Hubert de Superville, vrijwel onbekende naar Londen
Nederlandse graficus, herontdekt
1
- en t.v.-
SLIK UW
WEG MET EEN "AKKERTJE1
Wilhelm Kempff bij het N.Ph.O.
Els Bolkestein
-i I onder escorte
Florence eert meester met overzichtsexpositie
Shaffy Chantant
verrijking van
aan de Amstel een
ons cabaretleven
WOENSDAG 28 OKTOBER 1964
11
rr
Ramses Shaffy, Loes Hamel, Liesbeth List en Polo de Haas
Presidentsverkiezing in
Amerika via t.v.
De radio geeft donderdag
T elevisieprogr anima
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
Televisie-regisseur gewone
(Van onze correspondent)
ROME. Voor de meeste Nederlanders bestaat de vader
landse schilderschool alleen in „De gouden Eeuw". Rem
brandt, Frans Hals, Vermeer, Pieter de Hoogh, Ruysdael,
Hobbema en nog enkele andere grote namen. De fijnproe
vers gaan zo ver, dat zij daar ook (,'ornelis Troost bijvoegen,
maar dan als „een nakomertje". En dan maar wachten tot
„De Haagse School" komt, of misschien zelfs tot men aan
Van Gogh toe is. Alsof in de bijna twee eeuwen, die daar
tussen lagen, Nederland geen enkele schilder van betekenis
zou hebben voortgebracht! Wie kent de naam van Gaspar
van Wittel? En toch, onder de naam „Gaspare degli Occhia-
li" of Gaspare Vanvitelli is hij de man geweest, die met zijn
uitbeelding van Romeinse en ook Venetiaanse monumenten
de wereldberoemde Canaletto (Antonio Canal) mogelijk
maakte en ook diens neef Bernardo Bellotto, eveneens Cana
letto genaamd, die steden als Dresden, Warschau, Wenen,
EN NU KOMT vrij
plotseling een ander
kunstenaar van be
tekenis naar voren,
wiens wieg in Ne
derland stond en die
in Italië zijn belang
rijkste werk heeft
gemaakt. Zeker, er is
in 1941 aan de gra
fische kunstenaar
David Pierre Hum
bert de Superville
een monografie ge
wijd door C. M. de
Haas, een boekje dat
in Leiden is versche
nen. Maar het Werk
van een kunstenaar
moet men zién, om
zijn betekenis te be
grijpen. Het is thans
te zien in het pren
tenkabinet van de
Uffizi in Florence
dat zelf niet één te
kening van Humbert
de Superville bezit.
Alles wat er tentoon
gesteld is komt of uit
Venetië, het meeste,
of uit Leiden. Maar
de keuze van Flo
rence is om een an
dere reden volop ver
klaarbaar.
Humbert de Super
ville, op 8 augustus
1770 in Den Haag ge
boren, was een won
derkind. Elf jaren
oud was hij al lid
van het gilde der
schilders in zijn geboortestad en in 1788
wint hij de Gouden Medaille van dat
gilde. Onmiddellijk daarop vertrekt hij
naar Rome. Eigenlijk was dat een vreem
de keuze, want De Superville was een
vurig aanhanger van de Franse revolutie
en waarschijnlijk was er in West-Europa
geen meer conservatieve stad te vinden
dan juist Rome. Hij vindt er een vriend
in Hendrik Voogd, een verdienstelijk land
schapschilder, die zijn gehele leven te
Rome gebleven is- Maar hij heeft ook veel
vrienden in de Franse Académie, waarvan
de toenmaligé directeur Menageot, een
braaf royalist, in een brief van 25 augus
tus 1790 zegt, dat er onder de leerlingen
heel wat onvoorzichtigen zijn „om geen
sterker woord te gebruiken", die geen
maat weten te houden in hun gesprekken
en optreden, de geest van vrijheid en
gelijkheid voorstaan en daarmee heel wat
verdriet bezorgen aan verstandige en
rustige lieden. Het waren juist die „on
voorzichtigen" waartoe De Superville zich
aangetrokken voelde. Enkele maanden na
dat Lodewijk de Zestiende was afgezet,
kreeg de „Académie" te Rome een nieuwe
directeur, Hugo de Bassville. Op 1 januari
1793 wordt de buste van Lodewijk de
Veertiende, die de grote aula sierde, ver
vangen door een buste van Brutus de
Tyrannendoder en de „Académie" wordt
door en door republikeins. Maar op 13
januari bestormt het plebs van Rome het
fraaie gebouw onder de kreten: „Leve
de paus, leve Maria, de dood aan de
Fransen" en De Bassville wordt vermoord.
Alle jonge kunstenaars vluchten ijlings
uit de stad.
OOK ONZE HAGENAAR vindt het in
Rome wat al te benauwd en hij gaat met
een jonge Engelsman William Ottley een
reis maken door Umbrië. Die Ottley, heel
wat meer bekend dan onze landgenoot,
Is bij hem vergeleken een onbeduidende
dilettant. Ottley was naar Rome gekomen
om studie te maken van Michelangelo en
vooral van diens navolgers, de Manieris
ten. Tezamen trekken de jongelui naar
Orvieto, naar Ottley zei, om er het werk
te bestuderen van Signorelli, wiens fresco's
stellig Michelangelo hebben beïnvloed,
Maar nu gebeurt er iets heel vreemds
De Superville begint middeleeuwse reliëfs
en frescoschilderingen na te tekenen. En
hij gaat daarmee door, jaren lang, in
Umbrië en Toscane. Wij zijn in de tijd
van de neo-klassieken en De Superville
was een groot bewonderaar van David
Dit verklaart dat soms zijn „primitieven"
de indruk maken van in het Grieks te
zjjn vertaaldMaar met dat al is hij
de eerste geweest, die de schoonheid aan
voelde van die vroege meesters. Hjj ko
pieerde niet Rafael of Michelangelo, of
antiek-Romeinse sculptuur; neen, in de
neoklassieke tijd kopieerde hij Giotto en
veel andere „primitieven", die toen onder
de verzamelnaam Giotto" vielen en waar
voor men hoogstens een wat medelijdend
schouderophalen over had.
EEN GROOT DEEL van zijn schetsen
kwam en bleef in de handen van Ottley,
die in de kunstgeschiedenis van Seroux
d'Agincourt (1828) wordt genoemd als de
man die een speciale studie aan die vroege
schilders heeft gewijd. De Superville zelf
kon niet nalaten zich met politiek te be
moeien; hij speelde een rol bij de „Ro
meinse Republiek" van 1798, maakte fraaie
tekeningen van de grote feesten der repu
blikeinen, die op het Sint Pietersplein om
de vrijheidsboom dansen, maar toen de
koning van Napels in 1799 Rome bezette
en het gezag van de paus herstelde, werd
hij gevangengenomen en kwam in de for-
LONDEN (Reuter, ANP) Geëscor-
I corteerd door de politie is de Nederlandse
sopraan Els Bolkestein gisteravond in
snelle vaart van London Airport naar het
gebouw van de Covent Garden opera in
de Britse hoofdstad gebracht, om een op
voering van „Rigoletto" te redden.
Sint Petersburg in hun achttiende-eeuwse vedaante voor I Elizabeth Vaugharli die de beiangrijke
ons heeft vastgelegd. Van Wittel is een der heel groten in par^j van Güda ZOu zingen, was ziek ge-
onze Nederlandse schilderkunst, maar.... hij werkte in worden en kon daardoor niet optreden.
Italië en niet in Nederland. Een eeuw later vinden wij De Londense opera zat met de handen in
Antonie Pitloo door koning Lodewijk Napoleon, die een het haan Er
Nederlandse „Prix de Rome instelde, naar Rome mtge- val Elg Bolkestein aan
zonden en die zich later in Napels vestigde. In Nederland Door de grote verkeersdrukte in Amster-
heeft vrijwel niemand ooit die naam gehoord en toch is Pit- dam mjste de zangeres het vliegtuig,
loo het hoofd geworden van een uiterst vermaarde school, maar het volgende bracht haar nog in
de „School van Posilippo", verreweg de belangrijkste schil- Londen, waar^auldl
derschool die Napels ooit gehad heeft. Pitloo en zijn na- voorstelling werd uitgesteld tot de zange
volgers, waaronder beroemdheden als Giacinto Gigante en res aanwezig was.
6 i ji_ Een woordvoerder van de opera zei.
Morelli en Palizzi waren in de negentiende eeuw landschap- wisten niet hoe oud ze was en hoe
schilders van grote faam en in Napels is de naam Pitloo M ^mi^L^ou
nog altijd zeer gevierd. zingen'
Mevrouw Bolkestein was thuis toen haar
„primitieven" inzag (hij ging in zijn be-1 het telefonische verzoek bereikte om in
wondering voor Giotto, of wat daarvoor 1 Londen te zingen. Zij nam onmiddellijk
doorging, zo ver, dat hij zijn werk tekende contact op met haar man om met haar
als „Giottino" (de klein Giotto) maar in 1 naar Londen te reizen. „Zij beheerste de
zijn oorspronkelijke tekeningen is hij een situatie volkomen en was met zenuwach-
voorloper van bewegingen, die pas tien- tig", zei de functionaris van Covent Gar-
tallen jaren later zouden doorbreken. In den.
een werk als de „allegorische figuur" van Toen zij m het operagebouw aankwa
1799 zou, wie het niet weet, een schets laS daar reeds ®en c°stuum op aar
van Burne-Jones of Beardsley kunnen wachten. Zij had alleen tp_
vermoeden, dus een werk van de „Li- meegenomen, maar haa
berty"-periode. De Superville is daar en I lefonisch overgebracht.
teresse van Civita Vecchia terecht. Zijn ge
hele rijke verzameling tekeningen naar
de primitieven ging verloren. Gelukkig
kwamen die tekeningen in handen van
een Milanese schilder, die ze bij zijn dood
naliet aan het museum van Venetië, waar
ze enkele jaren geleden tussen een enorme
stapel anonieme grafische werken werden
ontdekt door Giovanni Previtali.
Dankzij samenwerking van het Neder
lands Historisch Instituut te Rome, het
Kunsthistorische Instituut te Florence, het
Museum van Venetië en het Prenten
kabinet te Leiden, heeft men nu in de
Uffizi deze uiterst belangrijke tentoon
stelling kunnen inrichten. Humbert de Su
perville blijkt niet alleen de man te zijn
die het eerst de betekenis der Italiaanse
De Superville naar een portret van
Johan Melchior Kemper.
in andere werken zijn tijd een eeuw voor
uit. De pre-Rafaelieten, Goya, en zoals
gezegd de Liberty-stijl, het werd alles
door deze eigenaardige graficus reeds aan
gekondigd, maar hij stond vrijwel alleen
in zijn Italiaanse jaren. Wanneer hij in
1801 de gevangenis verlaat, met een dik
schetsboek vol portretten van zijn mede
gevangenen en vooral van Gagliuffi, de
libertijnse ex-monnik uit Dubrovnik, die
aan het hoofd stond der „Romeinse Repu
bliek", keert hij terug naar Nederland
en wordt daar een „romanticus", die al
leen door zijn technische vaardigheid zijn
tijdgenoten overtreft!
RAMSES SHAFFY is altijd een wonderlijke jongen geweest, die eigenlijk in
Parijs geboren had moeten zijn. Want met al zijn capriolen als van een jong wild
raspaard, zou hij in Parijs de discipline hebben moeten leren, die nu eenmaal
inherent aan zijn vak is en die in ons land helaas zo dikwijls verte te zoeken is.
Ramses heeft altijd iets individueels gewild: jaren geleden kwam hij reeds bij mij
met eigengemaakte liedjes, die eigenlijk heel leuk waren, maar waaraan datgene
Driemaal zullen beelden van de Ame- mtbrak^ wat nu twintig jaar de kracht van „Les Frères Jacques" is: de con-
rikaanse presidentsverkiezingen via e sa- scientieuze> gedisciplineerde techniek in compositie en presentatie. Ik ben hem
teiliet Relay naar Europa worden gezon- j,Ujven volgen, want ik wist, dat er nog eens iets goed van hem te ver
den. De NTS zendt de reportages uit op wachfen was Sedert een paar dagen is in het zeer juist gekozen Miranda Pavil-
maandag 2 november van 22.30 to .a Amstel, juist onder de rook van Amsterdam, zijn cabaret gestart.
uur, dinsdag 3 november van 22.30 tot
22.50 uur en woensdag 4 november van
19.10 tot 19.25 uur. De laatste uitzending
DE LAATSTE JAREN heb ik in ons
nuchter landje niet meer zulk een prettige
wordt van 19.00 tot 19.10 uur voorafgegaan cabaret-avond beleefd ondanks vlekjes en
door een extra NTS-journaal en van 19.25 tekortkomingen. Dat de producent van het
tot 19.30 uur gevolgd door een samenvat- troepje de gehele avond met een glas in
tin, H„nk Neuman de hand rondloopt, kan wel heel origineel
door Henk Neuman" zijn (ik heb het overigens nog nooit be-
Met het oog op de verkiezingen zendt leefd) maar ik geloof toch niet datdit
de NTS maandag 2 november van 22.00 blJ hoort.En °ok de ,?k1J^a^Vdpe"lg„r
tot 22.25 uur bovendien de documentaire zl"sha^C£™^^®n20 gulden) Er was een
vemvan égSbS^^erk|g
die duizenden mensen aan de verkiezmgs- w had vonr d aan_
campagnes verlenen. Alle uitzendingen I
hebben plaats via Nederland I.
AGNES MOEGEL GESTORVEN.
geklede, aantrekkelijke meisjes gezorgd.
En hij tekende ook voor de vele en ver
rukkelijke creaties van de „hostess" van
de avond, Loes Hamel, die volgens mij
Agines Moegel, een bekende Duitse dich- I zeer geschikt is voor de film, een zeer
teres, is op 85-jarige leeftijd te Bad expressief gezichtje heeft en over een gro-
Salzuflen overleden. Zij schreef ge- te dosis humor beschikt. Haar intermezzi
dichten, verhalen en novellen en werd in ter aankondiging van de- nummers en van
het begin van deze eeuw vooral bekend de te vele pauzes (voor de kelners om de
door haar Duitse balladen. dure drankjes aan te brengen) waren enig
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 KRO. 11.45
VPRO. 14.15-24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Ouverture.radio voor vroe
ge mensen. (7.55 Overweging). 8.00 Nws.
15 Conciliejournaal. 8 25 Ouverture (ver-
v.). 8.50 Voor de huisvrouw. 9.35 Water
standen. 9.40 Schoolradio. 10.00 Muziek
Mozaïek (gr.). 11.00 Voor de zieken.
VPRO: 11.45 Fragmenten uit de musical
Bye, bye, birdie (gr.). 12.15 Leven op het
land, gesprek. 12.30 Mededelingen t. b. v.
land- en tuinbouw. 12.33 Deze week, praat
je en berichten. 13.00 Nieuws. 13.15 Klas
sieke grammofoonmuziek. 13.45 Voor de
vrouw. NCRV: 14.15 Amusementsmuziek
(gr.). 14.30 Zij waren bereid.... hoorspel.
15.05 Berlijns Filharmonisch orkest: klas
sieke muziek (gr.). 15.35 Clavecimbel-re-
cital: klassieke muziek. 16.00 Eenheid en
waarheid, Godsdienstige uitzending. 16.30
Lichte orkestmuziek (opn.). 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Kinderkoor (gr.). 17.45 Country
and Western Music (gr.). 17.55 Sportru-
briek. 18.10 Licht instrumentaal kwartet.
18.30 Sociaal perspektief, lezing. 18.40 Lich
te orkestmuziek. 19.00 Nieuws en weer-
praatje. 1910 Radiokrant. 19.30 Geestelij
ke liederen (gr.). 19.45 Op de man af,
praatje. 19.50 Lichte grammofoonmuziek.
20.10 Boeren en Burgers in Buitenveen,
hoorspel (4). 20.40 Samen uit Samen
thuis, gevarieerd programma. 22.00 Rond
om het kind: pedagogische etherleergang
22.30 Nieuws. 22.40 Avondoverdenking
22.55 Boekbespreking. 23.00 Kerkorgelcon
cert. 23.30 Lichte orkestmuziek (gr.). 23.55
24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws
8.15 Lichte grammofoonmuziek. 8.50 Och
tendgymnastiek. 9.00 De groenteman. 9.05
Pianorecital: klassieke muziek (gr.). 9.40
Morgenwijding. 10.00 Arbeidsvitaminen
(gr.). 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Nieuws,
orkest en solist: semi-klassieke werken.
12.00 Licht instrumentaal ensemble en
zangsolist. 12.30 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw. 12.33 Skymasters en zangso
listen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen,
eventueel actueel of grammofoonmuziek.
13.25 Beursberichten. 13.30 Lichte orkest
muziek (gr.) 14.00 Stereofonische uitzen
ding: Viool, cello en klavecimbel: klassie
ke muziek. 14.25 Licht muzikaal variété
programma. 15.40 Radio-kamerorkest: se
mi-klassieke muziek. 16.00 Nieuws. 1602
Voordracht. 16.20 Populaire grammofoon
muziek. 17.00 Voor de jeugd. 17.55 Kas
ba 64: gesproken brief uit Marokko (slot)
18.00 Nieuws. 18.15 Eventueel actueel. 18.20
Uitzending van de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie. Luistert naar De
Stem van de V.V.D. 18.30 Lichte orkest
muziek en zangsoliste. 19.00 Voor de kin
deren. 19.05 Sportparade. 19.30 Voor de
twintigers. 20.00 Nieuws. 20.05 Stereofoni
sche uitzending: Radio Filharmonisch or
kest en solisten: klassieke en moderne mu
ziek. 21.10 Woedende Welvaart I: klank
beeld over de keerzijde van de welvaarts
medaille. 22.05 Lichte orkestmuziek (opn.)
22.30 Nieuws en mededelingen. 22.40 Actu
aliteiten. 23.05 Nieuwe grammofoonplaten.
23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek.
12.15 Gevarieerde muziek (Om 12.25 Weer
bericht en mededelingen voor de scheep
vaart). 12.50 Beursberichten en program-
ma-overzicht. 13.00 Nieuws. 13.20 Kamer
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio.
(Om 15.00 Nieuws). 15.45 Lichte muziek
16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09
Franse les. 16.24 Liederen. 16.55 Grammo
foonmuziek. 17.00 Nieuws. 17.15 Lichte mu
ziek. 17.30 Volksmuziek. 17.50 Spaanse gi
taarmuziek. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de
soldaten. 18.28 Paardesportberichten. 18.30
Orkestmuziek. 18.45 Sportkroniek. 18.52
Grammofoonmuziek. 19.00 Nieuws en ra
diokroniek. 19.40 Orgelrecital. 20.00 Klas
sieke en moderne muziek. (In de pauze
Boekbespreking). 22.00 Nieuws. 22.15 Jazz
muziek en poëzie. 22.45 De Zeven Kunsten
23.00 Nieuws. 23.05 Opera- en Belcantocon-
11.02 Huishoudelijke zaken. 11.15 Omroep- eert. 23.55-24.00 Nieuws.
NTS: 17.00 De Verrekijker, internation-
naal jeugdjournaal. AVRO: 17.10-17.45
Voor de kinderen. KRO NCRV: 19.30 Ba
rend de Beer, film voor kinderen. KRO:
19.35 De Flintstones, tekenfilm. NTS: 20.00
Journaal en weeroverzicht. KRO: 20.20
Brandpunt. 20.50 Stadhuis op stelten, TV-
spel. 21.20 Dansorkest en dans-solisten
21.55 Wat zegt zo'n naam u nog, documen
tair programma. 22.20 Epiloog. NTS: 22.25-
22.30 Journaal.
NEDERLAND 2
NTS: 20.00 Nieuws in 't kort. AVRO
B.B. en de Papparazi, filmreportage. 20.25
Confrontatie - Quint City U.S.A., documen
taire. 20.50-22.15 Lydia moet sterven, TV
film.
NCRV: 15.00-15.45 Voor de vrouw. 16.00-
16.15 Voor de kinderen. 19.30 Barend de
Beer, film voor kinderen. 19.35 Filmkader.
NTS: 20.00 Journaal. NCRV: 20.20 Pa Pin
keiman en Tante Pollewop, beeldverhaal
20.25 Attentie. 20.55 Mal Informado: inter
views. NTS: 21.20 Twee eenakters: 1. Het
kind; 2. Brief in schemer. NCRV: 22.30
Dagsluiting. NTS: 22.40-22.45 Journaal.
NEDERLAND 2
NTS: 20.00 Journaal. VARA: 2001 Lucy
Ball-show. 20.25 Mijns inziens, discussies
over kunst en cultuur. 20.55 East Side
West Side, TV-film. 21.45 Achter het
nieuws.
De VPRO-televisieregisseur Warry van
Kampen uit Bergen (N.-H.) is gisteravond
bij een autobotsing in Beemster gewond
geraakt. Hij is opgenomen in een zieken
huis in Purmerend met talrijke hoofd
wonden en enige gekneusde ribben.
en zeer origineel, al zou ik haar willen
aanraden het aantal van haar intermezzi
iets te beperken. Ze zag er prachtig uit
en haar snoetje was telkens weer om te
stelen.
OM MET HET VOOR mijn smaak min
ste gedeelte van het programma te begin
nen: Polo de Haas hoort hier met zijn
concert-pianistenrok en zijn languisant, ge
zicht niet thuis. Je bent concert-pianist
óf cabaretpianist. Het eerste was in dit
programma misplaatst en het tweede kan
hij niet. Want als Ramses Shaffy aan de
piano zat om zichzelf of Liesbeth Liszt te
begeleiden was dit veel beter en was er
veel meer atmosfeer, alhoewel hij veel
minder goed piano speelt. De verrassing
van de avond was zonder enige twijfel
Liesbeth Liszt en ik voorspel haar een
grote internationale toekomst. Haar keus
van chansons is voortreffelijk en Liesbeth,
die er zeer charmant uitziet en een grote
persoonlijkheid bezit, weet tenminste hoe
ze staan moet op het „plateau". Haar be
wegingen zijn uiterst sober en geheel ver
antwoord. Ze weet een mooie jurk goed
te dragen. Ze heeft een on-hollands ge
zicht en het zou mij niet verwonderen,
als een van haar ouders uit het Oosten
komt. Haar grote succes was dan ook
zeer verdiend. Lou van Rees wil haar
volgend jaar mee naar Knokke nemen,
maar ik geloof, dat haar repertoire veel
te goed is voor dat Festival, dat toch al
tijd min of meer wat de Nederlandse
ploeg betreft, het karakter van de „teen
ager" categorie heeft, die zij reeds voor
bij is en waartoe ze vermoedelijk nooit
behoord heeft. Het is te hopen, dat ze
goed gecoacht zal worden en dat ze haar
eigen stijl zal behouden, die soms even
aan die van Juliette Greco doet denken,
Liesbeth List „debuteerde" als 15-
jarige in een h.b.s.-revue in Har-
lingen. Na haar schooltijd was ze
leerlinge van de Amsterdamse mode
vakschool. Op haar 17e jaar deed ze
mee aan K.R.O.'s „Springplank". Ze
heeft zangles van Bep Ogterop. Door
haar optreden in het VARA-tele-
visieprogramma „Voorstelling" kwam
ze in contact met Ramses Shaffy
Haar voorkeur gaat uit naar het
Franse lied. De toekomst ziet er
rooskleurig voor haar uit. In decem
ber treedt zy in een door Nico Knap
per geregisseerd programma „Geest"
voor de VARA-t.v. op met Ferenc
Schneider en Dick Rienstra. Voor de
KRO-t.v. gaat ze op oudejaarsmid
dag door Hans Andreus vertaalde
liedjes zingen en verder staan er op
het programma zesmaandelijks weer
kerende uitzendingen met Ronnie
Potsdammer. Dat programma komt
dan op de VPRO-t.v. Ook Boy Edgar
komt dezer dagen even met haar
praten over samenwerking.
Advertentie
die echter veel gemaniereerder is en dia
natuurlijk veel meer ervaring heeft!
RAMSES SHAFFY ZELF had terecht
ook veel succes. Wat hij doet, heeft kwa
liteit, maar het is nog niet af. Men be
speurt, dat hij veel in de Parijse caba-
retjes heeft rondgezworven, maar het mist
nog de strakheid, die een dergelijk optre
den bepaalt. Als gast was er nog Joop
Admiraal, die een paar teksten liet horen,
wrang van inhoud en goed gebracht. Zo
was deze avond met zijn vele prominenten
uit de artiestenwereld alleszins de moeite
waard. We zagen er Mary Dresselhuis
met haar beide dochters en haar man;
Harry Mulisch, Wim lbo, Fien de la Mar,
impressario Van Rees, Erik de Vries met
zijn echtgenote, de heer en mevrouw Van
Altena, de danser Mariono met zijn
Spaanse bekoorlijke partnerin Antonia en
nog vele anderen.
Het was een zeer geslaagde Gala en het
zou mij niet verwonderen, als de drie
laatste avonden der week vele liefhebbers
van het goede cabaret de weg naar het
Miranda Paviljoen zullen vinden. Voor de
ze gala was zulk een grote belangstelling,
dat niet iedereen een stoel kon vinden, zo
dat de mensen in de ronde zaal opgepropt
stonden en de kelners moeilijk hun weg
tussen de mensen konden vinden. Voor
niet-auto bezitters gaat er een boot van
het Damrak af, die de bezoekers brengt
tot voor de deur van het Paviljoen.
En iedereen, die het Shaffy Chantant
eens bezocht heeft, zal er terugkomen.
Amsterdam is zonder twijfel weer een
prettige, beschaafde attractie rijker ge
worden.
J. van Doveren
GAAF VERTOLKTE kortere werken
van Mozart: de ouverture Zauberflöte en
het Divertimento in D voor strijkers, dit
laatste het werkstuk van een zestienjarige,
vormden gisteravond de opmaat tot het
Pianoconcert in Bes, KV 595, tijdens het
tweede dinsdagavondconcert van het
Noordhollands Philharmonisch Orkest.
Over de waarde van het solistisch aan
deel, dat in handen was van de Duitse pia
nist Wilhelm Kempff, kan men van mening
verschillen. Persoonlijk ben ik niet zo erg
verrukt van zijn stijl, die een soort ver
innerlijking nastreeft die mij iets te opge
legd is. Het is een filosofisch pianospelen
dat het waarschijnlijk in Duitsland wel
doet. Maar als geregeld in de achtste maat
van het hoofdthema van het tweede deel
de rechterhand na de accoorden van de
linker moet worden aangeslagen om dit
waar te maken, houd ik het toch maar
liever op een wat directere aanpak.
ER WAS OVERIGENS nogal verschil
van inzicht tussen solist en orkest in dit
deel, vooral tegen het eind, maar dat kan
aan de pianist gelegen hebben bij wie de
sensibiliteit wel eens ten koste van de plas
tiek ging. (Een misschien nogal subjectie
ve associatie: ik moest tijdens Kempff's
spel aldoor denken aan een tweetal protse
rige vazen van Meissener porcelein uit
mijn jeugd, staaltjes van ouderwetse in
terieurkunst. Hun bolle buiken waren ver
sierd met een overdaad aan tierelantijnen
en sjablones van galante herderstaferelen).
NA DE PAUZE hoorde men eerst de
Tweede Suite uit het ballet „Undine" van
Hans Werner Henze, een jonge Duitse
componist die in zijn land tot de meest
gespeelde van zijn generatie behoort. Het
is wel knap, heeft mooie staaltjes van
klankfantasie in de orkestratie, is best te
volgen, en toch vraagt men zich na afloop
af wat men nu eigenlijk gehoord heeft.
Er wordt heel wat aan de buitenkant
gesuggereerd, narrow escape, storm op til,
naderend onheil, inkeer tot de natuur.
Misschien is het allemaal wel illustratief
bedoeld en dan moet men het ballet erbij
zien. Of het is alleen een schil van muziek,
en niet zo interessant als het lijkt, ten
minste bij eerste kennisneming. Maar
iedere eerste uitvoering dit was er een,
voor Haarlem, men durft dit geloof ik niet
meer te vermelden in het programma
houdt een zeker risico in, want muziek
kan haar bestaansrecht nu eenmaal pas
bewijzen wanneer ze tot klinken komt.
HENRI ARENDS leidde in ieder geval
met overtuiging en animo, en het orkest
toonde zich bijzonder slagvaardig in deze
veeleisende partituur. Deze kwaliteiten
waren echter beter besteed aan het sluit
stuk van het programma, het Symfonisch
Gedicht „Don Juan", waarmee Richard
Strauss indertijd zijn naam vestigde. Het
is nog steeds een boeiend brok muziek,
waarbij opvalt dat het bij alle enthousias
me en veelheid aan stemmingen zo be
heerst geschreven is en daardoor van be
gin tot einde spanning houdt. Dirigent en
orkest gaven hiermee een uitstekende
prestatie.
Sas Bunge
Studentenactie. De studenten in Neder
land gaan in gezamenlijk overleg pro
testacties voeren tegen de door minister
Bot voorgestelde verhoging van het col
legegeld met honderd percent. Twee
weken geleden is daartoe een landelijk
protestcomité opgericht.
