phila delphia heeft ruim twee miljoen inwoners, van wie 26.4 percent negers. Deze stroom rassenrellen heeft een heel aantal vragen opgeworpen. Wat zijn* de kenmerken, wat is hun oorzaak, zitten er duistere machten achter, zijn een paar van die vragen, waarop ook de regering in Washington graag de antwoorden zou willen weten. President Johnson heeft daarom een officiële commissie van onder zoek ingesteld, die moet nagaan of de rel len op touw werden gezet door radikale elementen van rechts of links. Het resultaat van dit onderzoek is nog niet bekend, maar in Washington wordt al gezegd dat in elk geval geen commu nistisch complot is ontdekt, zoals aanvan kelijk was gesuggereerd nadat men in Harlem een communistische neger-agi tator had gearresteerd. De mogelijkheid is dus nog open dat rechtse radikalen achter de rellen zitten. Hun motief zou daarbij geweest kunnen zijn dat rassenrellen de regering Johnson, die negerintegratie voorstaat, in verlegen heid brengen en dus in de kaart spelen van de conservatieve rassenscheiders. Geruch ten in die richting doen in Amerika al In de buitengewone aandeelhoudersver gadering van de N.V. Van Wijk en Herin ga is meegedeeld dat vóór 10 november de cijfers over de huidige positie van de vennootschap en de consequenties van het geen de laatste maanden is gebeurd, zul len worden gepubliceerd en besproken in een nieuwe buitengewone vergadering. De voorlopige cijfers geven te zien dat, na afwikkeling van de thans lopende maat regelen, vermoedelijk een zuiver vermo gen resteert van ongeveer 10 min., over eenkomende met een aandelenkoers van ongeveer 175 percent. Zoals bekend is de gehele produktie van wollen dekens en ga rens afgestoten, nadat de Zwolsmangroep verreweg het grootste deel der uitstaande aandelen van n.v. had verworven. De minderheidsgroep van aandeelhou ders kon zich niet verenigen met de voor gestelde statutenwijziging. De voorzitter, de heer D. de Rooij, kon zich dit stand punt wel enigszins voorstellen maar de Advertentie wijziging werd toch met een grote meer derheid aangenomen. Meegedeeld werd nog dat de bankschuld inmiddels is opgelopen tot 9,5 min., waar bij nog 1,5 min. aan langlopende andere schulden komt. Omstreeks half twaalf is gisteren op een kruising van wegen in de gemeente Son een ernstig verkeersongeval gebeurd, waarbij de 28-jarige L. van de Vasten- boch uit Eindhoven om het leven is ge komen. Zijn echtgenote werd levensge vaarlijk gewond. Op de wegkruising kwam de heer Van de V. op zijn bromfiets met zijn echtgenote op de duo in botsing met een vrachtwagen. Het echtpaar was vori ge week getrouwd. Op de Napoleonsweg te Grathem nabij het natuurbad „De Heelderpeel" is maan dagmiddag omstreeks twaalf uur een per sonenauto bestuurd door een 42-jarige En gelse vrouwelijke legerofficier, majoor E. Ogle uit Lier in België, door onbekende oorzaak aan het slingeren geraakt en fron taal tegen een boom gebotst. De vrouw moet vrijwel onmiddellijk zijn overleden. In de nacht van zondag op maandag is om twee uur de 45-jarige ongehuwde H. Wolf uit Echt op de Brugweg in zijn woonplaats aangereden door een Duitse personenauto. Het slachtoffer werd hierbij zo zwaar gewond dat het ter plaatse is overleden. enige tijd de ronde, evenwel zonder fei telijke aanknopingspunten. Op de vraag naar de kenmerken van de relletjes in dit jaar zijn vele antwoorden gegeven. Eén ervan luidt dat het rassen- element niet groot was, maar de nozem invloed daarentegen wel. Een ander wijst op het hoge percentage criminele deel nemers aan de ongeregeldheden en noemt de hele zaak massale misdaad. Inderdaad 90 percent van de bijna 800 arrestanten in Philadelphia had een strafregister, zo dat voor dit antwoord iets te zeggen valt. De negerleiders, die tijdens de geweld dadigheden machteloos waren en geen en kele kalmerende invloed konden uitoefe nen, grijpen echter dieper met het betoog dat de ware oorzaken van de rellen de armoede van de negers, hun werkloosheid, de discriminatie, de hopeloosheid van hun situatie, zijn. En zij zeggen, daarin bij gevallen door meer dan één Amerikaanse sociaal-psycholoog, dat de opstandjes meer sociaal dan raciaal waren. Daar lijkt een grond van waarheid in te zitten als men beziet wat er precies gebeurde tijdens de zwarte dagen in juli en augustus. Welnu, de onlusten braken uit op hete dagen tijdens het weekeinde, als reactie op geruchten dat de politie een neger had gearresteerd of aangevallen. De woede ontlaadde zich daarna steeds op het symbool van de heersende maat schappelijke orde: de politie, en op de symbolen van de voor alle arme negers benauwende economische orde: de winkels Er was geen sprake van dat men wille keurig blanken te lijf ging of dat men in grote agressieve groepen naar blanke wij ken trok om daar de vertegenwoordigers van het andere ras te molesteren. Natuur lijk zijn er incidenteel (in Rochester bij voorbeeld) wel willekeurige blanken beko geld, maar het algemene patroon van de relletjes was anders. Dat bleek ook uit het feit dat in Philadelphia de geweldda digheden begonnen met een aanval op een neger-politieman en dat vele neger winkels leeg geplunderd en kort en klein geslagen werden. Dat sociaal-economische onlustgevoelens een grote rol speelden bleek ook uit de artikelen, die men uit de winkels roofde. Dat waren namelijk vaak typische sta- tusgoederen, typerend voor het welvaren de leven, dat miljoenen negers nog steeds wordt ontzegd. Een onthutsend bijverschijnsel van dit alles was overigens het antisemitisme, dat vele neger-plunderaars ten toon spreid den en dat een aantal winkeliers in neger- wjjken een bord op hun deur deed spij keren: „Hier woont een christen." Achtergrond van dit anti-semitisme is overigens ook sociaal-economisch en niet racistisch bepaald. In vele negerghetto's over heel Amerika zijn de winkeliers vaak joods, wat niet in de laatste plaats het gevolg is van het anti-semitisme, dat de joden in andere wijken ervoeren. Daar door echter zijn voor vele straatarme ne gers joden synoniem met blanke rijke uit zuigers, met alle ongelukkige conclusies van dien. Dat de rellen van deze zomer geen hon derd percent zuivere rassenrellen waren wordt ook duidelijk als men de jongste gebeurtenissen vergelijkt met vroegere troebelen in de rassensfeer. Men moet namelijk niet denken dat de onlusten een nieuw verschijnsel zijn. Integendeel, het was dit jaar maar kinderspel vergeleken bij vorige ernstige troebelen. In 1919 bij voorbeeld kwamen rassenrel len voor op 26 verschillende plaatsen in Advertentie helpen probaat en smaken heerlijkI Een 12-jarige Haarlemse jongen is maandagavond even voor zes uur gewond geraakt toen hij op de zebra bij het Ken- nemerplein in Haarlem werd aangereden door een in de richting van het centrum rijdende personenauto. De knaap werd met een rechter bovenbeenfractuur en enkele schaafwonden opgenomen in het zieken huis St. Joannes de Deo. De jongen werd door de auto, die be stuurd werd door een 37-jarige werkster uit Haarlem, geraakt toen hij midden op de zebra liep. Hij werd op de motorkap geslingerd, maar viel er door het remmen van de auto weer af. De wagen is ver volgens over de jongen heengereden, waar bij de knaap echter niet door de wielen werd geraakt. Tengevolge van het remmen en het uit wijken botste de personenauto vervolgens tegen een andere wagen. Beide auto's wer den beschadigd heel Amerika. Alleen in Chicago verloren dat jaar 23 negers en vijftien blanken hun leven tijdens de opstootjes. 1943 was zo mogelijk nog erger. In Detroit kwa men 25 negers en negen blanken dat jaar om in een botsing tussen blank en zwart, die sindsdien niet meer op die schaal is voorgekomen. Het grote verschil tussen de onlusten vroeger en die van dit jaar is dat toen de twee rassen elkaar bestreden, terwijl nu, zoals hierboven al gezegd, de neger oproerkraaiers vooral de symbolen van de als benauwend en onderdrukkend ervaren orde tot object van hun agressiviteit kozen. Een ander verschil is dat destijds de gewelddadigheid uitging van de blanken, die vaak met hulp van de blanke politie de negers aanvielen. (Meestal naar aan leiding van een gerucht over de aanran ding van een blank meisje door een ne ger) terwijl nu de tijd gekomen lijkt van de neger-gewelddadigheid, die een reac tie op, of wellicht een weerspiegeling ii vap die blanke agressiviteit, die de kleur lingen eeuwenlang in Amerika moesten ondergaan, en die gezien de jongste ge beurtenissen in staten als Mississippi en Georgia nog lang niet tot het verleden be hoort. Dat de negers de rollen niet gewoon hebben orpgedraaid en nog niet tot een openlijke anti-blanke daden op grote schaal zijn overgegaan vindt zijn oorzaak vol gens sommigen in het feit dat zij een minderheid vormen. Een psychologische reden lijkt verder te zijn dat langdurig on dergane gewelddadigheid bijna nooit tot een regelrechte reactie leidt, maar mees tal tot uitingen in gewijzigde vorm. Een oplossing voor het probleem van de onlusten lijkt niet kant en klaar op de schrijftafel van wie dan ook te liggen. Méér politie, snelle sociale maatregelen en opruiming van de achterbuurten zal het parool van de Amerikaanse overheid wor den. Maar daarmee zijn de werkloosheid, de armoede en de discriminatie van de negers niet opeens verdwenen. En nog minder is daarmee de neger ge nezen van alle krampachtigheden, onlust gevoelens en opgekropte agressiviteit, die een in sommige opzichten zieke blanke samenleving hem bezorgde. Amerika's rassenfront is in beweging, wat op zich zelf heilzaam is. Maar een lange doornige weg lijkt nog begaan te moeten worden voordat sociaal-economische en raciale integratie van de gekleurde minderheid een feit zal zjjn. De minister van Economische Zaken, prof. dr. J. E. Andriessen, heeft in Gro ningen gezegd, dat de uitvoer van aard gas in 1975 een gunstige invloed van één miljard gulden op de betalingsbalans zal hebben. Hij gaat hierbij uit van een export van vijftien miljard kubieke me ter aardgas per jaar. Zonder het aard gas, aldus minister Andriessen, zou er meer invoer van energie nodig zijn bij een stijging Yan de behoefte. Een ver slechtering van de betalingsbalans, die dan het geval zou zijn, zal thans door het aardgas worden opgevangen. Mi nister Andriessen zei dit in een rede „Enige aspecten van de energievoorzie ning in Nederland" voor de Commer ciële Club in Groningen. De voor de zeventiger jaren voorziene uitvoer van 15 miljard m3 aardgas betekent slechts enkele percenten van het huidi ge energieverbruik in West-Europa. Deze hoeveelheid valt gemakkelijk in de toene ming van het verbruik in te passen, maar de vraag naar aardgas wordt groter dan deze hoeveelheid van 15 miljard m3. De minister ging ook in op de discus sie die in het buitenland gevoerd wordt over de deelneming van de N.A.M. in de buitenlandse distributie. Hij zei dat dit de bedoeling heeft te waarborgen, dat het Nederlandse aardgas in het buitenland ook op lange termijn op commerciële basis verkocht kan worden. De ruime vraag in Europa laat namelijk ook import van el ders, bijvoorbeeld Noord-Afrika, toe. De winbare reserves daar zijn gelijk aan de onze, maar Nederland heeft het voordeel van de gunstige ligging. Minister Andriessen zei nog eens dat de aardgasvondsten in Nederland, nationaal van ingrijpend belang, voor de voorziening Maandagmiddag is in de gaslevering aan de gemeente Appingedam een storing ontstaan. Op nog niet verklaarde wijze is gas uit het hogedruknet in het lagedruk- net gekomen. Gaskachels, geysers, gas fornuizen vertoonden een grote geelkleu rige vlam. De druk, die normaal honderd bedraagt, liep op tot 250. In het gedeelte van Appingedam, waar in de gastoestellen reeds zijn omgebouwd voor het gebruik van puur aardgas had den de inwoners geen last. In de rest van de plaats, waar men momenteel nog is aangewezen op het gebruik van een meng sel van aardgas en lucht, kreeg men door deze storing opeens puur aardgas in de leidingen, waardoor jnen gedwongen werd de gastoevoer af te "sluiten of de kranen gedeeltelijk dicht te doen. Technici van het gasbedrijf slaagden er maandagavond omstreeks kwart over ze ven in de oorzaak van deze storing op te sporen. Het bleek dat in een zogenaamd waterslot in het centrum van Appingedam het water was overgeheveld. Daardoor kon gas uit de hogedrukleiding overstro men in het lagedruk gedeelte van het net. Vanmorgen was de toestand weer nor maal. van West-Europa een beperkte betekenis hebben. Hij gaf enkele cijfers over aard gasvoorraden elders: Noord-Amerika cir ca 8000 miljard m3., Midden-Oosten 5000 miljard m3, Rusland 2500-5000 miljard m3. De Nederlandse voorraden vormen vijf 4 zes percent van de totale wereldvoorraad. Absoluut gezien niet imponerend, naar ver houding echter wel, zo meende minister Andriessen: Nederland heeft per hoofd van de bevolking twee maal zo veel aardgas als Amerika. Minister Andriessen gaf ook zijn visie op de voordelen van het aardgas voor de consument. De tarieven voor het kleinver bruik betekenen z.i. een direkte prijsverla ging: voor het huishoudelijk gebruik bie den deze tarieven 10-40 percent voordeel. Ook voor ruimteverwarming liggen de tarieven gunstig ten opzichte van kolen, haardolie en huisbrandolie. Maar ook voor de traditionele huisbrand blijft er een plaats, mede gezien de toe neming van de consumptie. Dit is echter verder afhankelijk van de wijze waarop de industrie en de handel op de nieuwe situatie reageren. Voor grote installaties valt een con currentie te verwachten tussen aardgas en stookolie. Daarom is de koppeling van de gasprijs aan de olieprijs belangrijk. Het Nederlandse beleid gaat uit van de volgende beginselen: a. zo goedkoop moge lijke energie voor consument en industriële verbruiker; b. continuïteit moet gewaar borgd zijn; c. de koper zal vrij moeten zijn in zijn keuze; d. zorg voor goede coördinatie; enerzijds dienen noodzakelij ke verschuivingen evenwichtig te verlopen, ook en vooral om sociale redenen, terwijl anderzijds de op langere termijn ren dabele produktieeenheden in stand gehou den moeten worden. In principe zullen op den duur de ener giedragers concurrerend moeten zijn zon der dat steunmaatregelen gehanteerd wor den, daar anders de energie te duur wordt. Het beleid zal verder gericht moeten zijn op een stabiele energievoorziening tegen redelijke prijs; op de instandhouding van een rendabele kolenproduktie; op een open politiek ten aanzien van de olie en op de bevordering van de ontwikkeling van nieuwe energiedragers, aldus de minister. De hoofdinspecteur van gemeentepolitie in Zandvoort deelt mede, dat de tijdelijke invoering van een wachtverbod voor de oostelijke zijde van de Seinpostweg en de Zuidboulevard met ingang van 1 oktober is opgeheven. Tevens is de aanwijzing van de Zuidbou levard als weg waarover slechts in zui delijke richting mag worden gereden (één richtingsverkeer) met ingang van dezelfde datum ingetrokken, evenals de aanwijzing voor de Brederodestraat, voor wat betreft het gedeelte gelegen tussen de Zuidboule vard en het Groen van Prinstererplein zuidzijde, als weg, waarover slechts in noordelijke richting mag worden gereden. Zowel de Zuidboulevard als het genoem de gedeelte van de Brederodestraat zijn dus thans weer in beide richtingen voor het verkeer opengesteld, terwijl het par keren aan beide zijden weer is toegestaan, evenals op de Seinpostweg. Advertentie

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1964 | | pagina 5