Pater Ed. Krekelberg overtuigd
pleiter voor „links gaat voor"
Adres naar Kamercommissie
'non run
Jaarlijks 2.6 miljoen
dieren voor vivisectie
SCHRIJVENDE!.
SSC
KSÜiDampo
ft
Twee jaar geëist
tegen boekhouder
Engelse kapster werd Miss World
Cé
1
In Nederlandse laboratoria
Daarbij zijn 8000
honden, katten
en apen
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1964
19
Hoe lang nog
Mj,
f2.95
Afvoer voor toevoer
V oorrangswegen
overbodig
m
KENT met het nieuwe
MICRONITE filter
verzekert u van het
beste evenwicht tus
sen filterwerking en
zuivere, zachte smaak
Hoe beter het filter...
hoe zachter de smaak
Einde van de Nederlandse
Opera nabij?
Salarisverhogingen
Anti-MLF
Pater Ed. Krekelberg S.J. in Delft is na een diepgaande studie tot de over-
tuiging gekomen dat voorrang aan het verkeer van links ver de voorkeur verdient
boven het „rechts gaat voor". Hij heeft reeds in een adres aan de Vaste Kamer
commissie van Verkeer en Waterstaat aangedrongen op een wetenschappelijk
onderzoek van de voorrangsregel in het verkeer. De pater heeft zelf al zo'n onder
zoek ingesteld en zijn conclusies aan autoriteiten en verkeersdeskundigen toe
gezonden. Hij is geen verkeersdeskundige, maar wiskundeleraar aan het St. Sta
nislas College in Delft. Hij rijdt op een brommer. Maar hij is een man, die houdt
van de analyse om de analyse zelf. Dat heeft hem er toe gebracht het probleem
van de voorrangsregels in het verkeer te bestuderen en te analyseren.
Pater Krekelberg, die nu 51 jaar is,
herinnert zich nog, dat hij zich in zijn
studententijd al niet kon verenigen met het
besluit om het verkeer aan rechts voor
rang te geven. Hij nam zich voor er nog
eens iets aan te gaan doen. Het heeft
dertig jaren geduurd eer het zover was.
namelijk tot eind december 1962, toen hij
een krantenartikel las, waarin stond, dat
in Amerika werd overwogen aan verkeer
van links voorrang te geven. Sindsdien
heeft pater Krekelberg er al zijn vrije
tijd aan besteed.
Het is overigens geen nieuwe zaak,
waar hij voor vecht. Velen vóór hem heb
ben al gepleit voor voorrang van verkeer
van links, o.m. jhr. ir. S. Laman Trip, dl
recteur van Openbare Werken in Den Hel
der, ir. H. L. Copijn uit Blaricum, mr. dr.
G. W. Sannes en twee hoofdcommissaris
sen van politie, uit Rotterdam en Gronin
gen.
Het waren echter incidentele geluiden.
Zij hebben weinig invloed gehad want vol
gens pater Krekelberg moet in ons land
iets nieuws eerst zeer nauwkeurig en in
tensief onderzocht en beproefd worden.
Maar zelfs al wordt het goed bevonden,
dan nog moet die noviteit grote weerstand
overwinnen om te kunnen binnendringen.
Het is even moeilijk om een eenmaal ge
vestigde fout eruit te krijgen. Bovendien
zijn belangrijke functionarissen vaak be.
vreesd, dat zij zich zullen blameren met
het verdedigen van een idee, dat politiek
niet haalbaar is.
Pater Krekelberg is echter zo vast
overtuigd van de juistheid van zijn theo
rie, dat voor hem alleen maar geldt: „Hoe
lang nog?" In België, Duitsland en Zwit
serland heeft hij medestanders. Er zouden
plannen bestaan om tot een Internationa
le bundeling van deze voorstanders te ko
men.
„Overal wordt aangedrongen op een we
tenschappelijk onderzoek. Want merkwaar
dig genoeg staat het onderzoek naar de
structuur van het verkeer, van het bewe
gen zelf, nog in de kinderschoenen", zegt
pater Krekelberg. „Heel vroeger bestond
er in de medische wereld maar één re
medie tegen alle-kwaaltjes: een bloedzui
ger. Gelukkig is de medische weten
schap nu op een onmetelijk hoger niveau
gekomen. Maar in het verkeer zijn we nog
steeds in het tijdperk van de bloedzuiger.
Als je een ziekte wilt bestuderen, moet je
eerst zien hoe een gezond lichaam func
tioneert. Het verkeer van nu is echter niet
gezond. Daarom kunnen we ook niet van
de huidige situatie uitgaan. We moeten
eerst een objectieve analyse stellen.
Ik doe dit omdat ik het moet doen
en omdat ik weet, dat het eens zal luk
ken. In Europa vielen in één jaar meer
dan 60.000 doden in het verkeer. Als ik
dan meen iets te weten, dat kan bijdra
gen tot het voorkomen van zo'n hoog do
dental, ben ik in geweten verplicht dat
idee uit te dragen. Voor heel Europa kan
'Advertentie
Alwéér geen ladder... dank-1
g zij Libelle Non Ran, gebreid
g volgens het Runex procédé, g
j> Deze kousen zijn werkelijk g
g laddervrij. U herkent ze aan <j
het Runex' K embleem op
de verpakking. Koop dus
voortaan
4x sterker
links voorrang ongelofelijke winst opleve
ren. Het verkeer is voor de maatschap
pij, wat de bloedsomloop voor het mense
lijk lichaam is. Er is voortdurende door
stroming nodig. Onnodige stagnering be
tekent onnodig risico. Voorrang van links
betekent snelle doorstroming", aldus pa
ter Krekelberg.
Het grondbeginsel, waarop pater Krekel
berg zijn analyse heeft gebaseerd, luidt:
„Afvoer gaat voor toevoer," of anders ge
zegd, men moet snel van een kruispunt
af kunnen. Hoe men erop komt is minder
belangrijk. De voorstanders van voorrang
van links beweren, dat veiligheid en door
stroming op kruispunten alleen van dit
principe uit in onderlinge samenwerking
bereikt kunnen worden. Wanneer men bij
de huidige verkeersregeling bij een kruis
punt naar links wil afslaan, kan men van
het links komend verkeer voorrang krijgen
maar men moet het geven aan de wagens
van rechts, of men moet wachten tot de
weg uit beide richtingen vrij is of halver
wege ander verkeer blokkeren. Draait men
de voorrang om, dan kan men voor het
kruispunt wachten op een natuurlijk hiaat
in de file van links. Maar komt er een
maal een gat dan kan men er ook onbe
vreesd gebruik van maken. Immers de van
rechts komende file moet wachten. Een
maal op het kruispunt kan men er dus
gemakkelijk af, als afvoer vóór toevoer
gaat.
Door voorrang van links, zo betoogt pa
ter Krekelberg, worden ook voorrangs
wegen overbodig. Die voorrangswegen
zijn al in feite op het principe van links
voorrang gebaseerd. Onderscheid tussen
langzaam en snel verkeer (alleen in Ne
derland en Portugal) behoeft niet meer
te worden gemaakt.
Er behoeft geen vrees te bestaan voor
plotseling uit rechtse straatjes schietende
wagens. Naar links is meer en beter zicht.
Er zijn dan ook geen moeilijkheden meer
op een rotonde: eenmaal erop heeft men
voorrang. De zelfbescherming van een fi
le bij voorrang van links (zolang er geen
gaten zijn geen onderbreking) leidt tot een
volautomatische verkeersregeling vol
gens pater Krekelberg. Links voorrang be
werkt, dat de richting, die de meeste druk
uitoefent een dubbele verkeersstroom
gaat dan boven een enkele automatisch
wordt geopend. Veel verkeersborden en
stoplichten zouden overbodig worden, om
van de financiële voordelen nog niet te
spreken. Kruispunten, die nu het verkeer
nauwelijks kunnen verwerken, krijgen in
eens veel meer capaciteit.
Dit alles betoogt pater Krekelberg. „Een
outsider" noemt hij zichzelf. Maar op het
eerste gezicht biedt zijn studie veel posi
tieve punten. Het leed, dat het verkeer in
steeds toenemende mate berokkent recht
vaardigt alleszins een wetenschappelijke
bestudering van ?ijn opvatting.
Wegens verduistering van 50.000 en
diefstal van 22.000 alles ten nadele van
een Rotterdams automobielbedrijf, heeft
de officier van justitie bij de rechtbank
in Rotterdam donderdagmiddag tegen een
23-jarige boekhouder uit de Maasstad
twee jaar gevangenisstraf geëist.
In juli van dit jaar sloeg de boekhou
der, die al vier jaar verduisteringen had
gepleegd, zijn grootste slag. Hij liet zich
op een avond in het gebouw waar hij
werkte insluiten, opende daarna met pas
sende sleutels de brandkast en verdween
met 22.000. De politie hield hem korte
tijd later aan
Met een salaris van f 360 in de maand,
waarbij hij 200 huur moest betalen,
was het de verdachte onmogelijk geweest
vrouw en kind te onderhouden. Een deel
van hetgeld is dan ook opgegaan in de huis
houding van de verdachte Maar voorts
kocht hij van het geld talloze auto's en
maakte hij verre reizen. Van de verduis
terde 50.000 is bijna niets meer terug
gevonden.
In Londen is donderdagnacht de
Engelse kapster Ann Sidney uitge
roepen tot Miss World. De kersverse
schoonheidskoningin, die 20 jaar is,
kreeg f 25.000,en de kans op proef-
opnamen voor een film. Miss World
hier tussen twee van haar concurren
ten Miss Vrij China Formosaen
Miss Argentinië.
KENT
mm
CIGARETTES-
KING SIZ-E-
P. LORILLARD COMPANY U.S.A. 1
FIRST WITH THE FINEST CIGARETTES -THROUGH LORILLARD RESEARCH
Jaarlijks worden in laboratoria voor
proefnemingen rond 2,6 miljoen dieren
Het besluit tot liquidatie van de Neder
landse Opera vinden met mij vele muziek
liefhebbers toch maar een trieste aangele
genheid. Deze maatregel is te meer onbe
grijpelijk na de voortreffelijke uitvoerin
gen in het vorig seizoen van „Don Giovan
ni", „Rusalka" en „Die Zauberflöte", wel
ke allerwege grote waardering ondervon
den.
Ook de dirigenten lieten toen aan 't pu
bliek duidelijk blijken dat zij ten zeerste
waren ingenomen met de prestatie van de
uitvoerenden. Niettemin bleek de onver
wacht minder gunstige beoordeling van
het orkest in zijn geheel door één hunner
voldoende om de stoot te geven tot het
verdwijnen van 't instituut. Teneinde zijn
argumentering te versterken gebruikte hij
de voor Nederlandse oren minder vleiende
uitlating „elke discipline is de Nederlan
der vreemd." Hij meende deze de orkest
leden te kunnen bijbrengen door een groot
aantal hunner een proefspel voor te
schrijven, met de kennelijke bedoeling een
aanleiding te hebben door hem minder ge
wenste krachten voor verwijdering voor te
dragen. Dat de directie van de opera hem
daarin is gevolgd is onbegrijpelijk.
Dezer dagen woonde ik door alle ver
ontrustende berichten ten opzichte van het
gebodene critisch gestemd de voorstel
lingen bij van „Carmen" en van „II Bar-
biere di Siviglia". Mijn conclusie, dat op
nieuw 'n voortreffelijke prestatie werd ge
leverd, vond ik weerspiegeld in de recen
sies van de bladen. Ik wil dan ook niet na
laten mijn bewondering te laten blijken
voor de uitvoerenden die met een ontslag
besluit in de zak tot zulk een artistiek ver
antwoorde kunstuiting kunnen komen.
Het is mijn overtuiging dat alle facto
ren voor een bloeiende Nederlandse opera
aanwezig zouden zijn, wanneer haar naast
een meer krachtige leiding vooral in
het bestuurlijke vlak 'n betere huisves
ting wordt gegeven. Thans gaat een in
twintig jaar moeizaam opgebouwde opera
cultuur naar veler inzicht zonder grondige
reden verloren.
Maar is het liquidatiebesluit wel zo on
herroepelijk? Het wil mij voorkomen, dat
verschillende notabelen van rijk en ge
meente, die hun stem daaraan hebben ge
geven, zich niet ten volle zijn bewust ge
weest welke slag aan kunstminnend Ne
derland werd toegebracht.
J. H. SMIT-DEKKER, Haarlem
Het jaar 1964 nadert zijn einde en de
onderhandelingen over de lonen in 1965 zijn
in volle gang. De regering wil 3 percent
geven, de vakbonden eisen meer. Nu kun
nen wij de salaris- en loontrekkenden in
vier groepen verdelen: 1. de minst betaal
den (van 6.000 t/m f 10.000 per jaar)
2. de goed betaalden (van 10.000 t/m
f 15.000 per jaar)
3. de beter betaalden (van f 15.000 t/m
30.000 per jaar)
4. de beste betaalden (van 30.000 en
hoger per jaar).
De minst betaalden en een deel zelfs
van de goed betaalden hopen nu, dat er
een einde zal komen aan de sociale on'
rechtvaardigheid te weten loonsverhogin
gen over de gehele linie met een gelijk
aantal percenten. Bij de laatste loonsver
hogingen kreeg groep nummer één er
f 600 bruto bij, doch de laagst beloonden
van de groep „best betaalden" kregen er
f 3.000 bij. Ik en met mij de meeste men
sen in Nederland leefden altijd in de
veronderstelling dat salaris- en loonsverho
gingen worden gegeven, omdat de levens
omstandigheden waren gestegen (hogere
prijzen op de wereldmarkten enzovoort).
Deze kostenstijgingen zijn voornamelijk
te vinden in het voedselpakket, huren eu
zovoort. Als de produktie en het nationale
inkomen dit toestaan werden eveneens
een paar percenten toegestaan om de
„welvaart" in het algemeen te verhogen.
Van deze algemene welvaartsverhoging
komt natuurlijk niets terecht. Als wordt
voortgegaan op de weg van de gelijke
percentenverhoging over de hele linie. De
ze goed bedoelde geleide loonpolitiek is
volgens mij uit de hand gelopen en ge
groeid tot een grote sociale onrechtvaar
digheid. Opmerkelijk is dat de beter en
best betaalden niet protesteren tegen
werkstakingen van de minst betaalden,
omdat deze groepen van eventuele ver
hogingen over de gehele linie wel profi
teren. De goed en beter betaalden zijn
volgens mij de oorzaak van het oneven
redig stijgen van de prijzen. Een voor
beeld daarvan is bijvoorbeeld de enorme
verhoging van premie de laatste jaren
van de verplichte ziekte-verzekering.
Eveneens opmerkelijk is het kleine ver
schil in beloning tussen de laagst betaal
de ongeschoolde werknemers en de ge
schoolden en vakmensen en/of ambtena
ren. Dit lijkt mij nu niet bepaald een
ideale situatie voor de jeugd om zich in
te spannen om een vak te leren of een
hogere school te doorlopen. De welvaart
voor de minst betaalden bestaat uit vol
doende werk tegen een beloning die steeds
minder koopkracht heeft. Als het zo door
gaat zal het niet lang meer duren of het
slaan van het muntstuk „cent" zal niet
meer de moeite lonen, omdat de waarde
van het metaal dan hoger zal zijn dan
„de werkelijke waarde".
Volgens mij moet een eventuele salaris-
en loonsverhoging als volgt worden ver
deeld: minst betaalden 6 pet., (we nemen
6 pet. als basis) goed betaalden 5 pet, be
ter betaalden 3Vs pet. en best betaalden
2 pet. Het is zelfs beter om de laatste
twee groepen bij de eerstvolgende loons
verhoging minder te geven bijvoorbeeld
2'/ï en \y2 pet. Dit om het verstoorde
evenwicht te herstellen. Welke progressie
ve politieke partij en progressieve vak
bond wil het nu eens met kracht voor de
minst betaalden opnemen?
P. BIBEN, Haarlem.
Een nieuwe fase in de bewapeningswed
loop (tussen Oost en West) dreigt aan te
breken bij de voorgestelde vorming van
een „Multilateral Force" (MLF), een ge
mengde kernmacht van NAVO-landen.
Mocht deze kernstrijdmacht, die zich te
gen de landen van het Warschau-pact zou
richten, inderdaad tot stand komen, dan
zal van oostelijke zijde een tegenzet ver
wacht kunnen worden. De wedloop in
kernbewapening, een zeer gevaarlijke en
zeer dure zaak, wordt daardoor weer ver
sterkt. De internationale ontspanning,
waarvan het beperkte kernstopverdrag
een begin was. dreigt hiermee in haar te
gendeel te verkeren.
Vele NAVO-landen (onder andere Frank
rijk, Noorwegen en Denemarken) voelen
niet voor het MLF-plan, dat alleen de vol
le steun van de Verenigde Staten en West-
Duitsland heeft.
De Amerikaanse regering wil naast
West-Duitsland ten minste één ander Eu
ropees NAVO-land in de zaak betrekken
en zet juist de Nederlandse autoriteiten
onder zware druk.
Nederland neemt daardoor thans in deze
kwestie een sleutelpositie in. Onze verant
woordelijkheid is daardoor zeer groot.
Een ernstige waarschuwing tegen de
MLF kwam van het internationale Pug-
washcomité, waarin vooraanstaande ge
leerden van Oost en West samen spreken.
De voorzitter van het Nederlandse Pug-
washcomité, professor dr. H. A. Tolhoek,
schreef in de Groene Amsterdammer van
10 oktober 1964 naar aanleiding van de in
september gehouden Pugwash-conferentie
in Karlovy-Vary onder meer:
In dezs rubriek worden eenmaal per
week brieven opgenomen, die met uit
drukkelijk verzoek tot publikatle aan de
redactie worden toegezonden; voorwaar-
den tot publikatle zijn:
Het onderwerp dient van genoegzaam
algemeen belang te zijn en uit het oog
punt van dat algemeen belang te zijn
beschouwd.
De Inzender moet de brief met zijn
volle naam en adres ondertekenen en
Instemmen met de vermelding van zijn
naam en woonplaats. (Dus geen pseudo
niem of Initialen).
De brief moet gesteld zijn ln behoorlijk
Nederlands en ln begrijpelijke, beknopte
vorm.
De redactie behoudt zich het recht voor
de brief ter publikatie te bekorten op
niet essentiële punten, of opneming te
weigeren.
Opneming van een bepaalde brief be
tekent allerminst, dat de redactie het
eens la met daarin vervatte meningen of
argumenten. s
Het grote gevaar is dat zich een ontwik
keling zou voordoen waarbij via de MLF
een Europese strijdmacht gevormd zou
worden, waarna West-Duitsland de be
schikkingsmacht over kernwapens de fac
to verworven zou hebben.
Het zijn deze en andere uitspraken over
het gevaar van de MLF, die het Comité
1961 voor de Vrede en de Nederlandse
Vredesraad hebben doen besluiten alle
tegenstanders van de MLF in de gelegen
heid te stellen daartegen te protesteren op
een natiorfale manifestatie te houden op
zaterdag 9 januari 1965 te Amsterdam.
Het Comité 1961 voor de Vrede en de
Nederlandse Vredesraad spreken de ver
wachting uit, dat vele andere organisaties,
groepen en personen dit initiatief zullen
aangrijpen om ook tot protest tegen de
MLF te komen, waardoor de manifestatie
op 9 januari 1965 tot een waarlijk natio
nale betoging zal uitgroeien.
Instemmingen met bovenstaand initia
tief worden verwacht aan de secretariaten
van beide samenwerkende organisaties.
De secretariaten van:
HET COMITé 1961 VOOR DE VREDE,
Jac. Obrechtplein 31, Amsterdam.
DE NEDERLANDSE VREDESRAAD,
Prinsengracht 840, Amsterdam.
Advertentie
gebruikt. Daarbij zijn ongeveer 1.100.000
warmbloedige dieren. De overige zijn
koudbloedige en meercellige niet-gewer-
velde dieren. Dit blijkt uit een enquête,
die gehouden is door een werkgroep in
opdracht van de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid. De werk
groep stond onder leiding van de secre
taris-generaal van het departement van
Sociale Zaken en Volksgezondheid, mr.
J. H. Klatte. Niet alleen de wetenschap
pelijke, maar ook de commerciële vivi
sectie werd bij het onderzoek betrokken.
Het gebruik van huisdieren (katten, hon
den en apen) is in verhouding slechts ge
ring, volgens de enquête. Per jaar wor
den ongeveer 8000 huisdieren gebruikt. Van
de ongeveer 1800 apen zijn er 1550 nodig
voor de produktie van het poliomyelitis-
vaccin. Voor iedere 1000 a 1200 doses vac
cin dient één aap te worden gedood.
Het rapport vermeldt dat in 175 labora
toria dierproeven worden genomen. Van
dit aantal werken er 12 voor de industrie
en voor de keuringsdiensten voor waren,
waaronder 5 voor de farmaceutische in
dustrie. Van de overige 163 laboratoria
zijn er 73 research-laboratoria voor het on
derwijs en voor de T.N.O., 36 laboratoria
voor land- en tuinbouwkundig en veteri
nair onderzoek en 54 laboratoria, werk
zaam in het belang van de volksgezond
heid.
De conclusies, waartoe de werkgroep is
gekomen, houden onder meer in, dat het
gebruik van dieren (speciaal honden, kat
ten en apen) geen onredelijk grote omvang
heeft. Het blijkt niet, aldus de werkgroep,
dat narcose of verdoving onvoldoende
wordt toegepast. De werkgroep conclu
deert voorts, dat de verkregen enquêtere
sultaten „een nuttig en noodzakelijk ele
ment" zijn bij een beoordeling van de
vraag, of het invoeren van een wettelijke
regeling, bijvoorbeeld een vergunningstel
sel, ten aanzien van het nemen van proe
ven op of met dieren in ons land nood
zakelijk is.
Uit de cijfers die bij het onderzoek wer
den verkregen, blijkt nog dat kleine labo-
ratoriumdieren, zoals muizen, ratten,
hamsters, fretten en konijnen in 85 pet.
van de bij de enquête betrokken labora
toria worden gebruikt. Het zijn ook da
soorten, die het meest bij proeven worden
betrokken. In 149 laboratoria worden per
jaar 873.000 van deze kleine dieren ge
bruikt.
De voornaamste doelen waarvoor proe
ven op dieren worden verricht zijn ener
zijds het experimenteel onderzoek en an
derzijds het diagnostisch en/of het thera
peutisch onderzoek. Daarbij vergeleken
hebben ijkingen, voederproeven en fabri
cage van biologische produkten in veel
minder laboratoria plaats. Dit vergt ook
minder dieren.
Het blijkt, dat operaties op dieren nage
noeg uitsluitend onder narcose worden
verricht. Een uitzondering vormen de
vliegen en muggen. Infecties worden zon
der verdoving toegediend. In de meeste
gevallen wordt het dier na de proeven
gedood.
De grootste gebruikers van proefdieren
zijn universiteiten, gezondheidslaboratoria
land- en tuinbouw-laboratoria en de indus
triële producenten van biologische prepa
raten.
Ongeveer twee-derde van het gebruikte
aantal proefdieren wordt door de gebrui
kers van derden betrokken. Het grootste
deel komt van officiële instanties. Van de
dierenhandel worden voornamelijk hon
den, katten, apen e.d. betrokken.
