Siciliaanse eer en moraal zijn voorlopig nog
hinderpalen voor de vrouwenemancipatie
KIND „T0KI00T" MEE
Consumentenparlement:
1 N I
I CULI—ARIA
Prijsvraag voor
schoen-ontwerpen
Aanpassing
Respect
ZATERDAG 10 OKTOBER 1964
Erbij
PAGINA ZEVEN
Meisje uit Zuid-Italië: Er zijn nog
maar weinigendie de traditionele
kleding trouw bleven.
EEN
DUITSE
PRIMEUR
TWINTIG HUISVROUWEN uit verschillende steden tussen Düsseldörf en
Gelsenkirchen zwermden verleden maand voor de eerste keer uit, om in de
levensmiddelenwinkels van het Westduitse industriegebied eens grondig rond
te neuzen. De dames met de testende boodschappentas vormen Duitslands
eerste „consumentenparlement een instituut, dat door een supermarktonder
neming gesticht werd, en een soort „bedrijfsraad voor de verbruiker' voorstelt.
Haar taak: Aleer contact tussen handelaar en consument, betere informatie over
de levensmiddelenmarkt voor de koper, voorstellen uit kringen van consumenten
voor de verkoper.
In 1960 nog besloot de gemeente
raad van Catania op Sicilië aparte
bussen te laten rijden voor mannen
en vrouwen. De maatregel werd
genomen naar aanleiding van
klachten van vrouwen, dat zij zo
dikwijls werden lastig gevallen in
de bus. Boven: de mannen-, daar
onder de vrouwenbus.
DIT IS een geweldige ommekeer.
Zuiditalianen en Noorditalianen zijn wel
beschouwd twee geheel verschillende
volken ook al spreken zij verwante dia
lecten. Vooral op Sicilië is de invloed
van Afrika bijzonder sterk. De Siciliaan-
se vrouw is, of wordt beschouwd als,
een lijdzaam wezen, een soort harem
slavin zonder rechten, al wordt zij door
haar man op handen gedragen.
Deze rechteloosheid van de vrouw, die
streng bewaakt door haar vader en
oudere broers, opgesloten leeft in haar
huis en alleen op straat komt om naar
de kerk te gaan, is een oeroude instel
ling, die men heus niet in enkele tien
tallen jaren kan wijzigen. Livia Harri
son, dochter van een Engelse bankier
en een Siciliaanse, geboren in Palermo
maar naar Engelse trant opgevoed, is
beter dan wie ook geschikt om dit
vraagstuk onder ogen te zien en haar
conclusie is, dat er nog heel wat zal
moeten gebeuren voor de emancipatie
veld wint.
VAN ALLE Italianen zijn de Sicilia-
nen stellig de meest intelligente en wan
neer zij eenmaal werkelijk inzien, dat
een andere opvatting verkieslijk is bo
ven wat zij en hun voorouders eeuwen
lang als juist hebben beschouwd, dan
passen zij zich wonderlijk snel aan. En
dit gebeurt in de laatste jaren in steeds
toenemende mate in de grote steden
van het noorden. In Italië zijn wij ge
tuige van een der grootste volksver
huizingen, dia de geschiedenis kent.
Ieder jaar verlaten honderdduizenden
Zuiditalianen hun armelijke dorpen en
vestigen zich in de industriecentra van
Lombardije en Piëmonte. Die overgang
is niet altijd gemakkelijk. Turijn telt
thans twee miljoen inwoners en daar
van is minder dan de helft in de stad
geboren; dat geldt ook voor de buiten
wijken.
Maar de huiseigenaren zijn vaak wei
nig gesteld op die zuiderlingen, ook al
zijn het doorgaans brave, oppassende
burgers. Het bezwaar dat men altijd
weer hoort, is dat zij zoveel kinderen
hebben en dat een woning er stellig
niet beter op wordt wanneer zij be
woond wordt door gezinnen met acht
of tien kinderen. Dat woningvraagstuk
brengt problemen mee, vooral voor de
vrouwen op leeftijd, die in het dorp ge
wend waren aan een redelijke behui
zing.
EEN 52-JARIGE vrouw uit Avellino
bij Napels vertelde daarover letterlijk
het volgende aan Liva Harrison:
,.Mijn zoon Aldo kwam ons aan het
station in Turijn afhalen, fris eh keurig
gekleed, maar zijn gezicht stond strak
en al gauw begreep ik waarom. Hij had
ons herhaaldelijk geschreven over het
huis, dat hij ons had bezorgd. Ik had
gevraagd om een foto, maar ik kreeg
geen antwoord. Op het station had hij
de foto bij zich. De heilige Lucia moge
mij het gezicht van de ogen ontnemen
als ik overdrijf, maar in zo'n plaats
zouden in Avellino niet eens de beesten
leven, laat staan wij, christenen. Mijn
dochters begonnen te huilen en mijn
man dorst niet naar mij te kijken, want
hij had mij tot die stap gebracht. En
er kwam een hel van stemmen en ru
zie. Maar ik zei tegen mijn dochters;
„Waarom gehuild?" en tegen het man
volk: „Luister, 32 jaar ben ik getrouwd,
ik heb honger geleden en zelfs de hon
den wens ik niet toe wat ik heb door
gemaakt; maar altijd had ik de ver
troosting van een goede behuizing. Na
tuurlijk gaan we niet terug naar ons
dorp, want zelfs mijn ogen heb ik naar
de lommerd moeten brengen om te kun
nen vertrekken. Maar naar dit huis
gaan, nee! Dan blijf ik net zo lief hier
achter op het station". Mijn zoon heeft
toen een ander huis voor ons gevonden.
Het was een koningspaleis vergeleken
Het modecentrum voor de schoen
en lederbranche heeft onder auspiciën
van de Federatie van Nederlandse
Schoenfabrikanten een prijsvraag uit
geschreven voor het ontwerpen van
schoenen.
Deelnemen kunnen leerlingen van
instituten en scholen waar onderricht
wordt gegeven in beeldende kunst,
kunstnijverheid, ambacht, mode, in
dustriële vormgeving, etc. Gevraagd
wordt naar eigen inzicht een schoen
te ontwerpen die tegelijk praktisch
bruikbaar is.
Er zijn drie groepen: dames-, heren
en kinderschoenen. De te behalen prij
zen zijn resp. 300,200,en
100,in elke categorie. Voor deze
prijsvraag, waarvoor inzending moge
lijk is tot 30 november, hebben zich
reeds 800 deelnemers aangemeld. Be
kroonde ontwerpen zullen worden ten
toongesteld in het Nationaal Museum
voor de Schoen- en Lederindustrie te
Waalwijk,
(Van onze correspondent)
ROME. Op het filmfestival van Cannes heeft de
cineast Pietro Germi deze zomer hoge ogen gegooid naar
de „Palm" met zijn film „Sedótta e abbandonata" (Verleid
en verlaten). Ondanks de titel, die aan een ouderwets
feuilleton doet denken, is het een geslaagde satire op be
paalde toestanden in Zuid-Italië. (De film komt in decem
ber naar Nederland). Germi is overigens niet de enige, die
de zonderlinge (voor ons noorderlingen althans) opvat
tingen over eer en moraal, die daar heersen, aan de kaak
stelt. Onlangs verscheen een boek, een sociale studie zou
den wij het willen noemen, van Livia Harrison, dat „De
schaamtelozen" heet en waarin de schrijfster uit de doeken
doet, welke handelingen op Sicilië een vrouw tot een eer
loos schepsel maken. Het feit alleen, dat steeds meer de
aandacht wordt gevestigd op die vreemde opvattingen om
trent „de eer", wijst erop, dat er iets aan het veranderen
is. Inderdaad begint Sicilië, zij het nog heel langzaam, zich
ook op dat gebied aan te passen aan de rest van Italië. De
oorlog en vooral de aanwezigheid van vele duizenden
Amerikaanse soldaten, voor een groot deel van Zuid-
italiaanse afkomst, heeft de oude, overgeleverde begrippen
aangetast en in de laatste jaren draagt het massa-toerisme
er sterk toe bij, dat ook op Sicilië de vrouw iets meer vrij
heid geniet. Maar werkelijk verdwijnen doen die oude
opvattingen pas wanneer het Zuiditaliaanse gezin zich in
het noorden vestigt.
UIT 100 belangstellenden heeft éen
college, dat eveneens uit huisvrouwen
bestaat de 20 parlementsleden geko
zen. Zij behoren tot alle sociale lagen
van de bevolking en hun leeftijd ligt
tussen 30 en 68 jaar. „Het parlement
zal in zijn structuur alle kopers verte-
Voor ons, moderne mensen, is
het niet meer dan normaal, dat
iedere vier jaar sportlieden uit
de gehele wereld elkander vin
den op de meest moderne sport
velden, met de meest moderne
accommodatie.
Beoefenden de Grieken hun
sporten in fraaie, traditionele ge
waden, een moderne tijd stelt
moderne eisen, ook aan de kle
ding.
De Nederlandse afvaardiging
naar de Olympische Spelen te
Tokio heeft een garderobe in de
valies, die best tegen een Olym
pisch stootje kan. Zo is bijvoor
beeld het tenue van de dames
zeer uitgebreid: een blauw kos
tuum voor op reis en voor alle
dag, een fraaie defilé-uitrusting,
waar het blauwe mantelkostuum
is aangevuld met een oranje
blouse en een lichte hoed met
oranjekleurige band. Verder heb
ben zij voor gezellige bijeenkom
sten een lichtblauwe japon in
hun garderobe.
In de yrije uurtjes dragen de
Nederlandse dames een wandel
kostuum: een grijze rok met een
wit twinset. Om volledig aan de
moderne eisen te voldoen is de
twinset gemaakt van de moderne
vezel draion, een gemakkelijk en
snel wasbaar materiaal, zodat de
dames hem zelf kunnen onder
houden.
Dat het Nederlandse kind in
deze sfeer niet vergeten is, bleek
op de achtste Nederlandse Baby-
en Kleutervakbeurs, die begin
oktober in Hilversum gehouden
werd. Speciaal ter gelegenheid
van de Spelen is voor de kinder
kleding door verschillende fabri
kanten de „Olympia-look" ont
worpen. Er zijn bijvoorbeeld
Olympische damestenues voor
kleine meisjes, vervaardigd uit de
100% draion weefstof.
Bij de foto: Groot en klein in
Tokio-kleding: het grote meisje
draagt een wit draion twinset, en
ook de kleding van het kleine
meisje is geïnspireerd op het
Nederlands tenue; het pakje is
gemaakt van 100 percent dralon.
bij dat rattenhol van eerst. En mijn
dochters vonden werk".
EN HOE gaat het nu met de doch
ters? Voor hen biedt de grote stad een
heel nieuw leven. Een meisje van 19 uit
Catanzaro vertelt: „In Catanzaro deed
ik de hele dag niets. Ik kon geen stap
buiten de deur zetten, of de hele buurt
sprak er schande van. Hier in de fa
briek praten de meisjes zo keurig en ze
zijn zo vriendelijk en het is niet als bij
ons waar we allemaal dialect praten en
ze hebben manieren, die echt netjes zijn
en die ik ook leer. Vroeger kon men
tegen mij niet zeggen: Wat een mooie
ogen heb je, of ik beschouwde een man,
die zo iets dorst zeggen als een misda
diger. Nu lach ik er maar om net als
de meisjes hier.
Sinds kort praat ik met een jongen,
die tegenover ons woont, maar ik ben
doodsbang dat mijn vader erachter
komt. Mijn vriend zou graag met mij
willen gaan wandelen, of gaan dansen
of uitstapjes maken. Maar ook al zou
mijn vader mij al die vrijheid willen
geven, dan zou ik dat toch niet willen.
Zóveel vrijheid is niet goed; het leven
is wat het is en men kan beter wat
terughoudend zijn. Ik kijk naar hem
door het raam en soms praten wij".
Een ander meisje van 17 vertelt een
verhaal, waarbij „de eer" een grote rol
speelt. „Wij zijn naar Turijn gekomen
door de broer van mijn vader, oom
Vincenzo, die hier al zestien jaar woont,
Hij heeft maar één dochter, een paar
jaar ouder dan ik. Drie jaar geleden
heeft dat nichtje van mij „het ongeluk"
gehad; maar mijn oom, die de gewoon
ten van hier heeft overgenomen, maak
te geen tragedie, vermoordde haar niet
en dacht er zelfs niet over de jongen te
vermoorden, die haar misbruikt had.
Hij ging zelfs zover, dat hij zijn dochter
thuis hield en later ook de baby. Een
paar maanden voor het kind geboren
werd, kwamen ze het bij ons in het
dorp te weten. In onze gezinnen is res
pect vóór alles respect voor de oudere
broer. En oom Vincenzo is de oudste
broer van mijn vader.
Maar toen het ging om een zaak van
eer, heeft mijn vader aan oom Vincenzo
geschreven: „Broer Vincenzo, door jou
is de schande over onze familie geko
men. In het dorp zeggen ze, dat jij
zelfs je onteerde dochter in je huis
houdt. Waarom neem je geen besluit en
was je onze eer niet schoon? Ik heb
Een straatje in Palma di Montechiaro, het Siciliaanse stadje waar van comfort
geen sprake is. Door de straat loopt een open riool, broedplaats voor insecten.
een dochter, die nu ook eerloos is ge
worden door jou; heb je daaraan ge
dacht? Jouw dochter en de mijne zijn
volle nichten. Je had onmiddellijk
maatregelen moeten nemen. Dat is de
regel en de wet. Maar je hebt onze
naam willen onteren. Toon je een man
en doe je plicht."
„Mijn nichtje is, drie maanden nadat
het kind geboren werd, getrouwd met
de vader en er valt dus niet zoveel op
genwoordigen," verklaarde de initiatief
nemer van het consumentenparlement.
Bij de keuze van de parlementsleden
werd daarom zowel met de vrijgezel-
lenhuishouding, als met een gezin van
negen personen rekening gehouden.
Het consumentenparlement heeft de
eerste voorstellen al aan de verkopers
voorgelegd: Huisvrouwen verklaar
den de afgevaardigden, die alle klanten
in de Bondsrepubliek vertegenwoordi
gen willen graag zien dat op ieder
conservenblik de vuldatum staat aange
geven, terwijl zij er door een wet ook
zeker van zouden willen zijn, dat de
inhoud van het blik overeenkomt met
hetgeen op het etiket staat vermeld.
Ook werd de manier van verkopen diep
gaand besproken. Aan het zelfbedie
ningssysteem geeft men zonder meer
de voorkeur („Ik kan zonder me té
haasten kiezen, en loop niet zo gemak
kelijk het gevaar dat men mij iets aan
praat"). Huisvrouwen zijn er echter
zeer op gesteld dat er vakkundige ver
kopers aanwezig zijn, die hen bij hun
inkopen adviseren. Dat bespaart tijd en
geld.
EEN ANDERE taak zien de pas ge-
installeerde parlementsleden in het feit
die grote groep van huisvrouwen te in
strueren, die,iedere reclameaanbieding
bepaald met wantrouwende ogen be
kijkt. „Wij bieden onze klanten goed
kope goederen aan en moeten conclu
deren, dat zij de voorkeur geven aan
gelijkwaardige maar duurdere artike
len," klagen de winkeliers. Voordelig
wil op de levensmiddelenmarkt nog lang
niet altijd zeggen minderwaardig.
HET COLLEGE van huisvrouwen zal
ook de gelegenheid gegeven worden, ar
tikelen te testen, om deze aan te be
velen of het kopen ervan af te raden.
Zij zullen de klant erop wijzen, wan
neer het vlees zeer goedkoop is, welke
groente- en fruitsoorten op een bepaald
haar aan te merken. Met mijn vader
praatte oom Vincenzo niet meer. Maar
toen ging de compagnon van mijn va
der failliet en bij ons werd op alles
beslag gelegd; zelfs geen stoelpoot bleef
Over. Mijn oom schreef direct, toen hij
dat hoorde, dat we naar Turijn moesten
komen en stuurde geld. Mijn vader
heeft hem toen, omdat hij zijn oudste
broer is, vergiffenis gevraagd en mijn
Oom zei: „Zand erover. Mijn dochter is
nu een getrouwde vrouw en moeder.
Wat je schreef was beestachtig. Wij
zijn mensen en geen beesten en dus
moeten we leren de gebruiken, die beter
zijn dan de onze, over te nemen. Wat
zou er anders gebeurd zijn? Ik in da
gevangenis, doden op mijn geweten, en
gezinnen vernietigd. Toen ik het kindje
voor het eerst op mijn schoot had,
kwamen mij de tranen in de ogen bij
de gedachte wat een rouw ik zou heb
ben gezaaid als ik onze gebruiken had
gevolgd. Denk daaraan en leer ervan".
Appeltaart
Maak van 150 g bloem, 10Ó g bóter en
75 g basterdsuiker, zout, vanille en ci
troenrasp een zandtaartdeeg.
Bekleed hiermee een ingevette spring
vorm. Vul deze daarna met schijfjes
friszure appel, dakpansgewijs over el
kaar gelegd. Strooi er wat rozijnen
over,
Klop 2 eieren met 50 g suiker los
en een eweinig kaneel. Giet dit meng
sel over de vulling. Snijd van restanten
deeg reepjes, die als een netwerk over
de vulling worden gelegd. Vouw da
rand van de taart om tot de vulling,
bestrijk het netwerk met ei en bak de
taart in ongeveer drie kwartier in een
matig hete oven goudbruin en gaar.
Montagne Russe
Doe in een vlaschaal een laag vanil-
levla, leg hierop met jam bestreken
biscuits en doe hierover de rest van ds
vanillevla. Gameer de bovenzijde met
vlokken stijfgeslagen eiwit en gecon-
fijte vruchtjes.
Bestrooi het geheel met gekleurds
suiker.
ogenblik hét lekkerst en welke dranken
aan te bevelen zijn.
De inkoopspecialistes zullen hun ere
ambt een jaar uitoefenen. Ook een paar
mannen hadden graag een zetel in het
huisvrouwenparlement gehad. Maar als
het om de boodschappentas gaat, wil
len Duitse vrouwen van gelijkgerechtig-
heid niets meer weten.
nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn
