Nederlandse renners raasden naar
Olympisch kampioenschap in tijdrit
Revanche voor Albertville van
Pieterse-Zoet-Karstens-Dolman
i
Gouden morgenstond voor
familie van wielrenners
Nederlandse in finale vlinderslag
Alleen Stouder en De Varona
in series sneller dan Ada Kok
TRIOMF VOOR
WIELERCOACH
MIDDELINK
Morgen in Tokio
Volleyballers tegen
Rusland kansloos
Graef in Tokio
pas doorgebroken
Olympische eed
werd bezoedeld
Radio en TV
uit Tokio
Bontekoe niet in
finale 400 meter
vrije slag
Finale-uitslagen
Dawn Fraser:
drie maal goud
i
WOENSDAG 14 OKTOBER 1964
17
«-»
jSi
In bad
„In de geest van ware
sportiviteit tot roem
van de sport
Comelisse in baanploeg
voor de achtervolging
Mevrouw Middelink
huilde van vreugde
Estafette
Bontekoe
Voor het eerst tijdens deze Olym
pische Spelen heeft het Wilhelmus ge
klonken en is de Nederlandse vlag in de
hoogste mast gehesen ter ere van een
Olympisch kampioenschap. Het waren
de vier wielrenners Gerben Karstens,
Bart Zoet, Evert Dolman en Jan Pie-
terse, die voor een onverwacht succes
zorgden door in de ploegentijdrit over
108 km het Olympische goud te grijpen.
Eindelijk kon Joop Middelink lachen.
Eindelijk bleek, dat zijn werk, vier jaar
geleden begonnen (op de dag van de
ploegentijdrit in Rome) vruchten had af
geworpen. Wat een triomf voor de
Nederlandse wielersport na de wereld
titels van Jan Janssen, Jaap Oudkerk en
Tiemen Groen. Want niemand had na
het échec van Albertville, waar Neder
land een maand geleden bij het wereld
kampioenschap in de ploegentijdrit als
twaalfde was geëindigd, op een der
gelijk succes durven hopen. Niemand,
behalve misschien de leiders van de
Olympische wielerploeg, die er rotsvast
van overtuigd waren dat onze jongens
tot betere prestaties in staat moesten
zijn, dat Albertville een vergissing was
geweest. Maar met al dat optimisme had
men toch niet durven hopen op de gou
den plakken.
Nederland ging van start in de eerste
plaats met de bedoeling de smaad van
Albertville uit te wissen en daarnaast
zo mogelijk bij de ceremonie protocollaire
op het platform te komen. Misschien zou
het brons worden, misschien zilver, als
het heel erg goed zou gaan. Italië werd
namelijk onaantastbaar geacht.
Het ging fantastisch vooral in de derde
ronde, die Nederland begon met een ach
terstand van bijna 22 seconden op de Ita
lianen en van 2 seconden op de Zweden.
De Oranjeploeg, waarin na Albertville
Pieterse, Dolman en Zoet waren gehand
haafd en Gerben Karstens als een welko
me versterking zijn intrede had gedaan,
Joeg op Frankrijk, dat na de eerste ron
de de leiding had. De tricolores, die in
de eerste omloop 32 seconden op Oranje
waren uitgelopen, die daarna echter 37
seconden aan de pupillen van Middelink
hadden verspeeld, kwamen in zicht en
vormden een extra stimulans voor de Ne
derlandse „buffels". Nog steviger werd
er tegen de pedalen getrapt en ver voor
de eindstreep werden de Fransen overwel
digd. Als eerste van de 33 gestarte ploe
gen ging Nederland over de eindstreep.
In zenuwachtige spanning moest er nu
worden gewacht. Wat zouden de Italianen
gaan doen, die in dezelfde formatie in
Het programma van de Olympische
Spelen omvat morgen, donderdag, de
volgende takken van sport:
Schermen, floret heren (equipes eli
minatie), dames (finale)
Schieten, vrije geweer.
Schieten, kleiduiven (eerste ronde).
Torenspringen, dames (finale).
Zwemmen, 400 meter wisselslag da
mes (series), 4 x 100 meter wisselslag
heren (series), 400 meter vrije slag
heren (finale), 200 meter schoolslag
heren (finale), 4 x 100 meter vrije slag
dames (finale), 100 meter vlinderslag
dames (finale).
Hockey, onder meer Nederland-
België.
Atletiek, 100 meter dames (series),
hoogspringen dames (kwalificatie en
finale), discuswerpen heren, (kwalifi
catie en finale), 400 meter dames (se
ries), polsstokhoogspringen (kwalifica
tie), 100 meter heren (halve finales en
finale), 400 meter horden (halve fina
les), 100 meter dames (series), 800 meter
heren (halve finales), 20 km. snelwan
delen, 3 km. steeple chase (series).
Zeilen, vierde race in de verschil
lende klassen.
Volleybal, dames en heren, onder
meer Nederland-Brazilië.
Waterpolo, halve finales met Neder
land.
Boksen, voorronden.
Voetbal, voorronden.
Roeien, finales vier met stuurman,
twee zonder stuurman, skiff, twee met
stuurman, vier zonder stuurman, dub
bel twee, achten.
Moderne vijf kamp, 4 km. cross
country.
Si
1j'
De Nederlandse vol-
leybalploeg heeft <ïe
wedstrijd tegen Rusland
kansloos verloren. De
cijfers waren 8-15, 3-15
en 11-15. De Nederlan
ders kwamen, geïntimi
deerd als zij waren be
gonnen door de machtige
smashes van de Russische reuzen, pas in
de derde set tot hun normale spel. Toen
werden goede aanvallen opgebouwd en
kregen specialisten als Swieter en De Vink
de gelegenheid met harde smashes voor
tagenpunten te zorgen. Na 3-3 liepen de
Russen snel uit tot 4-11 en 7-13. Toen pas
kregen de vele honderden toeschouwers
het beste Nederlandse spel te zien en
voortdurend klonk het applaus door de
fraaie hal bij succesvolle bloes door de
Nederlanders aan het net. De oranje-ploeg
haalde op tot 11-13, maar moest toen capi
tuleren voor het Russische geweld.
Gisteren had Rusland al met 3-0 van
Roemenië gewonnen. Japan won toen met
3-0 van Korea. Vandaag won Roemenië
met 3-0 van Brazilië.
Uitslag bij de dames: RoemeniëVS 3-0.
Jed Graef, de winnaar van het Olym
pisch goud op de 200 m. rugslag is een
van de zwemmers, die. in het grote con
tingent van Amerikaanse recordbrekers
een weinig opvallende plaats bezette. Drie
jaar lang werd de rugslag beheerst door
Tom Stock en toen deze dit jaar terugviel
nam Bob Bennett diens titel: kampioen der
V.S. over, terwijl een maand later Gary
Dilley met 2.12.0 de snelste tijd maakte
in de Olympische kwalificatiewedstrijden.
In Tokio echter reikte Jed Graef, van
origine een 100 meter-zwemmer naar zijn
top en behaalde niet alleen het Olympisch
goud, maar vestigde met 2.10.3 bovendien
een nieuw wereldrecord.
Jed Graef werd op 1 mei 1942 in Mont-
clair (New Jersey) geboren. Zijn voor
naamste wapenfeiten waren tot dusver
het behalen van de inter-universitaire titel
op de 200 yards rugslag (hij studeert in
Princeton) en het veroveren van de titel
op de 100 m. rugslag tijdens de Japanse
kampioenschappen 1962. Wellicht heeft de
herinnering aan de laatste zege de Ameri
kaanse student in Tokio een extra stimu
lans gegeven.
Albertville de wereldtitel hadden behaald?
De minuten kropen, tergend langzaam
voor de nerveuze Nederlandse kolonie die
op chronometers de seconden aftelde. Ita
lië was 9 minuten na Nederland gestart
en mocht dus niet binnen dit tijdverschil
arriveren. Toen de wijzers op 9 sprongen
ging er een hoeraatje op, maar men bleef
voorzichtig. Want ook de Zweden konden
nog voor een verrassing zorgen. De drie
Pettersons, de grote kracht van de Scan-
dinaviërs, hadden weliswaar in de tweede
omloop twee van de vijf seconden voor
sprong, die zij aanvankelijk op Nederland
hadden, moeten prijsgeven maar er was
nog van alles mogelijk.
Opnieuw moest er worden gewacht. Op
nieuw kropen de wijzers van de horloges
en pas toen er 14 minuten verstreken wa
ren het startverschil tussen Nederland
en Zweden wist men dat het goud was
veroverd.
Voor alle zekerheid bleef men de reste
rende ploegen afwachten, maar dat was
niet nodig geweest. Nederland had een ver
rassende zege behaald en in de Neder
landse kolonie klopte men elkaar uitbun
dig op de schouders. Alleen de renners
zelf wisten het nog niet. Zij zaten in het
bad in het Olympische dorp en konden
hun oren niet geloven toen hun de blijde
boodschap werd overgebracht. In allerijl
staken zij zich opnieuw in het oranje en
kwamen zij naar de plaats waar de cere
monie protocollaire zou plaatsvinden. Ger
ben Karstens, gefeliciteerd door de voor
zitter van het NOC, jhr. H. van Karne-
beek, door chef de mission Simon de Wit,
door allen, die deze vreugdevolle dag
meemaakten, wilde er nog niet aan: „ik
weet van niets hoor". Maar de realiteit
kwam enkele minuten later toen het
Oranje-kwartet op de hoogste trede van
het ereplatform stond, gekleed in een
gloednieuwe Olympische trui met de vijf
bekende ringen, de gouden medailles aan
een breed lint om de hals. Toen wisten
ze het. Juichend keerden zij zich naar de
menigte, die bewonderend stond toe te kij
ken.
De uitslag van de ploegentijdrit1. en
Olympisch kampioenNederland,
2.26.31,19; 2. Italië 2.26.55,39; 3. Zweden
De „gouden vier": Zoet, Pieterse,
Karstens en Dolman in volle actie.
De Olympische gedachte is bezoedeld
door de Spaanse vedergewichtbokser
Victor Loren, die het niet kon zetten
dat de Hongaarse scheidsrechter Seimr
hem in de tweede ronde van zijn ge
vecht tegen de Taiwan-Chinees Hsu
diskwalificeerde. De Spanjaard vloog
op de scheidsrechter af en ging hem te
lijf.
Tevergeefs trachtten de Spaanse en
Chinese helpers de razende Loren van
de Hongaar af te halen. Deze verweerde
zich niet en kreeg stoten in de maag
en tegen het hoofd. Toen greep Bennie
Bril, de Nederlandse boksscheidsrechter
die beter met de vuisten overweg kan
dan Seimr, in. Hij sprong over de
touwen en dat was voldoende om de
Spanjaard op de vlucht te jagen. Loren
werd in een hoek gedreven en door en
kele Spaanse officials tussen de touwen
door getrokken.
Duitsland en Roemenië, de beide fa
voriete teams in groep A van het voet
baltoernooi, hebben dinsdag tweemaal
drie kwartier intensief gepoogd te ver
geten, dat zij aan de Olympische Spe
len deelnemen. De ruim 22.000 Japan
ners, die de tribunes bevolkten, zagen
verbijsterd toe hoe 22 spelers zich ge
durende de volle negentig minuten
hoofdzakelijk bezighielden met pogin
gen, elkaar lichamelijk letsel toe te
brengen. Hoe ver de Olympische ge
dachte te zoeken was, wordt alleen al
geïllustreerd door de 47 vrije trappen,
die de Tsjechische arbiter Korelus
moest uitdelen. Geisler en Pankau aan
Duitse en Grevux en Coe aan Roe
meense zijde toonden zich wel zeer be
dreven in het begaan van overtredin
gen. De Duitse linksbuiten Vogel was
minder handig in het camoufleren van
zijn wangedrag. Na een half uur trap
te hij zo duidelijk met opzet naar de
op de grond liggende Roemeense doel
man Datcu, dat hij door de scheids
rechter onmiddellijk naar de kleedka
mer werd verwezen. Dat de Duitsers
daarna de stand gelijk wisten te hou
den, was hun enige verdienste.
Amerikaanse officials hebben dinsdag
de neger-weltergewicht worstelaar Charlie
Tribble naar huis gestuurd. Tribble, een
22-jarige student van San Bernardino, ver
scheen niet bij de officiële weging
2.27.11,52; 4. Argentinië 2.27.58,55; 5. Rus
land 2.28.26,48; 6. Frankrijk 2.28.52,73; 7.
Denemarken 2.29.10,33; 8. Spanje 2.30.55,26;
9. Roemenië 2.31.22,96; 10. Uruguay
2.31.36,74; 11. Polen 2.31.44,70; 12. Honga
rije 2.32.19,96; 13. België 2.32.54,40.
De achtervolgingsploeg op de baan, die
zondagochtend de kwalificatieronde moet
rijden, is geformeerd uit Jaap Oudkerk,
Cor Schuuring, Gerard Koel en Henk Cor-
nelisse. Coach Jan Derksen heeft in over
leg met mr. J. van Ballegoyen de Jong
dus besloten voor de eerste rit de niet
zo best rijdende Theo Nikkesen te vervan
gen door Cornelisse, die na een paar da
gen baantraining een geduchte versterking
voor de ploeg bleek te zijn.
Evenals bij de wereldkampioenschappen
in Parijs bestaat echter de mogelijkheid
om, voor het geval dat de ploeg zich bij
de laatste vier rijdt, op de tweede dag
nog wijzigingen aan te brengen. Daarom
heeft men behalve Theo Nikkessen ook
Tiemen Groen als reserve opgegeven. Er
zit in Japan een hele dag tussen de fi
nale van de individuele en de ploegachter
volging, zodat hij ruimschoots de tijd heeft
om op adem te komen.
T.V.-uitzendingen van de Olympische
Spelen zijn er iedere avond van 18.30
19.30 uur en van 22.30-23.30 uur.
De radio verzorgt morgen uitzendin
gen via Hilversum 2. De tijden zijn:
06.30-07.00; 07.45-08.00; 08.45-09.00;
10.30-11.00; 12.00-13.00; 15.30-16.00;
18.30-19.00.
„Enorm meneer, enorm vind ik het".
Vader Dolman was laaiend enthousiast,
toen wij hem 's morgens om zes uur bel
den om te vertellen, dat zijn zoon Eef
met drie ploegmakkers Olympisch kam
pioen in de ploegentijdrit was geworden.
Maar bijzonder verrast was de heer Dol
man toch niet. „Ik had vertrouwen in de
jongens en rekende wel op een plaats bij
de eerste drie. Bij de wereldkampioen
schappen is het op de één of andere ma
nier misgegaan, maar het zat er wel
in. Ik lag al anderhalf uur wakker, wach
tend op bericht. Toen de telefoon ging
wist ik dat het goed was. Wat is dit
Voor de vader van Bart Zoet kwam het
blijde bericht als een grotere verrassing.
„Dat is geweldig. Ja, ik had wel ergens
op gehoopt, maar dit.De familie Zoet
werd door ons telefoontje wel uit bed ge
haald, maar wie is daar op zo'n mo
ment boos om? Nee hoor, voor zo'n be
richt mogen jullie me elke nacht wakker
maken", grinnikte Zoet sr.
Totaal verbouwereerd was de moeder
van Jan Pieterse. „Heeft Jan de gouden
medaille gewonnen? Oooh. Dat is fantas
tisch, dat had ik niet gedacht. Het ging
wel weer wat beter met Jan, maar een
gouden medailleMevrouw Pieterse,
ondanks het vroege uur al aan het werk
men leeft gezond in Oude Tonge be
greep overigens niet helemaal hoe de
uitslag op dit uur bekend kon zijn. „Heb
ben ze zo laat nog gereden", vroeg ze
op een toon, waarin een lichte argwaan te
bespeuren viel, doch toen zij op de hoog
te gesteld was van het feit, dat het in
Japan acht uur later is dan in Nederland,
was zij weer geheel gerustgesteld: „Be
dankt meneer, ik ga weer aan het werk".
Het meest geëmotioneerd was mevrouw
Middelink, echtgenote van de coach
van de wegploeg. „Het is toch niet waar?
O, wat fantastisch, wat fijn. Voor de jon
gens, maar vooral ook voor mijn man.
Alles, alles heeft hij er voor over gehad
om dit te bereiken", snikte zij, haar ont
roering niet langer meester.
De vader van Gerben Karstens vond het
het een fantastische prestatie van zijn
zoon. Vooral fijn vond hij het voor Midde
link. Hij had direct, toen hij het nieuws
vernam, mevrouw Middelink opgebeld om
haar te feliciteren. En onmiddellijk ging
de familie Karstens de vlag hijsen op de
Apothekersdijk in Leiden, waar de cham
pagne voor vanavond al werd klaar gezet.
De Nederlandse zwem
ster Ada Kok, wereld
recordhoudster op de
100 meter vlinderslag
dames, heeft in Tokio
de halve finale bereikt
op dit vlinderslagnum
mer. Alleen de Amerikaanse zwemsters
Stouder en De Varona waren sneller.
Kathy Ellis was even snel als Ada Kok:
1.07.8, achttiende seconde langzamer
dan Stouder, die het Olympische record
verbeterde. De Nederlandse dames
estafetteploeg op de 4 x 100 meter vrije
slag plaatste zich voor de finale. Van
de Nederlandse heren kwamen Bonte
koe en Oudt in het water voor de series
400 meter vrije slag. Beiden haalden de
finale niet.
Ada Kok won haar serie, de derde van
de vijf, in een tjjd van 1.07,8, met 0,1 se
conde voorsprong op de verrassende Finse
Eila Pyrhoenen.
Het Olympische record, dat sinds Rome
met 1.09,5 op naam stond van de Ameri
kaanse Schuier, werd verschillende keren
verbeterd. Eerst door de Amerikaanse
Kathy Ellis, die gisteren het brons behaal
de op de 100 meter vrije slag, tot 1.07,8,
daarna door haar landgenote Donna de
Varona tot 1.07,5 en tenslotte door de der
de Amerikaanse vertegenwoordigster, de
„zilveren" Sharon Stouder tot 1.07,0. Adrie
Lasterie, die reeds in de eerste serie uit
kwam, moest buigen voor het geweld dat
Kathy Ellis ontwikkelde. Zij eindigde op
de vierde plaats in 1.11,2, welke tijd niet
toereikend was voor een plaats bij de
snelste zestien.
Voor de halve finales van de 100 meter
vlinderslag dames plaatsten zich: Stouder
1.07,0, De Varona 1.07,5, Ellis 1.07,8 (allen
V.S.), Ada Kok 1.07,8 (Ned.), Pyrhonen
1.07,9 (Finland), Takahashi 1.08,4 (Japan),
De uitslag van de finale 100 meter vrije
slag dames was: 1. en Olympisch kam
pioene Dawn Fraser (Australië) 59,5 sec.
(nieuw Olympisch record); 2. Sharon
Stouder (V.S.) 59,9; 3. Kathie Ellis (V.S.)
1.00.8; 4. Erica Terpstra (Ned.) 1.01.8; 5.
Marion Lay (Canada) 1.02.2; 6. Csilla
Dobai-Madarasz (Hong.) 1.02.4; 7. Ann
Christine Hagberg (Zweden) 1.02.5; 8. Ynn
Bell (Australië) 1.02.7.
De uitslag van de finale 200 meter rug
slag heren: 1. en Olympisch kampioen
Jed Graef (V.S.) 2.10.3 (nieuw wereld
record); 2. Gary Dilley (V.S.) 2.10.5; 3. Bob
Bennett (V.S.) 2.13.1; 4. Shigeo Fukushima
(Japan) 2.13.2;; 5. Ernst Joachim Kueppers
(Did.) 2.14.7; 6. Viktor Mazanov (Rusland)
2.15.9; 7. Ralph Hutton (Canada) 2.15.9; 8.
Peter Reynolds (Australië) 2.16.6.
Noack 1.09,2 (Duitsland), Cotterill 1.09,4
(G.B.), Humenuk 1.09,5 (Canada), Stewart
1.09,9 (Canada), Egervari 1.10,3 (Honga
rije), Phillips 1.10,3 (G.B.), Cecchi 1.10,3
(Italië), Hustede 1.10,5 (Duitsland), Sato
1.10,6 (Japan) en Gegan 1.10,8 (G.B.).
De Nederlandse dames-estafetteploeg,
bestaande uit Pauline van der Wildt, Toos
Beumer, Winny van Weerdenburg en Erica
Terpstra, heeft zich geplaatst voor de fi
nale op de 4x100 meter vrjje slag.
De Nederlandse meisjes eindigden in de
eerste serie als derde met een tijd van
4.14,8, achter de Verenigdé Staten (4.12,2)
en Zweden (4.13,5). Onze landgenotes heb
ben van start tot finish in derde positie ge
legen en moesten in de laatste meters nog
een felle aanval van de Canadese ploeg
weerstaan. Erica Terpstra tikte slechts
een tiende seconde voor de Canadese Lay
aan.
In de tweede serie was het Australische
kwartet (zonder Dawn Fraser) oppermach
tig, het kwam tot de beste tijd: 4.11,8. Hon
garije was tweede, Duitsland derde en
Italië veirde.
Van de tien ploegen, waarvan er acht in
de finale uitkomen, vielen af Groot-Brit-
tannië, dat een tiende seconde langzamer
was dan Italië, en Japan. De tijd van Ne
derland betekende een zesde plaats in het
totaal.
Johan Bontekoe, de Nederlandse kam
pioen op de 400 meter vrije slag, heeft de
finale van dit nummer niet kunnen berei
ken. Dat zou hem slechts gelukt zijn, wan
neer hij anderhalve seconde onder zijn Ne
derlands record van 4.22,6 zou zijn geble
ven, maar dit was een te zware opgave
voor hem. Bontekoe eindigde in zijn serie
achter de Amerikaan John Nelson, die fi
nishte in 4.19,9, op de tweede plaats in
4.26.6.
De tweede Nederlander op dit nummer,
de Hagenaar Aad Oudt, kwam in het ge
heel niet in het stuk voor. In dezelfde serie
werd hij zesde in 4.46,5.
De 18-jarige Amerikaan Don Schollan-
der vestigde met 4.15,8 een nieuw Olym
pisch record. Reeds eerder was de Duitser
Frank Wiegand onder het met 4.18,3 op
naam van de Australiër Murvin Rose
staande record gebleven. Wiegand liet
4.17,2 voor zich afdrukken en verbeterde
daarmee zijn Europees record met 1,2 se
conde.
Voor de finale van de 400 meter vrije
slag heren plaatsten zich: Schollander
(V.S.) 4.15,8, Wood (Australië) 4.16,2, Wie
gand (Duitsland) 4.17,2, Belitz Gaimann
(Rusland) 4.19,4, Phegan (Australië) 4.19,8,
Nelson (V.S.) 4.19,9, Saari (V.S.) 4.20,0, Ya-
manaka (Japan) 4.21,1.
Voor de finale 200 m. schoolslag heren
hebben zich vandaag geplaatst: O'Brien
(Australië) 2.28,7, Prokopenko (Rusland)
2.29.7, Toutaev (Rusland) 2.30,5, Jastrem-
ski (V.S.) 2.32,1, Anderson (V.S.) 2.32,6,
Henninger (Duitsland) en Tsurumine (Ja
pan) beiden 2.33,3, Kosinsky (Rusl.) 2.33,5.
Melbourne, Rome en Tokio zijn de meest
markante stadia in de Olympische car
rière van de Australische wonderzwem-
ster Dawn Fraser. Driemaal achtereen werd
zij Olympisch kampioene met tijden, die
een duidelijke opgaande lijn vertonen: Mei
bourne 62.0, Rome 61.2 en Tokio 59.5 sec.
Een hoogtepunt in haar carrière vormde
de 59,9 sec. van oktober 1962, waarmee zij
als eerste zwemster onder de minuut
kwam. Het wereldrecord bracht ze op
58,9. Op de foto staat ze in het midden
met haar derde gouden plak.
