Zwarte dood loert
op de
autosnelwegen
DINSDAG 20 OKTOBER 1964
5
Nieuwe methoden
Gemakkelijk rijden'
Meer dan vijf doden
op een dag
Correcties nodig
„Op je qui vive zijn
Afname van 10 tot
20 procent mogelijk?
Henny Schout
Zes hoofdzonden
Het Porsche-park
De dag van de actii
'hYiiVi.Tj
TZ
Veiligheidsactie tegen
6 hoofdverkeerszonden
De voorzitter van het Verbond voor
Veilig Verkeer, drs. H. A. Korthals, zei
in zijn openingswoord op 14 mei:
„De grote aantallen sla'chtoffers van
het verkeer dwingen ons het probleem
der verkeersveiligheid als een der meest
essentiële punten naar voren te schuiven
en wij hebben de opdracht konsekwent
te zoeken naar wat gedaan kan worden
om er verbetering in te brengenDe
leuze „Wees een heer in het verkeer"
was een beroep op het fatsoen, de eer
en het Tiumeur van de weggebruiker
en is niet alleen-zaligmakend gebleken.
Wij worden door het verkeersprobleem
overweldigd en daarom moeten wij
zoeken naar nieuwere, effectievere en
aansprekende methoden. (Propaganda,
verkeersonderwijs op scholen, voor
lichtingsmedia). Toen kapitein Vogel
enige tijd geleden meedeelde, dat het
aantal ongevallen op de auto-snelwegen
voor ongeveer 90 percent werd veroor
zaakt door een zestal stereotiepe over
tredingen, ontstond bij het Verbond de
gedachte om ook aan dit facet van de
verkeersveiligheid in Nederland meer
aandacht te besteden en wel in een bij
zondere activiteit in samenwerking met
de rijkspolitie en daarbij gebruik makend
van het feit dat de weggebruikers der
autosnelwegen nu konden worden ge
confronteerd met een aantal vastom-
schreven, concrete fouten. Het werd de
Actie Zwarte Zes."
KAPITEIN VOGEL zei die middag:
„Autosnelwegen hebben een bijzonder
karakter; het zijn twee wegen met ver
keer in één ricfiting, er. is uitsluitend
gemotoriseerd verkeer, de weg is aan
gelegd voor het rijden met hogere snel
heden. Een periode van gérïïdkkelïfk
rijden lijkt te zijn aangebroken. De aan
dacht verslapt, vooral bij het afleggen
van grotere afstanden. Er worden dik
wijls onwetend grote risico's genomen.
Nadat de SAS-groep enige tijd op de
autosnelwegen opereerde, kwam naar
voren dat het merendeel van de auto
snelwegongevallen werd veroorzaakt
door een beperkt aantal gedragingen.
Het lag voor de hand dat hieromtrent
een nader onderzoek werd ingesteld. De
resultaten bevestigen de aanvankelijke
indruk. De Zwarte Zes bleken oorzaak
van een groot aantal ongevallen. Het
optreden van de Porsche-patrouilles
wordt vanzelfsprekend zoveel mogelijk
afgestemd op deze cijfers."
MR. Y. SCHOLTEN, de minister van
Justitie, die de actie officieel opende, zei
er het zijne van:
„De massaliteit van het probleem
wordt duidelijker, wanneer we de jaar
cijfers onder ogen krijgen. Over 1962
zijn door het C.B.S. meer dan 200.000
verkeersongevallen geregistreerd. Bijna
2000 mensen kwamen om het leven
dat zijn er gemiddeld meer dan vijf
per dag en bijna 28.000 werden ern
stig gewond. Mijn ambtsvoorganger
minister Beerman heeft speciaal ter be
strijding van de verkeersonveiligheid op
de autosnelwegen aan de leiding van
het korps Rijkspolitie opdraght gegeven
tot formering van een sectie voor bij
zondere verkeerstaken, waaronder de
SAS-groep ressorteert. Deze kreeg tot
taak om met behulp van daarvoor ge-
eigend materiaal .een intensieve on
doelgerichte rijdende controle uit te
oefenen op het toenemende verkeer op
Nederlandse autosnelwegen. Het uit de
groep voortgekomen concete materiaal
vormt immers de Actie Zwarte Zes.
Theoretisch zou men kunnen stellen
dat, wanneer het zou gelukken om die
zes genoemde fouten volledig uit te
bannen, het aantal ongelukken op deze
wegen zou kunnen worden gereduceerd
met niet minder dan 90 percent. Na
tuurlijk komt dit in de praktijk niet uit.
Maar wanneer de weggebruikers van de
autosnelwegen gewezen worden op de
enorme risico's die zij nemen, wanneer
zij meer van deze thans bekende over
tredingen begaan, wordt de veiligheid op
deze wegen in hoge mate bevorderd.
EROP GEWEZEN WORDEN. Daar zijn
de mannen van de SAS-groep voor. Hoe
nodig hun correcties op het overige ver
keer zijn, maakten we zelf mee. Uw ver
slaggeefster liet zich in de centrale post
van de groep, de Alexanderkazerne in
Den Haag, in het witte uniform knopen,
kreeg een idem gekleurde helm op en de
pseudo-wachtmeester werd door de com
mandant van de SAS-groep, opperwacht
meester J. v. d. Heyden, toevertrouwd aan
wachtmeester eerste klas J. Piasmans. De
route langs de rijkswegen kon beginnen.
De met zend-, ontvang- en waarschu-
wingsapparatuur uitgeruste Porsches sur-
veilleren op de rijkswegen 12 (Den Haag-
V oorburgOudem ij nArnhemBerg)4
(AmsterdamWassenaar); 4a (Burgerveen-
Ypenburg); 3 (RotterdamGouwebrug); 2
(AmsterdamOudenrijn); 26 (Oudenrijn
Den Bosch). De SAS-groep rijdt volgens
een bepaarde methodiek („Offensief van
achteren", zegt kapitein Vogel): de in
halende surveillance, die de automobilist
ertoe dwingt de achteruitkijkspiegel te ge
bruiken. Namelijk, de verkeerspatrouilles
halen het verkeer in door gemiddeld 20 tot
30 kilometer harder te rijden dan de rest
van de wegebruikers.
Men ziet de opvallende Rijkspolitie-
groep niet alleen passeren, stoppen en
eventueel aanhouden. Na bepaalde tijd
namelijk wijzigt de Porsche de koers,
rijdt terug en de weggebruikers worden
weer op de aanwezigheid van „de poli
tie" geattendeerd. Het lampje „op je qui
vive zijn" gaat branden, men gaat zich
correcter gedragen, gebruikt de achter
uitkijkspiegel (zegt kapitein Vogel: „Tach
tig tot 90 percent kijkt niet in die spiegel")
en let zodoende op het andere verkeer.
De SAS-groep heeft dan het doel be
reikt: de eerste stap naar de verkeers
veiligheid is gezet en men is op weg naar
het reduceren van die 90 percent, die als
een afschuwelijk monster boven de auto
snelwegen hangt.
Hoe effectief is de actie geweest? Da
commandant van de dienst Verkeerszaken
van de Rijkspolitie, majoor F. M. C.
Offermans, vermoedt dat het aantal onge
vallen op de autosnelwegen met 10 tot
20 percent zal afnemen. Er moet nog cijfer
materiaal worden verwerkt, zodat uit
eindelijke resultaten pas na de actie ge
publiceerd kunnen worden. Daarna ook
moet blijken of de automobilist geleerd
heeft hoe zwart de Zwarte Zes zijn als men
zich eraan bezondigd. Na de actie wordt
weer een beroep gedaan op het verant
woordelijkheidsbesef van de gemotori
seerde wegegbruiker. Een correct gedrag,
ook op autosnelwegen, is nu wel een bit
tere, realistische noodzaak gebleken.
Te langzaam rijden, stilstaan of
achteruitrijden. Onnodig links rijden
Onjuist invoegen
Actieve SAS-pep van de
Rijkspolitie controleert
door speciale methodiek
Cos! De kilometerteller draait: zestig, zeventig, negentig, honderdtien. De
wielen razen over het betonnen wegdek. De motor loopt gesmeerd. Vlugger:
honderdtwintig, honderddertig. Zo lukt het nog wel voor donker thuis te zijn.
Nog even die auto voorbij. En daar, dat kleintje, weg. Honderdveertig. De linker
rijstrook is een gemak. Erop blijven maar. Dan niet steeds dat gezanik met pas
seren. Ervoor, erachter.... Nog dertig kilometer van Amsterdam, nog 25, 20.
Het gaat best zo. Hé, politie! Ja, u kunt voorbij. Eerst even naar de rechterkant.
De witte Porsche zoeft voorbij. Een arm gaat omhoog. Wat nu weerDe
twee in het wit geüniformeerde mannen stappen uit. „Goedenmiddag mijn
heerU bleef wel wat lang op die linker rijstrook.U heeft van de Actie
Zwarte Zes gehoord? O, de strip op de televisie gezien? U kent punt zes dus:
het onnodig links rijden. U wilt vlug opschieten? En het andere verkeer? U rijdt
niet alleen op de weg en de linker rijstrook is de inhaalstrook".
Keren door de middenberm
Onvoldoende afstand bewaren
De verkeerszondaar komt niet ver met
zijn argumentatie. Er valt geen verbaal.
Wel een waarschuwing, een correct praat
je met de „witte" Rijkspolitie en de auto
mobilist kan verder. Op de rechter rij
strook.
De actie Zwarte Zes begon in mei en
loopt deze maand af. Georganiseerd door
het Verbond voor Veilig Verkeer en de
sectie bijzondere verkeerstaken van het
korps Rijkspolitie wordt gedurende deze
periode aandacht besteed aan de zes
hoofdzonden op de autosnelwegen. Hoofd
zonden! Uit rapporten over het afgelopen
jaar van de SAS-groep, de Surveillance-
groep Autosnelwegen (de witte Porsches),
werd geconstateerd dat 90 percent van het
aantal verkeersongevallen wordt veroor
zaakt door automobilisten die zich aan
deze zes punten schuldig maken:
1. Links uitwijken bij ingehaald worden,
2. Onjuist invoegen,
3. Keren door de middenberm,
4. Onvoldoende afstand bewaren,
5. Te langzaam rijden, stilstaan, of ach
teruitrijden,
6. Onnodig links rjjden.
Zes (zwarte) punten, die men tijdens de
voorbereiding op een rij-examen leert niet
te doen en eenmaal op de weg toch
doet. Onnadenkend of bewust? Er wordt
gezondigd ten koste van de medewegge
bruikers.
Een actie was nodig. Het gedrag van de
automobilist, het stijgende aantal onge
vallen, de zienderogen toenemende ver
keersintensiteit, de slordigheid op de weg.
Het zijn tijdsverschijnselen waartegen
moest worden opgetreden. Nu bekende de
commandant van de sectie bijzondere ver
keerstaken van de Rijkspolitie, kapitein
A. C. Vogel: „Het toezicht van het ver
keer op de grote wegen liep ons een paar
I jaar geleden uit de hand. We patrouilleer-
I den met grote en ongemakkelijke Ameri
kaanse wagens, die niet uit dé weg kón
den". Het verkeer was de politie blijkbaar
sneller af. „De mensen moesten werken
met materieel dat achter was op het
moderne stramien".
Ruim twee jaar geleden kwam de eerste
Porsche; de poging van de Rijkspolitie om
op te treden vlug en opvallend teigen
de slordigheid en onvoorzichtigheid op de
autosnelwegen, lukte. Het autopark be
staat nu uit 22 Porsches met veertig sur
veillanten, die er normaal op toezien dat
de verkeersveiligheid wordt nageleefd (zegt
kapitein Vogel: „Daar heeft de weggebrui
ker recht op") en reglementerend optreden
Links uitwijken by ingehaald worden.
met als doel een minimum aan ongevallei
te krijgen. Maar die nu de automobiliste:
attenderen, naast hun gewone taken, op d
zes ernstige fouten, die 90 percent van d
ongevallen op autosnelwegen veroorzaker
Op 14 mei startte de actie. De pers, radii
en televisie (met zeven t.v.-spots) werdei
erbij betrokken. Er werden ruim een mil
joen servetjes, waarop de zes hoofdzonden
gedrukt en in restaurants naast de border
gelegd („Dan heeft de automobilist rustig
tijd ze te lezen"), er kwam een propaganda-
wagen waarop de zwarte zes werden ge-
etaleerd door zes „duivels". Een afschrik
wekkende voorstelling, die effectief moet
werken.
