Labour profiteert van Britse
verlangen naar vernieuwing
Aan achtergebleven Engelse
samenleving hapert veel
Rel in Argentinië tijdens
bezoek van De Gaulle
Regeringscrisis in Italië lijkt
nauwelijks te vermijden
WERELDNIEUWS
J
Haal de
spons erover
r
mam,
een speldje!
AP0LL0HAL AMSTERDAM
KILIUS
BAUMLER
Van dag tot dag
v.
Half jaar geëist
in Belgisch
„rookbom-proces"
ENGELS VERKIEZINGSPANORAMA II
Beneluxbureau
voor toerisme
naar Israel
Eén kernbom kost
vier miljoen gulden
Gruwelijke vondst
in koffer
^Praatatcel
Op de
WIENER
de EISREVUE
WOENSDAG 7 OKTOBER 1964
3
J
hhiiiiiiiimiiiirviiiuiiiiri
Slapende honden
Daklozen
Moedergevoel
Negenentwintig mensen
gewond bij schietpartij
Bondsdag gaat praten
over de doodstraf
Staatshoofd kan zijn ambt niet uitoefenen
Canadezen bewaken Britse
vorstin angstvallig
Indonesisch-Russjsche
overeenkomst getekend
M. Mok
1964 I.
De New York Herald Tribune steunt de
candidatuur van de Democratische presi
dent Johnson. Het blad, bijna 125 jaar een
bolwerk van de republikeinse beginselen,
heeft zich tegen de candidaat van de Re
publikeinse Partij voor het presidentschap.
Goldwater, gekeerd.
In een verklaring laat de redactie er
geen twijfel over bestaan dat zij zich in
geweten verplicht acht het Amerikaanse
volk te waarschuwen tegen de gevolgen
die een benoeming van Goldwater kan
hebben. Aan zijn oprechtheid wordt niet
getwijfeld. Wel aan zijn bekwaamheid om
in deze tijd de koers van de Amerikaan
se binnenlandse en buitenlandse politiek
te bepalen.
„Hij mist nu eenmaal de combinatie
van gaven die nodig is om president van
de Verenigde Staten te zijn. Zijn visie op
het gebied van de buitenlandse politiek is
zeer beperkt," aldus de redactie.
De Tribune waarschuwt voorts tegen de
candidaat voor het vice-presidentschap
van de Republikeinse Partij, senator
Thurmond. Goldwater verkoos daarvoor
'n onbetekenende partijfunctionaris boven
mannen van een presidentieel kaliber uit
de Partij. „Thurmond heeft zich sinds
zijn verkiezing alleen nog maar onder
scheiden door de hevigheid van zijn
vuilspuiterij."
De Tribune is bovenal zeer bevreesd
voor de invloed van de stromingen en
mannen die Goldwater steunen. „Zij zijn
bezig de Republikeinse Partij om te bou
wen van een grote nationale politieke or
ganisatie in een bekrompen ideologische
groep."
De redactie zegt van mening te blijven
dat de Verenigde Staten het meest ge
baat zouden zijn met een regeringschef
die de republikeinse beginselen belijdt.
„Maar die opvatting rechtvaardigt niet
dat wij er aan zouden meewerken Barry
Goldwater president van de Verenigde
Staten te maken."
Een moedige keuze en een verklaring
die niet zal nalaten in de Verenigde Sta
ten in de kring van de oprechte republi
keinen grote indruk te maken. Zij is het
gevolg van een eerlijk en onafhankelijk
oordeel over de vraag aan welke van de
twee candidaten de belangen van de Ver
enigde Staten en de wereld het best kun
nen worden toevertrouwd. Zij is in over
eenstemming met de allerhoogste begin
selen van de persvrijheid zoals die worden
gehuldigd in de democratieën van het
Westen. Het is een aspect van de „Ame
rican way of life" die Europa aanspreekt
en alle vrijheidslievenden dierbaar is.
Advertentie
Om ieder kind blij te maken... Nu
gratis een fraai speldje bij DAM
verse soepgroenten, boerenkool,
wortelen en uien. Gewassen en ge
sneden, fijn van smaak en puur
natuur.
Zo krijgt U een speldje: Knip uit
ieder zakje de rode ruit (het waar
merk voor alle DAM-producten);
stuur 8 van deze ruiten aan Fa.
F. Dam Zn., v. d. Burchstraat 3,
Hoofddorp en het speldje wordt U
omgaand franco thuis gezonden.
BRUSSEL In het „rookbom-proces"
tegen twee Belgische militairen is dins
dagmiddag tegen elk een gevangenisstraf
van een half jaar en een boete van f 3,60
geëist.
De beklaagden, tegen wie de vorige
week een proces voor de krijgsraad in
Luik is begonnen, zijn een 20-jarige ser
geant, en een 36-jarige kapitein. Zij wor
den verantwoordelijk gesteld voor de dood
van drie Belgische dienstplichtigen en het
lichamelijk letsel van elf recruten.
De militairen stikten bij een oefening
waarbij gebruik werd gemaakt van een
rookgranaat.
De auditeur-militair achte de kapitein
schuldig aan een „ernstig verzuim" door
niet te herinneren aan de veiligheidsmaat
regelen.
De sergeant werd schuldig geacht „we
gens zijn ondoordachte en onverantwoor
de daad, die in strijd was met de meest
elementaire regelen van voorzichtigheid"
De krijgsraad zal op 14 oktober uit
spraak doen.
(Van onze correspondent)
LONDEN Afgescheiden van het enke
le rotte ei dat soms in sir Alec's richting
vliegt en van het stelletje nozems dat hem
hier en daar tracht onverstaanbaar te ma
ken en zeker niet meegerekend het hard
handige optreden van gewapende en for
se politiemannen tegen romantische en al
tijd op vechten beluste Ieren in Ulster
heeft de Engelse verkiezingscampagne die
pas deze week werkelijk op gang is ge
komen, een betrekkelijk waardig verloop.
Betrekkelijk want Britse politici plegen
nooit een blad voor de mond te nemen.
De Engelse gereserveerdheid kent tenslot
te grenzen en in de kunst van wederzijdse
verguizing heeft men het hier vooral in
de verkiezingstijd ver geschopt!
De meest explosieve figuur onder de To
ries is Quintin Hogg en onder de socialis
ten de onberekenbare George Brown, num
mer twee in de partijhiërarchie na Harold
Wilson.
Ook zonder uitwassen gaat het bij En
gelse politieke betogingen vaak weinig
zachtzinnig toe. Op de verkiezingsmeeting
wordt het woordgedaver van het podium
meestal doorkruist door herrie van het pu
bliek. „Heckling" is een toegestane vorm
van interruptie zolang de beoefenaars
daarvan het niet te bont maken, anders
gaan ze eruit.
De sprekers beijveren zich doorgaans
redelijke interrupties, te beantwoorden.
Maar het gebrul van de „hecklers" brengt
in ieder geval leven in de verkiezingsbrou
werij.
DE CONSERVATIEVEN trachten het
spel zo rustig mogelijk te spelen om geen
slapende honden wakker te maken, name
lijk de Labour-gezinden onder de thuisblij
vers.
Maar het tweepartijenstelsel met de
liberalen die zolang ze niet op de wip zit
ten voor spek en bonen meedoen brengt
met zich mee dat de onderlinge tegenstel
lingen overgedramatiseerd worden.
De niet-politieke kleine burgerman is
werkelijk dodelijk bevreesd voor Labour,
welks politiek hij gelijk stelt met een
soort bolsjewisme. Omgekeerd zijn er ve
len die in de Tories alleen maar aarts
reactionairen van het Goldwater-type zien.
Maar de minder primitieven onder de kie
zers kijken eigenlijk reikhalzend uit naar
een vooruitstrevende partij., die het mid
den houdt tussen Labour en conservatie
ven. Een dergelijke partij zou, als ze be
stond, wellicht 'n meerderheid kunnen be
halen. De liberalen die hun grote tijd ge
had hebben, dienen zich aan als redders
in de nood maar maken ook al wegens
het voor kleine partijen hoogst ondemo
cratische kiesstelsel, weinig kans. Boven
dien ontberen zij al tientallen jaren elke
regeringservaring.
DE DAKLOZE KIEZERS die de door
slag geven bij Engelse verkiezingen, zoe
ken daarom hun toevlucht bij een van de
grote twee. In 1959 vlogen zij met geest
drift in de armen van super-Mac ook wel
bijgenaamd Mac-wonder. Want Harold
MacMillan was de vaderfiguur die men
dankzij de gunstige conjunctuurgolf ver
trouwde met zijn leuze, dat men het steeds
beter zou krijgen. Mede door de E.E.G-
mislukking heeft de zich veel te traag ont
wikkelende Britse economie het getij voor
de Tories doen keren.
Er hapert nog veel te veel in de op tal
rijke punten achtergebleven Britse samen
leving. Bovendien ontstond er mede door
gebrek aan moreel leiderschap de afgelo
pen jaren een weerzinwekkende atmosfeer
van snel-rijk worden door gokken in
bingo-paleizen en weddenschapswinkels
speculatiezucht en andere uitspattingen.
Christine Keeler dreigt het symbool te
worden van de leef-maar-raak-filosofie
waarvoor de conservatieven terecht of
ten onrechte aansprakelijk worden ge
steld. In plaats van woningen voor gewone
Sir Alec Douglas Home
mensen verrezen er te kust en te keur
onbetaalbare luxeflats.
Nu een nieuwe betalingsbalanscrisis
dreigt en de kiezers spoedig na de ver
kiezingen weer de koude douche van kre
dietbeperkingen en produktie-inkrimping
verwachten is het wantrouwen in de To
ries nog buitengewoon groot.
Omgekeerd kan Labour evenmin aan
spraak maken op het algemene vertrou
wen. Harold Wilson, hoewel superbriljant,
weet door zijn vurige taal en vlijmscher
pe hoewel vaak eenzijdig-doorzichtige ana
lyses de sentimenten van de menigte op
te zwepen. Maar al te grote bollebozen
lusten de Engelsen doorgaans niet. Zeker
niet als premier en vooral niet als ze
daarbij nog demagogisch te werk gaan.
Zij houden eigenlijk van een vage man,
niet al te knap, niet al te dom, met ge
zond verstand, die niet te diep op de din
gen ingaat en ze liever op typisch Engelse
manier indirekt benadert. Wilson is een
intellectuele bulldozer die het Engelse volk
overrompelt en vaak geestelijk bezeert.
Maar er heerst nu eenmaal een stem
ming, dat na de jarenlange malaise op
velerlei gebied - mede door het te veel
gehecht zijn aan uitgeleefde vormen en
tradities - een algehele vernieuwing, maat
schappelijk zowel als economisch, nodig
is en dat dit niet zal gaan zonder harde
heelmeesters. Daarom maakt de 47-jarige
Wilson die tot de Kennedy-generatie be
hoort en zijn partij die een rationeel-we-
tenschappelijk beleid wil, een werkelijke
kans.
Zijn tegenspeler, de 62-jarige Sir Alec
Douglas-Home, is juist het symbool van
het verleden waar zo velen eindelijk van
af willen zijn. Maar zijn charme, zijn ge
vatheid en zijn vermogen om zich eenvou
dig en kernachtig uit te drukken vertede
ren alle brave zielen en speciaal de vrou
wen bij wie moederlijke gevoelens over
lopen, als zij hem in zijn betrekkelijke
hulpeloosheid op het televisiescherm zien.
Op dit ogenblik aarzelen de kiezers nog
De conservatieven waarschuwen tegen te
veel staatscontrole en bureaucratie van een
Labour-regime en proberen de kiezers
angst in te boezemen voor het socialistische
plan tot her-nationalisering van de staal
industrie en het wegvervoer alsmede voor
een staatsbankroet wegens Labours al te
kostbare plannen.
Labours sterke punten zijn maatregelen
tegen grondspeculatie en radicale verbete
ring van het vaak nog onuitsprekelijk zwa
re lot van de bejaarden, opheffing van de
erbarmelijk en onduldbare staat waarin
nog een groot deel van het altijd stief
moederlijk bedeelde Engelse openbare on
derwijs zich bevindt. Vele geloven dat al
leen een Labour-regering dit soort sociale
problemen behoorlijk kan aanpakken.
Labour belooft, ondanks de smalle na
tionalistische basis van het Britse nationa
le denken, dat de welvaart iedereen ten
goede zal komen in plaats van bepaalde
kleine groepen alleen. Voorts dat de eco
nomische expansie dankzij gebruik van we
tenschappelijke methoden een beperking
van de invloed van amateurs en charla
tans op economisch gebied, verdubbeld
zal worden met als aanstekelijk voorbeeld
de prestaties van het Europese vasteland
dat Engeland is voorbij gestreefd.
CORDOBA (AP) Rondom de auto
waarin de Franse president Charles de
Gaulle door het centrum van de grote Ar
gentijnse industriestad Cordoba reed, zijn
gisteren onlusten uitgebroken. Negenen
twintig mensen, die in de omgeving ston
den van de auto waarin de Franse presi
dent reed, zijn gewond door kogels, traan
gas, knuppels of stenen, na een onver
wachte botsing tussen politieagenten en
aanhangers van de voormalige president
van Argentinië Peron.
President Illia van Argentinië die naast
zijn 73-jarige Franse ambtgenoot in de
wagen zat, zou door glassplinters gewond
WEST-BERLIJN (DPA) De Westduit-
se Bondsdag zal het voorstel van de chris
tendemocratische afgevaardigde Kühn, om
voor bepaalde misdrijven zoals het ver
moorden van kinderen en taxibestuurders
de doodstraf weer in te voeren in be
handeling nemen.
Er zijn onder de christendemocratische
bondsdagleden zowel voor- als tegenstan
ders van Kühns initiatief. De christende
mocratische fractieleider Barzel meent
dat het vraagstuk van een eventuele her
invoering van de doodstraf los van de po
litieke inzichten van de partijen dient te
worden behandeld.
(Van onze correspondent)
ROME Het bestuur van de Italiaanse
republikeinse partij wil met de partijbe
sturen van de socialisten en van de sociaal
democraten spreken over de houding die
men moet aannemen na de benoeming
van het nieuwe partijbestuur van christen
democraten. Dit is iets heel ongewoons in
het Italiaanse parlemantaire leven en is
nog nooit vertoond. Maar dinsdagochtend
hebben de drie genoemde partijen werke
lijk samen vergaderd dus zonder de
christendemocraten om hun houding te
bepalen.
Wat er precies is besproken is niet uit
gelekt. Men krijgt de indruk dat wanneer
er niet zulke grote moeilijkheden waren
de drie partijen en vooral de republikeinen
en de socialisten eigenlijk het liefst verdere
samenwerking met de christendemocraten
zouden willen opzeggen.
Men is over het nieuwe christendemo
cratische partijbestuur waarin alleen één
stroming van die grote partij vertegen
woordigd is en waarin de andere drie
stromingen geen stem hebben, niet te spre
ken. Maar vooral is men er tegen omdat
de meer linksgeoriënteerde fractie, die
van de vakbonden, helemaal niet verte
genwoordigd is.
Er zijn echter grote moeilijkheden die
een regeringscrisis op het ogenblik onge
wenst maken. In de eerste plaats moeten
er 22 november verkiezingen voor gemeen
teraden en provinciale raden in vrijwel
het gehele land gehouden worden. De
grootste moeilijkheid is dat er geen staats
hoofd is.
De staatsrechtdeskundigen zijn het niet
helemaal met elkaar eens, maar het
schijnt dat wanneer men de grondwet
juist interpreteert de waarnemend-presi
dent, dat is de voorzitter van de Senaat
Zagora, niet de volledige bevoegdheden
heeft en dus niet gerechtigd is om de
Kamers te ontbinden en tussentijdse ver
kiezingen uit te schrijven.
Wanneer nu een regeringscrisis uit
breekt is het waarschijnlijk dat die onop
losbaar zal blijken. Dan is het houden van
nieuwe verkiezingen de enige uitweg. Het
eerste dat nu zo vlug mogelijk moet ge
beuren is een nieuwe president te kiezen
doch de christendemocraten doen al het
mogelijke om dit uit te stellen en die
keuze slepende te houden. Voorlopig weet
men nog niet eens wie moet vaststellen
of de president werkelijk voorgoed onge
schikt moet worden geacht om zijn ambt
uit te oefenen.
1
zijn. President De Gaulle bleef ongedeerd.
De auto, waarin beide presidentsvrou
wen, mevrouw De Gaulle en mevrouw Il
lia reden, werd tijdens de onlusten ge
scheiden van de presidentiële wagen en
reed een trottoir op. De menigte stoof uit
een toen tientallen gewapende agenten van
de veiligheidspolitie in actie kwamen. Som
migen uit de menigte begonnen de politie
met stenen te bekogelen.
De agenten maakten gebruik van gum
mistokken, honden en traangasbommen
om de menigte uiteen te drijven. Daarop
volgde, volgens ooggetuigen, een korte
schietpartij.
President De Gaulle bleef onder dit al
les onverstoorbaar. Hij droeg de bestuur
der van zijn auto op niet harder te rij
den dan vijftien kilometer per uur, met
welke snelheid gewoonlijk in een stoet
wordt gereden. Een ruit van de presiden
tiële auto begaf het in het gedrang er
omheen. Het is nog niet duidelijk of dit
gebeurde bij een snelle wending van een
der motorrijders, die de auto begeleidden
of dat de ruit bezweek toen een vrouw
er door de opdringende menigte met
kracht tegen aan werd gedrukt.
De secretaris-generaal van het Argen
tijnse vakverbond José Alonso, heeft in
Buenos Aires gezegd telefonisch uit Cor
doba te hebben vernomen dat daar vier
peronistische vakbondsleiders zijn gear
resteerd in verband met de ongeregeldhe
den.
President De Gaulle heeft het vierdaags
bezoek aan Argentinië afgesloten en is gis
teravond op grootse wijze ontvangen in
Asuncion, de hoofdstad van Paraguay.
Toen een koor het Franse volkslied aan
hief, zong De Gaulle uit volle borst mee.
Stroessner de president van Paraguay, die
zelfs bleef stralen toen georganiseerd ge
juich op een verkeerd moment in zijn rede
viel, noemde De Gaulle: „Hoofd en cau-
dillo, de leider van de vrede en welvaart
van zijn volk".
CHARLOTTETOWN (AP) Koningin
Elizabeth II is gisteren in Charlottetown
hartelijk toegejuicht door een met vlag
getjes zwaaiende, enthousiaste menigte
van 20.000 Canadezen. Het was het eerste
optreden in het openbaar van de Britse
vorstin, die een bezoek van acht dagen
aan Canada brengt.
De inwoners van de rustige Canadese
marktstad Summerside hebben vandaag
geklaagd over de drastische veiligheids
maatregelen, die zijn getroffen voor de
rit, die koningin Elizabeth II gisteravond
door de stad maakte. De klachten waren
dat de auto van de koningin met zo'n
vaart reed, dat de mensen haar in sommi
ge delen van de stad niet eens hebben
kunnen zien.
Alle gebouwen in de omgeving' waren
voor de aankomst van de koningin door
zocht. Een pensionhouder zei dat de politie
alle kamers van zijn pension had door
zocht en hem had opgedragen, niemand
meer tot het gebouw toe te laten.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM. Binnenkort opent de
Israëlische regeringsdienst voor toerisme
een bureau voor de Benelux in Amster
dam. Het komt onder leiding te staan
van de heer Amos Arad, een dertigjarige
Israëliër van Nederlandse afkomst, die zijn
middelbare op-leiding kreeg aan het Zaans
lyceum in Zaandam, zich in 1956 in Israël
vestigde, aan de Hebreeuwse universiteit
in Jeruzalem Engels en geschiedenis stu
deerde en sinds twee jaar werkt op de
Public Relations-afdeling van de Israëli
sche regeringsdienst voor toerisme.
Waarom krijgt de Benelux zijn eigen
Israëlisch toeristenbureau? De heer Meir
de-Shalit, één van de twee directeuren
van de Israëlische regeringsdienst voor
toerisme, geeft er afdoende redenen voor
op. „In de eerste plaats", zegt hij, „hebben
wij, Israëliërs, niet alleen een zwak voor
de Benelux-landen, maar de Nederlanders,
Belgen en Luxemburgers ook voor ons.
Er bestaat daar grote belangstelling voor
ons land, en behalve belangstelling ook
oprechte sympathie. In 1960 bezochten
2374 Nederlanders Israël, in 1961 waren
het er 3528, in 1962 3390 en een jaar later
4898. Van januari tot en met mei van
dit jaar vijf maanden dus werden
3580 Nederlandse bezoekers geregistreerd
en het laat zich aanzien, dat dit aantal
aan het eind van het jaar aanzienlijk
hoger zal zijn. Voor België en Luxemburg
waren de cijfers iets lager. In 1963 bij
voorbeeld boekten wij vandaar 3677 per
sonen en over de eerste vijf maanden van
dit jaar 1755. Dat alles laat duidelijk zien,
dat er uit de Benelux een veelbelovende
belangstelling voor Israël bestaat. Wij ge
loven dat de cijfers nog kunnen worden
verhoogd en dat Israël in Nederland, Bel
gië en Luxemburg, zoals in zoveel andere
landen, met succes kan worden „ver
kocht".
WASHINGTON (AP) De Amerikaan
se minister van Defensie, McNamara,
heeft verklaard dat op het ogenblik een
Amerikaans kernwapen tussen de 500.000
en één miljoen dollars kost. Hij zei te
verwachten dat binnen de tien tot twintig
jaar een tiental landen kernwapens zal
kunnen maken.
Voorts zei de Amerikaanse minister dat
de Amerikaanse strijdkrachten in Zuidoost-
Azië het bevel hebben om iedere vijand
die een Amerikaans vliegtuig of oorlogs
schip in internationale wateren aanvalt te
achtervolgen en te vernietigen zelfs als
dit zou betekenen dat ze daarbij het ter
ritoriale gebied van Noord-Vietnam zouden
moeten binnendringen.
McNamara noemde de toestand in Zuid-
Vietnam ernstig maar zei dat de oorlog
er beslist niet verloren is voor de Ameri
kanen en hun bondgenoten.
MOSKOU (AP) Indonesië heeft giste
ren een overeenkomst met de Sovjet-Unie
getekend voor de leverantie van meer
wapens. Dit heeft een zegsman op de In
donesische ambassade in Moskou meege
deeld.
De overeenkomst werd bereikt door een
missie onder leiding van generaal Abdoel
Harris Nasoetion, de Indonesische minis
ter van Defensie die tien dagen in de
Russische hoofdstad is geweest om te
trachten militaire goederen te krijgen
voor gebruik in het geschil met Maleisië
Het is nog niet bekend om welke soor
ten wapens het gaat.
De Sovjet-Unie heeft de Indonesische
strijdkrachten sinds 1960 bewapend met
hulp ten bedrage van meer dan 3,5 mil
jard gulden.
PARIJS (AP) Op een open stuk land
in Pavillon-sous-Bois, een buitenwijk van
Parijs, zijn door twee verpleegsters in een
koffer het hoofd en een arm van een
jonge vrouw gevonden.
In de omgeving van de Parij se voorstad
wordt niemand vermist. De eerste pogin
gen tot identificatie van de jonge vrouw
zijn mislukt.
T erug-van-weggeweest
Onlangs was ik er getuige van dat een
bejaarde Nederlandse heer tamelijk haas
tig zijn wat late vakantie in het buitenland
afbrak en naar het vaderland terugkeerde,
omdat hij zich niet lekker voelde. Zijn
temperatuur, die hij blijkbaar trouw in het
oog hield, schommelde tussen enkele
streepjes en een volle graad verhoging en
zijn spijsvertering was ook niet naar be
horen. Al met al reden te over om hem
te doen besluiten in plaats van later per
trein nu dadelijk per vliegtuig te repatrië
ren. Vóór zijn vertrek had hij mij enige
malen van zijn ongerustheid deelgenoot ge
maakt en ik had instemmend geknikt bij
zijn verzekering dat de situatie penibel ge
noeg was om zijn vlucht uit de vakantie
te rechtvaardigen.
Hem tegenspreken was op allerlei gron
den ongewenst. Ten eerste kende ik hem
te weinig om hem met enige vertrouwe
lijkheid te bejegenen door bij voorbeeld te
zeggen dat zijn symptomen mij aller
minst verontrustend leken en dat hij zijn
gezondheid mijns inziens meer zou dienen
met een verlengd verblijf in de zonnige
streek waar hij zich ophield dan met een
terugkeer naar de ongewisheden van het
vaderlandse klimaat. Een andere aanlei
ding voor mijn zwijgzaamheid was het feit
dat ik begreep, of meende te begrijpen,
dat niet een paar streepjes verhoging hem
op de vlucht joegen, maar de vrees dat
hij wel eens ver van zijn geboortegrond
zou kunnen sterven. Hij was oud en hij
had een jaar geleden, in ons eigen goede
land, zijn vrouw verloren. In zijn jonge
jaren was hij geen thuisblijver geweest,
hij had zelfs vele jaren in verschillende
vreemde landen gewerkt. Nu, niet ver
meer van het grote afscheid verwijderd,
trok dat deel van zijn hart dat jong was
gebleven, nog naar het buitenland, maar
het andere, het oud geworden deel, kon de
omgeving waar men zijn taal sprak niet
meer missen. Het was bovendien het mi
lieu waar men zijn sigaartje fabriceerde
en ook zijn pindakaas of misschien zijn
kopje koffie met dat speciale, uit duizend
andere te herkennen aroma.
Later gaven vrienden van hem mij nog
een ietwat andere kijk op het geval. Reeds
eerder, nog tijdens het leven van zijn
vrouw, waren hij en zijn echtgenote her
haaldelijk hals over kop naar de eigen
haardstede teruggereisd, telkens met een
bedreigde gezondheid die zich, naarmate
ze dichter bij huis kwamen, minder be
dreigd voelde.
Het was dus niet zozeer het graf van
zijn vrouw dat hem trok; hij werd hoofd
zakelijk, en sinds lang, door een soort
ruimtevrees achtervolgd. Pas op latere
leeftijd had hij gevoeld hoe groot de we
reld was, hoe moeilijk hij het hoekje kon
missen waar hij zijn vaste, traditionele le
ven kon leiden. In een tijd waarin men
kan lezen over ouden van dagen die op
gewekt in vliegtuigen stappen om wereld
reizen te aanvaarden, is zo'n gehechtheid
iets uitzonderlijks. Men krijgt de indruk
dat de mensen zich om geen grenzen meer
bekommeren en, zij het met medeneming
van hun ingeroeste zeden, wegfladderen
alsof de aarde zelf hun vaderland is.
Maar misschien is deze indruk onjuist
en de bejaarde heer met ruimtevrees toch
niet zo uitzonderlijk. Want al keert het
gros der vakantiegangers niet vóór zijn tijd
terug, het blijft tot de bekoringen van het
reizen behoren dat men weer naar huis
kan gaan en zich daar, in de oude omge
ving, meer thuis voelt doordat men weg
is geweest.
Advertentie
WERELDKAMPIOENEN
MARIKA
HANS JÜRGEN
Telefonische plaatsbespreking
732585-732643-720702
Torsen. Zevenenvijftig mijnwerkers die in
een kolenmijn bij de Australische stad
Wonthaggi de uitgang versperd zagen,
nadat de lift waarmee ze normaal naar
de oppervlakte komen door brand was
vernield, gebruikten ladders om de 350
meter die hen van de oppervlakte
scheidde te overbruggen. Tijdens de
lange klim torste een van de mijnwer
kers het gewicht van een uitgeputte
colléga.
Heroverd. In Bolivia hebben regerings
troepen de tweehonderd kilometer ten
noorden van La Paz gelegen stad Apolo
heroverd op guerrillastrijders die de stad
- een week in handen hebben gehad. Bij
een gevecht van een uur werden vier
guerrillastrijders gedood en acht ge
wond. Zestig werden er gevangen ge
nomen.
Held. Een Duitse soldaat die in 1941 deser
teerde en tot zijn dood in 1944 aan de
zijde van de Russische partizanen heeft
gestreden is postuum tot held van de
Sovjet-Unie uitgeroepen. De soldaat,
Fritz Schmenkel, vocht met „moed en
zelfopoffering" nabij Smolensk en kreeg
bekendheid onder de naam Iwan Iwano-
witsj.
Advertentie
Hervatten. De Verenigde Staten willen da
besprekingen met de Sovjet-Unie over
een overeenkomst inzake samenwerking
bij het ruimte-onderzoek hervatten. Het
overleg zal in New York worden hervat
op de komende bijeenkomst van de V.N.-
commissie voor vreedzaam gebruik van
de ruimte.
Staking. Meer dan 50.000 ambtenaren in
Uruguay zijn voor twee dagen in sta
king gegaan. Het spoorwegverkeer iï
stil komen te liggen en in de haven van
de hoofdstad Montevideo wordt niet
gewerkt. Benzinestations van het re-
gerings-oliemonopolie werden gesloten.
Afgesloten. Veertien Britse zendelingen,
die in Loelimba in Noord-Katanga van
de buitenwereld afgesloten hebben ge
leefd sinds de opstandelingen in juni
van dit jaar dat gebied veroverden, zijn
in Albertstad aangekomen. De zende
lingen (van de Pinkstergemeente) en
hun gezinnen verkeren allen in goede
gezondheid.
Ontploffing. Minstens vier mensenlevens
eiste een ontploffing in een Britse che
mische fabriek in Jarrow, in de buurt
van Newcastle.
Onderdrukking. Volgens het ministerie
van Binnenlandse Zaken van Tangan-
jika zijn in de afgelopen 36 uur bijna
tweeduizend vluchtelingen uit Mozam
bique de grens overgekomen. Dit zou
het gevolg zijn van het toenemen van
„onderdrukkingsmaatregelen tegen Afri
kanen in Mozambique" door de Por
tugese autoriteiten.
Kosmos-47. De Sovjet-Unie heeft de kunst
maan „Kosmos-47" gelanceerd.
