CUILI
ARIA
FII.ATFJ.IF.
Zuurkool
voedxaam, verrukkelijk
maar vaak versmaad
ZATERDAG 24 OKTOBER 1964
W Erbij
PAGINA ACHT
ISLAM»*
B. Dukel
om-: oma,
WAAROM TOCH, zo vroegen wij ons af toen wij onlangs voor het eerst
in dit jaargetijde zuurkool op tafel hadden, wordt deze groente zo
vaak versmaad? Meent de huisvrouw dat iets wat zo goedkoop is nooit
goed van kwaliteit kan zijn of merkt zij aan de reacties van de huisgenoten,
dat de traditionele zuurkoolstamp hun begint te vervelen? Bedenkt u dan eens
dat er welhaast oneindig veel variaties met zuurkool mogelijk zijn. En juist
in dit seizoen, nu de jachtbuit weer de poelierswinkels binnenkomt, vormt de
zuurkool samen met een edele wildvogel een voortreffelijke schotel. Maar
daarover straks meer. Of u de groente in een stamppot verwerkt of ze gebruikt
als omlijsting van een stuk wildbraad, er zijn altijd drie gulden regels die u in
acht moet nemen.
Choucroute garnie
Benodigdheden
Handleiding raadplegen!
Aangeschoten zuurkool
Zuurkool met ananas
Oostenrijkse variatie
Gaston Gourmet
5) 32x3 21x45. 6) 3x21 29x38. 7) 21x49 45-50 gespeeld, ontstond tussen Adam en Torre
NOORWEGEN. Het eeuwfeest van
de stichting van de volkshogescholen in
Noorwegen zal op 31 oktober worden
gevierd door de uitgifte van twee
postzegels in de waarden 50 en 90 ore.
Beide zegels vertonen de portretten-van
Herman Anker en Olaus Arvesen. De
naam van het land is in het nieuw-
Noors Noreg op de zegels vermeld.
(Afbeelding)
WEST-DUITSLAND. In de nieuwe
serie frankeerzegels, gewijd aan de
hoofdsteden van deelstaten van de
Duitse bondsrepubliek zal op 24 oktober
een zegel van 20 pf. (groen, blauw, grijs,
roze en zwart) verschijnen. De zegel
brengt het Jan Wellem-gedenkteken en
het stadhuis in Dusseldorp in beeld.
LIECHTENSTEIN. Honderd jaar ge
leden overleed de historicus Peter
Kaiser (17931864). Dit feit zal op 9
december worden herdacht met een
postzegel van 1 fr. (donkergroen), waar
op zijn portret is afgebeeld. De zegel
is ontworpen en gegraveerd door Karl
Bickei (Afbeelding)
EGYPTE. Naar aanleiding van de
tweede topconferentie van niet-gebon-
den landen te Cairo is een postzegel
van 10 mills uitgegeven. De zegel laat
de wereldbol, omgeven door twee olijf
takken, waarboven een duif, zien. De
oplage bedraagt twee miljoen exem
plaren.
MALEDIVEN. Voor de Olympische
Spelen 1964 te Tokio is een serie van
acht waarden 2, 3, 5, 10, 15, 25, 50 L en
1 r., verschenen. Er zijn twee ontwer
pen: kogelstoten en hardlopen. Ook is
een souvenirvelletje dat de waarden 25,
50 l en 1 r. bevat, verkrijgbaar gesteld.
CHINA (COMMUNISTISCH-). Ter
herinnering aan het feit, dat honderd
herinnering aan het feit dat honderd
werd gesticht is een postzegel van 8 fen
(rood en goudkleur) uitgekomen. Afge
beeld zijn de koppen van Karl Marx en
Friedrich Engels, alsmede de St. Mar
tin's Hall te Londen, waar de oprich
tingsvergadering van deze arbeiders
organisatie werd gehouden.
MütMk':-
BELG1Ë. Met toeslag ten bate van
een fonds voor de restauratie van het
Pand" (een voormalig klooster dat als
een studentencentrum zal worden inge
richt) te Gent zijn twee postzegels uit
gegeven. Het zijn een 2 fr. 1 fr.
(lichtblauw, blauw en donkergrijs) en
een 3 fr. 1 fr. (violetbruin, roodvio-
let en lichtblauw). De zegels vertonen
respectievelijk het „Pand" in de oor
spronkelijke en in de huidige staat.
(Afbeeldingen).
SOVJET-UNIE. Ter nagedachtenis van
Palmiro Togliatti (18931964), secre
taris-generaal van de Italiaanse com
munistische partij, is een postzegel van
4 kop. (zwart en rood) verschenen die
zijn portret draagt.
FRANKRIJK. Op 9 november zal
een postzegel van 0.25 fr. in circulatie
worden gebracht, die gewijd is aan de
samenwerking tussen Frankrijk en de
Franstalige Afrikaanse landen. Het ont
werp bestaat uit de kaarten van Frank
rijk en Afrika en een handdruk van een
blanke en een bruine hand.
OOSTENRIJK. Ter gelegenheid van
het zesde congres van de Internationale
grafische federatie te Wenen is een
postzegel van 1.50 s. (zwart en licht-
geeld) verschenen met als voorstelling
een oude drukpers. Het ontwerp en de
gravure zijn van de hand van professor
Hans Ranzoni jr.
IJSLAND. Voor de Olympische Spe
len te Tokio zal op 20 oktober een post
zegel van 10 kr. (groen) worden uitge
geven. De zegel die een vérspringer in
actie laat zien, is gedrukt bij de Zwit
serse drukkerij Courvoisier.
JOEGOSLAVIË. De twintigste ver
jaardag van de bevrijding van Belgrado
is herdacht met een postzegel van
25 din. De zegel toont een werk van de
beeldhouwer Ivan Mestrovitsj, getiteld
De overwinnaar".
Dat ook zondigen tegen de regels in het
openingsspel niet ongestraft blijft onder
vond de Zaandamse hoofdklassespeler Van
Haringen in de vierde ronde van het toer
nooi om het kampioenschap van Noord-
Holland. De merkwaardige uitval naar
veld 22 kwam de Zaandammer in het vol
gend partijtje duur te staan.
1) 32-28 16-21. 2) 37-32 11-16. 3) 41-37
7-11. 4) 28-22 17x28. 5) 33x22 18x27. 6) 31-22
19-23.
Een nieuwtje in dit openingsspel, waar
aan alleen zwart door het houvast op 22
enig voordeel heeft. Met 19-23 zet zwart
de aanval op 22 in. In plaats van een aan
vallende taak, krijgt wit in het verdere
verloop van het spel een verdedigende taak
om 22 te behouden.
met remise.
Nu moet voor winstkansen als volgt
worden gespeeld. 1) 37-32 11-16. 2) 31-27
6-11. 3) 33-28 8-12. 4) 28-22 enz.
Ook vanuit de basisstand direct met
21-16 aanvallen?
Een fraaie stelling voor onderzoek.
Oplossingen en correspondentie te zen
den aan het adres van de damredacteur
B. Dukel, Wijk aan Zeeërweg 125, IJmuiden.
na zwarts 16de zet de volgende stelling:
TORRE
OOOOOOOCOOCOOOOOOOOOOCOOOÖOOCCCOCOOOOOOOCCOCOO
UIT BUSSUM.
U speelt als NZ in een viertallentoemooi
tegen twee niet alleen sterke, doch ook als
zeer agressieve bieders bekend staande
7) 47-41 12-18. 8) 37-31 18x27. 9) 31x22 tegenstanders. West is gever, allen kwets-
14-19. 10) 34-29 23x34. 11) 40x29 10-14. baar - en als zuid hebt u:
12) 45-40 1-7. Voor wit is het beste: de op- V 10 7 6 9H53 <>AB4 fHV2
bouw 32-28 39-33 enz. enz. 13) 41-37 7-12. West en noord passen - oost opent in de
14) 40-34 21-26. 15) 50-45 20-25. 16) 36-31? derde hand met drie ruiten. Indien NZ
16-21. De dwangzet 12-18 levert niets op. een „doublet" in deze situatie niet als
17) 31-27 11-16. 18) 46-41 14-20. Stand na strafdoublet spelen, wat moet zuid dan
OCOOOOOCOOCOOOOOOOOOOOCOOOODOOOOCCOOOCOCÖOOCOO
ADAM (aan zet)
de 18de zet zwart.
30O0000CO0CO000000000000C
Er volgde nu een onwaarschijnlijk fraaie
combinatie, gebaseerd op de matgevaren
op de onderste lijn als gevolg waarvan
Dd7 overbelast wordt: 17) Rg5xf6! Re7xf6.
18) Dd4-g4! Damoffer I. Zie 18)
Dg4:? 19) Te8|: enz., resp. 18) Ted8?
19) Dd7: enz., dan wel 18) Te2:? 19)
Dd7: enz. De zwarte dame, die Te8 moet
blijven dekken, heeft dus slechts één zet:
18) Dd7-b5. Pikante bijkomstigheid;
-r nu drejgt zwart van zijn kant te profi-
was het Paar Kreyne-Rijke, dat samen met teren van matgevaar op de onderste lijn.
Kokkes-van Heusden in de hoogste afde- Ware hij aan zet dan 20U hij met 19)
Img de eerste prijs won. De2:, benevens 20) Tclf enz. direct
De zuidspeler die voor dit lastige pro-
thans bieden? Beantwoord eerst die vraag
eens, alvorens verder te lezen.
De situatie kwam voor tijdens het
wederom uitstekend georganiseerde toer
nooi van de Gooise Bridge Club, dat begin
september werd gehouden. OW in dit spel
bleem werd geplaatst, doubleerde (infor
matief) - waarna west paste en noord vier
harten bood. Dit eindcontract werd ge
doubleerd door west en het ging twee
winnen. 19) Dg4-c4ü Het schitterende
(dubbele) dameoffer. No II. Zwart heeft
geen keus. 19) Db5-d7. 20) Dc4-c7ü
Dameoffer III; de binding aan e8 be
let steeds nog het slaan van de in Adams
down: begrijpelijk, als men de gehele spel- hand zo fraai geactiveerde witte Eva.
^OOOOOOOCO(>30CiOOCiOOOO(»DCOOOOOOaDDOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOC
Zwart: 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 12, 13, 15, 16, 19,
20, 21, 25, 26.
Wit: 22, 27, 29, 32, 34 35, 37 38, 39, 41, 42,
43, 44, 45, 48. 49.
De spelvrijheid is voor wit, ondanks een
bord met stukken, zeer beperkt. Op 39-33?
uitleg ziet:
A B 3
C? V 6 4 2
O 5 3 2
A94
H 9 8 4 2
O A B 10 8 7
O 9 8
•f» 10
5
9
O H V 10 7 6
B 8 7 6 5 3
V 10 7 6
H S 3
O A B 4
HV2
20) Dd7-b5. 21) a2-a4! Alvorens
wit beslissend toeslaat (zie zijn 23ste zet),
moet eerst veld a4 ontoegankelijk worden
gemaakt met tempowinst. 21) Db5xa4.
22) Te2-e4! Dreigt niet. 23) Ta4:?
wegens Tel:f benevens 24) Tc7:, doch
23) Dc8: plus 24) Ta4:. 22) Da4-b5
23) Dc7xb7U Dameoffer IV en tevens de
prachtige slotzet. De overbelaste zwarte
dame heeft nergens meer een vluchtveld,
zodat Torre capituleerde.
En nu het recente pendant, onlangs ont
staan te Madrid, waar Pomar, het vroe-
gere wonderkind en jaar in jaar uit
Het zeer brutale openingsbod (drie Spanje's zelfbewuste kampioen, het slachtT
volgt dam door 25-30 34x23 en 12-18 dam ruiten' Yan °°st> typisch voorbeeld Qffer werd van het combinatietalent van
naar 8x50. Het beste is nog 44-40 en na
19-24 49-44 met 39x28. 19) 45-40 19-24. Nu
is 41-36 gedwongen. Op 39-33 volgt dam
met 24-30 en 13-18. In de partij speelde
wit 38-33? en zwart kon na de ruil 13-18
wit in een hekstelling dwingen tot stuk
offer en spoedig daarna de partij.
20) 38-33? 13-18. 21) 22x13 9x18. 22) 43-38
4-9. 23) 49-43 9-13. Wit moet stuk offeren
en deed dit met 35-30.
van „het verkeerde bod op het juiste de tot dusver volkomen onbekende speler
ogenblik Oost taxeerde goed, dat NZ ver- paiaci0s.
moedelijk een manchebod konden maken.
Het risico dat hij nam werd rijkelijk be- Na zwarts 15de zet ontstond de volgende
lopnd, doordat NZ dus in de verkeerde stelling,
manche (vier harten), inplaats van in het
PALACIOS
OOOOOOOOC<>DDOOOOOOCXDC<X)OOOOOOCOCOOOOCiOOOOOOOOO
Nico van Hal, de kampioen van Damclub
Heemstede, staat bekend om zijn vinding
rijkheid in het partijsspel. Tegen Wester-
loo wist Nico op zo'n geniale wijze te win
nen, dat dit de mooiste winst van het toer
nooi om de provinciale titel 1964 werd.
Het ging als volgt.
N. VAN HAL
>X1CO^CCOCCOOOOCOCOOOCCOOO<XOOOCOOOOCCOOOOOOOOOCOOOOOOC
0C000000000000000CO0000COKO00000000000O30000C
POMAR (aan zet)
Wit heeft een pion veroverd, maar zijn
onverliesbare eindcontract van drie SA
kwamen - dat aan de andere tafel werd
geboden.
Hebben NZ nu onjuist geboden, of zijn
zij het slachtoffer geworden van een zeer
onfortuinlijke samenloop van omstandig
heden? Ten dele is hier zeker wel van
pech sprake, want oost trof voor zijn bod
een klimaat, dat hij zich niet beter had
kunnen wensen.
Toch gaan NZ niet geheel vrijuit.
Noords bod van vier harten is twijfelach
tig - zeker heeft hij teveel aan hoge kaar
ten om slechts drie harten te bieden, doch
zijn troefkleur is zó schamel dat vier
harten te gewaagd lijkt. Vooral ook, om
dat na oosts openingsbod een gunstige
verdeling in de andere kleuren dan ruiten,
hoogst onwaarschijnlijk lijkt. Naar mijn
mening had noord er beter aan gedaan van
de nood een deugd te maken en te passen.
Hoewel hij niet veel in ruiten heeft, is zijn
spel zeker sterk genoeg om het down-
spelen van het contract te verwachten, positie bevat enige zwaktes. Hij had moeten
Maar zelfs als noord" dat gedaan zou heb- proberen, zich met 16) Tdl te verdedigen,
ben, hebben NZ het beloofde land nog niet doch het is begrijpelijk dat hij de nu vol-
bereikt. Slechts als zuid met schoppen gende combinatie niet voorzag. 16) Rc4-b3?
klein zou uitkomen, noord neemt en in Met de bedoeling, de binnengedrongen
slag 2 ruiten na (die zuid dan het beste toren af te sluiten en met bijvoorbeeld Rc3
kan laten lopen als oost de heer speelt), te veroveren. 16) Pf6-e4! Zeer ver
geeft de maximale opbrengst aan straf- rassend; na 17) fe4: is De4: dodelijk, bij
punten. Bij ander tegenspel, bijv. uitkomst voorbeeld 18) 0-0 Pe5! met beslissende
met klaverheer, zullen NZ moeten zwoe- aanval, of 18) Ke2 Pe5! enz. De tussenzet
gen om oost alsnog down te krijgen. 17) Hel faalt op Dh4 enz. Het beste was
Bovendien weegt één of twee down (200 nog 17) Tdl, maar wit denkt het beter
of 500) niet op tegen de gemiste manche. te doen. 17) 0-0-fl? Pd7-e5ü Een donder-
De vraag blijft dus, of het ideale tegen- slag gebaseerd op de matdreiging Pd3 in
spel gevonden had kunnen worden en op combinatie met de aanval op Da7. Na 18)
zijn minst mag men dat, met dichte kaar- (dameoffer I) volgt Pd3 mat. Dus:
ten, hoogst twijfelachtig noemen. Da7"a6 Het enige. 18) De7-a7
Keren wij tenslotte terug naar zuids Hier zien we de parallel met de party
probleem Wat te doen na drie ruiten? Als Adam-Torre wDe verdedigende dame is
zuid toch van plan is in de bieding te overbelast, in New Orleans door de dekking
komen, lijkt het beter dat hij drie Sans- ™n Lfj il het
atout zegt. Het is waarschijnlijk, dat noord van Yeld d3'.19) Rh3"c4 Keert
enige kracht heeft - bovendien is er geen H
Ó-7ZoÖ3q' io biedruimte meer over om nog onder het wnrrlt hpctrprtpn rirpiirt ppwnnn
40x29 18-22. 4) 25x34 19-23. 5) 27x29 8-12. n)TO.„ varl ca „rhtiele inlichtingen de loper wordt bestreden dreigt gewoon
niveau van dme SA. subtiele innemingen 2Q) Da7; Bovendien staan Tb2 en pe4 en
19) Da7-b8. Dreigt Tblf plus
- TT,- i j- Db2 mat. 20) Rc4-b3 Db8-a8! Beslissend.
32-27 (door zwart fraai uitgelokt) steeds zuid het risico maar nemen. Wisselen wij w -f H 9n R
verlies oplevert. de west- en noordspellen om dan kunnen Wanneer wit ^le^ wederom 21)gRc4 zou
De Haarlemse grootmeester Wim de Jong NZ Yie^ SC °f^>en 'd de stelling na 19) Rc4. Thans toch staat de
liet zich in de vierde ronde door een gees- n™rd_ /?Ld.i Schoppen) en zwarte dame gedekt, zodat zwart 21)
XJOCOOOOOCOCOOOOOCCCOCCOCOOCOOCOOOOCCOOOOOOOOOOOOOCOOOOC
H. VAN WESTERLOO
Zwart: 6, 8, 9, 10, 12, 13, 17, 18, 19, 23, 24.
Wit: 16, 25, 26, 28, 32, 33, 37, 38, 39, 40, 45.
Zwart (aan zet) vervolgde met 18-22. Nu
kan wit vereenvoudigen met 26-21 17x26
28x17 enz. enz.
Wit meende voordeel te behalen door te
spelen: 1) 32-27 23x34. 2) 27x7 24-30. 3)
40x29 18-22. 4) 25x34
6) 7x18 13x42 en won. me^. de partner te gaan uitwisselen. Ge- prise
Nu is het merkwaardige, dat wit na dwongen door de omstandigheden, moet
tige remise verrassen. Het ging als volgt.
A. GROOTEMAN, Wervershoef
maken als zuid goed speelt.
Pc4: kan spelen en gemakkelijk wint, bij-
tilarski voorbeeld 22) Dc4: Da3! en de dreigende
Bridgevraag dezer week: Oost gever,
aftrekschaaks van Tb2 zijn dodelijk. Of
22) Da8: Ta8:. 23) fe4: T8a2: enz. Deze
NZ kwetsbaar, parenwedstrijd. Zuid heeft: laatste variant' demonstreert het verschil
A 7 5 4 3 r? 6 5 2 B 10 2 H 3 met de stelling van twee zetten geleden.
Bied verloop: oost past - zuid past - west j^e witte dame is thans overbelast. Wan-
één harten - noord doublet - oost twee neer zy veid d3 blijft dekken met bij—
harten - zuid twee schoppen - west past - voorbeeld 21) De2 dan beslist 21)Ta2:.
noord vier ruiten - oost past - wat moet 22) Ra2: Da3f! benevens Da2:t of Tb8+.
zuid doen? Antwoord elders op deze p0mar probeerde nog 21) Kclxb2 Da8xa6.
pagma.
22) f3xe4 Pe5-d3t. 23) Kb2-bl Pd3xf2 en
legde toen zijn koning om.
Men ziet, waartoe
dames kan leiden!
overbelasting van.
OVERBELASTE DAMES
Mr. EcL. Spanjaard
uayisi
aq ei poqurajs unq etueep ZN uajoqaq
In onze beschouwing enkele weken ge
leden over het schaakleven in Mexico
memoreerden wij, dat Torre de sterkste
schaker was, die dat land heeft opgebracht, uiuunjaifj puadoag tqatuJiua^Eq aSiua
Daarbij noemden wij de onvergetelijke torn pds dejs uaa do pueq apjap ap ut
partij Adam—Torre, echter in dat verband tsaM peq VnaqaS jjeeAoz sjeoz 'U 8 V
ten onrechte, omdat niet Torre, doch Adam S 8 6 A H V Z H :PBT paoou
de onsterfelijke slotcombinatie lanceerde! - uapaiq uajmj saz jaoui praz uaqqaq
Hoewel de lezers, die schaaktechnisch ge- ua;.ietf ut uazaqjaA aj laaA ifCtjagom
schoold zijn, deze combinatie kennen uit -uo pjoou ubji uatpuaAog qoj ajjftjSuet
de handboeken, willen wij deze hieronder -aq uaa sseuaddoqas hhajsa iseeujcep
toch kort bespreken als aanloop naar een iapuaopioA uep jaaut anapi uapoqag jfjajs
waardig recent pendant. De deskundige oz uaa jooa si jjaaq ptnz atp una^sjaoaj
lezer zal stellig vreugde putten uit het aa 'ubi; uadjaq paoS j;oo .mapf atp ut utaq
wederzien; a thing of beauty is a joy for ptnz ;epoz 'jaAej^ ut aapue ua uaa jaq jfoo
ever! En de nog onwetende schaker mag p-ioou )jaaq lajftMj japuoz 'seav pjcbm
In de partij liet De Jong zich verrassen dit hoogtepunt uit de litteratuur niet poqsguiuado-aa/A; uaa euftq ;aq }ep 'qja^s
door: 1) 37-32 11-16. 2) 21-17 16-21. 3) 17-11 missen. oz - jads j(ja;s japuozftq uaa 3f[t|auua3(
6x17. 4) 31-27 23-28. En nu de meerslag. In een toernooi, in 1921 te New Orleans Ijaaq paooN :SEBJAaSpuq do pjooMjuy
30000C00006000000000000000000000000000000000000COOOOOOOC
W. DE JONG, Haarlem
Zwart: 6, 8, 11, 13, 14, 18, 19, 23, 24, 29, 35.
Wit: 21, 25, 26, 31, 33, 36, 37, 38, 39, 40, 44.
Wit heeft voordeel doch het moet nog
grondig worden onderzocht of dit nu wel
altijd tot verlies voor zwart leidt.
J GULDEN REGELS
Was de zuurkool goed onder koud
stromend water! U spoelt zo de
laatste resten pekelzout weg, dat
diende voor de verzuring van de
kool. De zachtzure smaak blijft.
Mocht u van echt zure kool hou
den, gebruik dan het sap van een
citroen in de kool, dat is heel wat
gezonder.
•#- Houd een fles niet-zoete wijn bij de
hand een kleintje wijn variërend
in prjjs van drie kwartjes tot een
gulden is soms al voldoende.
-#■ Gebruik wat vet in de kool. Liefst
ganzevet, maar varkensvet is ook
goed. Verbaas u niet over dat ganze
vet. Mocht u in de kersttijd een
dikke gans op de dis hebben, ontvet
dan de jus en smelt het vet uit, dat
zo'n beest meestal overvloedig bij
zich heeft. Zet het weg in een Keulse
pot en gebruik er telkens een eet
lepel of zo van wanneer u kool
klaarmaakt. Met de gulden regels
in het achterhoofd geven wjj u hier
het eerste recept voor een
Deze gegarneerde zuurkoolschotel is
het begin en het einde van alle feest
malen. Ze is bij uitstek geschikt voor
vrijgezellenfuiven, mislukte jachtpar
tijen en voor alle andere gelegenheden
waarbij de deelnemers blijk geven van
een gezonde eetlust. Probeer dit ge
recht niet te maken wanneer u niet
tenminste zeven andere disgenoten
hebt, die hongerig zijn als dijkwerkers
en die ervan houden bij hun maal een
goed glas gekoeld bier of een droge
witte wijn te drinken.
De bereiding van een choucroute
garnie geeft ongeveer evenveel genoe
gen als het verorberen van dit maal.
Immers, zuurkool koken is iets meer
dan „een laagje water in de pan, zuur
kool erbij en maar wachten tot het
gaar is, liefst zonder aan te branden".
Zuurkool maakt men in de oven klaar,
of men doet het in een pan op een
zacht vuur, terwijl men de groente
regelmatig met twee vorken omzet, net
zo lang tot ze zacht is geworden.
De zachtzure smaak van de zuurkool
is de basis van een goede choucroute
garnie. Een bijzonder cachet krijgt de
schotel wanneer men er gesnipperde
ui, wat knoflook en wat geraspte appel
doorheen mengt. Ook geschaafde aard
appel en wat jeneverbessen misstaan
niet in dit gezelschap. Inplaats van
water gebruikt men witte wijn.
Wat het vlees betreft hebt ge de
keus uit allerlei soorten. Het wordt
meegekookt of kort voor het opdienen
bij de zuurkool gevoegd. Bruikbaar zijn:
pekelvlees, gerookte ham, gekookte
ham, resten van gans of patrijs, een
stuk varkensrollade of wat karbonaden
en allerlei soorten worst (verse worst,
knakworstjes, kookworst, boerenworst
of saucijsjes).
De echte knoflookworst mag aan deze
schotel eigenljjk niet ontbreken. Er zijn
hier en daar slagers die deze worst op
bestelling maken, vraag er eens naar.
De gerookte worstsoorten zoals saucisse
of boerenworst ontdoet men eerst van
het vel om ze vervolgens kort voor het
opdienen in dikke plakken te snjjden.
Op de grootste schaal legt u de zuur
kool met daaromheen de worst- en
vleessoorten die u met het oog op uw
huishoudbeurs mogelijk hebt geoor
deeld. Geef er bloemig gekookte aard
appelen bij. Zet mosterd, augurkjes,
zilveruitjes en piccalilli op tafel en
schenk er koel bier en wijn bij.
Een uitgebreide choucroute garnie is
een feestmaal dat u en alle disgenoten
zich nog lang zullen herinneren.
Tenslotte het recept voor een chou
croute garnie voor acht personen met
een eetlust als polderjongens. U hebt
hiervoor nodig: zoveel dun gesneden
varkensspek dat u er een grote oven
schotel van aardewerk of glas aan de
binnenzijde helemaal mee kunt be
leggen, 2 grote fijngesnipperde uien,
2 moesappelen zonder klokhuis (ge
raspt), 4 teentjes knoflook (fijngesne
den), 3 tot 3/j» pond zuurkool (goed
gewassen), 250 tot 400 gram pekelvlees,
vers gemalen peper, 6 tot 8 gekneusde
jeneverbessen, witte wijn, 1 stuk var
kensvlees (eventueel met been), 1 grota
knoflookworst, 8 tot 16 worstjes (knak
worst, kookworst, saucijzen, gerookte
worstsoorten), 8 grote aardappelen, 8
dikke plakken gekookte ham (naar
keuze).
De grootste ovenschotel wordt nu
aan de binnenzijde belegd met plakjes
spek.- Hierop komen de helft van da
fijngesneden uien, de geraspte appel
en van de teentjes knoflook. De andere
helft houdt u even apart. Nu deelt u
de hoeveelheid zuurkool in tweeën»
Een deel spreidt u uit over de bodem
van de schotel. Daarop gaat de rest
van de uien, appel en knoflook. In het
midden legt u een stuk pekelvlees en
de gekneusde jeneverbessen. Gebruik
dan de pepermolen. Nu dekt u dit alles
toe met het restant van de zuurkool.
Giet er nu zoveel witte wijn over dat
de kool juist onder staat.
Plaats nu de schotel, voorzien van
deksel, in een matig warme oven,
waarin de temperatuur niet boven de
150 graden Celsius mag uitkomen. (De
grootte van de gasvlam moet gelijk
zijn aan die van een kleine water
druppel). Houdt wel een oogje op het
nu volgende proces en raadpleeg vooral
nog eens de handleiding behorende bij
de bakoven van uw elektrisch of gas
fornuis. Laat het gerecht vier tot zes
uur in de oven staan. Hoe langer en
hoe rustiger het gaat, des te beter zal
choucroute u smaken.
Indien u verschillende soorten vlees
gebruikt, moet u niet vergeten er een
stuk vers of gerookt spek bij te doen.
U legt dat stuk dan ongeveer twee
uur voor het opdienen op de zuurkooL
Een half uur later is het tijd voor da
worstsoorten waarop u de keus hebt
laten vallen. U schikt die eveneens
netjes bovenop de schotel. Bij deze
choucroute eet u alleen gekookte aard
appelen. U kunt iedere disgenoot nog
een dikke plak gekookte ham op het
bord geven, maar beslist nodig is het
niet. Zelfs zonder entree en nagerecht
is dit een vorstelijk maal waarover
men nog lang zal spreken.
Kook anderhalf pond goed gewassen
zuurkool in een pan met zoveel witta
wijn dat de kool juist bedekt is. Hang
er een zakje in met de volgende krui
den: 2 kruidnagelen, 10 jeneverbessen
die u tevoren even kneust, 10 peper
korrels en een laurierblad. Wanneer
de kool klaar is, smelt u in een koeken
pan een kluit boter, ganzevet of reuzel-
Laat hierin een fijngesnipperde ui even
kleur krijgen, maar niet bruin worden.
Haal nu de zuurkool uit de pan en
rafel ze met twee vorken door de
andere pan. Voeg er een scheut sherry
aan toe en laat het geheel even op een
zacht vuur pruttelen.
Een geraffineerde combinatie geba
seerd op de juiste zoet-zuur-verhouding
die het vaak zo wonderwel doet. Het
vocht uit het blik ananas laat u tegen
het einde van de kooktijd meeverdam-
pen. De schijven snijdt u in blokjes
die u met de zuurkool over de borden
verdeelt. De zuurgraad van de kool
dient wel wat te worden opgevoerd.
U gebruikt hiervoor het sap van één
of twee citroenen naar smaak. Zuur
kool met ananas is een uitstekende be
geleiding voor een wildschotel.
Een andere variant op het zoet-zuur-
recept leerde ons een Oostenrijkse
kookster. Zij liet een flinke klont boter
smelten in de pan, strooide er een paar
lepels suiker in en een gesnipperde ui.
Het geheel liet zij voorzichtig bruin
worden (maar niet- verbranden). Dan
kwam de zuurkool erbij. Ze roerde het
mengsel goed dooreen met een paar
vorken en liet het vervolgens op laag
vuur een kwartiertje sudderen. Ver
volgens bedekte zij de zuurkool met
bouillon en liet ze verder gaar sudderen
terwijl ze regelmatig de massa om
zette. Tenslotte voegde zij er een half
kopje botersaus (boter, citroensap, pe
per en zout) aan toe en nogmaals een
paar lepeltjes suiker en wat wijnazijn.
Is het geheel goed vermengd en gaat
men proeven dan bemerkt men van
zelf of de verhouding tussen zoet en
zuur goed getroffen is. Eventueel kan
men er dan nog wat citroensap door
heen werken. Veel succes.
